❖۩❖ قنوت عشق ❖۩❖ویژه نامه روز عرفه و شهادت حضرت مسلم بن عقیل

تب‌های اولیه

46 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
❖۩❖ قنوت عشق ❖۩❖ویژه نامه روز عرفه و شهادت حضرت مسلم بن عقیل

class: grid width: 500 align: center

[TD="align: center"]اَلْحَمْدُ لله الَّذى لَیْسَ لِقَضآئِهِ دافِعٌ وَلا لِعَطائِهِ مانِعٌ وَلا کَصُنْعِهِ صُنْعُ صانِعٍ [/TD]
[TD="align: center"][/TD]
[TD="align: right"] پرسمان و گفتگوها :[/TD]
[TD="align: right"] مضامین اصلی دعای عرفه چیست؟
[/TD]
[TD="align: right"] کلام عارفانه و عاشقانه امام حسین ع در دعای عرفه [/TD]
[TD="align: right"]درباره سند دعای عرفه امام حسین علیه السلام
[/TD]
[TD="align: right"]اعمال زیبای شب و روز عرفه [/TD]
[TD="align: right"]عرفه و عرفات
[/TD]
[TD="align: right"]کدامیک ارجحیت دارد: دعای روز عرفه یا روزه روز عرفه[/TD]
[TD="align: right"]شب عرفه را از دست ندهيد[/TD]
[TD="align: right"]زندگی نامه هانی بن عروه[/TD]
[TD="align: right"] فرهنگی و رسانه مذهبی :[/TD]
[TD="align: right"]تعویض پرده کعبه در روز عرفه[/TD]
[TD="align: right"]عرفه روز دعا و نیایش میعاد گاه عاشقان[/TD]
[TD="align: right"]کوچه ای از جنس عرفات - پیامک[/TD]
[TD="align: right"]«به مناسبت روز عرفه»[/TD]
[TD="align: right"]اشعار و متون ادبی شهادت مسلم ابن عقیل(ع)[/TD]
[TD="align: right"] آلبوم تصویری شهادت مظلومانه ی مسلم بن عقیل علیه السلام[/TD]
[TD="align: right"]دانلود نرم افزار دعای عرفه[/TD]
[TD="align: right"]جایی که امام حسین علیه السلام دعای عرفه خواند +عکس[/TD]
[TD="align: right"]تصاویری از حرم سفیر حسینی مسلم بن عقیل (ع)[/TD]
[TD="align: right"]آئین عزای مسلمیه در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) + گزارش تصویری[/TD]
[TD="align: right"]عکس: ضریح حضرت مسلم بن عقیل (ع) مهمان آستان حضرت عبدالعظيم(ع)[/TD]
[TD="align: right"]کلیپ تصویری مناجات عرفه[/TD]
[TD="align: right"]كليپ فلش شهادت مسلم بن عقيل علیه السلام[/TD]
[TD="align: right"]دانلود صوتی ادعیه شب و روز عرفه[/TD]
[TD="align: right"]فایل های صوتی ویژه روز عرفه و شهادت مسلم ابن عقیل[/TD]
[TD="align: right"]ویژه نامه سال 1389[/TD]
[TD="align: right"]ویژه نامه سال 1390[/TD]
[TD="align: right"]ویژه نامه سال 1391[/TD]
[TD="align: right"]ویژه نامه سال 1393[/TD]



[b]content[/b]

دانلود صوت

حج از حجاز عازم دشت بلا شده
حاجیّ عشق راهی کرب و بلا شده

این حاجیان سلاله ی زهرای اطهرند
یک کاروان نور، سفیر خدا شده

اینهـا فدائیـان تولّای حـیدرنـد
ذبح عظیم، راهی دشت منا شده

پنهان کنید از عرفه خیمه گاه را
این خیمه گاه بازدِهش نینوا شده

نور خدا به ظلمت شب بار بسته است
یعنی که وقت هدیه ی خون خدا شده

ای محرمـان رکاب بگیرید عمّـه را
زینب پیمبـر سفـر کربـلا شـده

رؤیت شده ستاره ی دنباله دار عشق
از آسمان به سوی زمین راه وا شده

اطفالِ خردسالِ زبان بسته را ببین
حالا زبانشان به عمو آب وا شده


[="Arial"][="Indigo"]


[/]

[="Purple"]عرفه آمده یعنی که مهیا باشید
تا که همراه شوید با غم و اشک زهرا

سینه زن ها چقدر فرصتمان محدود است
پرچم و پیرهن آماده کنید بهر عزا

دوش دیدم که کسی در عرفاتم می گفت
هرکه دارد هوس کرببلا بسم الله

هرکه مجنون حسین است بگو برخیزد
هرکه دیدار خدا خواست بیاید با ما[/]

[="Purple"]اعمال شب عرفه
شب نهم: از شبهاى پر برکت و شب مناجات با خدا برآورنده حاجات است‏ و توبه در آن شب پذیرفته و دعا در آن مستجاب است و کسى‏که آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر صدوهفتاد سال‏ عبادت را دارد، و براى آن شب چند عمل است: اوّل: این دعا را که روایت شده هرکه آن را در شب عرفه یا شبهاى جمعه بخواند، خدا او را بیامرزد:
اللهُمَّ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَى وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَى وَ عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهَى کُلِّ حَاجَةٍ یَا مُبْتَدِئا بِالنِّعَمِ عَلَى الْعِبَادِ یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ یَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ یَا جَوَادُ یَا مَنْ لا یُوَارِی مِنْهُ لَیْلٌ دَاجٍ وَ لا بَحْرٌ عَجَّاجٌ وَ لا سَمَاءٌ ذَاتُ أَبْرَاجٍ وَ لا ظُلَمٌ ذَاتُ ارْتِتَاجٍ [ارْتِیَاجٍ‏] یَا مَنِ الظُّلْمَةُ عِنْدَهُ ضِیَاءٌ أَسْأَلُکَ بِنُورِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ الَّذِی تَجَلَّیْتَ بِهِ لِلْجَبَلِ فَجَعَلْتَهُ دَکّا وَ خَرَّ مُوسَى صَعِقا وَ بِاسْمِکَ الَّذِی رَفَعْتَ بِهِ السَّمَاوَاتِ بِلا عَمَدٍ وَ سَطَحْتَ بِهِ الْأَرْضَ عَلَى وَجْهِ مَاءٍ جَمَدٍ وَ بِاسْمِکَ الْمَخْزُونِ الْمَکْنُونِ الْمَکْتُوبِ الطَّاهِرِ الَّذِی إِذَا دُعِیتَ، بِهِ أَجَبْتَ
وَ إِذَا سُئِلْتَ بِهِ أَعْطَیْتَ وَ بِاسْمِکَ السُّبُّوحِ الْقُدُّوسِ الْبُرْهَانِ الَّذِی هُوَ نُورٌ عَلَى کُلِّ نُورٍ وَ نُورٌ مِنْ نُورٍ یُضِی‏ءُ مِنْهُ کُلُّ نُورٍ إِذَا بَلَغَ الْأَرْضَ انْشَقَّتْ وَ إِذَا بَلَغَ السَّمَاوَاتِ فُتِحَتْ وَ إِذَا بَلَغَ الْعَرْشَ اهْتَزَّ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی تَرْتَعِدُ مِنْهُ فَرَائِصُ مَلائِکَتِکَ وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَى جَمِیعِ الْأَنْبِیَاءِ وَ جَمِیعِ الْمَلائِکَةِ وَ بِالاسْمِ الَّذِی مَشَى بِهِ الْخِضْرُ عَلَى قُلَلِ [طَلَلِ‏] الْمَاءِ کَمَا مَشَى بِهِ عَلَى جَدَدِ الْأَرْضِ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی فَلَقْتَ بِهِ الْبَحْرَ لِمُوسَى وَ أَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَ قَوْمَهُ وَ أَنْجَیْتَ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ وَ مَنْ مَعَهُ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ الْأَیْمَنِ،
فَاسْتَجَبْتَ لَهُ وَ أَلْقَیْتَ عَلَیْهِ مَحَبَّةً مِنْکَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی بِهِ أَحْیَا عِیسَى بْنُ مَرْیَمَ الْمَوْتَى وَ تَکَلَّمَ فِی الْمَهْدِ صَبِیّا وَ أَبْرَأَ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِکَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ حَمَلَةُ عَرْشِکَ وَ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ وَ حَبِیبُکَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ مَلائِکَتُکَ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِیَاؤُکَ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ مِنْ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ ذُو النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ [تَقْدِرَ] عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَنْ لا إِلَهَ اِلّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ وَ نَجَّیْتَهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذَلِکَ تُنْجِی [نُنْجِی‏] الْمُؤْمِنِینَ وَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ دَاوُدُ وَ خَرَّ لَکَ سَاجِدا فَغَفَرْتَ لَهُ ذَنْبَهُ،
وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَتْکَ بِهِ آسِیَةُ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتا فِی الْجَنَّةِ وَ نَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْتَ لَهَا دُعَاءَهَا وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ أَیُّوبُ إِذْ حَلَّ بِهِ الْبَلاءُ فَعَافَیْتَهُ وَ آتَیْتَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِکَ وَ ذِکْرَى لِلْعَابِدِینَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ یَعْقُوبُ فَرَدَدْتَ عَلَیْهِ بَصَرَهُ وَ قُرَّةَ عَیْنِهِ یُوسُفَ وَ جَمَعْتَ شَمْلَهُ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ سُلَیْمَانُ فَوَهَبْتَ لَهُ مُلْکا لا یَنْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی سَخَّرْتَ بِهِ الْبُرَاقَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ إِذْ قَالَ تَعَالَى سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَیْلا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى وَ قَوْلُهُ:
سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَ مَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ وَ إِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی تَنَزَّلَ بِهِ جَبْرَئِیلُ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ آدَمُ فَغَفَرْتَ لَهُ ذَنْبَهُ وَ أَسْکَنْتَهُ جَنَّتَکَ وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ
بِحَقِّ إِبْرَاهِیمَ وَ بِحَقِّ فَصْلِکَ یَوْمَ الْقَضَاءِ وَ بِحَقِّ الْمَوَازِینِ إِذَا نُصِبَتْ وَ الصُّحُفِ إِذَا نُشِرَتْ وَ بِحَقِّ الْقَلَمِ وَ مَا جَرَى وَ اللَّوْحِ وَ مَا أَحْصَى وَ بِحَقِّ الاسْمِ الَّذِی کَتَبْتَهُ عَلَى سُرَادِقِ الْعَرْشِ قَبْلَ خَلْقِکَ الْخَلْقَ وَ الدُّنْیَا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ بِأَلْفَیْ عَامٍ وَ أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،
سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَ مَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ وَ إِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی تَنَزَّلَ بِهِ جَبْرَئِیلُ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعَاکَ بِهِ آدَمُ فَغَفَرْتَ لَهُ ذَنْبَهُ وَ أَسْکَنْتَهُ جَنَّتَکَ وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ بِحَقِّ إِبْرَاهِیمَ وَ بِحَقِّ فَصْلِکَ یَوْمَ الْقَضَاءِ وَ بِحَقِّ الْمَوَازِینِ إِذَا نُصِبَتْ وَ الصُّحُفِ إِذَا نُشِرَتْ وَ بِحَقِّ الْقَلَمِ وَ مَا جَرَى وَ اللَّوْحِ وَ مَا أَحْصَى وَ بِحَقِّ الاسْمِ الَّذِی کَتَبْتَهُ عَلَى سُرَادِقِ الْعَرْشِ قَبْلَ خَلْقِکَ الْخَلْقَ وَ الدُّنْیَا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ بِأَلْفَیْ عَامٍ وَ أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،
وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَخْزُونِ فِی خَزَائِنِکَ الَّذِی اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِی عِلْمِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ لَمْ یَظْهَرْ عَلَیْهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِکَ لا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لا عَبْدٌ مُصْطَفًى وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی شَقَقْتَ بِهِ الْبِحَارَ وَ قَامَتْ بِهِ الْجِبَالُ وَ اخْتَلَفَ بِهِ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ وَ بِحَقِّ السَّبْعِ الْمَثَانِی وَ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ بِحَقِّ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ وَ بِحَقِّ طه وَ یس وَ کهیعص وَ حمعسق وَ بِحَقِّ تَوْرَاةِ مُوسَى وَ إِنْجِیلِ عِیسَى وَ زَبُورِ دَاوُدَ وَ فُرْقَانِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَى جَمِیعِ الرُّسُلِ وَ بِآهِیّا شَرَاهِیّا اللهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ تِلْکَ الْمُنَاجَاةِ الَّتِی کَانَتْ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ فَوْقَ جَبَلِ طُورِ سَیْنَاءَ،
وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی عَلَّمْتَهُ مَلَکَ الْمَوْتِ لِقَبْضِ الْأَرْوَاحِ وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی کُتِبَ عَلَى وَرَقِ الزَّیْتُونِ فَخَضَعَتِ النِّیرَانُ لِتِلْکَ الْوَرَقَةِ فَقُلْتَ یَا نَارُ کُونِی بَرْدا وَ سَلاما وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی کَتَبْتَهُ عَلَى سُرَادِقِ الْمَجْدِ وَ الْکَرَامَةِ یَا مَنْ لا یُحْفِیهِ سَائِلٌ وَ لا یَنْقُصُهُ نَائِلٌ یَا مَنْ بِهِ یُسْتَغَاثُ وَ إِلَیْهِ یُلْجَأُ أَسْأَلُکَ بِمَعَاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِکَ وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ کِتَابِکَ وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ وَ جَدِّکَ الْأَعْلَى وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّاتِ الْعُلَى اللهُمَّ رَبَّ الرِّیَاحِ وَ مَا ذَرَتْ وَ السَّمَاءِ وَ مَا أَظَلَّتْ وَ الْأَرْضِ وَ مَا أَقَلَّتْ وَ الشَّیَاطِینِ وَ مَا أَضَلَّتْ وَ الْبِحَارِ وَ مَا جَرَتْ وَ بِحَقِّ کُلِّ حَقٍّ هُوَ عَلَیْکَ حَقٌّ،
وَ بِحَقِّ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ وَ الرَّوْحَانِیِّینَ وَ الْکَرُوبِیِّینَ وَ الْمُسَبِّحِینَ لَکَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ لا یَفْتُرُونَ وَ بِحَقِّ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِکَ وَ بِحَقِّ کُلِّ وَلِیٍّ یُنَادِیکَ بَیْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ وَ تَسْتَجِیبُ لَهُ دُعَاءَهُ یَا مُجِیبُ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ وَ بِهَذِهِ الدَّعَوَاتِ أَنْ تَغْفِرَ لَنَا مَا قَدَّمْنَا وَ مَا أَخَّرْنَا وَ مَا أَسْرَرْنَا وَ مَا أَعْلَنَّا وَ مَا أَبْدَیْنَا وَ مَا أَخْفَیْنَا وَ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنَّا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا حَافِظَ کُلِّ غَرِیبٍ یَا مُونِسَ کُلِّ وَحِیدٍ یَا قُوَّةَ کُلِّ ضَعِیفٍ یَا نَاصِرَ کُلِّ مَظْلُومٍ یَا رَازِقَ کُلِّ مَحْرُومٍ یَا مُونِسَ کُلِّ مُسْتَوْحِشٍ یَا صَاحِبَ کُلِّ مُسَافِرٍ یَا عِمَادَ کُلِّ حَاضِرٍ یَا غَافِرَ کُلِّ ذَنْبٍ وَ خَطِیئَةٍ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ یَا صَرِیخَ الْمُسْتَصْرِخِینَ یَا کَاشِفَ کَرْبِ الْمَکْرُوبِینَ،
یَا فَارِجَ هَمِّ الْمَهْمُومِینَ یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ یَا مُنْتَهَى غَایَةِ الطَّالِبِینَ یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ یَا دَیَّانَ یَوْمِ الدِّینِ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ یَا أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ ی
َا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ یَا أَقْدَرَ الْقَادِرِینَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُورِثُ النَّدَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُورِثُ السَّقَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَهْتِکُ الْعِصَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ قَطْرَ السَّمَاءِ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَجْلِبُ الشَّقَاءَ،
وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُظْلِمُ الْهَوَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَکْشِفُ الْغِطَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی لا یَغْفِرُهَا غَیْرُکَ یَا اللهُ وَ احْمِلْ عَنِّی کُلَّ تَبِعَةٍ لِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجا وَ مَخْرَجا وَ یُسْرا وَ أَنْزِلْ یَقِینَکَ فِی صَدْرِی وَ رَجَاءَکَ فِی قَلْبِی حَتَّى لا أَرْجُوَ غَیْرَکَ اللهُمَّ احْفَظْنِی وَ عَافِنِی فِی مَقَامِی وَ اصْحَبْنِی فِی لَیْلِی وَ نَهَارِی وَ مِنْ بَیْنِ یَدَیَّ وَ مِنْ خَلْفِی وَ عَنْ یَمِینِی وَ عَنْ شِمَالِی وَ مِنْ فَوْقِی وَ مِنْ تَحْتِی وَ یَسِّرْ لِیَ السَّبِیلَ وَ أَحْسِنْ لِیَ التَّیْسِیرَ وَ لا تَخْذُلْنِی فِی الْعَسِیرِ وَ اهْدِنِی یَا خَیْرَ دَلِیلٍ،
وَ لا تَکِلْنِی إِلَى نَفْسِی فِی الْأُمُورِ وَ لَقِّنِی کُلَّ سُرُورٍ وَ اقْلِبْنِی إِلَى أَهْلِی بِالْفَلاحِ وَ النَّجَاحِ مَحْبُورا فِی الْعَاجِلِ وَ الْآجِلِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ ارْزُقْنِی مِنْ فَضْلِکَ وَ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ طَیِّبَاتِ رِزْقِکَ وَ اسْتَعْمِلْنِی فِی طَاعَتِکَ وَ أَجِرْنِی مِنْ عَذَابِکَ وَ نَارِکَ وَ اقْلِبْنِی إِذَا تَوَفَّیْتَنِی إِلَى جَنَّتِکَ بِرَحْمَتِکَ اللهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِکَ وَ مِنْ تَحْوِیلِ عَافِیَتِکَ وَ مِنْ حُلُولِ نَقِمَتِکَ وَ مِنْ نُزُولِ عَذَابِکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ جَهْدِ الْبَلاءِ وَ دَرَکِ الشَّقَاءِ وَ مِنْ سُوءِ الْقَضَاءِ وَ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ وَ مِنْ شَرِّ مَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مِنْ شَرِّ مَا فِی الْکِتَابِ الْمُنْزَلِ اللهُمَّ لا تَجْعَلْنِی مِنَ الْأَشْرَارِ وَ لا مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ،
وَ لا تَحْرِمْنِی صُحْبَةَ الْأَخْیَارِ وَ أَحْیِنِی حَیَاةً طَیِّبَةً وَ تَوَفَّنِی وَفَاةً طَیِّبَةً تُلْحِقُنِی بِالْأَبْرَارِ وَ ارْزُقْنِی مُرَافَقَةَ الْأَنْبِیَاءِ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ اللهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى حُسْنِ بَلائِکَ وَ صُنْعِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى الْإِسْلامِ وَ اتِّبَاعِ السُّنَّةِ یَا رَبِّ کَمَا هَدَیْتَهُمْ لِدِینِکَ وَ عَلَّمْتَهُمْ کِتَابَکَ فَاهْدِنَا وَ عَلِّمْنَا وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى حُسْنِ بَلائِکَ وَ صُنْعِکَ عِنْدِی خَاصَّةً کَمَا خَلَقْتَنِی فَأَحْسَنْتَ خَلْقِی وَ عَلَّمْتَنِی فَأَحْسَنْتَ تَعْلِیمِی وَ هَدَیْتَنِی فَأَحْسَنْتَ هِدَایَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى إِنْعَامِکَ عَلَیَّ قَدِیما وَ حَدِیثا فَکَمْ مِنْ کَرْبٍ یَا سَیِّدِی قَدْ فَرَّجْتَهُ وَ کَمْ مِنْ غَمٍّ یَا سَیِّدِی قَدْ نَفَّسْتَهُ وَ کَمْ مِنْ هَمٍّ یَا سَیِّدِی قَدْ کَشَفْتَهُ وَ کَمْ مِنْ بَلاءٍ یَا سَیِّدِی قَدْ صَرَفْتَهُ وَ کَمْ مِنْ عَیْبٍ یَا سَیِّدِی قَدْ سَتَرْتَهُ،
فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى کُلِّ حَالٍ فِی کُلِّ مَثْوًى وَ زَمَانٍ وَ مُنْقَلَبٍ وَ مُقَامٍ [مَقَامٍ‏] وَ عَلَى هَذِهِ الْحَالِ وَ کُلِّ حَالٍ اللهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَفْضَلِ عِبَادِکَ نَصِیبا فِی هَذَا الْیَوْمِ مِنْ خَیْرٍ تَقْسِمُهُ أَوْ ضُرٍّ تَکْشِفُهُ أَوْ سُوءٍ تَصْرِفُهُ أَوْ بَلاءٍ تَدْفَعُهُ أَوْ خَیْرٍ تَسُوقُهُ أَوْ رَحْمَةٍ تَنْشُرُهَا أَوْ عَافِیَةٍ تُلْبِسُهَا فَإِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ بِیَدِکَ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَنْتَ الْوَاحِدُ الْکَرِیمُ الْمُعْطِی الَّذِی لا یُرَدُّ سَائِلُهُ وَ لا یُخَیَّبُ آمِلُهُ وَ لا یَنْقُصُ نَائِلُهُ وَ لا یَنْفَدُ مَا عِنْدَهُ بَلْ یَزْدَادُ کَثْرَةً وَ طِیبا وَ عَطَاءً وَ جُودا وَ ارْزُقْنِی مِنْ خَزَائِنِکَ الَّتِی لا تَفْنَى وَ مِنْ رَحْمَتِکَ الْوَاسِعَةِ إِنَّ عَطَاءَکَ لَمْ یَکُنْ مَحْظُورا وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
دوّم: هزار مرتبه تسبیحات عشر را که سیّد به نقل کفعمى ذکر فرموده بخواند، و این تسبیحات در اعمال روز عرفه بیاید. سوّم: دعاى‏ اللهمّ من تعبّا و تهیا» را که در روز عرفه و شب‏وروز جمعه نیز وارد است بخواند، و متن آن در بیان اعمال شب جمعه گذشت
چهارم: حضرت سیّد الشهدا علیه السّلام و زمین کربلا را
زیارت کند، و تا روز عید قربان در آنجا بماند، تا از شرّ آن سال محفوظ باشد.
[/]

[="Purple"]عرفه، فرصتی کوتاه برای جاماندگان

«رُوی إنّ لیلة عرفة یستجاب فیها ما دعا من خیر و للعامل فیها بطاعة الله تعالى أجر سبعین و مائة سنة».

در روایتی نقل شده است که شب عرفه هر دعای خیری که انسان بکند، به اجابت می‌رسد و برای کسی که در شب عرفه اطاعت الهی را بکند و اعمال صالحه انجام دهد، معادل صد و هفتاد سال اطاعت و عبادت است؛ یعنی از نظر پاداش چنین چیزی به او داده می‏‌شود.

اعمال صالح برابر صدوهفتاد سال عبادت است

این روایت، شکوه شب عرفه را می‌رساند. به حسب ظاهر، امشب شب عرفه است؛ بنابراین، می‏‌خواهم این مطلب را به دوستان عرض کنم که امشب را قدر بدانید! نخستین مسأله‏‌ای که در امشب بر آن تأکید شده، «دعا کردن» است و در روایت دارد: دعا کنید! دعای خیر کنید! و بدانید که این دعاها به اجابت می‌رسد.

مقید باشید که امشب، مشغول غیر عبادت نباشید!

مطلب دیگر اینکه مقید باشید که امشب مشغول به غیر عبادت نشوید! کاری کنید که اشتغالات کنار برود تا بتوانید به سوی عبادات و صالحات بروید! وقتی چنین معادل‌ه‏ایی هست که عبادت امشب مانند عبادت صد و هفتاد ساله است، خیلی انسان باید مراقبت و جدیت داشته باشد. این خیلی قابل توجه است، چون امشب یکی از بزرگترین فرصت‌هایی است که ما داریم.

اثر دعا برای دیگران و پشت سر آنها

درباره دعا کردن هم بگویم که در روایتی از امام باقر ـ علیه السلام ـ آمده است که حضرت فرمودند: «أسرع الدعا نُجحاً للإجابة دعاء الأخ لأخیه بظهر الغیب»؛ سریعترین دعایی که به هدف اجابت می‏‌رسد، دعایی است که یک برادر مؤمن، برای برادر مؤمن دیگرش می‏‌کند و پشت سر او برایش از خدا خیر می‏‌خواهد؛ نه در حضورش. یعنی هر کس برای دیگری دعا کند، به سرعت به اجابت می‌رسد. «فیقول له ملک موکّل به لبّیک»؛ وقتی این شخص شروع می‏‌کند به دعا کردن برای برادر مؤمنش و پشت سر او، آن فرشته‏‌ای که برای گرفتن دعاها موکّل شده است، جواب می‏‌دهد: بله! «و لک مثلاه» یعنی این چیزی که برای برادرت خواستی، برای خودت دو برابرش برآورده شد؛ یعنی همین که برای دیگری خیر خواستی و دعایش کردی، برای خودت دو برابرش منظور و مستجاب می‏‌شود.

مسأله مهم در روز عرفه زیارت امام حسین ـ علیه‏السلام ـ است که در حدیث آمده: خداوند پیش از آنکه به سرزمین عرفات نظر کند، به زایرین امام حسین ـ علیه‏السلام ـ نظر می‌افکند و این نظر افکندن در زمان‌های حساس و سرنوشت‌ساز مانند شب قدر، عید فطر، عید قربان و عید غدیر است که افضل اعمال در این زمان‌ها زیارت امام حسین (علیه السلام) است.

امشب را قدر بدانید!

از غروب شب عرفه تا غروب روز عرفه زمان بسیار بزرگی است. این را گفتم تا امشب که به حسب ظاهر شب عرفه است و موقعیت بسیار خوبی است، هم دعا کنید و هم به اعمال صالحه مشغول شوید! این را هم بدانید که دعاهایی که می‌‏کنید اگر برای دیگران باشد، چیز بیشتری نصیبتان می‌‏شود.[/]

ايام شهادت اول سفير عاشورا حضرت مسلم ابن عقيل (ع) تسليت باد.
جانم حضرت مسلم ع..

دره دروازه خدایا علمی بشکسته
بین کوفه دمِ تیغ دو دمی بشکسته

شیر کوفه ز عطش بر روی خاک افتاده
دلش از دوری دلدار. دمی بشکسته

اشک دیده به همان لحظه ی تلخی ست که مرد
دست او بسته ودیده علمی بشکسته

زیرشمشیر بوددست و سر و چشمانش
تاب رفتن نبود.درقدمی بشکسته

پای او را رمقی نیست برای رفتن
استخوان تن مسلم به دمی بشکسته

چقدر وای مصیبت به سرش آوردند
تازه تیغ آمده بر قدّ خمی بشکسته

سر او را زده بودند سره دروازه
دل عالم بگرفته زغمی بشکسته

روی قصراست ودم آخر عمرش آمد
وای من پای دمش بازدمی بشکسته

کوفه ازکشتن مسلم بخداشرم نکرد...
دل مجنون به هوایش زنمی بشکسته

[="Purple"][=12]ايام شهادت اول سفير عاشورا حضرت مسلم ابن عقيل (ع) تسليت باد.
جانم حضرت مسلم ع..

[="Purple"]ﻋﺮﻓﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮﺩ؟

... ﺗﺎ ﻏﺮﻭﺏ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺩﺳﺘﺶ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻀﺮﻉ ﺍﺷﻚ ﻣﻲ‌ﺭﻳﺨﺖ ... ﺗﺎ ﺑﺎﻻ‌ﺧﺮﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ...

ﻧﻬﻢ ﺫﻳﺤﺠﻪ (ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻓﺮﺩﺍ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ) ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻓﻪ ﺍﺳﺖ. ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﮑﺎﻥ ﻭ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ، ﺗﻮﺟﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺍﺭﺩ:

1. ﻛﺮﺑﻼ‌ ﻭ ﺯﺍﺋﺮﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ (ﻉ).

2. ﺻﺤﺮﺍﻱ ﻋﺮﻓﺎﺕ (ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﻣﻜﻪ) ﻭ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻠﻪ.

3 . ﻫﺮ ﺟﺎ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻟﻲ ﺑﺸﻜﻨﺪ.

ﭼﺮﺍ «ﻋﺮﻓﻪ»؟

ـ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ (ﻉ) ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ (ﻉ) ﻣﻲ‌ﺁﻣﻮﺧﺖ، ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺖ : «ﻋﺮﻓﺖ؟» ﻳﻌﻨﻲ «ﻳﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻲ؟» ﻭ ﺍﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩ ﺁﺭﻱ. ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ.

ـ ﻭﺟﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻣﻲ‌ﻛﻨﻨﺪ.

ـ ﺑﻌﻀﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺭﻧﺠﻲ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪ ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻧﻲ «ﻋﺮﻑ» ﺻﺒﺮ ﻭ ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺤﻤﻞ ﺍﺳﺖ. (1)

ﺣﻀﺮﺕ ﺁﺩﻡ (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﺕ

ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺭﻭﺍﻳﺘﻲ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ(ﻉ)، ﻭﻗﺘﻲ ﺟﺪ ﺍﻋﻼ‌ﻱ ﻣﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﺩﻡ (ﻉ) ﺍﺯ ﺑﺎﻍ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪ، ﭼﻬﻞ ﺭﻭﺯ ﻫﺮ ﺑﺎﻣﺪﺍﺩ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﻛﻮﻩ ﺻﻔﺎ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﮔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﺠﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ (ﻉ)، ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪ ﻭ ﭘﺮﺳﻴﺪ:

ـ ﭼﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﻳﻲ، ﺍﻱ ﺁﺩﻡ؟

ـ ﭼﺮﺍ ﻧﮕﺮﻳﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻡ؟

ـ ﺑﻪ ﺩﺭﮔﺎﻩ ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻦ ﻭ ﺑﺴﻮﻱ ﺍﻭ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩ.

ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ؟

ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻫﺸﺘﻢ ﺫﻳﺤﺠﻪ ﺁﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻲ ﺑﺮﺩ، ﺁﺩﻡ ﺷﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﺎﻥ ﻋﺎﺯﻡ ﺻﺤﺮﺍﻱ ﻋﺮﻓﺎﺕ ﺷﺪ. ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﻣﻜﻪ، ﺍﺣﺮﺍﻡ ﺑﺴﺘﻦ ﻭ ﻟﺒﻴﻚ ﮔﻔﺘﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻋﺼﺮ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻓﻪ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪ، ﺁﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻏﺴﻞ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﻋﺼﺮ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻑ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﺕ ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺍﺩ، ﺍﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ:

ﺳﺒﺤﺎﻧﻚ ﺍﻟﻠﻬﻢ ﻭ ﺑﺤﻤﺪﻙ

ﻻ‌ ﺍﻟﻪ ﺍﻻ‌ ﺍﻧﺖ

ﻋﻠﻤﺖ ﻭ ﻇﻠﻤﺖ ﻧﻔﺴﻲ

ﻭﺍﻋﺘﺮﻓﺖ ﺑﺬﻧﺒﻲ

ﺍﻏﻔﺮ ﻟﻲ ﺍﻧﻚ ﺍﻧﺖ ﺍﻟﻐﻔﻮﺭ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ
ﻳﻌﻨﻲ:

ﺟﺰ ﺗﻮ ﺧﺪﺍﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ

ﻛﺎﺭ ﺑﺪﻱ ﻛﺮﺩﻡ[/]

فرار رسیدن شب و روز عرفه (روز نیایش) را به شما تبریک عرض میکنم هرچند روز عرفه به نام عید نامگذاری نشده است اما از برای اینروز فضیلت بسیاری ذکر شده است
عرفه روزی است که درهای رحمت الهی بروی انسان باز است
و خداوند بندگانش را به عبادت فراخوانده
و شیطان امروز در حقیرترین و خشمناکترین حالت خویش قرار میگیرد

اعمال شب عرفه
شب بسیار مبارک برای مناجات با خداوند و احیا و عبادت این شب معادل ۱۷۰ سال عبادت است

خواندن دعای اللهم یا شاهد کل نجوی ۰۰۰
(رجوع به مفاتیح الجنان)

خواندن زیارت امام حسین (ع)

اعمال روز عرفه

غسل.

