جمع بندی اسامی و کلمات مربوط به هنر در متون و منابع دینی

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
اسامی و کلمات مربوط به هنر در متون و منابع دینی

باسلام و احترام خدمت اساتید و دوستان گرامی
دوستی در حال جمع آوری اسامی و کلماتی در رابطه با هنر(بصورت جزئی تر نقاشی . معماری .صورتگری و ...) که در فرهنگ دینی و اسلامی(و یا در زبان عربی) آمده ست، میباشد.
بنده هم برای ایشان درحال جستوجو هستم...
میخواستم لطفا کمکم کنید اسامی موجود و مرتبط با موضوع رو پیداکنم.@};-

مثلا برای راهنمایی بیشتر میتونم دو مثال از زبان فارسی بیارم که شمسه و مقرنس دوتا از اصطلاحات و نمادهای مربوط به معماری هستند.

ممنون میشم اگر اطلاعاتی در این زمینه دارید راهنماییم کنید
باتشکرازشما

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد عمار

[=arial]با سلام و ادب
در قرآن و روایات به مسائل هنری اشاره شده است که چند نمونه عرض میکنم:

1. شعر:
وَ الشُّعراءُ یَتَّبِعُهُم الغاوُونَ الَم تَرَ انَّهُم فی کُلِّ وادٍ یَّهیمُونَ وَ انَّهُم یَقُولُونَ ما لا یَفعَلُونَ اِلَّا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَکَرُوا اللهَ کثیراً وَّ انتَصَرُوا مِن بَعدِ ما ظُلِمُوا: و شاعران (یاوه سرای کفّار) را مردم جاهل و گمراه پیروی می کنند، آیا ننگری که آنها خود به هر وادی حیرت سرگشته اند، آنها بسیار سخن می گویند و یکی را عمل نمی کنند، مگر شاعرانی که اهل ایمان و نیکوکار بوده یاد خدا بسیار کردند و برای انتقام از هجو و ستمی که در حقّ آنها شده (به نظم و طبع شعر از حق) یاری خواستند (شعراء: 227-224).

2. هنر قصه در قرآن:
سوره یوسف/12 آمده ‌است: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَـذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ»؛ ما ‌نیكوترین قصه (یا قصه‌سرایى) را به موجب این قرآن كه به تو وحى نمودیم، بر تو حكایت مى‌كنیم و تو قطعاً پیش از آن از بى‌خبران بودى.

3. هنر نوشتن:
ويژگي نوشته آن است كه خطاب به شخص يا اشخاص و يا مردمي مشخص و معين در قالب نوشتار مي‎باشد. خداوند متعال، در قرآن كريم، به قلم نيز ارزش داده و به آن سوگند ياد كرده است: «سوگند به قلم و آن چه با قلم مي‎نويسند»سوره قلم، آيه 1.

4. هنر بیان در قرآن:
خداوند در سوره مبارکه الرحمن می‌فرماید: «انسان را آفرید و به او بیان و سخن گفتن را آموخت.»
علامه طباطبائی در تفسیر المیزان در ذیل این آیه مبارکه می‌فرماید: «بیان قدرت بر سخن از اعظم نعمت و آلای ربانی است، که برای بشر موقف انسانیش را حفظ نموده، به سوی هر خیری هدایتش می‌کند.»(1)

5. هنر صوت در قرآن:
عالی‌ترین هنر در پیوند با صوت و صدا در اسلام تلاوت قرآن است. گرچه هرگز نام موسیقی بر آن اطلاق نشده، تلاوت قرآن با صدای خوش همواره مورد ستایش پیشوایان دین قرار گرفته است. (2) و در خود قرآن نیز تاکید شده که آن را به لحنی خوش و با حالت ترتیل بخوانید.مزمل/سوره۷۳، آیه۴.

