جمع بندی کثرت نمازهای امام حسین (ع) و کم بودن فرزندان ایشان

تب‌های اولیه

11 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
کثرت نمازهای امام حسین (ع) و کم بودن فرزندان ایشان

السلام علیکم و رحمةالله و برکاته

اگر اشتباه نکنم ...
روایت است که از حضرت سجاد علیه السلام پرسیدند: "چرا تعداد فرزندان پدرت اندک است؟!"
ایشان در پاسخ فرمودند: "پدرم هرشب بیدار بود و مشغول نماز. بنابراین فرصت همبستر شدن با همسرانش را نداشت..."

اگر ایرادی دارد اصلاح فرمایید...

اما پرسش هایی که پیش می آید:
- آیا امام حسین علیه السلام، بیشتر از پدرشان نماز می خواندند؟! چگونه است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، هیجده پسر و هیجده دختر داشتند؟! آیا امیرالمؤمنین، کمتر نماز می خواند یا نماز را کمتر دوست داشت؟!!؟
اگر امام حسین علیه السلام، این همه به نماز علاقه مند بودند این مسلماً حاصل تربیت امیرالمؤمنین است! چگونه این شبهات، توجیه می شود؟!

- اگر این روایت، صحت داشته باشد آیا این به معنی پرداختن بیش از حد به یک بعد و دورماندن از بعد دیگر نیست؟!
معصومین علیهم السلام هیچگاه در کاری افراط نمی کردند که موجب تفریط در کار دیگر شود. بنابراین اینکه نمازخواندن های زیاد ایشان موجب کم شدن تعداد فرزندانشان گردد به نظر معقولانه نمی رسد.
اگر اسلام به نمازخواندن، سفارش کرده به همبستری با همسران و فرزندآوری هم سفارش کرده.

ممنون از پاسخ شما

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد مشکور

لبیک یا علی النقی;884961 نوشت:
السلام علیکم و رحمةالله و برکاته

اگر اشتباه نکنم ...
روایت است که از حضرت سجاد علیه السلام پرسیدند: "چرا تعداد فرزندان پدرت اندک است؟!"
ایشان در پاسخ فرمودند: "پدرم هرشب بیدار بود و مشغول نماز. بنابراین فرصت همبستر شدن با همسرانش را نداشت..."

اگر ایرادی دارد اصلاح فرمایید...

اما پرسش هایی که پیش می آید:
- آیا امام حسین علیه السلام، بیشتر از پدرشان نماز می خواندند؟! چگونه است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، هیجده پسر و هیجده دختر داشتند؟! آیا امیرالمؤمنین، کمتر نماز می خواند یا نماز را کمتر دوست داشت؟!!؟
اگر امام حسین علیه السلام، این همه به نماز علاقه مند بودند این مسلماً حاصل تربیت امیرالمؤمنین است! چگونه این شبهات، توجیه می شود؟!

- اگر این روایت، صحت داشته باشد آیا این به معنی پرداختن بیش از حد به یک بعد و دورماندن از بعد دیگر نیست؟!
معصومین علیهم السلام هیچگاه در کاری افراط نمی کردند که موجب تفریط در کار دیگر شود. بنابراین اینکه نمازخواندن های زیاد ایشان موجب کم شدن تعداد فرزندانشان گردد به نظر معقولانه نمی رسد.
اگر اسلام به نمازخواندن، سفارش کرده به همبستری با همسران و فرزندآوری هم سفارش کرده.

ممنون از پاسخ شما


سلام علیکم و رحمت الله@};-

ضمن تشکر، در پاسخ به سؤال شما نکاتی را تقدیم می کنیم:

اولاً: [=book antiqua]اگر لطف کنید حتی الامکان منبع و متن عربی روایت منقول از قول امام سجاد و یا حداقل منبع آن را ذکر کنید تا صحت آن مورد بررسی قرار گیرد.

ثانیاً: بین داشتن فرزند زیاد و کم با خواندن نماز (کم یا زیاد) رابطه مستقیمی وجود ندارد، بعبارتی انسان می تواند اهل کثرت نماز باشد و اولادش زیاد و یا کم باشد و یا اهل کثرت نماز نباشد و هر دو وضعیت برایش ممکن باشد.