روزه گرفتن

مهمترین عمل امروز زیارت امام حسین (ع )است

بعد از نماز ظهر در زیر آسمان دو رکعت نماز بخواند و از خداوند آمرزش بخواهد در رکعت اول پس از حمد توحید و دررکعت دوم پس از حمد سوره کافرون بخواند

خواندن ۴ رکعت نماز که درهر رکعت پس از حمد ۵۰ مرتبه سوره توحید بخواند وتسبیحات مخصوصی که در مفاتیح ذکر شده خوانده شود

خواندن دعای ام داوود که مخصوص ماه رجب است

خواندن دعای امام حسین در روز عرفه الحمدلله الذی لیس ۰۰۰. به مفاتیح رجوع شود

در آخرین ساعات روز عرفه خواندن دعای عشرات وارد شده است

عزیزان هرچه شما کردید و اعمال این شب و روز
مخصوصا زیارت امام حسین (ع)
ان شاالله حاجت اصلی تمام شیعیان یادتان نرود
اول سلامتی حضرت ❤️صاحب الامر والزمان (عج )❤️
و سپس از خداوند بخواهید هر چه زودتر در فرج ایشان تعجیل بفرماید.

ان شاءالله

در سکوتی که دلت دست دعا باز نمود
یاد ما باش که محتاج دعاییم هنوز

اس ام اس روز عرفه

روز عرفه، روز معرفت، روز زدودن قلب از غبار عصیان و روز خدا و خدایی شدن است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روز رویش گلستان رحمت، روز نگین انگشتری ذی الحجه و روز دعا و استجابت دعا است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روز اشک و ناله، روز حسین و حسینی شدن و روز شکستن بت های درون است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روز بریدن از خاک و پیوند با افلاک و روز توسل به مقام ربوبیت حضرت حق است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روز رسیدن به غایت آمال عارفان و روز همجواری با عرش الهی است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
عرفه روزی است كه خدا درهای مغفرت و بخشش و رحمتش را بر روی بندگان خود آنان می گشاید.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روزی است كه حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و اطاعت خود دعوت كرده و از آن سوی سفره جود خود را برای آنها گسترانیده است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روزی است كه در‌های آسمان را برای پذیرش تضرع‌های عاشقانه‌ بندگان ذات اقدس الهر می‌گشایند .
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه ، روز نیایش و روز بارش چشم های خاکیان بر شما آسمانیان مبارک باد و التماس دعا در لحظات قشنگ خلوتتان
*********اس ام اس روز عرفه*********
دل در جوشش ناب عرفه، وضو می گیرد و در صحرای تفتیده عرفات، جاری می شود. آن جا که ایوان هزار نقش خداشناسی است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
می‎خواهم در ابری‎ترین لحظه‎ها فریاد بزنم و از باران عرفه سیراب شوم.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، روز بی پیرایگی و آراستگی در عرفات خدا و روز زمزمه رازمندی های حسین و روز برخورد اشک و لبخند است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
در زلال آفتاب نگاه خداوند، قنوت عشق را عاشقانه به زمزمه می نشینیم، در روز عرفه که سجاده ای به وسعت هستی گسترده است.
*********اس ام اس روز عرفه*********
خدایا! آن‌گاه که جان ها و اندیشه ها از نسیم فرح‌بخش نام و یادت سرشار است، بگذار در برکه عرفه، خود را از زنگار غفلت و معصیت شست‌وشو دهیم.
*********اس ام اس روز عرفه*********
در روز عرفه، دست های خود را به سوی آن بی نیاز بالا می بریم و پیوسته دعا می کنیم: خدایا! غروب این روز را با غروب گناهانمان یکی گردان.
*********اس ام اس روز عرفه*********
روز عرفه، بر عارفان حق، آنان که از خیمه وجود خویش بیرون می آیند و با آتش شوق و اشتیاق وصال، به دعا و نیایش متوسل می شوند، خجسته باد.
*********اس ام اس روز عرفه*********
در روز عرفه، به عرفان خالص خدایی بازمی گردیم و نگاه عاشقان را برای همیشه به آسمان بندگی پیوند می زنیم.
*********اس ام اس روز عرفه*********
آیا در رؤیاهایتان، سبکبالی و لذت پرواز روح را احساس کرده اید؟ عرفه، رؤیایی است که به حقیقت می پیوندد.
*********اس ام اس روز عرفه*********
عرفه، روز بازگشت است؛ بازگشت به آغوش مهربان خدا. عرفه، روزی است که ناامیدی از درگاه خدا رخت برمی بندد.
*********اس ام اس روز عرفه*********
سلام بر عرفه که جانمان را به رایحه و خنکای نسیم نوازش می دهد.
*********اس ام اس روز عرفه*********
خدایا از اعماق وجودم تو را صدا می‌زنم و از تو یاری می‌خواهم ای رحمت كننده و ای گشایش‌گر
*********اس ام اس روز عرفه*********
خدایا! كمكم كن تو را به خاطر خودت دوست داشته باشم، نه به خاطر خودم و نه به خاطر ترس از عذاب آخرت.

[h=1]اعمال شب و روز عرفه[/h]
شب نهم از شب‎های متبرك و شب مناجات با قاضى الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براى شب عرفه چند عمل وارد شده است:
1- دعایی که با با این عبارت آغاز می‎شود، خوانده شود اَللّهُمَّ یا شاهِدَ كُلِّ نَجْوى وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى وَ عالِمَ كُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهى كُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً كه روایت شده هر كس آن را در شب عرفه یا در شب‎هاى جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد.
2- [به نقل كفعمى ] تسبیحات عشر را كه در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .
3- دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ را كه در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.
4- زیارت امام حسین علیه السلام .

[h=2]اعمال روز عرفه[/h] روز نهم روز عرفه و از اعیاد عظیمه است اگرچه به اسم عید نامیده نشده است . عرفه روزى است كه حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جُود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‎تر و خشمناك‎ترین اوقات خواهد داشت و روایت شده كه حضرت امام زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای سائلی را شنید كه از مردم تقاضای کمک مى‎نمود. امام به او فرمود: واى بر تو آیا در این روز از غیر خدا تقاضا مى‎كنى؟ حال آن كه در این روز امید مى‎رود که بچه‎هاى در شكم هم از فضل خدا بی نصیب نمانند و سعید شوند.
براى این روز اعمالی ذکر شده است:
1- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود .
2- زیارت امام حسین علیه السلام ،
كه از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در كثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر كسى توفیق یابد كه در این روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش كمتر از كسى كه در عرفات است نیست. 3- بعد از نماز عصر پیش از آن كه مشغول به خواندن دعاهاى عرفه شود در زیر آسمان دو ركعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالى به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با ركوع و سجود نیكو به عمل آورد و چون فارغ شود دو ركعت نماز اقامه كند. در ركعت اوّل بعد از حمد، توحید و در دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار ركعت نماز گزارد که در هر ركعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند. كه این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است .
4- شیخ كفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براى كسى كه ضعف پیدا نكند و مانع دعا خواندن او نشود.
5- مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین علیه السلام در روز و شب عرفه .
6- تسبیحات حضرت رسول صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله در روز عرفه
که در ذیل می‎آید: سُبْحانَ الَّذى فِى السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الاَْرْضِ حُكْمُهُ
منزه است خدایى كه در آسمان است عرش او منزه است خدایى كه در زمین است فرمان و حكمش
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ
منزه است خدایى كه در گورها قضا و فرمانش جارى است منزه است خدایى كه در دریا راه دارد
سُبْحانَ الَّذى فِى النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
منزه است خدایى كه در آتش دوزخ سلطنتش موجود است منزه است خدایى كه در بهشت رحمت او است
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ
منزه است خدایى كه در قیامت عدل و دادش برپا است منزه است خدایى كه آسمان را بالا برد منزه است خدایى
الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَاَ وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ پس
كه زمین را گسترد منزه است خدایى كه ملجا و پناهى از او نیست جز بسوى خودش * *
بگو سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَكْبَرُ صد مرتبه و بخوان
منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است .
7- سوره توحید صد مرتبه و آیة الكرسى صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و دعای ذیل خوانده شود:
لااِلهَاِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَ یُمیتُ
معبودى جز خدا نیست یگانه اى كه شریك ندارد پادشاهى خاص او است و از آن او است حمد زنده كند و بمیراند
وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى كُلِّشَىْءٍ َقدیرٌ
و بمیراند و زنده كند و او است زنده اى كه نمیرد هرچه خیر است بدست او است و او بر هر چیز توانا است.
ده مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَیْهِ
آمرزش خواهم از خدایى كه معبود بحقى جز او نیست كه زنده و پاینده است و بسویش توبه كنم
ده مرتبه یا اَللّهُ ده مرتبه یا رَحْمنُ ده مرتبه یا رَحیمُ ده مرتبه یا بَدیعَ
اى خدا * اى بخشاینده * اى مهربان * اى پدیدآرنده
السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ ده مرتبه یا حَىُّ یا قَیُّومُ ده
آسمانها و زمین اى صاحب جلالت و بزرگوارى * اى زنده و اى پاینده*
مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ ده مرتبه یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه امینَ ده مرتبه
اى پرعطا اى پرنعمت * اى كه معبودى جز تو نیست * اجابت كن *

8- ذكر صلوات از حضرت صادق علیه السلام
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ یا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَىَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ یا
خدایا از تو خواهم اى كسى كه او نزدیكتر است به من از رگ گردن اى
مَنْ یَحوُلُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى وَبِالاُْفُقِ
كه حائل شود میان انسان و دلش اى كه او در دیدگاه اعلى است و در افق
الْمُبینِ یا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى یا مَنْ لَیْسَ كَمِثْلِهِ
آشكارى است اى كه او بخشاینده است و بر عرش استیلا دارد اى كه نیست مانندش
شَىْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ محمد
چیزى و او شنوا و بینا است از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد .
و بخواه حاجت خود را كه برآورده خواهد شد انشاءالله تعالى پس بخوان این صَلَوات را كه از حضرت صادق علیه السلام منقول است كه هر كه بخواهد مسرور كند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ایشان بگوید:
اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ
خدایا اى بخشنده ترین عطابخشان و اى بهترین
مَنْ سُئِلَ وَیا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى
درخواست شدگان و اى مهربانترین كسى كه از او مهربانى جویند خدایا درود فرست بر محمد و آلش در
الاَْوَّلینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَّْخِرینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ
زمره پیشینیان و درود فرست بر محمد و آلش در زمره پسینیان و درود فرست بر محمد
و َآلِهِ فِى الْمَلاَءِ الاَْعْلى وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الْمُرْسَلینَ
و آلش در ساكنین عالم بالا و درود فرست بر محمد و آلش در زمره مرسلین
اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسیلَةَ وَالْفَضیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ
خدایا عطا كن به محمد و آلش مقام وسیله و فضیلت و شرف و رفعت
وَالدَّرَجَةَ الْكَبیرَةَ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
و درجه بلند خدایا من ایمان آوردم به محمد صلى الله علیه و آله
وَلَمْ اَرَهُ فَلا تَحْرِمْنى فِى الْقِیمَةِ رُؤْیَتَهُ وَارْزُقْنى صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنى
با اینكه او را ندیده ام پس در روز قیامت از دیدارش محرومم مفرما و مصاحبت و همنشینى او را روزیم فرما
عَلى مِلَّتِهِ وَاسْقِنى مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنَّیئاً لا اَظْمَاءُ
و بر كیش او بمیرانم و بنوشانم از حوض او (حوض كوثر) نوشاندنى سیراب و جانبخش و گوارا كه
بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى
پس از آن هرگز تشنه نشوم كه براستى تو بر هرچیز توانایى خدایا من ایمان آورده ام به محمد صلى
اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْنى فِى الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً
الله علیه وآله و او را ندیده ام پس در بهشت رویش را به من نشان ده خدایا برسان به محمد
صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مِنّى تَحِیَّةً كَثیرَةً وَ سَلاماً .
صلى الله علیه و آله از جانب من تحیتى بسیار و سلامى .
9- دعای ام داود خوانده شود .
10- این تسبیح را كه ثواب آن بسیار است گفته شود:
سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ
منزه باد خدا پیش از هر كس و منزه باد خدا پس از هركس و منزه باد خدا با هركس و منزه باد
اللّهِ یَبْقى رَبُّنا ویَفْنى كُلُّ اءَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ
خدا كه باقى ماند پروردگار ما و فانى شود هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر تسبیح
الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ
تسبیح گویان فزونى بسیارى پیش از هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر
تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً
تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیارى پس از هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه
یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحِینَ
فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیار با هر كس ، و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان
فَضْلاً كَثیراً لِرَبِّنَا الْباقى وَیَفْنى كُلُّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً لا یُحْصى وَلا یُدْرى وَلا یُنْسى وَلا
برترى بسیارى براى پروردگار ما كه باقى ماند و جز او فانى شودهر كس و منزه باد خدا تنزیهى كه به شماره در نیاید و دانسته نشود و فراموش نگردد و
یَبْلى وَلا یَفْنى وَلَیْسَ لَهُ مُنْتَهى وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَدوُمُ
كهنه نشود و فنا نپذیرد و انتهایى برایش نباشد و منزه باد خدا تنزیهى كه دوام داشته باشد
بِدَوامِهِ وَیَبْقى بِبَقآئِهِ فى سِنِى الْعالَمینَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَیّامِ
به دوام او و باقى ماند به بقاى او در طول سالهاى این جهان و سایر جهانیان و ماههاى این روزگار و هر روزگار و روزهاى
الدُّنْیا وَساعاتِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَسُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا
دنیا و ساعات شب و روز و منزه باد خدا تا جاویدان است جاوید و همراه با جاوید بدانسان كه
لا یُحْصیهِ الْعَدَدُ وَلا یُفْنیهِ الاَْمَدُ وَلا یَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَكَ اللّهُ
شماره اش نتوان كرد و زمان و مدت آنرا به فنا نكشاند و قطعش نكند ((هرگز)) و بزرگ است خدا
اَحْسَنُ الْخالِقینَ پس بگو: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ كُلِّ
بهترین آفریدگان * و ستایش خاص خدا است پیش از هركس و ستایش از آن او است پس از هر
اَحَدٍ تا آخر دعا لكن بجاى هر سُبْحانَاللّهِ الْحَمْدُلِلّهِ بگو و چون به اَحْسَنُ
كس * منزه است خدا و ستایش خاص خداست * بهترین
الْخالِقینَ رسیدى بگو: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر بجاى سُبْحانَ اللّهِ
آفریدگان * معبودى نیست جز خدا پیش از هركس * منزه است خدا
لا اِلهَ اِلا اللّهُ مى گوئى و بعد از آن بگو: وَاللّهُ اَكْبَرُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر كه بجاى
جز او خدایى نیست * و خدا بزرگتر است از توصیف پیش از هر كس *
سُبْحانَ اللّهِ اَللّهُ اَكْبَرُ مى گوئى پس مى خوانى دعاى : اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَیَّاءَ را كه
منزه است خدا و خدا بزرگتر است از توصیف
11- دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه خوانده شود.
12- در آخر روز عرفه این دعا خوانده شود :
یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبى لا تَضُرُّكَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَكَ لى لا تَنْقُصُكَ فَاَعْطِنى ما لا
پروردگارا همانا گناهان من زیانى به تو نزند و محققاً آمرزش تو از من نقصانى به تو نرساند پس عطا كن به من
یَنْقُصُكَ وَاغْفِرْ لى ما لایَضُرُّكَ و ایضا بخوان : اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنى خَیْرَ ما
آنچه را نقصانت نرساند و بیامرز برایم آنچه را زیانت نزند * خدایا محرومم مكن از آن خیرى كه
عِنْدَكَ لِشَرِّ ما عِنْدى فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنى بِتَعَبى وَ نَصَبى فَلا
نزد تو است بخاطر آن شرى كه در پیش من است پس اگر تو به رنج و خستگیم رحم نمى كنى پس
تَحْرِمْنى اَجْرَ الْمُصابِ عَلى مُصیبَتِهِ
محرومم مدار از پاداش مصیبت دیده اى بر مصیبتش .
13- دعای مشلول خوانده شود.

منبع: مفاتیح الجنان

نهم ذى الحجه شهادت سفیر سفر انقلاب ...

اى شهید پیشتاز كربلا، هنوز، عطر دل انگیز ان سلام ملكوتى كه به عنوان حسین علیه السلام فرستادى در فضاى آسمان فتوت ، برادرى و انسانیت ، با مشام جان استشمام مى شود و روح را روحانیت و طور سیناى سینه ها را طراوتى تازه مى بخشد.

به سلام قسم ،... الملك القدوس السلام ... سلامى دل انگیزتر از سلام تو در حافظه تاریخ نیست . سلامى از اسلام ناب یك مسلم .

[h=1]اعمال شب و روز عرفه[/h]
شب نهم از شب‎های متبرك و شب مناجات با قاضى الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براى شب عرفه چند عمل وارد شده است:
1- دعایی که با با این عبارت آغاز می‎شود، خوانده شود اَللّهُمَّ یا شاهِدَ كُلِّ نَجْوى وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى وَ عالِمَ كُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهى كُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً كه روایت شده هر كس آن را در شب عرفه یا در شب‎هاى جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد.
2- [به نقل كفعمى ] تسبیحات عشر را كه در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .
3- دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ را كه در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.
4- زیارت امام حسین علیه السلام .

[h=2]اعمال روز عرفه[/h] روز نهم روز عرفه و از اعیاد عظیمه است اگرچه به اسم عید نامیده نشده است . عرفه روزى است كه حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جُود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‎تر و خشمناك‎ترین اوقات خواهد داشت و روایت شده كه حضرت امام زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای سائلی را شنید كه از مردم تقاضای کمک مى‎نمود. امام به او فرمود: واى بر تو آیا در این روز از غیر خدا تقاضا مى‎كنى؟ حال آن كه در این روز امید مى‎رود که بچه‎هاى در شكم هم از فضل خدا بی نصیب نمانند و سعید شوند.
براى این روز اعمالی ذکر شده است:
1- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود .
2- زیارت امام حسین علیه السلام ،
كه از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در كثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر كسى توفیق یابد كه در این روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش كمتر از كسى كه در عرفات است نیست. 3- بعد از نماز عصر پیش از آن كه مشغول به خواندن دعاهاى عرفه شود در زیر آسمان دو ركعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالى به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با ركوع و سجود نیكو به عمل آورد و چون فارغ شود دو ركعت نماز اقامه كند. در ركعت اوّل بعد از حمد، توحید و در دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار ركعت نماز گزارد که در هر ركعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند. كه این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است .
4- شیخ كفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براى كسى كه ضعف پیدا نكند و مانع دعا خواندن او نشود.
5- مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین علیه السلام در روز و شب عرفه .
6- تسبیحات حضرت رسول صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله در روز عرفه
که در ذیل می‎آید: سُبْحانَ الَّذى فِى السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الاَْرْضِ حُكْمُهُ
منزه است خدایى كه در آسمان است عرش او منزه است خدایى كه در زمین است فرمان و حكمش
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ
منزه است خدایى كه در گورها قضا و فرمانش جارى است منزه است خدایى كه در دریا راه دارد
سُبْحانَ الَّذى فِى النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
منزه است خدایى كه در آتش دوزخ سلطنتش موجود است منزه است خدایى كه در بهشت رحمت او است
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ
منزه است خدایى كه در قیامت عدل و دادش برپا است منزه است خدایى كه آسمان را بالا برد منزه است خدایى
الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَاَ وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ پس
كه زمین را گسترد منزه است خدایى كه ملجا و پناهى از او نیست جز بسوى خودش * *
بگو سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَكْبَرُ صد مرتبه و بخوان
منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است .
7- سوره توحید صد مرتبه و آیة الكرسى صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و دعای ذیل خوانده شود:
لااِلهَاِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَ یُمیتُ
معبودى جز خدا نیست یگانه اى كه شریك ندارد پادشاهى خاص او است و از آن او است حمد زنده كند و بمیراند
وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى كُلِّشَىْءٍ َقدیرٌ
و بمیراند و زنده كند و او است زنده اى كه نمیرد هرچه خیر است بدست او است و او بر هر چیز توانا است.
ده مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَیْهِ
آمرزش خواهم از خدایى كه معبود بحقى جز او نیست كه زنده و پاینده است و بسویش توبه كنم
ده مرتبه یا اَللّهُ ده مرتبه یا رَحْمنُ ده مرتبه یا رَحیمُ ده مرتبه یا بَدیعَ
اى خدا * اى بخشاینده * اى مهربان * اى پدیدآرنده
السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ ده مرتبه یا حَىُّ یا قَیُّومُ ده
آسمانها و زمین اى صاحب جلالت و بزرگوارى * اى زنده و اى پاینده*
مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ ده مرتبه یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه امینَ ده مرتبه
اى پرعطا اى پرنعمت * اى كه معبودى جز تو نیست * اجابت كن *

8- ذكر صلوات از حضرت صادق علیه السلام
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ یا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَىَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ یا
خدایا از تو خواهم اى كسى كه او نزدیكتر است به من از رگ گردن اى
مَنْ یَحوُلُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى وَبِالاُْفُقِ
كه حائل شود میان انسان و دلش اى كه او در دیدگاه اعلى است و در افق
الْمُبینِ یا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى یا مَنْ لَیْسَ كَمِثْلِهِ
آشكارى است اى كه او بخشاینده است و بر عرش استیلا دارد اى كه نیست مانندش
شَىْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ محمد
چیزى و او شنوا و بینا است از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد .
و بخواه حاجت خود را كه برآورده خواهد شد انشاءالله تعالى پس بخوان این صَلَوات را كه از حضرت صادق علیه السلام منقول است كه هر كه بخواهد مسرور كند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ایشان بگوید:
اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ
خدایا اى بخشنده ترین عطابخشان و اى بهترین
مَنْ سُئِلَ وَیا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى
درخواست شدگان و اى مهربانترین كسى كه از او مهربانى جویند خدایا درود فرست بر محمد و آلش در
الاَْوَّلینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَّْخِرینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ
زمره پیشینیان و درود فرست بر محمد و آلش در زمره پسینیان و درود فرست بر محمد
و َآلِهِ فِى الْمَلاَءِ الاَْعْلى وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الْمُرْسَلینَ
و آلش در ساكنین عالم بالا و درود فرست بر محمد و آلش در زمره مرسلین
اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسیلَةَ وَالْفَضیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ
خدایا عطا كن به محمد و آلش مقام وسیله و فضیلت و شرف و رفعت
وَالدَّرَجَةَ الْكَبیرَةَ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
و درجه بلند خدایا من ایمان آوردم به محمد صلى الله علیه و آله
وَلَمْ اَرَهُ فَلا تَحْرِمْنى فِى الْقِیمَةِ رُؤْیَتَهُ وَارْزُقْنى صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنى
با اینكه او را ندیده ام پس در روز قیامت از دیدارش محرومم مفرما و مصاحبت و همنشینى او را روزیم فرما
عَلى مِلَّتِهِ وَاسْقِنى مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنَّیئاً لا اَظْمَاءُ
و بر كیش او بمیرانم و بنوشانم از حوض او (حوض كوثر) نوشاندنى سیراب و جانبخش و گوارا كه
بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى
پس از آن هرگز تشنه نشوم كه براستى تو بر هرچیز توانایى خدایا من ایمان آورده ام به محمد صلى
اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْنى فِى الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً
الله علیه وآله و او را ندیده ام پس در بهشت رویش را به من نشان ده خدایا برسان به محمد
صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مِنّى تَحِیَّةً كَثیرَةً وَ سَلاماً .
صلى الله علیه و آله از جانب من تحیتى بسیار و سلامى .
9- دعای ام داود خوانده شود .
10- این تسبیح را كه ثواب آن بسیار است گفته شود:
سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ
منزه باد خدا پیش از هر كس و منزه باد خدا پس از هركس و منزه باد خدا با هركس و منزه باد
اللّهِ یَبْقى رَبُّنا ویَفْنى كُلُّ اءَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ
خدا كه باقى ماند پروردگار ما و فانى شود هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر تسبیح
الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ
تسبیح گویان فزونى بسیارى پیش از هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر
تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً
تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیارى پس از هركس و منزه باد خدا تنزیهى كه
یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً كَثیراً مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحِینَ
فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیار با هر كس ، و منزه باد خدا تنزیهى كه فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان
فَضْلاً كَثیراً لِرَبِّنَا الْباقى وَیَفْنى كُلُّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً لا یُحْصى وَلا یُدْرى وَلا یُنْسى وَلا
برترى بسیارى براى پروردگار ما كه باقى ماند و جز او فانى شودهر كس و منزه باد خدا تنزیهى كه به شماره در نیاید و دانسته نشود و فراموش نگردد و
یَبْلى وَلا یَفْنى وَلَیْسَ لَهُ مُنْتَهى وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَدوُمُ
كهنه نشود و فنا نپذیرد و انتهایى برایش نباشد و منزه باد خدا تنزیهى كه دوام داشته باشد
بِدَوامِهِ وَیَبْقى بِبَقآئِهِ فى سِنِى الْعالَمینَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَیّامِ
به دوام او و باقى ماند به بقاى او در طول سالهاى این جهان و سایر جهانیان و ماههاى این روزگار و هر روزگار و روزهاى
الدُّنْیا وَساعاتِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَسُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا
دنیا و ساعات شب و روز و منزه باد خدا تا جاویدان است جاوید و همراه با جاوید بدانسان كه
لا یُحْصیهِ الْعَدَدُ وَلا یُفْنیهِ الاَْمَدُ وَلا یَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَكَ اللّهُ
شماره اش نتوان كرد و زمان و مدت آنرا به فنا نكشاند و قطعش نكند ((هرگز)) و بزرگ است خدا
اَحْسَنُ الْخالِقینَ پس بگو: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ كُلِّ
بهترین آفریدگان * و ستایش خاص خدا است پیش از هركس و ستایش از آن او است پس از هر
اَحَدٍ تا آخر دعا لكن بجاى هر سُبْحانَاللّهِ الْحَمْدُلِلّهِ بگو و چون به اَحْسَنُ
كس * منزه است خدا و ستایش خاص خداست * بهترین
الْخالِقینَ رسیدى بگو: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر بجاى سُبْحانَ اللّهِ
آفریدگان * معبودى نیست جز خدا پیش از هركس * منزه است خدا
لا اِلهَ اِلا اللّهُ مى گوئى و بعد از آن بگو: وَاللّهُ اَكْبَرُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر كه بجاى
جز او خدایى نیست * و خدا بزرگتر است از توصیف پیش از هر كس *
سُبْحانَ اللّهِ اَللّهُ اَكْبَرُ مى گوئى پس مى خوانى دعاى : اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَیَّاءَ را كه
منزه است خدا و خدا بزرگتر است از توصیف
11- دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه خوانده شود.
12- در آخر روز عرفه این دعا خوانده شود :
یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبى لا تَضُرُّكَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَكَ لى لا تَنْقُصُكَ فَاَعْطِنى ما لا
پروردگارا همانا گناهان من زیانى به تو نزند و محققاً آمرزش تو از من نقصانى به تو نرساند پس عطا كن به من
یَنْقُصُكَ وَاغْفِرْ لى ما لایَضُرُّكَ و ایضا بخوان : اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنى خَیْرَ ما
آنچه را نقصانت نرساند و بیامرز برایم آنچه را زیانت نزند * خدایا محرومم مكن از آن خیرى كه
عِنْدَكَ لِشَرِّ ما عِنْدى فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنى بِتَعَبى وَ نَصَبى فَلا
نزد تو است بخاطر آن شرى كه در پیش من است پس اگر تو به رنج و خستگیم رحم نمى كنى پس
تَحْرِمْنى اَجْرَ الْمُصابِ عَلى مُصیبَتِهِ
محرومم مدار از پاداش مصیبت دیده اى بر مصیبتش .
13- دعای مشلول خوانده شود.

منبع: مفاتیح الجنان

[h=1]در روز عرفه از خدا چه بخواهیم ؟[/h]
روز برآورده شدن حاجات و نزول رحمت الهی و روز بخشیده شدن و قبول توبه حضرت آدم و در شب و روز عرفه سفارش شده به مناجات با خدا برای گرفتن تمام خواسته ها و آرزوها و توبه از گناهان گذشته قبول است و دُعا در عرفه مُستَجاب است و کسى که آن شب را به عبادت به سر آورد اجر صد و هفتاد سال عبادت داشته باشد و هدف خداوند از عرفه دعوت از ما برای خوشبخت شدن در دنیا و بهشتی شدن بعد از مرگ است.

[h=2]در عرفه چه کارهایی انجام دهیم؟[/h] روز عرفه از اعیاد بزرگ است و روزى است که حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود خوانده و بستر و احسان خود را براى ما گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده تر و خشمناکترین اوقات خواهد بود و سفارش شده از خدا ناامید نباشیم و هرچه میخواهیم از او بطلبیم و امام زین العابدین علیه السلام فرموده در این روز حتی بچه های در شکم مادر هم از فضل خدا بهره مند می شوند و امید بسیار برای قبول دعاست.

خداى سبحان در عرفه به ملائکه مى فرماید: اى فرشتگان من! آیا بندگان و کنیزانم را که عبادت می کنند مى‏بینید که از گوشه و کنار دنیا ژولیده موى و غبار آلوده آمدند آیا مى‏دانید چه مى‏خواهند؟ فرشتگان عرضه مى‏دارند از تو درخواست آمرزش دارند پس خداى مى‏فرماید: شاهد باشید که من ایشان را آمرزیدم

[h=2]اعمال روز عرفه[/h] در کتاب مفاتیح در قسمت اعمال 9 ذی الحجه بطور کامل ذکر شده و بطور خلاصه عبارتند از :
1- غسل به نیت توبه و پاک شدن
2- خواندن دعای شب و روز عرفه
3- زیارت امام حسین علیه السلام که مقابل هزار حجّ و هزار عمره و هزار جهاد بلکه بالاتر است.
4- بعد از نماز عصر پیش از آنکه مشغول بخواندن دعاهاى عرفه شویم خواندم دو رکعت نماز با حضور قلب و آمرزش گناهان.
5- گرفتن روزه به شرط آنکه از خواندن دعا خسته نشویم مستحب است !

