وظايف شوهر نسبت به همسر از نگاه قرآن كريم
تبهای اولیه
قرآن كريم در آيات فراواني از خانواده و وظايف هر يك از زن و شوهر سخن گفته است; براي اختصار به برخي از وظايف شوهر نسبت به همسرش اشاره ميكنيم:
1. تأمين معاش و نفقة زن:
"الرِّجَالُ قَوَّ َمُونَ عَلَي النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَيَ بَعْضٍ وَبِمَآ أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَ َلِهِم...;(نسأ،34) مردان، سرپرست و نگهبان زنانند; به خاطر برتريهايي كه ]از نظر نظام اجتماع[ خداوند براي بعضي نسبت به بعضي ديگر قرار داده است و به خاطر انفاقهايي كه از اموالشان ]در مورد زنان[ ميكنند..."
بدين وسيله، مرد و سرپرست خانواده وظيفه دارد كه در برابر زن و فرزندان خود، براي پرداختن هزينههاي زندگي و پرداخت مهريه و تأمين زندگي آبرومندانة آنها تلاش و فعاليت نمايد.
از امام صادق7 سؤال شد: "حق زن بر عهده شوهرش چيست؟" فرمود: "او را از جهت غذا و خوراك تأمين كند و پوشاك و لباس او را بدهد و اگراز روي غفلت و ناداني خلافي كرد از او درگذرد."(فروع كافي، شيخ كليني;، ج 5، ص 513، دارالتعارف للمطبوعات.)
2. رعايت عدالت، حسن خلق و ايجاد فضاي مودت و دوستي:
"وَ مِنْ ءَايَـَتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَ َجًا لِّتَسْكُنُوَّا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَة;(روم،21) و از نشانههاي او اينكه همسراني از جنس خودتان براي شما آفريد تا در كنار آنها آرامش يابيد و در ميانتان مودت و رحمت قرار داد."
از بين رفتن اين دو اصل، يعني "مودت" و "رحمت" در زندگي خانوادگي باعث ميشود كه هزاران بدبختي و ناراحتي و اضطراب به وجود آيد.
3. از لحاظ معنوي، مرد بايد خانواده خود را از جهنم نجات دهد و فضاي معنوي و بهشتي در خانه ايجاد نمايد:
"يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا قُوَّا أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا...;(تحريم،6) اي كساني كه ايمان آوردهايد! خود و خانوادة خويش را از آتشي كه هيزم آن انسانها و سنگها است نگاه داريد."
خلاصه آن كه مرد بايد توجه كند كه زن، شريك و سهيم زندگي است; هرگز نبايد بيش از وظايف لازم بر او تحميل كند و دربارة او ستم روا دارد و توقع نداشته باشد كه او در مقابل مرد، همانند خدمتكار و كنيز، تمام احتياجات و اوامرش را انجام دهد. زن نزد شوهر امانت پروردگار است و بايد در چگونگي برخورد و رفتار با او خداوند عزيز را طرف حساب قرار دهد و كمترين ستم، مزاحمت و آزار را درباره او جايز نداند و با نهايت عدالت، انصاف، مهرباني و خيرانديشي با او رفتار كند.(ر.ك: زناشويي از نظر قرآن مجيد و احاديث معتبر، حسن مصطفوي، ص 71ـ75 و ص 217، انتشارات گلي / خانواده در قرآن، دكتر احمد بهشتي، ص148، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي.)
قرآن كريم در آيات فراواني از خانواده و وظايف هر يك از زن و شوهر سخن گفته است; براي اختصار به برخي از وظايف شوهر نسبت به همسرش اشاره ميكنيم:
1. تأمين معاش و نفقة زن:
"الرِّجَالُ قَوَّ َمُونَ عَلَي النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَيَ بَعْضٍ وَبِمَآ أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَ َلِهِم...;(نسأ،34) مردان، سرپرست و نگهبان زنانند; به خاطر برتريهايي كه ]از نظر نظام اجتماع[ خداوند براي بعضي نسبت به بعضي ديگر قرار داده است و به خاطر انفاقهايي كه از اموالشان ]در مورد زنان[ ميكنند..."