ثالثاً: امامان معصوم (ع) که نمونه انسانهای کامل در علم و عصمت بوده اند به همه وجوه وظایف بندگی خود اعم از فردی، خانوادگی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، تبلیغ و روشنگری دین، مبارزه با انحرافات و کجروی ها، امربمعروف و نهی از منکر و ... توجه و اهتمام داشته اند، در حقیقت آنها جامع و مظهر تام و تمام همه وظایف بندگی بوده و در عین حال اهل اعتدال و میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط بوده اند. فلذا چنین نسبتی که در سخن منتسب به امام سجاد (ع) به امام حسین (ع) داده شده نمی تواند درست باشد.

رابعاً: امامان معصوم (ع) بیشترین اهتمام را به عمل به سنت های نبی مکرم اسلام (ص) داشته اند، بدیهی است یکی از سنت های نبی اسلام (ص) توجه به خانواده، رعایت عدالت و رسیدگی به حوائج اهل بیت بوده، بی شک، ایشان بدلیل عصمت الهی که داشته اند بیشترین توجه را به این مسأله که امری الهی است داشته اند. بعلاوه در روایتی نبوی، حضرت رسول (ص) به کسانی که اهتمام به وظایف مربوط به خانواده را رها کرده، با اختیار گوشه گیری، شبانه روز مشغول عبادت بودند می فرماید: [=book antiqua]لا رهبانیه فی الاسلام؛ گوشه گیری و رهبانیت در دین و سنت من جایی ندارد.

خامساً: همه امامان معصوم (ع) از وُلد علی و زهرا (علیهماالسلام) به کرات اعتراف کرده اند که هیچ یک از ما در عبادت و بندگی خدا به پای حضرت امیر (ع) نمی رسیم و این نشان آنست که هیچ کس جز نبی مکرم اسلام (ص) عبادتش با عبادت حضرت علی (ع) قابل مقایسه نیست.

سادساً: در خصوص همسران و فرزندان امام حسین (ع) نقلهای مختلفی بیان شده، با توجه به منابع معتبر، همسران امام حسين ـ عليه السلام ـ پنج نفر مي باشند،[1] كه اسامي آنها در منابع تاريخي ضبط شده و همگي داراي اولاد بودند. مرحوم شيخ عباس قمي (ره)، همسر ديگري براي امام حسين ـ عليه السلام ـ ذكر كرده است كه نام او معلوم نيست و صاحب حمل بوده، بعد از شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ اسير شده و در نزديكي حلب طفل خود را سقط كرده است.[2]

شيخ مفيد(ره) تعداد اولاد آن حضرت را شش نفر، چهار پسر و دو دختر دانسته،[3] و بعضي از جمله علامه سيد محسن امين[4] و ابن خشاب[5]، نه فرزند، شش پسر و سه دختر براي حضرت ذكر كرده و برخي از منابع مثل ابن شهر آشوب در مناقب[6] و مرحوم اربلي در كشف الغمه، تعداد اولاد آن حضرت را ده نفر، شش پسر و 4 دختر،[7] و بعضي حتي بيشتر از ده نفر ذكر كرده اند. با اين كه منابع در تعداد اولاد حضرت: اختلاف دارند ولي هر كدام به نوبه خود داراي اعتبار و ارزش هستند.

بنابراین با توجه به مطالبی که ذکر شد، مطلب منتسب به امام سجاد (ع) (با توجه به اینکه سندش هم ارائه نشده) و شبهاتی که پیرامون آن طرح شده نمی تواند صحیح باشد.

موفق باشید ...@};-

پاورقی ها_______________________________________________
[1] . عماد زاده، زنان پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ ، تهران، نشر محمد، بي تا، ص 406.
[2] . قمي، عباس، منتهي الامال، قم، هجرت، چاپ پانزدهم، 1382 ش، ج1، ص7 ـ 1.

[3] . مفيد، الارشاد، ترجمة محمد باقر ساعدي خراساني، ‌اسلاميه، 1351 ش، ج2، ص 491.

[4] . امين، سيد محسن، في رحاب ائمه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ ، ترجمه حسين وجداني، سروش، چاپ سوم، 1376 ش، ج4، ص 73.

[5] . علي بن عيسي الاربلي، كشف الغمه، ترجمه، حسين زوارئي، حقيقت، 1381 ق، ج 2، ص 215.
[6] . ابن شهر آشوب، مناقب، قم، انتشارات علامه، ج4، ص 77.

