ایا اسراف امری نسبی است یا نه؟؟

تب‌های اولیه

11 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ایا اسراف امری نسبی است یا نه؟؟

با سلام
عرض ادب و احترام
خدمت همه دوستان عزیزم در اسک دین

حتما همه از اسراف و ریخت و پاش حرفهایی شنیده اند و ایات و روایاتی در این زمینه می دانید ازطرفی طبع انسانی هم با اسراف مخالفت می کند و ان را قبیح می داند
ولی نکته مهمتری که بنده درصدد توجه دادن ذهن دوستان به ان نکته ام این است که ایا

اسراف امری نسبی است یا این که نه امری مطلقی است برای همه ؟!؟!؟!؟

توضیح این که شما در مواجهه با برخی مردم که می گویید اقا این ریخت و پاش در مراسم عروسی اسراف است جوابی که می شنید این است که عروسی من در مقابل عروسی فلان و فلان که این قدر ریخت و پاش داشتند که چیزی نیست!!!!!!
یا مثلا وقتی به علل مردم مهمانی می دهند وقتی از علت اسراف و چند نوع سفارش غذا سوال می شود همین جواب را می شنویم که این مهمانی من در مقابل فلان مسئول و فلان فامیل که چیزی نیست
یا از چندین دست لباس فردی سوال می شود یا مبلمان و اثاثیه منزل و لوستر و ......سوال می شود همین جواب را می شنویم

این نوع نگاه مردم به مساله اسراف باعث شد تا بنده مساله اسراف را با دوستان به بحث بنشینیم با این رویکرد که ایا اسراف امری نسبی است یا نه هرکسی باید به نوبه خودش و بدون مقایسه خود با دیکران به مساله اسراف توجه نماید؟؟؟

منتظر نظر دوستان عزیز هستم

[=arial]سلامی دوباره :Gol:
برای پرداختن به بحث ابتدا کلمه اسراف را تبیین می نماییم

[=arial]اسراف از ريشه" س ر ف" و در لغت به معنی تجاوز كردن و از حدّ گذشتن در هر كاري است كه انسان انجام ‌ مي‌دهد(1) و در اصطلاح نیز به همین معنای عام استعمال می شود. هر چند كه به گفته راغب غالباٌ در مورد پول خرج كردن استعمال مي‌شود(2)

[=arial] [=arial]كلمه اسراف كلمه بسيار جامعي است كه هر گونه زياده روي در كميّت و كيفيّت و بيهوده گرايي و اتلاف و مانند آن را شامل مي‌شود(3)
اسراف هرگونه عمل بیهوده و زیاده روی و تجاوز از حد طبیعی، چه در کیفیت و چه در کمیت می‌باشد. از این بیان معلوم می‌شود که اسراف تنها مربوط به خوردنی­ها و نوشیدنی‌ها و یا در امور اقتصادی نبوده، بلکه اسراف معنایی جامع تر و وسیع تر را در برمی ­گیرد.

پی نوشت:
1-راغب اصفهاني، حسين بن محمد، المفردات في غريب القرآن، چاپ اول، ص 407.
2-طباطبايي، محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان ج 4، ص 276.
[=arial] [=arial]3-مكارم شيرازي، ج 6، ص 149

[=arial]

[=arial]

[=arial]باز سلام

تفاوت اسراف و تبذير


[=arial]با در نظر گرفتن ريشه لغوي اسراف و تبذير وقتي اين دو در مقابل يكديگر قرار مي‌گيرند، اسراف به معني خارج شدن از حدّ اعتدال است.
بدون آن كه چيزي را ظاهراٌ ضايع كنند؛ مثلاٌ كسي غذايي چنان گران قيمت تهيه كند كه با قيمت آن بتوان عدّه زيادي را آبرومندانه تغذيه كرد. در اين جا از حدّ اعتدال تجاوز شده ولي ظاهراٌ چيزي نابود و ضايع نشده است.

