معنای احتیاط واجب نزد فقها یکی نیست

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
معنای احتیاط واجب نزد فقها یکی نیست

[="Times New Roman"]سلام، طاعات و عبادات قبول.
در موارد متعددی در سایت دیده‌ام که کارشناسان «احتیاط واجب» را به این صورت تعریف کرده‌اند: «این اصطلاح بدین معناست که مجتهد در این مسئله فتوایی ندارد و به همین خاطر مقلد می تواند به اعلم بعدی مراجعه کند.» (مثلاً از استاد سجاد دراینجا)
اما به نظر می‌رسد نظر همهٔ فقهاء این نیست. مثلاً آیت‌الله شبیری زنجانی عمل به احتیاط واجب را لازم دانسته‌اند و رجوع به مجتهد دیگر را جائز ندانسته‌اند. مطلب زیر را عیناً از سایت ایشان کپی کرده‌ام:

نقل قول:
ب: احتياط واجب: در جايى است كه قيد «وجوبى» يا «واجب» همراه احتياط ذكر شده باشد، مثل آنكه گفته شود: «بنابر احتياط واجب بايد براى قضاى نماز آيات غسل كرد».عمل به اين‌گونه احتياط، واجب است و نمى‌توان در آن به فتواى مجتهد ديگر رجوع كرد.
[/]

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد سجاد

[="Tahoma"][="Black"]

فرهنگ;816277 نوشت:
سلام، طاعات و عبادات قبول.
در موارد متعددی در سایت دیده‌ام که کارشناسان «احتیاط واجب» را به این صورت تعریف کرده‌اند: «این اصطلاح بدین معناست که مجتهد در این مسئله فتوایی ندارد و به همین خاطر مقلد می تواند به اعلم بعدی مراجعه کند.» (مثلاً از استاد سجاد دراینجا)
اما به نظر می‌رسد نظر همهٔ فقهاء این نیست. مثلاً آیت‌الله شبیری زنجانی عمل به احتیاط واجب را لازم دانسته‌اند و رجوع به مجتهد دیگر را جائز ندانسته‌اند. مطلب زیر را عیناً از سایت ایشان کپی کرده‌ام:

با عرض سلام و احترام و تشکر از دقت نظر شما

تعاریف فقهی که صورت می گیرد معمولا طبق نظر مشهور مراجع می باشد .

در پناه حضرت حق باشید

[=Times New Roman]

سجاد;816488 نوشت:
با عرض سلام و احترام و تشکر از دقت نظر شما

تعاریف فقهی که صورت می گیرد معمولا طبق نظر مشهور مراجع می باشد .

در پناه حضرت حق باشید

سپاسگزارم از پاسخ شما، اما فکر می‌کنم این مطلب مهمی است و لازم باشد استثنائات آن ذکر شود؛ به ویژه وقتی از پرسشگران مرجع تقلیدشان خواسته می‌شود می‌توان معنای احتیاط واجب را نزد آن مرجع خاص ذکر کرد. اگر این کار دشوار است فکر می‌کنم لازم باشد به طور کلی به وجود استثنا اشاره کرد.
مثلاً چه بسا مرجعی اجازهٔ پدر را برای ازدواج دختر احتیاط واجب بداند و بدون اجازهٔ پدر عقد را باطل بداند. ممکن است فردی به این تصور اشتباه که بنابه نظر همهٔ مراجع در احتیاط واجب می‌توان به مرجعی دیگر مراجعه کرد به فردی که اجازهٔ پدر را لازم نمی‌داند رجوع کند.

[="Tahoma"][="Black"]

فرهنگ;816503 نوشت:
سپاسگزارم از پاسخ شما، اما فکر می‌کنم این مطلب مهمی است و لازم باشد استثنائات آن ذکر شود؛ به ویژه وقتی از پرسشگران مرجع تقلیدشان خواسته می‌شود می‌توان معنای احتیاط واجب را نزد آن مرجع خاص ذکر کرد. اگر این کار دشوار است فکر می‌کنم لازم باشد به طور کلی به وجود استثنا اشاره کرد.
مثلاً چه بسا مرجعی اجازهٔ پدر را برای ازدواج دختر احتیاط واجب بداند و بدون اجازهٔ پدر عقد را باطل بداند. ممکن است فردی به این تصور اشتباه که بنابه نظر همهٔ مراجع در احتیاط واجب می‌توان به مرجعی دیگر مراجعه کرد به فردی که اجازهٔ پدر را لازم نمی‌داند رجوع کند.

