جمع بندی آیا قران در زمان پیامبر به شکل کنونی بوده است؟

تب‌های اولیه

14 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا قران در زمان پیامبر به شکل کنونی بوده است؟

باسلام
یک سوالی که دارای چند بخش هست و برایم پیش امده را خدمتتان عرض می کنم:

آیا قران در زمان پیامبر به شکل کنونی بوده است؟یعنی بین سوره ها نظم وترتیبی وجود داشت؟یا فقط بین آیات نظم وجود داشت؟(در این صورت علت عدم نظم در بین سوره ها در زمان پیامبر چه بوده است)تاجایی من میدانم بین آیات نظم وترتیب وجود داشته یعنی مثلا چند ایه از سوره بقره نازل شده و بعد باتوجه به شرایط آیاتی از سوره ای دیگرنازل گردیده و وقتی که قران بصورت کامل نازل شد هرآیه در جای خود قرار گرفته است وسوره ها مرتب گردید واسامی آنها نیز مشخص شدامانظمی بین سوره ها وجود نداشت که در زمان عثمان این کار صورت گرفت
امادر کتاب علوم قرانی آیت الله معرفت صفحه36آمده است هر سوره با نزول بسم الله اغاز شده وبا نزول بسم الله جدید ختم ان سوره اعلام می شد دقیقا منظور ایشان چیست در حالیکه در ادامه میگوید هیچ نظم وترتیبی بین سوره ها انجام نگرفت د ر زمان پیامبر، یک تناقضی رو حس کردم در این کتاب منظور ایشان چیست؟
وسوال بعدی اینکه در زمان عثمان دقیقا چه عملی صورت گرفت؟

باتشکر از پاسخگویی شما


با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد میقات

با سلام و درود

بنابر نظر مشهور اندیشمندان قرآنی، ترتیب غالب آیات در سوره ها، توقیفی و بر اساس ترتیب نزول است. در تاپیک دیگری در این زمینه مطالبی عرض شده که لزومی به تکرار در این جا نیست:

ترتیب آیات و سوره ها


هم چنین مطالعه تاپیک ذیل، در این زمینه مفید است:

کاتبان وحی، تفاوت مصاحف و...

مطلب دیگر؛
نزول آیات یک سوره، به غیر از موارد خاص و استثنایی، پشت سر هم بوده است، یعنی با کاتبان با «بسم اله ...» متوجه می شدند که سوره قبلی تمام و سوره جدید آغاز شده است؛ لذا این گونه نبوده که همه آیات به صورت پراکنده و تکه تکه نازل شوند و سپس بخواهند آن ها را در قالب سوره، جمع کنند.

از اینرو از همان ابتدای نزول، آیات در جای خود و در سوره ها، نوشته می شدند؛ مگر موارد استثنایی و خاص که آن هم اندک هستند.

بنابر این:
آن چه مسلم و اتفاقی است، توقیفی بودن نظم آیات در قالب سوره ها است. یعنی شروع و پایان سوره و نظم آیات در قالب سوره، از طرف شارع (خدا و پیامبر) انجام شده است؛

کما این که در روایتی از امام صادق علیه السلام داریم:
"كان يعرف انقضاء سورة بنزول بسم الله الرحمن الرحيم ابتداء لاخری"؛ پايان هر سوره ‏ای به واسطه نزول بسم الله الرحمن الرحيم در آغاز سوره ديگر شناخته می شد. (تفسير عياشي، ج 1، ص 20، روايت 6؛ بحارالانوار، ج 82، باب القراءة وآدابها واحکامها، ص 20، ح 10)

ابن عباس گفته است:
پيامبر(ص) با نزول "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم‏" می ‏دانست كه سوره قبلی پايان يافته و سوره ديگری آغاز گشته است. (مستدرک حاکم ج 1، ص 356، ح 846)

مطلب دیگر؛
قرآن در زمان عثمان، جمع آوری نشده است بلکه یکسان سازی (اتحاد) مصحف ها در زمان او انجام شده است، یعنی برای جلوگیری از اختلاف بین مسلمانان، قرآن های موجود از شهرها و مناطق مختلف جمع آوری و یک قرآن واحد ارائه شد و بقیه را از بین بردند.

