بالون یا هواپیما؟

سلام
جناب نوري سوالي از محضرتان دارم
اگر يك روزي ثابت شود كه اين برداشت هاي شخصي شما از قران اشتباه بوده است چه جوابي خواهيد داشت؟ با توجه به اينكه غالبا شما اينگونه تفاسيرتان را كه شباهت زيادي هم به تفسير به راي دارد با اطمينان كامل مطرح مي كنيد.ومهمتر از آن پشتوانه نقلي هم ندارند.

[=century gothic]با سلام

[=century gothic]و من يرد ان يضله يجعل صدره ضيقا حرجا كانما يصعد فى السماء (1) .
[=century gothic]در اين آيه از سختى و دشوارى زندگى گم راهان سخن مى‏گويد و آنان را به كسى‏تشبيه مى‏كند كه در حال صعود به لايه‏هاى بالايى جو است و در اثر اين صعوددچار تنگى نفس و فشار سخت‏بر سينه خود مى‏گردد.

[=century gothic]مفسران پيشين در وجه تشبيه،در آيه فوق اختلاف نظر دارند.برخى بر اين باوربوده‏اند كه مقصود تشبيه به كسى است كه بيهوده مى‏كوشد تا پرواز كند و مانندپرندگان در آسمان به پرواز در آيد،:Labkhand:چون اين كار برايش مقدور نيست ناراحت‏مى‏شود و از شدت ناراحتى نفس كشيدن بر او دشوار مى‏گردد.
[=century gothic]برخى گفته‏اند كه اين تشبيه همانند حالتى است كه درختان نو نهال بخواهند درجنگل‏هاى انبوه رشد يابند،:Labkhand:اما درختان كهن سر درهم كرده راه سر بر افراشتن رامسدود مى‏كنند و اين درختان تازه رشد به سختى و دشوارى راه خود را به فضاى‏آزاد باز مى‏كنند.

[=century gothic] مطالبى از اين قبيل گفته شده كه هيچ كدام مفهوم آيه را به خوبى‏روشن نمى‏سازد.
[=century gothic]ولى امروزه با پى بردن به پديده فشار هوا در سطح زمين و تناسب آن با فشاردرجه خون از داخل بدن،كه موجب تعادل فشار بيرونى و درونى است،وجه تشبيه‏در آيه بهتر روشن شده و تا حدودى از ابهامات تفاسير پيشين كاسته شده است.

[=century gothic]اشتباه مفسران پيشين در اين بوده كه از تعبير.

در سوره جن آمده: و من يعرض عن ذكر ربه يسلكه عذاباصعدا (2) ،و هر كه از ياد پروردگار خود روى گرداند،او را در عقوبت دشوارى درمى‏آورد».در سوره مدثر نيز آمده: سارهقه صعودا (3) ،او را به سخت‏ترين عقوبتى‏دچار مى‏سازم‏».

[=century gothic]از اين رو معناى‏.
درواقع كسى كه خدا را از ياد برده-در زندگى-مانند كسى است كه در لايه‏هاى بالايى‏جو قرار دارد و دست‏خوش درد و رنج و سختى تنفس است.لذا از اين تعبير(اعجازگونه)به خوبى به دست مى‏آيد كه اگر كسى در لايه‏هاى فوقانى جو فاقد وسيله‏حفاظتى باشد،دچار چنين دشوارى و تنگى نفس مى‏گردد.اين جز با اكتشافات‏علمى روز قابل فهم نيست،كه در آن روزگار براى بشريت پوشيده بوده است.

[=century gothic]پيشينيان بر اين عقيده بوده‏اند كه هوا فاقد وزن است،تا سال 1643 م كه وسيله‏هوا سنجى بر دست‏هم چنين پى بردند كه هوا تركيبى از گازهاى‏مخصوصى است كه هر يك وزن مشخصى دارد و مى‏توان وزن هوا را در هر كجا بامقدار فشارى كه وارد مى‏آورد،سنجيد و هر چه از سطح دريا بالا رويم از اين فشاركاسته مى‏شود.

