جمع بندی معرفی کتابی برای آشنایی با ادبیات عرب

تب‌های اولیه

12 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
معرفی کتابی برای آشنایی با ادبیات عرب

با سلام
می خوام بدونم برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتابی را مطالعه کنم
مثلا می گن در ادبیات عرب فلان کلمه در فلان جا ، این معنی رو میده
ممنون

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد آلاء

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامی ؛

در مورد سوالی که شما دوست گرامی داشتید :

javad_joon;791016 نوشت:
با سلام
می خوام بدونم برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتابی را مطالعه کنم
مثلا می گن در ادبیات عرب فلان کلمه در فلان جا ، این معنی رو میده
ممنون

این مهارت یعنی دستیابی به معناشناسی دقیق لغات عربی که دامنه وسیعی دارند و شامل لغات قرآن و احادیث و سایر لغات عرب می شود . بدین قرار تسلط کافی و آن هم آنی و ارتکازی در ذهن به تمام معانی لغات عری به خصوص این که زبان مادری ما هم عربی نیست به نظر مشکل و بعید است .

اما می توان راه حل هایی را ارائه داد که از رهگذر این راه حل ها بتوان با کمک ابزارهایی که امروزه به مدد پیشرفت تکنولوژی هر لحظه همراه ما هستند به معانی نسبتا درست و دقیق کلمات عربی پی برد که در ادامه به بخشی آن اشاره خواهم داشت :
اولین راه حل این است که شما آشنایی اولیه ای با معانی رایج کلمات به دست آوردید آن هم لغات پر کاربرد و پر استفاده . برای این منظور بهتر است تا شما دوست گرامی اگر هدف اصلی شما دست یابی به معانی صحیح آیات قرآن و روایات است حداقل جزئ سی ام قرآن ر ا در طول یک دوره یک تا دوماه با ترجمه های معتبر از جمله ترجمه استاد مکارم شیرازی مطالعه کنیید البته اگر بتوانید از کتاب هایی با عنوان هایی چون معانی و مفاهیم قرآن هم که به بیان معانی لغات قرآن پرداخته اند بهره بگیرید بسیار عالی است .

گام اول البته در صورتی است که شما با کلمات و لغات قرآن و عرب چندان اشنایی ندارید اما اگر با معانی کلی کلمات قرآن و یا حداقل بیشتر آیات و ادعیه ای که می خوانید آشنا هستید به شما توصیه می کنیم تا در پست بعدی با ما همراه باشید ...

بسم الله الرحمن الرحیم عرض ادب و سلام مجدد خدمت شما دوست گرامی ؛ در ادامه ی پاسخ شما به سوالی که مرقوم داشته بودید بنده به دلیل این که میزان تسلط علمی شما را بر دستور و لغت عرب نمی دانم از سطوح متوسط و پایین پیشنهادات مطالعاتی خودم را ادامه می دهم .در گام دوم پس از آن که با معنای بخشی از کلمات قرآن با توجه به ترجمه های موجود مانند ترجمه استاد مکارم شیرازی آشنا شدید در ادامه لازم است تا نسبت به همان محدوده و بخشی که در گام اول کار یعنی آشنایی اولیه با معانی در مثلا جزء 30 با ترجمه استاد مکارم داشتید این بار از ترجمه تفسیر مجمع البیان استفاده نمایید و همان بخش را این بار با رویکرد مفسر مجمع البیان بخوانید . وقتی شما دوست عزیز ترجمه تفسیر مجمع البیان طبرسي( یا اگر قوت درک متون عربی دارید متن اصل مجمع را ) خواندید متوجه می شوید که به خصوص در بخش لغه در تفسیر مجمع البیان معانی اندگی متفاوت با آنچه در ترجمه استاد مکارم شیرازی خوانده اید بیان شده است، حال این جا این سوال در ذهن شما پدید می آید که چرا این دو ترجمه با هم تفاوت هایی دارند ؛ پاسخ به سوال شما را در گام سوم دنبال خواهیم کرد .


