جمع بندی آیا پیامبر نعوذ بالله در مورد زنانش تعصب بی جا داشت؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا پیامبر نعوذ بالله در مورد زنانش تعصب بی جا داشت؟

سلام
در تفسیر المیزان آمده
" وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً ..."
شما را نمى‏سزد كه رسول خدا (ص) را با مخالفت كردن دستوراتش- چه آنها كه در خصوص همسرانش داده، و چه غير آنها- او را اذيت كنيد، و نيز سزاوار نيست كه شما بعد از در گذشت او با يكى از همسرانش ازدواج كنيد، چون اين عمل نزد خدا جرمى است بزرگ.
در اين آيه اشعارى هست به اينكه گويا بعضى از مسلمانان گفته‏ اند كه بعد از در گذشت او همسرانش را مى‏ گيريم، و به طورى كه در بحث روايتى آينده خواهيد خواند، همين طور هم بوده.

شبهه ای که مطرح می شود:
بنا بر روایت «لا غیرة فی الحلال» غیرت ورزی در مورد حلال جایز و صحیح نیست. وقتی یک مرد حق دارد چند زن بگیرد و غیرت ورزی زن در مقابل آن امر حلال، ناپسند است؛ به همان اندازه غیرت ورزی مرد در مورد زن سابقش (که از او طلاق گرفته یا پس از مرگش) ناپسند می باشد چرا باید برای پیامبر این غیرت ورزی صحیح باشد و اینکه اذیت می شود ازدواج زنانش حرام باشد اما برای دیگران نه؟

آیا شایسته است مردی که همسرش را طلاق داده، به خود اجازه دهد ازدواج کند، ولی به همسرش چنین اجازه ای ندهد و از ازدواج دوباره آن زن اذیت شود و ناراحت گردد؟

پیامبر اسوه مکارم اخلاق است، آیا شایستگی اخلاقی است چیزی را که برای خود می پسندد، برای دیگران نپسندد؟! قطعا پیامبر که دیگران را از غیرت ورزی بیجا منع می کند، خود به طریق اَوْلی باید از آن خودداری کند.

علاوه بر آن، غیرت ورزی نسبت به زنی که طلاق داده شده یا نسبت به همسر برای بعد از مرگ خود، چندان عقلایی نیست و از انحصارطلبی و خودخواهی ناشی می شود و رسول خدا از چنین انحصارطلبی ها و خودخواهی هایی باید پیراسته می باشد.چرا اینکه مثلا کسی بگوید من بعد از فوت پیامبر با همسرش ازدواج می کنم به خاطر این باید پیامبر ناراحت شود و حتی این ازدواج هم حرام شود؟

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد محسن

بسم الله الرحمن الرحیم
پرسش:

آیا پیامبر نعوذ بالله در مورد زنانش تعصب بی جا داشت؟



در تفسیر المیزان آمده" وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً ..."
شما را نمى‏سزد كه رسول خدا (ص) را با مخالفت كردن دستوراتش- چه آن ها كه در خصوص همسرانش داده، و چه غير آن ها- او را اذيت كنيد، و نيز سزاوار نيست كه شما بعد از در گذشت او با يكى از همسرانش ازدواج كنيد، چون اين عمل نزد خدا جرمى است بزرگ.
در اين آيه اشعارى هست به اين كه گويا بعضى از مسلمانان گفته‏ اند كه بعد از در گذشت او با همسرانش ازدواج می کنیم . به طورى كه در بحث روايتى آينده خواهيد خواند، همين طور هم بوده.
شبهه ای که مطرح می شود:
بنا بر روایت «لا غیرة فی الحلال» غیرت ورزی در باره حلال جایز و صحیح نیست. وقتی یک مرد حق دارد چند زن بگیرد و غیرت ورزی زن در مقابل آن امر حلال، ناپسند است؛ به همان اندازه غیرت ورزی مرد در مورد زن سابقش (که از او طلاق گرفته یا پس از مرگش) ناپسند می باشد، چرا باید برای پیامبر این غیرت ورزی صحیح باشد و اینکه اذیت می شود ازدواج زنانش حرام باشد اما برای دیگران نه؟
آیا شایسته است مردی که همسرش را طلاق داده، به خود اجازه دهد ازدواج کند، ولی به همسرش چنین اجازه ای ندهد و از ازدواج دوباره آن زن اذیت شود و ناراحت گردد؟
پیامبر اسوه مکارم اخلاق است، آیا شایستگی اخلاقی است چیزی را که برای خود می پسندد، برای دیگران نپسندد؟! قطعا پیامبر که دیگران را از غیرت ورزی بی جا منع می کند، خود به طریق اَوْلی باید از آن خودداری کند.
علاوه بر آن، غیرت ورزی نسبت به زنی که طلاق داده شده یا نسبت به همسر برای بعد از مرگ خود، چندان عقلایی نیست و از انحصارطلبی و خود خواهی ناشی می شود و رسول خدا از چنین انحصارطلبی ها و خودخواهی هایی باید پیراسته می باشد.چرا این که مثلا کسی بگوید من بعد از فوت پیامبر با همسرش ازدواج می کنم به خاطر این باید پیامبر ناراحت شود و حتی این ازدواج هم حرام شود؟