اكنون به دست آمده كه فشار هوا در سطح دريا،معادل ثقل لوله‏عمودى جيوه به ارتفاع 76 سانتى‏متر است. همين فشار در سطح دريا بر بدن انسان‏وارد مى‏شود

[=century gothic].ولى در ارتفاع 5 كيلومتر از سطح دريا،اين فشار به نصف كاهش‏مى‏يابد.پس هر چه بالاتر رود،اين فشار به طور معكوس پايين مى‏آيد،به ويژه درلايه‏هاى بالاى هوا كه تراكم هوا به گونه فاحشى پايين مى‏آيد و رقيق مى‏گردد.

[=century gothic]در واقع نيمى از گازهاى هوايى،يعنى تراكم پوشش هوايى چه از لحاظ وزن وچه از لحاظ فشار،در ميان از سطح دريا تا ارتفاع 5 كيلومتر واقع گرديده و سه چهارم‏آن تا ارتفاع 12 كيلومتر مى‏باشد.ولى موقعهى كه به ارتفاع 80 كيلومتر برسيم،وزن‏هوا تقريبا به 20000/1 پايين مى‏آيد.به وسيله شهاب‏هاى آسمانى به دست آمده كه‏تراكم هوا تقريبا تا حدود ارتفاع 350 كيلومتر است،زيرا از فاصله 350 كيلومترى‏سنگ‏هاى آسمانى بر اثر اصطكاك و بر خورد با ذرات هوا ملتهب و شعله‏ورمى‏گردند (5) .

[=century gothic]هوا سنگينى و فشار خود را از تمامى جوانب بر بدن ما وارد مى‏سازد،ولى مافشار و سنگينى آن را احساس نمى‏كنيم،زيرا فشار خون عروق بدن ما معادل فشارهوا است و هر دو فشار خارج و داخل بدن متعادل مى‏باشند.ليكن موقعى كه انسان‏بر كوه‏هاى بلند بالا مى‏رود و فشار هوا كم مى‏شود،اين تعادل بر هم خورده،فشارداخلى از فشار خارجى بيش‏تر مى‏شود.

اگر رفته رفته فشار هوا كاهش يابد،گاه خون‏از منافذ بدن بيرون مى‏زند.اولين احساسى كه به انسان در آن هنگام رخ مى‏دهد،سنگينى بر دستگاه تنفسى است كه بر اثر فشار خون بر عروق تنفسى تحميل‏مى‏شود و مجراى تنفس را تنگ كرده و موجب دشوارى تنفس مى‏گردد (6[=century gothic]

پى‏نوشتها:
1- انعام 6:125.
2- جن 72:17.
3- مدثر 74:17.
4- ر.ك:تاريخ علوم‏«پى ير روسو»ترجمه حسن صفارى،ص 256.
5- ر.ك:بصائر جغرافية،نوشته استاد رشيد رشدى بغدادى،ص 208-205.
6- ر.ك:مبادى‏ء العلوم العامة.ص 57 و نيز كتاب‏«مع الطب في القرآن الكريم‏»،ص 21.

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام

بنده هم ادعا می کنم که مقصود آیه موشکهای فضا پیمایی هست.

باتشکر - یاعلی

هنوز منتظر نظر كارشناسان محترم هستم اما براي اطلاع طبق تحقيقي كه در مورد تفسير به راي نمودم به اين مطلب از مقدمه تفسير برهان برخورد كردم:
شخص از پیش خود تسریع دارد در تفسیر نمودن قرآن ولی سرمایه عملی‌اش فقط به طور اندك است، ظاهر زبان عربی را بلد است. دنبال طلب روایت و گفتاری كه از ائمه ـ علیهم السّلام ـ در مورد این آیه است نیستند مخصوصاً روایاتی كه در مورد مطالب بلند و غرائب (دور) و الفاظ مبهمه، الفاظ جابجائی در موارد اختصار حذف، اضمار، تقدیم و تأخیر، ناسخ و منسوخ، خاص و عام، رخص و عزائم محكم متشابه و چهره‌های گوناگون آیات متفرقه وجود دارد كه محتاج به استماع از ائمة ـ علیهم السّلام ـ می‌باشد. كسی که در چنین موردی مبادرت بورزد در استنباط معانی قرآن (و تفسیر آن) به مجرد همان مقدار فهم لغت عربی اشتباه و غلط خواهد شد و جزء آنهای كه تفسیر به رأی دارند می‌باشد. بنابراین لازم است دنبال شنیدن (اخبار تفسیر باشد) تا موارد غلط و اشتباه از بین برود و تازه بعد از شنیدن روایات باید اهل نظر و استنباط باشد، تا بتواند آن را بفهمد، و از جمله برنامه تفسیر، وارد بودن به زبان و لغت عربی است تا با آشنایی به لغت و زبان آن را تفسیر نماید.
مقدمه تفسیر برهان، (مرأة الانوار)، ص 16

