زمینه های ظهور {شیوه های یاری امام زمان در زمان غیبت؟}

فراهم آوردن زمینه‌ های ظهور، از جمله شرایط ظهور به حساب می‌آید، و تا زمینه ظهور فراهم نشود، حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ ظهور نخواهد كرد. حال باید توجه داشت كه برخی از شرایط ظهور، با گذشت تاریخ و ظلم و جور انسان‌ها، پیشرفت علم و دانش بشری و در نتیجه آگاهی مردم دنیا و ناامید شدن مردم از نحله ‌ها و مذهب‌های بشری و حكومت‌ های مختلف فراهم می‌شود؛ و بایسته است برخی دیگر از آنها به دست ما انسانها و دوستداران آن حضرت فراهم آید.
اما سؤال این است كه چگونه می‌توان زمینه‌ظهور را فراهم آورد؟
برای فراهم آوردن زمینه‌ های ظهور حضرت می‌توان موارد متعددی را ذكر كرد؛
1 . تحوّل جامعه بشری
ایجاد آگاهی و آمادگی جامعه بشری برای حقّ و حقیقت و مخالفت جدّی با ظلم و جور در یكی از زمینه‌ های مهم برای ظهور آن حضرت است. و این مهمّ بر عهده همه ما مسلمانان و شیعیان است.
ما باید با استفاده از علم و تكنولوژی، حقایق اسلام را به گوش جهانیان برسانیم، آنها را با زیبایی‌های مكتب اهل بیت پیامبر ـ علیهم السّلام ـ كه هماهنگ با فطرت انسانی است آشنا بسازیم؛ تا همان گونه كه در احادیث آمده است، با شناخت زیبایی‌های مكتب اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ و مقایسه آن با سایر مكاتب و فرهنگ‌ها، حق را از باطل تشخیص داده، از آنها دل كنده و به حقیقت بپیوندند و آن زمان كه مردم جهان با دروغگویی‌های حكّام هواپرست و جاه طلب آشنا و بر ناتوانی آنها از سعادتمندی جامعه بشری آگاه شدند، قهراً مستأصل شده و بدنبال یك منجی مصلح بوده و خود به خود برای پذیرش حق و حقیقت آمادگی پیدا می‌كنند و قدر آن منجی را ارج می‌نهند.
اصولاً باید توجّه داشت كه یكی از علل غیبت امام عصر ـ علیه السّلام ـ نیز، عدم آمادگی مردم برای پذیرش حق و حقیقت بوده است. چرا كه بر اثر جهل مردم و ظلم حكّام زمان، همه‌ ائمّه قبلی یكی پس از دیگری به شهادت رسیدند، لذا برای حفظ حجّت الهی و خالی نماندن زمین از وجود آن، دوران غیبت شروع و تا فراهم شدن زمینه ظهور ادامه خواهد داشت.
اگر برای جامعه بشری این آمادگی‌ها و آگاهی‌ها حاصل نشود، حضرت تشریف بیاورند، آن حضرت نیز مانند امامان معصوم سابق به شهادت خواهد رسید. بنابراین رشد و آگاهی عموم مردم محروم و مستضعف، می‌بایست به درجه ‌ای برسد كه نور وجود امام را لمس كرده، مثل پروانه گرد شمع وجود او گرد آیند. باید درجه رشد و آگاهی آنان به حدّی برسد كه از مدّعیان حقوق بشر و دموكراسی، ناامید شده و همه منتظر ظهور منجی بزرگ الهی باشند.
2. انقلاب و تحوّل روحی افراد
تغییر و تحوّل روحی و خودسازی و تهذیب نقش مهمی در ایجاد انقلاب بزرگ و به پیروزی رساندن آن دارد و با تحولات بیشتر در روحیه انسانها و ساخته شدن نیروهای با صلابت می‌توان اذعان داشت یكی دیگر از زمینه ‌ها فراهم آمده. است. باید بدانیم كه امام زمان ـ علیه السّلام ـ هم به انتظار لحظه ‌ای است كه این تحوّلات درونی در قلب و روح انسانها به وجود آمده و به حدّ كمال خود برسد تا ظهور برای حضرت میسر شود.
چنان چه افرادی كه شایستگی همراهی با حضرت را داشته باشند فراهم آیند، یكی دیگر از مقدمات ظهور مهیّا می‌گردد. و با خودسازی این افراد نیروی انسانی انقلاب بزرگ مهدی ـ علیه السّلام ـ تشكیل می‌گردد و حضرت با آن نیروها منویّات خود را به پیش می‌برد.
پیداست، انقلابی با آن عظمت و وسعت و رسالت سترگ، انسانها و عوامل بزرگی را می‌طلبد تا قادر به پیاده كردن رسالت عظیم خود باشد؛ انسان‌هایی خود ساخته و از جان گذشته، فقیه، سیاستمدار، مدیر و مدبّر، مبارز و شجاع و... .
بنابراین ما با خودسازی و تهذیب و اصلاح خود می‌توانیم در تحول جامعه هم مؤثر بوده و در نتیجه زمینه برای ظهور حضرت بیش از پیش فراهم آید.
3. انتظار سازنده
افضل اعمال امّتی انتظار الفرج[1]؛ برترین اعمال امّت من امید و انتظار گشایش (كارها و گرفتاری‌ها به دست با كفایت حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ ) است.
