جمع بندی زندگی همراه با عذاب وجدان

با سلام
اینکه شما بزرگوار نسبت به رعایت مسائل اخلاقی و رفتاری حساس هستید، از یک طرف نیکو است، که شما وجدان بیداری دارید و اگر مواظب کنید باعث کمال شما می شود، منتها اگر افراط کنید و به یک حالت اضطراب بیافتید، برای شما مناسب نیست.( و برنامه احلاقی دین کمال انسان است نه اینکه دنبال ناامیدی و دلسردی و ایجاد عذاب وجدان بیش از حد برای بندگان باشد)
راهکاری که به نظر می رسد برای شما مفید باشد، عبارتند:
1. تا حد وسع سعی کنید کار خطایی انجام ندهید، در صورت ارتکاب هم برای جبران آن تلاش کنید، مثلا: در حق آن شخص صلوات بفرستید و یا دعا کنید و اگر مفسده ای نداشته باشد در فرصت مناسب از شخصی که نسبت به او مدیون هستید، حلیت بطلبید.( بعد از آن دیگر موضوع را ادامه ندهید و تمام کنید و دیگر عذاب وجدان و سرزنش معنی ندارد)
2. دین برای ما گفته که مواظب رفتار و اخلاق خود باشیم، شما هم تلاش خودتان را بکنید و در صورت خطا می توانید توبه کنید و بعد از آن لازم نیست خودتان را مذمت کنید، بلکه به فکر این باشید که دوباره خطا نکنید.
3. از اشتغال ذهنی به کارهای اشتباه و مذمت خودتان پرهیز کنید، بلکه می توانید ذهن خودتان را به سوی تحول و تغییر جهت دهید.
4. هر نکته و چیزی که در ذهنتان ایجاد درگیری کرده بر روی کاغذ بنویسید، و برای حل آن تلاش کنید.( معمولا سعی کنید ذهنتان خلوت شود و الا خیلی اذیت می شوید)
5. در مورد کارهای خوبیات نیز تامل کنید ( این باعث می شود که شما دید مثبتی به خودتان داشته باشید)
6. از بسط دادن بیش از حد به رفتارهای اشتباه و کارهای خطا بپرهیزید( بعد از توبه دیگر به فکر این باشید که تکرار نشه)
7. خدای متعال خیلی مهربان است ارتباط خودتان را با او قوی کنید، حتما نمازتان را بخوانید، و از نا امیدی و افکار پریشان و دلسردکننده بپرهیزید.( برای خودتان منفی بافی نکنید، خدا برای بندگانش فرصت جبران را داده و دوست دارد بندگانش را هدایت کند و رحمت خودشان را بر آنها ارزانی نماید)

سوال:
من حساسیت عجیبی به تمام رفتارها و اخلاقم پیدا کرده ام، این که گناهی نکنم، موجب اذیت و آزار دیگران نشوم، کارهای بدی را انجام ندهم، این تفکرات و نگرش ها عذاب وجدان شدید و عدم تعادل رفتاری را در روحیه بنده ایجاد کرده ، لطفا راهنمایی کنید؟

پاسخ:
اینکه شما نسبت به رعایت مسائل اخلاقی و رفتاری حساس هستید، از یک طرف نیکو است، که شما وجدان بیداری دارید و اگر مواظب کنید باعث کمال شما می شود، منتها اگر افراط کرده و به یک حالت اضطراب بیافتید، برای شما مناسب نیست.
توجه داشته باشیم که راه تکامل و حرکت به سوی معنویت از راه اعتدلال است، قرآن کریم می فرماید:«
وَكَذٰلِكَ جَعَلناكُم أُمَّةً وَسَطًا لِتَكونوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ وَيَكونَ الرَّسولُ عَلَيكُم شَهيدًا؛ همان‌گونه (که قبله شما، یک قبله میانه است) شما را نیز، امت میانه‌ای قرار دادیم (در حد اعتدال، میان افراط و تفریط؛) تا بر مردم گواه باشید؛ و پیامبر هم بر شما گواه است.»(بقره:143)
دین اسلام یک دین توحید و اعتدلال است، در این آیه شریفه قرآن کریم بیان می کند که شما یک امت متوسط و معتدل هستید نه مانند یهود و مشرکان در طرف افراط و مادیت، و نه همچون نصاری در ترک لذات جسمانی که حتی می گویند: عیسی ازدواج نکرد چون ازدواج پلید است، شما باید از هر جهت شایسته و سرمشق و نمونه برای دیگران باشید. [1]
بهترین روشی تربیتی در مسیر زندگی انتخاب مسیر تعادل است.
راهکاری که به نظر می رسد برای شما مفید باشد، عبارتند:
1. تا حد وسع سعی کنید کار خطایی انجام ندهید، در صورت ارتکاب هم برای جبران آن تلاش کنید، مثلا: در حق آن شخص صلوات بفرستید و یا دعا کنید و اگر مفسده ای نداشته باشد در فرصت مناسب از شخصی که نسبت به او مدیون هستید، حلیت بطلبید.( بعد از آن دیگر موضوع را ادامه ندهید و تمام کنید و دیگر عذاب وجدان و سرزنش معنی ندارد)
2. دین برای ما گفته که مواظب رفتار و اخلاق خود باشیم، شما هم تلاش خودتان را بکنید و در صورت خطا می توانید توبه کنید و بعد از آن لازم نیست خودتان را مذمت کنید، بلکه به فکر این باشید که دوباره خطا نکنید.
3. از اشتغال ذهنی به کارهای اشتباه و مذمت خودتان پرهیز کنید، بلکه می توانید ذهن خودتان را به سوی تحول و تغییر جهت دهید.
4. هر نکته و چیزی که در ذهنتان ایجاد درگیری کرده بر روی کاغذ بنویسید، و برای حل آن تلاش کنید.( معمولا سعی کنید ذهنتان خلوت شود و الا خیلی اذیت می شوید)
5. در مورد کارهای خوبیان نیز تامل کنید ( این باعث می شود که شما دید مثبتی به خودتان داشته باشید)
6. از بسط دادن بیش از حد به رفتارهای اشتباه و کارهای خطا بپرهیزید( بعد از توبه دیگر به فکر این باشید که تکرار نشه)
7. خدای متعال خیلی مهربان است ارتباط خودتان را با او قوی کنید، و از نا امیدی و افکار پریشان و دلسردکننده بپرهیزید. چرا که خدای متعال می فرماید: «...وَلَا تَا۟يْـَٔسُوا۟ مِن رَّوْحِ ٱللَّهِ ۖ إِنَّهُۥ لَا يَا۟يْـَٔسُ مِن رَّوْحِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْقَوْمُ ٱلْكَٰفِرُونَ؛ و از رحمت خدا نومید مباشید که هرگز جز کافران هیچ کس از رحمت خدا نومید نیست.»( یوسف:87)
( برای خودتان منفی بافی نکنید، خدا برای بندگانش فرصت جبران را داده و دوست دارد بندگانش را هدایت کند و رحمت خودشان را بر آنها ارزانی نماید)[2]

[1]. تفسیر احسن الحدیث، قرشی، علی اکبر،ج1، ص284،ناشر: نوید اسلام، 1391، قم
[2].سايت انجمن گفتگوي ديني، انجمن مشاوره، كارشناس: نشاط: تاريخ: 19/ 3/ 1395