بسم الله الرحمن الرحيم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامي و محترم

javad_joon;791016 نوشت:
می خوام بدونم برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتابی را مطالعه کنم
مثلا می گن در ادبیات عرب فلان کلمه در فلان جا ، این معنی رو میده
ممنون

همان گونه که در پست قبلي خدمت شما دوست گرامي عرض کردم سلسه مراتب فهم معاني مختلف از الفاظ قرآن را در گام هاي بعدي در خدمت شما هستم .
همان گونه که خدمت شما عرض کردم شما مي توانيد با مطالعه دو منبع قرآني يعني ترجمه آيت الله مکارم شيرازي و ترجمه و يا اصل متن مجمع البيان طبرسي بنا به قوت ادبي خودتان به اين سوال که در اصل انگيزه جدي شما براي تداوم اين فعاليت است برسيد که چرا برداشت هاي متفاوتي در برخي از موارد نسبت به معاني الفاظ قرآني صورت گرفته است و نفس اين به وجود آمدن سوال نصف موفقيت شماست زيرا تا در ذهن شما يک انگيزه قوي و يک پرسش جدي شکل نگيرد ادامه فعاليت با دقتکمتري خواهد بود .
اما قبل از آن که وارد گام سوم شويم در همين گام يک پيشنهاد ديگر نيز براي دوستاني که امکان استفاده از نرم افزار و لب تاب و کامپيوتر را دارند عرض کنم و آن عبارت است از استفاده از cd جامع التفاسير نور.
اين نرم افزار که توسط مرکز تحقيقات کامپيوتري نور تهيه شده داراي امکانات بسياري براي قرآن پژوهان است.
در اين نرم افزار بخشي به اسم قرآن وجود دارد که در آن تعداد زيادي از ترجمه هاي مشهور و قابل اطمينان قرآن ارائه شده است شما مي توانيد به عنوان مثال يک سوره از سور کوچک مخصوصا در جزو سي ام قرآن را انتخاب کرده و سپس در بخش ترجمه ها ، به معاني ارائه شده از سوي مترجمين دقت کنيد تا ببينيد آيا اين معاني ارائه شده کاملا شبيه به هم هستند و يا تفاوت هايي دارند . قطعا در نهايت باز هم به وجود تفاوت هايي در ترجمه هاي صورت گرفته خواهيد رسيد که اين نيز باز مساله اصلي و سوال جدي شما در ادامه مسير معنا شناسي خواهد بود .
اما در گام سوم از فعاليت معنا شناسانه شما لازم است تا پس از برخورد با تفاوت هايي معنايي موجود به اين باور جدي برسيد که کدام يک از اين معاني درست تر و دقيق تر است و اصلا چرا اين تفاوت ها به وجود آمده است. براي رسيدن به پاسخ اين سوال شما راه نسبتا طولاني را بايد طي کنيد: در مرحله اول لازم است تا با منابعي که اين مفسران و مترجمين از آن استفاده کرده و بر اساس آن به اظهار نظر رسيده اند آشنا شويد .

بخشي از اين منابع فارسي اما تعداد زيادي از آن ها عربي و به زبان غير فارسي است . البته بدليل تخصصي بودن کار بهتر است اگر مي توانيداز منابع عربي استفاده بيشتري داشه باشيد تا فارسي . ابتدا برخي از منابع لغت را که به زبان فارسي تدوين شده خدمت شما معرفي مي کنم و بعد به معرفي منابع عربي اصلي در لغت شناسي کلمات مي پردازم :

کتب لغت به زبان فارسي :
ـ مفردات راغب اصفهاني با ترجمه فارسي ؛
ـ قاموس قرآن اثر سيد علي اکبر قرشي؛
ـ فرهنگ معاصر عربي به فارسي که توسط ناشراني چون نشر معاصر؛ نشر ني و دانشيار عرضه شده است.
ـ کتاب الرائد ؛ نگاشته جبران مسعود که توسط رضا انزايي نژاد ترجمه شده است و به نشر آن را چاپ نموده است.
و.......

