جمع بندی چرا برای بعضی از انسان ها پیامبری فرستاده نشده است؟

تب‌های اولیه

11 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا برای بعضی از انسان ها پیامبری فرستاده نشده است؟

سلام علیکم
فلسفه خلقت انسانها عبادت خداوند است و این جز با رسیدن دین از طریق انبیا به بشر محقق نمی گردد. حال انسانهایی پیدا می شوند که پیامبری بر آنها نازل نشده است مانند انسانهایی که چند سال پیش در یکی از جزایر (شاید آمریکا یا آفریقا) پیدا شدند که مانند حیوانات زندگی می گردند و حتی نمی توانستند صحبت کنند(شاید در طول تاریخ گذشته نیز چنین انسانهایی وجود داشته اند!). آیا خلقت این انسانها عبث و بیهوده است؟ چرا زمینه برای رشد و کمال این انسانها از سوی خداوند حکیم فراهم نشده است؟ چرا پیامبری بر آنها نازل نشده تا راه هدایت را بیابند؟

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد کریم

وحیدیا;750918 نوشت:
سلام علیکم
فلسفه خلقت انسانها عبادت خداوند است و این جز با رسیدن دین از طریق انبیا به بشر محقق نمی گردد. حال انسانهایی پیدا می شوند که پیامبری بر آنها نازل نشده است مانند انسانهایی که چند سال پیش در یکی از جزایر (شاید آمریکا یا آفریقا) پیدا شدند که مانند حیوانات زندگی می گردند و حتی نمی توانستند صحبت کنند(شاید در طول تاریخ گذشته نیز چنین انسانهایی وجود داشته اند!). آیا خلقت این انسانها عبث و بیهوده است؟ چرا زمینه برای رشد و کمال این انسانها از سوی خداوند حکیم فراهم نشده است؟ چرا پیامبری بر آنها نازل نشده تا راه هدایت را بیابند؟

سلام وعرض ادب
اولا این سخن که برای آنها راهنمایی فرستاده نشده است. قابل اثبات نیست. ما دلیلی نداریم که برای آنها راهنمایی فرستاده نشده.
از طرف دیگر خداوند بدون اتمام حجت هیچ قوم وطائفه ای را مجازات نمی کند. به دلیل اینکه می فرماید:
وَ رُسُلاًقَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ رُسُلاًلَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَ كَلَّمَ اللَّهُ مُوسى تَكْليماً (نساء/164)
رُسُلاًمُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزيزاً حَكيماً (نساء/165)
و پيامبرانى [را فرستاديم] كه در حقيقت [ماجراى] آنان را قبلاً بر تو حكايت نموديم؛ و پيامبرانى [را نيز برانگيخته ايم] كه [سرگذشتِ] ايشان را بر تو بازگو نكرده ايم. و خدا با موسى آشكارا سخن گفت.
پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند، تا براى مردم، پس از [فرستادن] پيامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجّتى نباشد، و خدا توانا و حكيم است.
از سرگذشت خیلی از پیامبران ما خبر نداریم. ودر عین حال خداوند اگر برای قومی پیامبر نفرستاده باشد مجازات هم نمی کند.

