°•✿~ باران رحمت ~✿•°ویژه نامه حلول ماه مبارک رمضان 1437
تبهای اولیه
[=Book Antiqua][=Franklin Gothic Medium]سلام ودرود براسک دینی های عزیز
align: right | |
---|---|
شرکت کنید .... | |
*ختم قرآن در ماه مبارك رمضان 1395 * | |
باتشکر | |
یاعلی | |
این ختم فقط مختص به کاربران عضو شده در سایت نیست و | |
پدر مادر خواهر برادر و سایر دوستان و بستگان شما هم می تونند در این ختم شرکت کنند | |
[=bigtheme-BYekan]بخشی از خطبه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) درباره ماه مبارک رمضان:
فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ
رمضان ماه عبادت فرصت بنده شدن
[=bigtheme-BYekan]رمضان شوق اطاعت از گنه کنده شدن
[=bigtheme-BYekan]رمضان بهار روح و به خدا پیوستن
[=bigtheme-BYekan]رمضان شوکت زیبایی و زیبنده شدن
[=bigtheme-BYekan]فرا رسیدن ماه رمضان مبارک
[h=1]دعا و اعمال شب و روز اول ماه رمضان[/h]
[/HR] شب اول ماه مبارک رمضان ،شب بسیار شریفی است ،که طبق فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شب گشوده شدن درهای آسمان است . برای این شب اعمال و دعاهای وارد شده است که به صورت مختصر برای شما عزیزان نقل می کنیم و برای دیدن شرح دعاها شما عزیزان را به کتاب گرانقدر مفاتیح الجنان ارجاع می دهیم.
[/HR]
[h=2]شب اول در آن چند عمل است:[/h]
کیفیت نماز شب اول :
چهار ركعت در هر ركعت بعد از حمد پانزده مرتبه توحید
اوّل: آنكه طلب هلال كند و بعضى استهلال این ماه را واجب دانسته اند.
دوّم: چون رۆیت هلال كرد اشاره به هلال نكند بلكه رو به قبله كند و دست ها را به آسمان بلند كند و خطاب كند هلال را دعای رۆیت هلال که در مفاتیح آمده است را بخواند.
سوّم: بخواند دعاء چهل و سوّم صحیفه كامله را در وقت رۆیت هلال سیّد بن طاوس روایت كرده است.
چهارم: مجامعت با حلال خود كند و این از خصوصیّات این ماه است والاّ در ماههاى دیگر جماع در شب اوّل مكروه است.
پنجم: غسل شب اوّل ماه كند و روایت شده كه هر كه در شب اوّل ماه رمضان غسل كند خارش بدن به او نرسد تا ماه رمضان آینده
ششم: در نهر جارى غسل كند و سى كف آب بر سر بریزد تا با طهارت معنوى باشد تا ماه رمضان آینده .
هفتم: زیارت قبر امام حسین علیه السلام كند تا گناهانش ریخته شود و ثواب حجّاج و معتمرین آن سال را دریابد .
هشتم: از این شب ابتدا كند به خواندن هزار ركعت نماز این ماه به نحوى كه در آخر قسم دوّم ذكر شد .
نهم: دو ركعت نماز كند در این شب در هر ركعت حمد و سوره انعام بخواند و سۆال كند كه حقّ تعالى كفایت كند او را و نگاه دارد او را از آنچه مى ترسد و از دردها .
دهم: بخواند دعاى اللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ كه در شب آخر ماه شعبان گذشت.
یازدهم: بعد از نماز مغرب دستها را بلند كند و بخواند این دعاء وارده از حضرت جواد علیه السلام را.
دوازدهم: دوازدهم بخواند دعاى ماءثور از حضرت صادق علیه السلام را كه در اقبال است.
سیزدهم: بخواند دعاى چهل و چهارم صحیفه كامله را.
چهاردهم: بخواند: اَللّهُمَّ اِنَّ هذا شَهْرُ رَمَضانَ الخ كه سید در اقبال نقل فرموده و بسیار طولانى است.
پانزدهم بخواند:
اَللّهُمَّ اِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ
خدایا براستى ماه رمضان آمد
رَمَضانَ اَللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذى اَنزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى
آن ماهى كه قرآن را در آن نازل فرمودى و آن را حجتهائى از هدایت و تمیز
وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ فَبارِكْ لَنا فى شَهْرِ رَمَضانَ وَاَعِنّا عَلى صِیامِهِ
(حق و باطل ) قرار دادى خدایا پس بركت ده به ما در ماه رمضان و بر روزه
وَصَلَواتِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا
و نمازهایش ما را یارى ده و آن را از ما بپذیر.
شانزدهم : بخواند دعاى حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله در شب اول ماه رمضان
اَلْحَمْدَ لِلّهِ الَّذى اَكْرَمَنا بِكَ اَیُّهَا الشَّهرُ
سپاس خدائى را كه ما را بوسیله تو گرامى داشت اى ماه
الْمُبارَكُ اَللّهُمَّ فَقَوِّنا عَلى صِیامِنا وَقِیامِنا وَثبِّتْ اَقْدامَنا وَانْصُرْنا
مبارك خدایا به ما نیرو ده بر روزه مان و شب زنده داریمان و گامهاى ما را پابرجا كن
عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرینَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَكَ وَاَنْتَ الصَّمَدُ
و بر مردمان كافر یاریمان ده خدایا توئى یگانه كه فرزند ندارى و توئى بى نیازى
فلا شِبْهَ لَكَ وَاَنْتَ الْعَزیزُ فَلا یُعِزُّكَ شَىْءٌ وَاَنْتَ الْغَنِىُّ وَاَنَا الْفَقیرُ
كه شبیه ندارى و توئى عزیزى كه چیزى به تو عزت نبخشد و توئى بى نیاز و منم نیازمند
وَاَنْتَ الْمَوْلى وَاَنَا الْعَبْدُ وَاَنْتَ الْغَفُورُ وَاَنَا الْمُذْنِبُ وَاَنْتَ الرَّحیمُ
و توئى سرور و منم بنده و توئى آمرزنده و منم گنهكار و توئى مهربان
وَاَنَا الْمُخْطِئُ وَاَنْتَ الْخالِقُ وَاَنَا الْمَخْلُوقُ وَاَنْتَ الْحَىُّ وَاَنَا الْمَیِّتُ
و منم خطاكار و توئى آفریننده و منم آفریده و توئى زنده و منم مرده
اَسْئَلُكَ بِرَحْمَتِكَ اَنْ تَغْفِرَ لى وَتَرْحَمَنى وَتَجاوَزَ عَنّى اِنَّكَ عَلى
از تو خواهم به رحمتت كه مرا بیامرزى و از من درگذرى كه براستى تو بر هر
كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
چیز توانائى
هفدهم درباب اوّل گذشت ذكر استحباب خواندن دعاى جوشن كبیر در اوّل ماه رمضان .هیجدهم بخواند دعاء حجّ را كه در اوّل ماه گذشت نوزدهم چون ماه رمضان شروع شود سزاوار است تكثیر تلاوت قرآن و قبل از آغاز تلاوت بخواند دعای امالم صادق را در این هنگام.
[h=2]دعای روز اول[/h] دعاى روز اوّل :اَللّهُمَّ اجْعَلْ صِیامى فیهِ صِیامَ الصّاَّئِمینَ وَقِیامى فیهِ
خدایا قرار ده روزه ام را در این ماه روزه روزه داران واقعى و شب زنده داریم را
قیامَ الْقاَّئِمینَ وَنَبِّهْنى فیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغافِلینَ وَهَبْ لى جُرْمى فیهِ
نیز همانند شب زنده داران و بیدارم كن در آن از خواب بیخبران و جنایتم را بر من ببخش
یا اِلهَ الْعالَمینَ وَاعْفُ عَنّى یا عافِیاً عَنِ الْمُجْرِمینَ اى معبود جهانیان و درگذر از من اى درگذرنده از جنایتكاران
[h=2]دعا و اعمال روز اول[/h] و در آن چند عمل است:
اوّل غسل كردن در آب جارى و ریختن سى كف آب بر سر كه باعث ایمنى از جمیع دردها و بیماریها است در تمام سال .
دوّم كفى از گلاب بر رُو بزند تا از خوارى و پریشانى نجات یابد و قدرى هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود .
سوّم دو ركعت نماز اوّل ماه و تصدّق را به عمل آورد .
چهارم دو ركعت نماز كند در ركعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا و در ركعت دوّم حَمْد و هر سوره كه خواهد بخواند تا حق تعالى جمیع بدیها را در آن سال از او دور گرداند و در حفظ خدا باشد تا سال آینده.
پنجم بعد از طلوع فجر این دعا بخواند:
اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ
خدایا ماه رمضان آمد و تو روزه آن را بر ما واجب كرده اى و نازل فرموده اى
فیهِ الْقُرآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا
در آن قرآن را كه راهنماى مردم و حجتهائى از هدایت و تمیز (میان حق و باطل ) است خدایا كمك ده ما را
عَلى صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا وَسَلِّمْهُ لَنا فى یُسْرٍ مِنَكَ
بر گرفتن روزه اش و آن را از ما بپذیر و بخوبى از ما دریافتش كن و سالمش گردان براى ما در آسودگى
وَعافِیَةٍ اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
و عافیت خودت كه همانا تو بر هر چیز توانائىششم بخواند دعاء چهل و چهارم صحیفه كامله را اگر در شب نخوانده .
[h=2]دعاى روز اول ماه رمضان[/h] هفتم علامه مجلسى در زادالمعاد فرموده كلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت كرده اند كه حضرت امام موسى كاظم علیه السلام فرمود كه در ماه مبارك رمضان در اوّل سال یعنى روز اوّل ماه چنانچه عُلماء فهمیده اند این دعا را بخوان و فرمود كه هر كه این دعا را براى رضاى خدا و بى شائبه اغراض فاسده و ریا بخواند در آن سال به او نرسد فتنه و گمراهى و نه آفتى كه ضرر رساند بدین او یا بدن او و حق تعالى او را حفظ كند از شرّ آنچه در آن سال واقع مى شود از بلاها. (برای خواندن دعای شب و روز اول ماه مبارک رمضان مراجعه بفرمایید.)
[h=1]فضیلت ماه مبارک رمضان[/h]
درباره ماه رمضان
رمضان اسمى از اسماء الهى مىباشد و نبایستبه تنهائى ذكر كرد مثلا بگوئیم، رمضان آمد یا رفت، بلكه باید گفت ماه رمضان آمد، یعنى ماه را باید به اسم اضافه نمود، در این رابطه به سخنان حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) گوش فرا مىدهیم.
رمضان از اسماء الله است
هشام بن سالم نقل روایت مىنماید و مىگوید: ما هشت نفر از رجال در محضر حضرت ابى جعفر امام باقر (علیهما السلام) بودیم، پس سخن از رمضان به میان آوردیم.
فقال علیه السلام: لا تقولوا هذا رمضان، و لا ذهب رمضان و لا جاء رمضان، فان رمضان اسم من اسماء الله عز و جل لا یجیى و لا یذهب و انما یجیىء و یذهب الزائل و لكن قولوا شهر رمضان فالشهر المضاف الى الاسم و الاسم اسم الله و هو الشهر الذى انزل فیه القرآن، جعله الله تعالى مثلا و عیدا و كقوله تعالى فى عیسى بن مریم (علیهما السلام) و جعلناه مثلا لبنى اسرائیل. (1)
امام علیه السلام فرمود: نگوئید این است رمضان، و نگوئید رمضان رفت و یا آمد، زیرا رمضان نامى از اسماء الله است كه نمىرود و نمىآید كه شىء زائل و نابود شدنى مىرود و مىآید، بلكه بگوئید ماه رمضان، پس ماه را اضافه كنید در تلفظ به اسم، كه اسم اسم الله مىباشد، و ماه رمضان ماهى است، كه قرآن در او نازل شده است، و خداوند آن را مثل و عید قرار داده است همچنانكه پروردگار بزرگ عیسى بن مریم (سلام الله علیهما) را براى بنى اسرائیل مثل قرار داده است، و از حضرت على بن ابى طالب (علیه السلام) روایتشده كه حضرت فرمود: «لا تقولوا رمضان و لكن قولوا شهر رمضان فانكم لا تدرون ما رمضان» (2) شما به راستى نمىدانید كه رمضان چیست (و چه فضائلى در او نهفته است).
واژه رمضان و معناى اصطلاحى آن
رمضان از مصدر «رمض» به معناى شدت گرما، و تابش آفتاب بر رمل... معنا شده است، انتخاب چنین واژهاى براستى از دقت نظر و لطافتخاصى برخوردار است. چرا كه سخن از گداخته شدن است، و شاید به تعبیرى دگرگون شدن در زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بى امانش،زیرا كه رمضان ماه تحمل شدائد و عطش مىباشد، عطشى ناشى از آفتاب سوزان یا گرماى شدید روزهاى طولانى تابستان.
و عطش دیگر حاصل از نفس سركشى كه پیوسته مىگدازد، و سوزشش براستى جبران ناپذیر است.
در مقایسه این دو سوزش، دقیقا رابطه عكس برقرار است، بدین مفهوم كه نفس سركش با چشیدن آب تشنهتر مى گردد، وهرگز به یك جرعه بسنده نمىكند، و پیوسته آدمى را در تلاش خستگى ناپذیر جهت ارضاى تمایلات خود وا مىدارد. و در همین رابطه است كه مولوى با لطافت هرچه تمامتر این تشبیه والا را به كار مىگیرد و مىگوید:
آب كم جو تشنگى آور به دست تا بجوشد آبت از بالا و پست تا سقا هم ربهم آید جواب تشنه باش الله اعلم بالصواب زین طلب بنده به كوى حق رسید درد مریم را به خرما بن كشید
اما از سوى دیگر، عطش ناشى از آفتاب سوزان سیرى پذیر است، و قانع كننده.
شیخ صدوق به سند معتبره روایت کرده از حضرت امام رضا (علیه السلام) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤ منین (علیه و على اولاده السلام) که فرمود : خطبه اى خواند براى ما روزى حضرت رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) پس فرمود : اَیُّها النّاس بدرستى که رو کرده است به سوى شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش. ماهى است که نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب ها است و ساعت هایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن بسوى ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل کرامت خدا . نَفَسهاى شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهاى شما در آن مقبول است و دعاهاى شما در آن مستجاب است . پس سؤ ال کنید از پروردگار خود به نیّت هاى درست و دل هاى پاکیزه از گناهان و صفات ذمیمه که توفیق دهد شما را براى روزه داشتن آن و تلاوت کردن قرآن در آن …
به درستى که شقى و بد عاقبت کسى است که محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه عظیم و یاد کنید به گرسنگى و تشنگى شما در این ماه تشنگى و گرسنگى روز قیامت را و تَصدّق کنید بر فقیران و مسکینان خود و تعظیم نمائید پیران خود را و رحم کنید کودکان خود را و نوازش نمائید خویشان خود را و نگاه دارید زبان هاى خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیدهاى خود را از آنچه حلال نیست شما را در نظر کردن به سوى آن و بازدارید گوش هاى خود را از آنچه حلال نیست شما را شنیدن آن و مهربانى کنید با یتیمان مردم تا مهربانى کنند بعد از شما با یتیمان شما و بازگشت کنید به سوى خدا از گناهان خود و بلند کنید دست هاى خود را به دعا در اوقات نمازهاى خود ، زیرا که وقت نمازها بهترین ساعت ها است که نظر مى کند حق تعالى در این اوقات به رحمت به سوى بندگان خود و جواب مى گوید ایشان را هرگاه او را مناجات کند و لبّیک مى گوید ایشان را هرگاه او را ندا کنند و مستجاب مى گرداند هرگاه او را بخوانند اى گروه مردمان . به درستى که جان هاى شما در گروِ کرده هاى شما است ، پس از گرو به در آورید به طلب آمرزش از خدا و پشت هاى شما گرانبار است از گناهان شما ، پس سبک گردانید آنها را به طول دادن سجده ها و بدانید که حق تعالى سوگند یاد کرده است به عزّت و جلال خود که عذاب نکند نمازگذارندگان و سجده کنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت .
ایُّها النّاس هر که از شما افطار دهد روزه دار مؤمنى را در این ماه از براى او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته . پس بعضى از اصحاب گفتند : یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم . حضرت فرمود : بپرهیزید از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه داران اگرچه به نصف دانه خرما باشد و اگر چه به یک شربت آبى باشد ؛ به درستى که خدا این ثواب را مى دهد کسى را که چنین کند اگر قادر بر زیاده از این نباشد .
اَیُّها النّاسُ هر که خُلْق خود را در این ماه نیکو گرداند بر صراط آسان بگذرد در روزى که قدم ها بر آن لغزد و هر که سبک گرداند در این ماه خدمت غلام و کنیز خود را ، خدا در قیامت حساب او را آسان گرداند و هر که در این ماه شرّ خود را از مردم باز دارد ، حق تعالى غضب خود را در قیامت از او باز دارد و هر که در این ماه یتیم بى پدرى را ، گرامى دارد خدا او را در قیامت گرامى دارد و هر که در این ماه صله و احسان کند با خویشان خود خدا وَصل کند او را به رحمت خود در قیامت و هر که در این ماه قطع احسان از خویشان خود بکند ، خدا در قیامت قطع رحمت از او کند و هر که نماز سنّتى در این ماه بکند خدا براى او برات بیزارى از آتش جهنم بنویسد و هر که در این ماه نماز واجبى را ادا کند خدا عطا کند به او ثواب هفتاد نماز واجب که در ماه هاى دیگر کرده شود و هر که در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد خدا سنگین گرداند ترازوى عمل او را در روزى که ترازوهاى اعمال سبک باشد و کسى که یک آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب کسى دارد که در ماه هاى دیگر ختم قرآن کرده باشد .