اما مهمترين کتاب هاي لغت عربي که مي تواند بسيار بيشتر به قرآن پژوه ياري رساند عبارت است از :
ـ المفردات في غريب القرآن از راغب اصفهاني
ـ التحقيق في کلمات القرآن الکريم از حسن مصطفوي
ـ مجمع البحرين از طريحي
ـ لسان العرب از ابن منظور
ـ کتاب العين خليل بن احمد فراهيدي
و .......
استفاده از اين کتاب ها براي پي بردن به سوالي که در گام دوم ايجاد شده بسيار مناسب است اما در درجه اول توصيه مي شود در صورت داشتن قوت ادبي از کتب عربي و به خصوص مفردات راغب که گفته شده است از ساير کتب لغت معتبر تر است استفاده شود و در صورت عدم قوت ادبي عربي از ترجمه اين کتاب و يا ساير کتب با ترجمه فارسي استفاده گردد.
ذکر اين نکته به جاست که تمامي کتب عربي لغت و نيز تعدادي از کتب با ترجمه فارسي مثل مفردات راغب و يا قاموس در نرم افزار جامع التفاسير موجود است.
بسم الله الرحمن الرحيم
همان گونه که در پست قبلي خدمت شما دوست گرامي عرض کردم سلسه مراتب فهم معاني مختلف از الفاظ قرآن را در گام هاي بعدي در خدمت شما هستم .
همان گونه که خدمت شما عرض کردم شما مي توانيد با مطالعه دو منبع قرآني يعني ترجمه آيت الله مکارم شيرازي و ترجمه و يا اصل متن مجمع البيان طبرسي بنا به قوت ادبي خودتان به اين سوال که در اصل انگيزه جدي شما براي تداوم اين فعاليت است برسيد که چرا برداشت هاي متفاوتي در برخي از موارد نسبت به معاني الفاظ قرآني صورت گرفته است و نفس اين به وجود آمدن سوال نصف موفقيت شماست زيرا تا در ذهن شما يک انگيزه قوي و يک پرسش جدي شکل نگيرد ادامه فعاليت با دقتکمتري خواهد بود .
اما قبل از آن که وارد گام سوم شويم در همين گام يک پيشنهاد ديگر نيز براي دوستاني که امکان استفاده از نرم افزار و لب تاب و کامپيوتر را دارند عرض کنم و آن عبارت است از استفاده از cd جامع التفاسير نور.
اين نرم افزار که توسط مرکز تحقيقات کامپيوتري نور تهيه شده داراي امکانات بسياري براي قرآن پژوهان است.
در اين نرم افزار بخشي به اسم قرآن وجود دارد که در آن تعداد زيادي از ترجمه هاي مشهور و قابل اطمينان قرآن ارائه شده است شما مي توانيد به عنوان مثال يک سوره از سور کوچک مخصوصا در جزو سي ام قرآن را انتخاب کرده و سپس در بخش ترجمه ها ، به معاني ارائه شده از سوي مترجمين دقت کنيد تا ببينيد آيا اين معاني ارائه شده کاملا شبيه به هم هستند و يا تفاوت هايي دارند . قطعا در نهايت باز هم به وجود تفاوت هايي در ترجمه هاي صورت گرفته خواهيد رسيد که اين نيز باز مساله اصلي و سوال جدي شما در ادامه مسير معنا شناسي خواهد بود .
اما در گام سوم از فعاليت معنا شناسانه شما لازم است تا پس از برخورد با تفاوت هايي معنايي موجود به اين باور جدي برسيد که کدام يک از اين معاني درست تر و دقيق تر است و اصلا چرا اين تفاوت ها به وجود آمده است. براي رسيدن به پاسخ اين سوال شما راه نسبتا طولاني را بايد طي کنيد: در مرحله اول لازم است تا با منابعي که اين مفسران و مترجمين از آن استفاده کرده و بر اساس آن به اظهار نظر رسيده اند آشنا شويد .

بخشي از اين منابع فارسي اما تعداد زيادي از آن ها عربي و به زبان غير فارسي است . البته بدليل تخصصي بودن کار بهتر است اگر مي توانيداز منابع عربي استفاده بيشتري داشه باشيد تا فارسي . ابتدا برخي از منابع لغت را که به زبان فارسي تدوين شده خدمت شما معرفي مي کنم و بعد به معرفي منابع عربي اصلي در لغت شناسي کلمات مي پردازم :

کتب لغت به زبان فارسي :
ـ مفردات راغب اصفهاني با ترجمه فارسي ؛
ـ قاموس قرآن اثر سيد علي اکبر قرشي؛
ـ فرهنگ معاصر عربي به فارسي که توسط ناشراني چون نشر معاصر؛ نشر ني و دانشيار عرضه شده است.
ـ کتاب الرائد ؛ نگاشته جبران مسعود که توسط رضا انزايي نژاد ترجمه شده است و به نشر آن را چاپ نموده است.
و.......