[h=2]سجادیه‏[/h]
حدیث قدسی درباره عرفه
- خداى سبحان در عرفه به ملائکه مى فرماید: اى فرشتگان من! آیا بندگان و کنیزانم را که عبادت می کنند مى‏بینید که از گوشه و کنار دنیا ژولیده موى و غبار آلوده آمدند آیا مى‏دانید چه مى‏خواهند؟ فرشتگان عرضه مى‏دارند از تو درخواست آمرزش دارند پس خداى مى‏فرماید: شاهد باشید که من ایشان را آمرزیدم.

[h=2]بهترین مکان دعا در عرفه کجاست؟[/h] 1- بهتر است در حرم امام حسین علیه السلام که فرشته ها اول در کربلا فرود می آیند اگر نشد دلت را روانه آنجا کن و خداى سبحان در قبال شهادت امام حسین (علیه السلام) چهار خصلت به او داد: در خاک قبرش شفا قرار داد و دعا را در زیر گنبد او اجابت مى‏کند و ائمه علیهم السلام را از فرزندان او قرار داد و روزهایى که زائرین زیارت قبرش مى‏کنند جزء عمرشان بحساب نمى‏آورد.
2- سپس در سرزمین عرفات که فرشتگان بعد از کربلا به مکه می آیند و اگر نشد دلت را روانه آنجا کن.
3- در مسجد که خدا می فرماید "بدانید که خانه‏هاى من در زمین مساجدند"، و خوشا بحال بنده‏اى که در خانه‏اش تطهیر و غسل کند، سپس مرا در خانه‏ام زیارت کند و خدا کریم تر از آن است که زائر و خواهان خود را دست خالى بازگرداند. و امام باقر ع وقتى نیاز و خواسته و مشکلی داشت به هنگام زوال ظهر آن را از خداوند درخواست مى‏کرد، وقتى مى‏خواست درخواست کند ابتدا صدقه‏اى مى‏داد و بوى خوش استشمام مى‏کرد و به مسجد مى‏رفت و براى حاجت خود دعا مى‏کرد. (مفاتیح الجنان)

خداى سبحان در عرفه به ملائکه مى فرماید: اى فرشتگان من! آیا بندگان و کنیزانم را که عبادت می کنند مى‏بینید که از گوشه و کنار دنیا ژولیده موى و غبار آلوده آمدند آیا مى‏دانید چه مى‏خواهند؟ فرشتگان عرضه مى‏دارند از تو درخواست آمرزش دارند پس خداى مى‏فرماید: شاهد باشید که من ایشان را آمرزیدم

[h=2]امام حسین علیه السلام در عرفه از خدا چه می خواهد :[/h] 1ـ ستایش حق تعالی:
ستایش سزاوار خداوندی است که کس نتواند از فرمان قضایش سرپیچد و مانعی نیست که وی را از اعطای عطایا، باز دارد. و صنعت هیچ صنعتگری به پای صنعت او نرسد. بخشنده بی‎دریغ است. اوست که بدایع خلقت را به سرشت و صنایع گوناگون وجود را با حکمت خویش استوار ساخت....

2- تجدید عهد و میثاق با خدا:
پروردگارا به سوی تو روی آورم. و به ربوبیت تو گواهی دهم. و اعتراف کنم که تو تربیت کننده و پرورنده منی. و بازگشتم به سوی توست. مرا با نعمت آغاز فرمودی قبل از این که چیز قابل ذکری باشم... .

3ـ خود شناسی:
و قبل از هدایت مرا با صنع زیبایت مورد رأفت و نعمت‎های بی‎کرانت قرار دادی. آفرینشم را از قطره آبی روان پدید آوردی. و در تاریکی‎های سه‎گانه جنینی سکونتم دادی: میان خون و گوشت و پوست. و مرا شاهد آفرینش خویش نگرداندی و هیچ‎یک از امورم را به خودم وانگذاشتی... .

4ـ راز آفرینش انسان:
ولی مرا برای هدفی عالی یعنی هدایت (و رسیدن به کمال) موجودی کامل و سالم به دنیا آوردی. و در آن هنگام که کودکی خردسال در گهواره بودم، از حوادث حفظ کردی. و مرا از شیر شیرین و گوارا تغذیه نمودی. و دل‎های پرستاران را به جانب من معطوف داشتی. و با محبت مادران به من گرمی و فروغ بخشیدی... .

5ـ تربیت انسان در دانشگاه الهی:
تا این که با گوهر سخن، مرا ناطق و گویا ساختی. و نعمت‎های بی‎کرانت را بر من تمام کردی. و سال به سال بر رشد و تربیت من افزودی. تا این که فطرت و سرنوشتم، به کمال انسانی رسید. و از نظر توان اعتدال یافت. حجتت را بر من تمام کردی که معرفت و شناختت را به من الهام فرمودی... .

خداوندا، چنان کن که از تو بیم داشته باشم، آنچنان که گویی تو را می‎بینم و مرا با تقوایت رستگار کن! اما به خاطر گناهانم مرا به شقاوت دچار مساز! مقدر کن که سرنوشت من به خیر و صلاح من باشد. و در تقدیراتت خیر و برکت به من عطا فرما!

6ـ نعمت‎های خداوند:
آری این لطف تو بود که از خاک پاک عنصر مرا بیافریدی. و راضی نشدی ای خدایم که نعمتی را از من دریغ داری. بلکه مرا از انواع وسائل زندگی برخوردار ساختی. با اقدام عظیم و مرحمت بی‎کرانت بر من . و با احسان عمیم خود نسبت به من، تا این که همه نعماتت را درباره من تکمیل فرمودی... .

7ـ شهادت به بی‎کرانی نعمت‎های الهی:
الهی! من به حقیقت ایمانم، گواهی دهم. و نیز به تصمیمات متیقن خود و به توحید صریح و خالصم و به باطن نادیدنی نهادم. و پیوست‎های جریان نور دیده‎ام. و خطوط ترسیم شده بر صفحه پیشانی‎ام، و روزنه‎های تنفسی‎ام، و نرمه‎های تیغه بینی‎ام. و آوازگیرهای پرده گوشم و آنچه در درون لب‎های من پنهان است... .

8ـ ناتوانی بشر از بجا آوردن شکر الهی:
گواهی می‎دهم ای پروردگار که اگر در طول قرون و اعصار زنده بمانم و بکوشم تا شکر یکی از نعمات تو بجا آورم، نتوانم مگر باز هم توفیق تو رفیقم شود، که آن خود مزید نعمت و مستوجب شکر دیگر، و ستایش جدید و ریشه‎دار باشد... .


9- ستایش خدای یگانه:
بنابر این من با تمام جد و جهد و توش و توانم تا آنجا که وسعم می‎رسد با ایمان و یقین قلبی گواهی می‎دهم. و اظهار می‎دارم:
حمد و ستایش خدایی را که فرزندی ندارد تا میراث‎برش باشد. و در فرمانروایی نه شریکی دارد تا با وی در آفرینش بر ضدیت برخیزد و نه دستیاری دارد تا در ساختن جهان به وی کمک دهد... .

10ـ خواسته‎های یک انسان متعالی:
خداوندا، چنان کن که از تو بیم داشته باشم، آنچنان که گویی تو را می‎بینم و مرا با تقوایت رستگار کن! اما به خاطر گناهانم مرا به شقاوت دچار مساز! مقدر کن که سرنوشت من به خیر و صلاح من باشد. و در تقدیراتت خیر و برکت به من عطا فرما!

11ـ سپاس به تربیت‎های الهی:
خداوندا! ستایش از آن توست که مرا آفریدی. و مرا شنوا و بینا گرداندی! و ستایش سزاوار توست که مرا بیافریدی و خلقتم را نیکو بیاراستی. به خاطر لطفی که به من داشتی والا... .

12ـ نیازهای تربیتی از خدا:
و مرا بر مشکلات روزگار، و کشمکش شب‎ها و روزها یاری فرمای! و مرا از رنج‎های این جهان و محنت‎های آن جهان نجات بده و از شر بدی‎هایی که ستمکاران در زمین می‎کنند نگاه بدار... .

تو پناهگاه منی، به هنگامی که راه‎ها با همه وسعت، بر من صعب و دشوار شوند و فراخنای زمین بر من تنگ گردد. و اگر رحمت تو نبود من اکنون جزء هلاک شدگان بودم. و تو مرا از خطاهایم باز می‎داری. و اگر پرده‎پوشی تو نبود از رسوایان بودم

13ـ شکایت به پیشگاه خداوند:
خدایا! مرا به که وا می‎گذاری؟ آیا به خویشاوندی که پیوند خویشاوندی را خواهد گسست؟ یا به بیگانه که بر من بر آشفتد؟ یا به کسانی که مرا به استضعاف و استثمار کشانند؟ در صورتی که تو پروردگار من و مالک سرنوشت منی؟

14- ای مربی پیامبران و فرستنده کتب آسمانی:
ای خدای من و ای خدای پدران من! ابراهیم، اسماعیل، اسحاق و یعقوب، و ای پروردگار جبرائیل، میکائیل و اسرافیل. و ای تربیت کننده محمد، خاتم پیامبران و فرزندان برگزیده‎اش. ای فرو فرستنده تورات، انجیل زبور و فرقان ... .

15- تو پناهگاه منی:
تو پناهگاه منی، به هنگامی که راه‎ها با همه وسعت، بر من صعب و دشوار شوند و فراخنای زمین بر من تنگ گردد. و اگر رحمت تو نبود من اکنون جزء هلاک شدگان بودم. و تو مرا از خطاهایم باز می‎داری. و اگر پرده‎پوشی تو نبود از رسوایان بودم.

[h=1]تجلّى خداوند در عرفات[/h]
روزى جناب آقاى میرزا مهدى آشتیانى در منزل مرحوم آیت الله حجّت بودند. ایشان در آنجا چنین تعریف كردند:
اینجانب دچار یك بیمارى سختى شدم كه براى معالجه آن، هم در كشور بسیار تلاش كردم و هم به خارج از كشور سفر كردم، امّا معالجه نشد و از باز یافتن سلامتى خویش ناامید شدم.
در سال 1365ه. ق كه توده‎اى‎ها تسلط شوم خود را بر شمال و آذربایجان استحكام بخشیدند. اینجانب با اتوبوس عازم مشهد بودم كه در میان راه حالم به هم خورد، به گونه‎اى كه راننده و مسافران اتوبوس فكر كردند دچار سكته قلبى شده‎ام. به همین جهت ماشین را متوقّف كردند و مرا بیرون آوردند تا براى نجات من كارى بكنند.
امّا من در همان حال در عالم دیگرى بودم. دیدم كه در صحراى عرفات هستم و انوار بسیارى در آنجا به آسمان پرتو افكن است و انبوه مردم بدان سو چشم دوخته‎اند، پرسیدم: چه خبر است؟ گفتند: پیامبر گرامى حضور دارند.
به سوى آن حضرت رفتم كه دیدم چهارده خیمه در كنار هم به یكدیگر نصب شده كه بزرگترین آنها از آن پیامبر(صلى الله علیه و آله) است. وارد شدم و ضمن عرض سلام خواستم بیمارى خود را باز گویم كه پیامبر با مهر و محبّت بسیارى فرمودند: از آن جایى كه شما زائر پسرم رضا هستى، برو به خود او بگو.
به خیمه حضرت رضا(علیه‎السلام) رفتم و پس از عرض سلام سه حاجتى كه داشتم باز گفتم.
آن حضرت جواب مرا دادند. در این حال بود كه آمدم، دیدم در میان بیابان و در حلقه مسافران اتوبوس هستم.
در آن محفل آیةالله حجّت اظهار مى‎دارند: من مدّتها در مورد این روایت كه مى‎فرماید: «إنّ الله یتجلّى لأهل العرفات؛ خداوند تجلّى مى‎كند بر اهل عرفات» مى‎اندیشیدم و اكنون براى من روشن شد كه تجلّى خدا در عرفات عبارت از تجلّى پیام‎آور او بر مردم و تجلّى خدا بر پیامبر گرامى و خاندان وحى و رسالت است.


[/HR]برگرفته از داستانها و حكایتهای حج، رحیم کارگر

[h=1]از مهماندار چه بخواهیم؟![/h]
[h=2]مراحل ضیافت الهی[/h]ضیافت الهی خود یك سرّی را به همراه دارد؛ یك وقت سخن از عبادت است، یك وقت سخن از ضیافت است. عبادت را با بحث‎های فقهی و ظاهری می‌توان تحلیل كرد اما ضیافت را باید با اسرار عبادات روشن كرد. یكی از برجسته‎ترین دعاهای ماه مبارك رمضان، همان طلب حج است، آن هم حج مكرر كه در دعاهای شب و روز گاهی به این صورت ذكر می‌شود: «وارزقنی حج بیتك الحرام فی عامی هذا و فی كل عام»(1)؛ خدایا! زیارت خانه‌ات را و انجام مراسم و مناسك حج‎ات را هر ساله نصیب من بفرما! این جزء دعاهای برجسته ماه مبارك رمضان است كه در خود این ماه انسان صایم ضیف الرحمان است.
پس ضیافت دو مرحله خواهد داشت:
یك مرحله آن است كه مهماندار به مهمان می‌گوید چه بخواه؛ در مرحله دیگر مهماندار آنچه را كه مهمان خواسته به او عطا می‌كند.
در ماه مبارك رمضان كه مهماندار خداست به بندگان صایمش دستور می‌دهد كه از من حج طلب بكنید. در مراسم و مناسك حج كه آنجا هم سخن از ضیافت است، آنجا سخن از طلب نیست [بلكه] سخن از عطا است. آنجا نمی‎گوید از من بخواه، آنجا خواسته‌ها را عطا می‌كند. گرچه هر خواسته‌ای و هر عطایی به هم آمیخته است؛ یعنی هر مرتبه‌ای از عطا خواسته‌ای را هم به همراه دارد: «الحمدلله ... الذی لا تنقض خزائنه و لاتزیده كثرة العطاء إلا جوداً و كرماً»(2)؛ انسان هر چه از خدا دریافت ‌بكند تشنه‌تر می‌شود. اول نمی‌داند از خدا چه بخواهد؛ چون نمی‌داند در دستگاه خدا چه هست وقتی رخی نشان داد [و] چیزهایی را از پشت پرده دید، آنگاه سؤال تولید می‌شود، درخواست ظهور می‌كند. هر مرحله‌ای از عطا و بخشش یك مرتبه‌ای از درخواست و خواهش را در انسان زنده می‌كند. با درخواست و خواهش انسان، مرحله تازه‎تری را از خدا مسئلت می‌كند و دریافت می‌كند. وقتی مرحله بالاتر را دریافت كرد، عطشش بیشتر می‌شود [و] چیز جدیدتری را طلب می‌كند.


[/HR]پی‎نوشت‎ها:
1- مفاتیح الجنان، اعمال مشترك ماه مبارك رمضان.
2- مفاتیح الجنان، دعای افتتاح .
برگرفته از اسرار و معارف حج(1)، جوادی آملی

[h=1]سود فراوان در روز عرفه[/h]
امام رضا(علیه‎السلام) در روز عرفه تمام اموال خود را در بین فقرا تقسیم كرد. فضل بن سهل عرض كرد: اینكار موجب زیان است. فرمود: نه موجب سود است. هرگز كارى كه موجب اجر و پاداش شود، نبایدزیان به حساب آورد.

[h=2]روزی که دعاها مستجاب می‎شود[/h]امام باقر(علیه‎السلام) فرموده‎اند:
احدى از نیكان و بدان نیست كه بر این كوهها (عرفات و مشعر) وقوف كند، مگر این كه خدا دعاى او را به اجابت مى‎رساند؛ منتها دعاى نیكوكار نسبت به امور دنیا و آخرتش مستجاب مى‎شود و دعاى آدم بدكار درباره دنیایش مستجاب مى‎گردد.

[h=2]حجّ ابراهیم(علیه‎السلام)[/h]در صحراى عرفات، جبرئیل، پیك وحى الهى، مناسك حج را به حضرت ابراهیم(علیه‎السلام) آموخت و حضرت ابراهیم(علیه‎السلام) هم مى‎فرمود: «عرفتُ، عرفتُ»؛ «شناختم، شناختم.»

[h=1]روز عرفه؛ روز مغفرت همه[/h]
عرفات سرزمین بسیار مقدّسى است كه خداوند كریم، آنجا را براى ضیافت و پذیرایى از میهمانان خود مقرّر فرموده و سفره خاصّ انعام و اكرامش را در دامن كوه رحمت گسترانیده و از كافّه میهمانانش، دعوت به عمل آورده است كه در ساعت معیّن همه با هم بر گرد خوان نعمت بى‎دریغش بنشینند و از بحر موّاج كرم و رحمت بى‎كرانش به قدر ظرفیّت و استعداد خویش برخوردار گردند.
عرفه، سرزمین عشق است و شور؛ نور است و سرور؛ توبه است و تقوا؛ ارتباط است و اتصال؛ درد است و درمان؛ خداى است خدا و رحمت اوست كه در انتظار رهپویان راه رسول الله است.
در عرفات است كه آدمى به خود و خدایش معرفت پیدا مى‎كند و درهاى سعادت و نیك بختى را به روى خود مى‎گشاید و ... .

[h=2]دعاى عرفه امام حسین(علیه السلام)[/h]بشیر و بشر فرزندان غالب اسدى روایت كرده‎اند:
در روز عرفه در عرفات خدمت امام حسین(علیه‎السلام) بودیم. آن حضرت با گروهى از اهل بیت، فرزندان و شیعیان خود با نهایت تذلّل و خشوع از خیمه خود بیرون آمدند و در جانب چپ كوه ایستادند.
آنان روى مبارك را به سوى كعبه گردانیدند و دست‎ها را برابر صورت گرفتند و مانند مسكینى كه طعام طلبد، این دعا را خواندند:
«الحمدلله الذى لیس لقضائه دافع ولا لعطائه مانع ... اللهّم إنّى أرغبُ و أشهد بالرُّبوبیّة لك مقرّاً بأنك ربّى و أنّ إلیك مردّى... .»آن حضرت مقدارى از دعا را كه خواند، اشك از چشمان مباركش جارى شد و كسانى كه در اطرافش بودند، دعا و گریه او را شنیده و مى‎دیدند و آمین مى‎گفتند و همگى با صداى بلند مى‎گریستند تا آفتاب غروب كرد.

[h=2]روز عرفه، روز مغفرت همه[/h]امام زین العابدین فرموده‎اند وقتى وقوف رسول خدا(صلى الله علیه و آله) در عرفات به پایان رسید و غروب آفتاب نزدیك شد، رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: اى بلال! به مردم بگو ساكت شوند. بعد از آن كه مردم سكوت كردند، رسول خدا(صلى الله علیه و آله) فرمود:
محققاً پروردگار شما امروز بر شما منّت گذاشت، نیكانتان را مشمول مغفرت گردانید و سپس به آنان حق شفاعت درباره بَدان شما عنایت فرمود. در نتیجه بدان شما را نیز به شفاعت نیكانتان بخشید. اینك حركت كنید در حالتى كه عموماً بخشیده شده و مشمول عفو و رحمت و مغفرت حضرت حق گشته‎اید.

[h=2]روز بخشش گناه[/h]حضرت صادق(علیه السلام) مى‎فرماید هنگامى كه حاجى وارد مكه مى‎شود، خداوند دو ملك را بر او موكّل مى‎فرماید كه طواف و نماز و سعى او را نگه دارند و چون در روز عرفه وقوف كرد، بر شانه راست او مى‎زنند و مى‎گویند: گذشته‎هایت را خدا آمرزید، مواظب آینده خود باش.


[/HR]برگرفته از داستانها و حكایتهای حج، رحیم کارگر

[h=1] دعاهاي وارده در روز عرفه
[/h][h=3]بعضي از دعاي وارده روز عرفه
[/h]
ادعيه و مناجاتهايي که از منابع فيض خدا ، ائمه هدي ( عليهم السلام) رسيده است بهترين و عاليترين طريقه سخن گفتن با خدا و عرض حوايج دنيا و آخرت است . مخصوصاً دعاي عرفه امام حسين (عليه السلام) که آن را در چنين روزي ، در همين صحراي عرفات انشا فرموده اند ، از جامعترين دعاهاي روز و متضمّن عاليترين معارف توحيدي و مضامين عرفاني است .
امام حسين (عليه السلام) در روز عرفه ، در بيابان عرفات از خيمه بيرون آمد و با گروهي از اهل بيت و فرزندان و شيعيان با نهايت خشوع و آمادگي قلبي ، در سمت چپ جبل الرّحمه ، رو به قبله ايستاد و دستهاي مبارک را رو به روي صورت خود به دعا بلند کرد و همچون فقير و گرسنه ، که طعام بطلبد ، در حالي که قطرات اشک از چشمان مبارکش بر رخسار شريفش مي ريخت ، اين دعا را انشا فرمود .
همچنين دعاي 47 صحيفه سجّادّيه امام زين العابدين(عليه السلام) در اين روز بسيار مغتنم است .
و دعا در امر فرج امام زمان(عج) نيز بايد در رأس همه حوائج دنيوي و اخروي ما باشد گذشته از دعاهاي وارده ديگر در اين روز زاير خانه خدا ، بايد از اين فرصت به دست آمده و شرايط استجابت دعا استفاده کند و خودش را در ميان صدها هزار دست و قلب و زباني که به ياد خدا به حرکت و اهتزاز درآمده اند بيندازد و از برکت اين مکان شريف و زمان مقدّس و احترام زايران و مهمانان ، مخصوصاً قافله سالار اين کاروان ، حضرت بقيّه الله صاحب العصر و الزّمان ـ عجل الله فرجه الشريف ـ که همه ساله در موسم حج و موقف عرفات تشريف فرما هستند ، بهره بگيرد . و اين بشارتي براي ما سيه رويان و گنهکاران است ؛ چرا که در روايتي مي خوانيم :
سمعت اباعبدالله(عليه السلام) يقول : يَفْقَدُ النّاسُ اِمامَهُمْ فَيَشْهَدُ المَوْسِمْ فَيَراهُمْ وَلايَرَونَهُ . 1
عبيدبن زراره مي گويد : از امام صادق (عليه السلام) شنيدم که مي فرمود : مردم امام خود را گم مي کنند . او در موسم حجّ در بين مردم است و آنها را مي بيند ولي آنها او را نمي بينند.
امام حسين (عليه السلام) در روز عرفه ، در بيابان عرفات از خيمه بيرون آمد و با گروهي از اهل بيت و فرزندان و شيعيان با نهايت خشوع و آمادگي قلبي ، در سمت چپ جبل الرّحمه ، رو به قبله ايستاد و دستهاي مبارک را رو به روي صورت خود به دعا بلند کرد و همچون فقير و گرسنه ، که طعام بطلبد ، در حالي که قطرات اشک از چشمان مبارکش بر رخسار شريفش مي ريخت ، اين دعا را انشا فرمود

و در روايت ديگر مي خوانيم : وَالله اِنَّ صاحِبَ هذا الاَمْرِ يَحْضُرُ الْمَوْسِمَ کُلَّ سَنَة فَيَرَي النّاسَ وَيَعْرِفُهُمْ وَيَرَونَه وَلايَعْرِفُونَهُ 2
به خدا قسم ، صاحب الامر (عج) هر سال در موسم حج حاضر مي شود و مردم را مي بيند و آنها را مي شناسد ، و مردم هم او را مي بينند ولي نمي شناسند .
اين مطلب ، براي ارباب معرفت و بصيرت و متنعّمان به نعمت ولايت ، مطلبي بسيار بزرگ و روشني بخش دلها و ديده هاي اهل ايمان است ، که با قلبي مملوّ از اميد به رحمت خدا دست به دعا بردارند و بگويند : پروردگارا ! اگر چه گناهان روي ما را سياه و اعمال ما را تباه و در پيشگاهت آبرويي براي ما باقي نگذاشته است ، ولي ما به اتکاي آبرومندي حجّت و وليّ اعظمت ، که هم اکنون در جمع ما حاضر است و پيشاپيش اهل موقف دستهاي مقدسش را به دعا به سوي تو برداشته است ، رو به تو آورده ايم و دست گدايي به سوي تو دراز کرده ايم و يقين مي دانيم که به حرمت آنحضرت و در سايه او دست کسي را محروم بر نمي گرداني .
بنابر اين ؛ انسان بايد از شرايط استثنايي اين موقف ، دراستجابت دعا استفاده کند و براي سعادت دنيوي و اخروي خودش ، پدر و مادر ، همسايه ها ، اقوام ، کشور و امّت اسلامي و مهمتر از همه در امر فرج امام زمان عج دعا کند و بداند که محروم برنمي گردد ، چرا که ميزبان بزرگوار روي مهمان را زمين نمي زند .
اِلهي مَنِ الَّذي نَزَلَ بِکَ مُلْتَمِساً قِراکَ فَما قَرَيْتَهُ ، وَمَنِ الَّذي اَناخَ بِبابِکَ مُرْتجياً نَداکَ فَما اَوْلَيْتَهُ . أَيَحْسُنُ اَنْ اَرْجِعَ عَنْ بابِکَ بِالْخَيْبَةِ مَصْرُوفاً ، وَلَسْتُ اَعْرِفُ سِواکَ مَوْليً بِالاحسانِ مَوْصُوفاً .
ـ اي معبود من ! کيست آنکس که به اميد پذيرايي بر در خانه ات بار انداخته باشد و از او پذيرايي نکرده باشي ؟ و کيست آنکس که به رجاي بخشش و انعامت سر به آستانت نهاده باشد و از تو عطايي به او نرسيده باشد ؟ آيا پسنديده است که از در خانه ات نا اميد برگردم و حال آنکه جز تو مولايي را به صفت احسان نشناخته باشم ؟


[/HR]1 ـ کمال الدين ، صدوق ، ص346 ، حديث 33
2 ـ مهدي موعود ، ص750

[h=1]بیقرار روح عرفات، اباعبدالله الحسین (علیه السلام)
[/h][h=3]صحرای عرفه را بیشتر بشناسیم
[/h]
صحرای عرفات در تاریخچه خود خاطراتی از مردان بزرگ الهی چون آدم ابوالبشر (علیه السلام) ، ابراهیم خلیل الله (علیه السلام) ، پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله ) و نیز سیدالشهدا (علیه السلام) را دارد که با حضورشان عرفه را نور افشانی کردند و خود نیز از تلالو پرتوهای رحمت و عنایت الهی در این میعادگاه عارفان متبرک شدند.
دل در جوشش ناب عرفه، وضو می گیرد و در صحرای تفتیده عرفات، جاری می شود. آن جا که ایوان هزار نقش خداشناسی است. لب ها ترنم با طراوت دعا به خود گرفته و چشم ها امان خود را از بارش توبه، از دست داده اند. دل، بیقرار روح عرفات، حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) شده است. پنجره باران خورده چشم ها از ضریح اجابت، تصویر می دهد و این صحرای عرفات است که با کلمات روحبخش دعای امام حسین (علیه السلام) و اشک عاشقان او بر دامن خود اجابت را نقش می کند.
صحرای عرفات در 21 کیلومتری شمال مکه واقع شده و تپه کوچکی است که حدود 250 متر از سطح دریا بالاتر و کوهها آن را احاطه کرده اند.
آمیختگی واژه عرفه و نیایش به عنوان دو جلوه فضیلت و رحمت الهی تا حدی است که همگان عرفه را با نیایش و عالی ترین تجلی گاه نیایش را نیز در عرفه می دانند و می شناسند. اهمیت نیایش در این روز تا آنجاست که ما می بینیم در حالی که فاصله انداختن میان 2 نماز از جمله سنت های پیوسته پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله ) به شمار می آید، ولی آن حضرت بین دو نماز ظهر و عصر روز عرفه جمع می کرده اند تا هر چه زودتر به میعادگاه معرفت و عرفان ، صحرای عرفه ، برسند و زمان بیشتری را برای نیایش در آن میعادگاه داشته باشند و شگفت تر این که امامان بزرگوار از روزه این روز اگر موجب ضعف جسمانی و در نتیجه، بازماندن از مراسم دعای عرفه گردد منع کرده اند حال آن که بر اساس روایات مورد وثوق و صحیح ، روزه عرفه کفاره 90 سال گناه است.
وجه تسمیه آن را چنین گفته اند که جبرائیل علیه السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت “عرفت” و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد. و نیز گفته اند سبب آن این است که مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف میکنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی میدانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا که یکی از معانی “عرف” صبر و شکیبایی و تحمل است.
زائران بیت الله الحرام در روز عرفه ، نهم ذی الحجه الحرام ، از هنگام اتمام نماز ظهر و عصر تا هنگامه غروب در این منطقه حضور دارند و حضور در عرفه بهانه ای است برای رستن و رسیدن برای شناختن و شناخته شدن (معرفت)، طلب کردن و پیراسته شدن از تمام آلایش های پوچ دنیوی و به جرعه ای عاشق شدن و جان تازه کردن و آن گاه بارگاه رافت الهی را گشوده دیدن و پیمانه را سر کشیدن.
صحرای عرفات در تاریخچه خود خاطراتی از مردان بزرگ الهی چون آدم ابوالبشر (علیه السلام) ، ابراهیم خلیل الله (علیه السلام) ، پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله ) و نیز سیدالشهدا (علیه السلام) را دارد که با حضورشان عرفه را نور افشانی کردند و خود نیز از تلالو پرتوهای رحمت و عنایت الهی در این میعادگاه عارفان متبرک شدند

نیز گفته شده است که این نامگذاری بدین خاطر است که چون آدم و حوا از منزلت خویش به نشئه دنیا هبوط کردند و پس از چندی فترت و جدایی در این صحرا بود که به هم رسیدند و با هم آشنا شدند. این همه یعنی این که این نامگذاری ریشه

در عرفان و معرفت دارد. برخی نیز عرفات را جمع عرفه و به معنی کوه و بلندی دانسته اند و چندین گفته دیگر. بنابر این ، پیداست که این نوع انتخاب عنوان ریشه تاریخی مذهبی نیز دارد تاریخی که ابتدایش از اولین آفریده نوع بشر آغاز می شود بدین ترتیب که آدم (علیه السلام) پس از خروج از جوار رحمت الهی و فرود در عرصه دنیا، 40 روز هر بامداد بر فراز کوه صفا با چشم گریان در حال سجده بود که امین وحی بر وی نازل شد و چون از سبب این تضرع و زاری عاشقانه پرسید، روش بازگشت و توبه را به او بیاموخت.
و نیز دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام کلاس صحرایی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بود و بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر (صلی الله علیه و آله) نازل شد و پیغمبر این سوره را که از جامع ترین سوره های قرآن است و دارای میثاق و پیمانهای متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنها می باشد، و قوانین و احکام کلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
و طبق مشهور میان محدثان پیامبر (صلی الله علیه و آله) در چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شکوه حجاج بیان داشت:
... ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این نقطه ملاقات نکنم. شما به زودی بسوی خدا باز می گردید. در آن جهان به اعمال نیک و بد شما رسیدگی میشود. من به شما توصیه می کنم هرکس امانتی نزد اوست باید به صاحبش برگرداند. هان ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام اکیداً حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می کنم که به زنان نیکی کنید زیرا آنان امانتهای الهی در دست شما هستند، و با قوانین الهی بر شما حلال شده اند.
امیرالمؤمنین امام علی‌ علیه السلام درباره‌ راز وقوف در عرفات فرمود: عرفات خارج از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود حرم شود.1 بنابراین، خداوند این گونه مهمانان خود را برای ورود در خانه‌ای که انبیا ‌علیهم السلام به طهارت آن قیام و اقدام کرده‌اند: “و عهدنا إلی إبراهیم و إسمـعیل أن طهّرا بیتی”( سوره‌ بقره/ 125) تطهیر و پاک می‌کند؛ زیرا خداوند در خانه پاک، تنها مهمانان پاک را می‌پذیرد.