اما در مورد بومیان آمریکا باید عرض کنم اینهم از مظلومیت آن سرخپوستان است که اروپایی ها قتل عامشان کردند وبعد هم گفتند آنها وحشی بوده اند. بعد از اینکه اروپایی ها وارد جزایر آمریکا می شوند. بومیان آنجا از اینها استقبال می کنند ولی این وحشی های واقعی بجای تعامل درست با آنها برای چپاول اموال وکشور آنها طبق آنچه در کتب تاریخ معاصر است. وتاریخ وتمدن است، صد وبیست میلیون انسان را قتل عام می کنند.
حالا این تعداد درست است یا نه نمی دانم. ولی آنچا مسلم است میلیونها انسان را قتل عام می کنند.
اگر آنها وحشی بودند. چرا اینها را وقتی وارد کشورشان شدند نکشتند بلکه مهمان نوازی کردند ولی اینها بعد از استقرار که اولین بار هم اسپانیایی ها بودند وبعد پرتغال هم وارد میدان شد. بومیان آمریکا را قتل عام کردند.
بومیان آمریکا دارای تمدن وفرهنگ بودند. لذا در قضاوت اشتباه نکنیم. وما نمی توانیم بگوییم آنها دارای دین نبودند یا حق به آنه نرسیده بود. وآنها تابع حق نبودند. چه بسا قضیه عکس این است.
حتی استادی تاریخی داشتیم که ایشان نقل می کرد. وقتی غربی ها وارد آمریکا شدند. دیدند که آنها مساجدی دارند. وهمین امر یعنی دشمنی با اسلام باعث شد آن بندگان خدا را قتل عام کنند.
وحشی گری این قتل عام گسترده زن وبچه ومیلیونها خانواده است. ومتاسفانه در کتب درسی ما کریستف کلمپ جنایتکار را بعنوان یک گردشگر معرفی کردند.

[=Times New Roman][=Times New Roman] 

[="Navy"]

وحیدیا;750918 نوشت:
سلام علیکم
فلسفه خلقت انسانها عبادت خداوند است و این جز با رسیدن دین از طریق انبیا به بشر محقق نمی گردد. حال انسانهایی پیدا می شوند که پیامبری بر آنها نازل نشده است مانند انسانهایی که چند سال پیش در یکی از جزایر (شاید آمریکا یا آفریقا) پیدا شدند که مانند حیوانات زندگی می گردند و حتی نمی توانستند صحبت کنند(شاید در طول تاریخ گذشته نیز چنین انسانهایی وجود داشته اند!). آیا خلقت این انسانها عبث و بیهوده است؟ چرا زمینه برای رشد و کمال این انسانها از سوی خداوند حکیم فراهم نشده است؟ چرا پیامبری بر آنها نازل نشده تا راه هدایت را بیابند؟

سلام
شاید اونا از نسل حضرت ادم علیه السلام نبودن و از نسل باقی مانده قبل از او بودن

گمونم حساب و کتاب فقط برای انسان های بعد از حضرت ادم هست ما قبل اون شاید نیازی نبود چون دارای قدرت تعقل نبودن[/]

وحیدیا;750918 نوشت:
فلسفه خلقت انسانها عبادت خداوند است و این جز با رسیدن دین از طریق انبیا به بشر محقق نمی گردد.

بسمه الحکیم

عرض سلام و ادب

"و ما خلقت الجن و الانس الّا لیعبدون" لیعبدون را مفسرین "لیعرفون" معنا کرده اند.

و قطعا عبادات صوری وسیله ی رسیدن به این معرفتند.

استاد گرامی حال سؤال من این است که: آیادر طرح خلقت باید انسانها همگی، به یک معرفت واحد برسند؟

و یا گونه ی عبادتی یکسان داشته باشند؟ تا بپرسیم وجود انسانهای فاقد تمدن خلاف طرح خلقت است؟

با تشکر

کریم;751765 نوشت:
اگر آنها وحشی بودند. چرا اینها را وقتی وارد کشورشان شدند نکشتند بلکه مهمان نوازی کردند ولی اینها بعد از استقرار که اولین بار هم اسپانیایی ها بودند وبعد پرتغال هم وارد میدان شد. بومیان آمریکا را قتل عام کردند. بومیان آمریکا دارای تمدن وفرهنگ بودند. لذا در قضاوت اشتباه نکنیم. وما نمی توانیم بگوییم آنها دارای دین نبودند یا حق به آنه نرسیده بود. وآنها تابع حق نبودند. چه بسا قضیه عکس این است. حتی استادی تاریخی داشتیم که ایشان نقل می کرد. وقتی غربی ها وارد آمریکا شدند. دیدند که آنها مساجدی دارند. وهمین امر یعنی دشمنی با اسلام باعث شد آن بندگان خدا را قتل عام کنند. وحشی گری این قتل عام گسترده زن وبچه ومیلیونها خانواده است. ومتاسفانه در کتب درسی ما کریستف کلمپ جنایتکار را بعنوان یک گردشگر معرفی کردند
سلام
دقیقاً همینطوره که شما گفتید استاد. جالب اینکه همین الان یکی از دلایلی که آمریکایی ها برای اثبات برخی ادعاهای خودشون میارن ، اینه که در پیشگویی های سرخپوستان ، بخصوص قبیله "مایا" اومده!!! ما آخر نفهمیدیم اینها قوم وحشی هستن یا قومی که قدرت های فراطبیعی از جمله پیشگویی داشته!

