نیم نگاهی به جملات خلیفه دوم هنگام مرگ
[="]پایان کار خلیفه دوم؛[/]
[="]بررسی تاریخی ؛ نگاه تحقیقی[/]
[="]عاصم بن عبیدالله نقل می کند که دیدم عمر مشتی خاک از زمین برداشت و گفت : ای کاش من این مشت خاک بودم ،[ تکرار کرد] ای کاش من این مشت خاک بودم، ای کاش من آفریده نمی شدم، ای کاش مادرم مرا نمی زایید. ای کاش اصلا چیزی نبودم، ای کاش فراموش شده بودم به نحوی که هیچ کس مرا نمی شناخت[="][1][/]. این جملات را جناب عمر زمانی می گوید که در بستر افتاده و مضروب شده است و احوالش رو به موت است[="][2][/]. در طبقات الکبری آمده است : زمانی که جناب عمر لحضات پایانی زندگانی اش را سپری می کرد، به عبدالله ، پسرش گفت : سر من را روی زمین بگذار،در آن حال عمر مرتب می گفت : ویلی و ویل امی ان لم یغفر الله لی .ابان بن عثمان بن عفان ؛ پسر خلیفه سوم می گفت ، در ان حال نزد عمر بودم ، آخرین کلمه ای که او گفت و پس از آن مرد این بود: ویلی و ویل امی ان لم یغفر الله لی . ویلی و ویل امی ان لم یغفر الله لی. ویل و ویل امی ان لم یغفر الله لی . وای بر من و ناله های مادرم بر من، اگر خداوند مرا نبخشد[="][3][/]. [/]
[="]حال به نظر شما خواننده محترم اگر این جملات با جمله فزت و رب الکعبه مقایسه شود، چه نتیجه ای به دست می آید؟ برای آغاز ،در این جا نخست به افرادی که این جمله را در هنگامه پایانی عمرشان به کار بسته اند اشاره می رود:[/]
[="]افرادی که در حوادث تاریخ ا سلام ،زمان وفاتشان جمله فزت و رب الکعبه را به کار برده اند عبارتند از : حرام بن ملحان در واقع بئر معونه[="][4][/] ،عامر بن فهیره در فاجعه بئر معونه[="][5][/]، امام علی علیه السلام در نوزده رمضان سال چهل [="][6][/]، سلیمان بن صرد خزاعی در نبرد عین ورده [="][7][/]. [/]
[="]جمله فزت و رب ا لکعبه بیانگر آن است که شخص گوینده به مراتبی از کمال رسیده و یا حتی در مورد امام متقین امام علی علیه السلام به قله کمالات انسانی عروج نموده، و از پایان کار خویش مطمئن و کوله بار خود را برای فردای قیامت پر توشه می بیند که از این کلمه استفاده می کند . اما شخصیت خلیفه دوم ودیگرانی مانند او که غصه گذشته خراب خویش را می خوردند، تاریخ گواهی می دهد که در لحضات پایانی عمرشان ، با دریغ و حسرت کارشان به پایان رسیده است. این افسوس خوردن ها ، در قرآن به کلمه یا لیتنی کنت ترابا مورد اشاره قرار گرفته شده است و آن ، زمانی است که کافران در قیامت متوجه خرابی احوال و بیچاره گی خود می شوند . در این حال می گویند: ای کاش من خاک بودم . یا لیتنی کنت ترابا.[/]
[="][1][/] [="]- انساب الاشراف ،بلاذری، ج 10 ص 437 ؛ طبقات الکبری،ابن سعد، تحقیق محمد عبدالقادر عطا ، بیروت: دار الکتب العلمیه ، 1990، ج 3 ، ص 274؛ الکامل، ابن اثیر، بیروت : دار صادر، 1965میلادی ، ج 3 ص 56.[/]
[="][6][/] [="]- استیعاب، ابن عبدالبر، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت: دارالجیل، 1992/1412،ج 3 ص 1125؛ الامامه و السیاسه، دینوری،تحقیق علی شیری، بیروت: دار الاضواء، 1990/1410، ج 1 ص 180 ؛ انساب الاشراف ، بلاذری، ج 2 ، ص 499؛ سبل الهدی،صالحی شامی، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیه ، چاپ اول ، 1414/1993، ج 11 ، ص 306؛[/]
[="][7][/] [="]- البدایه و النهایه، ابن کثیر، بیروت: دار الفکر ،1407/1986،ج 8 ص 254[/]