[h=1]دور نمایی از دعای عرفه
[/h][h=3]. . . ولا لعطائه مانع . . .
[/h]
وجود مقدس حق ، کریم و رحیم و ودود و رحمان و معطی است . برای ذات او که عین صفات اوست ، نهایتی و حدّی نیست . چون عبد لیاقت دریافت عطای حضرتش را در خود ایجاد کند ، عطای آن کریم به عبد می رسد ، گر چه تمام موجودات هستی ، برای رسیدن عطای او به عبد ، مانع شوند .
چه مانعی در برابر قدرت بی نهایت او تاب مقاومت دارد ؟ ! چه قدرتی امکان چیرگی بر قدرت او را می یابد ؟ !
وجود مقدّسش فعال ما یشاء و قدرتش فوق قدرتها است . کرم و لطفش نا متناهی ، و رحمت و عنایتش دریایی بی ساحل است . چون بخواهد عطا کند عطا می کند و هر مانعی بر سر راه عطایش ، همانند پر کاه در برابر سیل خروشان است .
عطای او ابراهیم را در دل آتش حفظ کرد و یوسف را از قعر چاه به عزیزی مصر رساند و ایوب را از بیماری نجات داد ، و رسول اسلام را بر آن همه دشمنان پیروز ساخت .
آنچه بخواهد با تمام لطف به بندگانش عطا می کند و هیچ یک از موجودات هستی قدرت مانع شدن از رسیدن عطایش را به بندگان ندارد .
. . . وهو للّدعوات سامعٌ . . .
و او شنوای دعا و راز و نیاز و مناجات هر موجود زنده است .
زبان تمام موجودات و راز و نیاز همه عناصر هستی ، به هر لغت و لحنی که باشد ، برای او معلوم است ؛ زیرا معلّم همه زبانها به تمام خواهندگان ، خودِ اوست .

آنــی تـو کــه حــال دل نــالان دانی * * * احوال دل شکسته بالان دانیگر خوانمت از سینه سوزان شنوی * * * ور دم نـزنـم زبـــان لالان دانی

او از تمام بندگانش دعوت به راز و نیاز و دعا و مناجات و تضرّع و زاری نموده و به همه آنان وعده اجابت دعا داده است .
. . . فأیّ نعمک یا الهی احصی عدداً و ذکراً أم أیّ عطایاک أقوم بها شکراً و هی یاربّ أکثر من أن یحصیها العادّون أو یبلغ علماً بها الحافظون . . .
کدام نعمتهایت را ، ای معبود من ، به شماره آورم که خود در قرآنت فرمودی : اگر بخواهید عدد نعمتهایم را به شماره آورید به شماره نیاید . یا به کدام عطایت شکر کنم که الطاف تو ای خدای من بیش از آن است که شمارندگان آمار گیرند ، یا علم حافظان به آن دسترسی داشته باشند .
راستی چه قدرت و قوّتی می تواند نعمت های او را به شماره آورد ، مگر نه این است که هر جزئی از اجزای هستی ، مرکب از اجزائی است که شماره کردن آن میسّر نیست ، تا چه رسد به جمع اجزای هستی و کدام توانمند را توان شکر نعمت و عطای اوست که بر هر نعمتی شکری واجب و بر آن شکر هم شکر دیگری واجب تا بی نهایت !
از دست و زبان که برآید کز عهده شکر او برآید
خداوندا ! اگر در اثر بی باکی عبد از تو و نافرمانی وی از دستوراتت ، که ضامن خیر دنیا و آخرت است ، و آلوده شدنش به گناه و معصیت ، مورد غضب و خشم تو قرار بگیرد ، و در همان حال که بند خشم و غضبت وی را به اسارت گرفته بمیرد ، برای ابد هیچ روزنه نجاتی برای او نخواهد بود

آری ای خدای من ، اگر بخواهم و بکوشم در همه زمانها و در تمام اعصار بر فرض این که عمرم وفا کند ، که بر یک نعمت تو شکر کنم باز هم قدرت بر شکر آن یک نعمت را ندارم .
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَخْشَاکَ کَأَنِّی أَرَاکَ وَأَسْعِدْنِی بِتَقْوَاکَ وَلا تُشْقِنِی بِنَشْطِی لِمَعَاصِیکَ . . .
الهی حقارت و ذلّت و کوچکی و ناچیزی مرا به من بنمایان و عظمت و بزرگی و بی نهایت بودن خودت را در آیینه قلب من جلوه گر کن تا از بی نهایت کوچک بودنم ، در برابر بی نهایت بزرگ بودنت ترسان شوم ؛ ترسی که گویا محصول تماشای عظمت تو و کوچکی خودم با چشم سر است.

ترسی که باعث حرکت این بی نهایت کوچک به سوی آن بی نهایت بزرگ گردد تا در پایان این حرکت به مقام لقا و وصل برسم و خوف و وحشت و ترس و بیمم ، تبدیل به امن و آرامش شود .
الهی سعادت و خوشبختی مرا در تقوا و پرهیز از غیر خودت قرار بده که برای احدی راهی به سعادت دنیا و آخرت جز تقوا نیست .
خداوندا ! تقوا حافظ حیات از آلودگی ، نگهدار قلب از شک و تردید ، سپر وجود در برابر عذاب قیامت ، و کلید فتح و پیروزی ، علاج هوای نفس و بیماریهای روحی و روانی است .
الهی ! گناه و معصیت ، عامل تاریکی باطن ، به هم خوردگی نظم خانوادگی و اجتماعی ، علّت ناامنی درون ، باعث انواع گرفتاریها و بلا برای انسان و مخرّب دنیا و آخرت آدمی است .
خداوندا ! شقاوت انسان محصولی تلخ و اسف بار از گناه و معصیت و عصیان و آلودگی است . ای مهربان مولای هستی ، مرا به سبب معصیت دچار شقاوت و بدبختی مکن . توفیق رفیق راه زندگی من کن ، از افتادن در ورطه معصیت در امان بمانم و پنجه شقاوت گلوی حیاتم را نفشارد .
. . . فأسئلک یارب بنور وجهک الّذی اشرقت له الارض والسّماوات وکشفت به الظّلمات و صلح به أمر الاوّلین و الآخرین أنْ لاتمیتنی علی غضبک . . .
خداوندا ! اگر در اثر بی باکی عبد از تو و نافرمانی وی از دستوراتت ، که ضامن خیر دنیا و آخرت است ، و آلوده شدنش به گناه و معصیت ، مورد غضب و خشم تو قرار بگیرد ، و در همان حال که بند خشم و غضبت وی را به اسارت گرفته بمیرد ، برای ابد هیچ روزنه نجاتی برای او نخواهد بود .
خداوندا ! از تو می خواهم به حق نور وجهت ، که زمین و آسمانها از آن روشن شده و تاریکیها به سبب آن از بین رفته و کار اوّلین و آخرین از برکت آن اصلاح گشته ، مرا در بستر خشم و غضبت نمیرانی که مردن بر خشمت همان و گرفتار آمدن به عذاب ابد و بسته شدن تمام روزنه های نجات به روی من همان !
ای آن که قبل از دریافت شکر احسانت ، مرا به ایمان هدایت نمودی و به وقت بیماری تو را خواندم شفایم
دادی و برهنگی ام را پوشاندی و در گرسنگی سیرم نمودی و در تشنگی سیرابم کردی و از خواری عزّتم دادی و در نادانی معرفتم بخشیدی و در تنهایی افزونیم دادی و از غربتم در آوردی و از فقرم به توانگری بردی و در کمک خواهی یاریم نمودی ، این همه عنایت و لطف را تو آغاز کردی پس حمد و شکر فقط و فقط برای وجود مقدس تو است .

[h=1]کارهایی که باید در روز عرفه انجام دهیم![/h]


[/HR] عرفه روز همراهی و هم صداییِ با «یا ربّ» «یا ربّ» های امام حسین(علیه السلام) است. روز معراجِ دل های کربلایی است که همنوا با کاروان سالار عشق عاشورا، می خوانند: لااِلهَ اِلاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ المُستَغفِرینَ ... . روز پالایش وجود از هر گونه تعلّق و شرک و گناه است، روز توبه!
[/HR]
ای سالار شهیدان، از تو چه پنهان که دلم هوای کربلا کرده است. می خواهم با پای دل به کربلا بیایم. مرا با زمزمه های دعای عرفه ات هم سفر کن! و ای دل، برای منا؟ نه؛ برای مشعر؟ نه؛ برای مکّه؟ نه؛ برای میهمانی پرشکوه دعای عرفه! خود را آماده کن و این گونه همانند امام شهیدمان، در محضر پروردگار حاضر شو و با پنج فراز عارفانه دعای عرفه، پروردگار خود را عاشقانه و صادقانه بخوان:

[h=2]به مجلسی برو و تنها این دعا را نخوان[/h] امام حسین علیه السلام با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیانشان دعای عرفه را خواندند و معلوم است که خواندن این دعا به صورت جمعی و شرکت در مجالس عمومی خودش فضیلت است. زیرا امام صادق علیه السلام می فرمایند: شیوه پدرم(امام باقر علیه السلام) این بود که چون از امری غمگین می شد، زنان و کودکان را جمع می کرد، سپس دعا می کرد و آن ها آمین می گفتند.(1)
جای این پرسش است که از طرفی فضیلت دعا کردن پنهانی هفتاد برابر یا بیشتر از دعاهای دیگر است، از سویی می بینیم دعا در اجتماع مستجاب است. پس کدام بهتر است؟ در پاسخ این پرسش مرحوم مجلسی می فرماید: اول این که اجتماع در اجابت موثر است؛ اگر چه ثوابش کمتر است. دوم این که اهمیت دعای دسته جمعی در صورتی است که از ریا و خودنمایی به دور باشد.(2)

[h=2]در مسیر حرکت به مجلس به یاد خدا باش[/h] وقتی امام حسین(علیه السلام) به سمت جبل الرحمه که در صحرای عرفات است در حال حرکت بودند، در نهایت تضرع و خشوع حرکت می کردند. پس بهتر است تا رسیدن به مجلس دعای عرفه و خواندن این دعا از بیان برخی حرف های بیهوده و یا رفتارهای نامناسب پرهیز کنیم و بر اساس سنتی که حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) داشتند، خضوع و خشوع را در خود نهادینه کنیم که این خود یک فضیلت است.

امام حسین(علیه السلام) در دعای عرفه، مکرر با بیان لفظ «یارب» پروردگار را صدا می زدند تا این گونه انسان به جنبه ربوبی و تربیتی خدای متعال به عنوان مربی انسان ها توجه کند. گویی روز عرفه روز تربیت و مودب شدن به آداب الهی است

[h=2]زیر سقف آسمان و رو به قبله بنشین[/h] حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) زیر سقف آسمان روی مبارک را به سمت قبله کرده و دست هایشان را در مقابل صورت خویش قرار دادند؛ گرچه دعا خواندن در هر حالتی ان شاء الله پذیرفته است؛ اما حالت کاملش این است که انسان رو به قبله باشد.
[h=2]دست هایت را رو به آسمان کن[/h] دست هایت را رو به آسمان کن؛ مانند مسکینی که طعام می خواهد؛ چرا که حضرت هم این گونه دست به دعا می برند.

[h=2]متوجه جسم و روحت شو[/h] امام حسین(علیه السلام) فراز اول دعای عرفه را با حمد خدای متعال آغاز می کند و به اعضا و جسم و روحش توجه می کند و نعمت هایی که خداوند در این رابطه به او عطا کرده است را یادآوری می کند. زیرا هركس كه نفس خود را شناخت؛ «ربّ» خود را شناخته است: "فقد عرف نفسه فقد عرف ربه"(3) بخشی از این فرازها جنبه های علمی و پزشکی و نکات دقیق اعضا و جوارح انسان را که می گوید حکایت از علم لدنی امام دارد.
[h=2]
خاضعانه شکر پروردگار را به جای آور[/h] سالار شهیدان پس از حمد الهی برای نعمت های خداوند؛ در فراز دوم اظهار ناتوانی و تقصیر در شکر این نعمت ها به درگاه الهی می کند. مضمون یکی از دعاهای اباعبدالله الحسین(علیه السلام) این است کهخدایا! من سپاسگزارم كه مرا در عصر جاهلیّت به دنیا نیاوردی. تو را شاكرم كه مرا آن زمان به دنیا آوردی که عصر جاهلیّت به عصر علم و تمدّن اسلامی تبدیل شده است؛ وحی ای آمده و جاهلیّت را از بین برده، پیامبری مبعوث شده و زمینه ظهور حكومت اسلامی مهیا شده است.

[h=2]رنگ زندگی خود را الهی کن[/h] فراز سوم دعای عرفه نه درخواست معمولی، بلکه توجه به نیازهایی است که انسان دارد. دعاهای این بخش مضامین عالیه ای دارد به گونه ای که بینش انسان ها را تنظیم می کند که چگونه در زندگی حرکت کنند. مثل تعبیر "...اللهم اجعلنی اخشاک کانّی اراک..." یعنی خدایا به گونه ای مرا در مقام خشیت قرار ده مثل اینکه تو را می بینم.

[h=2]به مهمانی اولیای الهی برو[/h] فراز چهارم دعای عرفه، متوجه مکان های مقدس و انسان هایی است که از اولیاء الهی هستند. گویی انسان خود را حاضر در آن مکان های مقدس می بیند و خودش را سر سفره ای می بیند که میهمانان آن اولیاء خدا هستند. لذا در این بخش اشاره به انبیاء الهی و الطاف خداوند به امت های خویش را می بینیم. نکته دیگر در این فراز از دعای عرفه مقایسه بین عبادت و بندگی ما و ربوبیت خدای متعال است به این معنی که خدا چه کرد و ما چه کردیم و در واقع فاصله بین عبد بودن و رب بودن را بیان می کند که باید این فاصله از سوی خدا کم شود و بنده را به سوی خود بخواهد.

[h=2]اگر کوچکی خود را درک کردی گریان شو[/h] در فراز پایانی دعا جملات خداحافظی است، مثل کسی که در لحظات پایانی و در خوف و رجا خود را می بیند. نقل شده است که در بخش هایی از قرائت دعا اشک از دیدگان مبارک اباعبدالله(علیه السلام) جاری بود و حتی در اواخر دعای روز عرفه آنقدر گریه حضرت شدید شد که تعبیر راویان این است که از دیدگان مبارکش به مانند دو مشک، اشک می ریخت! این تعبیر گرچه مبالغه است اما شدت اشک را نشان می دهد.

خدایا! من سپاسگزارم كه مرا در عصر جاهلیّت به دنیا نیاوردی. تو را شاكرم كه مرا آن زمان به دنیا آوردی که عصر جاهلیّت به عصر علم و تمدّن اسلامی تبدیل شده است؛ وحی ای آمده و جاهلیّت را از بین برده، پیامبری مبعوث شده و زمینه ظهور حكومت اسلامی مهیا شده است

گرچه اشک نشانه است اما هر حالی به اشک نیست و هر اشکی حال نیست. اما اشک یک نشانه است. امام علی علیه السلام می فرمایند: گریه چشم ها و ترس دل ها نشانه رحمت خداى بلند مرتبه است. هرگاه این دو را در خود یافتید دعا كردن را غنیمت شمرید.(4)
[h=2]تا غروب آفتاب، ندای با رب یا رب سر بده[/h] امام حسین(علیه السلام) در دعای عرفه، مکرر با بیان لفظ «یا رب» پروردگار را صدا می زدند تا این گونه انسان به جنبه ربوبی و تربیتی خدای متعال به عنوان مربی انسان ها توجه کند. گویی روز عرفه روز تربیت و مودب شدن به آداب الهی است.
حضرت در آخر دعا «یا رب» می گفتند و اصحاب و همراهان ایشان آمین می گفتند و در همان مکان ماندند تا غروب آفتاب شد. برخی دعای عرفه را زود تمام می کنند در حالی که بهتر است تا غروب آفتاب این دعا ادامه پیدا کند.
مهربانا، اگرچه در ماه رجب به تو نپرداختم، اگر چه شب های جمعه ام تباه شد، اگر چه لذت رمضان را نچشیدم و اگر چه شب های قدر از کفم رفت، اکنون به عرفه خشنودم. از رحمت خود ناامیدم مساز. مرا به قافله توبه کنندگان رمضان برسان و از گناهانم درگذر و ابر رأفت خویش را بر کویر تشنه دل من ببار و مرا در خلوت انس خود پناه ده. باشد که عرفاتِ دلم همیشه سرسبز بماند؛ به حق محمد و آله الطاهرین صلوات الله علیهم اجمعین و عجل فی فرج مولانا صاحب الزمان.

پی نوشت ها:
1.کلینی، اصول کافی، ج 4، ص 241 و257.
2.همان، ص 242.
3.شرح غررالحكم و دررالكلم، عبدالواحد بن محمد تمیمى، ص 232.
4.مكارم الأخلاق،ج 2، ص 96، ح 10.

[h=1]گشودن درهای رحمت بی انتها در عرفه[/h]


[/HR] اگر كسى بتواند در روز عرفه خود را به «عرفات» یا به كربلا برساند، بهترین مكانها را براى دعا انتخاب كرده است. و گویا این روز مختص به دعاست.


[/HR] بنابراین لازم است انسان، تمام توان خود را براى استفاده از این روز بزرگ آماده نموده و مهمترین كار در این جهت، بدست آوردن شرایط استجابت دعاست.
اهمیت دعا در این روز به اندازه‏اى است كه روزه این روز را براى كسى كه روزه باعث ضعف او هنگام دعا مى‏شود ممنوع كرده‏اند، با این كه در روایات صحیحه آمده است كه، روزه آن، كفاره نود سال مى‏باشد.
گفتیم بهتر است روز عرفه در عرفات یا كربلا دعا كند. باین جهت كه توقف در عرفات در این روز از اعمال حج بوده و روایات زیادى درباره پاداش زیارت امام حسین (علیه السّلام) در روز عرفه وارد شده است. مثلا در روایت صدوق از امام صادق آمده است.
خداوند متعال قبل از اهل عرفات براى زائرین قبر حسینى (علیه السّلام) جلوه كرده، نیازهاى آنان را برآورده، گناهانشان را بخشیده و آنان را به خواسته‏هایشان مى‏رساند. آنگاه نزد اهل عرفات آمده و با آنان نیز این گونه رفتار مى‏كند.
خود امام حسین (علیه السّلام) نیز به سرعت از انسان راضى شده، او را مى‏پذیرد و رحمت او گسترده است زیرا مى‏فرمود: احسان مانند باران است كه بر نیكوكار و بدكار مى‏بارد.
گشودن درهاى دعا از جانب خداى متعال كرامتى است كه هیچ مخلوقى توان چنین كارى را ندارد. درب دعا، درب بزرگى است كه با تمامى درهاى سعادت برابرى كرده، آسانتر از تمامى این درها بوده و در میان درهاى سعادت درى نیست كه بتوان با آن به تمامى اهداف جزئى و كلى، دینى و دنیوى و تمامى آرزوها و اهداف رسید.
آنگاه كه به درگاه من دعا مى‏كنى ترسان بوده، صورت خود را خاک آلوده كرده، و با عزیزترین جاهاى بدن براى من سجده نموده و با ایستادن در مقابل من برایم تواضع نما. با ترسى كه ناشى از عظمت من است و برخاسته از قلبى ترسان است با من مناجات كن

[h=2]شرایط معنوى و قلبى دعا[/h] در یک كلام داشتن ایمان حقیقى به خدا، صفات و نامهاى اوست. و آنگاه كه قلب بنده به خدا و به قدرت و علم، عنایت و جود و كرم و راستگویى او، و دعوت بندگان به دعاى خود، ایمان آورده و دعا كند، بدون شک به خواسته خود یا عوض خواسته خود مى‏رسد.
در هنگام نشستن براى دعا آرامش و وقار داشته و باندازه نشاط خود ذكرهایى را كه قبل از شروع دعا رسیده است بگوید. در ابتدا بطور اجمال به حمد خدا،«لا اله الا اللّه»گفتن و تمجید و ستایش او پرداخته و آنگاه صد بار تكبیر، صد بار «الحمد للّه» صد بار «سبحان اللّه»، صد بار«لا اله الا اللّه»گفته، صد بار«قل هو اللّه احد»و سوره «قدر» و بنابر روایتى صد بار «آیة الكرسى» خوانده و صد بار بر پیامبر و آل او صلوات بفرستد. و اگر باین مقدار نشاط نداشت مى‏تواند، فقط تكبیر و«لا اله الا اللّه»و «الحمد للّه» و «سبحان اللّه» گفته و صلوات بفرستد ولى باید همراه با حضور قلب، صدق و اخلاص باشد.

هنگام تكبیر گفتن این فرمایش امام صادق (علیه السّلام) در «مصباح الشریعه» را فراموش نكنیم: هنگام تكبیر گفتن تمامى موجودات آسمانى و زمینى را در مقابل بزرگى و شوكت خداوند كوچك شمار.
باید هنگام گفتن این الفاظ و اذکار، باندازه فهم خود معانى آن را در نظر داشته و تا آنجا كه مى‏توانیم مضمون این الفاظ را در خود به وجود آورده و در هنگام ذكر خداى متعال به یاد كس دیگرى بلكه به یاد دشمن او نباشیم زیرا در این صورت سزاوار خوارى و محروم شدن از احسان الهى خواهیم شد.
هنگام صلوات فرستادن بر پیامبر و آل او در نظر داشته باش كه خداوند صلوات فرستادن بر او را همراه با صلوات فرستادن بر خود ذكر فرموده و فرمانبردارى او را با فرمانبردارى خود پیوند زده است.
مواظب باشیم مبادا از بركات شناخت احترام او بى‏بهره بوده و از فواید صلوات او محروم شویم.

گشودن درهاى دعا از جانب خداى متعال كرامتى است كه هیچ مخلوقى توان چنین كارى را ندارد. درب دعا، درب بزرگى است كه با تمامى درهاى سعادت برابرى كرده، آسانتر از تمامى این درها بوده و در میان درهاى سعادت درى نیست كه بتوان با آن به تمامى اهداف جزئى و كلى، دینى و دنیوى و تمامى آرزوها و اهداف رسید

پس از این اعمال تا آنجا كه سر حال هستى، دعاهاى وارده را با حضور قلب، تدبر و فهم آنچه مى‏گویى، بخوان. دعاى امام حسین (علیه السّلام) با ملحقاتى كه بر آن افزوده‏اند را نیز ترک نكن و با جدیت و تلاش در پى فهم معانى آن باش. این ملحقات گرچه جزو دعاى امام حسین (علیه السّلام) نیست ولى مضامین عالى داشته و برخاسته از اندیشه‏هاى بلندى است. دعاى صحیفه سجادیه را نیز بخوان.
بهتر است دعاى امام صادق (علیه السّلام) را نیز خوانده و آنگاه حوائج خود را بخواه و هنگام دعا براى خود، برادران دینى بخصوص معلمین، پدر، مادر، و پدران و مادران آنها و سایر ارحام و ذوى الحقوق را مقدم كن. در حال دعا تا آنجا كه مى‏توانى سعى كن بهترین حالات از قبیل گریستن، زارى كردن، خوار شدن، و بستن دستها را داشته و بهترین سخنان را براى جلب رحمت و عطوفت بكار برى. در روایت آمده است كه خداوند به حضرت موسى، فرمود:
آنگاه كه به درگاه من دعا مى‏كنى ترسان بوده، صورت خود را خاک آلوده كرده، و با عزیزترین جاهاى بدن براى من سجده نموده و با ایستادن در مقابل من برایم تواضع نما. با ترسى كه ناشى از عظمت من است و برخاسته از قلبى ترسان است با من مناجات كن.
و نیز روایت شده است كه به حضرت عیسى (علیه السّلام) وحى شد: عیسى از چشمهایت براى من اشک ریخته و با دلت برایم تواضع نما. عیسى در سختى‏ها از من كمک بخواه كه من غمزدگان را یارى نموده و نداى درماندگان را اجابت مى‏كنم. و من مهربانترین مهربانان هستم. (ترجمه‏المراقبات ص : 448 )

[h=1]اجابت دعای مضطر و درمانده[/h]


[/HR] دعا و درخواست از خداوند را مى توان گرایش روحى انسان به مبدأ هستى دانست كه به صورت تضرّع و درخواست و طلب نصرت بروز مى كند. دعا و خواستن قلبى ، حالتى عرفانى است كه در آن وجود انسان مجذوب خداوند مى گردد.یکی از زیباترین مناجات ها و دعاها دعای عرفه امام حسین(علیه السلام) در صحیفه سجادیه است که به شرح قسمتی از آن اشاره می کنیم.

[/HR] [h=2]دعای درمانده ومضطر به اجابت نزدیک است[/h] در دعای عرفه امام حسین (علیه السلام) بعد از آنکه خود را در محضر مقام ربوبیت آماده عرض حاجت می بیند چنین می فرماید:"اللهمَ اِنکَ تُجیبُ المُضطَر وَ تَکشِفُ السوء وَ تُغیثُ المکروب....." خدایا تویی که اجابت کنی دعای درماندگان را و تویی که هر رنج والم و دردی را برطرف نمایی و تویی فریادرس ستمدیدگان و گرفتاران.....
این کلام امام اشاره به آیه شریفه قرآن دارد:" أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَكْشِفُ السُّوء"(1) یا [كیست‏] آن كس كه درمانده را- چون وى را بخواند- اجابت مى‏كند، و گرفتارى را برطرف مى‏گرداند.
اشاره صاحبان تفاسیر در این آیه شریفه بر این است که:در آن هنگام که تمام درهای عالم به روی انسان بسته می شود و کارد به استخوانش می رسد و از هر نظر درمانده و مضطر می گردد،تنها کسی که می تواند قفل مشکلات را بگشاید و بن بست ها را برطرف سازد ونور امید در دلها بپاشد و درهای رحمت را به روی انسان های درمانده بگشاید تنها ذات پاک اوست و نه غیر او.
جالب اینکه در بعضی از روایات، این آیه شریفه تفسیر به قیام حضرت مهدی شده است.در روایتی از امام باقر (علیه السلام)می خوانیم که فرمود:"به خدا سوگند گویا من مهدی (عج) را می بینم که پشت به حجرالاسود زده و خدا را به حق خود می خواند،سپس فرمود:به خدا سوگند مضطر در کتاب الله در آیه أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ.... اوست.
در آن هنگام که تمام درهای عالم به روی انسان بسته می شود و کارد به استخوانش می رسد و از هر نظر درمانده و مضطر می گردد،تنها کسی که می تواند قفل مشکلات را بگشاید و بن بست ها را برطرف سازد ونور امید در دلها بپاشد و درهای رحمت را به روی انسان های درمانده بگشاید تنها ذات پاک اوست و نه غیر او

و در حدیث دیگری از امام صادق(علیه السلام)چنین آمده است :این آیه در مورد مهدی از آل محمد نازل شده،به خدا سوگند مضطر اوست ،هنگامی که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز به جا می آورد و دست به درگاه خدای تعالی بر می دارد دعای او را اجابت می کند،ناراحتی ها را برطرف می سازد واو را خلیفه روی زمین قرار می دهد.(2)
از این جهت است که امام علیه السلام در تعلیمات خود در این بند از دعا چنین می رساند که دعای درمانده به اجابت نزدیک است و سپس بیانات خود را چنین ادامه می دهد: (تُغیثُ المکروب)
یکی از اسماء الهی (یا غیاث المستغیثین)است که او سبحانه تعالی فریادرس واماندگان است همچنانکه رسول اکرم در میدان جنگ بدر که لشکریان اسلام با صحنه های خطرناکی روبه رو شدند ،در استغاثه ای که آن بزرگوار با عموم مسلمانان از خدای تعالی یاری طلبیدند و دست خود را به سوی آسمان بلند کردند از جانب حق تعالی تقاضای آنها پذیرفته شد،همچنانکه از نظر ذکر این نعمت بزرگ چنین یادآوری می فرماید:

یكى از اهداف مهم تربیت نفس این است كه انسان به مقام و مرتبه اى برسد كه در همه اوقات و لحظات زندگى به یاد خداوند باشد و لحظه اى از او غافل نشود نگاهى به تعالیم اسلام این نكته را به وضوح به ثبوت مى رساند كه از نظر دین اسلام هیچ چیز به اندازه یاد خداوند از ارزش و اهمیت برخوردار نیست بلكه تمام امور دیگر براى تسهیل توجه انسان به خداست

" إِذْ تَسْتَغیثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجابَ لَكُمْ أَنِّی مُمِدُّكُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُرْدِفین‏"(3) [به یاد آورید] زمانى را كه پروردگار خود را به فریاد مى‏طلبیدید، پس دعاى شما را اجابت كرد كه: «من شما را با هزار فرشته پیاپى، یارى خواهم كرد

[h=2]چرا دعا مستجاب نمى شود؟[/h] مرحوم علاّمه طباطبایى مى فرماید:دعاهایى كه به اجابت نمى رسد به خاطر یكى از دو امر است : یا خواست حقیقى در آن ها نیست ، بلكه به واسطه روشن نبودن مطلب براى دعا كننده اشتباهاً چیزى را مى خواهد كه اگر بر حقیقت امر مطلع مى شد نمى خواست مثلاً دعاكننده كسى را مریض پنداشته و شفایش را از خدا مى خواهد، در صورتى كه عمرش تمام شده و شفاى مریض در آنجا مورد ندارد، بلكه باید زنده كردن او را از خدا خواست و او چون از زنده شدن مرده به واسطه دعا مأیوس است حقیقتا آن را خواستار نمى شود. البته اگر كسى مانند پیامبران چنین امیدى را داشته باشد و دعا كند مستجاب مى شود و یا اینكه شخص حاجت دارد ، ولى حقیقتا از خدا نیست ، مثل این كه حاجتى را از خدا بخواهد ولى دل به اسباب عادى یا امور وهمى بسته باشد كه گمان دارد كفایت امرش مى كند. در این صورت خواستن به حسب حقیقت از خدا نیست ، زیرا خدایى كه دعاها را مستجاب مى كند كارى را با شركت اسباب و اوهام انجام نمى دهد.(4)

[h=2]کلام آخر:[/h] یكى از اهداف مهم تربیت نفس این است كه انسان به مقام و مرتبه اى برسد كه در همه اوقات و لحظات زندگى به یاد خداوند باشد و لحظه اى از او غافل نشود نگاهى به تعالیم اسلام این نكته را به وضوح به ثبوت مى رساند كه از نظر دین اسلام هیچ چیز به اندازه یاد خداوند از ارزش و اهمیت برخوردار نیست بلكه تمام امور دیگر براى تسهیل توجه انسان به خداست .

گفتم كه روى خوبت از ما چرا نهانست
گفتا تو خود حجابى ورنه رخم عیان است
گفتم فراق تا كى گفتا كه تا تو هستى
گفتم نفس همین است گفتاسخن همانست

پی نوشت ها:
1-سوره نمل،آیه 62.
2-تفسیر نورالثقلین،ج4، ص94.
3-سوره انفال،آیه 9.
4- المیزان ، ج 2، ص 32.

[h=1]مسلم بن عقیل؛ یار وفادار حسین علیه السلام[/h]

از صداى سخن عشق، ندیدم خوشتر یادگارى که در این گنبد دوار بماند
وصال مسلم به ملکوت، او که در عرفه شهید شد تا دعاى عرفه مولى الکونین را تفسیر کند و حماسه مسلم بودن و تسلیم نشدن را بیافریند.
در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبى علیه السلام که از سخت‌ترین دوره‌‏هاى تاریخ اسلام نسبت‏ به پیروان اهل‏بیت و طرفداران حق بود، «مسلم بن عقیل‏» با خلوص هر چه تمام در مسیر حق بود و از باوفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن محسوب مى‏شد. پس از شهادت امام مجتبى علیه السلام که امامت ‏به حسین ‏بن على علیهماالسلام رسید تا مرگ معاویه که یک دوره ده ساله بود؛ باز «مسلم بن عقیل‏» را در کنار امام حسین علیه السلام مى‏بینیم.