صحبت من روی درست و غلط این ادعای آمریکایی ها نیست. اونها که کلاً از هر چیز درست و غلطی سعی میکنن به نفع خودشون استفاده کنن. حرف اینه که چطور ملتی رو که تا چند سال پیش وحشی و بی تمدن می نامیدند ، الان شده ریفرنس اونها برای پیشگویی های مهم؟!

همین چند وقت پیش بود که موج نابودی دنیا در 2012 رو راه انداختن و به پیشگویی های مایاها و همچنین نوستر آداموس استناد میکردن

نکتهء مهم اینجاست که جدای از هدف سوء استفاده غرب از تمدن بومی ها و بزرگنمایی هایی که در این زمینه دارن ، اقوامی مثل سرخپوستان (ائم از مایا ، آپاچی ، شایان و....) واقعاً هم دارای تمدن و دین بوده اند

من این تصاویر رو از ویکی پدیا گرفتم و برای همین اصراری به درست بودنش ندارم. ولی فقط همین عکس ها نیست ، بلکه نمونه های بسیاری از این تمدن ها وجود داشتن که توسط غربی ها از بین رفتند و بعد هم اظهار شده که اونها یک مشت وحشی بودند!

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Uxmal01-panorama.jpg?uselang=fa
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tikal_temple_jaguar.jpg?uselang=fa
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:El_Castillo_Stitch_2008_Edit_2.jpg?uselang=fa
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chilam_Balam_Ixil.jpg?uselang=fa
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chichen_Itza_ruins_in_Mexico_--_by_John_Romkey.jpg?uselang=fa

اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم

به نام خدا وسلام به دوست عزيز و گرامي

پاسخ به موضوع


ممکن است برای بعضی ها چنین سئوالاتی مطرح شود و چنین بیند یشندکه آیا مبعوث شدن پیامبران از سوی خدا برای راهنمائی انسانها ضرورت دارد؟