اما تبذير آن است كه آن چنان مصرف كنيم كه به اتلاف و تضييع منجر شود مثل اين كه براي دو نفر ميهمان غذاي ده نفر را تهيه كنيم آن گونه كه بعضي به ناداني انجام مي‌دهند و به آن افتخار مي‌نمايند و باقي غذا را در زباله دان بريزيم و اتلاف كنيم ناگفته نماند كه در بسياري از موارد اين دو كلمه درست در يك معني به كار مي‌رود و حتّي به عنوان تأكيد پشت سر يكديگر قرار مي‌گيرند.
مثلاٌ بنابر آنچه در نهج البلاغه از علي (ع) نقل شده است مي‌فرمايد.

[=arial]«الا إنّ اعطاءَ المالِ في غير حقّه تبذير و اسرافٌ و هُوَ يَرفَعُ صاحبَه في الدّنيا و يَضَعُهُ في الاخِرَة و يُكرِمُهُ في النّاس و يهينه عند الله»(1)
[=arial]يعني «آگاه باشيد مال را در غير مورد استحقاق صرف كردن تبذير و اسراف است، ممكن است اين عمل انسان را در دنيا بلند مرتبه كند امّّا مسلماٌ در آخرت او را پست و حقير خواهد كرد.

[=arial] بنابراین بر طبق این حدیث شریف، اگرچه تبذیر ممکن است که انسان را در نظر مردم بزرگ کند، اما موجب سقوط مقام انسان در پيشگاه خدا خواهد شد.(2)

ادامه داردددد

پی نوشت:
1-خرمشاهي، بهاء الدين، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، ج 1، ص 213.
[=arial]2-نهج البلاغه، خطبه 126، ص 183.

[=arial]

سلام علیکم
استفاده کردم...

محراب;786129 نوشت:
اسراف امری نسبی است یا این که نه امری مطلقی است برای همه ؟!؟!؟!؟

به نظر میرسه خروج از حد اعتدال نسبی نیست. اما حد و شان افراد متغیر و نسبی است.
بنابراین داشتن لباس فاخر برای شخصی با منزلت اجتماعی بالا اسراف نیست. اما بلا استفاده گذاشتن چندین لباس فاخر برای همین شخص اسراف است.
در پناه حق...

اگر مقایسه کنیم به نظر نسبی هست ولی در اصل نسبی نیست
مثلاً برای یک نفر وزن 70 کیلو زیاده بعد برای یک نفر دیگه 80 کیلو زیاده
(با توجه به قد و فاکتور هایی که هست) حالا نفر اول نمی تونه با استناد به نفر دوم بگه وزن من مناسبه و لاغرم، وزن 70 برای اون زیاده حالا وزن نفر دوم هر چی میخواد باشه

با سلام

نقل شده که امام صادق (ع) مشاهده کرد سیبی را نیم خورده و از خانه بیرون انداخته اند ، خشمگین شد و فرمود : اگر شما سیر هستید خیلی از مردم گرسنه اند خوب بود آنرا به نیازمندیش می دادید. مجموعه الاخبارباب۱۷۱ حدیث ۴

امام باقر(ع) به فرزندش امام صادق (ع) فرمود : برتو باد به انجام کار خیری که وسط دو کار بد قرار گرفته و آن دو را از بین می برد،امام صادق سئوال کرد ، چگونه چنین چیزی ممکن است،امام فرمود: همانطور که قرآن ( سوره فرقان ) می گوید مؤمنین کسانی هستند که وقتی انفاق می کنند زیاده روی و سختگیری نمی کنند ( بنابراین اسراف و سختگیری هر دو گناه است و حدّ وسط آن میانه روی حسنه است بر تو باد به آن حسنه که بین آن دو گناه است ) . تفسیر نو رالثقلین جلد ۴ صفحه ۲۷
اگر در جامعه قناعت وجود داشته باشد، زياده‏روى و اسراف و ريخت و پاش نباشد، اگر حرص و افزون‏طلبى در امور مادى نباشد، اين جامعه به بهشت و گلستان تبديل مى‏شود