به یاد روح بزرگ انسان‌هاى خودساخته و پاکی که ایثارشان در راه خدا الهام بخش تعهد و فداکارى است. عظمت انسانى چهره‌‏هاى پرفروغ تاریخ خونبار ما چون «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه»، اسوه همه کسانى است که در زندگى به هدف‌هایى والاتر از دنیا اعتقاد دارند و ارزش‌هاى متعالى را مى‏جویند. انسان‌هاى نمونه از نظر ایمان، اخلاق، شهامت، جوانمردى و استقامت، همیشه زینت تاریخ بوده و هستند.
«مسلم بن عقیل‏» یکى از این چهره‏‌هاست. شنیدن نام این انسان والا و سرباز فداکار راه حق، یاد آور همه خوبی‌ها، رشادت‌ها و جوانمردی‌هاست؛ و خواندن زندگینامه این سردار رشید اسلام، درس‌آموز و الهام‌بخش و سازنده است. حماسه مسلم‏ بن عقیل در کوفه، پیش درآمدى بر نهضت عظیم عاشورا بود؛ و خود مسلم، پیشاهنگ نهضت‏ سیدالشهدا علیه ‏السلام و سفیر انقلاب کربلا و پیش‌مرگ حماسه تاریخ‌ساز و جاویدان عاشورا بود.
درباره «مسلم بن عقیل‏» ، چه مى‏‌توان گفت، جز بیان صداقت و رشادت و ایمانش؟ و چه مى‌‏توان نوشت، جز فداکارى و حماسه و آزادگى‌‏اش، و چه مى‌‏توان شنید جز عمل به وظیفه و اطاعت از امام و جهاد در راه حق تا مرز شهادت. و «مسلم بن عقیل‏» کیست؟ تجسمى از ارزش‌هاى والاى مکتب؛ الگو و اسوه‌‏اى از یک جوانمرد سلحشور و انقلابى پاکباخته و دل به راه خدا داده و سر به راه دوست ‏سپرده و قدم در راه‏ حق نهاده و با شهادت به معراج قرب پروردگار رسیده است.

[h=2]مسلم‏ بن عقیل کیست؟[/h]در میان جوانان برومند «بنى‌هاشم‏»، «مسلم بن عقیل‏»، فرزند عقیل یکى از چهره‌‏هاى تابناک و شخصیت‌هاى بارز، به شمار مى‏رفت. «عقیل‏» برادر حضرت على علیه السلام و دومین فرزند ابوطالب بود.
معاویه، پس از بیست ‏سال سلطنت استبدادى مُرد. یزید، پس از معاویه بر سر کار آمد و با تهدید و تطمیع بر اوضاع مسلط شد. مى‏خواست اباعبدالله الحسین علیه السلام را هم به بیعت وادار کند، که سیدالشهدا نپذیرفت و به طور مخفیانه، همراه با جمعى از خانواده خود، شبانه از مدینه بیرون آمد و به حرم خدا در مکه پناهنده شد، تا در ضمن آن، از فرصت مناسب ایام حج در جهت آگاهانیدن مردم، بهره‌بردارى کند.

«مسلم بن عقیل‏»، برادرزاده امیرالمؤمنین و پسر عموى حسین‏ بن على بود. دودمانى که مسلم در آن رشد یافت، دودمان علم و فضیلت و شرف بود و خاندانى که شخصیت انسانى و اسلامى «مسلم بن عقیل‏» در آن شکل گرفت، بهترین زمینه را براى تربیت و تکامل معنوى و حماسى مسلم فراهم کرد.
از آغاز کودکى، در میان جوانان بنى‏هاشم به خصوص در کنار امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) بزرگ شد و کمالات اخلاقى و بنیان ولایت و درس‌هاى حماسه و ایثار و شجاعت را به خوبى فرا گرفت. اجداد «مسلم بن عقیل‏» کسانى، چون «ابوطالب‏» و «فاطمه بنت اسد» بودند که در فرزندان خویش، شجاعت و ایمان و دلاورى را به ارث مى‏گذاشتند و «مسلم بن عقیل‏»، شاخه‏اى پربار از این اصل و تبار بود؛ و بنا به اصل وراثت، خصلت‌هاى برجسته را از نیاکان خود به ارث برده بود. به نقل مورخان، در زمان حکومت آن حضرت (بین سال‌هاى 36 تا 40 هجرى) از جانب آن امام، متصدى برخى از منصب‌هاى نظامى در لشگر بوده است، از جمله در جنگ صفین، وقتى که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) لشگر خود را صف آرایى مى‏کرد، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام و عبدالله‏ بن جعفر و «مسلم بن عقیل‏» را بر جناح راست ‏سپاه، مامور کرد.
شناسنامه «مسلم بن عقیل‏» را، پیش از آن که از نیاکان و سرزمین و قبیله جستجو کنیم، باید در فکر، عمل و زندگانى‏اش بیابیم؛ این بهترین معرف «مسلم بن عقیل‏» است. «مسلم بن عقیل‏»، در دوران خلافت على علیه السلام در خدمت آن حضرت، مدافع حق بود و پس ‏از شهادت آن امام، هرگز از حق که در خاندان او و امامت‏ دو فرزندش، حسنین (علیهماالسلام) تجسم پیدا کرده بود جدا نشد و عاقبت هم، جان پاکش را بر این آستان فدا کرد.
یزید براى حفظ سلطه و حاکمیت‏ بر کوفه عنصر ناپاک و سفاک و خشنى همچون «عبیدالله بن زیاد» را که حاکم بصره بود، انتخاب کرد. «ابن‏ زیاد» با حفظ سمت، والى کوفه نیز شد. ماموریت ابن‏ زیاد آن بود که به کوفه برود و «مسلم بن عقیل‏» را دستگیر کند و سپس او را محبوس یا تبعید کند، یا به قتل برساند.

در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبى (علیه السلام) که از سخت‌ترین دوره‌‏هاى تاریخ اسلام نسبت‏ به پیروان اهل‏بیت و طرفداران حق بود، «مسلم بن عقیل‏» با خلوص هر چه تمام در مسیر حق بود و از باوفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن محسوب مى‏شد. پس از شهادت امام مجتبى (علیه السلام) که امامت ‏به حسین ‏بن على (علیهماالسلام) رسید تا مرگ معاویه که یک دوره ده ساله بود؛ باز «مسلم بن عقیل‏» را در کنار امام حسین (علیه‌السلام) مى‏بینیم. در این دوره بیست‏ ساله، یعنى از شهادت على علیه السلام تا حادثه کربلا بسیارى از کسان، یا مرعوب تهدیدها شدند یا مجذوب زر و سیم و فریفته دنیا و صحنه حق را رها کردند و یا به معاویه پیوستند و یا انزواى بى‏دردسر را برگزیدند، ولى آنان که قلبى سرشار از ایمان و دلى سوخته در راه حق داشتند و مسلمانى را در صبر و مقاومت و مبارزه در شرایط دشوار مى‏دانستند، امامان حق را تنها نگذاشتند و با زبان و مال و جان و فرزند، به فداکارى در راه خدا و جهاد فى سبیل الله پرداختند.
ارزش و فضیلت پیروان حق در آن دوره، به خصوص وقتى آشکارتر مى‏شود که به شرایط دشوار دیندارى و حق‌‏پرستى در روزگار سلطه امویان آگاه باشیم. حضرت على علیه السلام از پیامبر اسلام حدیثى را در مدح «عقیل‏» نقل مى‏کند که آن حضرت فرمودند: «من او را (عقیل‏) به دو جهت دوست دارم: یکى، به خاطر خودش، و یکى هم به خاطر این که پدرش ابوطالب او را دوست مى‏داشت.» و در آخر، خطاب به على علیه السلام فرمود:
«فرزند او «مسلم بن عقیل‏» کشته راه محبت فرزند تو خواهد شد. چشم مؤمنان بر او اشک مى‏ریزد و فرشتگان مقرب پروردگار بر او درود مى‏فرستند.»
معاویه، پس از بیست ‏سال سلطنت استبدادى مُرد. یزید، پس از معاویه بر سر کار آمد و با تهدید و تطمیع بر اوضاع مسلط شد. مى‏خواست اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را هم به بیعت وادار کند، که سیدالشهدا نپذیرفت و به طور مخفیانه، همراه با جمعى از خانواده خود، شبانه از مدینه بیرون آمد و به حرم خدا در مکه پناهنده شد، تا در ضمن آن، از فرصت مناسب ایام حج در جهت آگاهانیدن مردم، بهره‌بردارى کند. سال شصت هجرى بود. اقامت چهار ماهه امام حسین علیه السلام در مکه و برخورد با مردم و تشکیل اجتماعات و گفتگوها، مردم را با انگیزه و اهداف امام، از امتناع از بیعت‏ با یزید، آشنا کرد؛ به خصوص مردم کوفه از اقدام انقلابى امام حسین علیه السلام خوشحال و امیدوار شدند. مردم کوفه، خاطره حکومت چهار ساله علوى را به یاد داشتند و در این شهر، شخصیت‌هاى برجسته و چهره‌‏هاى درخشانى از مسلمانان متعهد و یاران اهل‌بیت ‏بودند. از این رو نامه‌ها و طومارهاى مفصلى با امضاى چهره‌هاى معروف شیعه در کوفه و بصره به امام حسین علیه السلام نوشتند، که تعداد این نامه‌ها به هزاران مى‏رسید. کوفیان، گروهى را هم به نمایندگى از طرف خود به سرکردگى «ابوعبدالله جدلى‏» به نزد آن حضرت فرستادند و نامه‌‏هایى همراه آنان ارسال کردند. در میان نامه‏ها و امضاها، نام شخصیت‌هاى بزرگى از کوفه همچون «شبث‏ بن ربعى‏» و «سلیمان‏ بن صرد» و «مسیب‏ بن نجبه‏» و ... به چشم مى‏خورد که از آن حضرت مى‏خواستند مردم را به بیعت‏ با خود دعوت کند و به کوفه بیاید و یزید را از خلافت‏ خلع کند.
امام، تصمیم گرفت در مقابل اصرار و دعوت‌هاى مکرر مردم کوفه، عکس ‏العمل نشان داده و اقدامى کند. براى ارزیابى دقیق اوضاع کوفه و میزان علاقه و استقبال مردم و تهیه مقدمات لازم و شناسایى و سازماندهى و تشکل نیروهاى انقلابى، ضرورى بود که کسى قبلا به کوفه رفته و این ماموریت را انجام دهد و گزارشى دقیق از وضعیت‏ شهر و مردم، به او بدهد.
حسین ‏بن على علیهماالسلام در یکى از منازل میان راه، خبر شهادت این سه یار وفادار خویش را شنید. شهادت «مسلم بن عقیل‏»، «هانى»‏ بن عروه و عبدالله یقطر، امام را ناراحت کرد و امام فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون‏» و اشک در چشمانش حلقه زد. چندین بار، براى «مسلم بن عقیل‏» و «هانى» از خداوند رحمت طلبید و گفت: «خدایا براى ما و پیروانمان منزلتى والا قرار بده و ما را در قرارگاه رحمت ‏خویش جمع گردان، که تو بر هر چیز، توانایى!»

حضرت حسین‏ بن على (علیهماالسلام) مناسب‌ترین فرد براى این ماموریت محرمانه را «مسلم بن عقیل‏» دید، که هم آگاهى سیاسى و درایت کافى داشت، و هم تقوا و دیانت، و هم خویشاوند نزدیک امام بود. به نمایندگانى که از کوفه آمده بودند، فرمود: من، برادر و پسر عمویم «مسلم بن عقیل‏» را با شما به کوفه مى‏فرستم، اگر مردم با او بیعت کردند؛ من نیز خواهم آمد. این که امام از «مسلم بن عقیل‏» به عنوان «برادرم‏» و «فرد مورد اعتمادم‏» نام مى‏برد، میزان اعتبار و لیاقت و کفایت مسلم‏ بن عقیل را مى‏رساند. آنگاه «مسلم بن عقیل‏» را طلبید و به او فرمود: به کوفه مى‏روى، اگر دیدى که دل و زبان مردم یکى است و آنچنان که در این نامه‌ها نوشته‌اند متحدند و مى‏توان به وسیله آنان اقدامى کرد، نظر خودت را بر من بنویس و «مسلم بن عقیل‏» را وصیت و سفارش کرد، به این که:
پرهیزکار و با تقوا باش؛ نرمش و مهربانى به کار ببر؛ فعالیت‌هاى خود را پوشیده ‏دار؛ اگر مردم، یکدل و یک جان بودند و در میانشان اختلافى نبود، مرا خبر کن.

اعزام «مسلم بن عقیل‏» و فرستادن این پیام به کوفه، پاسخى به همه نامه‌ها و دعوت‌ها و طومارها بود. محتواى پیام امام، در این چند محور، خلاصه مى‏شود:
1 - تایید کامل از «مسلم بن عقیل‏» به عنوان برادر، پسر عمو و نماینده‏اى مورد اطمینان.
2 - محدوده مسؤولیت «مسلم بن عقیل‏» در کوفه نسبت‏ به ارزیابى وحدت کلمه و صداقت مردم.
3 - پاسخى به دعوت‌هاى مکرر، به عنوان اتمام حجت.
4 - درخواست از مردم براى حمایت و اطاعت از «مسلم بن عقیل.‏»
«مسلم بن عقیل‏» با گرفتن دو راهنما از مکه به سوى کوفه حرکت کرد. و اینک، «مسلم بن عقیل‏»، با شهرى رو به روست، حادثه‏ خیز و پر ماجرا و با گرایش‌هاى مختلف؛ شهرى با افکار گوناگون که اگر چه به ظاهر آرام است، اما آرامش قبل از طوفان را مى‏گذراند.
شیعیان، دسته دسته به خانه مختار مى‏آمدند و با «مسلم بن عقیل‏» دیدار و بیعت مى‏کردند و «مسلم بن عقیل‏» هم نامه امام حسین علیه السلام را خطاب به مؤمنان و مسلمانان کوفه براى هر جماعتى از آنان مى‏خواند.
روز به روز بر تعداد هواداران امام حسین علیه السلام که با نماینده‏اش «مسلم بن عقیل‏»، بیعت مى‏کردند افزوده مى‏شد تا این که پس از چند روز، به هزاران نفر مى‏رسید.
با وجود این همه بیعت‌گران‏ جان بر کف و انقلابی‌هاى آماده براى هرگونه فداکارى در راه حمایت ‏حسین (علیه السلام) و بر انداختن حکومت‏ یزید، «مسلم بن عقیل‏»، طى نامه‏اى اوضاع را به امام گزارش داد و با بیان شرایط و زمینه مساعد براى نهضت از امام خواست که به سوى کوفه بشتابد. اکنون «مسلم بن عقیل‏»، نگینى در میان حلقه انبوه یاران است حضورش مایه دلگرمى امیدواران است شکوه و هیبتى دارد، میان کوفیان جایى و محبوبیتى دارد، و هر شب، صحبت از جنگ است، سخن از شستشوى لکه‏‌هاى ذلت و ننگ است کلام از شور جانسوز حقیقت‌هاست، ز «رفتن‏»ها و «ماندن‏»‌هاست. ولى دوران آن کم بود و کم پایید، تمام شعله‌ها ناگه فرو خوابید ...
یزید براى حفظ سلطه و حاکمیت‏ بر کوفه عنصر ناپاک و سفاک و خشنى همچون «عبیدالله بن زیاد» را که حاکم بصره بود، انتخاب کرد. «ابن‏ زیاد» با حفظ سمت، والى کوفه نیز شد. ماموریت ابن‏ زیاد آن بود که به کوفه برود و «مسلم بن عقیل‏» را دستگیر کند و سپس او را محبوس یا تبعید کند، یا به قتل برساند.
مردمى که با «مسلم بن عقیل‏» بیعت کرده و در انتظار آمدن حسین بن على (علیهماالسلام) به کوفه بودند، با ورود ابن‏ زیاد به کوفه، وضعى دیگر پیدا کردند. فردا صبح که مردم براى نماز جماعت‏ به مسجد آمدند، ابن زیاد از دارالاماره بیرون آمد و در سخنان خود، خطاب به مردم گفت: «... امیرالمؤمنین یزید، مرا فرمانرواى شهر و این مرز و بوم و حاکم بر شما و بیت‏‌المال قرار داده است و به من دستور داده که با ستمدیدگان، انصاف و با محرومان بخشش داشته باشم و به فرمانبرداران نیکى کنم و با متهمان به مخالفت و نافرمانى با شدت و با شمشیر و تازیانه رفتار کنم. پس هر کس باید بر خویش بترسد. راستى گفتارم هنگام عمل ‏روشن مى‏شود؛ به آن مرد هاشمى «مسلم بن عقیل‏» هم برسانید که از خشم و غضب من بترسد.»
از این پس، مجراى بسیارى از حوادث، دگرگون شد و اوضاع برگشت. ابن‏ زیاد، رؤساى قبایل و محله‌ها را طلبید و برایشان صحبت‌هاى تهدیدآمیز کرد و از آنان خواست که نام مخالفان یزید را به او گزارش دهند، وگرنه خون و مال و جانشان به هدر خواهد رفت.
حزب اموى، که مى‏رفت‏ بساطش نابود و برچیده گردد، دیگر بار جان گرفت و آن تهدیدها و تطمیع‏ها و فریبکاری‌ها و تبلیغ‌هاى دامنه‏دار، تاثیر خود را بخشید و والى جدید، توانست‏ با قدرت و قوت و با تمام امکانات جاسوسى و خبرگیرى و خبررسانى، جوى از وحشت و ارعاب را فراهم آورد. با دستگیری‌ها و خشونت‌ها و برخوردهاى تندى که انجام داد، بر اوضاع مسلط شد و ورق برگشت.
«مسلم بن عقیل‏»، در خانه «مختار» بود که صحنه حوادث به صورتى که یاد شد، پیش آمد. از آن جا که ابن ‏زیاد، براى سرکوبى انقلابی‌ها به دنبال رهبر این نهضت؛ یعنى «مسلم بن عقیل‏» مى‏گشت، «مسلم بن عقیل‏» مى‏بایست جاى امن‌تر و مطمئن‌ترى انتخاب کند. این بود که مقر و مخفیگاه خود را تغییر داد و به خانه «هانى‏» رفت. «هانى ‏بن عروه»، از بزرگان کوفه و چهره‌هاى معروف و پر نفوذ شیعه در این شهر بود که هواداران و نیروهاى مسلح و سواره‏اى که تعدادشان به هزاران نفر می‏رسید در اختیار داشت. «هانى»، در آن هنگام حدود نود سال داشت و افتخار حضور پیامبر را هم درک کرده بود و در زمان امیرالمؤمنین (علیه السلام) هم در جنگ‌هاى جمل و صفین و نهروان ملازم رکاب آن حضرت بود و از اخلاصى والا و وفایى شایسته در حق اهل‏‌بیت پیامبر برخوردار بود.
اینک، بار دیگر موقعیتى پیش آمده بود که «هانى»، صداقت و ایمان و تعهد خویش را نسبت‏ به حق نشان دهد و در این شرایط خطرناک و اوضاع بحرانى، پذیراى «مسلم بن عقیل‏» گردد که در راس نیروهاى شیعى است و تحت تعقیب از سوى حاکم کوفه. نهضت «مسلم بن عقیل‏» و هوادارانش، صورت مخفی‌ترى گرفت و ارتباط ها پنهان‌تر انجام مى‏شد. با تغییر شرایط، کوفه به کانون خطرى براى انقلابی‌هاى شیعه تبدیل شده بود که با کمترین غفلتى ممکن بود خطرات بزرگى پیش بیاید. سیاست کلى «ابن ‏زیاد» نابودى «مسلم بن عقیل‏» و شکست این نهضت‏ بود و براى این کار، دو نقشه کلى را در دست اجرا داشت:
1- جستجو و تعقیب «مسلم بن عقیل‏» و طرفدارانش.
2 - خریدن سران شهر و چهره‏هاى با نفوذ.
براى پی ‏بردن به مخفیگاه «مسلم بن عقیل‏» و اطلاع از قرارها و برنامه‏ها و شناختن عوامل مؤثر در نهضت «مسلم بن عقیل‏»، راهى که از سوى ابن‏زیاد پیش گرفته شد، استفاده از یک عامل نفوذى بود که با جاسوسى، اخبار نهضت مسلم را به حکومت ‏برساند. این عامل نفوذى ابن‏ زیاد کسى جز «معقل‏» نبود. معقل که از سرسپردگان‏ حکومت ‏بود، با دریافت‏ سه‏ هزار درهم، مأموریت‏ یافت که به عنوان یک هوادار «مسلم بن عقیل‏» و طرفدار نهضت‏ با طرفداران «مسلم بن عقیل‏» تماس بگیرد و به عنوان یک انقلابى، که می‏خواهد این پول‌ها را براى صرف در راه ‏انقلاب و تهیه سلاح و امکانات مبارزه به «مسلم بن عقیل‏» تحویل دهد، کم‏ کم به پیش «مسلم بن عقیل‏» راه یافته و از خانه او و تشکیلات و افراد مؤثر، گزارش تهیه کرده و به ابن ‏زیاد خبر دهد. به این صورت، کم ‏کم این جاسوس ابن‏ زیاد، به خانه هانى هم که پناهگاه «مسلم بن عقیل‏» بود راه پیدا کرد و با مسلم ملاقات نمود و پول‌ها را به او تحویل داد و به تدریج‏ خود را یکى از طرفداران نهضت، جا زد. صبح‌ها زودتر از همه می‏آمد و دیرتر از همه می‏رفت و اخبار درونى نهضت را به عبیدالله زیاد، گزارش می‏داد.
با پى بردن به مخفیگاه «مسلم بن عقیل‏» و مرکزیت نهضت و افراد مؤثر در جریان مبارزه، ابن زیاد، بیشتر احساس خطر کرد و تصمیم گرفت که هر چه زودتر دست ‏به کار شود و انقلاب را قبل از آن که به مرحله غیر قابل کنترلى برسد، در هم شکسته و سران نهضت و مقاومت انقلابی‌ها را در هم شکند. این بود که نقشه حمله گسترده به نهضت و پیشگامان آن و چهره‌هاى سرشناس تشکیلات «مسلم بن عقیل‏» کشیده شد و اولین گام، دستگیرى «هانى‏» بود.
نقش «هانى‏» در نهضت، بسیار بود؛ از این رو والى کوفه به فکر دستگیرى «هانى» افتاد تا از این طریق به «مسلم بن عقیل‏» هم دسترسى پیدا کند، زیرا می‏دانست تا وقتى که «هانى»، در محل خود مستقر باشد، بازداشت «مسلم بن عقیل‏» عملى نیست و نیروهاى زیادى که در اختیار و در فرمان «هانى» هستند، مقاومت و دفاع خواهند کرد. پس باید با نقشه‌ای پاى هانى را به «دارالاماره‏» بکشد و او را در همان جا زندانى کند تا بین او و «مسلم بن عقیل‏» جدایى بیفتد. «هانى» به بهانه مریضى پیش «عبیدالله زیاد» نمی‏رفت، تا این که ابن‏ زیاد، چند نفر را در پى او فرستاد و با این بهانه که والى کوفه می‏خواهد تو را ببیند، او را به دارالاماره بردند.
ابن ‏زیاد، با جوش و خروش، براى مردم، سخنانى تهدیدآمیز، همراه با تطمیع، بیان می‌کرد. قساوت و خشونت از گفتارش می‏بارید. بیشترین تهدید، نسبت ‏به کسانى بود که به «مسلم بن عقیل‏» پناه دهند و مژده جایزه به کسى داد که «مسلم بن عقیل‏» را یا خبرى از او را نزد او بیاورد. «مسلم بن عقیل‏» نایب و نماینده حسین بود. نسخه‌‏اى برابر با اصل. تصمیم گرفته بود کربلایى در کوفه بر پا سازد، و حماسه‌‏اى به یاد ماندنى و درسى عظیم از قدرت رزمى و روحى یک «مؤمن‏» در تاریخ، بر جاى بگذارد. و این چنین کوفه که به خاطر نهضت ‏براى «مسلم بن عقیل‏» «وطن‏» شده بود، اینک به غربت تبدیل شده است. «مسلم بن عقیل‏» بی‌یاوری چون «هانی».
و «مسلم بن عقیل‏»، غریبى در وطن! «مسلم بن عقیل‏» براى یافتن خانه‌اى که شب را به روز آورد و در پناه آن، مصون بماند، در کوچه‏ها غریبانه می‌گشت و نمی‏دانست‏ به کجا می‌رود.
و اما در کوفه، همه درها به روی «مسلم بن عقیل‏» بسته بود و هر کس، سوداى سلامت و آسایش خویش را در سر داشت. تا این که پس از چند روز آوارگی در محله «بنى ‏بجیله‏» زنى به نام «طوعه‏» به مسلم پناه داد. پسر طوعه، بر خلاف مادرش از هواداران «ابن ‏زیاد» بود. شب که به خانه آمد، از حرکات و رفتار مادر، متوجه اوضاع غیرعادى شد. با کنجکاوى فراوان بالأخره فهمید که مهمانِ خانه‌شان کسى جز «مسلم بن عقیل‏» نیست. بسیار خوشحال شد، که اگر به والى شهر خبر دهد، جایزه خواهد گرفت. گرچه به مادرش قول داد و تعهد سپرد که به کسى نگوید.
سلام خدا و فرشتگان و پاکان، بر روح بلند حضرت «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه» باد، که شرط وفا و جوانمردى را ادا نمودند و جان خویش را فداى رهبر و مولایشان سیدالشهدا علیه السلام کردند. و درود بر همه ادامه دهندگان راهشان، که راه «حق‏» و «آزادى‏» است.

و سپاهیان ابن زیاد شبانه به قصد جان «مسلم بن عقیل‏» به خانه طوعه یورش بردند. حضرت «مسلم بن عقیل‏» یک تنه در برابر انبوهى از سپاهیان ابن ‏زیاد ایستاده بود و دلیرانه مقاومت و جنگ می‏کرد. هر هجومى را با شمشیر دفع می‏کرد و هر مهاجمى را ضربتى کارى میزد. «مسلم بن عقیل‏»، تصمیم داشت که تا آخرین قطره خون و تا واپسین دم و تا شهادت بجنگد، اما اطرافش را گرفتند و در یک حلقه محاصره از پشت‏ سر، نیزه‏اى بر او زده و او را به زمین افکندند و بدین گونه، اسیرش کردند. طبق برخى از نقل‌ها سر راهش گودالى کندند و «مسلم بن عقیل‏» در آن افتاد و اسیر شد. «مسلم بن عقیل‏» را گرفتند؛ آزاده‏اى که در اندیشه نجات آن اسیران بود، خود، در دست آنان گرفتار شد. او را به سوى دارالاماره بردند و ورقى دیگر از حماسه در پیش دیدگان تاریخ، نمودار شد.
حضرت «مسلم بن عقیل‏» با خرسندی از تقرب به مقام والای شهادت خود، دشمنان را ندا داد:
من امروز، از خُم خون، می‏چشم شهد شهادت را ولى خرسند و خشنودم که مرگم جز به راه حق و قرآن نیست.
از این مردن سرافرازم که پیش باطل و بیداد نیاوردم فرود، این سر نکردم سجده بر دینار، نسودم لحظه‌اى پیشانی‏ام بر زر، کنون در چنگ این دشمن، شرافتمند می‏میرم که من، مردانه جنگیدم و بر مرگ دلیران و جوانمردان نمی‏بایست گرییدن.
ولى ناگاه «مسلم بن عقیل‏» را گریه فرا گرفت، و گفت: «انا لله و انا الیه راجعون‏» یکى از سران سپاه ابن‏ زیاد، از روى طعنه، گفت: کسى که در پى این کارها باشد، بر این پیشامدها نباید گریه کند. «مسلم بن عقیل‏» گفت:
«به خدا سوگند! گریه‌ام براى خویش و به خاطر ترس از مرگ نیست، بلکه گریه من براى خانواده‏ام و براى حسین بن على و خانواده اوست، که به سوى شما می‌آیند.»
در زیر برق سرنیزه‌ها، آن اسیر آزاده تشنه لب، و آن آزاده گرفتار را نگهداشته بودند. هم به سرنوشت افتخارآمیز خویش می‏اندیشید و هم به فکر کاروانى بود که به سوى همین کوفه در حرکت ‏بود و سالار آن قافله، کسى جز اباعبدالله الحسین (علیه السلام) نبود. «مسلم بن عقیل‏» را به بالاى دارالاماره می‌بردند، در حالى که نام خدا بر زبانش بود، تکبیر می‏گفت، خدا را تسبیح می‏کرد و بر پیامبر خدا و فرشتگان الهى درود می‏فرستاد و می‏گفت:
خدایا! تو خود میان ما و این فریبکاران نیرنگ‏ باز که دست از یارى ما کشیدند، حکم کن!
شکوه و عظمت «مسلم بن عقیل‏» در آن اوج و بر فراز آن سکوى شهادت و معراج، دیدنى بود. گرچه آنان، این قهرمان اسیر و دست ‏بسته را با تحقیر و توهین براى کشتن به آن بالا برده بودند، لیکن عزت مرگ شرافتمندانه در راه حق، چیز دیگرى است که دیده‏هاى بصیر و دل‌هاى آگاه، شکوهش را می‏یابند. با ضربت‏ شمشیر، سر از بدنش جدا کردند، و ... پیکر خونین این شهید آزاده و شجاع را از آن بالا به پایین انداختند و مردم نیز هلهله و سر و صداى زیادى به پا کردند. پس از شهادت «مسلم بن عقیل‏»، به سراغ «هانى‏» رفتند و با دو ضربت، سر این انسان والا و حامى بزرگ «مسلم بن عقیل‏» را از بدن جدا کردند. در حالی که این چنین با خدای خود می‌گفت: «بازگشت‏ به سوى خداست. خدایا مرا به سوى رحمت و رضوان خویش ببر!»
آن فرومایگان، بدن هانى را هم به طنابى بستند و در کوچه‏ها و گذرها بر خاک کشیدند. خبر این بی‌حرمتى به همه رسید. اسب سوارانشان حمله کردند و پس از درگیرى با نیروهاى ابن‏ زیاد بدن «هانى» و «مسلم بن عقیل‏» را گرفتند و غسل دادند و بر آنها نماز خواندند و دفن کردند، در حالى که جسد «مسلم بن عقیل‏»، بی‏سر بود. آن روز، تنى چند از سرداران اسلام هم دستگیر شده و به شهادت رسیدند و اجساد مطهرشان در کنار آن دو قهرمان رشید به خاک سپرده شد و در روز نهم ذیحجه، کربلاى کوچکى در کوفه بر پا شد و یادشان به جاودانگى پیوست.
در پى این شهادت‌ها که وضع کوفه اینگونه بحرانى و اوضاع نامساعد بود، کاروان امام حسین (علیه‌‌السلام) هم که از مکه به سوى کوفه حرکت کرده بود به سوى این شهر می‏آمد.
حسین ‏بن على (علیهماالسلام) در یکى از منازل میان راه، خبر شهادت این سه یار وفادار خویش را شنید. شهادت «مسلم بن عقیل‏»، «هانى‏ بن عروه» و «عبدالله یقطر»، امام را ناراحت کرد و امام فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون‏» و اشک در چشمانش حلقه زد. چندین بار، براى «مسلم بن عقیل‏» و «هانى» از خداوند رحمت طلبید و گفت: «خدایا براى ما و پیروانمان منزلتى والا قرار بده و ما را در قرارگاه رحمت ‏خویش جمع گردان، که تو بر هر چیز، توانایى!» آنگاه نامه‌اى را که محتوایش گزارش شهادت آنان و دگرگونى اوضاع کوفه بود بیرون آورد و براى همراهان خود، خواند و گفت: هر کس از شما می‏خواهد برگردد، برگردد، از جانب ما بر عهده او پیمان و عهدى نیست...
آرامگاه حضرت «مسلم بن عقیل‏»، این شخصیت والا مقام در بیرون باروى - دیوار - مسجد کوفه و در سمت جنوب شرقى آن قرار دارد که به وسیله راهرو کوتاهى از مسجد می‏توان به درون صحن آن قدم نهاد. حرم حضرت «مسلم بن عقیل‏» علیه السلام فضاى وسیعى در شرق مسجد کوفه را در برگرفته و از گنبد طلایى بزرگ و چندین رواق و شبستان و ایوان تشکیل شده است و در برابر حرم حضرت «مسلم بن عقیل‏» و در سمت‏ شمالى‏ صحن او آرامگاه هانى بن عروه قرار دارد.
سلام خدا و فرشتگان و پاکان، بر روح بلند حضرت «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه» باد، که شرط وفا و جوانمردى را ادا نمودند و جان خویش را فداى رهبر و مولایشان سیدالشهدا (علیه السلام) کردند. و درود بر همه ادامه دهندگان راهشان، که راه «حق‏» و «آزادى‏» است.

