آیا احکام اسلام تعریب شده احکام کیش مانوی است؟
تب‌های اولیه
سلمان (روزبه) فارسی از طبقه برگزیدگان جامعه مانوی بودهاست و چون دین مانی را بر دین زرتشتی ترجیح داده بود مجبور به فرار از ایران شد
سلمان در سال اول هجرت با پیامبر اشنا شد و بیشترین ایات در مورد احکام اسلامی در سور بقره و انفال و ال عمران است
یعنی سوره های سالهای اغازین بعد هجرت !
احکامی که در کیش مانوی هم بود مانند صدقه و نماز و روزه و ....
تشابه خیلی زیادی ، میان دین باستانی ایران ( زرتشت ) با اسلام در همه ی جنبه ها
وجود دارد ، که جای هیچ تردیدی در بیگانه نبودن دین اسلام برای ایرانیان صدر اسلام
باقی نمی گذاشت .
چه اشکال داشت به جای اهورامزدا ( الله ) بگویند . مگر خدا هم با خدا فرق می کرد ؟
جای زرتشت (ع) نیز که در دل و نظرشان خالی بود . شیطان در برابر اهریمن ، قرآن
در برابر اوستا . در دین کهن نیز مانند دین جدید هم وضو می گرفتند و هم نماز پنجگانه
می خواندند ، هفده رکعت در روز ( گرچه مانوی ها هر روز چهارگاه نماز می خواندند).
پیش از هر نماز وضو می گرفتند و در صورت نبودن آب تیمم می کردند . در هر حال
اختلافی نبود . بیشتر نماز را تکلیف عمومی می دانستند و به گناه و خطای خود اعتراف
می کردند و از خدا آمرزش می طلبیدند و زکات می دادند .
در دین زرتشت صدقه از واجبات بود ، همچنین مسطح شدن زمین در آخر الزمان ، بقای
روح ، معاد جسمانی پس از مرگ ، روز قیامت ، کشیدن اعمال خوب و بد در ترازو به
وسیله ی ملایکه ی سبز پوش ، سپس رفتن از روی پل چینوت ( صراط ) به سوی بهشت یا دوزخ و مانند اینها ، به اعتقادات و معاد و جریانات بعدی در دین نو ( اسلام ) شباهت
زیادی داشت . اوراد ، ادعیه ، روزه ، جهاد ، حجاب زنان که مردم از دیرباز با آنها سرو
کار داشته اند . در دین نوهم اءمه ی دین وجود داشتند که می توانستند همچون ایزدان ،
واسطه هایی بین بند گان و خداوند باشند .
وجود تشابه دیگری بین دین باستانی ایران ( زرتشت ) و دین اسلام وجود داشت مثل ،
تحریم پوشیدن ابریشم ، عذاب شب اول مردگان در قبر ، طهارت و نجاست ، آداب مذهبی
وغیره...... و جالب آنکه اسم مسجد از مس گت ( مزگت ) زرتشتی اخذ شده و تعداد
نمازهای زرتشتیان و مسلمانان هر دو پنج نوبت است و وقت انجام آنها نیز یکی است
جالب است که مانویان در سالگردهای روزهای حبس و اعدام مانی را مراسم سوگواری و روزه گیری به جا آورده و روز متعاقب آن را که تصور میکردند مانی در این روز به بهشت نور صعود کرده،با عید بم (=نور)جشن میگرفته اند. در این رابطه ماه رمضان (علی القاعده مأخوذ از روزه مزان= روزه بزرگ مانویان یا مأخوذ از رم- ضان عبری، معادل ریم- صیام عربی= روزه طولانی) و عید فطر (پرهیز و فترت، آشتی) اسلام نیز با روزه یکماهه مانوی و عید بم مانوی مطابق میگردد. سنت اوگوستین (روحانی معروف مسیحی که قبلا مانوی بوده) روز اعدام مانی را مقارن با خود همان روز عید بم آورده است. مانویان این ماه را چقشپت (سکیساپد= ماه حرام و پرهیز،فترت، ماه محرم) می نامیده اند که از سوی دیگر با ماه نذری و عزاداری محرم منسوب به امام حسین شیعیان مطابقت می یابد. بنابراین نذری ماه محرم و فطریه منشأ واحدی در دین مانوی داشته اند
مانی ودین اسلام:
آیینی که مانی آورد در دوران ساسانی وشاپور اول مورد اقبال واقع شدو رشد کرد. البته مانی پیامبر هم نبوده است. واین از مسلمات است. ولی در زمان انوشیروان مبغوض واقع شد. وآیینش هم به مرور تضعیف شده ودر مدت کوتاهی از بین رفت. ودر زمانی که سلمان فارسی در ایران بوده آیین مانی کم فروغ شده بود. واگر این آیین وآِیین های ساختگی دیگر اثری از حقیقت داشتند. دلیلی نداشت سلمان فارسی در شرایط آنروز اینهمه زجر بکشد برای پیدا کردن حقیقت ودین حقیقی که قلب او را آرام کند.
مانی معتقد به ثنویت بود.وشهرستانی در کتاب ملل ونحل خود به این مساله اشاره کرده است. واین تفاوت جوهری بین آیین او واسلام است. اسلامی که معتقد به توحید است. واساس اعتقادش هم همین می باشد. در عین اینکه این آیین تلفیقی از برخی آموزه های مسحی وبودایی بود.
در حالی که اسلامی دینی از جانب خداوند وبا برنامه کامل در تمام ابعاد ونیازهای انسانی است. با عنایت به این نکته که برخی آموزه ها در تمام ادیان ابراهیمی مشترک است. مثل بحث توحید، نبوت ومعاد. ودر امور فقهی نماز وروزه.
بنابراین با صرف اینکه در آیین مانی روزه بوده ویا نما زکه خود اینها هم زیاد ثابت نیست. چون آِیین مانی عمر زیادی نداشت. ومشخص است که آموزه هایش هم دقیق به ما نرسیده است. مگر برخی امور کلی که رو ی آنها هم نمی شود قضاوت کرد.
ونکته مهمتر اینکه با صرف اشتراک در یک اسم نمی شود گفت این دو یکی هستند. الان در مسیحیت ویهود هم روزه است. اما روزه ما کجا وروزه آنها کجا، صرفا یک شباهت اسمی است. ویا نمازی که آنها الان در کلیسا برگزار می کنند. زمین تا آسمان با نماز ما تفاوت دارد.
دین اسلام دین کاملی است که بخاطر قوت در معارف با وجود عدم حمایت حکام در طول تاریخ ومبارزه با آن از بین نرفته است. وروز به روز پیشرفت داشته است. اما آیین های ساختگی مثل مانی برای مدت کوتاهی در سایه حمایت یک پادشاه رونق داشته است.
نسبت به تاثیر پذیری اسلام از آیین های دیگر هم باید گفت، اسلام همه چیزش از جانب خداست. وآموزه ای را بخاطر تاثیر پذیری از آیین یا دینی نگرفته است. وقرآن که منبع اصلی برای اسلام ومسلمانان است شاهد بر این مدعا است. چون اساس وشاکله دین اسلام از عقاید واحکام واخلاق در قرآن بیان شده است.