اَیُّها النّاسُ بدرستى که درهاى بهشت در این ماه گشاده است پس سؤ ال کنید از پروردگار که آن را به روى شما نبندد ؛ و درهاى جهنّم در این ماه بسته است . پس سؤ ال کنید از پروردگار تبارک و تعالى به تلاوت کردن قرآن مجید در شب ها و روزهاى این ماه و به ایستادن به نماز و جِدّ و جَهد کردن در عبادت و بجا آوردن نمازها در اوقات فضیلت و کثرت استغفار و دعا .
فَعَنِ الصّادِقِ علیه السلام : اَنَّهُ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فى شَهْرِ
امام صادق علیه السلام فرمود: هر که در ماه رمضان آمرزیده نشود
رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلى قابِلٍ اِلاّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ
تا سال آینده آمرزیده نشود مگر آنکه در عرفات حاضر شود
و نگاه دارد خود را از چیزهایى که خدا حرام کرده است و از افطار کردن بر چیزهاى حرام و رفتار کن به نحوى که مولاى ما حضرت صادق (علیه السلام) وصیّت نموده و فرموده هرگاه روزه دارى ، مى باید که روزه داری گوش و چشم و مو و پوست و جمیع اعضاى تو ، یعنى از محرّمات بلکه از مکروهات و فرمود باید که روزِ روزه داری تو مانند روزِ افطار تو نباشد و نیز فرموده که روزه نه همین ترک از خوردن و آشامیدن است ؛ بلکه باید در روز روزه نگاه دارید زبان خود را از دروغ و بپوشانید دیده هاى خود را از حرام و با یکدیگر نزاع مکنید و حَسَد مبرید و غیبت مکنید و مجادله مکنید و سوگند دروغ مخورید بلکه سوگند راست نیز و دشنام مدهید و فحش مگوئید و ستم مکنید و بى خردى مکنید و دلتنگ مشوید و غافل مشوید از یاد خدا و از نماز و خاموش باشید از آنچه نباید گفت و صبر کنید و راستگو باشید و دورى کنید از اهل شرّ و اجتناب کنید از گفتار بد و دروغ و افتراء و خصومت کردن با مردم و گمان بد بردن و غیبت کردن و سخن چینى کردن و خود را مُشْرِف به آخرت دانید و منتظر فَرَج و ظُهور قائم آل محمّد (علیه السلام) باشید و آرزومند ثوابهاى آخرت باشید و توشه اعمال صالحه براى سفر آخرت بردارید .
بر شما باد به آرام دل و آرام تن و خضوع و خشوع و شکستگى و مذلّت مانند بنده اى که از آقاى خود ترسد و ترسان باشید از عذاب خدا و امیدوار باشید رحمت او را و باید پاک باشد اى روزه دار دل تو از عیبها و باطن تو از حیله ها و مکرها و پاکیزه باشد بدن تو از کثافتها و بیزارى بجوى به سوى خدا از آنچه غیر اوست و در روزه ولایت خود را خالص گردانى از براى او و خاموش باشى از آنچه حق تعالى نهى کرده است تو را از آن در آشکارا و پنهان و بترسى از خداوند قهار آنچه سزاوار ترسیدن او است در پنهان و آشکار و ببخشى روح و بدن خود را به خداى عزّوجلّ در ایّام روزه خود و فارغ گردانى دل خود را از براى محبّت او و یاد او و بدن خود را به کارفرمائى در آنچه خدا تو را امر کرده است به آن و خوانده است به سوى آن اگر همه اینها را به عمل آورى آنچه سزاوار روزه داشتن است به عمل آورده اى و فرموده خدا را اطاعت کرده اى و آنچه کم کنى از آنها که بیان کردم از براى تو به قدر آن از روزه تو کم مى شود از فضل آن و ثواب آن .
به درستى که پدرم گفت : رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) شنید که زنى در روز روزه اى جاریه خود را دشنام داد . حضرت طعامى طلبید . آن زن را گفت بخور زن . زن گفت من روزه ام . فرمود : چگونه روزه اى که جاریه خود را دشنام دادى . روزه فقط همین نخوردن و نیاشامیدن تنها نیست . به درستى که حق تعالى روزه را حجابى گردانیده است از سایر امور قبیحه . از کردار بد و گفتار بد . چه بسیار کمند روزه داران و چه بسیارند گرسنگى کشندگان و حضرت امیرالمؤ منین (علیه السلام) فرمود که چه بسیار روزه دارى که بهره اى نیست او را از روزه به غیر از تشنگى و گرسنگى و چه بسیار عبادت کننده اى که نیست او را بهره اى از عبادت به غیر تَعَب . اى خوشا خواب زیرکان که بهتر از بیدارى و عبادت احمقان است و خوشا افطار کردن زیرکان که بهتر از روزه داشتن بى خردان است .
و روایت شده از جابربن یزید از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) که حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) به جابر بن عبدالله فرمود : اى جابر این ماه رمضان است ، هر که روزه بدارد روز آن را و بایستد به عبادت پاره اى از شبش را و باز دارد از حرام شکم و فَرْج خود را و نگاه دارد زبان خود را ، بیرون رود از گناهان خود مثل بیرون رفتن او از ماه . جابر گفت یا رسول اللّه چه نیکو است این حدیث که فرمودى ، فرمود : اى جابر چقدر سخت است این شرطهایى که نمودم و بالجمله اعمال این ماه شریف در دو مطلب و یک خاتمه ذکر مى شود.
پىنوشتها:
1- بحار جلد 96، ص 376، طبع اسلامیه
2- بحار، ج 96، ص 377
روزه، درمان بیماریهاى روح و جسم صفحه 22
[h=1]برکات ماه مبارک رمضان[/h]
[/HR] خدا را شاکریم که توفیق درک ماه رمضان دیگری را به ما عنایت نمود. ان شاء الله این ماه رمضان، ماه سلامت، امنیت، آرامش، آمرزش و ماه پیوند با ولایت باشد. بیاییم با گوشه ای از برکات این ماه عزیز آشنا شویم.
[/HR] ماه مبارک رمضان، ماه گسترش سفره است.
آن هم چه سفره ای! رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «تاکنون این سفره را نه کسی دیده، و نه کسی شنیده و نه به قلب کسی خطور کرده است. برسر این سفره فقط یک گروه می نشینند. این گروه فقط روزه دارها هستند.[1]
سفره ای که یک ماه گسترده و همه چیز در آن فراوان است، اگر انسان نتواند از این سفره بهره ببرد، خیلی غافل و مغبون است.
[h=2]ماه رمضان، ماه فرصت[/h] ماه رمضان، ماه فرصت یابی است.
1- ماه فرصت آشتی با خدا است؛ ماه ازدیاد تقوا و ماه تقویت اراده است. آن هایی که می گویند: به خدا قول می دهیم که دیگر گناه نکنیم، اما زیرش می زنیم؛ می توانند در این ماه عزیز اراده خود را تقویت کنند. شما که روز ماه رمضان از همسر حلالت اجتناب می کنی، پس می توانی از زن حرام در غیر ماه رمضان هم اجتناب کنی. تو که اراده ات، اراده است به خصوص هنگام غروب که چشمت سیاهی می رود، نزدیک آب نمی روی! پس می توانی دنبال مواد مخدر نروی، می توانی دنبال لقمه حرام نروی، می توانی دنبال شراب نروی. حدیث از پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم است که می فرماید: هرگاه «صائم»و روزه دار در جواب کسی که به او فحاشی می کند، بگوید: «إنّی صَائِمٌ، سَلامٌ عَلیک» ببخشید من جوابت را نمی دهم، فرمود: این در واقع حجابی از نور است که به شکل مانع و سدّی از رحمت خدا می آید و او را از آتش باز می دارد.[2] می گوید: او خودش را کنترل کرد. ماه رمضان فرصت تقویت اراده، فرصت حسن خلق و حسن برخورد است.
2- ماه فرصت نظم و برنامه ریزی است؛ به موقع بیدار شویم، به موقع بخوریم و به موقع بیاشامیم.
[h=2]عظمت ماه رمضان[/h] پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم فرمودند: اگر بنده ارزش ماه رمضان را می دانست، آرزو می کرد که سراسر سال رمضان باشد. [3] لذا بزرگان ما مقید بودند روز اول ماه رمضان دو رکعت نماز شکر بخوانند که خدا را شکر زنده ماندند و ماه رمضان را درک کردند.
[h=2]غل و زنجیر شدن شیطان در این ماه[/h] در این ماه شیطان بسته می شود. خیلی عجیب است شیطان که خیلی فعال است. چگونه در این ماه بسته می شود؟
امیرالمۆمنین علیه السلام می فرماید: «شیطان عقده، عقده پیش می آید»یعنی گره، گره.[4] به گفته یکی از بزرگان که می فرمود: «ابتدا شیطان، گره تعلق به مستحبات را از دل آدم باز می کند. آرام آرام مستحبات را کنار می گذاری. دوم شیطان گره تنفر از مکروهات را باز می کند؛ می گوید: مکروه عیبی ندارد و مکروه را مرتکب می شوی. در مرحله سوم گره علاقه به واجبات را باز می کند. پس نسبت به واجبات سست می شوی. چهارم گره تنفر از حرام را باز می کند و حرام را مرتکب می شوی».
حالا چرا شیطان در این ماه دستش بسته می شود؟! دلیلش این است که آدم یا مستحب انجام می دهد یا واجب. می خوابی، خوابت عبادت محسوب می شود. نفست تسبیح محسوب می شود. مسجد می آیی، قرآن می خوانی و یا از تلویزیون سخنرانی گوش می دهی؛ چون در این ماه این گره ها را سفت می کنی شیطان نمی تواند به تو راه پیدا کند.
البته اینکه گفته اند شیطان بسته است، نسبی است، در همین ماه رمضان انسان هایی هستند که جنایت می کنند، عرق می خورند، معصیت می کنند، حتی نماز هم نمی خوانند.
قرآن می فرماید: هر کس نور خدا در زندگی اش کم رنگ شود؛ شیطان ایمانش را سرقت می کند[5] و شیطان همراهش می شود. لذا تا هنگامی که نور خدا قوی است، او نمی تواند بیاید. در ماه رمضان نور خدا قوی است. در همه خانه ها قرآن تلاوت می شود و زبان ها مشغول ذکر خداست. طبیعتاً می گویند که دست شیطان بسته است و درهای رحمت باز است.
[h=2]پنج جایزه برای فرد روزه دار[/h] نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: فرد روزه دار پنج جایزه دارد:
1- نظر لطف خداوند شامل بنده اش می شود.
2- تمام شبانه روز ماه رمضان ملائکه برای روزه دار طلب مغفرت می کنند و می گویند: خدایا او را بیامرز.
3- خداوند در اول ماه رمضان به بهشت فرمان می دهد: خودت را برای بنده من زینت کن.
4- وقتی ماه تمام شود و بنده از این ماه عبور کند، آخرین شب ماه رمضان، خداوند همه گناهانش را می آمرزد. کسی بلند شد و گفت: آیا منظورتان شب قدر است؟ فرمود: نه، شب عید؛ چون مزد کار را آخرش می دهند.
5- بوی دهان آنها که به ظاهر بوی خوشی نیست نزد خدا مانند مشک و عنبر است.[6]
[h=2]اما شرط این پنج جایزه: پیغمبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: اگر کسی شش مدرک زیر را ارائه کرد؛ «غَفَرَاللهُ لَهُ ذُنوبَهُ»، آن جایزه ها را به او می دهند :[/h] 1- «أن یَحفَظَ دینَهُ»، دینش را حفظ کند و نگذارد دین و اعتقاداتش ضعیف شود.
2- «وَ یَصُونَ نَفسَه»؛ خودش را کنترل کند. در بازار، در خیابان، در کوچه، در این دنیایی که فتنه ها و آماج معصیت رو آورده، خودش را حفظ کند.
3- «وَ یَصِلَ رَحِمَهُ»؛ ماه رمضان ماه رفع کدورت است. تنظیم کند شب ها به خانه بستگان برود و کدورت ها را دور بریزد.
4- «وَ لا یُۆذِیَ جَارَهُ»؛ همسایه اش را اذیت نکند. با بوق ماشینش، و با داد و فریاد بچه اش در کوچه، آزار ندهد.
5- «یَرعَی إخْوانَهُ»؛ حقوق مردم را رعایت کند.
6- «وَ یَخزُنَ لِسَانَهُ»؛ زبانش را کنترل کند.[7]
دیدیم سه مورد از این شش مورد که بیان شد به حق مردم بر می گردد: صله رحم، همسایه و مراعات مردم، و سه مورد دیگر مربوط به خود انسان می شود: کنترل زبان، حفظ دین و نگهداری خویش.
تا چشم روی هم بگذاریم ماه رمضان تمام می شود، بیاییم از لحظه لحظه این ماه عزیز استفاده کنیم. اگر افطار و سحر را با خواندن «انّا اَنْزَلناه»شروع کنیم، خداوند میان سحر و مغرب پاداش شهدا را به ما می دهد. هر کس وقت افطار صدقه بدهد اگر چه به اندازه یک قرص نان، برای او تبدیل به حجابی از آتش می شود. خداوندا توفیق بهره گیری از برکات این ماه عزیز را به ما ارزانی ده.
1. حکم النبی صلی الله علیه و آله و سلم، ج 37، ص 6.
2. کافی، ج 4، ص 88.
3. بحارالانوار، ج 93، ص 346.
4. نهج البلاغه، خطبه 121.
5. زخرف، 36.
6. بحارالانوار، ج 93، ص 364.
7. مستدرک الوسائل، ج 7، ص 370.
[h=1]نکاتی برای ورود به ماه مبارک رمضان[/h]
[/HR] حبّ و عشق به عبادت، در وجود انسان به وجود نیاید، انسان گردن به عبادت نمیدهد. چه عاملی باعث میشود که انسان، در گرمای بالای چهل یا پنجاه درجه، در بیابان، در حال شخم زدن و بیل زدن، در حال کار سنگین، روزه بگیرد؟! در حالی که به ظاهر، عطش هم بر او غالب میشود، لبها خشکیده، امّا کانّ روزه نیست و به هیچ عنوان ترک صیام نمیکند.
[/HR] موقعی که پروردگار عالم، بندگان خودش را در خضوع و خشوع، عندالله تبارک و تعالی میبیند که بندهاش برای خدا خضوع و خشوع کرده است؛ آن لحظه، لحظهای است که پروردگار عالم میفرماید: آنچه که میخواستم، همین است. اولیاء خدا، حسب روایات شریفه، در ذیل «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ» بیان کردهاند: منظور پروردگار عالم از این عبادت، خضوع و خشوع و رسیدن به آن مقامی است که انسان بداند جز خدا، کسی را ندارد و از طریق عبادت به پروردگار عالم متّصل شود.
[h=2]عشق عبادت![/h] یک تعبیری را در روایات شریفه، راجع به عبادت و فلسفه و حکمت عبادت بیان میکنند که تعبیر عجیبی است. اوّلاً پروردگار عالم، اگر کسی دوستش داشته باشد، به او بهترین عبادتها را الهام میکند. مولیالموالی(علیه السلام) میفرمایند: «إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ عَبْداً أَلْهَمَهُ حُسْنَ الْعِبَادَةِ»؛ اگر پروردگار عالم، انسانی را دوست بدارد، به بندهای عشق بورزد و به بندهاش علاقه داشته باشد؛ به او نیکویی عبادت را الهام می-کند که چقدر عبادت زیباست و حُسن دارد.
لذا پیامبر عظیمالشّأن(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «أَفْضَلُ النَّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبَادَةَ فَعَانَقَهَا»؛ برترین مردم و افضل انسانها، کسی است که عاشق عبادت بشود.
چون تا حبّ و عشق به عبادت، در وجود انسان به وجود نیاید، انسان گردن به عبادت نمیدهد. چه عاملی باعث میشود که انسان، در گرمای بالای چهل یا پنجاه درجه، در بیابان، در حال شخم زدن و بیل زدن، در حال کار سنگین، روزه بگیرد؟! در حالی که به ظاهر، عطش هم بر او غالب میشود، لبها خشکیده، امّا کانّ روزه نیست و به هیچ عنوان ترک صیام نمیکند.
لذا اولیاء الهی حتّی برای زیارت هم روزه خود را ترک نمیکنند و از خدا میخواهند که کار واجبی در ماه مبارک برایشان پیش نیاید که یک موقع نیاز به سفر داشته باشند.
[h=2]علّت قرار دادن شهر الله![/h] آنوقت پروردگار عالم یکی از مواقعی که میبیند بندگانش این رموز عبادت را متوجّه نشدند و درک نکردند، خودش عاملی قرار میدهد تا بندگان به سمت عبادت بیایند.
لذا پروردگار عالم از بس دوستمان دارد و از بس لذّت عبادت که عبّاد عالم چشیدهاند، عالی، شیرین و با حلاوت است؛ میگوید: چرا دیگران نچشند؟! اگر از ما سۆال کردند: چرا ماه مبارک رمضان را برای ما قرار داد، باید بگوییم: چون خیلی دوستمان دارد.
بیهوده نیست که پیغمبر اکرم، حضرت محمّد مصطفی(صلی الله علیه و آله) فرمودند: اگر بنده میدانست که ماه مبارک رمضان، چقدر برکات دارد و چیست؛ دلش میخواست همه سال، ماه مبارک رمضان شود. یعنی اگر درک میکرد که ماه مبارک رمضان یعنی چه؛ از خدا تقاضا میکرد که همه سال، ماه مبارک رمضان باشد.