[=bbcnassim]با سلام

با لحاظ آیات و روایات و کلمات فقیهان در این باب، نکات مهمی در خصوص اسراف قابل توجه است:
[=bbcnassim]1- اسراف، مفهومی گسترده دارد و تنهابه بهره برداری از آب، نان، پوشاک و اموری از این دست محدود نمی شود.
[=bbcnassim]2- اسراف، تنها به جنبه کمی و اندازه بهره وری از مال و ثروت محدود نمی شود بلکه درست و بهینه مصرف نکردن هم از مصادیق اصراف است.
[=bbcnassim]3- [=bbcnassim]اسراف، امری نسبی است[=bbcnassim] و بر حسب شرایط زمانی، جوامع و نیز شان افراد و با توجه به پیشرفت و عدم پیشرفت اقتصادی، رشد و عدم رشد رفاه وبا عنایت به وضیعت معیشتی و سطح برخورداری مردم، متخلف و متغیر است. ممکن است استفاده از یک مقدار کالا در یک جامعه و یا برای یک فرد، تجاوز از حد محسوب شود و در جامعه دیگر و یا برای شخصی دیگر، چنین به حساب نیاید. هم چنین ممکن است بهره برداری از یک خدمت، در جامعه ای پیشرفته و مرفه، امری عرفی و معمولی محسوب می شود ولی در جامعه توسعه نیافته، خروج از حد اعتدال به نظر آید **ر.ک: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مبانی اقتصاد اسلامی، ص 290. ***
[=bbcnassim]در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) آمده است:
[=bbcnassim]چه بسا فقیری که میزان اسراف او بیش از شخص غنی باشد، زیرا غنی از (ثروت موجود و) آنچه برخوردار است هزینه می کند و حال آن فقیرت از (کیسه خالی و)ثروت نداشته مصرف می نماید **حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 9، ص 242. ***
[=bbcnassim]4- در کارهای نیک و امور مثبت مانند صدقه و هدیه دادن نیز اسراف، قابل تحقق است.
[=bbcnassim]5- در برخی نصوص، به جای اسراف، سخن از تبذیر به سخن آمده است. تبذیر عبارت است از هزینه کردن مال در آنچه سزاوار نیست در آن هزینه می شود، و اسراف عبارت است از مصرف کردن مال، بیش از آنچه سزاوار است مصرف می شود **ر.ک: فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ص 217 ومحسن حکیم، مستمسک العروه، ج 7ت ص 339. ***
[=bbcnassim]می توان تفاوت میان این دو اصطلاح را به این دانست که اسراف، دایره ای گسترده دارد و به همه آن چه از انسان سر می زند مربوط می شود و حال آنکه تبذیر به بذل و بخشش و مانند آن از امور مالی محدود می گردد.
[=bbcnassim]6- از مباحث مهم در این باب، حکم فقهی اسراف (و تبذیر) است.
[=bbcnassim]بسیاری از فقیهان، با عبارت هایی که حاکی از اتفاق و اجماع است، سخن از حرمت اسراف به میان آورده اند.

[=arial]با سلام

عرض ادب و احترام

اسراف مبانی و اصولی دارد که این مساله باعث ثبات امر اسراف می شود
عدم خروج از حد تعادل و رعایت اعتدال در هر مساله ای باعث عدم اسراف است و خروج از این حالت موجب اسراف می شود
مثلا در مهمانی ها خروج از حد اعتدال موجب اسراف است حال این حد و حدود نسبت به یک فرد ثروتمند باشد یا یک فرد ساده و کارگر به عبارتی هم کارگر و هم ثروتمند هر کدامشان برای خودشان معیارهای و موازینی دارند که حد و حدود ایشان است.

با این وجود حد اعتدال مبانی و موازین اش نسبت به فرد کارکر و ثروتمند و......مشخص است.
وخروج از این حد و معیار نسبت به ثروتمند و کارگر و هر کسی می تواند متفاوت باشد و این تفاوت موجب تعیین مصادیق اسراف است

ادامه دارددددد

[=arial]
باز سلام

از دیگر مصادیق معیار اسراف می توان به شان و جایگاه هر فردی اشاره کرد.
هر فردی در اجتماع شان و جایگاهی دارد که انجام اعمالی که حاکی از خروج فرد از این جایگاه و این منزلت نیز می تواند اسراف تلقی شود.

