تبیین دقیق آیه «إن الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودا» چیست؟

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تبیین دقیق آیه «إن الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودا» چیست؟

بسمه الرحمان

با سلام و عرض ادب

آیه شریفه 96 سوره مریم:"أن الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودا"

یکی از تفاسیر این آیه شریفه، جای گرفتن محبت مؤمنین در دلها است.

امّا قرینه "سیجعل" به نظر این تفسیر را ضعیف می کند و همینطور بغضی که از اهل ایمان در بسیاری

از دلهای آلوده وجود دارد.

در برخی روایات هم دیدم که آن را به ولایت امیر المؤمنین تفسیر فرموده اند،آیا این تفسیر می تواند

بیان شرط درک ولایت حقیقی حضرت و سیر و سلوک در مراتب آن باشد و در واقع بیان التزام عملی

به شریعت برای درک ولایت؟

با تشکر

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد محسن

حبیبه;746545 نوشت:
بسمه الرحمان

با سلام و عرض ادب

آیه شریفه 96 سوره مریم:"أن الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودا"

یکی از تفاسیر این آیه شریفه، جای گرفتن محبت مؤمنین در دلها است.

امّا قرینه "سیجعل" به نظر این تفسیر را ضعیف می کند و همینطور بغضی که از اهل ایمان در بسیاری

از دلهای آلوده وجود دارد.

در برخی روایات هم دیدم که آن را به ولایت امیر المؤمنین تفسیر فرموده اند،آیا این تفسیر می تواند

بیان شرط درک ولایت حقیقی حضرت و سیر و سلوک در مراتب آن باشد و در واقع بیان التزام عملی

به شریعت برای درک ولایت؟

با تشکر


بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام وطلب توفیق الهی و سلامتی برای شما

می توان گفت جدای از تفاسیر متعددی که مربوط به آیه شریفه وجود دارد،اما باید دانست خدای متعال با بیان "سیجعل" می خواهد به ما نشان دهد که اگر ایمان با عمل صالح همراه شود، نتیجه اش القای محبت وعلاقه شخص مومن در دل های دیگران(مومنان) است."آینده" در این جا به معنای نتیجه عمل است نه این که قرار است در آینده اتفاق خاصی بیفتد.

به بیان دیگر این که هر کسی عمل نیکی انجام دهد،نتیجه عمل خویش را در زمان بعدی خواهد دید و آن نتیجه یعنی القای محبت در دل های دیگران(مومنان) است. اول عمل صالح از بنده، سپس محبوب شدن نزد دیگران از طرف خدا.

ایمان و عمل صالح در زمان سابق و محبوب شدن نزد دیگران از طرف خدای متعال در زمان بعد است که نسبت به زمان گذشته آینده به حساب می آید.

یعنی تو کار نیک انجام بده خدای متعال تو را محبوب مردم خواهد کرد.

در کتاب خدا آیه ای وجود دارد که به ما می فهماند نتیجه هر عملی به دست خدای متعال است.

خدای متعال در کتابش فرمود:

"أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُون"(1)

آيا شما آن را مى‏رويانيد يا ما مى ‏رويانيم؟

آن چه از این آیه شریفه به دست می آوریم این است که اقدام برای هر کاری در ابتدا از انسان آغاز می شود اما در واقع اقدام کننده اصلی خدای متعال و نتیجه کار به دست اوست.

با این حال در برخی از تفاسیر از جمله "سیجعل" معانی خاصی ارائه شده است.

تفسیری دیگر از "سیجعل"

آورده اند:

جمله‏ "سيجعل" با سين گفته شده است كه به معنى به زودى است يا براى اين است كه سوره در مكّه نازل شده است و آن جا مسلمانان گرفتار بودند به آن ها نويد داده شده است كه به زودى تقويت می شوند و دوستی شان در دل ها جاى می گيرد و يا مقصود به عالم ديگر است كه كارهاى خوب ‏شان در آن جا نمودار می شود و موجب دوستى با يك دیگر می شود.یا گفته شده است: مقصود از كلمه‏ى "ودّ" آن چيزى است كه دوست مي دارند و معنى جمله اين است: آن چه دوست می دارند به زودى خداوند به آن ها خواهد داد.(2)

نوشته اند:

در بحث سبب نزول خوانديم اين آيه شريفه در شأن حضرت علي بن ابى طالب سلام الله علیه نازل شده است. ولى چون سبب نزول باعث انحصار و اختصاص نمى‏شود، بنا بر این هر كسى ايمان راستين آورده باشد، يا بياورد،عمل نيك انجام داده باشد، يا بدهد، مشمول اين آيه مباركه خواهد بود. چرا كه هدف اين آيه ايمان و عمل صالح است، نه شخص معلوم و مشخصى.