پس عثمان در چینش آیات در سوره ها، هیچ نقشی نداشته است.

و باز هم مطلبی دیگر؛
در این که قرآن چه زمانی جمع آوری شده، در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و تحت نظارت ایشان بوده، و یا بعد از رحلت حضرت انجام شده است؛ بین دانشمندان قرآنی اختلاف است و هر کدام هم برای خود ادله و مستنداتی دارند.

نکته: روایات جمع قرآن بعد از رحلت پیامبر نیز بسیار قابل خدشه است و با هم تعارض های زیادی دارند. در زمان عثمان هم که اصلا جمعی صورت نگرفته است.

آیت الله خویی از جمله کسانی هستند که روایات جمع قرآن بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه وآله) را به صورت دسته بندی مطرح نموده و همه را پاسخ داده و مردود دانسته اند.
از طرفی با ادله متعدد، ثابت نموده اند که جمع قرآن توسط پیامبر (صلی الله علیه وآله) و در زمان حیات ایشان انجام شده است.

لذا قول به جمع قرآن در بعد از رحلت پیامبر، به نظر ایشان کذب، مردود و موهوم و خیالی است و با قرآن و سنت و عقل و اجماع مخالف است.(ر.ک: سید ابوالقاسم خویی، البیان فی تفسیر القرآن، ص 237 تا 258)

مطلب مهم:
در هر حال، هر کدام از نظرات عالمان و اندیشمندان امامیه را بپذیریم، در یک موضوع اتفاق و اتحاد نظر دارند و آن هم این که قرآنی که توسط فرشته وحی بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شده به تواتر به ما رسیده لذا قرآن متواتر است.

از طرفی، قرآن موجود، همان قرآنی است که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شده است؛ چرا که حضرت بر کتابت و حفظ آیات نازل شده اهتمام خاصی داشته اند و در زمان حیات ایشان، آیات نازل شده، کتابت و ثبت و ضبط شده اند.

افزون بر این که حفظ قرآن، مختص کتابت نیست بلکه حافظه عرب، نقش مهمی در ثبت و ضبط قرآن داشته و قرائت نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) مشهور بوده و بین مسلمانان، از صدر اسلام تاکنون، نسل به نسل منتقل شده و اکنون به ما رسیده است.

لذا قرآن موجود، همان قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است.

در رابطه با مطلب بالا مي توان گفت كه از نظر تاريخ اسلام تاريخ دقيق جمع آوري قرآن مشخص نيست. آنچه كه تاريخ اسلام به ما نشان مي دهد اين است كه قرآن بصورت يك كتاب مدون و منظم در زمان امامت حضرت امير (ع) جمع آوري شده و پس از آن در سرزمين حجاز و ساير سرزمين ها پخش شده است. اما مطلب بعدي اينكه آنچه كه از منابع اسلامي مشخص است اين است كه در زمان پيامبر اسلام هر سوره اي غير از سوره توبه با بسم اللّه الرحمن الرحيم شروع مي شده و با آخرين آيه اش تمام مي شده است.


با سلام

قران کلمه ای خاص حاوی کتابی جامع شریعت اسلام در زمان رسول خدا ص بود که بعد از ایشان بعلل سیاسی بصورت قرائات در مصاحف و صدور اصحاب پراکنده گشت و بنص صحاح سنت عمر دستور تجرید و عثمان دستور تحریق قران رسول خدا ص را دادند .

این قران فعلی روایت حفص از عاصم میباشد که یکی از قرانها یا قرائات است .

برای رسیدن به قران رسول خدا ص چاره ای از وصول به همه قرائات و روایات نیست .

http://www.iranclubs.org/forums/showthread.php?p=2309340

[="Tahoma"]

Mahdi660;746617 نوشت:
در رابطه با مطلب بالا مي توان گفت كه از نظر تاريخ اسلام تاريخ دقيق جمع آوري قرآن مشخص نيست. آنچه كه تاريخ اسلام به ما نشان مي دهد اين است كه قرآن بصورت يك كتاب مدون و منظم در زمان امامت حضرت امير (ع) جمع آوري شده و پس از آن در سرزمين حجاز و ساير سرزمين ها پخش شده است. اما مطلب بعدي اينكه آنچه كه از منابع اسلامي مشخص است اين است كه در زمان پيامبر اسلام هر سوره اي غير از سوره توبه با بسم اللّه الرحمن الرحيم شروع مي شده و با آخرين آيه اش تمام مي شده است.