منزلت و جایگاه اجتماعی فرد را ثروت و قدرت و.......افراد مشخص می کند و به عبارتی عرف مردم او را این چنین می شناسند که در احکام شرعی هم بدان اشاره شده است که مثل اگر فردی با دختری از فلان جایگاه و منزلت ازدوج کرد همسرش باید رعایت منزلت اجتماعی او را در تامین خدم و حشم بکند.

خروج از این منزلت و شانیت نیز می تواند از دیگر مصادیق اسراف باشد
مثلا فردی در شان و جایگاه اجتماعی 15 از 20است این فرد اگر در مراسمات و خرید ومهمانی و..... در حد17 از 20 مراسم و مهمانی و..... بگیرد یعنی خروج از شان و جایگاه اجتماعی خود کرده است و این یعنی اسراف این مثال را در پست بعدی کمی توضیح می دهم.

ادامه دارددددد

باز سلام

[=arial]اگر فردی بازاری که درامد ماهانه 50 میلیون دارد و فرد بازاری دیگری است که درامد ماهانه100 میلیون دارد قطعا سطح زندگی این افراد نسبت به درامدشان متفاوت است
فرد اولی نمی تواند در مهمانی ها و مرسمات خود را با فرد دومی که سطح درامدش بیشتر است مقایسه نماید و اگر این مقایسه صورت پذیرد و مهمانی در حد ایشان بگیرد می شود مصداق اسراف و البته شاید این مهمانی برای نفرد دومی که درامد ماهیانه 100 میلیونی دارد در شان اوست واسراف تلقی نشود زیرا این مساله نسبت به فرد دوم در شان و جایگاه ایشان است.
دقت نمایید این مساله نه به معنای نسبی بودن اسراف است
بلکه شان و جایگاه فرد متفاوت است و تفاوت شان و جایگاه فرد است که موجب مهمانی های متفاوت است که البته همین فرد دومی اگر خارج از شان و جایگاه خود مهمانی برگزار نماید مصداق اسراف است

با این توضیح که هر فردی در هر جایگاهی باز اگر از حد اعتدال خارج شود نیز مصداق اسراف است که در پست 8 توضیح داده شد.

ادامه داردددد

[=arial]سلام علیکم:Sham:

با توضیحاتی که در پست های قبلی گذشت می توان نتیجه گرفت که

اسراف با وجود مبانی و اصولی ثابت امری مطلق است و نسبی نیست

به عبارتی اسراف از امورات مطلق است زیرا دارای اصولی ثابت است اصولی چون خروج از حد اعتدال یا شان و جایگاه فرد در مسایل مختلف و......
حال خارج شدن ازاین اصول نسبت به افراد می تواند مختلف باشد زیرا انسان ها نسبت به ثروت و اموال و قدرت و تقوا و پایبندی به امورات دینی و عدم و.....متفاوت اند و این تفاوت هاست که باعث ایجاد نسبی بودن اسراف در ذهن افراد می شود

زیرا انسان با توجه به این تفاوت ها خود را با دیگران می سنجد و وقتی اموراتی و رزایل اخلاقی چون حسادت و چشم هم چشمی و ....هم دخیل در این مسایل روزمره زندگی می شود فرد در مسایل مادی و مراسمات و ...از اعتدال خارج می شود و یا رعایت شان و جایگاه خود را نمی کند و خود را به اشتباه با جایگاه بالادستی مقایسه می کند

و این امر باعث اسراف در امورات زندگی می شود و افراد در مقابل این سوال که چرا اسراف می کنید به راحتی عمل خود را با دیگران مقایسه می کند و می گوید عمل من در مقابل عمل فلانی اسراف نیست.

به هر حال اسراف امری نسبی نیست و انسان حق ندارد اعمال خود را با دیگران مقایسه نماید.