جمع بندی ولایت تشریعی پیامبر (ص)

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ولایت تشریعی پیامبر (ص)

سلام .
درباره ولایت تشریعی پیامبر ص مطالبی از گفته های افراد قدیمی همچون مجلسی و دیگر شیوخ قدیمی اگر حرفی در این مورد گفتند میخوام .

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد صدیق

[=microsoft sans serif]باسلام و تشکر بابت سوال خوب شما

در بحث از ولایت تشریعی، ابتدا لازم است معنای آنرا بشناسیم و سپس در مورد دیدگاه علمای بزرگوار شیعه بحث داشته باشیم.

ولايت تشريعي داري دو اصطلاح عام و خاص است.
معني عام آن شامل ولايت تفسيري، ولايت اجتماعي و زعامت سياسي، و ولايت بر تشريع احکام است (1)
در این اصطلاح، ولایت تفسیری عبارت است از حقی که ولیّ حق برای تفسیر کلام خداوند دارد و بر اساس این حق، وقتی ایشان تفسیری از کلام خداوند ارائه میکند مسلمانان حق پرسش از دلیل و مدرک این تفسیر ندارند و تفسیر ایشان حجت خواهد بود.
ولایت اجتماعی نیز عبارت است از حق حکومت و زعامت و رهبری سیاسی که از جانب خداوند به ولیّ داده میشود.
ولایت بر تشریع نیز همان اصطلاح خاص ولایت تشریعی است.

در معني خاص، ولایت تشریعی [=microsoft sans serif]عبارت است از ولايت بر وضع شريعت و جعل احکام شرعي. (2)

بعد از شناخت معنای ولایت تشریعی، نکته دومی که باید از آن بحث شود این است که این ولایت حق چه کسی است؟

در مورد قانون گذاري و اعمال ولايت تشريعي به معناي قانون­­­­­­­­­­­­گذاري، تنها خداوند است که حق قانون گذاري دارد. در پاره­­­­­­­­­­­­ ای از موارد قانون­­­­­­­­­­­­گذاری همانند اعمال ولایت تکوینی از مجرای اولیای الهی، به نظر می­­­­­­­­­­­ ­رسد که شخص نبی حکم شرعی را جعل نموده است در حالیکه او تنها مظهر اراده تشریعی الهی برای إعمال ولایت تشریعی است و دراین مورد هیچ استقلالی از خود ندارد. البته هر کسی چنین لیاقت و توانایی ­­­­­­­­­­­­ای را ندارد که مظهر تجلی اراده الهی بشود. این ویژگی منحصر در کسانی است ­­که با قرب نوافل به حدی رسیده باشد که بر اساس حدیث قدس نه تنها چشم و گوش و زبان او چشم و گوش و زبان خداوند شده است، بلکه این شباهت او به خداند به اندازه­ ­­­­­­­­­­­ای است که خداوند چشم و گوش و زبان او می ­­­­­­­­­­­­شود.« [=microsoft sans serif]فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ وَ لِسَانَهُ الَّذِي يَنْطِقُ بِهِ وَ يَدَهُ الَّتِي يَبْطِشُ بِه»(3) این اشخاص به واسطه استعداد دروني و قرب معنوي و لطف الهي به مقام عصمت رسيده و جز خواست خداوند بر زبانش جاری نمی­­­­ ­­­­­­­­شود« و ما ینطق عن الوهی ان هو الا وحی یوحی»(4) اين افراد، واسطه در تشريع هستند و هيچ نحوه استقلالي از خود ندارند. (5) بنابراین معنای تفویض ولایت تشریعی این است که آن شخص، مظهر تجلی ولایت تشریعی الهی شده است.

[=microsoft sans serif]

ـــــــــــــــــــــــ
1. [=microsoft sans serif]المیزان فی تفسیر القران، ج6، ص13(محمد حسين طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، چاپ پنجم، قم: نشر جامعه مدرسين، 1417ق.)
2. المیزان، ج18،ص 231
3. الکافی،ج2، ص 352(محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه.)
4. سوره نجم،آیه 3و4
5. نهایه الدرایه، ج2، ص 379(محمد حسين غروی اصفهانی، نهايه الدرايه في شرح الکفايه، قم: نشر سيد الشهداء، 1374ش.)