پاسخ:
با سلام خدمت شما و دیگر همراهان گرامی
باید گفت:
اولا حکم تحریم ازدواج با همسران پیامبر صلوات الله علیه که در قرآن به عنوان مادران امت اسلام (ازواجه امهاتکم) معرفی شده اند، از طرف خدا به حضرت ابلاغ شده و ایشان هیچ گونه نقشی در صدور این حکم نداشتند تا این پرسش به وجود آید.
چنین حکمی برای حفظ حرمت پیامبر صلوات الله علیه و برای جلوگیری از آزار روحی ایشان که در ادامه علت آن بیان خواهد شد، صادر شده است.بنا بر این، جایی برای طرح شبهه (تعصب بی جا) باقی نمی ماند.
ثانیا پیامبر بزرگوار اسلام علاوه بر داشتن شخصیت والای حقیقی، شخصیت حقوقی ویژه ای نیز داشته است و این موجب می شد تا حریم خاصی برای رسول خدا صلوات الله علیه ایجاد شود.به طوری که مرز شخصیت حقوقی پیامبر صلوات الله علیه حتی شامل همسران حضرت نیز می شده است.به این معنا که آن ها نیز علاوه بر مادر بودن، وجهه اجتماعی خاصی داشتند.
پس اگر زنی به عنوان همسر پیامبر انتخاب می شد، اشخاص دیگر نمی توانستند پس از رحلت پیامبر، با آن ها ازدواج کنند.چون مادر امت بودند. همان طور که انسان نمی تواند با مادر خود ازدواج کند این حکم به همسران حضرت نیز سرایت کرده است.
اضافه بر این، پیامبر اسلام صلوات الله علیه به عنوان محور و پایگاه قدرت اسلام شناخته می شد. به طور طبیعی همسرانش نیز دارای جایگاه موثر اجتماعی بودند.از این جهت ازدواج با آنان می توانست موقعیت ویژه ای ایجاد و آن شخص با وجود چنین پایگاهی می توانست در مسیر اهداف اسلامی سنگ اندازی کند.
در شان نزول آیات مربوطه آمده است: پیامبر صلوات الله علیه گویا از شنیدن سخنان برخی که می گفتند بعد از وفات حضرت با همسرانش ازداوج می کنیم، ناراحت و اذیت می شد.این اذیت و آزار امری شخصی نبود تا بگوییم چرا رسول خدا نسبت به همسرانش تعصب می ورزید. بلکه نظر حضرت بر حفظ حریم پیامبری حفظ میراث حقوقی اش بود که می بایست در جامعه حفظ شود.
پس آیه شریفه تحریم ازدواج با همسران پیامبر، مقابله ای با آزار ایشان بوده و خدای متعال با این حکم "مادران امت" راه را برای هر گونه استفاده سوء بست.
در ادامه پاسخ، مناسب است به نظر یکی از تفاسیر اشاره کنیم:
آمده است:در اين جا سؤالى پيش مى‏آيد كه چگونه خداوند همسران پيامبر صلوات الله علیه را كه بعضى هنگام وفات او نسبتا جوان بودند از حق انتخاب همسر محروم کرده است؟
پاسخ اين سؤال با توجه به فلسفه اين تحريم روشن است.
زيرا اولا چنان كه از شان نزول آيه دانستيم، بعضى به عنوان انتقام ‏جويى و توهين به ساحت مقدس پيامبر صلوات الله علیه چنين تصميمى(ازدواج با همسران پیامبر) را گرفته بودند و از اين راه مى ‏خواستند ضربه ‏اى بر حيثيت آن حضرت وارد كنند.
ثانيا اگر اين مساله مجاز بود، جمعى به عنوان اين كه همسر پيامبر صلوات الله علیه را بعد از او در اختيار خود گرفته ‏اند، ممكن بود اين كار را وسيله سوء استفاده قرار دهند و به اين بهانه موقعيت اجتماعى براى خويش دست و پا كنند. و يا به عنوان اين كه آگاهى خاص از درون خانه پيامبر صلوات الله علیه و تعليمات و مكتب او دارند، به تحريف اسلام پردازند. و يا منافقين مطالبى را از اين مسیر ميان مردم نشر دهند كه مخالف مقام پيامبر صلوات الله علیه باشد. (دقت كنيد.)
اين خطر هنگامى ملموس ‏تر مى‏شود كه بدانيم گروهى خود را براى اين كار آماده کرده بودند. بعضى آن را به زبان آورده و بعضى شايد تنها در دل داشتند.از جمله كسانى را كه بعضى از مفسران اهل سنت در اين جا نام برده ‏اند، طلحه است.
خداوندى كه بر اسرار نهان و آشكار آگاه است، براى بر هم زدن اين توطئه زشت يك حكم قاطع صادر فرمود و جلو اين امور را به كلى گرفت و براى تحكيم پايه ‏هاى آن، به همسران پيامبر صلوات الله علیه لقب ام المؤمنين داد تا بدانند ازدواج با آن ها هم چون ازدواج با مادران خويش است! با توجه به آن چه گفته شد، روشن مى ‏شود كه چرا همسران پيامبر صلوات الله علیه لازم بود از اين محروميت استقبال كنند؟
در طول زندگى انسان گاهی مسائل مهمى مطرح مى‏ شود كه به جهت آن ها بايد فدا كارى و از خود گذشتگى نشان داد و از بعضى از حقوق حقه خود چشم پوشيد. به خصوص اين كه هميشه افتخارات بزرگ مسئوليت هاى سنگينى نيز همراه دارد. بدون شك همسران پيامبر صلوات الله علیه افتخار عظيمى از طريق ازدواج شان با پيامبر صلوات الله علیه كسب كردند. داشتن چنين افتخارى نياز به چنين فداكارى هم دارد.
به همين دليل زنان پيامبر صلوات الله علیه بعد از او در ميان امت اسلامى بسيار محترم مى ‏زيستند و از وضع خود بسيار راضى و خشنود بودند، و آن محروميت را در برابر اين افتخارات ناچيز مى‏ شمردند.(1)
پی نوشت:
1.آیت الله مکارم شیرازی ناصر،تفسیر نمونه،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1374 خورشیدی،چاپ اول،ج‏17، ص 404 با ویرایش اندک.