[h=2]مأخذ:[/h]تاریخ طبرى
نفس المهموم شیخ عباس قمى (رحمت الله علیه)
ارشاد شیخ مفید (رحمت الله علیه)

[h=1]مسلم ‏بن عقیل كیست؟[/h]


[/HR]روح بزرگ انسانهاى خود ساخته و پاك به دیگران هم، پاكى و ایمان مى‏آموزد. صداقت و فداكارى ایثارگران در راه خدا الهام بخش تعهد و فداكارى است. حماسه‏هاى جهاد و شهادت مردان بزرگ اسلام، مجاهد ساز و شهید پرور است. عظمت انسانى چهره‏هاى پرفروغ تاریخ خونبار ما اسوه همه كسانى است كه در زندگى به هدفهایى والاتر از خوردن و خوابیدن اعتقاد دارند و ارزشهاى متعالى را مى‏جویند. انسانهاى نمونه از نظر ایمان، اخلاق، شهامت، جوانمردى و استقامت، همیشه زینت تاریخ بوده و هستند.
[/HR] «مسلم بن عقیل‏» یكى از این چهره‏هاست. شنیدن نام این انسان والا و سرباز فداكار راه حق، یاد آور همه خوبیها، رشادتها و جوانمردیهاست;
حماسه مسلم‏بن عقیل در كوفه، پیش درآمدى بر نهضت عظیم عاشورا بود; و خود مسلم، پیشاهنگ نهضت‏سیدالشهدا علیه‏السلام و سفیر انقلاب كربلا و پیشمرگ حماسه تاریخ‏ساز و جاویدان عاشورا بود.

[h=2]چهره ای تابناک بر جبین خاندان ابوطالب[/h] در میان جوانان برومند «بنى‏هاشم‏» مسلم، فرزند عقیل یكى از چهره‏هاى تابناك و شخصیت هاى بارز، به شمار مى‏رفت. «عقیل‏» برادر حضرت على علیه السلام و دومین فرزند ابوطالب بود. در ترسیم زیر رابطه نسبى مسلم، آشكارتر است:
ابوطالب: - طالب - عقیل - مسلم - جعفر - على - حسین بن على .
مسلم‏بن عقیل، برادرزاده امیرالمۆمنین علیه السلام و پسر عموى حسین ‏بن على علیه السلام بود. دودمانى كه مسلم در آن رشد یافت، دودمان علم و فضیلت و شرف بود و خاندانى كه شخصیت انسانى و اسلامى مسلم در آن شكل گرفت، بهترین زمینه را براى تربیت و تكامل معنوى و حماسى مسلم فراهم كرد.

شناسنامه مسلم را، پیش از آن كه از نیاكان و سرزمین وقبیله جستجو كنیم، باید در فكر، عمل و زندگانى‏اش بیابیم; این بهترین معرف مسلم است

از آغاز كودكى، در میان جوانان بنى‏هاشم بخصوص در كنار امام حسن و امام حسین علیهما السلام بزرگ شد و كمالات اخلاقى و بنیان ولایت و درس هاى حماسه و ایثار و شجاعت را بخوبى فرا گرفت. اجداد مسلم كسانى، چون «ابوطالب‏» و «فاطمه بنت اسد» بودند كه در فرزندان خویش، شجاعت و ایمان و دلاورى را به ارث مى‏گذاشتند و مسلم، شاخه‏اى پربار از این اصل و تبار بود; و بنا به اصل وراثت،خصلتهاى برجسته را از نیاكان خود به ارث برده بود. (اشاره است‏ به سخن پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در فتح مكه سال 8 هجرى كه فرمودند: «اگر همه مردم از نسل ابوطالب بودند، همه شجاع مى‏بودند.»)
مسلم در زمان حضرت امیر علیه السلام نوجوانى رشید و پاك بود كه به افتخار دامادى آن حضرت نایل شد و با یكى از دختران امام به نام «رقیه‏» ازدواج كرد. این وصلت‏بر میزان فضیلت هاى مسلم افزود و او را بیشتر در محور «حق‏» و در خدمت نظام الهى آن حضرت در دوران خلافتش قرار داد.
شناسنامه مسلم را، پیش از آن كه از نیاكان و سرزمین وقبیله جستجو كنیم، باید در فكر، عمل و زندگانى‏اش بیابیم; این بهترین معرف مسلم است.
مسلم، در دوران خلافت امام على علیه السلام در خدمت آن حضرت، مدافع حق بود و پس‏ از شهادت آن امام، هرگز از حق كه در خاندان او و امامت ‏دو فرزندش، حسنین علیهما السلام تجسم پیدا كرده بود جدا نشد و عاقبت هم، جان پاكش را بر این آستان فدا كرد.

دودمانى كه مسلم در آن رشد یافت، دودمان علم و فضیلت و شرف بود و خاندانى كه شخصیت انسانى و اسلامى مسلم در آن شكل گرفت، بهترین زمینه را براى تربیت و تكامل معنوى و حماسى مسلم فراهم كرد

[h=2]شجاعت و شهامت[/h] علامه مجلسی در مورد شجاعت مسلم بن عقیل می نویسد: مسلم بن عقیل در میان هم سن و سالان خویش به شجاعت و سخاوت مشهور و به کثرت دانش و خرد شناخته شده بود.

[h=2]مسلم از دیدگاه پیامبر اکرم[/h] شیخ صدوق در کتاب امالی از ابن عباس روایت می کند که علی بن ابی طالب علیه السلام به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: آیا شما عقیل را دوست داری؟! فرمودند: آری ، من عقیل را از دو جهت دوست دارم؛
اول: عقیل را برای وجود خودش دوست می دارم.
دوم: به جهت این که ابوطالب او را دوست داشت، دوستش می دارم. فرزند همین عقیل در راه دوستی فرزند تو فدا می شود و چشمان مۆمنین برای او گریان خواهد شد و ملائکه بر او درود می فرستند.
آنـگـاه رسـول خـدا صلی الله علیه و آله گـریـسـت به طورى كه اشك بر سینه مبارکشان جارى شـد؛ و سـپـس فـرمودند: خدایا، از آنچه پس از من بر سر خاندانم مى آید به تو شكایت مى كنم.

[h=1]در حریم فرزند برومند عقیل[/h]


[/HR] ابوطالب، عموی بزرگوار پیامبر و بزرگ مکه و طایفه بنی هاشم، چهار پسر داشت به نام های: عقیل، طالب، جعفر و علی علیه السلام.
[/HR] مسلم، فرزند عقیل بود و عقیل نیز فرزند بزرگ ابوطالب. با این حساب، مسلم بن عقیل، برادرزاده علی بن ابی طالب علیه السلام و پسر عموی سید الشهدا علیه السلام است. او نیز مانند همه افراد این خاندان که بزرگوار، کریم، شجاع، پاک و با شخصیت بودند، از برجسته ترین خصلت های انسانی برخوردار بود و در میان جوانان بنی هاشم، یکی از رشیدترین و مۆمن ترین چهره ها به شمار می رفت.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله او و پدرش را ستوده است. در سخنی که از عقیل و پدرش یاد می کند، از مسلم هم ستایش می کند و خطاب به علی علیه السلام می فرماید: «فرزند او (مسلم) کشته راه محبت فرزند تو خواهد شد. چشم مۆمنان بر او شک می ریزد و فرشتگان مقرّب پروردگار بر او درود می فرستند».

[h=2]همواره در کنار عترت[/h] مسلم بن عقیل، مردی خردمند، آگاه، شجاع و جوان مرد بود. فضیلت های اخلاقی او از همه جنبه های زندگی اش آشکار است. او به راستی خون امیرمۆمنان علی علیه السلام و حمزه و جعفر و حسین علیه السلام را در رگ های خویش داشت. مسلم و خاندان او از صدر اسلام، در تمامی حوادث در کنار عترت پیامبر، بودند. عنایت ویژه خاندان وحی و نبوّت به این جوان هاشمی، بی دلیل نیست و این، برگرفته از مقام والای او در نظر پیامبر و اهل بیت پاک اوست.

گزینش مسلم بن عقیل به نمایندگی امام، بیانگر سیرت و سیاست والای امام حسین علیه السلام است که شخصی شجاع، خردمند، کارآزموده و آگاه به زمان را به کوفه می فرستد تا با مشاهده احوال آن دیار، شرایط را برای سفر امام به کوفه بررسی و آن حضرت را در تصمیم گیری راهنمایی کند

[h=2]شجاعت و رشادت[/h] فراگیری علوم و معارف از مکتب امام علی علیه السلام، مجاهدی مقاوم از مسلم ساخته بود که شجاعتش را همگان می ستودند. بلاذری، تاریخ نگار معروف در این باره می نویسد: «مسلم بن عقیل، از مردترین فرزندان عقیل و شجاع ترین آنان بود.» واقدی نیز مسلم بن عقیل را همراه برخی از بنی هاشم در شمار فاتحان شهر بهنسا دانسته است. بر اساس همین شایستگی ها و رشادت های وصف ناپذیر مسلم بود که حضرت علی علیه السلام، او را به همراه امام حسن و امام حسین علیهماالسلام و عبداللّه بن جعفر، به فرماندهی جناح راست سپاه خود در صفّین گمارد. این انتصاب، به خوبی نشان دهنده تأیید شایستگی و شجاعت او از سوی امیرمۆمنان علی علیه السلام است.
[h=2]
شایسته ترین فرد[/h] در مدت اقامت امام حسین علیه السلام در مکه، حدود دوازده هزار نامه از کوفه برای ایشان فرستاده شد. امام در پاسخ دادن نامه ها درنگ می کرد، ولی پس از رسیدن آخرین نامه، از جای برخاست و میان رکن و مقام، دو رکعت نماز به جا آورد و از خداوند متعالی، نیکی طلبید. سپس مسلم بن عقیل را که برای سفر به کوفه برگزیده بود، نزد خود فراخواند و پاسخ نامه اهالی کوفه را به دستش سپرد و به سوی کوفه فرستاد. همچنین مسلم را به تقوا و پنهان داشتن امور و مهربانی و مدارا با مردم سفارش کرد.
گزینش مسلم بن عقیل به نمایندگی امام، بیانگر سیرت و سیاست والای امام حسین علیه السلام است که شخصی شجاع، خردمند، کارآزموده و آگاه به زمان را به کوفه می فرستد تا با مشاهده احوال آن دیار، شرایط را برای سفر امام به کوفه بررسی و آن حضرت را در تصمیم گیری راهنمایی کند.

[h=2]مورد اعتماد معصوم[/h] امام حسین علیه السلام، شخصیت مسلم را برای اهالی کوفه این گونه معرفی می کند: «من، برادر، پسر عمو و مورد اعتماد خاندانم را به سوی شما می فرستم.» این سخن امام، نشان دهنده اوج احترام آن حضرت به مقام والای مسلم بن عقیل است که عمر پربرکتش را در پیروی از ولایت و استواری دین حق گذراند. همچنین ایشان در وداع خویش با مسلم پیش از سفر به کوفه، در سخنی ژرف به او می فرماید: «من تو را به سوی کوفه می فرستم و آنچه را خدا درباره تو دوست می دارد و مورد رضایت اوست، انجام خواهم داد و امیدوارم من و تو در درجه شهیدان قرار گیریم» .

مسلم بن عقیل، مردی خردمند، آگاه، شجاع و جوان مرد بود. فضیلت های اخلاقی او از همه جنبه های زندگی اش آشکار است. او به راستی خون امیرمۆمنان علی علیه السلام و حمزه و جعفر و حسین علیه السلام را در رگ های خویش داشت. مسلم و خاندان او از صدر اسلام، در تمامی حوادث در کنار عترت پیامبر، بودند. عنایت ویژه خاندان وحی و نبوّت به این جوان هاشمی، بی دلیل نیست و این، برگرفته از مقام والای او در نظر پیامبر و اهل بیت پاک اوست

[h=2]غریب کوفه[/h] مسلم، شب هنگام و پنهان از چشم مردم، وارد کوفه شد و بنا بر برخی نقل ها، به خانه مسلم بن عوسجه یا مختار بن ابوعبیده ثقفی رفت. به تدریج، شیعیان از حضور او در کوفه آگاه شدند و از هر سو به دیدن او آمدند و با او بیعت کردند، به گونه ای که شمار بیعت کنندگان به هیجده هزار نفر رسید. مزدوران بنی امیه با خبردار شدن از این موضوع، هر یک به شیوه ای، وضعیت کوفه را به یزید بن معاویه در شام گزارش دادند و او را از انسجام یافتن نهضت حسینی در کوفه ترساندند. به همین دلیل، یزید، عبیداللّه بن زیاد را به حکومت کوفه گماشت.
با ورود عبیداللّه به کوفه، عرصه بر مسلم و شیعیان سخت گردید. عبیداللّه با نیرنگ، فریب کاری و زر خرید کردن مردم کوفه، موفق شد بزرگان کوفه را که یاور مسلم بودند، زندانی یا شهید کند و گروهی را نیز با وعده های پوچ و گاه تهدید از اطراف مسلم دور سازد.
سیاست فریب و نیرنگ عبیداللّه به بار نشست و مسلم تنها و بی یاور گردید. شب هنگام تنها سی نفر از آن جمعیت انبوه به مسلم بن عقیل وفادار مانده بودند. مسلم، نماز مغرب را به جای آورد و سپس به سوی منطقه ای که قبیله کَنده در آنجا سکونت داشتند، حرکت کرد. هنوز به آنجا نرسیده بود که تنها ده نفر او را همراهی می کردند و هنگامی که بازگشت، تنهای تنها بود و در میان کوچه های کوفه، بی هدف حرکت می کرد. در این هنگام، خانه زنی نیکوکار به نام طوعه را پناه گاه خویش ساخت. طوعه فرزندی بدکار داشت که با آگاه شدن از وجود مسلم در خانه اش، مزدوران عبیداللّه بن زیاد را آگاه ساخت. سرانجام پس از به هلاکت رسیدن شماری از کارگزاران عبیداللّه به دست مسلم، این شیر بیشه اسلام را پس از عمری مجاهدت و ایثارگری، مظلومانه و غریبانه همچون سرورش حسین بن علی علیه السلام به شهادت رسانیدند و جسم پاکش را از بام دارالاماره به پایین انداختند.


[h=1]15رمضان:حركت مسلم بن عقیل(ع) به سوی كوفه[/h]
[h=2]سال 60 هجری قمری: حركت مسلم بن عقیل(ع) به سوی كوفه[/h]پس از آن كه اهالی كوفه، به ویژه شیعیان این شهر از حضور امام حسین(ع) در مكه معظمه و امتناع وی از بیعت با یزید بن معاویه باخبر شده و جنبش بزرگی در كوفه ایجاد نمودند و آن حضرت را با ارسال نامه های بی شمار به سوی خود دعوت كردند، امام حسین(ع) تصمیم گرفت دعوتشان را پذیرفته و با فرستادن نخستین نماینده خویش به سوی آنان، عملاً رهبری قیام بر ضد دستگاه جبار بنی امیه را بر عهده گیرد و از آن پس حكومت سراسر تباهی یزید را با یك جنبش بزرگ مردمی و مذهبی روبرو كند.
آن حضرت وضو گرفت و میان ركن و مقام در مسجدالحرام، دو ركعت نماز به جای آورد و پس از نیایش و راز و نیاز در درگاه احدیت، پسرعمویش مسلم بن عقیل را به حضور طلبید و او را از وضعیت كوفه باخبر گردانید و به وی فرمود كه می خواهد او را به عنوان نماینده خویش به كوفه بفرستد، تا قیام اهالی این شهر را سامان بخشد.(1)
مسلم بن عقیل(ع) با روحیه باز و نشاط بالا، درخواست امام(ع) را پذیرفت و برای این مأموریت خطیر اعلان آمادگی نمود.
من برادرم و پسرعمویم و شخصیت مورد وثوق و مورد اعتماد از میان خاندانم، یعنی مسلم بن عقیل را به سوی شما می فرستم. اگر او برای من بنویسد كه نظر اكثریت شما، به ویژه فرزانگان و مردان شایسته و شاخص شما مطابق با نامه هایی است كه به من نوشته اید، به سوی شما خواهم آمد، انشاءالله

آن گاه امام حسین(ع) نامه ای برای مردم كوفه نوشت و به مسلم بن عقیل(ع) سپرد تا برای اهالی كوفه قرائت كند. نامه امام(ع) به این قرار است: به نام خداوند بخشایندهّ مهربان. از حسین بن علی(ع) به جامعه مؤمنین و مسلمین. اما بعد، هانی و سعید آخرین فرستادگانتان، نامه های شما را به من تسلیم نمودند. من از مضمون نامه های شما آگاه شدم. نوشته اید: ما امامی نداریم، به سوی ما بیا شاید خداوند به وسیله تو ما را هدایت فرماید.
من برادرم و پسرعمویم و شخصیت مورد وثوق و مورد اعتماد از میان خاندانم، یعنی مسلم بن عقیل را به سوی شما می فرستم. اگر او برای من بنویسد كه نظر اكثریت شما، به ویژه فرزانگان و مردان شایسته و شاخص شما مطابق با نامه هایی است كه به من نوشته اید، به سوی شما خواهم آمد، انشاءالله. به جان خودم سوگند یاد می كنم كه امام بر حق تنها كسی است كه بر اساس كتاب خدا حكومت كند و در جامعه به داد رفتار نماید و حق را پذیرا باشد و خود را بر انجام دستورات دین ملزم و متعهد بداند. والسلام.(2)
امام حسین(ع) به مسلم بن عقیل(ع) سفارش های لازم را نمود و وی را با آخرین نامه رسانان؛ یعین قیس بن مسهر صیداوی، عماره بن عبدالله سلولی، عبدالله بن شداد و عبدالرحمن شداد، در تاریخ 15 رمضان سال 60 قمری به سوی كوفه اعزام نمود.(3)
گفتنی است كه مسلم بن عقیل، برادرزاده و داماد امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) است و با دخترش رقیه ازدواج كرد. وی از مردان دلیر بنی هاشم، اهل علم و دارای بینش وسیع سیاسی و مذهبی و پیرو خالص ولایت و امامت بود.
مسلم بن عقیل(ع) از مكه معظمه به مدینه منوره رفت و در آن جا با خانواده اش خداحافظی نمود و به همراه دو فرزندش و دو راهنما از طایفه بنی قیس، از بی راهه حركت كرد تا هم زودتر به مقصد برسد و هم از چشم نگهبانان حكومتی و راهبان ها در امان بماند.(4)


[/HR][h=2]پی نوشت ها:[/h]1- وقایع عاشورا (سید محمد تقی مقدم)، ص 199
2- الارشاد (شیخ مفید)، ص 380؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج1، ص 303
3- الارشاد، ص 381؛ منتهی الآمال، ج1، ص 303 و ص 306؛ وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص 35؛ وقایع عاشوار، ص 201
4- الارشاد، ص 381؛ منتهی الآمال، ج1، ص 306؛ وقایع عاشوار، ص 201

[h=1]اولین سردار قافله عشق[/h]


[/HR] «مسلم بن عقیل » کیست؟ او که در عرفه شهید شد تا دعاى عرفه مولى الکونین را تفسیر کند و حماسه مسلم بودن و تسلیم نشدن را بیافریند.
[/HR] «مسلم» تجسمى از ارزش هاى والاى مکتب؛ الگو و اسوه اى از یک جوانمرد سلحشور و انقلابى پاکباخته و دل به راه خدا داده و سر به راه دوست سپرده و قدم در راه حق نهاده و با شهادت به معراج قرب پروردگار رسیده است.
درباره «مسلم بن عقیل»، چه مى توان گفت، جز بیان صداقت و رشادت و ایمانش؟ و چه مى توان نوشت، جز فداکارى و حماسه و آزادگى اش، و چه مى توان شنید جز عمل به وظیفه و اطاعت از امام و جهاد در راه حق تا مرز شهادت.

[h=2]شناخت اجمالی مسلم[/h] وقتی می خواهیم درباره شخصیت افراد بررسی کنیم در دو نوع نگاه متفاوت، جایگاه آنها را بررسی می کنیم یکی، حسب و نسب و به قول امروزی ها شناسنامه و شجره نامه آنان که مثلا چند سال عمر کرده اند و در چه سالی متولد شده اند و کی به شهادت رسیده اند و ...، نگاه دوم به شخصیت حقیقی و فضائل و مکارم روحی و اخلاقی آنها است. حضرت مسلم بن عقیل شخصیتی عظیم و بزرگ است، ایشان در کنار خاندان رسالت و اهل بیت علیهم السلام رشد پیدا کرده اند و هم برادرزاده امیر المومنین علیه السلام هستند و هم داماد ایشان بوده است و جایگاه بسیار رفیعی داشته و دارند.
مسلم بن عقیل با امام حسن و امام حسین علیهما السلام پیوند نَسَبی داشت، اما پس از آن که افتخار یافت داماد امیرمۆمنان علیه السلام شود و یکی از دختران آن حضرت را به نام «رقیه» به همسری بگیرد، این پیوند مستحکم تر گشت و بر موقعیت او افزوده شد.
مسلم، در دوران امام علی علیه السلام جوانی رشید و پاک بود و به نقل برخی تواریخ، در دوران خلافت امیرالمۆمنین علیه السلام، عهده دار برخی منصب های نظامی در سپاه آن حضرت بود و در جنگ صفین حضور داشت و در کنار امام حسن و امام حسین علیهما السلام و عبدالله بن جعفر، مأموریتی در جناح راست لشکر اسلام بر دوش داشت.

یزید با توجه به این مسائل بلافاصله نزدیکترین شخصیتی که می توانست در کوفه نقش ایفا بکند یعنی عبیدالله بن زیاد را به سمت کوفه فرستاد و عبید الله بن زیاد هم با شناختی که از کوفه و مردم کوفه داشت به سرعت با حربه تطمیع و تهدید مردم کوفه، کاری کرد که در زمان محدودی، همه کسانی که با مسلم بیعت کرده بودند عقب نشینی کردند، بسیاری از ایشان به سمت یزید رفتند و بعضی هم در کنج عزلت رفتند و به ناگاه پشت مسلم را خالی کردند و در این بین جناب مسلم بن عقیل را دستگیر کردند و به نحو بسیار دلخراشی او را به شهادت رساندند

مسلم بن عقیل، پس از شهادت امیرمۆمنان علی علیه السلام، سربازی فرمان بردار در خدمت امام حسن مجتبی علیه السلام بود و در دوران ده ساله امامت آن حضرت، در جهت اهداف متعالی اهل بیت علیهم السلام، ایفای نقش می کرد. پس از شهادت امام مجتبی علیه السلام، این فرمان برداری را در خدمت حضرت امام حسین علیه السلام ادامه داد، تا آن که قضایای کربلا پیش آمد و اوج فضایل و ایمان و شجاعت این شخصیت بزرگوار نمایان گشت.

[h=2]نقش تاریخی مسلم[/h] مسلم بن عقیل در تاریخ اسلام و حادثه بزرگ عاشورا با گذشت هزار و 400 سال هنوز یکی از مبارزان تاریخ و شخصیت های ارزنده تشیع و اسلام محسوب می شوند و این بعد زندگی حضرت قابل بررسی است و زمینه های فرهنگی، سیاسی که در آن دوران مطرح بوده، نقش مسلم را بارز کرده است.
[h=2]
پیش گام نهضت عاشورا[/h] پس از مرگ معاویه در سال شصت هجری و روی کار آمدن یزید، از همه مردم بیعت گرفتند و با تطمیع یا تهدید، اوضاع را به نفع یزید سامان دادند. از جمله کسانی که حاضر به بیعت با فرد بی صلاحیتی همچون یزید بن معاویه نشد، حسین بن علی علیه السلام بود، اما به دلیل این که می خواستند به زور از او بیعت بگیرند، به ناچار و برای اعتراض به خلافت ظالمانه و نامشروع یزید، مدینه را ترک کرد و با خانواده و جمعی از خویشاوندانش به مکه رفت و بیش از چهار ماه در آن جا ماند و در این مدت، به بیان اهداف خود و افشای ستم ها و انحرافات بنی امیه پرداخت و با نامه هایی که به کوفه و بصره می نوشت، آنان را به حمایت خویش در راه مبارزه با طاغوت شام فرا می خواند.
مردم کوفه نامه ها و طومارهای متعددی به آن حضرت نوشتند و از امام دعوت کردند به کوفه بیاید و رهبری آنان را بر عهده بگیرد. تعداد نامه ها با امضاهای فراوان به هزاران مورد می رسید که از آن حضرت می خواستند با پشتیبانی مردم، یزید را از خلافت خلع کند.
امام حسین علیه السلام تصمیم گرفت به دعوت ها و اصرارهای شیعیان کوفه پاسخ مثبت دهد، اما برای این که ارزیابی دقیق تری از اوضاع کوفه و آمادگی مردم داشته باشد، ابتدا نماینده ویژه ای فرستاد تا وضع مردم را به آن حضرت گزارش دهد؛ این نماینده، کسی جز «مسلم بن عقیل» نبود.

[h=2]چرا مسلم بن عقیل؟[/h] ممکن است به ذهن بیایید چرا امام علیه السلام حضرت ابالفضل علیه السلام را نفرستاند؟ یا چرا بعضی دیگر از شخصیت هایی که با ایشان بوده است را نفرستادند؟
برای پاسخ به این سئوال باید متوجه این نکته باشیم امام حسین علیه السلام طراحی حرکتی برای قیام دینی خود انجام داده بودند و با وجود تمام توانمندی های حضرت عباس علیه السلام، متوجه این معنی بودند که در طرح کلی این حرکت، هر مهره ای جایگاه ویژه خودش را دارد و باید نقش خود را بازی کند؛ بطور مثال؛ حضرت زینب علیهاالسلام باید پیامبر کربلا باشد و ابوالفضل علیه السلام باید علمدار کربلا باشد و علی اصغر علیه السلام نماد مظلومیت کربلا باشد و لذا امام با آن بصیرت بالا و علم به حقائق عالم، تشخیص داد که مسلم بهترین شخصیتی است که می تواند این نقش را ایفا کند و می تواند کوفیان را قانع کند و پیام امام را برساند و شرایط فرهنگی و سیاسی حاکم کوفه را به خوبی درک کند، لذا مسلم انتخاب شد که پیام امام را به کوفیان برساند.

مسلم بن عقیل در تاریخ اسلام و حادثه بزرگ عاشورا با گذشت هزار و 400 سال هنوز یکی از مبارزان تاریخ و شخصیت های ارزنده تشیع و اسلام محسوب می شوند و این بعد زندگی حضرت قابل بررسی است و زمینه های فرهنگی ، سیاسی که در آن دوران مطرح بوده، نقش مسلم را بارز کرده است

کوفه یک شهر ناهمگون بود و از لحاظ فرهنگی معروف است به شهر هزار رنگ و جالب اینجاست که این شعار بعد از انقلاب اسلامی هم معروف شد که «ما اهل کوفه نیستیم ...».
با توجه به این نکات، زمانی که حضرت مسلم به کوفه می رود به دلیل خاطرات شیرینی که مردم از امام علی علیه السلام و حکومت ایشان دارند و به دلیل خلاء قدرتی که کوفه دارد و به دهها دلیل دیگر در ابتدا اهل آن دیار به خوبی از مسلم استقبال می کنند، به طوری که در تاریخ آمده است، 18 هزار نفر با مسلم بیعت می کنند، لذا مسلم که حس می کند کل مردان شهر با او بیعت کرده اند و شرایط را مساعد می بینند، نامه ای به حضرت اباعبدالله علیه السلام می نویسد و می گوید:
از نظر من شرایط مساعد است و می توانید به کوفه بیائید.
مسلم این نامه را می نویسد اما در کوفه، افرادی دلبستگان حکومت اموی و معاویه بودند و میانه ای با امام حسین علیه السلام نداشتند، نامه ای به یزید نوشتند و گفتند: اگر کسی را به کوفه نفرستی کوفیان همه به سمت حسین بن علی می روند و بزودی شاهد حکومت حسین خواهی بود.
یزید با توجه به این مسائل بلافاصله نزدیکترین شخصیتی که می توانست در کوفه نقش ایفا بکند یعنی عبیدالله بن زیاد را به سمت کوفه فرستاد و عبید الله بن زیاد هم با شناختی که از کوفه و مردم کوفه داشت به سرعت با حربه تطمیع و تهدید مردم کوفه، کاری کرد که در زمان محدودی، همه کسانی که با مسلم بیعت کرده بودند عقب نشینی کردند، بسیاری از ایشان به سمت یزید رفتند و بعضی هم در کنج عزلت رفتند و به ناگاه پشت مسلم را خالی کردند و در این بین جناب مسلم بن عقیل را دستگیر کردند و به نحو بسیار دلخراشی او را به شهادت رساندند.