[h=2]اولیاء خدا تنها در چه زمانی برای طول عمر خودشان، دعا میکردند؟[/h] لذا عرض کردم اولیاء خدا تا قبل از ماه رجبالمرجّب، ابداً برای طول عمر خودشان دعا نمیکردند، امّا همین که رجب المرجّب میرسید، عاجزانه دعا میکردند و میگفتند: خدایا! حالا که لطف کردی، بزرگواری کردی، محبّت کردی و ما را زنده نگاه داشتی، از این به بعد هم ما را زنده بدار تا ماه مبارک رمضان را درک کنیم. آنها هیچ موقع برای طول عمرشان دعا نمیکردند، امّا موقعی که رجب المرجّب میآید و بوی ماه مبارک به مشام اولیاء خدا میخورد، حالشان منقلب میشود و هوایی میشوند. به قدری علقه به این ماه مبارک رمضان پیدا کردند که در دعاهای دل شبشان، خاضعانه میخواستند: خدا! لطف کردی، بزرگواری کردی، محبّت کردی، منّت گذاشتی، عمرم را تا اینجا رساندی، خدا اگر چیزی بناست محبّت کنی، ما که چیزی نداریم برای تو بفرستیم، عملی هم انجام ندادیم، اما همیشه محبّت تو شامل حالمان بوده، حالا هم اگر میخواهی محبّتت را به ما بیشتر و بیشتر برسانی، ما را زنده نگهدار که ماه مبارک رمضان را درک کنیم. اگر بعد از ماه مبارک، عمرم را میگیری، بگیر، امّا ماه مبارک را درک کنم.
[h=2]
روزه و بریدن رگهای شهوت[/h] پیغمبر اکرم، محمّد مصطفی(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «علَیکُم بِالصَّومِ؛ فإنّهُ مَحسَمَةٌ للعُرُوقِ و مَذهَبَةٌ للأشَرِ»، بر شما باد به روزه؛ چون روزه گرفتن، این رگهای سرمستی و شرّهایی که به وجود میآید را میبرد.
اولیاء خدا میگویند: منظور از «مَحسَمَةٌ للعُرُوقِ»، همان رگهای شهوت شکم، شهوت جنسی، شهوت نگاه و ... است؛ چون آدم صائم مواظب است، میگوید: روزهام، نگاه نکنم. هر چه هست، وقتی بریده شد، میفهمد و متّصل میشود.
[h=2]زمان شروع پرواز[/h] از آیت الله قاضی رحمه الله نقل شده است که ایشان میفرمودند: وقتی انسان، روزه میگیرد، در حال صیام، این رگها بریده میشود و اینها که بریده میشود، پرواز شروع میشود و اتّصال به وجود میآید. دیگر بند شهوت شکم، شهوت جنسی، شهوت قدرت و ... نیست. همه این عروق و رگهای شهوت را میبرد،آزاد میشود و اتصال به خدا برقرار میشود. لذا تا انسان نبرد، متّصل نمیشود. باید از این دنیا ببرد، از این دنیا که برید، متّصل میشود.
خصوصیّت روزه هم همین است که میفرمایند: «علَیکُم بِالصَّومِ؛ فإنّهُ مَحسَمَةٌ للعُرُوقِ و مَذهَبَةٌ للأشَرِ» خیلی عجیب است. وقتی تمام اینها بریده شد، فقط یک جا میماند و دیگر خدایی میشود. آن که از حلالش دست کشید، دیگر به حرام و شبهه هم نزدیک نخواهد شد.
دیدید! ظهر که میشود، در اوج گرما و در تابستان داغ، اوّل یک عطشی برایت پیش میآید و ای بسا در دوران اوّلیّه (منظور ایشان، دوران جوانی است) برای خودت، تصوّراتی هم بکنی و در ذهنت بگویی: اگر افطار بشود، این قدر آب میخورم و چند پارچ شربت درست میکنم و ... . با این حال، چیزی نمیخوری، ولی وقتی غروب میشود، دیگر آن عطش صبح نیست، در حالی که به ظاهر باید بیشتر بشود، امّا دیگر نیست!
فرمود: برای اینکه آن موقع وسوسه نفس دون و ابلیس ملعون بود و حقیقت نداشت. لذا معلوم میشود اصلش وجود نداشته و به تخیل است. مثل سراب که وجود ندارد و خیالپردازی است. پس در اصل آن عطش هم وجود نداشته و نفس دون و وسوسه شیطان، آن تشنگی و عطش را برایت درست کرد که فکرت به جای عبادت، به آن باشد.امّا بعد از این مرحله اوّلیّه، دیگر میفهمی که همه فکرت باید خود عبادت باشد.
لذا اولیاء الهی موقع افطار، فقط چون امر الهی است، یک مقدار غذا میخورند و سحرگاهان هم حتّی بلغ الحلقوم نمیخورند که بگویند نکند مثلاً امروز گرسنه بشوم، ابداً! اتّفاقاً میگویند: دوست داریم گرسنه بشویم و از گرسنگی لذّت میبرند.
[h=2]صیام و تمرین خلوص[/h] یکی از حکمتهای روزه، این است که انسان را خالص میکند. وقتی انسان، خالص شد، معلوم است دیگر به طعام و به کس دیگری دل نمیبندد. برای همین است، در صیام با این که شاید کسی کنار شما نباشد و در خانه تنها باشید و بتوانید نعوذبالله، نستجیربالله مثلاً یک چیزی بخورید، امّا نمیخورید. چه چیزی مانع میشود که در تنهایی، وقتی هیچ کس هم نیست، نخورید؟! طعام را میبینید، غذاهای گوناگون و به ظاهر لذیذ - که لذّت تو چیز دیگر است - را میبینید، ولی نمیخورید. اولیاء خدا میگویند: همین تمرین میشود که انسان دیگر هیچ موقع نگاه به آنها نکند.
[h=2]*نکاتی از اولیاء خدا برای قبل از ماه مبارک رمضان[/h] 1. لذا یکی از مطالبی که اولیاء میگویند، این است که قبل از اینکه ماه مبارک رمضان بیاید، مثل وقتی که میخواهیم به حجّ برویم، از همدیگر حلالیّت بطلبیم، قلبها را جلا بدهیم، نسبت به دیگران فکر بد نکنیم. با خود بگوییم: واقعاً یقین دارید که اینگونه است؟ دیگر این افکار را دور بریزیم. آنوقت اتّصال به پروردگار عالم پیدا میکنیم.
2. مطلب دیگر در مورد پدر و مادر است و این، دیگر جوان و پیر ندارد. حتّی اولیاء خدا میگفتند: اگر پدر و مادر کسی از دنیا رفتند و در شهرستان دفن هستند، قبل از ماه مبارک رمضان، حتماً سر قبورشان بروید. پایین پای پدر و مادر بنشینید، از آنها بخواهید، بگویید: ماه مبارک رمضان آمده، شما برای ما دعا کنید. من هم نیّت میکنم هر عمل مستحبّی انجام بدهم، شما هم شریک باشید. یقین بدانید آنها دعایمان میکنند. کما اینکه آنها میفهمند ماه مبارک رمضان یعنی چه و ما نمیفهمیم. برای همین اوّل دعا، «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ» است و بعد دعاهای دیگر بیان میشود. چون آنها میفهمند و درک میکنند که ماه مبارک رمضان یعنی چه. وقتی رفتند، میفهمند.
3. اگر نعوذبالله آقاجانمان از ما راضی نباشد، اصلاً مگر میشود آن وقت ما در ماه مبارک باشیم؟!
[h=2]توسّل به آقا جان، راهی برای درک رمضان المبارک[/h] تا میتوانید این چند روز آخر یاد آقا باشید، . آقاجانمان هم باید امضاء کند تا وارد ماه مبارک شویم. کما این که شب قدر هم باید آقاجان امضاء کنند، همه چیز به ید مقدّس آقاجان است. لذا خیلی آقا را یاد کنیم.
«السلام علیک یا مولای بقیة اللّه»
[h=1]روزه را به بهانه گرما ترک نکنیم !![/h]
چند سالی است که ماه مبارک رمضان با فصل گرم تابستان مقارن شده و همین امر موجب گشته است روزه و روزه داری در این ایام به دلایلی چند، از جمله طولانی بودن روزها و گرم بودن هوا و تشنگی و عطش ناشی از این گرما سخت و طاقت فرسا گردد. اما آیا این بهانه مناسبی برای ترک روزه است؟
[h=2]آیات خدا در باب وجوب روزه[/h] «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیامُ کما کتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ » (سوره بقره 183) «یعنی ای کسانی که ایمان دارید روزه گرفتن بر شما واجب گشت همچنان که بر پیشینیان از شما (از ملتهای گذشته) واجب شده بود شاید با روزه گرفتن پاک و پرهیرکار شوید.»
«أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ فَمَنْ کانَ مِنْکمْ مَرِیضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعامُ مِسْکینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (سوره بقره آیه 184) «و این روزهایى چند است پس هر کس از شما مریض و یا مسافر باشد باید ایامى دیگر بجاى آن بگیرید و اما کسانى که به هیچ وجه نمىتوانند روزه بگیرند عوض روزه براى هر روز یک مسکین طعام دهند و اگر کسى عمل خیرى را داوطلبانه انجام دهد برایش بهتر است و اینکه روزه بگیرید برایتان خیر است اگر بناى عمل کردن دارید».
[h=2]وجوب روزه و استثناءهای آن[/h] خداوند در جمله:" یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیامُ"، مساله وجوب روزه بر مسلمانان را خاطرنشان کرده و بلافاصله فرمود:" کما کتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ" و فهماند که شما مسلمانان نباید از تشریع روزه وحشت کنید، و آن را گران بشمارید، چون این حکم منحصر به شما نبوده، بلکه حکمى است که در امتهاى سابق نیز تشریع شده بود. خداوند به صراحت در قرآن روزه را واجب کرده با این وجود بعد از آیه وجوب روزه مواردی را ذکر می کند که حکم روزه از گردن آنان ساقط شده و آن آیه از این قرار است: کسانى که از شما بیمار یا مسافر باشند و روزه گرفتن براى آنها مشقت داشته باشد از این حکم معافند و باید روزهاى دیگرى را بجاى آن روزه بگیرند کسانى که با نهایت زحمت باید روزه بگیرند (مانند پیر مردان و پیر زنان و بیماران مزمن که بهبودى براى آنها نیست) لازم نیست مطلقا روزه بگیرند، بلکه باید بجاى آن کفاره بدهند، مسکینى را اطعام کند. در میان استثنائات روزهداری به موردی بر نمی خوریم که گرما و طول روز را دلیل مناسبی برای روزه نگرفتن شمرد از این رو می توان گفت حکم وجوب روزه مختص به زمان و مکان خاصی نیست بلکه شامل حال تمامی مومنین در هر سرزمین و هر فصل سال که ماه رمضان با آن مقارن شده است می باشد. در عین حال خداوند افرادی که مشاغل سختی بر عهده دارند را نیز استثناء نکرده و روزه را برای افراد تا زمانیکه خطری برای سلامتیشان نداشته واجب نموده است .
[h=2]گرمای هوا دلیل مناسبی برای روزه خوری نیست[/h] عده ای معتقدند روزه داری در فصل گرم برای سلامتی انسان خطر داشته و به این بهانه روزه را ترک می گویند، در جواب به این افراد باید گفت:
1- با این سخن علم و رأفت خداوندی زیر سوال می رود چرا که خداوند به انسان نسبت به خود او عالم تر و مهربانتر است و بیش از خود او نگران سلامتی اوست با این وجود چگونه به امری دستور می دهد که سلامتی انسان را به خطر می اندازد. روزه و روزه داری حتی در گرمای زیاد و سخترین شرایط فوایدی دارد که امروزه علم برخی از آن را روشن کرده و قسمت عظیم فایده آن در مقوله علم جای نمیگیرد و خارج از توان آن است. روزه به منظور اسرار و عللى بر بندگان واجب شده از جمله: بدین وسیله انسان به درد و الم گرسنگى و تشنگى آگاه شده در نتیجه خاضع و آرام و مأجور و شکیبا گردیده و بدین ترتیب به شدائد و سختىهاى آخرت پى خواهد بود. و نیز روزه سبب مىشود که شخص شهوتش شکسته و ضعیف گردد. روزه واعظى است در دنیا که انسان را بر مقدار نیاز و احتیاج بندگان در دنیا و آخرت آگاه مىنماید. (علل الشرائع/ترجمه ذهنى تهرانى/ ج2)
2- (یُرِیدُ اللَّهُ بِکمُ الْیُسْرَ وَ لا یُرِیدُ بِکمُ الْعُسْرَ)" خداوند راحتى شما را مىخواهد و زحمت شما را نمىخواهد". روزه داشتن گرچه در ظاهر یک نوع سختگیرى و محدودیت است اما سرانجامش راحتى و آسایش انسان مىباشد، هم از نظر معنوى و هم از لحاظ مادى .
امام صادق علیه السّلام در توصیه به فرزندانش مىفرمود: چون ماه رمضان فرا رسد، خود را تا آخرین حدّ توان به کوشش وادارید، زیرا که در آن ماه ارزاق تقسیم مىشود، و مدّتهاى عمر مقرّر مىگردد، و در آن ماه نام حجّکنندگان که به میهمانى خدا مشرف مىشوند نوشته مىشود، و در آن ماه شبى هست که انجام عملى در آن از عمل در هزار ماه بهتر است. (من لا یحضره الفقیه / ج2) . بر هر انسان سالمى لازم است در سال یک ماه روزه بدارد، چرا که براى پرورش جسم و جان او نیز لازم است، به همین دلیل اگر ماه رمضان بیمار یا در سفر بودید باید به تعداد این ایام روزه را قضا کنید تا عدد مزبور کامل گردد، حتى زنان حائض که از قضاى نماز معافند از قضاى روزه معاف نیستند.
[h=1]امام مهدی (عج) در ادعیه ماه رمضان
[/h]
ماه رمضان، بهار قرآن و هنگامهی معطر شدن جانهای مؤمنان با عطر دلنواز آیه های الهی است.
رسول گرامی(صلّی الله علیه و آله) عترت خود را همراه و قرین قرآن نامید، پس رمضان همان گونه كه بهار قرآن است. باید بهار ولایت نیز باشد. به همین خاطر در این ماه آن چنان كه از سوی پیشوایان دینی به قرآن دعوت شده است، جویندگان حقیقت به ولایت و امامت نیز فرا خوانده شده اند. این حقیقت را در ادعیه ای از ماه مبارك رمضان كه در ارتباط با امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ است به عیان میتوان مشاهده كرد.
ما در اینجا برخی از این ادعیه را از كتاب شریف مكیال المكارم1 نقل میكنیم. در این كتاب در این رابطه چنین آمده است:
تمام ماه رمضان (یكی از زمانهایی كه دعای برای امام مهدی(عج) در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است.) به خصوص در شبهای آن ماه شریف، زیرا كه این ماه بهار دعا كردن است، و این هم بهترین دعاها میباشد. از همین روی از خود آن حضرت ـ كه خداوند فرجش را برساند ـ أمر و اهتمام به دعای افتتاح در شبهای این ماه رسیده است. بنابراین از خواندن آن غافل مشو كه جدّاً دعایی است نفیس، و جامع مطالب دنیا و آخرت میباشد.
و نیز مؤید این مطلب است آن كه رئیس محدثین شیخ بزرگوار صدوق ـ رحمة الله علیه ـ در كتاب فضائل شهر رمضان به سند خود از حضرت امام رضا (علیه السّلام) آورده كه درباره ی خوبی های ماه رمضان فرمود: كارهای نیك در ماه رمضان پذیرفته شود و بدیها آمرزیده گردد. هر كس در ماه رمضان یك آیه از كتاب خدای ـ عز و جل ـ بخواند چنان است كه در ماههای دیگر ختم قرآن كند، و هر كه در این ماه به روی برادر مؤمنش بخندد، روز قیامت او را ملاقات ننماید جز این كه در روی او خنده آورد، و وی را به بهشت مژده دهد، و هر كس در این ماه مؤمنی را یاری كند خدای تعالی او را در درگذشتن از صراط یاری نماید. روی كه قدمها در آن خواهد لغزید، و هر آن كه در این ماه خشم خود را فرو گیرد، خداوند روز قیامت خشم خود را از او باز دارد، و كسی كه در آن اندوهگینی را دادرس شود خدایش از بیم بزرگ روز قیامت در امان دارد، و هر كه در این ماه ستمدیده ای را یاری نماید خداوند او را بر هر كسی كه در دنیا با وی دشمنی ورزد یاری فرماید، و روز قیامت هنگام سنجش اعمال و حساب نیز یاریش كند.
ماه رمضان؛ ماه بركت؛ ماه رحمت؛ ماه مغفرت؛ و ماه توبه و بازگشت (به درگاه خداوند) است، و هر كس در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده خواهد شد!؟ پس از خداوند بخواهید كه روزه را از شما بپذیرد. و آن رمضان را آخرین رمضان شما قرار ندهد، و این كه شما را در این ماه برای فرمانبرداریش توفیق بخشد، و از نافرمانیش محفوظ بدارد، كه او بهترین سئوال شدگان است.2
دعا برای تعجیل فرج و گشایش امر مولایمان حضرت حجت(عج) از اقسام یاری و كمك میباشد، كه در این جهت شریف یاری كردن مؤمن تأكید شده این كه در این ماه مبارك به آن عمل گردد، و بدون شك یاری كردن امام ـ علیه السلام ـ بهترین و تمامترین اصناف یاری كردن است.