مشکور;885984 نوشت:
اگر لطف کنید حتی الامکان منبع و متن عربی روایت منقول از قول امام سجاد و یا حداقل منبع آن را ذکر کنید تا صحت آن مورد بررسی قرار گیرد.

سلام علیکم

قيل لعلى بن الحسين عليهما السلام ما أقل ولد أبيك، فقال: العجب كيف ولدت له كان يصلى في اليوم والليلة الف ركعة فمتى كان يتفرغ للنساء. ( لهوف سید بن طاووس ص57 __ بحارالانوار ج44 ص196 __ تاریخ یعقوبی ص 207)

ترجمه:به امام سجاد عليه السلام گفته شد چقدر فرزندان پدرت اندك است فرمودند: در شگفتم چگونه كسى كه در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مى خواند، فرزندى داشته باشد. پس چه فراغتی برای پرداختن به زنان می ماند.

توضیح : سید بن طاووس و علامه مجلسی این را از کتاب العقد الفرید که از کتب اهل سنت است نقل کرده اند ولی تاریخ یعقوبی خودش این را نقل کرده است. یعقوبی را برخی به این دلیل که شرح حال همه ی امامان را در تاریخش آورده شیعه حساب می کنند.

مشکور;885984 نوشت:
بنابراین با توجه به مطالبی که ذکر شد، مطلب منتسب به امام سجاد (ع) (با توجه به اینکه سندش هم ارائه نشده) و شبهاتی که پیرامون آن طرح شده نمی تواند صحیح باشد.

استادجان! من هم دقیقاً همین را گفتم...
علت مطرح کردن سوال هم همین بود...
چون قبلش با مرکز پاسخگویی پرسش های دینی تماس تلفنی گرفتم و پرسیدم آیا چنین روایتی صحت دارد یا خیر که پاسخگوی محترم، صحت آن را تایید نمودند. اما دیگر مجال بحث نبود...

عصران;886003 نوشت:
سلام علیکم
قيل لعلى بن الحسين عليهما السلام ما أقل ولد أبيك، فقال: العجب كيف ولدت له كان يصلى في اليوم والليلة الف ركعة فمتى كان يتفرغ للنساء. ( لهوف سید بن طاووس ص57 __ بحارالانوار ج44 ص196 __ تاریخ یعقوبی ص 207)
ترجمه:به امام سجاد عليه السلام گفته شد چقدر فرزندان پدرت اندك است فرمودند: در شگفتم چگونه كسى كه در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مى خواند، فرزندى داشته باشد. پس چه فراغتی برای پرداختن به زنان می ماند.
توضیح : سید بن طاووس و علامه مجلسی این را از کتاب العقد الفرید که از کتب اهل سنت است نقل کرده اند ولی تاریخ یعقوبی خودش این را نقل کرده است. یعقوبی را برخی به این دلیل که شرح حال همه ی امامان را در تاریخش آورده شیعه حساب می کنند.

با تشکر از شما

عصران;886003 نوشت:
قيل لعلى بن الحسين عليهما السلام ما أقل ولد أبيك، فقال: العجب كيف ولدت له كان يصلى في اليوم والليلة الف ركعة فمتى كان يتفرغ للنساء. ( لهوف سید بن طاووس ص57 __ بحارالانوار ج44 ص196 __ تاریخ یعقوبی ص 207)

این روایت سند ندارد

در کتاب های معتبر نیامده است

در متنش آمده قیل یعنی گفته شده و این یعنی خود راوی هم بدان اعتماد نداشت

یعقوبی شیعه نیست هرچند تاریخ ائمه را نوشته باشد

عصران;886003 نوشت:
سلام علیکم

قيل لعلى بن الحسين عليهما السلام ما أقل ولد أبيك، فقال: العجب كيف ولدت له كان يصلى في اليوم والليلة الف ركعة فمتى كان يتفرغ للنساء. ( لهوف سید بن طاووس ص57 __ بحارالانوار ج44 ص196 __ تاریخ یعقوبی ص 207)

ترجمه:به امام سجاد عليه السلام گفته شد چقدر فرزندان پدرت اندك است فرمودند: در شگفتم چگونه كسى كه در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مى خواند، فرزندى داشته باشد. پس چه فراغتی برای پرداختن به زنان می ماند.

توضیح : سید بن طاووس و علامه مجلسی این را از کتاب العقد الفرید که از کتب اهل سنت است نقل کرده اند ولی تاریخ یعقوبی خودش این را نقل کرده است. یعقوبی را برخی به این دلیل که شرح حال همه ی امامان را در تاریخش آورده شیعه حساب می کنند.