اما مهمترين کتاب هاي لغت عربي که مي تواند بسيار بيشتر به قرآن پژوه ياري رساند عبارت است از :
ـ المفردات في غريب القرآن از راغب اصفهاني
ـ التحقيق في کلمات القرآن الکريم از حسن مصطفوي
ـ مجمع البحرين از طريحي
ـ لسان العرب از ابن منظور
ـ کتاب العين خليل بن احمد فراهيدي
و .......
استفاده از اين کتاب ها براي پي بردن به سوالي که در گام دوم ايجاد شده بسيار مناسب است اما در درجه اول توصيه مي شود در صورت داشتن قوت ادبي از کتب عربي و به خصوص مفردات راغب که گفته شده است از ساير کتب لغت معتبر تر است استفاده شود و در صورت عدم قوت ادبي عربي از ترجمه اين کتاب و يا ساير کتب با ترجمه فارسي استفاده گردد.
ذکر اين نکته به جاست که تمامي کتب عربي لغت و نيز تعدادي از کتب با ترجمه فارسي مثل مفردات راغب و يا قاموس در نرم افزار جامع التفاسير موجود است.

javad_joon;791016 نوشت:
با سلام می خوام بدونم برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتابی را مطالعه کنم مثلا می گن در ادبیات عرب فلان کلمه در فلان جا ، این معنی رو میده ممنون
بسم الله الرحمن الرحیم....شما اول باید کلمه شناسیتون رو راه بندازید..یعنی بدونید هر کلمه عربی چه ساختاری داره..کلماتی که سه حرف اصلی دارند را در عربی ثلاثی،چهارحرفی را رباعی و پنج حرفی را خماسی میگویند،هرکدوم از این تقسیمات یه تقسیم دیگه دارند...بعد میرید باب ها رو میخونید،میبینید که یک کلمه در چه بابی است،تفعیل..مفاعله...و...وزن ها رو میفهمید...قاعده ها رو میفهمید..مثلا کلمه سید اصلش سیود بوده و بنابر یه قاعده ای واوش تبدیل به یا شده....اونچه شما میخواید بفهمید اینه...بهتون توصیه میکنم کتاب بسیار روان "صرف ساده از آقای طباطبایی "رو مطالعه کنید،بعد از اون باید برید سراغ کلمه سازی،اینکه بفهمید فاعل چیه،مفعول چیه،ظرف زمان چیه ...برای این هم کتاب" سرآغاز نحو از اقای نقشه چی" رو معرفی میکنم...اینا رو بخونید تازه یه چیزی از ادبیات عرب دستتون میاد...بدون این ها به هر کتاب عربی ای مراجعه کنید از جمله کتاب لغت یک کلامش هم متوجه نمیشید و سردر گم میشید..

آلاء;791912 نوشت:
بسم الله الرحمن الرحیم عرض ادب و سلام مجدد خدمت شما دوست گرامی ؛ در ادامه ی پاسخ شما به سوالی که مرقوم داشته بودید بنده به دلیل این که میزان تسلط علمی شما را بر دستور و لغت عرب نمی دانم از سطوح متوسط و پایین پیشنهادات مطالعاتی خودم را ادامه می دهم .در گام دوم پس از آن که با معنای بخشی از کلمات قرآن با توجه به ترجمه های موجود مانند ترجمه استاد مکارم شیرازی آشنا شدید در ادامه لازم است تا نسبت به همان محدوده و بخشی که در گام اول کار یعنی آشنایی اولیه با معانی در مثلا جزء 30 با ترجمه استاد مکارم داشتید این بار از ترجمه تفسیر مجمع البیان استفاده نمایید و همان بخش را این بار با رویکرد مفسر مجمع البیان بخوانید . وقتی شما دوست عزیز ترجمه تفسیر مجمع البیان طبرسي( یا اگر قوت درک متون عربی دارید متن اصل مجمع را ) خواندید متوجه می شوید که به خصوص در بخش لغه در تفسیر مجمع البیان معانی اندگی متفاوت با آنچه در ترجمه استاد مکارم شیرازی خوانده اید بیان شده است، حال این جا این سوال در ذهن شما پدید می آید که چرا این دو ترجمه با هم تفاوت هایی دارند ؛ پاسخ به سوال شما را در گام سوم دنبال خواهیم کرد .