با سلام و درود

همان طور که در پست قبل عرض کردم، موضوع جمع آوری قرآن، موضوعی اختلافی است؛ برخی آن را منسوب به زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می دانند، و برخی به بعد از حیات آن حضرت.

هر کدام از این گروه ها نیز برای خود ادله و مستندات قابل تاملی دارند. لذا بهتر است برای مطالعه مستندات آن ها به کتب علوم قرآنی مراجعه شود.

اما این که مدون و به صورت کتاب درآمدن قرآن را مربوط به زمان حضرت علی (علیه السلام) می دانید، این با قول به جمع قرآن در زمان حیات پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز سازگار است؛ زیرا آن چه مهم است جمع آوری قرآن است نه به صورت کتاب و مدون شدن آن.

در مورد آغاز و پایان سوره ها، بله همین طور است، کما این که در پست قبلی، روایت هم در این زمینه نقل کردم.

[="Tahoma"]

خیر البریه;746678 نوشت:

با سلام

قران کلمه ای خاص حاوی کتابی جامع شریعت اسلام در زمان رسول خدا ص بود که بعد از ایشان بعلل سیاسی بصورت قرائات در مصاحف و صدور اصحاب پراکنده گشت و بنص صحاح سنت عمر دستور تجرید و عثمان دستور تحریق قران رسول خدا ص را دادند .

این قران فعلی روایت حفص از عاصم میباشد که یکی از قرانها یا قرائات است .

برای رسیدن به قران رسول خدا ص چاره ای از وصول به همه قرائات و روایات نیست .

با سلام و درود

درست است که قرآن موجود بر اساس قرائت حفص از عاصم و یکی از قرائت ها است ولی نکته مهم این است که بیشترین تطابق را با قرائت مشهور و رایج در صدر اسلام دارد.

علاوه بر شخصیت خود عاصم، نقل او از عبدالرحمان سلمی و او نیز از حضرت علی (علیه السلام) بسیار حائز اهمیت است.

و این که اهلبیت (علیهم السلام) مردم را به همین قرآن ارجاع می داده اند، نیز دلیل است بر اعتبار این قرائت و نیز این که همین قرآن موجود، همان قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است.

در این زمینه زیاد گفتگو کرده ایم لذا برای جلوگیری از تکرار، لینک آن تاپیک ها تقدیم می شود:


کاتبان وحی، تفاوت مصاحف و...

کدام قرائت متواتر و صحیح است

اختلاف قرائات عاصم

آیت الله حسن زاده ، یه کتابی دارن تو این زمینه که ما هر چی گشتیم پیدا نکردیم و نامش رو هم نمیدونستیم که کار مشکل تر بود .
ظاهرا شرحی هست بر یه مطلب دیگر که بصورت کتاب دراومده ، اگه لطف کنید و نام این کتاب رو به من بگید ممنون میشم .

میقات;746778 نوشت:

با سلام و درود

درست است که قرآن موجود بر اساس قرائت حفص از عاصم و یکی از قرائت ها است ولی نکته مهم این است که بیشترین تطابق را با قرائت مشهور و رایج در صدر اسلام دارد.

علاوه بر شخصیت خود عاصم، نقل او از عبدالرحمان سلمی و او نیز از حضرت علی (علیه السلام) بسیار حائز اهمیت است.

و این که اهلبیت (علیهم السلام) مردم را به همین قرآن ارجاع می داده اند، نیز دلیل است بر اعتبار این قرائت و نیز این که همین قرآن موجود، همان قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است.

در این زمینه زیاد گفتگو کرده ایم لذا برای جلوگیری از تکرار، لینک آن تاپیک ها تقدیم می شود:


کاتبان وحی، تفاوت مصاحف و...

کدام قرائت متواتر و صحیح است

اختلاف قرائات عاصم

با سلام وتشكر

چرا امام عاصم دو قرائت يا دو قران را به دوشاگردش آموخت ؟!