منظور از ايمان آوردن اين است كه انسان به خدا و رسول او و آن چه را كه فرموده باشند ايمان بياورد و آن ها را بر حق بداند، و مقصود از عمل صالح: همان اعمال و رفتارهائى است كه خدا و رسول آنها را نيك بدانند. اين گونه افرادند كه هم خداى مهربان، و هم رسول او دوستى و محبت آنان را دارند، و هم ايشان داراى محبت و دوستى خدا و رسول او بوده و هستند. و هم مردم دوست دار ايشان خواهند بود. و آنچه را كه خوانديم از اطلاق و سياق كلمه (وُدًّا) استفاده مى‏شوند كه هيچ گونه قيد و شرطى ندارد. آرى ايشان اند كه "سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا" گرچه ممكن است مؤمنين راستين در يك برهه از زمان عمر خويشتن به جهت امر به معروف و نهى از منكرى كه مى ‏كنند و سخن حقى كه مى‏گويند مورد خشم نا اهل‏ ها قرار گيرند، ولى شكى نيست كه دوستى و محبت آنان قلوب صاحب دلان را قبضه مى ‏کند. و گواه بر اين معنى كلمه (سَيَجْعَلُ) مى‏باشد كه (س) آن علامت زمان آينده است. بنا بر این مى‏بينيم تعداد دوست داران و عاشقان امروزی مولای متقیان و یازده فرزندش سلام الله علیهم اجمعین با تعداد علاقه مندان دوره خودشان،اصلا قابل مقايسه نيست!(3)

ایمان و عمل صالح کینه ها را از بین می برد

خدای متعال به دلیل ایمان و عمل صالح مومنان علاقه آنان را در دل هایی که دارای کینه است می افکند و بغض شان را به محبت تبدیل می کند. این موضوع ثابت شده است که انسان های خوب مورد علاقه همه اقشار جامعه هستند و فقدان شان موجب اندوه فرا گیر می شود.

در تایید این ادعا آورده اند:

خداوند محبت آنان(اهل ایمان و عمل صالح) را در دل هاى دشمنان شان مى‏افكند، و اين محبت رشته ‏اى مى‏شود در گردن شان كه آن ها را به سوى ايمان جلب کند.

نكته اصلى آن اين است كه:" ايمان و عمل صالح" جاذبه و كشش فوق العاده‏اى دارد، اعتقاد به يگانگى خدا و دعوت پيامبران كه بازتابش در روح و فكر و گفتار و كردار انسان به صورت اخلاق عاليه انسانى، تقوا و پاكى و درستى و امانت و شجاعت و ايثار و گذشت، تجلى كند، همچون نيروهاى عظيم مغناطيس كشيده و رباينده است.

حتى افراد ناپاك و آلوده از پاكان لذت مى‏برند، و از نا پاكانى هم چون خود متنفرند، به همين دليل هنگامى كه فى المثل مى‏خواهند همسر يا شريكى انتخاب كنند تاكيد دارند كه شخص مورد نظر، پاك، نجيب، امين و درست كار باشد.(4)

در این تفسیر در ضمن بیان مصادیق گوناگون معنای آیه، به این نکته نیز اشاره شده است که ایمان و عمل صالح حتی بغض در دل های مخالفان را به محبت و علاقه تبدیل می کند.

مولای متقیان سلام الله علیه مصداق اکمل "ودّ" و "محبت"

با این حال و جدای از مطالب گذشته همان طور که در برخی از تفاسیر وجود دارد، مولای متقیان سلام الله علیه شان نزول این آیه شریفه و به عنوان برترین و کامل ترین مصداق محبوبیت یک انسان الهی در دیگر دل ها است. که در این باره در تفاسیر مطالب مبسوطی به چشم می خورد و مناسب است مراجعه شود.

پی نوشت ها:

1. سوره واقعه آیه 64

2.عاملی ابراهیم، تفسير عاملي،تهران،انتشارات صدوق،سال 1360 خورشیدی، ج‏6، ص 86 با ویرایش

3.خمینی نجفی محمد جواد،تفسير آسان،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1398 قمری،چاپ اول، ج‏11، ص 248 با ویرایش

4.آیت الله مکارم شیرازی ناصر، تفسير نمونه،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1374 خورشیدی،چاپ اول، ج‏13، ص145 با ویرایش

هو الحبوب

با سلام و عرض ادب

استاد گرامی از شرح جامع و عالی شما متشکرم.

یک سؤال دیگر از این آیه:ممکن است وجه دیگر "سیجعل لهم الرحمان ودا" قرار دادن عشق خداوند

در دل خود انسان مؤمن صالح باشد و این عشق نتیجه ی عمل صالح و ایمان او ؟آیا چنین وجهی برای آیه ذکر شده است؟

با سپاس

حبیبه;748291 نوشت:
هو الحبوب

با سلام و عرض ادب

استاد گرامی از شرح جامع و عالی شما متشکرم.