یک نفر بودم و یک شهر مرا زخم زدند
یک تن امّا همه از رسم و وفا زخم زدند
بی کس ام دیده ولی در همه جا زخم زدند
سنگ آورده و از بام و هوا زخم زدند
*******************
9 ذی الحجه شهادت سفیر اباعبدالله مسلم ابن عقیل

[h=1]همه مشکلاتمان را در روز عرفه حل کنیم ![/h]
[h=2]"دعا" رشته اتصال بنده با خدای خود است، دعا باعث ارزشمند شدن بندگان نزد خداوند متعال می شود ، قرآن کریم می فرماید : «قلْ ما یَعْبَؤا بِکمْ رَبِّی لَوْ لا دعاؤکمْ فَقَدْ کَذَّبْتمْ فَسَوْفَ یَکون لِزاماً»؛( فرقان، 77) بگو: اگر دعایتان نباشد پروردگارم به شما ارج و منزلتی ننهد.[/h]

دعا کلید دست یافتن به گنجینه های عرش اعلی است، دعا کردن یعنی اتصال قطره وجود انسانی به اقیانوس لایزال الهی...
دعا کردن همیشه خوب است اما گاهی خیلی خوب است به اصلاح نور علی نور است ، گاهی شرایطی پیش می آید که دعا کردن عین استجابت است ، مثل همین امروز ، مثل روز بزرگ عرفه، روزی که سفارش های اکید شده است که تا می توانیم برای خود و دیگران دعا کنیم.
[h=2]شب و روزی مخصوص دعا کردن ![/h] شب عرفه دارای برکتی است که احیا و عبادت در آن معادل صد و هفتاد سال شمرده شده است، و روز عرفه ، روزى است كه حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده است. (کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی)
امام علی علیه السلام می فرماید: «خداوند کلید گنجینه ها(ی رحمتش) را در دستان تو قرار داده است، که به تو اجازه داده از او درخواست کنی تا هر گاه بخواهی، درهای نعمتش را با دعا بگشایی و بارش باران رحمتش را طلب نمایی؛ پس اگر اجابت دعایت به تأخیر افتاد، این تأخیر تو را ناامید نسازد».( نهج البلاغه ، نامه 31)
شب عرفه دارای برکتی است که احیا و عبادت در آن معادل صد و هفتاد سال شمرده شده است، و روز عرفه ، روزى است كه حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده است
امیر المؤمنین علی علیه السلام می فرمایند دعا کلید گشاینده خزائن رحمت خداوند است ، و در روایات دیگر داریم که عرفه روز دعا کردن است، روز حاجت خواستن برای خود و دیگران.(التهذیب الأحكام ، ج 5 ، ص 182)
امام سجاد(علیه السلام) در روز عرفه، مردى را مشاهده کرد که تکدى میکند و درخواست خود را با مردم در میان میگذارد. حضرت به او فرمود: واى بر تو! در چنین روزى از غیر خدا طلب حاجت میکنی؟ روز عرفه چنان عظمت دارد که امید است حتى جنین هاى در شکم مادر از برکت آن به سعادت برسند.( منلایخصره الفقیه، ج 2، ص 211)
پس دعا در شب و روز نورانی عرفه ، تأثیری مضاعف دارد ، چقدر این دعا در زمانی به این با برکتی می تواند گره گشای زندگی خودمان و اطرافیانمان باشد.شاید دعای فرجمان مستجاب شود.
[h=2]عصر روز عرفه را دریابیم[/h] آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) فرمودند: «هر لحظه ای از لحظات امروز برای ما گران بهاست، برای دعا به ویژه از ظهر تا هنگام غروب را که در روایات وارد شده است اگر می خواهید مشکلاتتان را حل کنید بیایید این چند ساعت را درِ خانه خدا بروید و از او بخواهید؛ چه حاجت های مادی را و چه معنوی را، همه را از او بخواهید. چون امروز برد دعا خیلی زیاد است. بخصوص درباره دیگران اگر دعا کنید، ما در روایت داریم که خدا چند هزار برابر به شما اعطا می کند.»
[h=2]اهمیت دعای امام حسین السلام در روز عرفه ![/h] دعای عرفه در بین ادعیه و متون عرفانی، درخشندگی خاصی دارد و برای رشد معنوی و سلوک الی الله کارساز است. انسان مى تواند عصر روز عرفه با توجه و استفاده از دعای عرفه، راه صد ساله را بپیماید. نظیر اینکه در اتاق تاریک، با زدن کلید برق، همه جا روشن مى شود، دعای عرفه، مسیر حرکت به سوی خدا را برای آدمی روشن میکند و راه را به او نشان می دهد.(آیت الله مظاهری )
امیر المومنین علی علیه السلام می فرمایند دعا کلید گشاینده خزائن رحمت خداوند است ، و در روایات دیگر داریم که عرفه روز دعا کردن است، روز حاجت خواستن برای خود و دیگران
برای خواندن دعای روز عرفه باید به چند نکته توجه داشته باشیم ، در اعمال روز عرفه آمده است که روزه آن روز ثواب بسیار دارد ، اما این روزه داری و ضعف ناشی از آن نباید مانع اهتمام به دعا شود. لیکن اگر روزه گرفتن آن روز موجب ضعف شود، آن گونه که انسان نتواند دعاهای این روز را بخواند، خواندن دعا بر روزه گرفتن مقدم است.(بحارالانوار، ج۹۴، ص۱۲۴ ۱۲۳)
نکته دیگر اینکه دعای عرفه دارای مضامین عرفانی والایی است، ما نباید فقط به فکر خواندن دعا باشیم، عده ای فقط متن عربی دعا را همراه مناجات خوان زمزمه می کنند و به معنای آن دقتی ندارند ، در صورتی که اگر به معنی توجه نشود، دعا آن اثر سازندگی عمیق بر روح را نخواهد داشت و ما بهره و نصیبی از این طرز دعا خواندن نخواهیم برد.
بلکه باید دعا کننده باشیم ، به دعا دل بدهیم ، این دعا همان حرف های ته دل ماست که توان به زبان آوردنش را نداشته ایم ، حال در قالب کلمات وزین امام حسین علیه السلام و آداب خاص دعا کردن در اختیار ما قرار گرفته است ، باید با بند بند وجودمان لمسش کنیم، و فراز به فراز را گونه ای طلب کنیم که آرزوهایمان را طلب می کنیم .
امام صادق(علیه السلام) در یکى از روایات میفرماید: هرکس در این روز قبل از رفتن به مراسم دعاى عرفه در زیر آسمان دو رکعت نماز بخواند و در پیشگاه خداوند متعال به تمامى گناهان و خطاهاى خود اعتراف نموده و حقیقتا از درگاه پروردگارش پوزش طلبد، خداوند متعال آنچه را که براى اهل عرفات مقدر نموده به او نیز عطا میکند و تمام گناهان وى را میآمرزد.( اقبال الاعمال، ج 2، ص 67)
[h=2]چند فراز از دعای عرفه[/h] «خدایا! توجه و التفات مرا آن چنان به سوی خویش معطوف ساز که از آن پس، به غیر تو ننگرم و جز رضای تو، رضای هیچ کس، حتی رضای خود را هم نپویم».
«... و در سرنوشت خود خیر برایم مقدر کن و مقدراتت را برایم مبارک گردان تاچنان نباشم که تعجیل آنچه را تو پس انداخته اى بخواهم و نه تاءخیر آنچه را تو پیش انداخته..»
« خدایا! مرا با تدبیری که بر جان و قلب من روا میداری، از تدبیر ناقص خودم بی نیاز گردان، و با اختیاری که در امورات من اِعمال میداری، مرا از اینکه با انتخابهای ناقص، خود را سرگردان کنم، نجات بده و از نقاط ضعف و اضطرارم واقفم ساز تا بفهمم با تدبیر و اختیار تو میتوانم راه را به سلامت طی کنم.»

[h=1]پیامبران در سرزمین عرفات

[/h]عرفات نام جایگاهی است كه حاجیان در روز عرفه (نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می‎كنند و به دعا و نیایش می‎پردازند و پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مكه مکرمه باز می‎گردند و وجه تسمیه آن را چنین گفته‎اند كه جبرائیل علیه السلام هنگامی كه مناسك را به ابراهیم می‎آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد. و نیز گفته‎اند سبب آن این است كه مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‎كنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‎دانند كه برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا كه یكی از معانی «عرف» صبر و شكیبایی و تحمل است. (1)

حضرت آدم(ع) در عرفات
فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه كَلماتًُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحیمْ ؛ آدم از پروردگارش كلماتی دریافت داشت و با آن به سوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه‎پذیر مهربان است.طبق روایت امام صادق علیه السلام، آدم (ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فرار كوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می‎كنی ای آدم؟
ـ چگونه می‎توانم گریه نكنم در حالی كه خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه كن و به سوی او باز گرد.
ـ چگونه توبه كنم؟
جبرئیل در روز هشتم ذیحجه آدم را به منا برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل به هنگام خروج از مكه، احرام بستن را به او یاد داد و به او لبیك گفتن را آموخت و چون بعد از ظهر روز عرفه فرا رسید تلبیه را قطع كرد و به دستور جبرئیل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و كلماتی را كه از پروردگار دریافت كرده بود به وی تعلیم داد، این كلمات عبارت بودند از:
سُبحانَكَ اللهُمَ وَ بِحمدِك؛ خداوندا با ستایشت تو را تسبیح می‎گویم .
لا الهَ الاّ اَنْتْ ؛ جز تو خدایی نیست .
عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی ؛ كار بد كردم و به خود ظلم نمودم .
وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی؛ به گناه خود اعتراف می‎كنم، مرا ببخش .
اِنَّكَ اَنْتَ الغَفور الرّحیمْ؛ تو مرا ببخش كه تو بخشنده مهربانی .
آدم (ع) تا به هنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشك می‎ریخت، وقتی كه آفتاب غروب كرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با كلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت ... .

حضرت ابراهیم(ع) در عرفات
در صحرای عرفات، جبرئیل، پیك وحی الهی، مناسك حج را به حضرت ابراهیم(ع) نیز آموخت و حضرت ابراهیم(ع) در برابر او می‎فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).
پیامبر اکرم در عرفات
دامنه كوه عرفات در زمان صدر اسلام كلاس صحرایی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بود و بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر نازل شد و پیغمبر این سوره را كه از جامع‎ترین سوره‎های قرآن است و دارای میثاق و پیمان‎های متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنها می‎باشد، و قوانین و احكام كلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.و بنا بر قول مشهور میان محدثان، پیامبر در چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شكوه حجاج بیان داشت:
... ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این نقطه ملاقات نكنم. شما به زودی به سوی خدا باز می‎گردید. در آن جهان به اعمال نیك و بد شما رسیدگی می‎شود. من به شما توصیه می‎كنم هر كس امانتی نزد اوست باید به صاحبش برگرداند. هان ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام اكیداً حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می‎كنم كه به زنان نیكی كنید زیرا آنان امانت‎های الهی در دست شما هستند، و با قوانین الهی بر شما حلال شده‎اند.
... من در میان شما دو چیز به یادگار می‎گذارم كه اگر به آن دو چنگ زنید گمراه نمی‎شوید، یكی كتاب خدا و دیگری سنت و (عترت) من است.
هر مسلمانی با مسلمان دیگر برادر است و همه مسلمانان جهان با یكدیگر برادرند و چیزی از اموال مسلمانان بر مسلمانی حلال نیست مگر این كه آن را به طیب خاطر به دست آورده باشد ... .

صحرای عرفات همایش شناخت و خودسازی امام حسین علیه السلام
حضرت سیدالشهدا، امام حسین علیه السلام نیز بعد از ظهر روز عرفه همراه با فرزندان و گروهی از اصحاب از خیمه‎های خود در صحرای عرفات بیرون آمدند، و روی به دامن «كوه رحمت» نهادند و در سمت چپ كوه رو به كعبه، همایشی تشكیل دادند، كه موضوع آن به مناسبت روز عرفه (روز شناخت)، شناخت و سازندگی بود. این همایش، تنها جنبه علم و معرفت نداشت بلكه شناخت توأم با عمل و سازندگی و تزكیه و خودسازی بود و فهرست مطالب آن عبارت بودند از:1ـ شناخت خدا و صفات الهی.
2ـ شناخت خود یا خودشناسی.
3ـ شناخت جهان.
4ـ شناخت آخرت.
5ـ شناخت پیامبران.
6ـ خودسازی با صفات الهی.
7ـ پرورش نفس با كمالات الهی.
8ـ توبه و بازگشت به خدای مهربان.
9ـ دور كردن صفات نكوهیده از خود با تسبیح پروردگار.
10ـ فراگیری راه تعلیم و تربیت از خدا.
11ـ شناخت و درخواست بهترین مسئلت‎ها.
12ـ تبدیل خودپرستی نفس به خداپرستی.
13ـ تبدیل خود برتربینی نفس به تواضع و فروتنی.
14ـ تبدیل خودخواهی نفس به ایثار و غیرخواهی.
15ـ تعلیم مفاهیم و ادبیات قرآن.

پی‎نوشت‎:
1- فرهنگ دهخدا، ج 10 جدید، ریشه عرف .

منبع:
دعای عرفه عبدالكریم بی آزار شیرازی .

[h=1]


[/h]امیرالمؤمنین امام علی‌ علیه السلام درباره‌‌ راز وقوف در عرفات فرمود: عرفات خارج از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع كند تا لایق ورود حرم شود.(1) از این‌رو شب و روز عرفه دعاهای مخصوص دارد كه جزو فضایل برجسته و وظایف مهم روز عرفه است. بنابراین، خداوند این گونه مهمانان خود را برای ورود در خانه‌ای كه انبیا ‌علیهم السلام به طهارت آن قیام و اقدام كرده‌اند: "و عهدنا إلی إبراهیم و إسمـعیل أن طهّرا بیتی"(2) تطهیر و پاك می‌كند؛ زیرا خداوند در خانه پاك، تنها مهمانان پاك را می‌پذیرد.
اسرار عرفات فراوان است، و برخی از آنها كه در حدیث شبلی(3) بدانها اشاره شده عبارت است از:
1ـ وقوفِ در عرفات برای آن است كه انسان به معارف و علوم دینی واقف شده و از اسرار الهی نظام آفرینش با خبر شود. بداند كه خداوند به همه‌ نیازهای او واقف و بر رفع همه‌‌ آنها تواناست. خود را به خدا بسپارد و فقط او را اطاعت كند كه طاعت او سرمایه و وسیله‌‌ هر بی‌نیازی است: "و طاعته غنی."(4)
از این‌رو امام سجاد‌ علیه السلام به سائلی كه در روز عرفه گدایی می‌كرد، فرمود: وای بر تو! آیا در چنین روزی، دست نیاز به‌ سوی غیر‌ خدا دراز می‌كنی؛ در چنین روزی برای كودكان در رحمْ امید سعادت می‌رود: "ویحك! أغیر‌الله تسأل فى هذا الیوم. إنه لیُرجی لما فى بطون الحبالی فى هذا الیوم أن یكون سعیداً!"(5) كسی كه در این جا از خدا غیر‌ خدا را طلب كند زیان كرده است. امام سجاد ‌علیه‌السلام كسانی را كه در چنین زمان و مكانی دست نیاز به سوی دیگران دراز می‌كنند، بدترینِ انسان‎ها معرفی فرمود: "هؤلاء شرار من خلق ‌الله. الناس مقبلون علی‌الله و هم مقبلون علی‌ الناس."(6)
2 ـ حج‌گزار باید در آنجا بر این نكته عارف شود كه خدای سبحان به نهان و آشكار و صحیفه‌‌ قلب او و رازهای آن و حتی آنچه برای خود او روشن نیست و به طور ناخودآگاه در زوایای روح او می‌گذرد آگاه است؛ یعنی سرزمین عرفات محل ادراك و شهود مضمون آیه‌‌ كریمه‌‌ "و إن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفی"(7) است.
انسان اگر بداند كه قلبش در مشهد و محضر حق است همان طور كه خود را به گناهان جوارحی نمی‌آلاید، گناه جوانحی نیز نمی‌كند و قلبش را از خاطرات آلوده تنزیه می‌كند.
در حدیثی كه متن آن در بحث از اعمال منا خواهد آمد، امام سجاد‌ علیه‌السلام فرمود: عصر روز عرفه و ظهر روز دهم كه حاجیان در منا حضور دارند، خدای سبحان بر ملائكه افتخار می‌كند و می‌فرماید: اینان بندگان من هستند كه از راه‎های دور و نزدیك با مشكلات بسیار به اینجا آمده و بسیاری از لذّت‎ها را بر خود حرام كرده و بر شن‎های بیابان‎های عرفات و منا خوابیده و این چنین با چهره‌های غبارآلود در پیشگاه من اظهار عجز و ذلّت می‌كنند. اینك به شما اجازه دادم تا آنان را ببینید. آنگاه ملائكه‌‌ حق به اذن خداوند بر دل‎ها و اسرار نهان آنها آگاه می‌شوند. (8)
خدای سبحان به زائران راستین خانه‌ خود مباهات می‌كند، با این كه عزت و فخر انسان در بندگی برای خدا و بودنِ تحت ربوبیت اوست؛ همانگونه كه در مناجات امیرالمؤمنین علی‌ علیه السلام آمده است: "إلهى كَفی بى عِزّاً أن أكون لك عبداً و كَفی بى فَخْراً أن تكون لى ربّاً أنت كما أُحبُّ، فاجعلْنى كما تُحبُّ."(9)
گرچه فرشتگان تا حدودی از غیبْ با خبر و نسبت به بسیاری از مسائل ماورای طبیعت آگاهند، امّا پرده‌پوشی و رحمت و لطف حق اجازه نمی‌دهد كه حتی آنان نیز بسیاری از اسرار ما را بفهمند با این كه آنها مأمور ثبت اعمال و خاطرات ما هستند. چنان كه امیرالمؤمنین امام علی‌ علیه السلام به خداوند عرض می‌كند: خدایا! بعضی از اعمال و افكارم را تنها تو شاهد بودی و اجازه ندادی حتی فرشتگان بر آنها آگاهی یابند: "والشّاهد لما خفى عنهم و برحمتك أخفیتَه و بفضلك سترتَه."(10) امّا برابر حدیث مزبور، در روز عرفه و عید قربان ملائكه به اذن خداوند به نهان دل‎های زائران نظر كرده، می‌بینند كه قلب عدّه‌ای بسیار سیاه است و دودهای سیاه از آنها بر‌می‌خیزد كه از "نار الله الموقدة‌ * الّتی تطّلع علی الأفئدة"(11) است. خداوند به ملائكه می‌فرماید: اینان كسانی هستند كه پیامبر را راستگو نمی‌دانند‌(معاذ‌الله) و در اموری مانند جانشینی امیرالمؤمنین علی ‌علیه‌السلام می‌گویند: رسول اكرم‌ صلی الله علیه و آله و سلم از نزد خود این كار را كرده است! آنها بین قرآن و عترت جدایی انداخته و بعضی از امور را نمی‌پذیرند.
فرشتگان گروه دیگری را می‌بینند كه دل‎هایشان بسیار نورانی است. خداوند در معرفی این گروه می‌فرماید: اینان مطیع خداوند و پیامبر او هستند. پیامبر را امین وحی می‌دانند و معتقدند كه او از نزد خود هیچ نگفته و در همه مسایل و احكام الهی و از آن جمله در امامت و رهبری، سخنان و اقدام‎های او برابر وحی خداوند بوده است.
راز این نكته، این است كه ولایت، سرّ همه‌‌ اعمال است؛ مؤمنان راستین كه هم به سرّ ولایت می‌رسند و هم به اسرار حج، به صورت انسان واقعی در سرزمین عرفات و منا ظهور می‌كنند و خدای سبحان در مقام فعل، به آنان فخر می‌كند. چنین انسان‎هایی فرشته‌مَنِش و حتی برخی از آنها از فرشتگان بالاترند.البته آنچه در این حدیث شریف بیان شد، مسئله‌ای تاریخی و از قبیلِ "قضیةٌ فى واقعةٍ" و منحصر به مراسم حج و روزهای عرفه و عید قربان نیست، بلكه این صحنه همیشه وجود دارد، نهایت این كه جلوه‌ی‌ تام آن در حج ظهور كرده است.
3ـ شایسته است در روز عرفه حج‌گزار از "جبل‌الرّحمة"(12) كه در سرزمین عرفات واقع است بالا رفته(13)، دعایی را كه سالار شهیدان حسین ‌بن علی ‌صلوات ‌الله ‌و سلامه‌ علیه در جانب چپ آن كوه رو‌ به كعبه ایستاد و خواند(14)، بخواند.
امام سجاد ‌علیه السلام فرمود: راز بالای كوه رحمت رفتن این است كه انسان بداند خداوند نسبت به هر زن و مرد مسلمان رئوف و مهربان بوده و متولی هر زن و مرد مسلمان است. گرچه خدای سبحان نسبت به همگان ولایت تكوینی دارد و او ولیِّ همه است: "هنالك الوَلایة لله الحقِّ"(15) و گرچه رحمت عام خدا فراگیر و شامل همه‌‌ موجودات است: "رحمتی وسعت كلّ شیء"(16) و "كتب ربّكم علی نفسه الرَّحمة"(17) لیكن رحمت خاص او ویژه‌‌ پرهیزكاران است: "رحمتی وسعت كلّ شیء فسأكتبها للّذین یتّقون."(18) مستفاد از مجموع دو آیه‌‌ اخیر این است كه خداوند بر خودش لازم كرده است كه رحمت خاص را به پرهیزكاران عطا كند.
صعود بر جبل‌الرحمة، باید انسان را عارف به این سرّ كند كه خداوند نسبت ‌به مرد و زن "مؤمن" رحمت خاص و ولایت مخصوص دارد. نیل حج‌گزاران به چنین معرفتی در نحوه‌‌ نگرش و ارتباط آنان با سایر افراد و جوامع تأثیر خواهد گذارد.
4 ـ بخشی از سرزمین عرفات منطقه‌ای است به نام "نَمِرة" كه مسجدی به این نام در آن واقع است. امام سجاد ‌علیه السلام در بیان راز این محدوده فرمود: معنای حضور در "نمرة" این است كه: "خدایا! من به چیزی امر نمی‌كنم، مگر این كه قبلا‌ً خود مؤتمِر باشم و از چیزی بر‌حذر نمی‌دارم مگر این كه خود قبلا‌ً پرهیز كرده باشم."توضیح این كه، هر مسلمانی مكلف به امر به معروف و نهی از منكر است. ظاهر این حكم و بُعد فقهی‌اش آن است كه كسی كه عالم به حكم شرعی است باید شخصی را كه عالماً عامداً آن حكم را رعایت نمی‌كند، از باب امر به معروف و ‌نهی از منكر راهنمایی كند. البته امر به معروف و نهی از منكر غیر از تعلیم و موعظه و ارشاد است، اگرچه ممكن است در بعضی موارد از مصادیق آنها باشد؛ زیرا امر به معرف و نهی از منكر، حتی اگر به نرمی بیان شود، جنبه‌‌ ولایت و آمریَّت دارد.
در وجوب امر به معروف و نهی از منكر، عدالت و طهارت نفس آمر و ناهی از شرایط آن به ‌شمار نیامده است، بلكه علم و آگاهی او از آن معروف یا منكر، و احتمال تأثیر امر و نهی او و مانند آن جزو شرایط است. اما باطن آن بر اساس رازی كه درباره‌‌ "نمرة" بیان شد، به عدالت بر‌می‌گردد؛ یعنی آمر به معروف باید خود مُؤتَمِر بدان بوده، ناهی و زاجر از منكر باید خود منتهی و منزجر از آن باشد؛ یعنی آنچه دیگران را بدان امر می‌كند، قبلا‌ً خود عمل كرده باشد و آنچه دیگران را از آن منزجر و نهی می‌كند، خود قبلا‌ً منزجر شده باشد. بنابراین، عدالت به عنوان سرّ امر به معروف و نهی از منكر در آمر و ناهی شرط شده است.
5ـ وادی "نَمِرة" كه در حدیث شبلی از آن به عنوان "نَمِرات" نیز یاد شده نام منطقه‌ای وسیع در سرزمین عرفات است كه تقریباً در سَمْتِ مماسِ عرفات با حرم است. امام سجاد‌ علیه السلام فرمود: هنگام ورود به این منطقه باید آگاه باشید كه این سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است. یعنی همان گونه كه خدا و ملائكه شاهدند، این سرزمین وسیع نیز شاهد اعمال زائران خانه‌‌ خداست و كاملا‌ً آگاه است كه حاجی با چه نیّتی آمده و با چه انگیزه‌ای بر‌می‌گردد و به آن شهادت می‌دهد.

پی‎نوشت‎ها:
1 ـ كافی، ج 4، ص 224. 2 ـ سوره‌‌ بقره/‌ 125.
3 ـ ر.‌ك: (حدیث شبلی).
4 ـ مفاتیح الجنان، دعای كمیل.
5 ـ وسائل الشیعه، ج 10، ص 28.
6 ـ بحارالانوار، ج 96، ص 261.
7 ـ سوره‌‌ طه، آیه‌‌ 7.
8 ـ بحارالانوار، ج 96، ص 259. متن كامل این حدیث در صفحات 441 ـ 443 خواهد آمد.
9 ـ بحارالانوار، ج 74، ص 402.
10 ـ مفاتیح الجنان، دعای كمیل.
11 ـ سوره‌‌ همزه، آیات 6 ـ 7.
12 ـ "جبل الرحمة"، جدای از كوه‎های اطراف خود، در سرزمین عرفات واقع است. رسول‌ اكرم ‌صلی الله علیه و آله و سلم بر تخته ‌سنگی از این كوه ایستاد و خطبه‌‌ معروف عرفات را ایراد فرمود. همچنین سالار شهیدان امام حسین ‌علیه‌السلام دعای بلند روز عرفه را در دامنه‌‌ این كوه خواندند. بر قلّه جبل‌الرحمة، قبه‌ای به نام حضرت آدم‌(علیه‌السلام) قرار دارد كه نماز‌گزاردن در آنجا مكروه است.
13ـ باید توجه داشت آنچه در متن درباره‌‌ صعود بر "جبل‌الرحمة" بیان شده ناظر به حدیث ‌شبلی است وگرنه بنابر مشهور بین فقها، در روز عرفه بالا رفتن از این كوه مكروه است. در حدیث است كه از امام كاظم‌ علیه‌السلام سؤال شد: آیا وقوف بر جبل‌الرحمة در نظر شما محبوب‎تر است یا وقوف در دامنه و زمین‎های پایین كوه؟ آن حضرت فرمودند: ‌وقوف در دامنه. (وسائل‌الشیعه، ج‌10، ص‌11) امام صادق علیه‌السلام فرمود: همه‌ سرزمین عرفات، محل وقوف است، لیكن بهترین مكان برای وقوف، پایین كوه است: "عرفات كلّها موقف و أفضل الموقف سفح الجبل."(كافی، ج‌4، ص‌463) همچنین در روایت دیگری فرمود: هر چه به جبل‌الرحمه نزدیكتر باشد بهتر است: "عرفات كلها موقف وما قرب من الجبل فهو أفضل." (وسائل‌الشیعه، ج‌10، ص‌19)
14 ـ مفاتیح‌الجنان، اعمال روز عرفه.
15 ـ سوره‌‌ كهف، آیه‌‌ 44.
16 ـ سوره‌‌ اعراف، آیه‌‌ 156.
17 ـ سوره‌ انعام، آیه‌‌ 54.
18 ـ سوره‌ اعراف، آیه‌‌ 156.

منبع:
کتاب صهبای حج، آیة الله جوادی آملی، ص 415 .

[h=1]وقوف در سرزمين عشق و معرفت

[/h]صادق آل محمد ، فخر کائنات (عليه السلام) فرموده اند :
در عرفات به خطاهاي خويش اعتراف کن و ميثاق خود را با خداوند و وحدانيّت او تازه کن و به او متقرّب شو . (1)
عرفات سرزمين بسيار مقدّسي است که خداوند کريم ، آنجا را براي ضيافت و پذيرايي از ميهمانان خود مقرّر فرموده است و سفره خاصّ انعام و اکرامش را در دامن کوه رحمت گسترانيده و از کافّه ميهمانانش ، دعوت به عمل آورده است که در ساعت معيّن ، همه با هم بر گرد خوان نعمت بي دريغش بنشينند و از بحر موّاج کرم و رحمت بي کرانش ، به قدر ظرفيّت و استعداد خويش برخوردار گردند .
عارف روشن ضمير ، ميرزا جواد ملکي تبريزي رحمة الله گويد :
منتهاي جديّت خود را به خرج بده که در عرفات ، به کمال معرفت نائل شوي و بدان که اجتماع حاجيان براي دعا در يک ميدان و صحنه واحد ، بويژه به لحاظ حضور صالحان و اهل باطن از ابدال و اوتاد يا غير آنها از کاملان ـ که هيچ وقت حج از بعضي از آنان خالي نيست ـ لامحاله با اجتماع دل ها و همت ها ، براي طلب نزول رحمت و طلب باران، ابرهاي جود و کرم که گردن ها کشيده و ديده ها خيره شده ( براي آن) و تضرّع و زاري و ابتهال خود، شايد علّت تامه اجابت دعا باشد .
و براي اجتماع دل ها و همت ها ، تأثير خاصي است در انجام مقاصد و وصول به مطالب. از اين رو گفته اند: از عظيم ترين گناهان آن است که کسي در عرفات حاضر شود و گمان کند که خداي تعالي او را نيامرزيده است.(2)
پس عرفات ، سرزمين عشق است و شور ؛ نور است و سرور ؛ توبه است و تقوا ؛ ارتباط است و اتصال ؛ درد است و درمان ؛ خداي است و خدا و رحمت اوست که در انتظار رهپويان راه رسول الله است .
عرفات ، سرزمين عشق است و شور ؛ نور است و سرور ؛ توبه است و تقوا ؛ ارتباط است و اتصال ؛ درد است و درمان ؛ خداي است و خدا و رحمت اوست که در انتظار رهپويان راه رسول الله است .

عرفات ، عاشقِ دلسوخته مي خواهد ؛ عرفات ، سالک بيدار دل مي طلبد . عرفات ، عارف فرزانه مي جويد ؛ عرفات ، عابد مشتاق مي خواهد ؛ پس سزاوار است که عاشقانه و عارفانه به اين سرزمين مقدّس قدم نهيم و از اين دستورالعمل هاي اخلاقي و عرفاني توشه اي برگيريم و در آنجا به کار بنديم .
آري ميهمان حق ، در عرفه با خدايش صحبت و راز و نياز مي کند و در مناجات خود ، شرح پريشان حالي و درماندگي خود را، يک به يک بيان مي نمايد .
مرحوم حاج ملاّ حسينقلي همداني ، از زبان اين مناجات کنندگان مي گويد :
خدايا! نمي دانم حال ما در پيشگاه تو چگونه است؟ و چه مناسبتي بين گوشت و استخوان با آن آتش است؟ و کيست که طاقت آن زنجيرها و غلّ ها و عقرب ها و مارهايي را که مانند کوهند، داشته باشد؟ و کدام جسم براي نوشيدن زقّوم تلخ و ضريع بدبو، سرِ پا مي ايستد؟ و کيست که در اين گرفتاري ها و محنت ها به فرياد ما برسد و ما را از اين سختي ها و فتنه ها نجات بخشد؟ و تو فريادرسِ فريادرس خواهاني و مهربان ترين مهرباناني.. .
واي از اين مصيبت(که) ما بر غفلت خود افزوديم و در محضر پر عظمت تو، به ارتکاب گناهان کُشنده و جرم هاي مهلک جرأت نموديم. روي خود و نامه اعمالمان را سياه کرديم و با گناهان و گنداب کارهايمان، فرشتگاني که اعمال زشت ما را مي نگارند، آزرديم . . . .
خدايا! آيا توفيق توبه راستين و مقبول را به ما مي دهي؟ شايد ما به ياري تو ، برخي از آنچه را که از دست داده ايم به کمک خواري و فروتني و خشوع و رکوع و سجود دريابيم .
واي بر ما! اگر ما را بر اين حالت ناپاک و اوصاف کشنده و کارهاي نامبارک و قلب هاي سخت و مرض هاي لاعلاج و هلاکت کننده، رها کني . اي کريم! به فريادمان رس، به فريادمان رس، به فريادمان رس .(3)
عرفات سرزمين بسيار مقدّسي است که خداوند کريم ، آنجا را براي ضيافت و پذيرايي از ميهمانان خود مقرّر فرموده است و سفره خاصّ انعام و اکرامش را در دامن کوه رحمت گسترانيده و از کافّه ميهمانانش ، دعوت به عمل آورده است که در ساعت معيّن ، همه با هم بر گرد خوان نعمت بي دريغش بنشينند و از بحر موّاج کرم و رحمت بي کرانش ، به قدر ظرفيّت و استعداد خويش برخوردار گردند .