مگرعقل وخرد انسانها برای فهم واقعیت ها کافی نیست؟
مگر پیشرفت علم و دا نش بشر، کمک به کشف رازها و روشن شدن همه حقایق نمی کند؟
بنابراین آنچه را پیامبران ممکن است برای ما بیاورند، از دو حال خارج نیست، یا عقل ما بخوبی آن را درک می کند و یا نه.
اگر صورت اول باشد و عقل ما بخوبی آن را درک کند، در این صورت نیازی به فرستادن پیامبران نداریم.
واگرهم صورت دوم باشد، وعقل ما قادر به درک آن نیست، دراین صورت ما نمی توانیم زیر بار مطالبی برویم که بر خلاف عقل و خردمان است! از سوی دیگر، آیا چنین حرفی درست است که، انسان خود را در اختیار دیگری بگذارد، و سخنان او را بدون چون و چرا بپذیرد؟
مگر پیامبران انسانهائی همچون خود ما نیستند؟پس چرا و چگونه ماخودرا در اختیار انسانهائی همچون خود ما بگذاریم؟
برای روشن شدن حقیقت مسئله و با توجه به چند نکته پاسخ همه این سئوالات روشن می شود، و موقعیت بعثت پیامبران در نظام زندگی انسانها معلوم می گردد.
1- ما باید بدانیم که، علم و دانش بشر محدود است، و با تمام پیشرفتهائی که در تمام علوم و دانش ها نصیب بشر شده هنوز آنچه را که ما می دانیم در برابر آنچه نمی دانیم همچون قطره ای در برابردریا است، وگاهی دربرابرکوه است.
درحقیقت عقل ما همچون نور افکن قوی و نیرومندی است، اما پیامبران ووحی آسمانی همچون یک خورشید عالمتاب، آیا کسی می تواند بگوید من با داشتن یک نورافکن قوی چه احتیاجی به خورشید دارم؟!
پس روشن می شود که، قلمرو قضاوت و درک عقل ما منطقه کوچکی است که، شعاع علم و دانش آن را روشن ساخته و ما از بیرون آن به کلی بی خبریم بنابر این پیامبران می آیند و این منطقه وسیع را تا آنجا که ما نیاز داریم روشن می سازد.
آنهاکه درگذشته می گفتند با وجود عقل و خرد آدمی، نیازی به پیامبران و تعلیمات آنها نداریم، سخت در اشتباهند، چون نه قلمرو علم و دانش بشر را شناخته اند و نه رسالت پیامبران را.
این درست به آن می ماند که کودکی درس الفبا را درکلاس اول خوانده بگوید من دیگر همه چیز را میدانم و نیاز به معلم و استاد ندارم، آیا این سخن بی پایه و دلیل نیست؟.
2- هیچکس نمی گوید انسان خود را در بست در اختیار دیگری همچون خودش بگذارد، چنین چیزی نگفتیم وچنین حرفی درست نیست.
بلکه گفتیم پیامبران با وحی آسمانی، یعنی با علم بی پا یان خدا، ارتباط دارند، و ما باید از طریق دلائل قطعی ارتباط آنها را با خدا بشناسیم، تنها در این صورت است که سخنان این پیامبران و رهبران آسمانی را پذیرا می شویم و تعلیمات حساب شده آنها را با جان و دل می پذیریم.

با سلام و تشکر از پاسخ جنابعالی
دوخط اول بخشی از پاسخ بنده است ولی مابقی مورد سوال من نبود. یعنی اصلا بحث بر سر بومیان آمریکا یا انسانهای فاقدتمدن - آن هم به معنای مدرن آن- نیست، بلکه بحث بر سر لزوم رسیدن جریان هدایت به همه انسانها و وجود امکان دینداری و رشد ساحت انسانی و معنوی وجود آنهاست. سلمنا که خدا بدون اتمام حجت مجازات نمی کند اما معنای این سخن این نیست که ممکن است اتمام حجت نکند بلکه تصریح ظاهر آیه این است که خدا رسل را می فرستد که اتمام حجت کند یعنی خدا بر خود فرض کرده که با ارسال رسل بر همگان اتمام حجت کند. حال انسانهایی یا مجتمع های انسانی پیدا می شوند - چه در زمان ما یا در گذشته البته نه قبل از حضرت آدم- که هیچ خبری از خدا و نبی و دین ندارند و در واقع از ساحت حیوانی خود فراتر نرفته اند یعنی امکان رشد برایشان فراهم نبوده (البته اگر این فرض را بپذیرید) حال سوال اینجاست که آیا «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» در مورد ایشان صدق نمی کند. آیا نباید خدا بر اینها اتمام حجت می کرد؟ نباید پیامبر می فرستاد؟ اگر یکی از آنها در قیامت مدعی شود که خدایا اگر پیامبری - یا کسی ازجانب وی- می آمد و ما را دعوت به ایمان می کرد ایمان می آوردیم پاسخ خداوند چیست؟

