جمع بندی چرا امامت وراثتی است؟

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا امامت وراثتی است؟

چرا امامت وراثتی است. چرا همه ائمه معصومین (ع) باید از نسل یک شخص باشند. آیا این نوعی نژاد گرایی نیست؟

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد مسلم

بسم الله الرحمن الرحیم

rasool987;817421 نوشت:
چرا امامت وراثتی است. چرا همه ائمه معصومین (ع) باید از نسل یک شخص باشند. آیا این نوعی نژاد گرایی نیست؟

با سلام و احترام و تشکر از سوال خوب شما
ببینید امامت هرگز وراثتی نیست، بلکه مبتنی بر ملاک و قاعده، و شایسته سالاری است، همان‌طور که در ابتدای دعای ندبه می‌خوانیم:

«الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ...، بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ‏ عَلَيْهِمُ‏ الزُّهْدَ فِي زَخَارِفِ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَ زِبْرِجِهَا، فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِكَ، وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِه‏»؛ کسانی را که برای خودت و دینت خالص کرده ای... بعد از آنکه زهد در درجات این دنیا را بر ایشان شرط کردی و می‌دانستی به این شرط وفا خواهند کرد.

و همان طور که امام رضا(ع) در روایتی می‌فرمایند:
«لِلْإِمَامِ عَلَامَاتٌ يَكُونُ أَعْلَمَ النَّاسِ وَ أَحْكَمَ النَّاسِ وَ أَتْقَى النَّاسِ وَ أَحْلَمَ النَّاسِ وَ أَشْجَعَ النَّاسِ وَ أَسْخَى النَّاسِ وَ أَعْبَدَ النَّاس‏»؛ برای امام علاماتی است، امام عالم ترین، حکیم‌ترین، باتقواترین، حلیم‌ترین، شجاع‌ترین، و سخاوتمندترین، و عابدترین مردم است.

و هرگز کسی که دارای این صفات نیست امام نمی‌شود ولو این که فرزند امام یا پیامبر باشد، به همین خاطر وقتی ابراهیم(ع) از خداوند در خواست کرد که فرزندانش را نیز امام قرار دهد، خداوند فرمود: «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمين‏»؛ عهد من به ستمکاران نمی‌رسد.(بقره:124)
با این اوصاف روشن می‌شود فرزند امام و پیامبر(ص) بودن دخلی در این مقام ندارد، وراثت، علت امامت نیست، یعنی علت این که مثلا امام حسن(ع) بعد از امیرالمومنین(ع) به مقام امامت رسیده‌اند به این خاطر نیست که فرزند امام علی(ع) بوده‌اند، چرا که امام علی(ع) فرزندان دیگری هم چون حضرت عباس(ع) یا محمدبن حنفیه و... نیز داشته‌اند، بلکه افضلیت امام حسن(ع) بوده است که ایشان را لایق چنین مقامی کرده است، همان‌طور که در وصف ایشان آمده است:

«أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع كَانَ أَعْبَدَ النَّاسِ فِي زَمَانِهِ وَ أَزْهَدَهُمْ وَ أَفْضَلَهُمْ»؛ به درستی که حسن بن علی(ع) عابدترین مردم، و زاهدترین مردم و افضل مردم در زمان خودش بود.(امالی صدوق، ص178)

این افضلیت ائمه(ع) را هم روایات می‌گویند، و هم سیره آن حضرات نشان می‌دهد، مثلا کدام شخصیت بود که می‌توانست چون امام حسین(ع) آن حماسه عظیم را خلق کند و در راه دفاع از دین خدا هیچ چیز مانع او نشود، ولو به قیمت کشته شدن فرزند جوانش، و طفل شیرخواره اش، و ولو به قیمت به نیزه رفتن سر مبارکش و به اسارت رفتن اهل بیتش! و کدام شخصیت است که چون امام سجاد(ع) بتواند زبان مناجات با خدا را این گونه بیاموزد و صحیفه ای اینچنینی از خود برجای گذارد؟ و کدام شخصیت است که چون امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بتواند جویندگان علم را از مذاهب مختلف به خود جذب کند و ویژگی های سابر ائمه(ع) نیز گویای افضلیت ایشان است.