بدين وسيله، مرد و سرپرست خانواده وظيفه دارد كه در برابر زن و فرزندان خود، براي پرداختن هزينههاي زندگي و پرداخت مهريه و تأمين زندگي آبرومندانة آنها تلاش و فعاليت نمايد.
از امام صادق7 سؤال شد: "حق زن بر عهده شوهرش چيست؟" فرمود: "او را از جهت غذا و خوراك تأمين كند و پوشاك و لباس او را بدهد و اگراز روي غفلت و ناداني خلافي كرد از او درگذرد."(فروع كافي، شيخ كليني;، ج 5، ص 513، دارالتعارف للمطبوعات.)
2. رعايت عدالت، حسن خلق و ايجاد فضاي مودت و دوستي:
"وَ مِنْ ءَايَـَتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَ َجًا لِّتَسْكُنُوَّا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَة;(روم،21) و از نشانههاي او اينكه همسراني از جنس خودتان براي شما آفريد تا در كنار آنها آرامش يابيد و در ميانتان مودت و رحمت قرار داد."
از بين رفتن اين دو اصل، يعني "مودت" و "رحمت" در زندگي خانوادگي باعث ميشود كه هزاران بدبختي و ناراحتي و اضطراب به وجود آيد.
3. از لحاظ معنوي، مرد بايد خانواده خود را از جهنم نجات دهد و فضاي معنوي و بهشتي در خانه ايجاد نمايد:
"يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا قُوَّا أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا...;(تحريم،6) اي كساني كه ايمان آوردهايد! خود و خانوادة خويش را از آتشي كه هيزم آن انسانها و سنگها است نگاه داريد."
خلاصه آن كه مرد بايد توجه كند كه زن، شريك و سهيم زندگي است; هرگز نبايد بيش از وظايف لازم بر او تحميل كند و دربارة او ستم روا دارد و توقع نداشته باشد كه او در مقابل مرد، همانند خدمتكار و كنيز، تمام احتياجات و اوامرش را انجام دهد. زن نزد شوهر امانت پروردگار است و بايد در چگونگي برخورد و رفتار با او خداوند عزيز را طرف حساب قرار دهد و كمترين ستم، مزاحمت و آزار را درباره او جايز نداند و با نهايت عدالت، انصاف، مهرباني و خيرانديشي با او رفتار كند.(ر.ك: زناشويي از نظر قرآن مجيد و احاديث معتبر، حسن مصطفوي، ص 71ـ75 و ص 217، انتشارات گلي / خانواده در قرآن، دكتر احمد بهشتي، ص148، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي.)
نمي دانم چرا به نظر مي رسد ترجمه ي متون قرآني كاري ساده است يا اينكه مترجم به خود اجازه مي دهد به متون چيزي اضافه كند قبل از آنكه به اصل معني توجه كند. به اينكه آيا معني كلمه به كلمه آيه روشن است يا نه
ترجمه ي كلمه به كلمه آيه فوق چنين است
خداوند مردان را قوامون بر زنان قرار داد به آنچه فضل داد بعضي از آنها را بر بعضي و به آنچه انفاق مي كنند از اموالشان و...
انكه صحبت از شرايط اجتماعي و مهريه و.. . مي شود از كجا ناشي شده است نمي دانم
كلام خداوند مبين است و معني آيه كاملا روشن
ترجمه ي قوامون را هر آنچه دوست داريد بگذاريد ولي خداوند كجا بعضي مردان را بر بعض دگر برتري داده ؟ آنجا كه خود اعلام كرده اشاره به بندگان برگزيده و اين شامل حال همه ي مردان نيست و نكته مهتر و دوم در جايي كه از اموالشان انفاق مي كنند يعني انفاق عامل برتري بندگان خداست بحث كلي است نه انفاق مرد به زن .
همانگونه كه روشن است بر خلاف تصور خداوند در اين آيه سخني از برتري كلي مردان نسبت به زنان نگفته است.