بسم الله الرحمن الرحیم
پرسش:

آیا پیامبر نعوذ بالله در مورد زنانش تعصب بی جا داشت؟



در تفسیر المیزان آمده" وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً ..."
شما را نمى‏سزد كه رسول خدا (ص) را با مخالفت كردن دستوراتش- چه آن ها كه در خصوص همسرانش داده، و چه غير آن ها- او را اذيت كنيد، و نيز سزاوار نيست كه شما بعد از در گذشت او با يكى از همسرانش ازدواج كنيد، چون اين عمل نزد خدا جرمى است بزرگ.
در اين آيه اشعارى هست به اين كه گويا بعضى از مسلمانان گفته‏ اند كه بعد از در گذشت او با همسرانش ازدواج می کنیم . به طورى كه در بحث روايتى آينده خواهيد خواند، همين طور هم بوده.
شبهه ای که مطرح می شود:
بنا بر روایت «لا غیرة فی الحلال» غیرت ورزی در باره حلال جایز و صحیح نیست. وقتی یک مرد حق دارد چند زن بگیرد و غیرت ورزی زن در مقابل آن امر حلال، ناپسند است؛ به همان اندازه غیرت ورزی مرد در مورد زن سابقش (که از او طلاق گرفته یا پس از مرگش) ناپسند می باشد، چرا باید برای پیامبر این غیرت ورزی صحیح باشد و اینکه اذیت می شود ازدواج زنانش حرام باشد اما برای دیگران نه؟
آیا شایسته است مردی که همسرش را طلاق داده، به خود اجازه دهد ازدواج کند، ولی به همسرش چنین اجازه ای ندهد و از ازدواج دوباره آن زن اذیت شود و ناراحت گردد؟
پیامبر اسوه مکارم اخلاق است، آیا شایستگی اخلاقی است چیزی را که برای خود می پسندد، برای دیگران نپسندد؟! قطعا پیامبر که دیگران را از غیرت ورزی بی جا منع می کند، خود به طریق اَوْلی باید از آن خودداری کند.
علاوه بر آن، غیرت ورزی نسبت به زنی که طلاق داده شده یا نسبت به همسر برای بعد از مرگ خود، چندان عقلایی نیست و از انحصارطلبی و خود خواهی ناشی می شود و رسول خدا از چنین انحصارطلبی ها و خودخواهی هایی باید پیراسته می باشد.چرا این که مثلا کسی بگوید من بعد از فوت پیامبر با همسرش ازدواج می کنم به خاطر این باید پیامبر ناراحت شود و حتی این ازدواج هم حرام شود؟