مگر شما نميگيد كه همين روايت عاصم بیشترین تطابق را با قرائت مشهور و رایج در صدر اسلام دارد.

يعني خود عاصم ميدانسته كه قرانهاي معتبر ديگري هم وجود دارند .

Zaker;746811 نوشت:
آیت الله حسن زاده ، یه کتابی دارن تو این زمینه که ما هر چی گشتیم پیدا نکردیم و نامش رو هم نمیدونستیم که کار مشکل تر بود .
ظاهرا شرحی هست بر یه مطلب دیگر که بصورت کتاب دراومده ، اگه لطف کنید و نام این کتاب رو به من بگید ممنون میشم .

با سلام و درود

برخی از تألیفات قرآنی ایشان بدین قرار است:

رساله «قرآن هرگز تحریف نشده»

رساله ‌ای در تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم»

«هشت رساله عربی» (عرفانی، فلسفی، کلامی، رجالی، ریاضی). [در باره رسم الخط قرآن، نظرات ایشان را در این کتاب دیده ام]

«تصحیح خلاصة المنهج مولی فتح الله کاشانی(ره)»

«انسان و قرآن»

....

خیر البریه;746912 نوشت:

با سلام وتشكر

چرا امام عاصم دو قرائت يا دو قران را به دوشاگردش آموخت ؟!

مگر شما نميگيد كه همين روايت عاصم بیشترین تطابق را با قرائت مشهور و رایج در صدر اسلام دارد.

يعني خود عاصم ميدانسته كه قرانهاي معتبر ديگري هم وجود دارند .

با سلام و درود

تاپیکی با همین موضوع در انجمن گفتگوی دینی ایجاد فرموده اید. لطفا در همان تاپیک پیگیر این موضوع باشید:


چرا عاصم دو قرائت را به دو شاگردش آموخت؟

میقات;747125 نوشت:

با سلام و درود

برخی از تألیفات قرآنی ایشان بدین قرار است:

رساله «قرآن هرگز تحریف نشده»

رساله ‌ای در تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم»

«هشت رساله عربی» (عرفانی، فلسفی، کلامی، رجالی، ریاضی). [در باره رسم الخط قرآن، نظرات ایشان را در این کتاب دیده ام]

«تصحیح خلاصة المنهج مولی فتح الله کاشانی(ره)»

«انسان و قرآن»

....

کجا میتونم این کتابها رو تهیه کنم ؟ انتشارات خاصی مسول کتب ایشون هست ؟
من تو قم هم که گشتم کسی بصورت تخصصی کتابهای ایشونو نداشت .

[="Tahoma"]

Zaker;747685 نوشت:
کجا میتونم این کتابها رو تهیه کنم ؟ انتشارات خاصی مسول کتب ایشون هست ؟
من تو قم هم که گشتم کسی بصورت تخصصی کتابهای ایشونو نداشت .

با سلام و درود

بیشتر آثار ایشان را «بوستان کتاب» دفتر تبلیغات اسلامی قم، چاپ کرده است.

[="Tahoma"]قرآن نازل شده بر پیامبر(ص)


پرسش:
آیا قران در زمان پیامبر به شکل کنونی بوده، یعنی بین سوره ها نظم و ترتیبی وجود داشت یا فقط بین آیات نظم وجود داشت؟ و سوال دیگر این که در زمان عثمان دقیقا چه عملی صورت گرفت؟

پاسخ:
با سلام و درود
بنابر نظر مشهور اندیشمندان قرآنی، ترتیب غالب آیات در سوره ها، توقیفی و بر اساس ترتیب نزول است. در تاپیک دیگری در این زمینه مطالبی عرض شده که لزومی به تکرار در این جا نیست: ترتیب آیات و سوره ها
هم چنین مطالعه تاپیک ذیل، در این زمینه مفید است: کاتبان وحی، تفاوت مصاحف و...