یک سؤال دیگر از این آیه:ممکن است وجه دیگر "سیجعل لهم الرحمان ودا" قرار دادن عشق خداوند

در دل خود انسان مؤمن صالح باشد و این عشق نتیجه ی عمل صالح و ایمان او ؟آیا چنین وجهی برای آیه ذکر شده است؟

با سپاس


بسم الله الرحمن الرحیم
می توان گفت در بیشتر منابع چنین تبیینی به طور صریح ذکر نشده است و شان نزول آیه شریفه مربوط به همان مباحثی است که بیان شد.با این حساب محبوب شدن در نزد دیگران فرع محبوبیت خدا در دل بنده اش است.و تا عشق خدا در دل بنده اش نباشد، او حتی یک قدم به جلو نخواهد رفت و این تصویری است که در معنای کلی آیه وجود دارد.
هم چنین تا انسان ایمان و عمل صالح نداشته باشد، محبتش در دل ها جلب نخواهد شد و این محبت پاداش عمل نیک اوست.
با این حال قابل انکار نیست که خدای متعال بنده مومن و نیکو کارش را دوست می دارد و این غیر از جلب توجه دیگران نسبت به اوست.پس در چنین وضعی دو موضوع شکل می گیرد، اول این که شخص، با ایمان و عمل صالحش محبوب خدا می شود و خدای متعال علاقه اش را نسبت به چنین بنده ای ابراز می کند همان طور که خودش فرمود: "إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْديهِمْ رَبُّهُمْ بِإيمانِهِمْ تَجْري مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ في‏ جَنَّاتِ النَّعيمِ"(1)كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، پروردگارشان آن ها را در پرتو ايمان شان هدايت مى ‏كند از زير (قصرهاى) آنها در باغ هاى بهشت، نهرها جارى است.
این هدایت الهی معنایی جز عشق ندارد. خدای متعال بنده با ایمانش را دوست دارد که او را هدایت می کند و به او پاداش بزرگی می دهد.
از طرفی همان طور که به آیه شریفه استشهاد کردید، خدای متعال کاری می کند که مومن نیکوکار نزد دیگران نیز دوست داشتنی و محبوب باشد.
پس گویا بحث عشق خدا به بنده با ایمان و نیکوکارش امری از قبل اثبات شده است و نیازی به بحث ندارد.اما آن چه از مفاد آیه شریفه بر می آید، آیه در صدد تبیین یک پیام از طرف خدای متعال به بندگانش است که اگر دوست دارید قلب دیگران را تسخیر کنید،مومن و نیکوکار باشید.این یک وعده حتمی و حق است.
شخص با ایمان و عمل صالحش عشق و محبت خدا را به خود جلب می کند و خدا نیز در پاسخ به ایمان و عمل صالحش عشق بنده اش را در دل های دیگران قرار می دهد.
در نتیجه ایمان و عمل صالح کلید جلب محبت خدا به بنده اش است وچون وی را دوست می دارد،نزد دیگران محبوبش می کند.
نظر برخی از تفاسیر
در ابتدای پاسخ توضیح دادم که نظر اکثر تفاسیر همان مطالبی بود که بیان شد. با این حال به موضوع مورد نظر پرسشگر در بعضی از تفاسیر اشاره شده است.
نوشته اند:

1. آنان كه ايمان آرند و عمل صالح كنند، خداى متعال دوستی ايشان را در دل مردمان قرار می دهد. در این آیه دو قول گفته شده است،الف: سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا یعنی خداى متعال ايشان را دوست می دارد. ب:.ديگر آن كه ايشان را در دل مردمان محبوب می گرداند.(2)


2.از ابن عباس نقل شده است که در معنای "ودّ" نوشته است:يعنى يحبّهم اللّه و يحبّبهم إلى خلقه(3)

3."إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا"

خداى رحمان كسانى را كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، محبوب همه گرداند.

خدا اينان را دوست مى ‏دارد و اينان خدا را دوست مى‏دارند. اين علاقه و پيوند صحيح ميان بنده و پروردگارش است. از اين رو رسول خدا صلوات الله علیه به مولای متقیان سلام الله علیه فرمود كه از خدا بخواهد دوستى در قلوب مؤمنان را روزى او گرداند.(4)

و الله العالم.