با سلام و تشکر@};-

اولاً در خصوص کتاب العقد الفرید گفتنی است: منبع مذکور در کل، کتابِ مورد اعتمادی برای شیعه نیست، خواننده در اولين برخورد گمان مي کند عقد الفريد يک کتاب ادبي است نه مذهبي، در آن يک نوع پاکي خاصي مي بيند ولي همينکه به جريان مناسبات مذهبي می پردازد، کلام و سخنش سراسر جنجال و هياهو مي شود. برای نمونه نویسنده آن، که گفتارش سرشار از خطا و افتراست، در جلد اول کتابش صحفه 269 گفته است: 1- رافضيان يهود اين امت اند، اسلام را دشمن مي دارند همانطور که يهود، مسيحان را. در پاسخ ایشان می توان گفت: چگونه نویسنده مي تواند به اين سخن ناحق رضا دهد؟ در حالي که در مقابلش قرآن مجيد قرار دارد و در آن قول خداي تعالي را مي خواند که: إن الذين آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خير البريه؛ " کساني که ايمان آورده عمل هاي شايسته انجام دهند بهترين مردم اند ".(سوره بینه، آیه 7) در اکثر تفاسیر در ذیل این آیه شریفه بیان شده که پيغمبر صلي الله عليه و آله به علي عليه السلام فرمود: تو و شيعيان تو خیرالبریه اید! یعنی ای علی تو و شیعیانت اهل بهشتید .

ادامه نقد به عقد الفرید را در لینک زیر دنبال کنید:

http://www.askdin.com/showthread.php?t=3832

ثانیاً: علیرغم اینکه گفته شده روایت مذکور صحیح بوده و مورد اعتنای محدثان بزرگی چون علامه مجلسی و سید بن طاووس (ره) قرار گرفته لکن فهم روایت نیز اهمیت بسیاری دارد و نباید با فهم غلط و سوء برداشت، زمینه ایجاد شبهه را برای خویش و دیگران تقویت نمود. می توان این بیان امام سجاد(ع) را از این منظر مورد توجه قرار داد که حضرت (ع) در این بیان، بدنبال اظهار این مطلب نبوده اند که امام حسین (ع) کاملاً از زندگی عادی شان و پرداختن به خانواده و وظایف نسبت به همسر و فرزندان غفلت می ورزیدند بلکه امام سجاد(ع) برای تبیین اوج علاقمندی، عشق و اهتمام پدرشان به نماز و نیز تبیین اهمیت جایگاه نماز، در اینجا از روشهای ادبی نظیر تشبیه، کنایه و "حسن تعلیل" بهره جسته اند. "حُسن تعلیل" در اصطلاح به این معناست که: "سخنور برای سخن خود دلیلی زیبا و شاعرانه مبتنی بر کنایه و تشبیه می آورد به گونه ای که این دلیل ادبی قدرت قانع کردن مخاطب را دارد." امام سجاد (ع) نیز در این بیان از این قبیل صنایع و آرایه های ادبی برای قانع ساختن مخاطب استفاده کرده اند.

موفق باشید ...@};-

فرج اله عباسي;886267 نوشت:
این روایت سند ندارد

در کتاب های معتبر نیامده است

در متنش آمده قیل یعنی گفته شده و این یعنی خود راوی هم بدان اعتماد نداشت


سلام@};-

این روایات در منابع شیعی نیز آمده و مورد اعتنای محدثان شیعه قرار گرفته است چنانکه بیان شد. همچنین آیت الله محمدی ری شهری نیز در کتاب الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه فارسی، صفحه 158، این روایت را از منابعی چون تنبيه الخواطر : ۲ / ۲۰۱ ، فلاح السائل : ۲۶۹ نقل کرده اند.