پاسخ:
با سلام خدمت شما و دیگر همراهان گرامی
باید گفت:
اولا حکم تحریم ازدواج با همسران پیامبر صلوات الله علیه که در قرآن به عنوان مادران امت اسلام (ازواجه امهاتکم) معرفی شده اند، از طرف خدا به حضرت ابلاغ شده و ایشان هیچ گونه نقشی در صدور این حکم نداشتند تا این پرسش به وجود آید.
چنین حکمی برای حفظ حرمت پیامبر صلوات الله علیه و برای جلوگیری از آزار روحی ایشان که در ادامه علت آن بیان خواهد شد، صادر شده است.بنا بر این، جایی برای طرح شبهه (تعصب بی جا) باقی نمی ماند.
ثانیا پیامبر بزرگوار اسلام علاوه بر داشتن شخصیت والای حقیقی، شخصیت حقوقی ویژه ای نیز داشته است و این موجب می شد تا حریم خاصی برای رسول خدا صلوات الله علیه ایجاد شود.به طوری که مرز شخصیت حقوقی پیامبر صلوات الله علیه حتی شامل همسران حضرت نیز می شده است.به این معنا که آن ها نیز علاوه بر مادر بودن، وجهه اجتماعی خاصی داشتند.
پس اگر زنی به عنوان همسر پیامبر انتخاب می شد، اشخاص دیگر نمی توانستند پس از رحلت پیامبر، با آن ها ازدواج کنند.چون مادر امت بودند. همان طور که انسان نمی تواند با مادر خود ازدواج کند این حکم به همسران حضرت نیز سرایت کرده است.
اضافه بر این، پیامبر اسلام صلوات الله علیه به عنوان محور و پایگاه قدرت اسلام شناخته می شد. به طور طبیعی همسرانش نیز دارای جایگاه موثر اجتماعی بودند.از این جهت ازدواج با آنان می توانست موقعیت ویژه ای ایجاد و آن شخص با وجود چنین پایگاهی می توانست در مسیر اهداف اسلامی سنگ اندازی کند.
در شان نزول آیات مربوطه آمده است: پیامبر صلوات الله علیه گویا از شنیدن سخنان برخی که می گفتند بعد از وفات حضرت با همسرانش ازداوج می کنیم، ناراحت و اذیت می شد.این اذیت و آزار امری شخصی نبود تا بگوییم چرا رسول خدا نسبت به همسرانش تعصب می ورزید. بلکه نظر حضرت بر حفظ حریم پیامبری حفظ میراث حقوقی اش بود که می بایست در جامعه حفظ شود.
پس آیه شریفه تحریم ازدواج با همسران پیامبر، مقابله ای با آزار ایشان بوده و خدای متعال با این حکم "مادران امت" راه را برای هر گونه استفاده سوء بست.
در ادامه پاسخ، مناسب است به نظر یکی از تفاسیر اشاره کنیم:
آمده است:در اين جا سؤالى پيش مى‏آيد كه چگونه خداوند همسران پيامبر صلوات الله علیه را كه بعضى هنگام وفات او نسبتا جوان بودند از حق انتخاب همسر محروم کرده است؟
پاسخ اين سؤال با توجه به فلسفه اين تحريم روشن است.