وحیدیا;753250 نوشت:
با سلام و تشکر از پاسخ جنابعالی
دوخط اول بخشی از پاسخ بنده است ولی مابقی مورد سوال من نبود. یعنی اصلا بحث بر سر بومیان آمریکا یا انسانهای فاقدتمدن - آن هم به معنای مدرن آن- نیست، بلکه بحث بر سر لزوم رسیدن جریان هدایت به همه انسانها و وجود امکان دینداری و رشد ساحت انسانی و معنوی وجود آنهاست. سلمنا که خدا بدون اتمام حجت مجازات نمی کند اما معنای این سخن این نیست که ممکن است اتمام حجت نکند بلکه تصریح ظاهر آیه این است که خدا رسل را می فرستد که اتمام حجت کند یعنی خدا بر خود فرض کرده که با ارسال رسل بر همگان اتمام حجت کند. حال انسانهایی یا مجتمع های انسانی پیدا می شوند - چه در زمان ما یا در گذشته البته نه قبل از حضرت آدم- که هیچ خبری از خدا و نبی و دین ندارند و در واقع از ساحت حیوانی خود فراتر نرفته اند یعنی امکان رشد برایشان فراهم نبوده (البته اگر این فرض را بپذیرید) حال سوال اینجاست که آیا «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» در مورد ایشان صدق نمی کند. آیا نباید خدا بر اینها اتمام حجت می کرد؟ نباید پیامبر می فرستاد؟ اگر یکی از آنها در قیامت مدعی شود که خدایا اگر پیامبری - یا کسی ازجانب وی- می آمد و ما را دعوت به ایمان می کرد ایمان می آوردیم پاسخ خداوند چیست؟

سلام وعرض ادب
اولا خود این جای بحث دارد که برای کدام قوم پیامبر نفرستاده شده است. حال فرض می گیریم که فرستاده نشده. خداوند به تعبیر علم اصول عقاب بلا بیان نمی کند. اگر سخن الهی ودین الهی بر کسی نرسیده واو هم در دریافت وفهم حقیقت کوتاهی نکرده. مجازات ندارد.
این ایرادش کجاست؟ خداوند برای کسی که پیام را فرستاده ولی به سخن حق گوش نکرده وگمراه شده است. احتجاج می کند.

جمع بندی: چرا برای بعضی از انسان ها پیامبری فرستاده نشده است؟
سوال: چرا برای برخی امت ها ومردم پیامبری فرستاده نشده است؟ مانند مردم آمریکا، جهنم بردن اینها بی عدالتی نیست؟
جواب: در جواب این سوال توجه به چند نکته لازم است.

  1. قبح عقاب بلابیان:
خداوند هیچ کس را بدون اتمام حجت وبیان حقیقت عقاب نمی کند. واین حکمی عقلی است که در علم اصول بحث برائت به آن استناد می شود. یعنی اگر خداوند کسی را بخاطر ترک عملی وعدم عمل به وظیفه اش بدون اینکه حکم الهی به او رسیده باشد. عقاب کند، واو هم در فهم ویادگیری حکم الهی کوتاهی نکرده باشد. ممکن نیست. چون عقاب بلابیان است که شخص حکیم وعادل هیچوقت چنین کاری انجام نمی دهد.
2- اتمام حجت:
خداوند طبق صریح قرآن تا اتمام حجت نکرده باشد. ویکی از دلایل فرستادن انبیاء الهی اتمام حجت است. خداوند متعال می فرماید:
رُسُلاًمُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزيزاً حَكيماً.[1]
پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند، تا براى مردم، پس از [فرستادن] پيامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجّتى نباشد، و خدا توانا و حكيم است.