اما این که چرا انتخاب ائمه شیعه وراثتی شده است باید عرض کنم اتفاقا این منطقی تر است، چرا که بدون تردید پدر و مادر در شکل گیری شخصیت فرزند نقش اساسی دارند، لذا بر اساس حساب احتمالات، برترین مردم به احتمال بیشتر در خانواده ای رشد می یابد که پدر و مادرش نیز برترین مردم باشند. طبیعتا فرزندی که پدرش علی(ع) و مادرش فاطمه(س) باشد طبیعتا باید افضل از سایرین به دنیا آمده و تربیت شود.
این فرق می کند تا بگوییم کسی که پدرش امام است به هر قیمتی و از باب وراثت امام می شود ولو اینکه شایستگی امامت و زعامت را نداشته باشد.

والا مسئله که خیلی پیچیده تر از این حرفاست....من که خودم گیچ شدم...تاپیک زیر رو نگاه کنید.ما که رسیدیم به خلقت نوری و عوالم پیشین و.....یا خدا!!!
http://www.askdin.com/showthread.php?t=54900

پارسا مهر;818678 نوشت:
والا مسئله که خیلی پیچیده تر از این حرفاست....من که خودم گیچ شدم...تاپیک زیر رو نگاه کنید.ما که رسیدیم به خلقت نوری و عوالم پیشین و.....یا خدا!!!


بله درست میفرمایید، بدون شک آن ذوات مقدسه دارای حقیقت نوریه ای هستند که درک حقیقت آن بسیار دشوار و دست نایافتنی است، اما آن حقائق مقدسه در عالم ماده نیز تجلی داشته اند که میتوان با بر آورد رفتار و سیره آنها افضلیت آنها را درک کرد، لذا برای این که اثبات شود امامت آنها به خاطر افضلیت بوده، نه موروثی، میتوان به همین افضلیت دنیوی استناد کرد، و لازم نیست که کار را بی جهت دشوار کرد.

امام بعدی رو کی تعیین میکرد؟ فرض کنین ما الان در زمان امام علی ع هستیم حالا امام میاند و حسن پسرشون رو اعلام میکنند که امام هستند بعد یکی میاد میگه مثلا اکبر پسر من از حسن باتقواتر علیم تر حکیم تر شجاع تر و ... هست.حال تکلیف چیست؟

muiacir;818993 نوشت:
امام بعدی رو کی تعیین میکرد؟ فرض کنین ما الان در زمان امام علی ع هستیم حالا امام میاند و حسن پسرشون رو اعلام میکنند که امام هستند بعد یکی میاد میگه مثلا اکبر پسر من از حسن باتقواتر علیم تر حکیم تر شجاع تر و ... هست.حال تکلیف چیست؟


ببینید طبق مبانی شیعه و همان طور که از آیه 124 سوره بقره که اشاره کردم فهمیده می شود، امامت منصبی الهی است که توسط خداوند انتخاب می شود، و پیامبر(ص) و امام پیشین فقط آن را ابلاغ می کنند، نه این که انتخاب کنند، فقط خداوند است که برترین بندگان خویش را می شناسد، و مردم توان تشخیص آن را ندارند، همان طور که امام رضا(ع) می فرمایند:

«هَلْ يَعْرِفُونَ قَدْرَ الْإِمَامَةِ وَ مَحَلَّهَا مِنَ الْأُمَّةِ فَيَجُوزَ فِيهَا اخْتِيَارُهُمْ إِنَ‏ الْإِمَامَةَ أَجَلُ‏ قَدْراً وَ أَعْظَمُ شَأْناً وَ أَعْلَى مَكَاناً وَ أَمْنَعُ جَانِباً وَ أَبْعَدُ غَوْراً مِنْ أَنْ يَبْلُغَهَا النَّاسُ بِعُقُولِهِمْ أَوْ يَنَالُوهَا بِآرَائِهِمْ»، آیا از امت کسی قدر و منزلت امامت و جایگاه آن را می‌شناسند تا به اختیار ایشان باشد؟ به درستی که امامت، ارزشی والاتر، شأنی بزرگ تر، جایگاهی برتر، موقعیتی فراتر و ژرفایی فزون تر از آن دارد که مردم بتوانند با ملاکهای عقلی خویش، آن بیابند، یا با آراء خویش به آن برسند.