فرج اله عباسي;886267 نوشت:
یعقوبی شیعه نیست هرچند تاریخ ائمه را نوشته باشد

در این خصوص نیز گفتنی است اکثر محققان، مورخان و اندیشمندان اسلامی ابن واضح یعقوبی نویسنده تاریخ یعقوبی را شیعه می دانند. لطفاً مقاله زیر را مطالعه کنید:

http://www.hawzah.net/fa/article/view/89601

در مقاله ای دیگر مذهب یعقوبی را با ذکر مستندات تاریخی و منطبق با رویکرد ایشان در طرح دیدگاه ها و بیان وقایع تاریخی دقیقاً معرفی می کند: "از چگونگی اسلام آوردن خاندان واضح - نیاکان یعقوبی - گزارش و اطلاعات دقیقی به دست نرسیده است.تنها این نکته مسلم است که آن ها از موالی ایرانی الاصل بوده اند. ارادت و علایق «واضح » به خاندان علی (ع) و مساله نجات دادن ادریس بن عبدالله و کشته شدن خود واضح به دست هادی خلیفه عباسی، نسبت رافضی بستنبه او از سوی مورخانی چون طبری، و روایت ابن اثیر درباره شیعی گری اوهمگی می تواند دلالت بر این امر نماید که خاندان واضح و یا حداقل خود وی از شیعیان علی (ع) بوده و جان خود را نیز در سر پیروی از این مرام از دست داده است. یعقوبی نیز مانند جدش از ارادتمندان آل علی بوده است و گرایش او به تشیعدر آثارش نمایان است.پیگیری مداوم و مستمر اخبار علویان، قیام ها و خیزش های شیعی، ذکر اخبار ائمه معصومین (ع) و نقل احادیث متعدد از آنان، بیان عناوین و القاب احترام آمیز نسبت به آن ها، ذکر فضایل و خصلت های پسندیده آن بزرگواران و ارائه گزارش های مفصل درباره حضرت علی (ع) و ذکر احادیثی از پیامبر در مدح آن حضرت، بیان حدیث غدیرخم و برخی احادیث معروف در باب اهل بیت و توصیفاتی که از آن ها دارد، به خوبی بیان کننده این مدعا است; به ویژه آن که اخبار دوره خلافت حضرت علی (ع) را به صورت مفصل انعکاس داده است. این شیوه به کار رفته از طرف یعقوبی نشان دهنده علایق شیعی وی و ارادتش به خاندان علی بن ابی طالب است.در زمانی که هیچ کدام از مورخین در ذکر تاریخ خاندان علی (ع) در عصر پرخوف و وحشت امویان و عباسیان که پیروان آن حضرت را «خارجی » و «رافضی » می نامیدند، سخنی بر زبان نمی آوردند و حتی کسانی چون طبری با تمام تلاششان برای رعایت عدالت و انصاف در تاریخ، شیعیان را «رافضی خبیث » می نامیدند، یعقوبی بی محابا تاریخ آل علی و حرکت های شیعی را به طور مبسوط دنبال می کند و با این حال تمام سعی خود را به کار می برد تا از دایره اعتدال خارج نشود، تا آن جا که حتی ماجرای قتل پدرش واضح که به دست هادی اتفاق افتاده بود را بیان نمی کند تا مبادا از سوی مخالفین اش به هواداری متهم شود. [=book antiqua]( بنقل از مقاله مشکله فرهنگ در تاریخ نگاری یعقوبی، اثر حسن حضرتی، ماهنامه تاریخ اسلام، شماره 6)

موفق باشید ...@};-

مشکور;886475 نوشت:
امام سجاد(ع) برای تبیین اوج علاقمندی، عشق و اهتمام پدرشان به نماز و نیز تبیین اهمیت جایگاه نماز، در اینجا از روشهای ادبی نظیر تشبیه، کنایه و "حسن تعلیل" بهره جسته اند.

خب اگر این روایت امام سجاد علیه السلام براساس حسن تعلیل و لطایف ادبی بوده، حال شما پاسخ اصلی این پرسش را در اختیار ما قرار دهید.

نقل قول:
علت کم بودن فرزندان امام حسین علیه السلام چیست؟

لبیک یا علی النقی;887809 نوشت:
خب اگر این روایت امام سجاد علیه السلام براساس حسن تعلیل و لطایف ادبی بوده، حال شما پاسخ اصلی این پرسش را در اختیار ما قرار دهید.
علت کم بودن فرزندان امام حسین علیه السلام چیست؟

سلام و ادب@};-

اولاً دارا بودن فرزند زیاد دلیل بر فضیلت نیست که فقدان آن، فضیلتی را از ایشان بکاهد که موجب شود بدنبال دلیل و علت آن بگردیم، بعبارتی این مسأله از اهمیت چندانی برخوردار نیست!