و گواه بر آنچه ذكر شد از اهتمام به آن در ماه رمضان: دعایی است كه در كتاب اقبال و زاد المعاد از امام چهارم سید العابدین و فرزندش ابو جعفر باقر ـ علیه السلام ـ روایت آمده كه اولش چنین است: خدایا این ماه رمضان است... از تو میخواهم كه جانشین محمد و وصی محمد و قیام كننده ی به عدالت از اوصیاء محمد ـ كه درودهایت بر او و ایشان باد ـ را یاری نمایی، یاریت را بر آنان معطوف بدار.
تمام ماه رمضان (یكی از زمانهایی كه دعای برای امام مهدی (عج) در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است.) به خصوص در شبهای آن ماه شریف، زیرا كه این ماه بهار دعا كردن است، و این هم بهترین دعاها میباشد. از همین روی از خود آن حضرت ـ كه خداوند فرجش را برساند ـ أمر و اهتمام به دعای افتتاح در شبهای این ماه رسیده است. بنابراین از خواندن آن غافل مشو كه جدّاً دعایی است نفیس، و جامع مطالب دنیا و آخرت میباشد
و نیز شاهد بر آن است روایتی كه ثقة الاسلام محمد بن یعقوب كلینی (ره) در كتاب الصوم فروع كافی از محمد بن عیسی به سند خود از امامان ـ علیه السلام ـ آورده كه فرمود: این دعا را شب بیست و سوم ماه رمضان در حال سجده و برخاستن و نشستن و در هر حال تكرار میكنی، و نیز هر قدر كه میتوانی و هرگاه كه به یادت آمد در دوران زندگیت، پس از
حمد خدای تبارك و تعالی و درود بر پیغمبر(صلی الله علیه و آله) بگو: «اللهم كن لولیك فلان بن فلان فی هذه الساعه و فی كل ساعه ولیا و حافظا و ناصرا و دلیلا و قائدا و عینا حتی تسكنه أرضك طوعا و تمتّعه فیها طویلا.»3 خداوندا برای ولی خودت فلان فرزند فلان (در هر زمانی شیعیان نام امام عصر و نام پدرش را می گفتند و در زمان ما باید گفت: حجت بن الحسن علیه و علی آبائه السلام، در این ساعت و هر ساعت سرپرست و نگهدار و یاور و راهنما و پیشوا و مددكار باش تا این كه او را در زمین خویش (فرمانروای) مطاع گردانی و در آن دورانی طولانی بهره مند سازی.
این حدیث شریف دلالت دارد بر این كه دعا كردن برای آن امر بزرگ (زودتر شدن ظهور) در شب بیست و سوم ماه رمضان مهمتر و مؤكدتر است از وقتها و زمانهای دیگر، همچنان كه در ماه رمضان از سایر ماهها تأكید بیشتری دارد، به جهت این كه جهات استجابت و روی آوردن به درگاه خداوند و پاداش در آن شب جمع است، و نیز فرشتگان و روح در آن شب فرود می آیند، و درهای فتح و رحمت آن قدر گشوده میشود كه در شبهای دیگر گشوده نشوند. و بلكه از صریح بعضی از روایات به دست می آید كه آن شب همان شب قدر است كه از هزار ماه بهتر میباشد، چنان كه محمد بن یعقوب كلینی(ره) در كتاب اصول كافی باب النوادر كتاب فضل القرآن به سند خود از حضرت امام صادق (علیه السلام) از پیغمبر (صلی الله علیه و آله) آورده كه فرمود: قرآن در بیست و سوم ماه رمضان فرود آمد.4 این حدیث به ضمیمه ی این كه خدای عز و جل فرمود: «انا انزلناه فی لیله القدر» ما (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم؛(قدر/1) دلالت دارد بر این كه شب قدر همان شب بیست و سوم ماه رمضان است، و این برای اهل بینش واضح است.
و محقق نوری در كتاب النجم الثاقب دعای مزبور را به گونه ی مبسوطی از كتاب المضمار تألیف سید علمای بزرگوار آن كه شایسته است عموم اهل بینش به او اقتدا كنند سید علی بن طاووس نقل كرده است، دعا چنین است: «اللهمّ كن لولیك القائم بأمرك الحجه بن الحسن المهدی علیه و علی آبائه أفضل الصلاه و السلام فی هذه الساعه و فی كل ساعه ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و مؤیداً (مریداً ـ خ ل) حتی تسكنه أرضك طوعاً و تمتّعه فیها طولاّ و عرضاً و تجعله من الائمه الوارثین اللهم انصره و انتصر به و اجعل النصر منك له و علی یده و اجعل النصر له و الفتح علی وجهه ولا توجه الأمر الی غیره اللهم اظهر به دینك و سنه نبیك صلی الله علیه و آله حتی لا یستخفی بشیء من الحق مخافه احد من الخلق اللهم انی ارغب الیك فی دوله كریمه تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الدّعاه الی طاعتك و القاده الی سبیك و آتنا فی الدنیا حسنه و فی الآخره حسنه و قنا عذاب النار و اجمع لنا خیر الدارین و اقض عنا جمیع ما تحبّ فیهما و اجعل لنا فی ذلك الخیره برحمتك و منّك فی عافیه آمین ربّ العالمین و زدنا من فضلك و یدك الملاء فانّ كلّ معط ینقص من ملكه و عطاؤك یزید فی ملكك»؛
خداوندا برای ولی قائم به أمرت حجت بن الحسن مهدی ـ كه بر او و بر پدرانش بهترین درود و سلام باد ـ در این ساعت و در همه ی ساعتها سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و تأیید كننده (یا خواهان) باش تا این كه بر سراسر زمینت فرمانروای مطاعش سازی و از كران تا كران گیتی برخوردارش نمایی، و او و فرزندانش را از امامانِ وارث قرار دهی، خدایا او را یاری نموده و به وسیله ی او پیروزی را برای (دین) خویش تحقق بخش، و نصرت خود را برای او و به دست او فراهم آور، و یاری را به او اختصاص ده، و فتح و پیروزی را به روی او بگشای و امر (حكومت) را به غیر او متوجه مساز، خداوندا دینت و سنت پیغمبرت ـ كه درود و سلامت بر او و خاندانش باد ـ را به او آشكار كن، تا چیزی از حق را از بیم احدی از خلق مخفی ندارد، خدایا من به درگاه تو زاری میكنم به جهت دولتی گرامی كه اسلام و اهل آن را به آن عزت دهی و نفاق و اهل آن را خوار گردانی، و ما را در آن دولت از دعوت كنندگان به سوی طاعتت قرار داده و در شمار راهنمایان به راهت منظور داری، و در دنیا حسنه ای و در آخرت حسنه ای به ما عنایت فرمای و ما را از عذاب آتش نگهدار، و خیر دنیا و آخرت را برای ما فراهم ساز، و تمام آنچه در آن دوست داری برای ما قرار ده، و اختیار آن را برایمان محفوظ بدار به رحمت و منت خودت و با عافیت، اجابت فرمای ای پروردگار عالمیان،و از فضل و نعمتت بر ما بیفزای (و پیمانمان را) پر كن، كه هر بخشنده ای از داراییش كاسته میشود، ولی عطای تو در ملكت می افزاید.
[/HR]1. مرحوم سید محمد تقی موسوی اصفهانی، مكیال المكارم، ج2، ص78 ـ 89.
2 . بحارالانوار، ج96، ص341.
3 . الكافی، ج4، ص162.
4 . اصول كافی، ج2، ص629.
[h=1]چراغهای راهنما در بزرگراه رمضان
[/h]
روزه اش را با بوسه بر ضریح مقدس حضرت معصومه(س) افطار می کردند. پیاده به حرم مشرف می شد و ضریح مقدس را می بوسید سپس به خانه برمی گشت و غذا می خورد. شب های ماه مبارک در جاهایی که مجالس روضه بود شرکت می کرد و گاهی با تمام وجود گریه می کرد به طوری که بدنش می لرزید.
در روایت داریم که می فرماید: «اَلصُّومُ لی وَ اَنَا اُجزی به» خدا می فرماید: روزه برای من است. نمی فرماید نماز برای من است، هم چنان که می فرماید در زمین کعبه خانه من است، در ماه های سال، ماه رمضان ماه من است، در بین عبادات هم می فرماید، روزه برای من است.
رمضان ماه پرکاری
[h=2]حضرت امام خمینی (ره)
[/h]امام با رؤیت هلال ماه مبارک، تغییراتی در برنامه زندگی خود می دادند، از جمله دیدارهای عمومی را تعطیل می کردند تا بیشتر به دعا و قرآن و خلاصه به خودشان برسند. امام می فرمودند: «خود ماه رمضان کاری است!»
امام در ماه رمضان شعر نمی سرودند و نمی خواندند و گوش نمی دادند. سراسر ماه را به انجام مستحبات مربوط به ماه سپری می کردند. در ماه رمضان از شب تا صبح عبادت، نماز و دعا به جا می آوردند. بعد از نماز صبح مقداری استراحت می کردند و صبح زود برای کارهایشان آماده بودند. همچنین چند روز قبل از ماه مبارک رمضان دستور می دادند که چند ختم قرآن برای افرادی که مد نظرشان بوده قرائت شود. در ماه مبارک، در هر زمان کسی به نزد ایشان می رفت، او را در حال قرائت قرآن می دید در جلساتی که قاریان قرآن حضور داشتند و آیاتی قرائت می شد، به جای نشستن روی صندلی، روی زمین می نشستند. در ماه های دیگر قرائت یک جزء قرآن عادت روزانه شان بود،5 ولی در ماه مبارک رمضان هر روز ده جزء قرآن می خواندند و تا پایان ماه ده بار قرآن را ختم می کردند.
تعهد بدهید
[h=2]امام خمینی (ره)
[/h]اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان، در اعمال و کردار شما هیچ گونه تغییری پدید نیامد و راه و روش شما با قبل از ماه صیام فرقی نکرد معلوم می شود روزه ای که از شما خواسته اند محقق نشده است.
اگر دیدید کسی می خواهد غیبت کند، جلوگیری کنید و به او بگویید! «ما متعهد شده ایم که در این سی روز ماه مبارک رمضان از امور محرمه خودداری ورزیم» و اگر نمی توانید او را از غیبت باز دارید از آن مجلس خارج شوید! ننشینید و گوش کنید! باز تکرار می کنم تصمیم بگیرید در این سی روز ماه مبارک رمضان مراقب زبان، چشم، گوش و همه اعضاء و جوارح خود باشید.
توجه بکنید که به آداب ماه مبارک رمضان عمل کنید؛ فقط، دعا خواندن نباشد، دعا به معنای واقعی اش باشد.
بهشتی در میانه آتش
[h=2]رهبر فرزانه انقلاب
[/h]ماه رمضان در هر سال، قطعه ای از بهشت است که خدا در جهنم سوزان دنیای مادی ما، آن را وارد می کند و به ما فرصت می دهد که خودمان را بر سر این سفره الهی در این ماه وارد بهشت کنیم. بعضی همان سی روز را وارد بهشت می شوند. بعضی به برکت آن سی روز همه سال را و بعضی همه عمر را. بعضی هم از کنار آن غافل عبور می کنند که مایه تأسف و خسران است. حالا برای خودشان که هیچ، هر کس که ببیند این موجود انسانی با این همه استعداد و توانایی عروج و تکامل، از چنین سفره با عظمتی استفاده نکند، حق دارد که متأسف شود.
دوستان سعی کنند در همه اوقات به خصوص در ماه رمضان تلاوت قرآن را از یاد نبرند. قرآن نباید از زندگی تان حذف شود. تلاوت قرآن را حتماً داشته باشید. هر چه ممکن است. تلاوت قرآن هم با تأمل و تدبر اثر می بخشد.... تلاوت قرآنی مطلوب است که انسان با تدبر بخواند و کلمات الهی را بفهمد، که به نظر ما می شود فهمید. اگر انسان لغت عربی را بلد باشد و آن چه را هم که بلد نیست، به ترجمه مراجعه کند و در همان تدبر کند؛ دو بار، سه بار، پنج بار که بخواند، انسان فهم و انشراح ذهنی نسبت به مضمون ایه پیدا می کند که با بیان دیگری حاصل نمی شود. بیشتر با تدبر حاصل می شود؛ این را تجربه کنید. لذا انسان بار اول وقتی مثلاً ده آیه مرتبط به هم را می خواند، یک احساس و یک انتباه (توجه) دارد؛ بار دوم، پنجم، دهم که همین را با توجه می خواند، انتباه (توجه) دیگری دارد یعنی انسان انشراح ذهن پیدا می کند. هر چه انسان بیشتر انس و غور پیدا کند، بیشتر می فهمد و ما به این احتیاج داریم.
اول سال سالکان
[h=2]آیتالله جوادی آملی
[/h]آیت اللّه جوادی آملی، به نقل از سیدبن طاووس، دانشمند بزرگ اسلامی، درباره بزرگ داشت ماه مبارک رمضان فرموده اند: «عده ای اول سالشان فروردین است که تلاش می کنند لباس نو در بر کنند، مثل درخت ها که اول سالشان فروردین است و لباس های نو و تازه به تن می کنند. اول سال یک کشاورز، اول پاییز است که درآمد مزرعه را حساب می کند. تاجری که کارگاه تولیدی دارد، اول سال را در فرصت دیگری تعیین می کند ولی آنها که اهل سیر و سلوک اند، اول سالشان ماه مبارک رمضان است. آنها به حسابرسی خود می پردازند که ماه رمضان گذشته، چه درجه ای از معنویت داشته و امسال چه درجه ای دارند؟ ماه مبارک رمضان، برای سالکان کوی دوست، ماه محاسبه است.»
نشاط یادتان نرود
[h=2]میرزا جوادآقا ملکی تبریزی
[/h]عارف کامل و استاد بزرگ اخلاق، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی درباره تلاوت قرآن و دعا و ذکر در ماه رمضان در توصیه ای می فرمود: «از کارهای مهم در این ماه، قرائت قرآن و دعا و ذکر است که باید از هر کدام مقدار معین انتخاب و در هر روز انجام شود. در این انتخاب، اولویت با مواردی است که باعث افزایش نشاط انسان برای عبادت گردیده و در قلب او، فکر و نوری به وجود می آورد.»
شست و شوی جان
[h=2]آیت الله مصباح یزدی
[/h]آب آثار و برکات زیادی دارد و سرچشمه حیات به شمار می آید «وَجَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ» در میان مواد طبیعی هیچ چیز همچون آب آلودگی ها را از بین نمی برد. بهترین، راحت ترین و مفیدترین وسیله برای شست وشو و زدودن آلودگی ها و کثافات آب است. ماه رمضان نیز "ماه طهور" نامیده شده است. ماهی که آلودگی ها را از بین می برد. بیشتر مردم در ماه های سال آلودگی هایی پیدا می کنند. آلودگی هایی که انسان را از خدا دور می کند یعنی گناه. براساس حکمت و تدبیر الهی ماه رمضان در میان ماه ها این خاصیت را یافته که مردم وقتی در این ماه احکام شرع را رعایت کنند و احترام آن را نگه دارند از آلودگی ها پاک می شوند. روزه، تلاوت قرآن و دعاهایی که در این ماه خوانده می شود باعث ریزش گناهان و تمیز شدن روح انسان از آلودگی ها می شود. به ویژه آن که انسان اگر بتواند موفق به توبه و استغفار شود از تمام آلودگی ها پاک می شود.
روحتان را سبک کنید
[h=2]آیت الله مصباح یزدی
[/h]هیچ عبادتی مثل روزه ویژگی پاک کردن و تمیز کردن را ندارد. در روایت داریم که می فرماید: «اَلصُّومُ لی وَ اَنَا اُجزی به» خدا می فرماید: روزه برای من است. نمی فرماید نماز برای من است، هم چنان که می فرماید در زمین کعبه خانه من است، در ماه های سال، ماه رمضان ماه من است، در بین عبادات هم می فرماید، روزه برای من است. نماز برای شما و حج برای جامعه. اما روزه برای من است. شاید راز آن این باشد که هیچ عبادتی به اندازه روزه انسان را از وابستگی به دنیا جدا نمی کند. روزه آدم را وارسته و پاک می کند. سنگ ها را از پای انسان باز و مرغ دل را آماده پرواز می کند. در هیچ عبادتی جز روزه این حالت برای انسان به وجود نمی آید. کسانی که آداب روزه را درست رعایت کنند، لذت هایی از حالت سبکی روح می برند که از هیچ عبادتی نمی برند.
علامه حسن زاده آملی می نویسد: وقتی به حضور شریف علامه طباطبایی(ره) تشرف حاصل کرده بودم و عرض حاجت نمودم، فرمود: آقا دعای سحر حضرت امام باقر(ع) را فراموش مکن که در آن جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفی از حور و غلمان نیست. اگر بهشت شیرین است، بهشت آفرین شیرین تر است
کمی شبیه اولیاء
[h=2]آیت الله مصباح یزدی
[/h]ما باید تلاش کنیم تا اندکی به اصحاب و یاران پیامبر خدا (ص) شبیه و نزدیک بشویم. اندکی به اولیاء خدا و به رهبران دینی مان همچون امیرمؤمنان(ع) شباهت پیدا کنیم. خود ایشان فرمودند: «شما مثل من نمی شوید اما تلاش کنید هر چه ممکن است بیشتر شبیه من بشوید.» ماه رمضان فرصتی است برای این که انسان بیش از ماه های دیگر، شب ها را به عبادت بپردازد. نه این که به تماشای فیلم و امور بیهوده بپردازد. آخرین ویژگی این ماه که در دعا اشاره فرموده اند این فراز است: «اَلَّذِی اُنْزِلَ فِیهِ اْلقُرآنُ هُدی لِلنّاسِ وَ بَیناتٍ مِنَ اْلهُدی وَ اْلفُرقانِ.»