با سلام خدمت دوستان عزيزي كه اين بحث خوب را مطرح كردند
بار ها تفاسيري اينگونه اي در طول تاريخ ديده شده كه با پيشرفت علوم دچار نقض شده و چه بسا با پيشرفت بيشتر تفسير اوليه را درست پنداشته اند ! (مانند بحث معناي قلب در قرآن كه آيا همان مغز است يا خير ؟) در كل اين روند تاريخ است و به نظر حقير نه فقط در قرآن در تمام علوم ، كتب قديمي و مورد استناد دچار چنين حالتي هستند لذا نه بايد اين شيوه لازم را سريع با انگ تفسير به رأي از بين برد و نه احتياط در اظهار نظر را از دست داد و به صورتي قاطعانه تفسير آيه را هماني تصور كرد كه گفته شده است ....

با سلام خدمت همه دوستان

من فکر می کنم جناب نوری در راستای استنباط از قرآن مطالب خلاف واقعی را بیان نفرموده اند نهایتا ممکن است یا در نامگذاری مطالبشان دقت لازم را نداشته اند و یا در انتقال آنها ؛ که توضیح آن به شرح ذیل است.

1- روش تفسیری قرآن با قرآن یکی از بهترین روشها برای تبیین مباحث قرآنی است که خود اهل بیت علیهم السلام از این روش استفاده ها نموده اند ؛ که نیاز به توضیح نیست .
جناب نوری نیز اطلاع دارند که از باب القرآن یفسر بعضه بعضا با استناد به بعضی از آیات می توان آیات دیگری را تفسیر کرد؛ که البته آیه مورد استناد باید ذکر شود. و ظاهرا در این بحث ایشان مستند قرآنی ندارند .

2- ایشان فرموده اند استنباط شایسته از قرآن با شرایط مجاز است و این نیز مطلبی صحیح است ؛ استنباط های شخصی و برداشتهای شخصی از دیر باز مطرح بوده است ؛ اینگونه برداشتها و استنباط ها در قالب پیام های قرآنی و برداشت هایی از قرآن امروزه نیز وجود دارد و بزرگانی در این زمینه دارای سبک و سیاق خاص خود هستند .بنا بر این چه اشکالی دارد که جناب نوری هم استنباطی یا برداشتی از قرآن داشته باشد با سبک و سیاق خاص خودشان .
نهایتا همان طور که دیگران برداشت خود از قرآن را تفسیر نمیدانند ؛ ایشان نیز به همین قضیه اشاره کرده اند و استنباط های خود را جدای از تفسیر قرآن با قرآن متذکر شده اند .

نکته قابل توجه در استنباط های شخصی آنست که اولا چیزی بر قرآن تحمیل نشده است. ثانیا اگر روزی خلاف آن ثابت شود چیزی از قرآن کاسته نمی شود.

3- شرایطی که جناب نوری برای استنباط از قرآن برای خود اتخاذ نموده اند ؛ قاعدتا بر اساس تفکر و تدبر ایشان بوده و من نظر مثبت یامنفی نسبت به این شرایط ابراز نمی کنم واگر کسی با شرایط ایشان مخالف است مطرح نماید ، قطعا جناب نوری ادله خودشان را بیان خواهند داشت .

موفق باشید .:Gol::Gol::Gol:

یعنی می فرمایید این آیه قصد داشته کشف "بالن" را پیش بینی کند !!!!

اگر به عنوان جک گفتید که خیلی بی مزه بود.

این چرندیات چیه که می بافید !!!
واقعا خجالت داره .