پی نوشت ها:

1.سوره یونس آیه 9

2.ابو الفتوح رازی حسین بن علی،روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن،مشهد،انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی،سال 1408 قمری، ج‏13، ص 123 با اقتباس و ویرایش
3.طبرسی فضل بن حسن،تفسير جوامع الجامع،تهران ،انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم،سال 1377 خورشیدی،چاپ اول، ج‏2، ص 411 با ویرایش و اقتباس
4.گروه مترجمان،تفسير هدايت،مشهد،انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی،سال 1377 خورشیدی،چاپ اول، ج‏7، ص 94 با ویرایش و اقتباس

محسن;749719 نوشت:
از اين رو رسول خدا صلوات الله علیه به مولای متقیان سلام الله علیه فرمود كه از خدا بخواهد دوستى در قلوب مؤمنان را روزى او گرداند.(4)

هو المحبوب

با سلام و ادب

استاد گرامی این حدیث آخر همان وجهی بود که به دنبال آن می گشتم

دوستی علی ابن ابیطالب علیه السلام در دلها، همان مفهوم ولایت نیست که

به یُمن ایمان و عمل صالحِ خالص در دلها قرار می گیرد؟"سیجعل لهم الرحمان ودا"

مگر در منابع دینی نداریم که بی ولای علی ابن ابیطالب هیچ عملی پذیرفته نیست؟

امام سجاد (عليه السلام) به نقل از رسول الله (صلي الله عليه و آله) فرموده که آن وجود مقدس (صلي الله عليه و آله) فرموده اند: ... قسم به آن کس که جان محمد (صلي الله عليه و آله) در دست او است اگر بنده ای در روز قیامت عمل هفتاد پیغمبر را بیاورد خداوند از او نپذیرد تا خدا را به ولایت من و اهل بیتم (علیهم السلام) دیدار کند
امام صادق (عليه السلام) هم فرموده است: نخستین چیزی که از بنده به هنگامی که در پیشگاه خدا می ایستد، پرسیده می شود از نمازهای واجب و زکات واجب و روزۀ واجب و حج واجب و از ولایت ما اهل بیت (عليهم السلام) است که اگر اقرار به ولایت ما کرده و بر آن مرده باشد نماز و روزه و زکات و حجش پذیرفته می شود و اگر در پیشگاه خدا جل جلاله بر ولایت ما اقرار نکند خدای عزوجل چیزی از اعمالش را نخواهد پذیرفت.

با تشکر.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا

با سلام

در بسيارى از كتب حديث و تفسير اهل تسنن علاوه بر شيعه روايات متعددى در شان نزول اين آيه از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نقل شده است كه نشان مى‏دهد نخستين بار اين آيه در مورد على (عليه السلام) نازل گرديده است. از جمله: رسول خدا (صلي الله عليه و آله) به على (عليه السلام) فرمود: "قل اللهم اجعل لى عندك عهدا، و اجعل لى فى قلوب المؤمنين مودة"، بگو: خداوندا! براى من عهدى نزد خودت قرار ده، و در دلهاى مؤمنان مودّت مرا بيفكن. در اين هنگام، اين آيه نازل گرديد. شايد به همين دليل در روايت صحيح و معتبر از خود امير مؤمنان على (عليه السلام) چنين نقل شده: "لو ضربت خيشوم المؤمن بسيفى هذا على ان يبغضنى ما ابغضنى و لو صببت الدنيا بجماتها على المنافق على ان يحبنى ما احبنى و ذلك انه قضى فانقضى على لسان النبى الامى انه قال لا يبغضك مؤمن و لا يحبك منافق"، اگر با اين شمشيرم بر بينى مؤمن بزنم كه مرا دشمن دارد هرگز دشمن نخواهد داشت، و اگر تمام دنيا (و نعمت هايش) را در كام منافق فرو ريزم كه مرا دوست دارد، دوست نخواهد داشت، زيرا پيامبر (صلي الله عليه و آله) به صورت يك حكم قاطع به من فرموده است: اى على! هيچ مؤمنى تو را دشمن نخواهد داشت و هيچ منافقى محبت تو را در دل نخواهد گرفت. از امام صادق (عليه السلام) مى‏خوانيم: كه پيامبر (صلي الله عليه و آله) در آخر نماز خود با صداى بلند به طورى كه مردم مى‏شنيدند در حق امير مؤمنان على (عليه السلام) چنين دعا مى‏كرد: "اللهم هب لعلى المودة فى صدور المؤمنين، و الهيبة و العظمة فى صدور المنافقين"، خداوندا! محبت على (عليه السلام) را در دلهاى مؤمنان بيفكن، و همچنين هيبت و عظمت او را در دلهاى منافقان. در اين هنگام آيه 96 و آيه بعد از آن نازل شد.

برای دریافت این تصویر، یک صلوات برای تعجیل در ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بفرستید.

IMAGE(<a href="http://yekupload.com/plugins/imageviewer/site/direct.php?s=1jcR&/sayajal2-n.jpg" rel="nofollow">http://yekupload.com/plugins/imageviewer/site/direct.php?s=1jcR&/sayajal2-n.jpg</a> )

موضوع قفل شده است