با سلام ممنون از راهنمایی که فرمودید
کتاب سرآغاز نحو رو از کجا یم تونم تهیه کنم فایل الکترونیکی اش رو که در دسترس نیست کجا میشه خرید؟

javad_joon;792253 نوشت:
با سلام ممنون از راهنمایی که فرمودید کتاب سرآغاز نحو رو از کجا یم تونم تهیه کنم فایل الکترونیکی اش رو که در دسترس نیست کجا میشه خرید؟
اول صرف ساده رو بخونید بعد سرآغاز نحو رو... هر شهری که هستید از طلاب بپرسید کتابفروشی کتب طلاب کجاست از اونجا میتونید تهیه کنید..اگر هم علاقه تون شدید خب برید حوزه درس بخونید یا اینکه از یه طلبه بخواید بهتون درس بده صرف و نحو رو... به نظر بنده بر هر مسلمانی لازمه عربی رو بفهمه تا اندازه ای...اینهمه که مردم غرق تلگرامند اگر وقت برای عربی میذاشتند خیلی موفقتر بودند توی فهم دین

تنهاترین سردار;792261 نوشت:
اول صرف ساده رو بخونید بعد سرآغاز نحو رو... هر شهری که هستید از طلاب بپرسید کتابفروشی کتب طلاب کجاست از اونجا میتونید تهیه کنید..اگر هم علاقه تون شدید خب برید حوزه درس بخونید یا اینکه از یه طلبه بخواید بهتون درس بده صرف و نحو رو... به نظر بنده بر هر مسلمانی لازمه عربی رو بفهمه تا اندازه ای...اینهمه که مردم غرق تلگرامند اگر وقت برای عربی میذاشتند خیلی موفقتر بودند توی فهم دین

علاقه که به خیلی چیزا دارم اما وقت محدود و زندگی سخت

دوست دارم برم حوزه اما شرایطش برام فراهم نیست اگر نه می رفتم
ممنون از راهنماییتون

بسم الله الرحمن الرحيم

عرض ادب و سلام و احترام خدمت شما دوست گرامي ؛

تنهاترین سردار;792199 نوشت:
.بدون این ها به هر کتاب عربی ای مراجعه کنید از جمله کتاب لغت یک کلامش هم متوجه نمیشید و سردر گم میشید..

لطفا به اين درخواست دوستمان javad joon دقت کنيد ايشون در اصل در پي يافتن معاني مختلف از کلمات عربي هستند و نه دستيابي به صرف و نحو کلمات .
توصيه هاي بنده را هم لطفا اندکي پيگير باشيد تمام سعي بنده آشنا کردن ايشان و ساير دوستان علاقمند بر اساس ساده ترين منابع موجود مانند ترجمه هاي قرآن بوده و به نظرم اگر ادعا کنيم که کسي ار تزجمه استاد مکارم کلمه اي نمي فهمد اصلا درست نيست . البته به تدريج و با استمرار مي توانند افراد از کتب سطح بالاتر که به زبان فارسي هم نوشته شده است استفاده کنند .

بسم الله الرحمن الرحيم
عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامي؛

javad_joon;791016 نوشت:
می خوام بدونم برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتابی را مطالعه کنم
مثلا می گن در ادبیات عرب فلان کلمه در فلان جا ، این معنی رو میده
ممنون