انتظار سازنده و صحیح، مكتب انسان سازی و انقلاب است. انتظاری‌ كه برترین اعمال امّت پیامبر شمرده شده است، ریشه و اساس دو نكته مذكور (خودسازی افراد و ساختن جامعه) است. تا امید و انتظار و در نتیجه صبر و تحمّل مشكلات نباشد، انسان قادر به خودسازی و دیگر سازی نیست. انتظار به انسان امید و عشق می‌بخشد، توان وحوصله و حركت و تلاش می‌دهد؛ در نتیجه، افراد را امیدوار، ‌شاداب، پرتلاش و هدفمند بار می‌آورد؛ یعنی همان چیزی كه لازمه فراهم آوردن مقدمات انقلاب بزرگ و جهانی حضرت مهدی (عج) است.
"مكتب تشیّع، همواره یك آرزوی مقدّسی را در قلب پیروان خود می پروراند؛ و آن، آرزوی ظهور حضرت حجّت ـ علیه السّلام ـ و ریشه كن كردن ظلم و ستم و سیطره عدل و داد بر این جهان است. آرزو اساسی ترین محرّك یك انسان در فعّالیّت های روزمره اوست. انسانی كه آرزو و طلب و خواسته ای نداشته باشد، یك مرده متحرك است. افراد آرزوهای مختلفی دارند. مكتب تشیّع به پیروان خود تعلیم می دهد كه آرزوی اصلی و اساسی آنان ظهور حضرت حجّت ـ علیه السّلام ـ باشد؛ چرا كه اگر او ظهور كند، همه مشكلات رفع می گردد؛ تمام مشكلات وقتی حلّ می شود كه مدینه فاضله آن حضرت به دست مبارك او پیاده شود.[2]
4. برپایی قیام ها و انقلاب های ظلم ستیز و عدالت خواهانه
از اموری كه باعث تسریع در انقلاب جهانی حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ شده و موجب بیداری، ‌آگاهی... جامعه جهانی و در نتیجه فراهم آمدن زمینه ظهور می گردد قیام ها و انقلاب های اسلامی و بیدارگرایانه است. یكی از این انقلاب ها كه تأثیر بسزایی در این رابطه داشته و موجب مطرح شدن اسلام و فرهنگ تشیّع در بین مردم جهان گردیده، انقلاب بزرگ ملّت ایران به رهبری بزرگ مردی از سلاله پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می باشد. با مطالعه روایات، چنین به نظر می آید كه این انقلاب، همان حركت آگاهی بخش و زمینه ساز قیام حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ است؛ چنانكه روایات گوناگونی كه بعضی از آنها در توصیف رهبر این قیام، و بعضی در وصف مردم و قیام گران، و اینكه از چه منطقه ای و... هستند، وارد شده است.[3]
بنابراین از وظایف و مسؤولیّت های ما است كه از این انقلاب پاسداری نموده و در ترویج و پربارتر كردن آن بكوشیم، اهداف آن را زنده و در راه تحقّق آنها تلاش كنیم. تا ان شاء الله، با آگاه ساختن مردم جهان، از ظلم و ستم مستكبران، آشنایی هر چه بیشتر آنان با فرهنگ اسلام و اهل بیت و...، زمینه ظهور حضرت قائم (عج) را فراهم آوریم.
پیداست، كه این امور مهمّ و سنگین، بدون داشتن قدرت و مكنت، تحت لوای یك دولت قدرتمند، امكان پذیر نیست. بنابراین می بایست، در حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی و به ثمر رسیدن اهداف آن، به عنوان زمینه ساز قیام حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ ، تلاش همه جانبه كرد.
[1] . آیت الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 629؛ و ر.ك: كمال الدین و تمام النعمه، ج 2، ص 357 ـ 361، انتشارات اسلامیه.
[2] . سخنرانی شهید چمران، سال 58، (به نقل از مجلّه موعود، شماره 12 و 13، اسفند 77 و فروردین 78).
[3] . این احادیث زیادند، از جمله:
1) حدیث "حتّی یأتی قومٌ مِن قبل المشرق..."، ملاحم رفتن، ابن طاووس، ص 30 و 117.
2) حدیث "رجلٌ مِن اَهْلِ قُمْ..."، بحار، ج 60، ص 216 و 446.
3. حدیث "تكونُ قم و اَهلها حُجّهً علی الخلائق..."، بحار، ج 60، ص 213.
4) حدیث "یخرج رجلٌ قبل المهدی..."، كنزالعمال، ج 7، ص 261 و...
5) حدیث "لَیَضْربتكم علی الدینِ عوداً..."، شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 20، ص 1284.
6). حدیث "كنوز الطالقان..."، كنزالعمال، ج 7، ص 263 و...
7) حدیث "الهاشمی الخراسانی و شعیب..."، ابن طاووس فی الملاحم و الفتن، ص 31.
فی تفسیر قوله تعالی: "بَعَثْنا علیكم عباداً لنا"، بحار، ج 60، ص 214.
9) فی تفسیر قوله تعالی: "وَ اِنْ تَتَوَلَّوا یَسْتَبْدِلْ قَوماً غیرَكم"، كشّاف، ج 4، ص 331 و المیزان، ج 18، ص 25.
10) فی تفسیر قوله تعالی: "وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِم"، الجامع الصحیح، ج 2، ص 383 و مسند احمد، ج 2، ص 417 و...
و... همگی به نقل از كتاب اَلْمُمَهّدون لِلمهدی ـ علیه السّلام ـ ، علی الكورانی، مكتب الاعلام الاسلامی، الفصل الثالث، ص 95، الطبعه الاولی، محرم 1405