ثانیاً این مسأله فقط در امام حسین (ع) ثابت نیست بلکه بجز امام علی (ع)، امام حسن(ع)، امام سجاد(ع) و امام کاظم(ع)، بقیه امامان تعداد فرزندانشان زیاد نبوده است. فلذا این سؤال کم اهمیت باید در باره آنها نیز مطرح باشد؟ از اینرو شاید نتوان یک دلیل مشخص و خاصی برای آن یافت، بلکه می توان، این مسأله را وابسته به شرایط و اقتضائاتی که هر امام در آن قرار داشته دانست.

ثالثاً گفتیم که تعداد فرزندان امام حسین علیه السلام در نقلهای مختلف، تا 10 فرزند گفته شده و این تعداد، بر خلاف نظر شما معمولی بنظر می رسد نه کم!

رابعاً: علی فرض اینکه تعداد فرزندان امام (ع) را کم تلقی کنیم، این امر، می تواند متأثر از عوامل مختلف و ناشناخته بسیاری باشد که از دسترس عقل ما دور است. مطلبی هم که امام سجاد (ع) بیان کرده اند یعنی عشق امام حسین (ع) به نماز و بندگی خدا، را بطور کامل نفی نمی کنیم بلکه عاملی در کنار دیگر عوامل، دخیل در این مسأله می دانیم.

موفق باشید ...@};-

بنام خدا


سؤال اجمالی: با توجه به روایت امام سجاد(ع) درباره علاقه پدرشان به نماز، چه رابطه ای بین کثرت نمازهای امام حسین (ع)و کم بودن فرزندان ایشان وجود دارد؟


پاسخ:

سلام و ادب
ضمن تشکر، در پاسخ به سؤال شما نکاتی را تقدیم می کنیم:

قبل از ورود به بحث، روایتی که از امام سجاد(علیه السلام) در این رابطه بیان شده را نقل می کنیم: [=book antiqua]قيل لعلى بن الحسين عليهما السلام ما أقل ولد أبيك، فقال: العجب كيف ولدت له كان يصلى في اليوم والليلة الف ركعة فمتى كان يتفرغ للنساء.(1) ترجمه:به امام سجاد (علیه السلام) گفته شد چقدر فرزندان پدرت اندك است؟ فرمودند: در شگفتم چگونه كسى كه در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مى خواند، فرزندى داشته باشد. پس چه فراغتی برای پرداختن به زنان می ماند.

اولاً: بین داشتن فرزند زیاد و کم با خواندن نماز (کم یا زیاد) رابطه مستقیمی وجود ندارد، بعبارتی انسان می تواند اهل کثرت نماز باشد و اولادش زیاد و یا کم باشد و یا اهل کثرت نماز نباشد و هر دو وضعیت برایش ممکن باشد.

ثانیاً: امامان معصوم (علیهم السلام) که نمونه انسان های کامل در علم و عصمت بوده اند به همه وجوه وظایف بندگی خود اعم از فردی، خانوادگی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، تبلیغ و روشنگری دین، مبارزه با انحرافات و کجروی ها، امربمعروف و نهی از منکر و ... توجه و اهتمام داشته اند، در حقیقت آنها جامع و مظهر تام و تمام همه وظایف بندگی بوده و در عین حال اهل اعتدال و میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط بوده اند. فلذا چنین برداشت سطحی از سخن منتسب به امام سجاد(علیه السلام) نمی تواند درست باشد. باید بدنبال فهم و درک قصد حقیقی و مبنایی حضرت از کلامشان بود.

ثالثاً: امامان معصوم (علیهم السلام)بیشترین اهتمام را به عمل به سنت های نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه وآله) داشته اند، بدیهی است یکی از سنت های نبی اسلام (صلی الله علیه وآله) توجه به خانواده، رعایت عدالت و رسیدگی به حوائج اهل بیت بوده، بی شک، ایشان بدلیل عصمت الهی که داشته اند بیشترین توجه را به این مسأله که امری الهی است داشته اند.
بعلاوه در روایتی نبوی، حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) به کسانی که اهتمام به وظایف مربوط به خانواده را رها کرده، با اختیار گوشه گیری، شبانه روز مشغول عبادت بودند می فرماید:[=book antiqua] لا رهبانیه فی الاسلام؛ گوشه گیری و رهبانیت در دین و سنت من جایی ندارد.