پس وقتی ما علی(ع) را امام بر حق دانسته و امامت ایشان را پذیرفتیم و ایشان را مرتبط با ماوراء و عالم غیب دانستیم سخن ایشان را سخن خداوند میدانیم، و برای تعیین امام بعدی نیز فقط سخن او را می پذیریم، نه هر مدعی دیگری را.

پرسش
چرا امامت وراثتی است. چرا همه ائمه معصومین (ع) باید از نسل یک شخص باشند. آیا این نوعی نژاد گرایی نیست؟

پاسخ

امامت هرگز وراثتی نیست، بلکه مبتنی بر ملاک و قاعده، و شایسته سالاری است، همان‌طور که در ابتدای دعای ندبه می‌خوانیم:

«الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ...، بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ‏ عَلَيْهِمُ‏ الزُّهْدَ فِي زَخَارِفِ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَ زِبْرِجِهَا، فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِكَ، وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِه‏»؛ کسانی را که برای خودت و دینت خالص کرده ای... بعد از آنکه زهد در درجات این دنیا را بر ایشان شرط کردی و می‌دانستی به این شرط وفا خواهند کرد.(1)

و همان طور که امام رضا(ع) در روایتی می‌فرمایند:
«لِلْإِمَامِ عَلَامَاتٌ يَكُونُ أَعْلَمَ النَّاسِ وَ أَحْكَمَ النَّاسِ وَ أَتْقَى النَّاسِ وَ أَحْلَمَ النَّاسِ وَ أَشْجَعَ النَّاسِ وَ أَسْخَى النَّاسِ وَ أَعْبَدَ النَّاس‏»؛ برای امام علاماتی است، امام عالم ترین، حکیم‌ترین، باتقواترین، حلیم‌ترین، شجاع‌ترین، و سخاوتمندترین، و عابدترین مردم است.

و هرگز کسی که دارای این صفات نیست امام نمی‌شود ولو این که فرزند امام یا پیامبر باشد، به همین خاطر وقتی ابراهیم(ع) از خداوند در خواست کرد که فرزندانش را نیز امام قرار دهد، خداوند فرمود: «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمين‏»؛ عهد من به ستمکاران نمی‌رسد.(2)
با این اوصاف روشن می‌شود فرزند امام و پیامبر(ص) بودن دخلی در این مقام ندارد، وراثت، علت امامت نیست، یعنی علت این که مثلا امام حسن(ع) بعد از امیرالمومنین(ع) به مقام امامت رسیده‌اند به این خاطر نیست که فرزند امام علی(ع) بوده‌اند، چرا که امام علی(ع) فرزندان دیگری هم چون حضرت عباس(ع) یا محمدبن حنفیه و... نیز داشته‌اند، بلکه افضلیت امام حسن(ع) بوده است که ایشان را لایق چنین مقامی کرده است، همان‌طور که در وصف ایشان آمده است:

«أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع كَانَ أَعْبَدَ النَّاسِ فِي زَمَانِهِ وَ أَزْهَدَهُمْ وَ أَفْضَلَهُمْ»؛ به درستی که حسن بن علی(ع) عابدترین مردم، و زاهدترین مردم و افضل مردم در زمان خودش بود.(3)