با تشکر مجدد از شما

بله اگر مقلدان این مرجع تقلید بزرگوار از ما تعریف احتیاط واجب را بخواهند بهتر است که در بیان تعریف کلی، این استثناء و نظر خاص ایشان هم ذکر شود که فرمایش درست و بجاییست.

در پناه حضرت حق باشید[/]

[="Times New Roman"]مجدداً از حضرت‌عالی تشکر می‌کنم و امیدوارم ادامه دادن بحث حمل بر فضولی و باعث رنجش شما نشود.

سجاد;816619 نوشت:
بله اگر مقلدان این مرجع تقلید بزرگوار از ما تعریف احتیاط واجب را بخواهند بهتر است که در بیان تعریف کلی، این استثناء و نظر خاص ایشان هم ذکر شود که فرمایش درست و بجاییست

من چیزی بیش از «بهتر است که....» از این نکته می‌فهمم؛ فکر می‌کنم اگر غیر از این گفته شود آراء ایشان و دیگر فقهایی که نظری مانند ایشان دارند تحریف خواهد شد. چرا که غالباً شنیدن از فرد راستگو و مورد اعتماد و اطمینان را حجت شرعی می‌دانند و دیگر در پی جستجوی آن نمی‌روند.
علاوه بر این فکر می‌کنم حتی در مواردی هم که به طور کلی این اصطلاح تعریف می‌شود اگر نظر برخی استثنا نشود، باعث اشتباه می‌شود ــ چنان که مثالش عرض شد.
حتی شاید مناسب باشد نظرات مراجع معاصر در این مسئله استقصاء و ذکر شود تا از خطا و اشتباه پیشگیری شود.

[="Tahoma"][="Black"]

فرهنگ;817192 نوشت:
فکر می‌کنم اگر غیر از این گفته شود آراء ایشان و دیگر فقهایی که نظری مانند ایشان دارند تحریف خواهد شد.

با تشکر از اظهار نظر شما

1. لطفا نام دیگر فقهایی را که فرمودید چنین نظر دارند ، بیان کنید.

2. عدم بیان نظر شاذ یک فقیه در یک تعریف مشهور ، تحریف نامیده نمی شود.

نکته: در این بحث نویسنده نمی خواهد دیدگاه یک فقیه را تضعیف کند بلکه تنها می خواهد نظر مشهور فقها که حائز حداکثر مقلدان هستند را بیان نماید.

در پناه حضرت حق باشید[/]

[=Times New Roman]

سجاد;817250 نوشت:
1. لطفا نام دیگر فقهایی را که فرمودید چنین نظر دارند ، بیان کنید.

2. عدم بیان نظر شاذ یک فقیه در یک تعریف مشهور ، تحریف نامیده نمی شود.

نکته: در این بحث نویسنده نمی خواهد دیدگاه یک فقیه را تضعیف کند بلکه تنها می خواهد نظر مشهور فقها که حائز حداکثر مقلدان هستند را بیان نماید.

متشکرم.
۱. من از دیدگاه سایر فقهایی که چنین نظری دارند اطلاع ندارم، همان طور که عرض کردم این کار مستلزم بررسی و استقصاء است.
۲. عدم بیان رأی شاذ تحریف نیست؛ اما اگر نظری به همهٔ فقها نسبت داده شود (مثلاً بگوییم تعریف احتیاط واجب که در رساله‌ها آمده این است که....)[=Times New Roman] یا هنگامی که مقلدان این مرجع بزرگوار تعریف احتیاط واجب را بخواهند و همان تعریف مشهوری که خلاف نظر ایشان است ذکر شود موجب سوء فهم خواننده می‌شود.

متوجه هستم که شما یا دیگر پاسخگویان قصد تضعیف نظر کسی را ندارید، من هم قصد تقویت دیدگاه خاصی را ندارم. از آنجا که این استثنا ظاهراً ندیده گرفته شده است و در این سایت و دیگر سایت‌ها به کرات آن تعریف مشهور بدون اشاره به اینکه استثنائاتی هم هست ذکر شده به طوری که نزد عموم مردم و حتی بسیاری از علماء احتیاط واجب مجوز رجوع به اعلم بعدی است خواستم این دقت مد نظر قرار گیرد. به هر روی مطمئنم که شما به وظیفهٔ شرعی‌تان آگاهید.
[=Times New Roman]
سپاس از پاسخ و صبوری‌تان

موضوع قفل شده است