6.حریم:
لغات و اصطلاحاتی چون «حریم» بیان‌گر حرمت ذاتی داخل خانه از یک‌سو و حرام بودن دید و نگاه اغیار از دیگرسو بود، فلذا حفظ حریم خانه به گونه‌ای که ساکنان آن از دید بیگانگان مصون باشند و درعین حال احساس امن و امان روانی نمایند جزو الزامات ذاتی ساخت خانه‌ها بود.

7. رنگ:
رنگ مي‌تواند عاملي در ايجاد سرور و شادماني در انسان باشد: چنانكه خداوند در معرفي گاو بني‌اسرائيل فرمود: ... لونها تسر الناظرين(بقره/69):(...رنگ آن بينندگانرا فرحبخش است).

1. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹ ص، ۱۵۷ و ۱۵۸.
2. مجله فقه، شماره چهارم و پنجم، ویژه هنر، تابستان و پائیز ۱۳۷۴، ص۱۴.

[=arial]
این کتاب ها برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مفید هستند:

1. زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، محمدتقي جعفري.
2.اسلام و هنر، دكتر محمود بستاني، ترجمه حسين صابري.
3. هنر از ديدگاه مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه‎اي.
4. هنر در قلمرو مكتب،جواد محدثى.
5. هنر مكتبى،جواد محدثى.
6. نگاهى به فلسفه هنر از ديدگاه اسلام،محمد تقى جعفرى.
7. تاريخ هنر اسلامى،كريستين پرايس، ترجمه: مسعود رجب‏نيا.
8. هنر آيه نگارى قرآن كريم،محمد مهدى هراتى.
9. تصوير فنى در قرآن،قطب.
10. هنر و معنويت اسلام،رحيم قاسميان.

پرسش:
در متون و منابع دینی از کلمات مربوط به هنر چند نمونه نام ببرید؟

پاسخ:
در قرآن و روایات به مسائل هنری اشاره شده است از جمله:

1. شعر:
وَ الشُّعراءُ یَتَّبِعُهُم الغاوُونَ الَم تَرَ انَّهُم فی کُلِّ وادٍ یَّهیمُونَ وَ انَّهُم یَقُولُونَ ما لا یَفعَلُونَ اِلَّا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَکَرُوا اللهَ کثیراً وَّ انتَصَرُوا مِن بَعدِ ما ظُلِمُوا: و شاعران (یاوه سرای کفّار) را مردم جاهل و گمراه پیروی می کنند، آیا ننگری که آنها خود به هر وادی حیرت سرگشته اند، آنها بسیار سخن می گویند و یکی را عمل نمی کنند، مگر شاعرانی که اهل ایمان و نیکوکار بوده یاد خدا بسیار کردند و برای انتقام از هجو و ستمی که در حقّ آنها شده (به نظم و طبع شعر از حق) یاری خواستند (شعراء: 227-224).

2. هنر قصه در قرآن:
سوره یوسف/12 آمده ‌است: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَـذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ»؛ ما ‌نیكوترین قصه (یا قصه‌سرایى) را به موجب این قرآن كه به تو وحى نمودیم، بر تو حكایت مى‌كنیم و تو قطعاً پیش از آن از بى‌خبران بودى.

3. هنر نوشتن:
ويژگي نوشته آن است كه خطاب به شخص يا اشخاص و يا مردمي مشخص و معين در قالب نوشتار مي‎باشد. خداوند متعال، در قرآن كريم، به قلم نيز ارزش داده و به آن سوگند ياد كرده است: «سوگند به قلم و آن چه با قلم مي‎نويسند»سوره قلم، آيه 1.

4. هنر بیان در قرآن:
خداوند در سوره مبارکه الرحمن می‌فرماید: «انسان را آفرید و به او بیان و سخن گفتن را آموخت.»
علامه طباطبائی در تفسیر المیزان در ذیل این آیه مبارکه می‌فرماید: «بیان قدرت بر سخن از اعظم نعمت و آلای ربانی است، که برای بشر موقف انسانیش را حفظ نموده، به سوی هر خیری هدایتش می‌کند.»(1)

5. هنر صوت در قرآن:
عالی‌ترین هنر در پیوند با صوت و صدا در اسلام تلاوت قرآن است. گرچه هرگز نام موسیقی بر آن اطلاق نشده، تلاوت قرآن با صدای خوش همواره مورد ستایش پیشوایان دین قرار گرفته است. (2) و در خود قرآن نیز تاکید شده که آن را به لحنی خوش و با حالت ترتیل بخوانید.مزمل/سوره۷۳، آیه۴.