[h=1]فضیلت ماه مبارک رمضان
[/h]
«رمضان» در لغت از «رمض» به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن میباشد.1 چون در این ماه گناهان انسان بخشیده میشود، به این ماه مبارک رمضان گفتهاند.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرماید: «ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را میسوزاند.» 2
در این ماه کتابهای آسمانی قرآن کریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.3
این ماه در روایات اسلامی ماه خدا و میهمانی امت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) خوانده شده و خداوند متعال از بندگان خود در این ماه در نهایت کرامت و مهربانی پذیرایی میکند؛ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرماید: «ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است،(4) هر کس همه این ماه را روزه بگیرد بر خدا واجب است که همه گناهانش را ببخشد، بقیه عمرش را تضمین کند و او را از تشنگی و عطش دردناک روز قیامت امان دهد.»
این ماه، در میان مسلمانان از احترام، اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار و ماه سلوک روحی آنان است و مؤمنان با مقدمهسازی و فراهم کردن زمینههای معنوی در ماههای رجب و شعبان هر سال خود را برای ورود به این ماه شریف و پربرکت آماده میکنند، و با حلول این ماه با شور و اشتیاق و دادن اطعام و افطاری به نیازمندان، شبزندهداری و عبادت، تلاوت قرآن، دعا، استغفار، دادن صدقه، روزهداری و ... روح و جان خود را از سرچشمه فیض الهی سیراب میکنند.
[h=2]فضائل ماه رمضان
[/h] گرچه ذکر تمام فضائل ماه مبارک رمضان از حوصله این مقال خارج است؛ ولی پرداختن و ذکر برخی از فضائل آن از نظر قرآن و روایات اسلامی خالی از لطف نیست.
[h=2]1. برترین ماه سال
[/h] ماه مبارک رمضان به جهت نزول قرآن کریم در آن و ویژگیهای منحصری که دارد در میان ماههای سالقمری برترین است؛ قرآن کریم میفرماید: «ماه رمضان ماهی است که قرآن برای هدایت انسانها در آن نازل شده است.»( سوره بقره، آیه 185) پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله) درباره ماه رمضان میفرماید: «ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد، ماهی که نزد خدا از همه ماهها برتر و روزهایش بر همه روزها و شبهایش بر همه شبها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفتهاید، نفسهای شما در آن تسبیح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است.... بهترین ساعاتی است که خداوند به بندگانش نظر رحمت میکند... .»5
[h=2]2. نزول کتب آسمانی در این ماه
[/h] تمام کتب بزرگ آسمانی مانند: قرآن کریم، تورات، انجیل، زبور، صحف در این ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «کل قرآن کریم در ماه رمضان به بیت المعمور نازل شد، سپس در مدت بیست سال بر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و صحف ابراهیم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجیل در روز سیزدهم ماه رمضان و زبور در روز هیجدهم ماه رمضان نازل شد.»6 پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرماید: «ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را میسوزاند.»
[h=2]3. توفیق روزه
[/h] در ماه رمضان خداوند متعال توفیق روزهداری را به بندگانش داده است؛ «پس هر که ماه [رمضان] را درک کرد، باید روزه بگیرد.»( سوره بقره، آیه 185) انسان افزون بر جنبه مادی و جسمی، دارای بُعد معنوی و روحی هم هست و هر کدام در رسیدن به کمال مطلوب خود، برنامههای ویژه را نیاز دارند، یکی از برنامهها برای تقویت و رشد بُعد معنوی، تقوا و پرهیزگاری است؛ یعنی اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوی رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد، باید هوای نفس خود را مهار کند و موانع رشد را یکی پس از دیگری بر دارد و خود را سرگرم لذتها و شهوات جسمی نکند. یکی از اعمالی که در این راستا مؤثر و مفید است روزهداری است، قرآن کریم میفرماید: «... ای افرادی که ایمان آوردهاید! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه که بر پیشینیان از شما نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»( سوره بقره، آیه 183)
[h=2]4. وجود شب قدر در این ماه
[/h] شب قدر از شبهایی که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در این شب به اذن خدا فرود میآیند و جمیع مقدرات بندگان را در طول سال تعیین میکنند(سوره قدر، آیه 1 ـ 5) و وجود این شب در این ماه مبارک نعمت و موهبتی الهی بر امت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) است و مقدرات یک سال انسانها (حیات، مرگ، رزق و...) براساس لیاقتها و زمینههایی که خود آنها به وجود آوردهاند تعیین میشود و انسان در چنین شبی با تفکر و تدبر میتواند به خود آید و اعمال یک سال خود را ارزیابی کند و با فراهم آوردن زمینه مناسب بهترین سرنوشت را برای خود رقم زند.7
حضرت امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «تقدیر مقدرات در شب نوزدهم و تحکیم آن در شب بیست و یکم و امضاء آن در شب بیست و سوم است.»8
[h=2]5. بهار قرآن
[/h] نظر به این که قرآن کریم در ماه مبارک رمضان نازل شده و تلاوت آیات آن در این ماه فضیلت بسیاری دارد، در روایات اسلامی، از ماه رمضان به عنوان بهار قرآن یاد شده است؛ چنان که حضرت امام باقر(علیه السلام) میفرماید: «هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.»9
[h=2] یک نکته!
[/h] بدیهی است فضائل و ثوابهایی که برای ماه مبارک رمضان و روزهداری ذکر شده و به برخی از آنها اشاره شد، از آنِ کسانی است که حقیقت آن را درک کنند و به محتوای آن عمل و در گفتار و کردار به کار گیرند و به آنها جامه عمل بپوشانند. چنان در روایات اسلامی برای روزهداری آدابی ذکر شده و کسانی که صرفاً تلاوت قرآن میکنند، ولی به آیات و احکام آن عمل نمیکنند و یا آن که از روزهداری تنها رنج گرسنگی و تشنگی را میکشند و بوسیله گناه، تأثیر روزه را از بین میبرند و ماه مبارک رمضان و فضای معنوی آن تأثیری بر اشخاصی بر جای نمیگذارد، مورد نکوهش قرار گرفتهاند. چنانکه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به زنی که با زبان روزه کنیز خود را دشنام میداد فرمود: چگونه روزهداری و حال آنکه کنیزت را دشنام میدهی؟! روزه فقط خودداری از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه خداوند آن را علاوه بر این دو، مانع کارها و سخنان زشت که روزه را بیاثر میکنند قرار داده است، چه اندکند روزهداران و چه بسیارند کسانی که گرسنگی میکشند.»10
حضرت امام سجاد(علیه السلام) در دعای حلول ماه رمضان به درگاه خداوند عرض میکند: به وسیله روزه این ماه یاریمان ده تا اندامهای خود را از معاصی تو نگه داریم و آنها را به کارهایی گیریم که خشنودی تو را فراهم آورد، تا با گوشهایمان سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به لهو و لعب نشتابیم و تا دستمانمان را به سوی حرام نگشاییم و با پاهایمان به سوی آنچه منع شده ره نسپاریم و تا شکمهایمان جز آنچه را تو حلال کردهای در خود جای ندهد و زبانهایمان جز به آنچه تو خبر دادهای و بیان فرمودهای گویا نشود... .»11
بنابراین، در ماه مبارک باید تمام اعضا و جوارح را از حرام دور نگه داشت و با اخلاص، توکل و توسل از اهلبیت(علیهمالسلام) و عمل به دستورها و احکام قرآن کریم و دوری از گناهان، انجام توبه نصوح و واقعی، عبادت، شبزندهداری، درک فضیلت شب قدر و... فضیلت ماه مبارک رمضان را درک کرد و از آن در راستای رسیدن به کمال حرکت کرد و باید در این ماه به گونهای خودسازی کرد که با اتمام ماه مبارک تأثیر و فواید آن در روح و جان افراد باقی باشد و اثر آن تا ماه رمضان سال بعد ماندگار باشد.
[/HR] 1. مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ص 209، دارالکتاب العربی، بیروت.
2. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 55، ص 341، مؤسسه الوفاء، بیروت.
3. ر.ک: الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج 2، ص 628، دارالکتب الاسلامیة، تهران.
4. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج 2، ص 628، دارالکتب الاسلامیة، تهران.
5. ر.ک: وسائل الشیعه، همان، ج 10، ص 313.
6. ر.ک: الکافی، همان، ج 2 ،ص 628.
7. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 18، ص 132؛ ج 19، ص 90، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم.
8. وسائل الشیعه، همان، ج 10، ص 354.
9. وسائل الشیعه، همان، ج 6، ص 203.
10. الکافی، همان، ج 4، ص 87.
11. الصحیفة السجادیة، امام سجاد(علیه السلام) ص 186، دفتر نشر الهادی، قم.
[h=1]گونهاى از تجلى ایمان به خدا[/h] [h=2]
ذكر[/h] یكى از ابعاد معارف روزه ذكر است در سراسر دعاها و مناجات هایى كه در ماه رمضان مورد توجه اند، آدمى را به ذكر، فراخوان مى كنند در دعاى روز چهارم ماه رمضان مى خوانیم : ... و اذقنى فیه حلاوة ذكرك
ذكر مصادیق گوناگونى دارد و شامل قرائت قرآن ، دعا، صلوات ، استغفار، تسبیح فاطمه (سلام الله علیها )، و... مى شود. همچنین ذكر به نوبه خود به لفظى و عملى و قلبى تقسیم مى شود، و از جمله عواملى است كه باعث افزایش ارج و بها و ارزش روزه مى گردد. معروفترین مصادیق ذكر لفظى عبارت اند از:
[h=2]الف) قرائت قرآن ؛[/h] یكى از مصادیق مهم ذكر الهى قرآن است كه قرائت آن به ویژه در ماه روزه ، از اعتبار و ثواب خاصى برخوردار است .
امام باقر (علیه السلام) فرمود: هر چیزى ، بهارى دارد و بهار قرآن ، ماه رمضان است .(1)
پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) طى خطبه معروف شعبانیه در آستانه ماه مبارك رمضان فرمود: كسى كه در این ماه یك آیه از قرآن تلاوت كند، به او ثواب كسى كه در سایر ماه ها ختم قرآن كند، داده مى شود.(2)
در دعاى روز دوم ماه مبارك مى خوانیم : پروردگارا! در این روز مرا به تلاوت قرآن موفق بدار.(3)
[h=2]ب) دعا و نیایش[/h] یكى از عواملى كه سبب ارتقاى ارزش و شان روزه مى شود، پرداختن به دعا و نیایش در ماه مبارك رمضان است . پیامبر (صلی الله علیه و آله) در خطبه معروف خود كه در آستانه ماه مبارك رمضان ایراد كردند، این چنین فرمودند: ...و دعائكم فیه مستجاب .(4)
بدون تردید جلوه هاى ایمان به خدا در زندگى روزمره انسان به صور مختلف، نمود پیدا مى كند. دعا و نیایش ، تسلیم در برابر قضا و قدر الهى، یاد مرگ ، زهد ورزى ، توكل ، انتظار و... هر كدام ، گونه اى از تجلى ایمان به خدا در زندگى ما هستند.
گر چه ما ایمان به خدا را در كنار مواردى كه برشمردیم ، قرار داده ایم ، لكن توجه بدین نكته ضرورى است كه ایمان به خدا اصلى است كه شاخه هاى متعددى دارد و موارد فوق نیز از آن جمله اند.
تردیدى نیست كه دعا و نیایش ، آدمى را از چنگال افسردگى و اضطراب روحى نجات مى بخشد، همچنان كه باعث پیشگیرى و غلبه آن دو بر فضاى جان است .
مهاتماگاندى ، رهبر فقید هند، مى گفت : اگر دعا نمى كردم اهل دعا نبودم مدتها پیش دیوانه مى شدم .
دیل كارنگى پیش از نقل كلام گاندى مى نویسد: ویلیام جیمز نیز همین نظر را دارد. او مى گوید: ایمان، یكى از نیروهایى است كه به انسان امكان ادامه زندگى مى دهد و فقدان مطلق آن موجب فروپاشى آن است .
الكسیس كارل ، برنده جایزه نوبل ، در كتاب نیایش مى نویسد: همان طور كه آدمى به آب و غذا احتیاج دارد، به دعا و نیایش نیز نیازمند است .
ویلیام جیمز مى گفت : ما و خدا معامله با یكدیگر داریم ، ما اگر خود را تسلیم قدرت او كنیم ، سرنوشت واقعى ما رقم خواهد خورد.
دیل كارنگى یادآور مى شود: وقتى آیزنهاور، مرد قوى پنجه ، به سوى انگلستان حركت كرد تا نیروهاى مسلح انگلیسى و آمریكایى را فرماندهى كند، فقط یك كتاب همراه خود داشت و آن عبارت بود از انجیل .(5)
پروردگار حكیم ، انواع نعمتها را در اختیار انسان قرار داد تا از آنها استفاده كند. توانایى و توانمندیهاى مختلف حواس ظاهرى را به انسان عنایت كرد، و در كنار عقل و خرد، انبیا را با دستورهاى آسمانى فرستاد تا انسان را به سوى سعادت هدایت كنند. حال اگر به بیراهه مى رود و سرانجام بر اثر غفلتها، هواپرستیها، با داشتن ابزار و چراغها به چاه مى افتد، كوتاهى و تقصیر از خود اوست .
پی نوشت ها:
1. وسایل الشیعه، ج 7، ص 218؛ صدوق، معانى الاخبار، باب معنى ربیع القرآن، ص 228.
2. بحار الانوار، ج 96، ص 341.
3. ر.ك : مفاتیح الجنان .
4. بحار الانوار، ج 96، ص 391.
5. دیل كارنگى، نگران نباش، زندگى كن، ترجمه ركسانا هدایتى، نمایشگاه كتاب، ص 263-270.
[h=1]روایات در باب آمرزش گناهان روزه دار[/h][h=2]
روایت اول:[/h](امام پنجم مى فرماید: چون چشم رسول خد (صلى الله علیه و آله و سلم ) به ماه رمضان مى افتاد رو به قبله مى كرد و مى فرمود: خدایا آن را نو كن بر ما، به امنیت و ایمان و تندرستى و مسلمانى و عافیت و سراپا، و روزى فراوان، و دفع بیمارى و تلاوت قرآن، و كمك بر نماز و روزه، خدایا ما را براى ماه رمضان سالم دار، و آن را براى ما سلامت دار، و از ما دریافت كن تا ماه رمضان بگذرد ما را آمرزیده باشى .
سپس رو به مردم مى كرد و مى فرمود: اى گروه مردم مسلمان ، چون ماه نو رمضان برآید شیاطین متمرد دربند شوند، و درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت گشوده گردند، و درهاى دوزخ بسته شوند، و دعا مستجاب گردد. و براى خداى عزوجل نزد هر افطارى آزادشدگانى باشند كه آنها را از دوزخ آزاد كند، و هر شب منادى فریاد زند: آیا درخواست كننده اى هست ؟ آیا آمرزش جویى هست ؟ خدایا بر هر خرج كننده اى عوض بده ، و به هر امساك كننده اى تلف بده، تا چون هلال شوال بر آید، فریاد شود به مؤمنان: كه فردا براى جایزه هاى خود حاضر باشید، كه فردا روز جایزه است ، سپس امام پنجم فرمود: هان بدان خدایى كه جانم به دست او است این جایزه پول طلا و نقره نیست .)(1)
[h=2]روایت دوم[/h]و از امام باقر (علیه السلام ) روایت كرده كه فرمود:
((به راستى براى خداى تبارك و تعالى فرشتگانى است موكل به روزه داران كه هر روز ماه رمضان تا پایان براى آنها آمرزش جویند، و هنگام افطار روزه داران را ندا زنند: كه مژده گیرید بندگان خدا، اندكى گرسنه شدید و به زودى بسیار سیر شوید، مبارك باشید و مبارك كنید، تا شب آخر ماه رمضان به آنها ندا كنند: مژده گیرید بندگان خدا، به تحقیق خدا گناهان شما را آمرزید و توبه شما را پذیرفت ، نظر كنید كه در آینده چگونه خواهید بود.))(2)
[h=2]روایت سوم[/h]و در روایت دیگرى از امام هشتم از پدرانش (علیه السلام ) از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه فرمود:
((رسول خدا فرمود: ماه رمضان ماه بزرگى است خدا حسنات را در آن دو چندان كند، و سیئات را در آن محو كند، و درجات را بالا برد، هر كه در این ماه صدقه اى دهد او را بیامرزد، و هر كه در آن به مملوكان خود احسان كند خدایش بیامرزد، و هر كه خوش خلقى كند خدایش بیامرزد، و هر كه صله رحم كند خدایش بیامرزد.
