جمع بندی آیا این سخنرانی از شهید بهشتی است؟
تبهای اولیه
بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ شهید بهشتی به انحراف طلاکوبی در حرم ها و نذری/ این چه چهره ای است که از حضرت عباس ساخته اید؟
منبع
عرض سلام و احترام خدمت کارشناسان گرامی
آیا این سخنرانی از شخص شهید بهشتی است؟
مگر شهید بهشتی فرق بین اولیای الهی و اولیای شیطان را نمیداسته؟ مگر ایشان نمیدانسته چه کسانی شفیعان امتند و چه کسانی شفیع نیستند؟مگر نمیدانسته چگونه میتوان به خدا نزدیک شد و مگر فلسفه نذر برای اولیای الهی را نمیدانسته؟
اگر حقیقتا" این نظر شهید بهشتی بوده یعنی ایشان مثل بعضیها، عقیده به تعظیم شعائر و ترویج دین نداشته اند. دلیل این دیدگاه ایشان چه بوده؟
باتشکر
با سلام و عرض ادب خدمت برادر بزرگوارم جناب صراط عزیز
این سخنرانی را چندین بار گوش کردم آنچه به نظر حقیر آمد این است که:
دکتر بهشتی رحمه الله علیه فلسفه نذر برای اولیای الهی را متوجّه بودند، مسأله شفاعت را هم کاملا متوجّه بودند، با توجّه به برداشتی که حقیر از سخنان مرحوم دکتر بهشتی داشتم؛ برای رسیدن به شفاعت ائمه معصومین علیهم السلام و اولیای الهی از جمله حضرت عباس علیه السلام انسان باید صلاحیّت لازم برای شفاعت را داشته باشد، فرض کنید شخصِ بی مهابایی برای حضرت عباس یا ائمه معصومین علیهم السلام نذر می کند تا به شفاعت این بزرگوراران نائل آید اما از آن طرف به مسئله حقّ الناس اهمیت نمی دهد و خیال می کند صرف نذری دادن برای ائمه و اولیای الهی برای رسیدن به شفاعت ان ها کفایت می کند.
به نظر، دکتر بهشتی رحمه الله علیه این نوع تفکّر را خرافه می دانند و شدیدا با این نوع تفکّر مخالفت می کنند و می فرمایند که شیعه چنین عقیده ای را بر نمی تابد.
شاید سخن علامه طباطبایی هم در تایید سخن ایشان باشد؛ حضرت علّامه می فرمایند:
«خداوند می فرماید که شفاعت، برای گروهی از آدمیان نفع و فایده ای ندارد و بهره مند نشدن این گروه، به خاطر آن است که ایشان صلاحیت اصلی شفاعت که رضای الهی باشد را احراز ننموده اند و شرایط لازم برای این مرحمت را ندارند، همچنان که قرآن کریم در این باره می فرماید که، مشرکان تصور می کنند که بت هایشان در قیامت شفیع آنها خواهند شد، در حالی که این گونه نیست: «وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ وَ یَقُولُونَ هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللَّه قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِما لا یَعْلَمُ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِکُون» (یونس: 18) شگفتا كه اين بت پرستان به جاى خدا چيزى را مىپرستند كه نه ضررى دارد و نه سودى، و مىگويند: اين بتها واسطههاى ما در درگاه خدايند. بگو: آيا شما (با اين عقائد خود) مىخواهيد به خدا از چيزى خبر دهيد كه در آسمانها و زمين از وجود آن خبر ندارد؟ منزه است خدا، و متعالى است از شركهايى كه مىورزند.
به نظر می آید کسی که بدون هیچ واهمه ای عامدا و عالما فرایض دینی خودش را ترک میکند و به مسائلی از قبیل حقّ النّاس و ... اهمیّت نمی دهد و از طرف دیگر به امید شفاعت برای ائمه نذری می دهد در حقیقت ائمه علیهم السلام را (معاذ الله) برای خودش بتی قرار داده است و چنین شخصی شرایط لازم برای شفاعت ندارد.
دکتر بهشتی اصل شفاعت و توسل به ائمه معصومین و اولیای الهی را نهی نمی کنند، آنچه ایشان در صدد بیان ان هستند این است که هر کسی شرایط لازم برای شفاعت را ندارد.
یا حق
پرسش:
شهید بهشتی در پاسخ به انحراف طلاکوبی در حرم ها و نذری می فرماید: این چه چهره ای است که از حضرت عباس ساخته اید؟
اگر حقیقتا" این نظر شهید بهشتی بوده یعنی ایشان مثل بعضیها، عقیده به تعظیم شعائر و ترویج دین نداشتهاند. دلیل این دیدگاه ایشان چه بوده؟
پاسخ:
با توجّه به برداشتی که حقیر از سخنان مرحوم دکتر بهشتی داشتم؛ برای رسیدن به شفاعت ائمه معصومین (علیهم السلام) و اولیای الهی از جمله حضرت عباس (علیه السلام) باید صلاحیّت لازم برای شفاعت را دارا بود، فرض کنید شخصِ بیمهابایی برای حضرت عبّاس یا ائمه معصومین (علیهم السلام) نذر میکند تا به شفاعت این بزرگوراران نائل آید اما از آن طرف به مسئله حقّالناس اهمیت نمیدهد و خیال میکند صرف نذری دادن برای ائمه و اولیای الهی برای رسیدن به شفاعت آنها کفایت میکند. این نوع تفکّر نه تنها در دیدگاه شهید بهشتی بلکه از دیدگاه قاطبه صاحب نظران از جمله حضرت علامه طباطبایی (رحمه الله علیه) این چنین است:
حضرت علّامه در این رابطه میفرمایند:
«خداوند می فرماید که شفاعت، برای گروهی از آدمیان نفع و فایده ای ندارد و بهره مند نشدن این گروه، به خاطر آن است که ایشان صلاحیت اصلی شفاعت که رضای الهی باشد را احراز ننموده اند و شرایط لازم برای این مرحمت را ندارند، همچنان که قرآن کریم در این باره میفرماید که، مشرکان تصور میکنند که بتهایشان در قیامت شفیع آنها خواهند شد، در حالی که این گونه نیست:
«وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ وَ یَقُولُونَ هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللَّه قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِما لا یَعْلَمُ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِکُون»؛ شگفتا كه اين بت پرستان به جاى خدا چيزى را مى پرستند كه نه ضررى دارد و نه سودى، و مى گويند: اين بتها واسطه هاى ما در درگاه خدايند. بگو: آيا شما (با اين عقائد خود) مى خواهيد به خدا از چيزى خبر دهيد كه در آسمانها و زمين از وجود آن خبر ندارد؟ منزه است خدا، و متعالى است از شركهايى كه مى ورزند.(1) و (2)
بر این اساس کسی که بدون هیچ واهمهای عامدا و عالما فرایض دینی خودش را ترک میکند و به مسائلی از قبیل حقّالنّاس و ... اهمیّت نمیدهد و از طرف دیگر به امید شفاعت برای ائمه نذری میدهد در حقیقت ائمه علیهمالسلام را (معاذ الله) برای خودش بتی قرار داده است و چنین شخصی شرایط لازم برای شفاعت ندارد.
دکتر بهشتی اصل شفاعت و توسل به ائمه معصومین و اولیای الهی را نهی نمیکنند، آنچه ایشان در صدد بیان آن هستند که هر کسی شرایط لازم برای شفاعت را ندارد.
_______
(1) یونس/18.
(2) محمدحسین طباطبایی، المیزان، 1417، ج1، ص157.