رابعاً: همه امامان معصوم (علیهم السلام) از فرزندان علی و زهرا (علیهماالسلام) به کرات اعتراف کرده اند که هیچ یک از ما در عبادت و بندگی خدا به پای حضرت امیر (علیه السلام) نمی رسیم و این نشان آنست که عبادت حضرت علی (علیه السلام) با احدی جز رسول خدا (صلی الله علیه وآله) قابل مقایسه نیست.(2)

خامساً: در خصوص همسران و فرزندان امام حسین (علیه السلام) نقل های مختلفی بیان شده، با توجه به منابع معتبر، همسران امام حسين (علیه السلام) پنج نفر مي باشند،(3) كه اسامي آنها در منابع تاريخي ضبط شده و همگي داراي اولاد بودند.
مرحوم شيخ عباس قمي (ره)، همسر ديگري براي امام حسين(علیه السلام)ذكر كرده است كه نام او معلوم نيست و صاحب حمل بوده، بعد از شهادت امام حسين (علیه السلام) اسير شده و در نزديكي حلب طفل خود را سقط كرده است.(4)
از طرفی شيخ مفيد(ره) تعداد اولاد آن حضرت را شش نفر، چهار پسر و دو دختر دانسته،(5) و بعضي از جمله علامه سيد محسن امين(6) و ابن خشاب،(7) نه فرزند، شش پسر و سه دختر براي حضرت ذكر كرده و برخي از منابع مثل ابن شهر آشوب در مناقب و مرحوم اربلي در كشف الغمه، تعداد اولاد آن حضرت را ده نفر، شش پسر و 4 دختر،(8) و بعضي حتي بيشتر از ده نفر ذكر كرده اند. با اين كه منابع در تعداد اولاد حضرت: اختلاف دارند ولي هر كدام به نوبه خود داراي اعتبار و ارزش هستند.

سادساً: برخلاف نظر کسانی که معتقدند این روایت سندی نداشته و در کتاب های معتبر حدیثی نیامده، اتفاقاً باید گفت: این روایات در منابع شیعی نیز آمده و مورد اعتنای محدثان شیعه نظیر علامه مجلسی و سیدبن طاووس و دیگران هم قرار گرفته است.(9) بعلاوه بر خلاف نظر برخی که تلاش می کنند با غیرشیعه دانستن یعقوبی بعنوان یکی از ناقلان این روایت، روایت مذکور را مخدوش و غیرمستند اعلان کنند، باید اذعان کرد: اتفاقاً اکثر محققان، مورخان و اندیشمندان اسلامی ابن واضح یعقوبی نویسنده تاریخ یعقوبی را شیعه می دانند.(10)

سابعاً: آنچه در این میان اهمیت وافری دارد، فهم درست روایت است و نباید با فهم غلط و سوء برداشت، زمینه ایجاد شبهه را برای خویش و دیگران تقویت نمود. می توان این بیان امام سجاد

(علیه السلام) را از این منظر مورد توجه قرار داد که حضرت (ع) در این بیان، بدنبال اظهار این مطلب نبوده اند که امام حسین (علیه السلام) کاملاً از زندگی عادی شان و پرداختن به خانواده و وظایف نسبت به همسر و فرزندان غفلت می ورزیدند بلکه امام سجاد(علیه السلام)برای تبیین اوج علاقمندی، عشق و اهتمام پدرشان به نماز و نیز تبیین اهمیت جایگاه نماز، در اینجا از روشهای ادبی نظیر تشبیه، کنایه و "حسن تعلیل"(11) بهره جسته اند. امام سجاد (علیه السلام) نیز در این بیان از این قبیل صنایع و آرایه های ادبی برای قانع ساختن مخاطب استفاده کرده اند.

نتیجه ای که می توان گرفت:

یک. دارا بودن فرزند زیاد، دلیل بر فضیلت حقیقی نیست که فقدان آن، فضیلتی را از ایشان بکاهد که موجب شود بدنبال دلیل و علت آن بگردیم، بعبارتی این مسأله از اهمیت چندانی برخوردار نیست!
دو. این مسأله فقط در امام حسین