همین حرف هاست که باعث اهانت و استهزاء کفار می شود .

آخه چه ربطی داره به بالن و هواپیما ...

آیه شریفه می فرماید :

فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإسْلامِ وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ

یعنی هر کس را خدا بخواهد هدایت کند سینه اش را نسبت به اسلام گشاده می دارد و هر کس را که بخواهد گمراه کند سینه اش را نسبت به پذیرش اسلام تنگ می سازد و...

حالا این بالن و هواپیما و موشک رو از کجاتون درمیارید خدا می دونه ...

آیه دید استعاری داره و "تنگ یا گشاده نمودن سینه" یک اصطلاح استعاری هست نه اینکه حالا واقعا کسی که اسلام نمی آورد و کافر می شود یک اتمسفر روی سینه اش گذاشته باشند که فشار وارد کند و قفسه سینه اش فشرده شود !!!

برداشت از متون قواعدی دارد .

اینطور نیست که اجازه داشته باشید هر چیزی را که دلتان خواست را از هر متنی برداشت کنید.

علم هرمونوتیک به تفصیل به روش مند سازی برداشت از متون می پردازد که شما را به آن ارجاع می دهم.

آیه مشخصا و بدون کمترین ابهامی در مورد "ایمان و کفر" و "هدایت و گمراهی" که همگی اموری روحی و باطنی هستند ، صحبت می کند .

می فرماید آنکس را که خدا بخواهد او را گمراه کند "سینه اش را نسبت به اسلام تنگ و ضیق میکند"

دقیق به حرفهام گوش بده که باز سخن بی ربط نگی !!!

اینکه می گوید "تنگی سینه" آیا قبول داری که یک عبارت "استعاری" است.و معنای مجاز دارد ؟

این رو می فهمید که "تنگ شدن سینه" استعاره از این است که "آمادگی پذیرش قلبی و ایمان آوردن به چیزی را از دست می دهد"

اگر این رو می فهمید که بحث رو ادامه بدم و اگر از درک این مطلب واضح ناتوان هستید دیگر حرفی ندارم و بحث با شما به پایان می رسد.

اگر پذیرفتید که عبارت "یجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيقًا حَرَجًا" یک معنای استعاری و مجازی دارد و ربطی به "قفسه سینه ندارد" آنوقت به راحتی خواهید فهمید که ادامه عبارت که یک تمثیل از این وضعیت است ( كَأَنَّمَا يصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ) ، نیز دربرگیرنده همین معنای روحی است نه جسمانی.

به این معنی که قرآن اینگونه تمثیل می کند کسی را که سینه اش برای ایمان آوردن تنگ می گردد و آنقدر کار برایش مشکل می شود که گویی می خواهد در آسمان پرواز کند (امری ناشدنی) و اینگونه این حالت روحی را تشبیه می کند.

پس نکته ای که عرض کردم این است که این "تنگ شدن سینه" استعاره است و به "قفسه سینه" ربطی ندارد .

مانند وقتی که می گوییم "دلم گرفت" که ربطی به گرفتگی اعضای بدن ندارد
یا می گوییم "قلبش را شکستی" به این معنی نیست که قلب صنوبری شکل میان سینه اش دچار پارگی و شکستگی شده ...

اینها را برای این تکرار کردم که معنای بدیهی و روشن استعاری آیه برایتان روشن شود.

بنابراین هر تحلیل و تقسیری از ادامه آیه که تمثیلی برای این "حالت روحی" است ، باید بر همین مبنای وضعیت روحی و درونی فرد برای نپذیرفتن حقیقتی و یا دشواری پذیرفتن چیزی یا انجام کاری دلالت داشته باشد نه اینکه آن را به "فشرده شدن قفسه سینه" در صورت کاهش فشار اتمسفر نسبت بدهی !!!