اما در گام چهارم از گام هاي آشنايي با معاني کلمات عربي؛ همانگونه که درگام سوم اشاره شد شما براي پاسخ به اين سوال که چرا مترجمان و يا حتي برخي از مفسران ترجمه ها و معاني متعدد و متفاوتي از برخي از کلمات قرآن داشته اند را بيابيد بايد به سراغ کتب لغت برويد که به نظر بنده اگر شما سي دي جامع التفاسير ا نصب کنيد بهترين کتب لغت از جمله ترجمه کتاب مفردات قرآن کريم از راغب اصفهاني به راحتي در دسترس شما وجود دارد. و يا کتاب قاموس قرآن آقاي قريش را به فارسي مي توانيد در اين نرم افزار بيابيد. اما در ادامه اندکي شما را با برخي از کتاب هاي لغت و سبک آنها آشنا خواهم نمود تا در صورتي که به سراغ انها رفتيد دست خالي باز نگرديد.
اگر در سطح ابتدايي تري نسبت به شناسايي الفاظ قرآن و کلمات آن هستيد به شما پيشنهاد دارم تا کتاب ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن کريم را از راغب اصفهاني با ترجمه غلامرضا خسروي مطالعه کنيد.
در اين کتاب بنا بر حروف الفباء اکثر کلمات قرآن معرفي شده و معاني گوناگون آن به شما در آيات مختلف قرآن به خوبي معرفي مي شود.
البته بازهم تاکيد دارم اين مطالعه و گام بايد پس از گام هاي قبلي انجام شود تا شما درک نسبي به برخي از الفاظ قرآن داشته باشيد.
اما اگر پس از مدتي از قوت و قدرت بيشتري در شناسايي معاني الفاظ قرآن برخوردار شديد و يا از ابتدا خواستيد تا کمي متفاوت تر گام برداريد به شما توصيه مي کنم کتاب قاموس قرآن از آقاي قرشي را مطالعه کنيد. در اين کتاب هم که به زبان فارسي تدوين شده است نويسنده به بيان معاني کلمات قرآن مي پردازد اما با بيان دلايلي در ترجيح يک معنا بر معناي ديگر که البته کمي علمي تر و تخصصي تر است.
اگر از قوت و فهم زبان عربي برخوردار هستيد پيشنهاد ديگر بنده مطالعه کتاب « التحقيق في کلمات قران الکريم»‌ اثر استاد مصطفوي است که در اين کتاب مولف ضمن بيان ديدگاه هاي علماي مهم لغت به بيان ديدگاه خود در بخشي با عنوان« و التحقيق » پرداخته و ضمن بيان علت انتخاب معناي نهايي آن معنا را نيز بيان مي دارد.
اگر بخواهيد با دانش فهم معاني کلمات قرآن آشنايي به دست آوريد کتاب هايي با عنوان مفاهيم قران که از سطح ابتدايي تا بالاترين سطوح وجود دارند از استاد حميد محمدي و ديگران مي تواند به شما کمک رساند .
اگر باز هم در سطح بالاتري قرار داريد مي توانيد از کتاب ارزنده « مفردات قرآن کريم» اثر محمود طيب حسيني استفاده نماييد.
موفق باشيد.

جمع بندی :
پرسش: برای درک بهتر از ادبیات عرب چه کتاب هایی برای مطالعه مفید است؟

پاسخ:این مهارت یعنی دستیابی به معناشناسی دقیق لغات عربی که دامنه وسیعی دارند و شامل لغات قرآن و احادیث و سایر لغات عرب می شود . بدین قرار تسلط کافی و آن هم آنی و ارتکازی در ذهن به تمام معانی لغات عری به خصوص این که زبان مادری ما هم عربی نیست به نظر مشکل و بعید است .