[=microsoft sans serif]

[=microsoft sans serif]

[=Traditional Arabic]

[=microsoft sans serif]بر اساس ادله نقلی، خداوند متعال در موارد معدود و انگشت شماري، تشريع را به شخص رسول الله(ص) واگذار نموده­ است. این موارد در کتاب­­­­­­­­­­­­هاي روايي شيعه، با عنوان «باب التفويض الي رسول الله (ص) و الي الائمة في امر الدين» آورده شده است.

مهمترین روایات مربوط به این تفویض امر و نهی به پیامبر اکرم ص، در چند کتاب حدیثی بیان شده است که عبارتند از:
1. بصائر الدرجات: در اینک تاب، در باب التفویض الی رسول الله، 19 روایت آمده است.
2. الکافی: در کتاب الحجه در باب التفویض الی رسول الله و الی الائمه فی امر الدین 12 روایت غیر مشابه ذکر شده است.
3. بحار الانوار: مجلسی ره، در این کتاب 25 روایت در باب 13 جلد 17 با عنوان باب وجوب طاعته و حبه و التفویض الیه ص، و 25 روایت در جلد 25 این کتاب نقل کرده است.

مواردی از این تشریعات که رسول اکرم ص انجام دادند و در روایات به آن اشاره شده که مهمترین آنها عبارتند از:[=microsoft sans serif]1. اضافه کردن هفت رکعت به نمازهای واجب(2 رکعت به نماز ظهر، عصر و عشاء و یک رکعت به نماز مغرب):(6 )
2. تعیین اوقات نماز(7)
3. تعیین نمازهای حضر، سفر، خوف، کسوف و خسوف، عیدین، استستقا و نماز میت(8)
4. تعیین نوافل روزانه(9)
5. تعیین روزه ماه شعبان و سه روز در هر ماه(10)
6. تعیین اطعام جد جده؛ یعنی ارث از مازاد یک ششم سهم والدین میت.(11)
7. تعیین دیه نفس، چشم و بینی(12)
8. تعیین زکات در 9 چیز.(13)
9. تعیین نصاب زکات درهم و دینار(14)
10. تعیین مقادر مسافت طی شده در مسافرت که موجب قصر میشود(15)
11. تحریم همه مسکرات(16)
12. تحریم نبیذ(17)
13. سنت قرا ردادن مضمضه و استنشاق قبل از وضو(18)

[=microsoft sans serif]
موفق باشید
ـــــــــــــــــــــــــ

6. الکافی، ج1، ص266، حدیث4
7. بصائر الدرجات، ص379، ح5،(محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، تحقیق محسن بن عباسعلی کوچه باغی، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی)
بحار الانوار، ج71، ص232،ح13(محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، تهران، دار الکتب الاسلامیه)
8. کافی، ج3، ص272؛ من لایحضره الفقیه، ج1، ص207، ح620(محمدبن علی صدوق، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی)
9. کافی، ج1، ص266، ح4؛ امالی طوسی، ص649، ح1348(محمد بن حسن طوسی، الامالی، قم، دار الثقافه)
10. کافی، ج1، ص266، ح4
11. بصائر، ص378، ح3 و ص379، ح4
12. بصائر، ص381، ح14
13. کافی، ج3، ص510، ح3
14. کافی، ج3، ص516، ح6
15. کافی، ج3، ص433، ح4
16. بصائر، ص381، ح13 و 14
17. کافی، ج1، ص267، ح7
18. تهذیب الاحکام، طوسی، ج1، ص79، ح52 (محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن موسوی خراسان، تهران، دار لکتب الاسلامیه)

پرسش:آیا در متون قدیمی شیعه در مورد ولایت تشریعی پیامبر اکرم(ص) مطلبی وجود دارد؟

پاسخ:
[=microsoft sans serif]باسلام و تشکر بابت سوال خوب شما

در بحث از ولایت تشریعی، ابتدا لازم است معنای آنرا بشناسیم و سپس در مورد دیدگاه علمای بزرگوار شیعه بحث داشته باشیم.