سپس فرمود: براستى این ماه شما چون ماههاى دیگر نیست ، براستى چون به شما رو كند با بركت و رحمت آید و چون از نزد شما برود با آمرزش گناهان برود، این ماهى است كه حسنات در آن دو چندان است ، و اعمال خیر در آن قبول است ، هر كه در این ماه براى خدا عزوجل دو ركعت نماز نافله بخواند، خدا او را بیامرزد، سپس فرمود: بدبخت حقیقى كسى است كه این ماه را طى كند و گناهانش آمرزیده نشود، اینجا است كه زیان كار است ، و خوش كرداران به جوایز پروردگار كریم كامیاب گردند.))(3)
[h=2]روایت چهارم[/h]و نیز از امام صادق (علیه السلام ) از پدرانش (علیه السلام ) از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه فرمود:
((شعبان ماه من است و رمضان ماه خداى عزوجل ، هر كس روزى از ماه مرا روزه بگیرد شفیع او در روز قیامت خواهم بود، و كسى كه دو روز از ماه مرا روزه بگیرد گناه گذشته اش آمرزیده شود، و كسى كه سه روز ماه مرا روزه بگیرد، به او گفته شود: كار را از سر گیر (و گذشته ات آمرزیده شد) و كسى كه ماه رمضان را روزه گیرد و عورت و زبان خود را نگهدارد، و آزارش را از مردم باز دارد، خداوند گناه گذشته و آینده اش را بیامرزد و از آتش دوزخ آزادش كند و در خانه ماندنى (بهشت ) فرود آرد، و شفاعت او را به شماره ریگهاى بیابان نسبت به گناهكاران از اهل توحید بپذیرد.))(4)
[h=2]روایت پنجم[/h]و از كتاب امامى طوسى از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت شده كه فرمود:
((كسى كه ماه رمضان را از روى ایمان و امید پاداش الهى روزه بگیرد خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد، و كسى كه شب قدر از روى ایمان و امید پاداش الهى نماز بخواند خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد.))(5)
[h=2]روایت ششم[/h]و در همان كتاب از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه به جابر بن عبدالله انصارى فرمود:
((اى جابر این ماه رمضان است . كسى كه روزش را روزه بگیرد و بخشى از شب آن را به حال نماز و قیام بگذراند، و شكم و عورت خود را نگهدارد، و زبان خود را نگهدارد از گناهان خود بیرون رود، همانگونه كه از ماه (رمضان ) بیرون رود.
جابر عرض كرد: این چه حدیث خوبى است !
فرمود: اى جابر! و این شرطها هم چه شرطهاى سختى است !؟))(6)
[h=2]روایت هفتم[/h]و در حدیث دیگرى است كه فرمود:
((ماه رمضان ماهى است كه خداوند روزه اش را بر شما واجب كرده، هر كس آن ماه را از روى ایمان و امید به رحمت حق روزه بگیرد از گناهان خود بیرون رود همانند روزى كه مادر از او زائیده .))(7)
[h=2]روایت هشتم[/h]و نیز از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود:
((كسى كه در ماه رمضان آمرزیده نشود تا سال آینده آمرزیده نشود، مگر آنكه در عرفه حاضر شود. (و عرفه را درك كند.)))(8)
پی نوشتها:
1.امالى مترجم ، ص 47.
2. امالى مترجم ، ص 54.
3.امالى مترجم ، ص 54 - 55.
4. بحارالانوار، ج 96، ص 356.
5.بحارالانوار، ج 96، ص 366 و 371.
6.همان .
7.بحارالانوار، ج 96، ص 375.
8.همان .
[h=1]فضیلت و ثواب روزه به طور عموم خدا، خود پاداش روزه است
[/h]
صرف نظر از روزه ماه مبارك و فضیلت آن كه به صورت فرض و واجب در اسلام تشریع شده، اصل روزه بصورت عام یكى از عبادات بزرگ و با فضیلت است و درباره آن روایات بسیارى وارد شده كه شیعه و سنى از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) و ائمه معصومین (علیه السلام ) در كتابهاى خویش نقل كرده اند.
[h=2]1- خدا، خود پاداش روزه است[/h]از جمله احادیث جالب در این باره حدیثى است كه بسیارى از اهل حدیث آن را نقل كرده كه رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود:
قال الله تبارك و تعالى : الصوم لى و انا اجزى به .(1)
خداى تبارك و تعالى فرمود:روزه براى من است و من خود پاداش آن هستم . (یا من خود به آن پاداش دهم ).
توضیح :
این حدیث از دو جهت مورد بحث است :
اول - از نظر اعراب و به اصطلاح ادبى ، كه آیا كلمه ((اجزى )) را بصورت معلوم و ((متكلم وحده )) و فتح همزه و كسر زاء بخوانیم ؛
یعنى : من خود بدان پاداش دهم . یا به صورت مجهول - به ضم همزه و فتح زاء - یعنى من خود پاداش آن هستم .
دوم - از نظر معنا. بنابر هر دو معنى ، این بحث پیش آمده كه چگونه است چنین تعبیرى درباره عبادتهاى دیگر مانند نماز، حج ، جهاد و امثال آنها و در روایات ذكر نشده است ؟ و این سؤال پیش آمده كه مگر عبادتهاى دیگر براى خدا نیست و خدا بدانها پاداش نمى دهد؟
پس چرا این تعبیر فقط در مورد روزه بكار رفته است؟ اهل تحقیق و بزرگان حدیث در معناى آن وجوهى ذكر كرده اند، كه شاید از همه بهتر و بى اشكال تر معناى ذیل باشد:
((عبادات دیگر مانند نماز و روزه به هر حال توام با عمل است و خواه ناخواه دیگران آن عمل را مشاهده مى كنند اگر چه نیت انجام دهنده صد در صد خالص و براى خدا باشد، و همان مشاهده مردم سبب تقدیر و تمجید آنها خواهد شد، و یا در امثال جهاد، گذشته از تمجید مردم ، از غنائم جنگى نیز بهره مادى مى برند.
بدین ترتیب بخشى - ولو اندك - از پاداش خود را در دنیا دریافت مى دارند. اما شخص روزه دار هیچگونه عملى در ظاهر انجام نمى دهد و عبادت او همان امساك از خواسته هاى نفسانى و ترك لذتها و شهوات براى خدا و قصد انجام دستور الهى است كه در ظاهر هیچ نشانه و نمودى ندارد، و این خداى متعال است كه از عمل و نیت او آگاه است و پاداش او را باید بدهد و یا خود پاداش آن خواهد بود.))
[h=2]2- زكات بدن، روزه است[/h]این روایت در كتابهاى زیادى از كتب حدیث از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل شده كه فرمود:
لكل شى ء زكاة و زكاة الابدان الصیام .(2)
هر چیزى را زكاتى است و زكات بدنها روزه است .
و در نهج البلاغه نیز به همین گونه از امیرالمؤمنین (علیه السلام ) نقل شده است .(3)
توضیح :
براى توضیح این حدیث نیز باید بگوییم همانگونه كه در این روایت و روایات دیگر آمده ، براى هر عضوى از اعضاى بدن زكاتى بیان فرموده اند، و زكات بدن را نیز روزه ذكر كرده اند.
زكات ظفر و پیروزى را ((عفو)) و بخشش ؛
زكات جمال و زیبایى را ((عفاف )) و پاكدامنى ؛
زكات علم را ((نشر)) و ((تعلیم )) آن به دیگران ؛
زكاة ((جاه )) و آبرومندى را ((شفاعت )) و وساطت براى رفع گرفتارى گرفتاران ؛
و امثال اینها ذكر كرده اند. البته معناى زكات كه نمو و یا تزكیه و پاكى باشد با آنچه در این روایات ذكر شده مناسب است ، و روزه نیز این نقش را دارد كه بدن را از نظر ظاهرى و معنوى پاك و پاكیزه كرده و یا براى اطاعت و فرمانبردارى خداى تعالى رشد مى دهد. شاهد بر این مطلب روایات دیگرى است كه از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت شده كه فرمود:
صوموا تصحوا(4)
((روزه بگیرید صحیح و سالم شوید.))
در سخنان امیرالمؤمنین (علیه السلام ) آمده است ، كه فرمود:
الصیام احد الصحتین .(5)
((روزه یكى از دو بخش سلامتى است .))
[h=2]3 - روزه دار پیوسته در حال عبادت خداست[/h]از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت شده كه فرمود:
نوم الصائم عبادة و صمته تسبیح .(6)
((خواب روزه دار عبادت است و لب فرو بستن و سكوت او تسبیح .))
و حدیث دیگرى فرمود:
الصائم فى عبادة الله و ان كان نائما على فراشه مالم یغتب مسلما.(7)
((روزه دار پیوسته در حال عبادت است اگر چه در بسترش خوابیده باشد در صورتى كه غیبت مسلمانى نكند.))
[h=2]4 - دعاى روزه دار مستجاب است[/h]از حضرت ابوالحسن (علیه السلام)(8)روایت شده كه فرمود:
دعوة الصائم یستجاب عند افطاره ، و قال : ان لكل صائم دعوة ، و قال : نوم الصائم عبادة ، و صمته تسبیح ، و دعاؤ ه مستجاب ، و عمله مضاعف ، و قال : ان للصائم عند افطاره دعوة لاترد.(9)
((دعاى روزه دار در وقت افطار مستجاب شود،و نیز فرمود: براى هر روزه دارى دعایى است (مستجاب ).
و نیز فرمود: خواب روزه دار عبادت است و لب فرو بستن و سكوت او تسبیح ، و دعایش مستجاب گردد، و (پاداش ) عمل او دو چندان است .
و نیز فرمود: براى روزه دار در هنگام افطار دعایى است كه باز نگردد. (و به اجابت رسد.)
و از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نیز روایت شده كه فرمود:
لا ترد دعوة الصائم .(10)
((دعاى روزه دار باز نگردد.))
و نیز از آن حضرت (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود:
اربعه لا ترد لهم دعوة و یفتح لهم ابواب السماء و یصیر الى العرش : دعاء الوالد لولده ، و المظلوم على من ظلمه ، و المعتمر حتى یرجع ، و الصائم حتى یفطر.(11)
((چهار گروهند كه دعایشان بازنگردد و درهاى آسمان براى آنها باز شود و دعاشان به عرش الهى رسد؛ دعاى پدر براى فرزند، نفرین ستمدیده بر ستمكار خود، دعاى كسى كه عمره بجاى آورد تا باز نگردد، دعاى روزه دار تا وقتى كه افطار كند.)
[h=2]5 - خوشحالى روزه دار در دنیا و آخرت[/h]یشیخ صدوق (رحمه الله ) در كتاب خصال به سندش از امام صادق (علیه السلام ) روایت كرده كه فرمود:
للصائم فرحتان : فرحة عند الافطار، و فرحة عند لقاءالله .(12)
((روزه دار را دو خوشحالى است ، یك خوشحالى در وقت افطار، و خوشحالى دیگر هنگام دیدار خدا.))
در حدیث دیگر از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) اینگونه روایت شده :
للصائم فرحتان : فرحة عند فطره ، و فرحة یوم القیامة و لخلوف فم الصائم اطیب عندالله من ریح المسك.(13)
((روزه دار را دو خوشحالى است ، یك خوشحالى وقت افطار او، و خوشحالى دیگر در روز قیامت ، و همانا آب دهان روزه دار نزد خدا خوشبوتر است از بوى مشك .))
و در روایت دیگرى كه قسمتى از آن قبلا نقل شده از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت شده كه فرمود:
قال الله تبارك و تعالى : كل عمل ابن آدم هو له غیر الصیام هو لى و اءنا اجزى به ، و الصیام جنة العبد المؤمن یوم القیامة كما یقى احدكم سلاحه فى الدنیا، و ... .(14)
((خداى تبارك و تعالى فرموده : هر عملى از اعمال فرزندان آدم از آن اوست جز روزه كه از آن من است و منم پاداش آن ، و روزه سپر بنده مؤمن است در روز قیامت ، همانگونه كه اسلحه شما را در دنیا نگه مى دارد، و همانا آب دهان روزه دار نزد خدا خوشبوتر است از بوى مشك ، و روزه دار دو بار خوشحال شود: یكى آنگاه كه افطار كند و بخورد و بیاشامد، و دیگرى هنگامى كه مرا دیدار كند و او را به بهشت برم .))
البته در فضیلت اصل روزه روایات بسیارى دیگرى نیز هست مانند اینكه ائمه معصومین (علیه السلام ) فرموده اند:
روزه سپرى است از آتش دوزخ .(15)
فرشتگان براى روزه دار دعا و استغفار مى كنند.(16)
روزه روى شیطان را سیاه مى كند.(17)
پی نوشت ها:
1.مكارم الاخلاق ، ص 256؛ مجالس شیخ - طبق نقل بحارالانوار، ج 96، ص 256؛ كنزالعمال ، ح 23612.
2.امالى صدوق (رحمه الله )، ص 37؛ محاسن برقى ، ص 72؛ نوادر راوندى ، ص 4؛ بحارالانوار، ج 96، ص 257.
3.نهج البلاغه ، ابواب الحكم ، رقم 136.
4.بحارالانوار، ج 96، ص 255.
5.غررالحكم ، ج 2، ص 27.
6.بحارالانوار، ج 96، ص 248.
7.بحارالانوار، ج 96، ص 247.
8.ابوالحسن كنیه امیرالمؤمنین (علیه السلام ) و امام كاظم و امام رضا (علیه السلام ) است و ظاهرا در اینجا منظور امام كاظم (علیه السلام ) باشد.
9.بحارالانوار، ج 93، ص 360.
10.بحارالانوار، ج 96، ص 256.
11.همان .
12.خصال صدوق ، ج 1، ص 44.
13.امالى طوسى (رحمه الله )، ج 2، ص 110.
14.خصال صدوق ، ج ، ص 55.
15.بحار الانوار، ج 96، ص 249 و 251 و 255.
16.بحارالانوار، ج 96، ص 253.
17.بحارالانوار، ج 96، ص 255 و 256.
[h=1]پیامک های ماه مبارک رمضان
[/h]
چه بغض ها که در گلو رسوب شد نیامدی
تمام طول هفته را در انتظار جمعه ام…
دوباره صبح، ظهر، غروب شد نیامدی
اللهم عجل لولیک الفرج
مبادا لیله القدرت سرآید، گنه بر نالم ام افزون تر آید
مبادا ماه تو پایان پذیرد، ولی این بنده ات سامان نگیرد
مارا به دعا کاش فراموش نسازند
رندان سحر خیز که صاحب نفسانند
هستیم و یک ذره غرور هم نداریم . بخصوص اگر موقع افطار باشد . . .
******
ز مردم دل بكن یاد خدا كن . خدا را وقت تنهایی صدا كن . در آن حالت كه اشكت می چكد گرم . غنیمت دان و ما را هم دعا كن
از جمله ای دوازده ماه تمام / یک ماه مبارک است ، آن هم رویت
خواب روزه دار عبادت ،خاموشی او تسبیح ، عمل وی پذیرفته شده
و دعای او مستجاب است .
کسی که (بااخلاص) ماه رمضان را روزه بگیرد، خداوند گناهان گذشته اش را می آمرزد .
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) :
هرکس در این ماه روزه دار مؤمنی را "افطار دهد"، ثواب آزاد کردن بنده ای به او عطا خواهدشد و گناهان گذشته اش مورد عفو قرار خواهد گرفت .
روزه ی هجر تو از پای بینداخت مرا / کی شود با رطب وصل تو افطار کنم .
بهترین جهاد، روزه داری در هوای گرم است .
که امروز با خدا گام برداری و برای فردا به او اعتماد داشته باشی.
خواب روزه دار عبادت ،خاموشی او تسبیح ، عمل وی پذیرفته شده و دعای او مستجاب است .
یعنی خدایا كیست كه طعم شیرین محبت تو را بچشد و سراغ غیر تو برود
ای دست کرم موقع احسـان رمضان است.
[h=1]به بند كشيده شدن شياطين در ماه رمضان
[/h]
در بسيارى از احاديث اين باب، به اين نكته اشاره شده بود كه در ماه رمضان، شياطين به بند كشيده مىشوند. در اين زمينه پرسشهايى پديد مىآيد، از قبيل اين كه:
شيطان كيست؟ در نظام حكيمانه خلقت، چرا به شيطان اجازه داده شده كه انسان را گمراه سازد؟ مرز تسلط شيطان بر انسان تا كجاست؟ چرا خداوند، در ماه رمضان، شياطين را به بند مىكشد و از تأثير گمراهگرانه آنان جلوگيرى مىكند؛ ولى در ماههاى ديگر، آنان را آزاد مىگذارد؟ و سرانجام، اگر اينگونه رواياتْ درستاند، چگونه شمارى از روزهداران، در اين ماه، مرتكب گناه مىشوند؟
آنچه به طور اجمال مىتوان گفت، اين است كه: در ديدگاه اسلامى، شياطين، موجوداتى نامرئى از جنس جناند كه از شعور، آگاهى، آزادى و قدرتِ انتخاب برخوردارند؛ ليكن با سوء استفاده از آزادى خود، با زيبا جلوه دادن زشتىها و تحريك هوسهاى نامشروع انسان، به گمراه ساختن و فريب دادن او مىپردازند .
اما در وراى اين نقش اغواگرانهاى كه شياطين در نظام آفرينش بازى مىكنند، حكمتِ، شكوفايى استعدادهاى پنهانى انسان، تربيت در حدّ انسان كامل، و آماده ساختن او در سايه مقاومت در برابر اين لغزشگاهها و فريبها، نهفته است .
اين، در حالى است كه مرز سلطه شياطين بر انسان، از حدّ تحريك و وسوسه فراتر نمىرود. از اين رو، آنان انسان را به زشتىها دعوت مىكنند؛ ليكن نمىتوانند او را به ارتكاب زشتىها وا دارند.1
با اين توضيح، آنچه در اين مورد بايد بررسى شود، دو مسئله است:
1- به بند كشيده شدن شياطين در ماه رمضان .
2- بررسى عوامل پنهان در وراى انجام دادن گناهان در اين ماه، با آن كه شياطين در بندند و نقش گمراهگرانه ندارند .
علت به بند كشيده شدن شياطين در ماه رمضان
تحليل و بررسى روايات دينى در موضوع به بند كشيده شدن شياطين و جلوگيرى از آنها در ماه رمضان، دو علت را نشان مىدهد، با اين توضيح كه علت دوم در طولِ علت اول است: شياطين، موجوداتى نامرئى از جنس جناند كه از شعور، آگاهى، آزادى و قدرتِ انتخاب برخوردارند؛ ليكن با سوء استفاده از آزادى خود، با زيبا جلوه دادن زشتىها و تحريك هوسهاى نامشروع انسان، به گمراه ساختن و فريب دادن او مىپردازند .