اما می توان راه حل هایی را ارائه داد که از رهگذر این راه حل ها بتوان با کمک ابزارهایی که امروزه به مدد پیشرفت تکنولوژی هر لحظه همراه ما هستند به معانی نسبتا درست و دقیق کلمات عربی پی برد که در ادامه به بخشی آن اشاره خواهم داشت :
اولین راه حل این است که شما آشنایی اولیه ای با معانی رایج کلمات به دست آوردید آن هم لغات پر کاربرد و پر استفاده . برای این منظور بهتر است اگر هدف اصلی دست یابی به معانی صحیح آیات قرآن و روایات است حداقل جزئ سی ام قرآن ر ا در طول یک دوره یک تا دوماه با ترجمه های معتبر از جمله ترجمه استاد مکارم شیرازی مطالعه شود؛ البته اگر بتوان از کتاب هایی با عنوان هایی چون معانی و مفاهیم قرآن هم که به بیان معانی لغات قرآن پرداخته اند بهره گرفت بسیار عالی است .
گام اول البته در صورتی است که فرد با کلمات و لغات قرآن و عرب چندان اشنایی نداشته باشد اما اگر با معانی کلی کلمات قرآن و یا حداقل بیشتر آیات و ادعیه ای که می خوانید آشنا هستید؛
گام دوم این است که شما مي توانيد با مطالعه دو منبع قرآني يعني ترجمه آيت الله مکارم شيرازي و ترجمه و يا اصل متن مجمع البيان طبرسي بنا به قوت ادبي خودتان به اين سوال که در اصل انگيزه جدي شما براي تداوم اين فعاليت است برسيد که چرا برداشت هاي متفاوتي در برخي از موارد نسبت به معاني الفاظ قرآني صورت گرفته است و نفس اين به وجود آمدن سوال نصف موفقيت شماست زيرا تا در ذهن شما يک انگيزه قوي و يک پرسش جدي شکل نگيرد ادامه فعاليت با دقتکمتري خواهد بود .
اما قبل از آن که وارد گام سوم شويم در همين گام يک پيشنهاد ديگر نيز براي دوستاني که امکان استفاده از نرم افزار و لب تاب و کامپيوتر را دارند عرض کنم و آن عبارت است از استفاده از cd جامع التفاسير نور.
اين نرم افزار که توسط مرکز تحقيقات کامپيوتري نور تهيه شده داراي امکانات بسياري براي قرآن پژوهان است.
در اين نرم افزار بخشي به اسم قرآن وجود دارد که در آن تعداد زيادي از ترجمه هاي مشهور و قابل اطمينان قرآن ارائه شده است شما مي توانيد به عنوان مثال يک سوره از سور کوچک مخصوصا در جزو سي ام قرآن را انتخاب کرده و سپس در بخش ترجمه ها ، به معاني ارائه شده از سوي مترجمين دقت کنيد تا ببينيد آيا اين معاني ارائه شده کاملا شبيه به هم هستند و يا تفاوت هايي دارند . قطعا در نهايت باز هم به وجود تفاوت هايي در ترجمه هاي صورت گرفته خواهيد رسيد که اين نيز باز مساله اصلي و سوال جدي شما در ادامه مسير معنا شناسي خواهد بود .
اما در گام سوم از فعاليت معنا شناسانه شما لازم است تا پس از برخورد با تفاوت هايي معنايي موجود به اين باور جدي برسيد که کدام يک از اين معاني درست تر و دقيق تر است و اصلا چرا اين تفاوت ها به وجود آمده است. براي رسيدن به پاسخ اين سوال شما راه نسبتا طولاني را بايد طي کنيد: در مرحله اول لازم است تا با منابعي که اين مفسران و مترجمين از آن استفاده کرده و بر اساس آن به اظهار نظر رسيده اند آشنا شويد .
بخشي از اين منابع فارسي اما تعداد زيادي از آن ها عربي و به زبان غير فارسي است . البته بدليل تخصصي بودن کار بهتر است اگر مي توانيداز منابع عربي استفاده بيشتري داشه باشيد تا فارسي . ابتدا برخي از منابع لغت را که به زبان فارسي تدوين شده خدمت شما معرفي مي کنم و بعد به معرفي منابع عربي اصلي در لغت شناسي کلمات مي پردازم :
کتب لغت به زبان فارسي :
ـ مفردات راغب اصفهاني با ترجمه فارسي ؛
ـ قاموس قرآن اثر سيد علي اکبر قرشي؛
ـ فرهنگ معاصر عربي به فارسي که توسط ناشراني چون نشر معاصر؛ نشر ني و دانشيار عرضه شده است.