  1. عدم آگاهی از سرگذشت همه انبیاء:
ما از سرگذشت خیلی از پیامبران الهی خبر نداریم. لذا نمی توانیم بگوییم که خداوند برای آنها پیامبری نفرستاده است. چه بسا خداوند برای مردم آمریکا وسایر قاره ها فرستاده است وما از آنها خبری نداریم.
وَ رُسُلاًقَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ رُسُلاًلَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَ كَلَّمَ اللَّهُ مُوسى تَكْليماً.[2]
و پيامبرانى [را فرستاديم] كه در حقيقت [ماجراى] آنان را قبلاً بر تو حكايت نموديم؛ و پيامبرانى [را نيز برانگيخته ايم] كه [سرگذشتِ] ايشان را بر تو بازگو نكرده ايم. و خدا با موسى آشكارا سخن گفت.
بنابراین اگر خداوند متعال برای آنها پیامبری فرستاده باشد. که حجت برآنها تمام شده است. ولی اگربه هر دلیلی پیام الهی برای کسی نرسیده باشد. مصداق مستضعف فکری است که مورد عفو ورحمت الهی ان شاءالله قرار خواهد گرفت.
إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا يَسْتَطيعُونَ حيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبيلا.[3]
مگر آن مردان و زنان و كودكان فرودستى كه چاره‏جويى نتوانند و راهى نيابند.
فَأُولئِكَ عَسَى‏ اللَّهُ أَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً.[4]
پس آنان [كه فى الجمله عذرى دارند] باشد كه خدا از ايشان درگذرد، كه خدا همواره خطابخش و آمرزنده است‏



[/HR][1] . نساء/165

[2] . نساء/164

[3] . نساء/98

[4] . نساء/99


پرسش:
چرا برای برخی امت ها ومردم پیامبری فرستاده نشده است؟ مانند مردم آمریکا، جهنم بردن اینها بی عدالتی نیست؟

پاسخ:
در جواب این سوال توجه به چند نکته لازم است.

1- قبح عقاب بلابیان:
خداوند هیچ کس را بدون اتمام حجت و بیان حقیقت عقاب نمی کند. و این حکمی عقلی است که در علم اصول بحث برائت به آن استناد می شود. یعنی اگر خداوند کسی را بخاطر ترک عملی و عدم عمل به وظیفه اش بدون اینکه حکم الهی به او رسیده باشد. عقاب کند، و او هم در فهم و یادگیری حکم الهی کوتاهی نکرده باشد. ممکن نیست. چون عقاب بلابیان است که شخص حکیم و عادل هیچوقت چنین کاری انجام نمی دهد.

2- اتمام حجت:
خداوند طبق صریح قرآن یکی از دلایل فرستادن انبیاء الهی اتمام حجت است. خداوند متعال می فرماید: «رُسُلاًمُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزيزاً حَكيماً»؛ پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند، تا براى مردم، پس از [فرستادن] پيامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجّتى نباشد، و خدا توانا و حكيم است.(1)

3. عدم آگاهی از سرگذشت همه انبیاء:
ما از سرگذشت خیلی از پیامبران الهی خبر نداریم. لذا نمی توانیم بگوییم که خداوند برای آنها پیامبری نفرستاده است. چه بسا خداوند برای مردم آمریکا و سایر قاره ها فرستاده است و ما از آنها خبری نداریم، چنانچه قرآن می فرماید: «وَ رُسُلاًقَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ رُسُلاً لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ ...»؛ و پيامبرانى [را فرستاديم] كه در حقيقت [ماجراى] آنان را قبلاً بر تو حكايت نموديم؛ و پيامبرانى [را نيز برانگيخته ايم] كه [سرگذشتِ] ايشان را بر تو بازگو نكرده ايم ...(2)

بنابر این اگر خداوند متعال برای آنها پیامبری فرستاده باشد. که حجت بر آنها تمام شده است. ولی اگر به هر دلیلی پیام الهی برای کسی نرسیده باشد. مصداق مستضعف فکری است که ان شاءالله مورد عفو و رحمت الهی قرار خواهد گرفت. خداوند متعال در مورد این افراد می فرماید: «إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا يَسْتَطيعُونَ حيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبيلا * فَأُولئِكَ عَسَى‏ اللَّهُ أَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً»؛ مگر آن مردان و زنان و كودكان فرو دستى كه چاره‏ جويى نتوانند و راهى نيابند. پس آنان [كه فى الجمله عذرى دارند] باشد كه خدا از ايشان درگذرد، كه خدا همواره خطا بخش و آمرزنده است‏.(3)

_________
(1) نساء/ 165.
(2) نساء/ 164.
(3) نساء/ 98 و 99.

موضوع قفل شده است