ولايت تشريعي داري دو اصطلاح عام و خاص است.
معني عام آن شامل ولايت تفسيري، ولايت اجتماعي و زعامت سياسي، و ولايت بر تشريع احکام است (1)
در معني خاص، ولایت تشریعی [=microsoft sans serif]عبارت است از ولايت بر وضع شريعت و جعل احکام شرعي. (2)

[=microsoft sans serif]بر اساس ادله نقلی، خداوند متعال در موارد معدود و انگشت شماري، تشريع را به شخص رسول الله(ص) واگذار نموده­ است. این موارد در کتاب­­­­­­­­­­­­هاي روايي شيعه، با عنوان «باب التفويض الي رسول الله (ص) و الي الائمة في امر الدين» آورده شده است.

مهمترین روایات مربوط به این تفویض امر و نهی به پیامبر اکرم ص، در چند کتاب حدیثی بیان شده است که عبارتند از:
بصائر الدرجات: در این کتاب، در باب التفویض الی رسول الله، 19 روایت آمده است.
الکافی: در کتاب الحجه در باب التفویض الی رسول الله و الی الائمه فی امر الدین 12 روایت غیر مشابه ذکر شده است.
بحار الانوار: مجلسی ره، در این کتاب 25 روایت در باب 13 جلد 17 با عنوان باب وجوب طاعته و حبه و التفویض الیه ص، و 25 روایت در جلد 25 این کتاب نقل کرده است.

مواردی از این تشریعات که رسول اکرم ص انجام دادند و در روایات به آن اشاره شده که مهمترین آنها عبارتند از:

[=microsoft sans serif]-اضافه کردن هفت رکعت به نمازهای واجب(3 )
- تعیین اوقات نماز(4)
- تعیین نمازهای حضر، سفر، خوف، کسوف و خسوف، عیدین، استستقا و نماز میت(5)
- تعیین نوافل روزانه(6)
- تعیین روزه ماه شعبان و سه روز در هر ماه(7)
- تعیین اطعام جد جده؛ یعنی ارث از مازاد یک ششم سهم والدین میت.(8)
- تعیین دیه نفس، چشم و بینی(9)
- تعیین زکات در 9 چیز.(10)
- تعیین نصاب زکات درهم و دینار(11)
- تعیین مقادر مسافت طی شده در مسافرت که موجب قصر میشود(12)
- تحریم همه مسکرات(13)
- تحریم نبیذ(14)
- سنت قرا ردادن مضمضه و استنشاق قبل از وضو(15)

[=microsoft sans serif]
موفق باشید
ـــــــــــــــــــــــــ
[=microsoft sans serif]1. [=microsoft sans serif]المیزان فی تفسیر القران، ج6، ص13(محمد حسين طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، چاپ پنجم، قم: نشر جامعه مدرسين، 1417ق.)
2. المیزان، ج18،ص 231

3. الکافی، ج1، ص266، حدیث4
4. بصائر الدرجات، ص379، ح5،(محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، تحقیق محسن بن عباسعلی کوچه باغی، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی)
بحار الانوار، ج71، ص232،ح13(محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، تهران، دار الکتب الاسلامیه)
5. کافی، ج3، ص272؛ من لایحضره الفقیه، ج1، ص207، ح620(محمدبن علی صدوق، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی)
6. کافی، ج1، ص266، ح4؛ امالی طوسی، ص649، ح1348(محمد بن حسن طوسی، الامالی، قم، دار الثقافه)
7. کافی، ج1، ص266، ح4
8. بصائر، ص378، ح3 و ص379، ح4
9. بصائر، ص381، ح14
10. کافی، ج3، ص510، ح3
11. کافی، ج3، ص516، ح6
12. کافی، ج3، ص433، ح4
13. بصائر، ص381، ح13 و 14
14. کافی، ج1، ص267، ح7
15. تهذیب الاحکام، طوسی، ج1، ص79، ح52 (محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن موسوی خراسان، تهران، دار لکتب الاسلامیه)

[=microsoft sans serif]

[=microsoft sans serif]

[=microsoft sans serif]
[=microsoft sans serif]

[=microsoft sans serif]


موضوع قفل شده است