1. طبيعت پيشگيرانه روزه
روزه به طور طبيعى، زمينهاى را كه شيطان بر اساس آن، انسان را به گمراهى مىكشاند، از بين مىبرد. به تعبير دقيقتر، زنجيرى كه در ماه رمضان، شيطان را به بند مىكشد، چيزى جز خودِ روزه نيست. از اين رو، در حديث پيامبر خدا آمده است:
إنَّ الشَّيطانَ لَيَجرى مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ فَضَيِّـقوا مَجارِيَهُ بِالجُوعِ2؛ شيطان در انسان جارى مىشود، همچون جريان خون . پس با گرسنگى، مجارى او را تنگ كنيد .
اين حديث، به روشنى بر اين نكته دلالت دارد كه روزه به طور طبيعى، مانع تسلط شيطان بر انسان مىشود. زنجيرى كه روزه دارد، نه تنها شيطان را به بند مىكشد، بلكه كششهاى نفْس امّاره را هم مهار مىكند، آن را به اسارت در مىآورد و
جلوى سلطه آن را بر انسان مىگيرد، و به فرموده امير مؤمنان عليهالسلام: نِعمَ العَونُ عَلى أسرِ النَّفسِ وَ كَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ3؛ گرسنگى، چه خوب ياورى براى اسير كردن نفْس و شكستن عادت آن است!
بر اين اساس، همه رواياتى كه در ستايش گرسنگى و نقش آن در خودسازى و تربيت نفْس، وارد شدهاند، هدف آنها ايجاد مانع طبيعى در برابر سلطه شيطان بر انسان و نگهدارى انسان از كششها و اغواگرىهاى نفْس و نيز آزادسازى نيروهاى عقلى و شكوفاسازى استعدادهاى انسانى است، آنگونه كه از اين دو روايت ـ كه از مجموعه احاديث اينگونه برگزيدهايم ـ روشن مىشود.4 پيامبر خدا فرمود: جاهِدوا أنفُسَكُم بِالجُوعِ وَالعَطَشِ، فَإِنَّ الأجرَ فى ذلِكَ كَأَجرِ المُجاهِدِ فى سَبيلِ اللهِ5؛ به وسيله گرسنگى و تشنگى، با نفس خويش جهاد كنيد؛ چرا كه پاداش آن، مثل پاداش جهادكننده در راه خداست . نيز فرمود: أحيوا قُلُوبَكُم بِقِلَّةِ الضِّحكِ و قِلَّةِ الشَّبَعِ ، وَ طَهِّروها بِالجُوعِ تَصفو[ تَصفُ] وَ تَرِقُّ6؛ دلهاى خود را با كم خنديدن و كم خوردن، زنده كنيد و آن را با گرسنگى، پاك سازيد تا صاف و رقيق شود .
2 . عنايت ويژه خداوند
افزون بر پشتوانهاى كه روزه به طور طبيعى براى روزهداران جهت جلوگيرى از سلطه شيطان و اغواگرىهاى او پديد مىآورد، اين برنامه عبادى، خود به خود، زمينهساز شمول عنايتهاى خدا بر آنان مىگردد. آنچه در روايات با عنوان به بند كشيدن شياطين در اين ماه آمده است، به همين نكته اشاره دارد .
به عبارت ديگر، عنايت الهى گزاف نيست تا سؤال شود، چرا خداى سبحان، مانع سلطه شيطان نمىشود و در بقيه ماهها بين انسان و سلطه او فاصله نمىاندازد؟ هرگز؛ بلكه ريشه اين توفيق و عنايت الهى، در انتخاب خود انسان و ورود او به ميهمانسراى رمضان، نهفته است .
شيطان در انسان جارى مىشود، همچون جريان خون . پس با گرسنگى، مجارى او را تنگ كنيد.
علت سود نبردن از به بند كشيده شدن شياطين
در چارچوب تحليلى كه گذشت ـ كه مىرساند در اين ماه، شياطين نسبت به انسان و دست كم نسبت به روزهداران، سلطه ندارند ـ سؤال اساسى دومى مطرح مىشود؛ چرا كه مىبينيم گاهى روزهداران هم در اين ماه دچار غفلت و گناه مىشوند. تشريع كفّارههايى كه براى درمان اين حالتهاست؛ نيز گواه آن است . سيّد ابن طاووس (ره) در تصوير اين نكته مىگويد: يكى از دينداران از من پرسيد: «من از به بند كشيده شدن شياطين بهره چندانى نمىبرم؛ چون همان حالت
غفلت را كه پيش از ماه رمضان داشتم، دارم و گويا فرقى نكرده است و با زنجير شدن ياران شيطان، از آن كاسته نشده است ... .»7
دو پاسخ به اين پرسش مىتوان داد:
1. شيطان، به تنهايى زمينهساز گناهان نيست .
اين پاسخ، بر اين نكته استوار است كه خطاها و گناهانى كه از انسان سر مىزند، تنها به شيطان و اغواگرى او مربوط نمىشود؛ بلكه دو منشأ اساسى ديگر هم دارد: نفْس امّاره، و زنگارهاى متراكمى كه پيامد گناهان پيشيناند و دل را آلوده و سياه ساختهاند . در واقع، عنايت الهىاى كه در ماه رمضان شامل انسان مىشود، تنها تأثير عامل نخستين را كه مربوط به شيطان است، از بين مىبرد؛ اما دو عامل ديگر همچنان نقش ايفا مىكنند و جهت زمينهسازى براى انحراف انسان و سر زدن گناهان از او و غافل ماندن وى، كافىاند .
بر فرض كه روزه بتواند همه كششهاى نفْس امّاره را بپوشاند و تأثير آن را در كشاندن انسان به طرف خطاها و گناهان از بين ببرد، زنگارهاى متراكم از گناهان گذشته، كافىاند كه براى روزهدار، خطرآفرين باشند و او را در معرض غفلت و گناه قرار دهند .
2. در بند بودن شيطانها ، نسبى است .
از تحليل گذشته روشن شد كه زنجيرى كه شيطان را به بند مىكشد، از خود روزه ماه رمضان فراهم مىشود و نه از چيز ديگرى. بنا بر اين، هر چه روزه مستحكمتر و كاملتر باشد، زنجيرى كه شيطان را به بند مىكشد و جلوى نفْس امّاره را مىگيرد، محكمتر خواهد بود و از ميزان غفلت و انحرافهاى ناشى از آن، خواهد كاست . بر اين پايه، مىتوان گفت: روزه آنان كه در ماه رمضان، گناهانى مرتكب مىشوند، روزه كاملى نيست .
[/HR]1- در قرآن آمده است: «چون كار داورى به پايان مىرسد، شيطان مىگويد: خداوند به شما وعده راست داد. و من به شما وعده دادم؛ اما تخلّف كردم . من بر شما سلطهاى نداشتم، جز آن كه شما را دعوت كردم . شما هم پذيرفتيد . پس مرا سرزنش نكنيد و خودتان را ملامت كنيد.» (ابراهيم، آيه 22)
2- إحياء علوم الدين، 1/ 347 ؛ المحجّة البيضاء، 5 / 148 ، عوالى اللئالى، 1/273/97 و ص 325 / 66 .
3- عيون الحكم و المواعظ، 494 ، غرر الحكم، 9944 .
4- براى آگاهى بيشتر از اينگونه روايات، ر . ك : ص 135 کتاب ماه خدا از محمدي ري شهري(بركات ميهمانى خدا / حكمت) و ص 137 (تقرّب به خدا) و ص 145 (بهشتى شدن) .
5- إحياء علوم الدين، 3 / 124 ؛ المحجّة البيضاء ، 5 / 146 .
6- إحياء علوم الدين، 3 / 129؛ المحجَّة البيضاء، 5/ 154 .
7- سيّد ابن طاووس، پنج جواب براى اين سؤال بيان مىكند كه هيچ كدام قانعكننده نيست، مگر پاسخ اخير كه همراه با توضيحاتى در متن مىآيد. (ر . ك : الإقبال، 1/ 73) .
[h=1]چهل حديث در باب روزه
[/h]
قال الله تبارك و تعالى: «أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانكه بر آنان كه پيش از شما بودهاند واجب شده بود باشد كه پرهيزگار شويد. (سوره بقره، آيه 183)
1) پايههاى اسلام
قال الباقر عليهالسلام:
بنى الاسلام على خمسة اشياء، على الصلوة و الزكاة و الحج و الصوم و الولايه؛ اسلام بر پنج چيز استوار است، بر نماز و زكات حج و روزه و ولايت (رهبرى اسلامى). (فروع كافى، ج 4، ص 62، ح 1)
2) فلسفه روزه
قال الصادق عليهالسلام:
انما فرض الله الصيام ليستوى به الغنى و الفقير؛ خداوند روزه را واجب كرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند. (من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 43، ح 1)
3) روزه آزمون اخلاص
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
فرض الله... الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق؛ خداوند روزه را واجب كرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.
(نهجالبلاغه، حكمت 252)
4) روزه يادآور قيامت
قال الرضا عليهالسلام:
انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر؛ مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.
(وسائل الشيعه، ج 4، ص 4، ح 5/ علل الشرايع، ص 10)
5) روزه زكات بدن
قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:
لكل شيئى زكاة و زكاة الابدان الصيام؛ براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدنها روزه است.
(الكافى، ج 4، ص 62، ح 3)
كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانكه بر آنان كه پيش از شما بودهاند واجب شده بود باشد كه پرهيزگار شويد.
6) روزه سپر آتش
قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:
الصوم جنة من النار؛ روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى به واسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» (الكافى، ج 4، ص 162)
7) اهميت روزه
قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:
الصوم فى الحر جهاد؛ روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
(بحارالانوار، ج 96، ص 257)
8) روزه نفس
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام؛ روزه نفس از لذتهاى دنيوى سودمندترين روزههاست.
(غرر الحكم، ج 1، ص 416، ح 64)
9) روزه واقعى
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛ روزه پرهيز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز مىكند.
(بحارالانوار، ج 93، ص 249)
10) برترين روزه
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن؛ روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.
(غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80)
11) روزه چشم و گوش
قال الصادق عليهالسلام:
اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك؛ آنگاه كه روزه مىگيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزهدار باشند.«يعنى از گناهان پرهيز كند.»
(الكافى، ج 4، ص 87، ح 1)
12) روزه اعضا و جوارح
عن فاطمة الزهرا سلام الله عليها:
ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛ روزهدارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزهاش به چه كارش خواهد آمد.
بحارالانوار، ج 93، ص 295)
خداوند روزه را واجب كرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند.
13) روزه ناقص
قال الباقر عليهالسلام:
لا صيام لمن عصى الامام و لا صيام لعبد ابق حتى يرجع و لا صيام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصيام لولد عاق حتى يبر؛
روزه اين افراد كامل نيست:
1- كسى كه امام (رهبر) را نافرمانى كند.
2 - بنده فرارى تا زمانى كه برگردد.
3 - زنى كه اطاعت شوهر نكرده تا اين كه توبه كند.
4 - فرزندى كه نافرمان شده تا اين كه فرمانبردار شود.
(بحارالانوار، ج 93، ص 295)
14) روزه بى ارزش
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
كم من صائم ليس له من صيامه الا الجوع و الظما و كم من قائم ليس له من قيامه الا السهر و العناء؛
چه بسا روزهدارى كه از روزهاش جز گرسنگى و تشنگى بهرهاى ندارد و چه بسا شب زندهدارى كه از نمازش جز بيخوابى و سختى سودى نمىبرد.
(نهج البلاغه، حكمت 145)
15) روزه و صبر
عن الصادق عليهالسلام فى قول الله عزوجل:
«واستعينوا بالصبر و الصلوة»
قال: الصبر الصوم.
خداوند عزوجل كه فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد، صبر، روزه است.(وسائل الشيعه، ج 7، ص 298، ح 3)
16) روزه و صدقه
قال الصادق عليهالسلام:
صدقه درهم افضل من صيام يوم؛ يك درهم صدقه دادن از يك روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 218، ح 6)
17) پاداش روزه
قال رسول الله صلّى الله عليه وآله: قال الله تعالى:
الصوم لى و انا اجزى به؛ روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 294، ح 15 و 16 ؛ 27 و 30)
18) جرعه نوشان بهشت
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
من منعه الصوم من طعام يشتهيه كان حقا على الله ان يطعمه من طعام الجنة و يسقيه من شرابها؛ كسى كه روزه او را از غذاهاى مورد علاقهاش باز دارد بر خداست كه به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.
(بحارالانوار، ج 93، ص 331)
روزه پرهيز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز مىكند.
19) خوشا بحال روزهداران
قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:
طوبى لمن ظما او جاع لله اولئك الذين يشبعون يوم القيامة؛ خوشا بحال كسانى كه براى خدا گرسنه و تشنه شدهاند اينان در روز قيامت سير مىشوند.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 299، ح2)
20) مژده به روزهداران
قال الصادق عليهالسلام:
من صام لله عزوجل يوما فى شدة الحر فاصابه ظما و كل الله به الف ملك يمسحون وجهه و يبشرونه حتى اذا افطر؛ هر كس كه در روز بسيار گرم براى خدا روزه بگيرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مىگمارد تا دست به چهره او بكشند و او را بشارت دهند تا هنگامى كه افطار كند.
(الكافى، ج 4، ص 64، ح 8/ بحارالانوار، ج 93، ص 247)
21) شادى روزهدار
قال الصادق عليهالسلام:
للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه؛ براى روزهدار دو سرور و خوشحالى است:
1- هنگام افطار
2- هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قيامت)
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 290 و 294 ح6 و 26)
22) بهشت و باب روزهدارن
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
ان للجنة بابا يدعى الريان لا يدخل منه الا الصائمون؛ براى بهشت درى است به نام (ريان) كه از آن فقط روزهداران وارد مىشوند.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 295، ح31/ معانى الاخبار، ص 116)
23) دعاى روزهداران
قال الكاظم عليهالسلام:
دعوة الصائم تستجاب عند افطاره؛ دعاى شخص روزهدار هنگام افطار مستجاب مىشود.
(بحارالانوار، ج 92، ص 255، ح 33)
24) بهار مومنان
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
الشتاء ربيع المومن يطول فيه ليله فيستعين به على قيامه و يقصر فيه نهاره فيستعين به على صيامه؛ زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانىاش براى شب زندهدارى و از روزهاى كوتاهش براى روزهدارى بهره مىگيرد.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 302، ح 3)
25) روزه مستحبى
قال الصادق عليهالسلام:
من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلك صيام ثلاثة ايام من كل شهر؛ هر كس كار نيكى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 313، ح 33)
26)روزه ماه رجب
قال الكاظم عليهالسلام:
رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلك النهر؛ رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرينتر هر كس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او مىنوشاند.
(من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 56، ح 2 / وسائل الشيعه، ج 7، ص 350، ح 3)
خداوند عزوجل كه فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد، صبر، روزه است.
27) روزه ماه شعبان
قال الصادق عليهالسلام:
من صام ثلاثة ايام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان كتب الله له صوم شهرين متتابعين؛ هر كس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل كند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مىكند.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 375، ح 22)
28) افطارى دادن(1)
قال الصادق عليهالسلام:
من فطر صائما فله مثل اجره؛ هر كس روزهدارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزهدار است.
(الكافى، ج 4، ص 68، ح 1)
29) افطارى دادن (2)
قال الكاظم عليهالسلام:
فطرك اخاك الصائم خير من صيامك؛ افطارى دادن به برادر روزهدارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.
(الكافى، ج 4، ص 68، ح 2)
30) روزه خوارى
قال الصادق عليهالسلام:
من افطر يوما من شهر رمضان خرج روح الايمان منه؛ هر كس يك روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ايمان از او جدا مىشود .
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 181، ح 4 و 5 / من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 73، ح 9)
31) رمضان ماه خدا
قال اميرالمومنين عليهالسلام:
شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى؛ رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 266، ح 23)
32) رمضان ماه رحمت
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار؛ رمضان ماهى است كه ابتدايش رحمت است و ميانهاش مغفرت و پايانش آزادى از آتش جهنم.
(بحارالانوار، ج 93، ص 342)
33) فضيلت ماه رمضان
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
ان ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر ليلة منه؛ درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد. (بحارالانوار، ج 93، ص 344)
34) اهميت ماه رمضان
قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:
لو يعلم العبد ما فى رمضان لود ان يكون رمضان السنة؛ اگر بنده «خدا» مىدانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مىداشت كه تمام سال، رمضان باشد.
(بحارالانوار، ج 93، ص 346)
35) قرآن و ماه رمضان
قال الرضا عليهالسلام:
من قرا فى شهر رمضان آية من كتاب الله كان كمن ختم القرآن فى غيره من الشهور؛ هر كس در ماه رمضان يك آيه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اينست كه در ماههاى ديگر تمام قرآن را بخواند.
(بحارالانوار، ج 93، ص 346)
36) شب سرنوشتساز
قال الصادق عليهالسلام:
راس السنة ليلة القدر يكتب فيها ما يكون من السنة الى السنة؛ آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آينده نوشته مىشود.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 258، ح
37) برترى شب قدر
قيل لابى عبدالله عليهالسلام):
كيف تكون ليلة القدر خيرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فيها خير من العمل فى الف شهر ليس فيها ليلة
القدر.