مطلب دیگر؛ نزول آیات یک سوره، به غیر از موارد خاص و استثنایی، پشت سر هم بوده است، یعنی با کاتبان با «بسم الله ...» متوجه می شدند که سوره قبلی تمام و سوره جدید آغاز شده است؛ لذا این گونه نبوده که همه آیات به صورت پراکنده و تکه تکه نازل شوند و سپس بخواهند آن ها را در قالب سوره، جمع کنند.
از اینرو از همان ابتدای نزول، آیات در جای خود و در سوره ها، نوشته می شدند؛ مگر موارد استثنایی و خاص که آن هم اندک هستند.
بنابر این؛ آن چه مسلم و اتفاقی است، توقیفی بودن نظم آیات در قالب سوره ها است. یعنی شروع و پایان سوره و نظم آیات در قالب سوره، از طرف شارع (خدا و پیامبر) انجام شده است؛ کما این که در روایتی از امام صادق علیه السلام داریم:
«كان يعرف انقضاء سورة بنزول بسم الله الرحمن الرحيم ابتداء لاخری»؛ پايان هر سوره ‏ای به واسطه نزول بسم الله الرحمن الرحيم در آغاز سوره ديگر شناخته می شد.(1)
ابن عباس گفته است: پيامبر(ص) با نزول "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم‏" می ‏دانست كه سوره قبلی پايان يافته و سوره ديگری آغاز گشته است.(2)

مطلب دیگر؛ قرآن در زمان عثمان، جمع آوری نشده است بلکه یکسان سازی (اتحاد) مصحف ها در زمان او انجام شده است، یعنی برای جلوگیری از اختلاف بین مسلمانان، قرآن های موجود از شهرها و مناطق مختلف جمع آوری و یک قرآن واحد ارائه شد و بقیه را از بین بردند.
پس عثمان در چینش آیات در سوره ها، هیچ نقشی نداشته است.

و باز هم مطلبی دیگر؛ در این که قرآن چه زمانی جمع آوری شده، در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و تحت نظارت ایشان بوده، و یا بعد از رحلت حضرت انجام شده است؛ بین دانشمندان قرآنی اختلاف است و هر کدام هم برای خود ادله و مستنداتی دارند.
نکته: روایات جمع قرآن بعد از رحلت پیامبر نیز بسیار قابل خدشه است و با هم تعارض های زیادی دارند. در زمان عثمان هم که اصلا جمعی صورت نگرفته است.
آیت الله خویی از جمله کسانی هستند که روایات جمع قرآن بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه وآله) را به صورت دسته بندی مطرح نموده و همه را پاسخ داده و مردود دانسته اند.
از طرفی با ادله متعدد، ثابت نموده اند که جمع قرآن توسط پیامبر (صلی الله علیه وآله) و در زمان حیات ایشان انجام شده است.
لذا قول به جمع قرآن در بعد از رحلت پیامبر، به نظر ایشان کذب، مردود و موهوم و خیالی است و با قرآن و سنت و عقل و اجماع مخالف است.(3)

مطلب مهم: در هر حال، هر کدام از نظرات عالمان و اندیشمندان امامیه را بپذیریم، در یک موضوع اتفاق و اتحاد نظر دارند و آن هم این که قرآنی که توسط فرشته وحی بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شده به تواتر به ما رسیده لذا قرآن متواتر است.
از طرفی، قرآن موجود، همان قرآنی است که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شده است؛ چرا که حضرت بر کتابت و حفظ آیات نازل شده اهتمام خاصی داشته اند و در زمان حیات ایشان، آیات نازل شده، کتابت و ثبت و ضبط شده اند.
افزون بر این که حفظ قرآن، مختص کتابت نیست بلکه حافظه عرب، نقش مهمی در ثبت و ضبط قرآن داشته و قرائت نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) مشهور بوده و بین مسلمانان، از صدر اسلام تاکنون، نسل به نسل منتقل شده و اکنون به ما رسیده است.
لذا قرآن موجود، همان قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است. و این که اهلبیت (علیهم السلام) مردم را به همین قرآن ارجاع می داده اند، نیز دلیل است بر اعتبار این قرآن و این که همین قرآن موجود، همان قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است.

__________

  1. تفسير عياشی، ج 1، ص 20، روايت 6؛ مجلسی، بحارالانوار، ج 82، باب القراءة وآدابها واحکامها، ص 20، ح 10.
  2. مستدرک حاکم ج 1، ص 356، ح 846.
  3. ر.ک: سید ابوالقاسم خویی، البیان فی تفسیر القرآن، ص 237 تا 258.
موضوع قفل شده است