زيرا اولا چنان كه از شان نزول آيه دانستيم، بعضى به عنوان انتقام ‏جويى و توهين به ساحت مقدس پيامبر صلوات الله علیه چنين تصميمى(ازدواج با همسران پیامبر) را گرفته بودند و از اين راه مى ‏خواستند ضربه ‏اى بر حيثيت آن حضرت وارد كنند.
ثانيا اگر اين مساله مجاز بود، جمعى به عنوان اين كه همسر پيامبر صلوات الله علیه را بعد از او در اختيار خود گرفته ‏اند، ممكن بود اين كار را وسيله سوء استفاده قرار دهند و به اين بهانه موقعيت اجتماعى براى خويش دست و پا كنند. و يا به عنوان اين كه آگاهى خاص از درون خانه پيامبر صلوات الله علیه و تعليمات و مكتب او دارند، به تحريف اسلام پردازند. و يا منافقين مطالبى را از اين مسیر ميان مردم نشر دهند كه مخالف مقام پيامبر صلوات الله علیه باشد. (دقت كنيد.)
اين خطر هنگامى ملموس ‏تر مى‏شود كه بدانيم گروهى خود را براى اين كار آماده کرده بودند. بعضى آن را به زبان آورده و بعضى شايد تنها در دل داشتند.از جمله كسانى را كه بعضى از مفسران اهل سنت در اين جا نام برده ‏اند، طلحه است.
خداوندى كه بر اسرار نهان و آشكار آگاه است، براى بر هم زدن اين توطئه زشت يك حكم قاطع صادر فرمود و جلو اين امور را به كلى گرفت و براى تحكيم پايه ‏هاى آن، به همسران پيامبر صلوات الله علیه لقب ام المؤمنين داد تا بدانند ازدواج با آن ها هم چون ازدواج با مادران خويش است! با توجه به آن چه گفته شد، روشن مى ‏شود كه چرا همسران پيامبر صلوات الله علیه لازم بود از اين محروميت استقبال كنند؟
در طول زندگى انسان گاهی مسائل مهمى مطرح مى‏ شود كه به جهت آن ها بايد فدا كارى و از خود گذشتگى نشان داد و از بعضى از حقوق حقه خود چشم پوشيد. به خصوص اين كه هميشه افتخارات بزرگ مسئوليت هاى سنگينى نيز همراه دارد. بدون شك همسران پيامبر صلوات الله علیه افتخار عظيمى از طريق ازدواج شان با پيامبر صلوات الله علیه كسب كردند. داشتن چنين افتخارى نياز به چنين فداكارى هم دارد.
به همين دليل زنان پيامبر صلوات الله علیه بعد از او در ميان امت اسلامى بسيار محترم مى ‏زيستند و از وضع خود بسيار راضى و خشنود بودند، و آن محروميت را در برابر اين افتخارات ناچيز مى‏ شمردند.(1)
پی نوشت:

1.آیت الله مکارم شیرازی ناصر،تفسیر نمونه،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1374 خورشیدی،چاپ اول،ج‏17، ص 404 با ویرایش اندک.

موضوع قفل شده است