از امام صادق (عليهالسلام) سوال شد:
چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: كار نيك در آن شب از كار در هزار ماه كه در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 256، ح 2)
38) تقدير اعمال
قال الصادق (عليهالسلام):
التقدير فى ليلة تسعة عشر و الابرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين؛ برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مىگيرد و تصويب آن در شب بيست و يكم و تنفيذ آن در شب بيست و سوم.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 259)
39) احياء شب قدر
عن فضيل بن يسار قال:
كان ابو جعفر(عليهالسلام) اذا كان ليلة احدى و عشرين و ليلة ثلاث و عشرين اخذ فى الدعا حتى يزول الليل فاذا زال الليل صلى؛ فضيل بن يسار گويد:
امام باقر(عليهالسلام) در شب بيست و يكم و بيست و سوم ماه رمضان مشغول دعا مىشد تا شب بسر آيد و آنگاه كه شب به پايان مىرسيد نماز صبح را مىخواند.
(وسائل الشيعه، ج 7، ص 260، ح 4)
40) زكات فطره
قال الصادق(عليهالسلام):
ان من تمام الصوم اعطاء الزكاة يعنى الفطرة كما ان الصلوة على النبى (صلّى الله عليه وآله) من تمام الصلوة؛ تكميل روزه به پرداخت زكات يعنى فطره است، همچنان كه صلوات بر پيامبر (صلّى الله عليه وآله) كمال نماز است.
(وسائل الشيعه، ج 6، ص 221، ح 5)
برگرفته از کتاب چهل حديث روزه، محمدحسين فلاح زاده
[="Navy"] عازم یک سفرم ، سفری دور به جایی نزدیک
سفری از خود من تا به خودم ،
مدتی هست نگاهم
به تماشای خداست و امیدم به خداوندی اوست
فرا رسیدن ماه رمضان ، ماه بارش باران رحمت الهی مبارک
التماس دعا
[="Navy"] ه هواپیمای ماه مبارک رمضان خوش آمدید شماره پرواز1437هجری مقصد ما به سوی مغفرت و رضایت خداست مدت زمان پرواز 30روز میباشد. و در طول روز 15 تا 16 ساعت پرواز خواهیم کرد در طول پرواز گناه کردن با هر وسیله ای ممنوع میباشد. از مسافرین محترم خواهشمندیم کمربند ایمان و پرهیزگاری خلبان پرواز قرآن کریم همه فرشتگان الهی سفر خوشی را برای شما آرزومند هستند. با آروزی موفقیت شما مسافران عزیز همراه با صبر و تقوا ماه رمضان مبارک التماس دعای فرج فراوان
خود را در طول پرواز بسته نگه دارند.
تا إن شاءالله به سلامت به مقصد که همان رضایت خداوند باشد برسیم.
[h=1]دعا در ماه مبارک و دستاوردهای آن[/h]
[/HR] رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.(1)
در روایات آمده است كه ماه رمضان مخصوص اجابت دعا است.
[/HR]
طبق فرمایش پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) دعاها در ماه مبارك مقبول است كه فرمودند:
«و دعائكم فیه مستجاب».
باید توجه داشت كه چه دعایى بكند و برى چه كسى ، دعا در سطح بلند و برى همه باشد، اینطور نباشد كه تنها خودمان را دعا كنیم.
بنگرید دعاى امام رضا(صلى الله علیه وآله)را چقدر كریمانه است:
«واغفر لمن فى مشارق الأرض و مغاربها من المؤمنین و المؤمنات»
«خدایا درمشرق و مغرب عالم هر كسى كه اهل ایمان است او را بیامرز».
آن دینى كه مى گوید سحر در نماز شب عده زیادى را دعا كن، حداقل چهل نفر، همان دین مى گوید روز به فكر حلّ كار چهل مؤمن هم باش، برى این كه و قتى مى گوید شب برخیز و دیگران را هم دعا كن، یعنى روز هم مواظب كارشان باش. این دین درس كرم به انسان مى آموزد كه دیگران مهمان سفره انسان باشند.
ابوحمزه ثمالى از شاگران خوب امام سجّاد(علیه السلام) بوده و امام(علیه السلام) در دعاى معروف به ابوحمزه ثمالى به ما مى آموزند كه عرض كنیم: خدایا بزرگ و كوچك ما، زن و مرد، روستایى و شهرى ، دور و نزدیك، همه و همه را بیامرز.
در روایت وارد شده است كه دعا ((مخّ العـبـادة))؛ مـغز عبادت، یا به تعبیر رایج ماها، روح عبادت، دعاست. دعا یعنى چه ؟ یـعـنـى بـا خـداى مـتـعـال سـخـن گـفـتـن ؛ در واقـع خـدا را نزدیك خود احساس كردن و حرف دل را با او در میان گذاشتن . دعا یا درخواست است، یا تمجید و تحمید است، یا اظهار محبت و ارادت است؛ همه اینها دعاست . دعا یكى از مهمترین كارهاى یك بنده مؤ من و یك انسان طالب صلاح و نجات و نجاح است. دعا در تطهیر روح چنین نقشى دارد.
[h=2]دستاوردهاى دعا چیست؟[/h] وقتى ما با خدا سخن مى گوییم ، او را نزدیك خود احساس مى كنیم ، مخاطب خود مى دانیم و با او حرف مى زنیم ، این دستاوردها از جمله ى فواید و عواید دعاست . زنـده نـگـهـداشـتـن یاد خدا در دل ، غفلت را ـ كه مادر همه ى انحرافها و كجیها و فسادهاى انـسـان ، غـفـلت از خـداسـت ـ مـى زدایـد. دعـا غـفـلت را از دل انـسـان مـى زدایـد؛ انـسـان را بـه یـاد خـدا مـى انـدازد و یـاد خـدا را در دل زنـده نـگـه مـى دارد. بـزرگـتـریـن خـسـارتى كه افراد محروم از دعا مبتلاى به آن مى شـونـد، ایـن اسـت كـه یـاد خـدا از دل آنـهـا مـى رود. نـسـیـان و غـفـلت از خـداى مـتـعـال بـراى بـشر بسیار خسارتبار است .
[h=2]دستاورد دوم دعا، تقویت و استقرار ایمان در دل است .[/h] خصوصیت دعا این است كه ایمان را در دل پـایـدار و مـسـتـقـر مـى كـنـد. ایـمـانِ قابل زوال در مواجهه ى با حوادث عالم و سختیها، خـوشـیـهـا، تـنـعـمـهـا و حـالات گوناگون انسان ، در خطر از بین رفتن است . مى شناسید كـسـانـى را كـه ایـمـان داشـتـنـد؛ امـا در مـواجـهـه ى بـا مـال دنـیا، با قدرت دنیا، با لذات جسمى و شهوات قلبى ، ایمان از دست آنها رفت . این ، ایـمـان مـتـزلزل و غـیـرمـسـتـقـر اسـت . خـصـوصـیـت دعـا ایـن اسـت كـه ایـمـان را در دل انـسـان مـسـتـقـر و ثـابـت مـى كـند و خطر زوال ایمان با دعا و استمرار توجه به خداى متعال از بین مى رود.
[h=2]
سـومـیـن دسـتـاورد، دمیدن روح اخلاص در انسان است .[/h] با خدا سخن گفتن و خود را نزدیك او دیـدن ، بـه انـسان روح اخلاص مى دهد. اخلاص یعنى كار را براى خدا انجام دادن . همه ى كـارهـا را مى شود براى خدا انجام داد. بندگان خوب خدا همه ى كارهاى معمولىِ روزمرّه ى زندگى را هم با نیّت تقرب به خدا انجام مى دهند و مى توانند. بعضى هم هستند كه حتّى قـربـى تـریـن و عـبادى ترین كارها ـ مثل نماز ـ را نمى توانند براى خدا انجام دهند. بى اخلاصى ، درد بزرگى براى انسان است . دعا روح اخلاص را در انسان مى دمد.
[h=2]دستاورد چهارم دعا، خودسازى و رشد فضایل اخلاقى در انسان است .[/h] انسان با توجه به خـدا و بـا حرف زدن با خداى متعال ، فضایل اخلاقى را در خود تقویت مى كند؛ این خاصیت قـهـرى و طـبیعى انس با پروردگار است . بنابراین دعا مى شود پلّكان عروج انسان به سمت كمالات . متقابلا دعا رذایل اخلاقى را از انسان مى زداید؛ حرص و كبر و خودپرستى و دشمنى با بندگان خدا و ضعف نفس و جبن و بى صبرى را از انسان دور مى كند.
[h=2]دسـتـاورد پـنـجـم دعـا، ایـجـاد مـحـبـت بـه خـداى مـتـعـال اسـت .[/h] دعـا عـشـق بـه خـداى مـتـعـال را در دل زنـده مى كند. مظهر همه ى زیباییها و خوبیها ذات اقدس پروردگار است . دعـا و اُنـس و تـكـلم بـا خـداى مـتـعـال ، ایـن مـحـبـت را در دل به وجود مى آورد.
[h=2]دسـتـاورد شـشـم دعـا، دمـیـدن روح امـیـد در انـسـان اسـت .[/h] دعـا بـه انـسـان قـدرت مـقـاومت در مـقـابـل چـالشهـاى زندگى را مىدهد. هر كس در دوران زندگى خود با حوادثى مواجه مى شـود و چـالشهـایـى پـیدا مى كند. دعا به انسان توانایى و قدرت مى دهد و انسان را در مـقـابـل حوادث مستحكم مى كند؛ لذا در روایت از دعا تعبیر شده است به سلاح . از نبى مكرم نـقـل شـده است كه فرمود: ((أَ لَا أَدُلُّكُمْ عَلَى سِلَاحٍ یُنْجِیكُمْ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ یُدِرُّ أَرْزَاقَكُمْ ))؛ اسلحه اى را به شما معرفى كنم كه مایه ى نجات شماست ؛ (( تَدْعُونَ رَبَّكُمْ بـِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فَإِنَّ سِلَاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعَاءُ )). در مواجهه ى با حوادث ، توجه به خـداى مـتـعال ، مثل سلاح برّنده اى در دست انسان مؤ من است . لذا در میدان جنگ ، پیغمبر مكرم اسـلام هـمـه ى كـارهـاى لازم را انـجـام مى داد؛ سپاه را مى آراست ، سربازان را به صف مى كـرد، امـكـانـات لازم را بـه آنـهـا مـى داد، تـوصـیـه هـاى لازم را به آنها مى كرد، اشراف فرماندهىِ خودش را اعمال مى كرد؛ اما در همان وقت هم وسط میدان زانو مى زد، دست به دعا بـلند مى كرد، تضرع مى كرد، با خداى متعال حرف مى زد و از او مى خواست . این ارتباط با خدا، دل انسان را مستحكم مى كند.
[h=2]دسـتـاورد دیگر دعا، برآمدن حاجات است .[/h] یكى از دستاوردهاى دعا این است كه حاجاتى كه انـسـان دارد، از خـداى مـتـعـال مـى خـواهـد و خـدا آن حاجات را برآورده مى كند. البته همه ى خـواص دعـا ایـن نـیـسـت ؛ ایـن هـم یـكـى در كـنـار بـقـیـه ى دسـتـاوردهـاى دعـاسـت . فرمود: ((اسـْئَلُوا اللّهَ مـِنْ فـَضـْلِهِ ))(نساء: 32)؛ از خـداى مـتـعـال بـخـواهـیـد و نـیـازهـاى خـودتـان را از او بـطـلبـید. در دعاى ابوحمزه ى ثمالى از قـول امـام سـجـاد (عـلیـه السـّلام ) ایـن طور عرض مى شود: ((وَ لَیْسَ مِنْ صِفَاتِكَ یَا سـَیِّدِی أَنْ تـَأْمـُرَ بـِالسُّؤَالِ وَ تـَمْنَعَ الْعَطِیَّةَ وَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْعَطَایَا عَلَى أَهْلِ مَمْلَكَتِكَ))(2)؛ تـو به بندگانِ خودت دستور بدهى كه از تو بخواهند، اما بنا داشته بـاشـى كـه خـواسـتـه ى آنـهـا را عـمـلى نـكـنـى ؛ ایـن امـكـان نـدارد. وقـتـى خـداى مـتـعـال بـه مـن و شـمـا امر مى كند كه از او بخواهیم و طلب كنیم ، معنایش این است كه خداى مـتـعـال تـصمیم دارد كه آنچه را مى خواهیم ، به ما بدهد. لذا در روایت است كه : ((وَ لَا لِیـَفـْتـَحَ عـَلَى عَبْدٍ بَابَ الدُّعَاءِ وَ یُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْإِجَابَةِ واللّهُ اَكْرَمُ مِنْ ذلك ))؛ خداى متعال كریمتر از آن است كه باب دعا را باز كند، اما باب اجابت را ببندد.
پی نوشت ها:
1.بحارالانوار، ج 93، ص 344
2. مفاتیح الجنان ، دعاى ابوحمزه ى ثمالى
[h=1]آوای ربنا و ابوحمزه می رسد[/h]
آمد خبر که من خبری دست و پا کنم
چشم رفیق می نگرم،غبطه می خورم
ماه مبارک رمضان امسال طولانی ترین مدت روزه داری را در 100 سال اخیر دارا می باشد/
دقیقا چهارصد و هفتاد ساعت و چهل و یک دقیقه در کل ماه که بطور میانگین برای هر روزشانزده ساعت وچهارده دقیقه می شود.
بطوری که زودترین اذان صبح چهار و سی دقیقه و دیرترین اذان مغرب بیست و چهل و هفت دقیقه بطور کامل در این ماه قرار دارند.
بعبارتی ایام ماه رمضان امسال بطور کلی در طولانی ترین روزهای سال قرار دارند.
این پدیده اگر چه در هر سی و سه سال یکبار رخ می دهد اما برای رخداد موقعیتی مشابه امسال (1395)بیشتر از یکصد سال زمان لازم است .
اختلاف یا نوسان اذان صبح از ابتدا تا انتهای ماه فقط 6 دقیقه و اختلاف اذان مغرب از ابتدا تا انتهای ماه فقط 5 دقیقه می باشد.
مدت زمان روزه داری در روز اول ماه شانزده ساعت و یازده دقیقه / پانزدهم ماه
شانزده ساعت و شانزده دقیقه و آخرین روز ماه یعنی بیست و نهم رمضان شانزده ساعت و ده دقیقه می باشد .
این پدیده نادر مختص سالهایی است که یکم تیرماه دقیقا وسط ماه یعنی پانزدهم رمضان قرار می گیرد .
آخرین باری که چنین پدیده ای تکرار شده مربوط به 98 سال قبل یعنی سال 1297 شمسی بوده که مطابق با رمضان 1336 قمری می باشد که در آن سال شنبه چهاردهم رمضان مطابق یکم تیرماه بوده است و طول مدت روزه داری در آن سال چهارصد و هفتاد ساعت و چهل دقیقه بوده که یک دقیقه از امسال کمتر بوده است .
امسال یکم تیر ماه 1395 خورشیدی دقیقا مطابق سه شنبه پانزدهم رمضان 1437قمری می باشد.
[="Navy"] می گویند هر وقت آب می نوشی بگو "یا حسین(علیه السلام)"، رمضانتان، پر از عشق حسین(ع)
این روزها که آب می بینی و نمی نوشی آرام بگو "یا اباالفضل (ع)"
[="Tahoma"][=arial]دعای روز دوم ماه رمضان
اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ وَ وَفِّقْنِي فِيهِ لِقِرَاءَةِ آيَاتِكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين
خدايا مرا در اين ماه به خشنودى ات نزديك كن، و از خشم و انتقامت بركنار دار، و به قرائت آياتت موفق كن، اى مهربان ترين مهربانان.
می گویند هر وقت آب می نوشی بگو "یا حسین(علیه السلام)"،
این روزها که آب می بینی و نمی نوشی آرام بگو "یا اباالفضل (ع)"رمضانتان، پر از عشق حسین(ع)
روزه تمرین است بر آدم شدن
جانشین حق در عالم شدن
چون که از روزه بشر گردد صمد
خواب او گردد همه ذکر احد
من شدم دعوت به شیدایے،
شما هم دعوتے..
می روم سمت شکوفایے،،
شما هم دعوتے....
می روم تا میهمان خانه ے باران شوم....
در سحرگاهے اهورایے،
شما هم دعوتے..
هست برپا با حضور روشن آیینه ها....
محفلے گرم و تماشایے،
شما هم دعوتی....
میزبان، عشق است ومهمانان ، بلا گردان عشق.....
یک جهان شور است وزیبایی،
شما هم دعوتی.....
می پرستان جان فدای چشم ساقی می کنند...
سرخوش از جامی طهورایی،
شما هم دعوتی....
پشت دریا هاست شهری، قایقی آماده کن....
چون به امر عشق می آیی،
شما هم دعوتی...
ای پر از حس شکفتن ای پر از حس حضور...
ای پر از احساس تنهایی،
شما هم دعوتی...
میهمانی رمضان مبارک
التماس دعا
از قافله عشق مرا جا نگذارید
در موج بلا یکه و تنها نگذارید
ما را به شهیدان برسانید دوباره
بر موج دلم حسرت دریا نگذارید
ماه سحر و ذکر و ابوحمزه و توبه است
در ماه خدا، دل سرِ دنیا نگذارید
هنگامه ی توبه است، غنیمت شمریدش
هی توبه از امروز به فردا نگذارید
غیر از در این خانه کجا روی بیاریم
ما را به کسی غیر علی وا نگذارید
خوب است سر سفره افطار به یاد
لب های حسین آب گوارا نگذارید
این حرف خودش روضه ی گودال حسین است
اینقدر نمک بر دل زهرا نگذارید
آهسته تر ای لشکریان، فاطمه اینجاست
اینگونه روی حنجره اش پا نگذارید