=================
پی نوشت :
حالا این بحث کاهش فشار اتمسفر در بالا رفتن و تنگی نفس یک بحث بود که ما آن را بطور کامل رد کردیم ...
اما جالب تر و خنده دار تر از آن این است که کسی بیاید از همین یک کلمه بالارفتن بخواهد بالن سواری و اختراع هواپیما را نتیجه بگیرد . . .:Khandidan!:

اگر اینطور پیش برود حتما از آیه :
و ان کان کبر علیک اعراضهم فان استطعت ان تبتغی نفقا فی الارض او سلما فی السماء فتاتیهم بایة
هم پیشگویی قرآن در مورد موشک های فضا پیما و حفاری های عمیق امروزی را ادعا خواهید کرد.

امان از جهالت!!!

جناب سعید بزرگوار ، :Gol:
ببینید اینکه بخواهیم از آیه ای نکات ظریف تری استخراج کنیم ، بدین معنی نیست که اجازه داشته باشیم تفاوت بین برداشت "مجازی" و "استعاری" را از معنای حقیقی تمایز ندهیم.

آن چیزی که من بر رویش تاکید داشتم این هستش که "تنگ شدن سینه" یک معنای استعاریست نه حقیقی ، بنابراین وقتی در ادامه برای آن مثالی می زنید نباید دنبال معنای حقیقی در آن بگردید.

فکر کنم در پست قبلی چندین مثال در این مورد زدم.

ببینید مثلا من میگم "دلم برای فلانی تنگ شده" مانند "کودکی که برای مادرش دلتنگ می شود"

می بینید که یک حالت روحی داریم به نام "دل تنگی" که هیچ ربطی به "دل و روده ، معده و قلب" ندارد.
بنابراین مثال بعد از آن هم که می خواهد این حالت را تشبیه کند نیز به همان "حالت روحی" اشاره می کند.
پس حق نداریم از قسمت تمثیلی هم معنایی بجز "حالت روحی دلتنگی" چیزی برداشت کنیم.

و همینطور است در معانی استعاره ای "گرفتگی زبان" ([=Microsoft Sans Serif] ينْطَلِقُ لِسَانِي ) و "شرح صدر" ودرمقابلش "فشردگی سینه"

بنابراین خلاصه کلام بنده این است که وقتی یک عبارتی معنای اصطلاحی و مجازی دارد ، مثالی هم که بدنبال آن می آید در همین چهارچوب استعاره ای باید معنی شود نه به معنای حقیقی کلمه.

اما شما را به دو نکته توجه می دهم:

اول اینکه اگر معنای قسمت تمثیلی را جسمانی تصور کنید این معنی برای مردم زمان نزول وحی بی معنی و غیر قابل فهم خواهد بود.
آیات الهی برای مردم زمان نزول وحی و به لسان آنها نازل شده و نمی توان آن را طوری معنی کرد که در آن زمان بی معنی بوده باشد.

دوم اینکه
باز هم چنین ارتباط معنایی که گفتید برقرار نمی شود.
معنای عبارت نخست استعاره از این است که شخصی برای پذیرش دین ظرفیت لازم را ندارد .
حالا چطور می خواهید بین "تنگی نفس ناشی از کاهش اکسیژن در لایه بالای جو" و این معنای قسمت اول ارتباط برقرار کنید.

اگر منصف باشید اقرار می کنید که معنای متناسبی نیست.

خیر اینطور نیست دوست من.
این هم باز معنای استعاری دارد.
به این معنی که شخصی که نمی تواند سخنور خوبی باشد و حرفش را آنطور که شایسته است به طرف مقابل بفهماند اصطلاحا به چنین وضعیتی تشبیه شده است.
پس باز اینجا هم معنای جسمانی ندارد و استعاره است و معنایش مجازیست.

و در آخر هم اینکه :

1- به احادیثی که در این باره آمده توجه کنید هیچ کدام چنین برداشتی نکرده اند.

2- دوم اینکه اگر در حالت بسیار دور از ذهن معنای کاهش فشار هوا و کمبود اکسیژن را بپذیریم ، باز ربطش به بالن و هواپیما واقعا دور از عقل است.

(ضمن اینکه قابل توجه دوستان علم گرا:
با کاهش فشار هوا ، فشار روی قفسه سینه کم می شود نه زیاد!!!

اگر به اعماق دریا بروید فشار بیشتر می شود و هر چه به محیط رقیق تر بالای جو بروید این فشار کاهش می یابد.
پس باز این یکی هم بی ربط از آب درآمد)