6.حریم:
لغات و اصطلاحاتی چون «حریم» بیان‌گر حرمت ذاتی داخل خانه از یک‌سو و حرام بودن دید و نگاه اغیار از دیگرسو بود، فلذا حفظ حریم خانه به گونه‌ای که ساکنان آن از دید بیگانگان مصون باشند و درعین حال احساس امن و امان روانی نمایند جزو الزامات ذاتی ساخت خانه‌ها بود.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَدْخُلُوا۟ بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا۟ وَتُسَلِّمُوا۟ عَلَىٰٓ أَهْلِهَا ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌هایی غیر از خانه خود وارد نشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن خانه سلام کنید؛ این برای شما بهتر است؛ شاید متذکّر شوید!
فَإِن لَّمْ تَجِدُوا۟ فِيهَآ أَحَدًۭا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤْذَنَ لَكُمْ ۖ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ٱرْجِعُوا۟ فَٱرْجِعُوا۟ ۖ هُوَ أَزْكَىٰ لَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌۭ.
و اگر کسی را در آن نیافتید، وارد نشوید تا به شما اجازه داده شود؛ و اگر گفته شد: «بازگردید!» بازگردید؛ این برای شما پاکیزه‌تر است؛ و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است! (سوره نور آیه 27 و 28)

7. رنگ:
رنگ مي‌تواند عاملي در ايجاد سرور و شادماني در انسان باشد: چنانكه خداوند در معرفي گاو بني‌اسرائيل فرمود: ... لونها تسر الناظرين(بقره/69)...رنگ آن بينندگانرا فرحبخش است).

و روایاتی مثل:
علي (ع) در تشويق به خوشنويسي فرموده است:
عليكم بِحُسْن الخط فانّه مِن مفاتيح الرِّزِق(3).
بر شما باد «خط زيبا»، چرا كه آن از كليدهاي روزي است.

یا هنر شعر که خود اهل بیت اهل شعر بودند.در كتاب «معجم اشعار المعصومين» نيز، مجموعه ي اشعاري كه در كتاب بحارالانوار علامه ي مجلسي از معصومين نقل شده، گردآوري شده و مفصّل ترين بخش اين كتاب، به اشعار علي بي ابي طالب اختصاص دارد(4)
منابع برای کسب اطلاعات بیشتر:

1. زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، محمدتقي جعفري.
2.اسلام و هنر، دكتر محمود بستاني، ترجمه حسين صابري.
3. هنر از ديدگاه مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه‎اي.
4. هنر در قلمرو مكتب،جواد محدثى.
5. هنر مكتبى،جواد محدثى.
6. نگاهى به فلسفه هنر از ديدگاه اسلام،محمد تقى جعفرى.
7. تاريخ هنر اسلامى،كريستين پرايس، ترجمه: مسعود رجب‏نيا.
8. هنر آيه نگارى قرآن كريم،محمد مهدى هراتى.
9. تصوير فنى در قرآن،قطب.
10. هنر و معنويت اسلام،رحيم قاسميان.

پی نوشت ها:
1. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹ ص، ۱۵۷ و ۱۵۸.
2. مجله فقه، شماره چهارم و پنجم، ویژه هنر، تابستان و پائیز ۱۳۷۴، ص۱۴.
3. كنزالعمال،متقي هندي، علي،ج 10، ص 315،مؤسسة الرسالة.
4. مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي: معجم اشعارالمعصومين، دفتر تبليغات اسلامي، قم. چاپ 1378 ش.

موضوع قفل شده است