(علیه السلام) ثابت نیست بلکه بجز امام علی (علیه السلام)، امام حسن(علیه السلام)، امام سجاد(علیه السلام) و امام کاظم(علیه السلام)، بقیه امامان نیز تعداد فرزندانشان زیاد نبوده است. فلذا این سؤال کم اهمیت باید در باره آنها نیز مطرح باشد؟ از این رو شاید نتوان یک دلیل مشخص و خاصی برای آن یافت، بلکه می توان، این مسأله را وابسته به شرایط و اقتضائاتی که هر امام در آن قرار داشته دانست.
سه. گفتیم که تعداد فرزندان امام حسین
(علیه السلام) در نقلهای مختلف، تا 10 فرزند گفته شده و این تعداد، بر خلاف آنچه تصور می شود معمولی است، نه کم!
چهار. به فرض اینکه تعداد فرزندان امام
(علیه السلام) را در مقام مقایسه، کم تلقی کنیم، این امر، می تواند متأثر از عوامل مختلف و ناشناخته بسیاری باشد که چه بسا از دسترس عقل ما دور است. مطلبی هم که امام سجاد(علیه السلام) بیان کرده اند یعنی (تأثیر عشق امام حسین (علیه السلام) به نماز و بندگی خدا در تعداد فرزندان امام) را بطور کامل نفی نمی کنیم، لکن این علت را عاملی در کنار دیگر عوامل، دخیل در این مسأله می دانیم.

موفق باشید ...

پاورقی______________________________________________


[=1]
  • لهوف سید بن طاووس ص57 ، تاریخ یعقوبی، ج 2 ص 247 ، العقد الفرید : 2 / 343.
  • [=book antiqua]به امام علی بن الحسین علیه‏السلام که نهایت عبادت را داشت گفتند: عبادت شما را با عبادت جدتان چه قیاس است؟ فرمود: عبادت من در برابر عبادت جدم مانند عبادت جدم در برابر عبادت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است. شرح نهج ‏البلاغه، ج 1، ص 27.
  • عماد زاده، زنان پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ ، تهران، نشر محمد، بي تا، ص 406.
  • قمي، عباس، منتهي الامال، قم، هجرت، چاپ پانزدهم، 1382 ش، ج1، ص7 ـ 1.
  • مفيد، الارشاد، ترجمة محمد باقر ساعدي خراساني، ‌اسلاميه، 1351 ش، ج2، ص 491.
  • امين، سيد محسن، في رحاب ائمه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ ، ترجمه حسين وجداني، سروش، چاپ سوم، 1376 ش، ج4، ص 73.
  • علي بن عيسي الاربلي، كشف الغمه، ترجمه، حسين زوارئي، حقيقت، 1381 ق، ج 2، ص 215.
  • ابن شهر آشوب، مناقب، قم، انتشارات علامه، ج4، ص 77.
  • علاوه بر منابعی که در پاورقی شماره یک گفتیم، همچنین آیت الله محمدی ری شهری نیز در کتاب الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه فارسی، صفحه 158، این روایت را از منابعی چون تنبيه الخواطر : ۲ / ۲۰۱ ، فلاح السائل : ۲۶۹ نقل کرده اند.
  • مذهب یعقوبی را مستندات تاریخی و نیز رویکرد ایشان در طرح دیدگاه ها و بیان وقایع تاریخی دقیقاً معرفی می کند: "از چگونگی اسلام آوردن خاندان واضح - نیاکان یعقوبی - گزارش و اطلاعات دقیقی به دست نرسیده است.تنها این نکته مسلم است که آن ها از موالی ایرانی الاصل بوده اند. ارادت و علایق «واضح » به خاندان علی (ع) و مساله نجات دادن ادریس بن عبدالله و کشته شدن خود واضح به دست هادی خلیفه عباسی، نسبت رافضی بستنبه او از سوی مورخانی چون طبری، و روایت ابن اثیر درباره شیعی گری اوهمگی می تواند دلالت بر این امر نماید که خاندان واضح و یا حداقل خود وی از شیعیان علی (ع) بوده و جان خود را نیز در سر پیروی از این مرام از دست داده است. ر.ک: مقاله مشکله فرهنگ در تاریخ نگاری یعقوبی، اثر حسن حضرتی، ماهنامه تاریخ اسلام، شماره 6؛ و نیز: http://www.hawzah.net/fa/article/view/89601
  • "حُسن تعلیل" در اصطلاح به این معناست که: "سخنور برای سخن خود دلیلی زیبا و شاعرانه مبتنی بر کنایه و تشبیه می آورد به گونه ای که این دلیل ادبی قدرت قانع کردن مخاطب را دارد."
  • [/]

    موضوع قفل شده است