ـ کتاب الرائد ؛ نگاشته جبران مسعود که توسط رضا انزايي نژاد ترجمه شده است و به نشر آن را چاپ نموده است.
و.......
اما مهمترين کتاب هاي لغت عربي که مي تواند بسيار بيشتر به قرآن پژوه ياري رساند عبارت است از :
ـ المفردات في غريب القرآن از راغب اصفهاني
ـ التحقيق في کلمات القرآن الکريم از حسن مصطفوي
ـ مجمع البحرين از طريحي
ـ لسان العرب از ابن منظور
ـ کتاب العين خليل بن احمد فراهيدي
و .......
استفاده از اين کتاب ها براي پي بردن به سوالي که در گام دوم ايجاد شده بسيار مناسب است اما در درجه اول توصيه مي شود در صورت داشتن قوت ادبي از کتب عربي و به خصوص مفردات راغب که گفته شده است از ساير کتب لغت معتبر تر است استفاده شود و در صورت عدم قوت ادبي عربي از ترجمه اين کتاب و يا ساير کتب با ترجمه فارسي استفاده گردد.
ذکر اين نکته به جاست که تمامي کتب عربي لغت و نيز تعدادي از کتب با ترجمه فارسي مثل مفردات راغب و يا قاموس در نرم افزار جامع التفاسير موجود است.
اما در گام چهارم از گام هاي آشنايي با معاني کلمات عربي؛ همانگونه که درگام سوم اشاره شد شما براي پاسخ به اين سوال که چرا مترجمان و يا حتي برخي از مفسران ترجمه ها و معاني متعدد و متفاوتي از برخي از کلمات قرآن داشته اند را بيابيد بايد به سراغ کتب لغت برويد که به نظر بنده اگر شما سي دي جامع التفاسير ا نصب کنيد بهترين کتب لغت از جمله ترجمه کتاب مفردات قرآن کريم از راغب اصفهاني به راحتي در دسترس شما وجود دارد. و يا کتاب قاموس قرآن آقاي قريش را به فارسي مي توانيد در اين نرم افزار بيابيد. اما در ادامه اندکي شما را با برخي از کتاب هاي لغت و سبک آنها آشنا خواهم نمود تا در صورتي که به سراغ انها رفتيد دست خالي باز نگرديد.
اگر در سطح ابتدايي تري نسبت به شناسايي الفاظ قرآن و کلمات آن هستيد به شما پيشنهاد دارم تا کتاب ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن کريم را از راغب اصفهاني با ترجمه غلامرضا خسروي مطالعه کنيد.
در اين کتاب بنا بر حروف الفباء اکثر کلمات قرآن معرفي شده و معاني گوناگون آن به شما در آيات مختلف قرآن به خوبي معرفي مي شود.
البته بازهم تاکيد دارم اين مطالعه و گام بايد پس از گام هاي قبلي انجام شود تا شما درک نسبي به برخي از الفاظ قرآن داشته باشيد.
اما اگر پس از مدتي از قوت و قدرت بيشتري در شناسايي معاني الفاظ قرآن برخوردار شديد و يا از ابتدا خواستيد تا کمي متفاوت تر گام برداريد به شما توصيه مي کنم کتاب قاموس قرآن از آقاي قرشي را مطالعه کنيد. در اين کتاب هم که به زبان فارسي تدوين شده است نويسنده به بيان معاني کلمات قرآن مي پردازد اما با بيان دلايلي در ترجيح يک معنا بر معناي ديگر که البته کمي علمي تر و تخصصي تر است.
اگر از قوت و فهم زبان عربي برخوردار هستيد پيشنهاد ديگر بنده مطالعه کتاب « التحقيق في کلمات قران الکريم»‌ اثر استاد مصطفوي است که در اين کتاب مولف ضمن بيان ديدگاه هاي علماي مهم لغت به بيان ديدگاه خود در بخشي با عنوان« و التحقيق » پرداخته و ضمن بيان علت انتخاب معناي نهايي آن معنا را نيز بيان مي دارد.
اگر بخواهيد با دانش فهم معاني کلمات قرآن آشنايي به دست آوريد کتاب هايي با عنوان مفاهيم قران که از سطح ابتدايي تا بالاترين سطوح وجود دارند از استاد حميد محمدي و ديگران مي تواند به شما کمک رساند .
اگر باز هم در سطح بالاتري قرار داريد مي توانيد از کتاب ارزنده « مفردات قرآن کريم» اثر محمود طيب حسيني استفاده نماييد.
موفق باشيد.

موضوع قفل شده است