این افضلیت ائمه(ع) را هم روایات می‌گویند، و هم سیره آن حضرات نشان می‌دهد، مثلا کدام شخصیت بود که می‌توانست چون امام حسین(ع) آن حماسه عظیم را خلق کند و در راه دفاع از دین خدا هیچ چیز مانع او نشود، ولو به قیمت کشته شدن فرزند جوانش، و طفل شیرخواره اش، و ولو به قیمت به نیزه رفتن سر مبارکش و به اسارت رفتن اهل بیتش! و کدام شخصیت است که چون امام سجاد(ع) بتواند زبان مناجات با خدا را این گونه بیاموزد و صحیفه ای اینچنینی از خود برجای گذارد؟ و کدام شخصیت است که چون امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بتواند جویندگان علم را از مذاهب مختلف به خود جذب کند و ویژگی های سابر ائمه(ع) نیز گویای افضلیت ایشان است.
اصلا علت این که خداوند انتخاب امام را برعهده مردم نگذاشته همین است، چرا که مردم به اوصاف درونی یکدیگر جاهل بوده، و نمی‌توانند افضل خویش را تشخیص دهند، همان طور که امام رضا(ع) می فرمایند:

«هَلْ يَعْرِفُونَ قَدْرَ الْإِمَامَةِ وَ مَحَلَّهَا مِنَ الْأُمَّةِ فَيَجُوزَ فِيهَا اخْتِيَارُهُمْ إِنَ‏ الْإِمَامَةَ أَجَلُ‏ قَدْراً وَ أَعْظَمُ شَأْناً وَ أَعْلَى مَكَاناً وَ أَمْنَعُ جَانِباً وَ أَبْعَدُ غَوْراً مِنْ أَنْ يَبْلُغَهَا النَّاسُ بِعُقُولِهِمْ أَوْ يَنَالُوهَا بِآرَائِهِمْ»، آیا از امت کسی قدر و منزلت امامت و جایگاه آن را می‌شناسند تا به اختیار ایشان باشد؟ به درستی که امامت، ارزشی والاتر، شأنی بزرگ تر، جایگاهی برتر، موقعیتی فراتر و ژرفایی فزون تر از آن دارد که مردم بتوانند با ملاکهای عقلی خویش، آن بیابند، یا با آراء خویش به آن برسند.(4)

در مجموع طبق آنچه گذشت روشن می شود که ابلاغ امامت توسط نبی یا امام پیشین هم از باب اعلام است، نه نصب؛ یعنی پیامبر(ص) نبوده که علی(ع) را به عنوان امام بعد از خویش نصب کرده،و امام علی(ع) نبوده که امام حسن(ع) را بعد از خودش به عنوان امام انتخاب کرده باشد، بلکه انتخاب امام علی(ع) و امام حسن(ع) و سایر ائمه(ع) برای امامت توسط خداوند اتفاق افتاده و پیامبر(ص) و ائمه پیشین تنها مأمور به اعلام انتخاب خداوند بوده اند.

اما این که چرا انتخاب ائمه شیعه وراثتی شده است باید عرض کنم اتفاقا این منطقی تر است، چرا که بدون تردید پدر و مادر در شکل گیری شخصیت فرزند نقش اساسی دارند، لذا بر اساس حساب احتمالات، برترین مردم به احتمال بیشتر در خانواده ای رشد می یابد که پدر و مادرش نیز برترین مردم باشند. طبیعتا فرزندی که پدرش علی(ع) و مادرش فاطمه(س) باشد طبیعتا باید افضل از سایرین به دنیا آمده و تربیت شود.
این فرق می کند تا بگوییم کسی که پدرش امام است به هر قیمتی و از باب وراثت امام می شود ولو اینکه شایستگی امامت و زعامت را نداشته باشد.
_________________________

1. ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال العمال، دار الكتب الإسلاميه‏، چاپ دوم، 1409ق، تهران، ج1، ص295.
2. بقره:2/124.
3. صدوق، محمد بن علی، الأمالی، نشر كتابچى‏، چاپ ششم، 1376ش، تهران، ص178.
4. کلینی، محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية، چاپ چهارم، 1407ق، تهران، ج1، ص199.

موضوع قفل شده است