شيخ مصلح الدين سعدي گويد:
آتش دو است: آتش معيشت و آتش معصيت. آتش معيشت را آب آسمان کشد و آتش معصيت را آب ديدگان کشد. و نيز آتش معصيت را به دو چيز توان کشت: به خاک و آب .
به خاکِ پيشاني و به آب پشيماني . خاکِ پيشاني، در سجود و آبِ پشيماني، گريه از ترس خداوند ودود .
جوانمردا! هر ديده که نه از خوف حق گريان است، آن ديده بر او تاوان است و هر دل که وصل حق را جويان است، آن دل ميران است. عزيز من ! اگر سرخي روي معشوقان نداري، زردي روي عاشقان بايد که بياري. اگر جمال يوسفي نداري، درد يعقوبي بايد که بياري. اگر عجز مطيعان نداري، ناله درماندگان بايد که بياري .(4)
در اين زمينه صاحب کتاب الحقايق گويد :
در آنجا بايد با کمال تضرّع و زاري ، به حضرت کردگار توجّه پيدا کند ، تا وي را در جمله رستگاران و مرحومان قرار دهد و تير آرزويش را به هدف اجابت برساند . موقف (عرفات) مکان شريفي است و رحمت واسعه الهي ، به برکت نفس گرم او ... ريزش دارد. و شکّي نيست که در عرفات ، گروهي از صالحان و پاکيزه دلان موجودند و چون همه به اجتماع، از در زاري و تضرّع درآيند و دست ها به جانب آسمان بلند سازند و گردن ها کشيده، چشمِ انتظار بگشايند و از وي طلب آمرزش کنند، بلاشکّ آرزوهايشان برآورده شده و سعيشان مشکور است. (5)


[/HR]پي نوشت ها:
1 ـ مصباح الشريعه ، ص92 ؛ المحجّة البيضاء ، ج2 ، ص207
2 ـ المراقبات ، ج2 ، ص225
3 ـ تذکرة المتقين ، ص204 و 205
4 ـ کليّات سعدي ، ص1169
5 ـ الحقايق ، ص536

[h=1]تدبر در مضامین دعای عرفه مهمتر از قرائت آن است[/h]
آن چیزی كه در روز عرفه داریم و باید به آن توجه جدی شود دعای اباعبدالله است كه ‏مضامین آن عرشی است و مهمتر از قرائت آن تدبر در مضامین ارزشمندش است.

مدرس حوزه های علمیه روز عرفه را روز تدبیر در آفرینش و خلقت و توجه به رابطه بنده با پروردگار دانست و گفت: مضامین دعای عرفه عرشی است، قرائت دعای اباعبدالله همراه با تدبیر در مضامین ارزشمند این دعا برای بندگان راهگشا خواهد بود.

به گزارش خبرنگارتبیان به نقل از شبستان حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین فاطمی‌نیا، استاد اخلاق و مدرس حوزه های علمیه به تشریح ویژگی ها و اهمیت روز عرفه پرداخت و گفت: آن چیزی كه در روز عرفه داریم و باید به آن توجه جدی شود دعای اباعبدالله است كه ‏مضامین آن عرشی است و مهمتر از قرائت آن تدبر در مضامین ارزشمندش است.

متن گفتار استاد فاطمی نیا با خبرنگار شبستان بدین شرح است:
روز عرفه برحسب آنچه از روایات زیادی استفاده می‌شود از ‏لحاظ معنوی یكی از روزهای مهم و سرنوشت ساز است. روزی است كه پروردگار متعال آن را پربركات قرار داده و وقتی شما به ‏كتبی كه در این رابطه نوشته شده نگاه كنید می‌بیند كه چقدر اعمال و دعا در این روز ‏بسیار بزرگ وارد شده است. حدیثی كه از حضرت سیدالساجدین امام زین العابدین ‏وارد شده خیلی انسان را بیدار می‌كند و تشویق می‌كند نسبت به دعا در روز عرفه و ‏معنویت این روز. حضرت شنید در روز عرفه یك نفر از مردم گدایی می‌كند، فرمود كه آیا در چنین روزی از مردم طلب ‏می‌كنی؟ در حالی كه امروز روزی است كه امید می‌رود بچه‌هایی كه در رحم‌ مادران هستند ‏آنها هم خوشبخت شوند.

حتی عجیب است كه ‏ما در بعضی از روایات داریم كه اهمیت دعا را نشان می‌دهد و می گوید كه روزه در این روز ‏مهم است ولی اگر كسی روزه بگیرد و ضعف روزه باعث شود كه او خوب نتواند به دعا ‏بپردازد روایت است كه آن روز را آن شخص روزه نگیرد خیلی زیباست، این حدیث نشان ‏می‌دهد كه دین ما دین عقل است و دین مقدس بازی نیست.‏

آن چیزی كه در روز عرفه داریم و باید به آن توجه داشته باشیم دعای اباعبدالله است كه ‏مضامین آن عرشی است و مهمتر از آنكه كسانی آن را بخوانند تدبیر در مضامین ارزشمندش است.
یكی از اولیا خدا می‌گفت شما دعا را برای فهمیدن و ‏ترقی بخوانید، ثواب به دنبال خودش می‌آید منتها ما اینطور بارآمده‌ایم كه دعا را برای ‏ثوابش می‌خوانیم اگر شما در مضامین دعای عرفه توجه بكنید مضامین عالیه ای دارد كه فهم ‏بعضی از این مفاهیم امكان دارد سرنوشت معنوی انسان را عوض كند، دعای عرفه دعای بسیار ‏عظیم‌القدری است.‏

مطلب دیگری كه در روز عرفه اتفاق افتاده است شهادت مولا و آقایمان حضرت مسلم بن ‏عقیل است كه اولین شهید راه كربلا است و شهادت ایشان در روز عرفه ‏است و بنده حدیثی در رابطه با حضرت بیان می‌كنم كه فضیلت و بزرگی و آقایی آن ‏حضرت را می‌رساند این حدیث اصلاً معجزه است و هنگامی كه صادر شده ‏شاید حتی حضرت مسلم به دنیا نیامده بوده است بنابراین اعجاز را از این نظر عرض ‏می‌كنم .روایت داریم كه پیامبر اكرم (ص) با امیرالمومنین (ع) صحبت می‌كردند و حضرت ‏رسول (ص) فرمود: من عقیل را دو گونه دوست دارم ''انی احب عقیلاً حبین'' یعنی پدر ‏حضرت مسلم را ''حباً له'' یكی اینكه خود او را دوست دارم و یكی اینكه ''حباً لحب ابی ‏طالب له'' و یكی اینكه ابوطالب او را دوست داشته است و ما از اینجا می‌فهمیم كه ‏حضرت ابوطالب چقدر عظمت داشته كه پیامبر اكرم محبت او را نقطه عطف قرار می‌دهد ‏و این فضیلت خود عقیل است بعد می‌رسد به خود حضرت مسلم (ع) كه معجزه در این ‏بخش است ''و ان ولده لمقتول فی محبته ولدك'' یا علی فرزند این عقیل كه حضرت مسلم ‏باشد در محبت فرزند تو شهید می‌شود. حضرت فرمود: چشم مسلمین برای مسلم اشك ‏می‌ریزد و ملائكه مقرب بر او درود و سلام می‌فرستند كه این نشان می‌دهد كه این ‏حدیث وقتی وارد شده كه یا حضرت مسلم به دنیا نبوده و یا فرزند خردسالی بوده است. انشاء الله در آن روز كه ما به اعمال روز عرفه می‌پردازیم بدانیم كه رمز ‏آن اعمال اینست كه ما به یاد حضرت مسلم (ع) هم باشیم و او را شفیع و وسیله در محضر پروردگار قرار دهیم و بگوییم پروردگارا به حق آن شهید والامقام امروز ‏دعاهای ما را به هدف اجابت برسان...

یك فراز هم از دعای امام ‏حسین در روز عرفه را مطرح كنیم و مختصر توضیح دهیم آن فراز اینست كه به خدا ‏عرض می‌كند '' یا مَنِ‏ اسْتَنْقَذَ السَّحَرَةَ مِنْ بَعْدِ طُولِ الْجُحُودِ، '' كه این خیلی مهم است و ‏البته همه دعا مهم است و این فراز خیلی مهم است و حضرت می‌خواهد بفرمایید كه ‏معجزات خدا فقط این نیست كه ما در زمین و آسمان می‌بینیم و خدا انواع معجزات دارد ‏بعضی از كارهای مهم و معجزات خدا شاید لطیف باشد و به ذهن افراد نرسد یكی از آن ‏معجزات و كارهای لطیف خدا كه حضرت در اینجا زبانزد می‌كند مثلاً ساحران فرعون است ''یا مَنِ‏ اسْتَنْقَذَ السَّحَرَةَ '' ای خدایی كه نجات دادی ساحران فرعون را بعد از انكار ‏طولانی بعد از كفر طولانی... یك وقتی می‌بینید یك آدم مومنی است یك گناهی ‏كرده خطایی كرده و استغفار كرد خدا او را نجات می‌دهد یك وقت هم نه یك عمر در درباره ‏فرعون از این افراد پذیرایی می كند كه فقط شما باشید كه یك وقت ممكن است وجودتان ‏لازم بشود و در برابر پیامبر (ص) عظیم‌الشان الهی حضرت موسی (ع) خواستند از اینها ‏استفاده كنند ولی وقتی كه حضرت موسی عصای خود را انداخت و اینها چون ساحر بودند و ‏خود اهل فن بودند سحر به طوری است كه اهل خبره می‌فهمند كه سحر است و اما ‏اینها دیدند كه این كار از قماش كار اینها نیست و یك مقوله دیگری است و این است كه ‏اولین كسانی كه ایمان آوردند آنها بودند كه در قرآن می‌فرماید فَأُلْقِیَ السَّحَرَةُ سُجَّداً (طه - 70) ‏كه اینها به سجده افتادند و گفتند: قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هارُونَ وَ مُوسى‏ (طه - 70) ما ایمان ‏آوردیم به پروردگار عالمیان همان خدایی كه پروردگار موسی و هارون است و خلاصه اینها ‏شدند مومنین نمره یك به حدی كه فرعون آمد گفت: من دست و پای شما را قطع می‌كنم ‏و به دار می‌آویزیم ولی باز هم گفتند: هیچ ایرادی ندارد هیچ مهم نیست وَ إِنَّا إِلى‏ رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ ( زخرف - 14)ما به سوی پروردگارمان می‌رویم و هیچ مهم نیست كه چه پیش می آید.

من نقل به ‏معنا می‌كنم غرض اینست كه اینطور یك عده كافر به این درجه از ایمان برسند كه حتی ‏اینها را تهدید كنند به بریدن دست و پا و اینها باز هم بگویند كه برایشان مهم نیست. از اینجا استفاده می‌كنیم كه عظمت خدا، كرم خدا و عفو خدا و قدرتش را در ‏این روز بزرگ حضرت امام حسین (ع) قصد دارد به ما معرفی كند كه ساحران فرعون ‏نجات پیدا كردند بگوییم به ما هم این طمع را داریم در تو و حالا ممكن است نقصان و كوتاهی ما به درجه ساحران فرعون نرسد ولی حضرت در این دعا می‌گوید ''یاكلون رزقه و ‏یعبدون غیره'' این ساحران رزق خدا را می‌خورند و عبادت غیرخدا می‌كردند این ظلمت در ظلمت است....ما در این روز به خدا عرض كنیم كه ما نمی گوییم كه بندگان ممتازی هستیم اما هر چه هستیم دیگر به درجه ظلمت آنها ‏نرسیده‌ایم تو كه آنها را دستگیری كردی یقیناً ما را هم دستگیری خواهی كرد كه باید به این حرف ایمان قلبی داشته باشیم با ایمان این حاجت را بخواهیم كه خدا مرحمت می‌كند و ‏نه با شك و تردید و یا بگوییم كه آن زمان شرایط یك جور دیگر و الان جور دیگر است سنن ‏خدا هیچ وقت عوض نمی‌شود یكی از سنن پروردگار اینست كه هر كس از پروردگار ‏خالصانه هدایت و بندگی بخواهد به او مرحمت می‌كند.‏

[h=1]عرفات، سرزمین اشك و دعا

[/h]عرفات سرزمین اشك و دعاست. (1) عرفات سرزمینى است كه خداوند به خاطر اشك‎ها و دعاهاى زائران به فرشتگان مباهات مى‏ورزد. سرزمینى كه گناهان در آن بخشیده مى‏شوند. (2)
سرزمینى كه خیال بخشیده نشدن در آن، خود گناه بزرگى است. (3) حتى كسانى كه هنوز متولد نشده‏اند، امید است مورد لطف قرار گیرند. (4)
عرفات سرزمینى است كه به عرصات قیامت ماند كه خلایق همه جمعند و هر كس به دعا مشغول، و در انتظار رد و قبول، بیرون دروازه‏اند. مى‏خواهند نزد مولایشان حضور یابند. ابتدا باید پشت در بایستند تا اجازه ورود بگیرند. باید بنالند تا به حرم(مشعر) راه یابند چقدر بنالند؟ چگونه بنالند؟... تا ننالند به حرم راه نیابند آنگاه كه پاك شوند، وارد حرم شوند. خانه خدا پاك است و مهمان پاك مى‏پذیرد. (5)
پس دعا كنند. روز عرفه روز دعاست. انسان جز دعا مالك چیزى نیست نه تنها مالك مال نیست ‏بلكه مالك اجزاء و جوارحش نمى‏باشد. ما جز تضرع و دعا سلاحی نداریم، دشمن درون ما تنها با اشك رام مى‏شود. و "سلاحه البكاء". (6) یا از ترس جهنم مى‏نالد یا گریه شوق دارد كه چرا به بهشت نرسیده، چرا از هجرانش ننالد؟
عرفات سرزمینى است كه بهترین مردان خدا در آن توقف كرده، دعاها و اشك‏ها داشته‎اند، و در هر سوى این دشت ردّ پاى مهدى فاطمه است. (7) عرفات با اشك‎هاى مقدس سیدالشهدا اباعبدالله الحسین‏ علیه السلام در روز عرفه به هنگامه خواندن دعاى عرفه متبرك‏تر شد.

پی‎نوشت‎ها:
1- كنزالعمال، جلد 5، ص 13.
2- مستدرك الوسایل، جلد 2، ص 168/ وافى، جلد 2، ص 45.
3- بحارالانوار، ج 99، ص 264.
4- همان، ص 293 .
5- جوادى آملى، صهباى صفا، ص 85 .
6- همان، صص 85 و 86 .
7- محسن قرائتى، حج، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ چهارم .

[h=1]دعای عرفه، سیر اندیشه در آفاق جهان

[/h]بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده‎اند که عصر روز عرفه در عرفات در خدمت امام حسین علیه السلام بودیم که آن حضرت با گروهی از خاندان و فرزندان و شیعیان خود از خیمه بیرون آمدند و با کمال تضرع و خشوع به دامنه کوه رحمت روی آوردند و در سمت چپ کوه ایستادند و به جانب کعبه روی گردانیدند و دست‎ها را مقابل صورت مبارک برداشتند و این دعا را خواندند.
دعای عرفه از مشهورترین دعاهاست كه شامل مضامین عارفانه‎ای چون شناخت پروردگار و تضرع به درگاه لایزال اوست.
راویان گویند: در پایان دعا و ذکر یا رب، یا رب آن حضرت چنان حاضران را تحت تاثیر قرار داده بود که از دعا کردن برای خودشان به آمین گفتن به دعای امام حسین علیه السلام بسنده کردند و صدای گریه مردم صحرای عرفات را پر کرده بود تا این که آفتاب غروب کرد و به سوی مشعر الحرام رفتند.
در روایت کفعمی دعای عرفه با جمله: و انت علی کل شیء قدیر. یا رب، یارب یا رب پایان یافته است. اما به نقل از سید بن طاووس در اقبال، دعای عرفه پس از آن با جمله: الهی انا الفقیر فی غنای فکیف لا اکون فقیرا فی فقری، ادامه می‎یابد. خاتمه دعا چنین است: و انت الرقیب الحاضر انک علی کل شیء قدیر و الحمدلله وحده.
دعای عرفه شامل مطالب بسیاری است که گزیده فهرست آنها چنین است: شناخت خداوند و بیان صفات الهی و تجدید عهد و پیمان با پروردگار و شناخت پیامبران و تحکیم ارتباط با آنها و توجه به آخرت و اظهار عقیده قلبی. سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت‎ها بی‎کران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن نعمت‎ها و عنایت‎ها که از آغاز وجود و تکوین آدمی تا آخر عمر پیوسته به او افاضه می‎شود.
تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و توبه و انابه و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر. درخواست حوایج که با درود و صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله شروع می‎شود. سپس تقاضای عفو، نور هدایت، رحمت، عافیت، برکت، وسعت روزی و پاداش اخروی برخی از دانشوران به شرح و یا ترجمه این دعای شریف پرداخته‎اند. از جمله: مظهر الغرائب سید خلف الدین حیدر مشعشعی موسوی حویزی، معاصر شیخ بهایی ( م ، 103 ق )، این شرح را مولف آن پس از خاموشی دیده سر و روشن‎تر شدن چشم دل تدوین كرده است و شرح دعای عرفه اثر شیخ محمد علی بن شیخ ابوطالب زاهدی جبلانی اصفهانی ( م 1181 ق)، نیایش حسین علیه السلام تالیف استاد محمد تقی جعفری. شایان ذکر است که غیر از دعای امام حسین علیه السلام برای روز عرفه دعاهای دیگری نیز از سایر ائمه اطهار علیهم السلام روایت شده است که در کتب دعا به تفصیل آمده است. شیخ صدوق کتابی تحت عنوان ادعیه الموقف و یا دعا الموقف تالیف کرده است، مشهورترین دعاهای روز عرفه پس از دعای امام حسین علیه السلام دعای فرزند گرامیش حضرت امام زین العابدین علیه السلام است که در صحیفه سجادیه آمده است. مراجع عظام تقلید در مناسک حج هر دو دعا را نقل کرده‎اند.

منبع:
دایرة المعارف تشیع، جلد هفتم، صص 529 و 530.

[h=1]عرفه، پنجره اي به عاشورا[/h]
[h=2]عرفه ، نغمه يا حسين عليه السلام
[/h]حج را رها کرد. کعبه تن ها را واگذاشت تا کعبه اي براي دل ها بسازد. ذي الحجه او محرّم است. او در سرزمين کربلا احرام مي بندد. ابراهيم خواهد شد و اسماعيلش کودکي شش ماهه خواهد بود. سعي صفا و مروه اش از خيمه تا ميدان است. عيد قربان او عاشوراست. زمزم او اشک چشمان اهل حرم است و عرفات او، آري عرفات او، سينه هاي سوزاني است که هر شب و روز، نغمه «يا حسين» سر مي دهند.

[h=2]اول زائران حسين
[/h]سلام بر تو اي چراغ هدايت و اي کشتي نجات! نجواي عاشقانه ات در عرفات به گوشمان رسيد. شهادت به يگانگي پروردگار با تمام اعضا و جوارحت را دريافت کرديم. ملکوتيان با نجواي تو همراه شدند و به ندبه نشستند. عرشيان از زمزمه هايت در شگفتند و معناي «اِنّي اَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُون» را به نظاره نشسته اند. حَجّت را در قربانگاهِ کربلا تمام کردي اي معناي بندگي! و چه خوب درک مي کنم که چرا خداوند در روز عرفه، اول زائران تو را مي نگرد، بعد زائران کوي خود را.

[h=2]بوي شهادت
[/h]لبيک يا حسين عليه السلام ؛ لبيک اي حقيقت حج. بانگ «الرحيل الرحيلِ» تو پس از سال ها هنوز در گوش هامان طنين انداز است. اي حاجي ملکوت، ما طواف کنندگانِ کعبه نفس را از اسارت دنيا وارهان و به کربلاي سُرخ ات برسان؛ آن جا که «هيهات من الذِّلّة» طنين انداز است و «هَل من ناصرٍ يَنصرنيِ» تو همه را بي قرار مي کند؛ آن جا که عرفه، رنگ و بوي شهادت مي گيرد.

[h=2]قربانگاه
[/h]اي سالار شهيدان، از تو چه پنهان که دلم هواي کربلا کرده است. مي خواهم حج را رها کنم و با پاي دل به کربلا بيايم. مرا با زمزمه هاي دعاي عرفه ات هم سفر کن! آري، با تو خواهم آمد. در کعبه تو نماز خواهم گزارد و حجّ ام را در قربانگاهت تمام خواهم کرد. دعاي عرفه را کنار تو خواهم خواند؛ کنار تو که عرفاتِ هر غريب و آشنايي!

[h=2]خيمه يار
[/h]اي دل، با توام! حسين فاطمه عليه السلام به کربلا مي رود. تو که تا عرفات آمده اي، چند قدم بيشتر تا خيمه «قتيل العبرات» نمانده است. برخيز و با دعاي عرفه خودت را به خيمه اش برسان.

[h=2]کلمات بيچاره
[/h]آنان که تو را مي شناسند، عاشورايت را در عرفه تماشا مي کنند. نجواي عاشقانه تو در عرفه، عطر شهادت مي پراکَنَد و دل هاي رميده را از عرفات به قتلگاه مي بَرَد. نمي دانم اين زمزمه ها با دل اهل حرم چه مي کرد؟ و آيا زينب تو نيز آواي مناجاتت را مي شنيد؟ اين جاست که دلم گواه مي شود که حج تويي! مروه و صفا تويي! کعبه تويي! و عشق، همه عشق تويي! ديگر چه بگويم؟ مرا ببخش که از دست کلماتم کاري ساخته نيست.

[h=2]پنجره اي به عاشورا
[/h]عرفه من روزي است که حسين عليه السلام را شناختم. عرفه من پنجره اي است رو به عاشورا. عرفه من با واژه هاي ايثار، شهادت و عشق پيوند خورده است. عرفه من يک روز نيست. همه روزهاي من عرفه است. عرفه من تجلي «کلُّ يومٍ عاشورا» است.

[h=2]در کنار او
[/h]اي دل، به منا؟ نه؛ به مشعر؟ نه؛ به مکّه؟ نه؛ به ميهماني پرشکوه دعاي عرفه! خود را آماده کن. دلت را از غير نام او پاک کن. اين چند روزِ مانده تا عاشورا با ياد او هم رکاب باش تا به زوديِ زود در کنار او باشي.

[h=2]شعله هاي مناجات
[/h]سلام بر تو اي کشتي نجات و اي قتيل عَبَرات. سلام بر تو که در دعاي عرفه با همه اعضا و جوارحت به يگانگي پروردگارت شهادت دادي. راستي که خدايت نيز مشتاق مناجات ملکوتي توست. راستي که نغمه «اللهم اللهم» تو از فرشتگان آسمان دل ربوده است. آهسته! آهسته تر که چشمان اشکبارت عرشيان را به ندبه واداشته است. آهسته تر که آواي مناجات تو از عرفات تا کربلا را شعله ور ساخته است.

[h=2]حاجيان گريانند
[/h]اي حسين! تو چه خواندي!
اي حسين!
تو در اين دشت چه خواندي که هنوز، سنگ هاي «کوه رحمت» از گريه تو نالانند؟
عشق را هم ز تو بايد آموخت و مناجات و صميميت را و عبوديت را و خدا را هم بايد ز کلام تو شناخت

[h=2]در دعاي عرفه،
[/h]تو چه گفتي؟ ... تو چه خواندي، که هنوز تب عرفان تو در پهنه اين دشت، به جاست؟
پهن‌دشت عرفات، وادي «معرفت» است. و به مشعر ، وصل است.
اي حسين! دشت از نام تو عرفان دارد.
و شب از ياد تو عطرآگين است. آسمان، رنگ خدايي دارد.
و تو گويي به زمين نزديک است.
اي حسين!
اي زلال ايمان، مرد عرفان و سلاح!
در دعاي عرفه، تو چه خواندي، تو چه گفتي ، کامروز زير هر خيمه گرم
يا که در سايه هر سنگ بزرگ، يا که در دامن کوه
حاجيان گريانند؟ با تو در نغمه و در زمزمه اند؟

[h=1]غنای نفس در مقام تدبیر چیست ؟[/h]
در دعای با عظمت عرفه مضامینی نهفته است که انسان را در یک لحظه از همه منیت های این جهان خاکی و خاکدان نفس حیلت گر می رهاند و راهی دنیای شناخت و معرفت می کند ،مضامینی نشأت گرفته از جان پاک و قدسی حسین بن علی علیه السلام که به بشریت در همه عصرها می آموزد که در مقابل پروردگار چگونه باید بود و از او چه باید خواست ، به انسان ها می آموزد دست از من و منیّت کردنتان بردارید که زمام امور در دست دیگری است و گرداننده چرخ با عظمت هستی دستی با عظمت تر است ، این منیّت کردن تو یعنی به بیراهه رفتن یعنی گستاخی یعنی ضعف و راهی محکوم به شکست .!
امام حسین علیه السلام آن فخر جهان بشریت تا همیشه تاریخ ، در مقابل خداوند با عظمت می ایستد با نهایت خشوع می گوید : الهی اغننی بتدبیرک عن تدبیری و باختیارک عن اختیاری ؛ خدایا با تدبیر خود از تدبیر ضعیفم بی نیازم گردان و اختیار مرا به دست خود گیر و از اختیار خود بی نیازم ساز.
تدبیر آینده نگری را گویند که انسان با تفکر و نگرش و مطالعه در آینده تصمیم بگیرد، و فرق آن با تفکر این است که تدبیر تصرف قلب است با توجه به عواقب کار و امور ،ولی تفکر تصرف قلب است در توجه به خود و دلائل و مدارک که تا چه حد رسا و نارسا است .

غنای نفس در مقام تدبیر وقتی به دست می آید که بنده خوب بداند که تدبیر خداوند اصلح و نافع تر به حال بنده و جامعه است زیرا تدبیر او معلول صدها مصالح دور و نزدیک است و تدبیر بندگان از مصالح محدود سرچشمه می گیرد و گاهی اشتباه در اصل صلاح و مصلحت می شود

انسان با بینش ناقص خود کمتر می تواند به سعادت خود فکر کند و آن را تشخیص دهد .در آیه 13 حج آمده «یدعو لمن ضره اقرب من نفعه» به نفع کسی در خواست می کند که ضرر او نزدیکتر از نفع اوست و یا «و عسی ان تکرهوا شیئا و هو خیر لکم و عسی ان تحب شئ و هو شر لکم » (بقره 216)
و نظایر این آیات که صریح است به اینکه انسان در تشخیص حسن و قبح و زشت و زیبا دچار اشتباه و گاهی گمراهی می شود . و اشتباهات او در این زمینه بسیار زیاد است .

هزار نقش برآرد زمان و نبود یکی چنانکه در آئینه تصور ماست
بلی قضاست بهر نیک و بد عنان کش خلق بدان دلیل که تدبیر ها جمله خطاست
«العبد یدبر الله یقدر» ؛ بنده تدبیر می کند اما آنچه که خدا تقریر کرده است آن می شود .
پر کاهیم در مصاف تند باد خود ندانم در کجا خواهم فتاد
عطار نیشابوری گوید :
چه مقصود است اگر عمری دویدیم که از مقصود خود برقی ندیدیم
به هر ره کان کسی برّد بریدیم به هر پرکان کسی پرد پریدیم
بسی دلتنگی و زاری نمودیم بسی خواری و بی برگی کشیدیم
به دست ما به جز باد هوا نیست که چون بادی به عالم بر وزیدیم
در این حیرت همی بودیم عمری در این محنت به خود بر می تپیدیم
کنون رفتیم و عمر ما به سر شد کنون این راه را پایان ندیدیم
غنای نفس در مقام تدبیر وقتی به دست می آید که بنده خوب بداند که تدبیر خداوند اصلح و نافع تر به حال بنده و جامعه است زیرا تدبیر او معلول صدها مصالح دور و نزدیک است و تدبیر بندگان از مصالح محدود سرچشمه می گیرد و گاهی اشتباه در اصل صلاح و مصلحت می شود فلذا امام آن حالت نفسانی را می خواهد که در تمام جهات تابع اراده و تدبیر الهی باشد .
سپردن امور به دست خدا یعنی روند طبیعی و صحیح ،یعنی قرار دادن هر چیزی در جای خود ، چرا که فقط خدا می داند برای بندگان چه چیزی بهتر است

و تدبیر کلی از ناحیه ذات احدیت در قرآن در دو آیه بیان شده است اول آیه 3سوره یونس است که می گوید« إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُدَبِّرُ الأَمْرَ مَا مِن شَفِیعٍ » ؛ •پروردگار شما الله است که آسمانها و زمین را در شش روز بیافرید ، سپس به ، عرش پرداخت ، ترتیب کارها را از روی تدبیر بداد جز به رخصت اوشفاعت کننده ای نباشد و در آیه 5 سوره نوح و سجده است که می فرماید : « یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاء إِلَى الْأَرْضِ » ؛ کار را از آسمان تا زمین سامان می دهد.
از مقام علوّ و بالا امور زمین را تدبیر می کند و منظور از سماء با توجه به قرینه آیه 3سوره یونس همان عرش و بالا و امور زمین را تدبیر است. خلاصه منظور سالار شهیدان این است : خدایا روح مرا تسلیم در برابر تدبیرت عنایت فرما. و این مطلب هیچ ربطی به جبر و تفویض ندارد . سپردن امور به دست خدا یعنی روند طبیعی و صحیح ،یعنی قرار دادن هر چیزی در جای خود ، چرا که فقط خدا می داند برای بندگان چه چیزی بهتر است .

[h=1]دعاى عرفه منشور جاویدان توحید[/h]

[h=2]فرجام ستمگران[/h]شوق و افتخار به مقام بندگى [h=2]سپاس از فضاى توحیدى[/h]نعمت‌هاى بى‏شمار [h=2]خواسته‏هاى حیاتبخش[/h]در اوج عرفان عرفه روز دعا و نیایش و مناجات با پروردگار عالمیان است، دعائى كه طبق فرموده على علیه السلام همه هستى انسان‌هاست. اساساً انسان از خودش چیزى ندارد و در این عالم او فقط مالك دعاست. على علیه‌السلام با اشاره به این معنى در دعاى كمیل مى‏فرماید:یا سریع الرّضا اغفر لمن لایملك الّا الدّعا؛(1) دعا تنها وسیله و ابزار در دست انسان است و او با همین سلاح مى‏تواند به خواسته‏هایش برسد كه همان سلاح انبیاء است. امام رضا علیه السلام فرمود: «علیكم بسلاح الانبیاء(2)؛ بر شما باد كه خود را به سلاح انبیاء مجهز كنید» و توضیح مى‏داد كه آن سلاح همان دعاست. امام حسین علیه‌السلام ناتوان‌ترین مردم را كسى مى‏داند كه از دعا كردن عاجز باشد و مى‏فرماید:اعجز النّاس من عجز عن الدّعاء(3)؛ به همین جهت در روز عرفه گرچه روزه گرفتن مستحب است اما به خاطر اهمیت آن فرموده‏اند كه اگر روزه موجب ضعف مى‏شود و از دعا كردن باز مى‏دارد دعا خواندن بر روزه تقدم دارد.(4)

به حقیقت مى‏توان گفت كه اگر از آن بزرگوار به غیر از همین مناجات سخن دیگرى براى رسیدن به حق و معرفت الهى به جاى نمانده بود اهل عرفان و ایمان را همین كلمات عارفانه و حیاتبخش بس بود در حالى كه دعاى عرفه بخش اندكى از معارف بلند و اندیشه‏هاى عبادى، عرفانى، اجتماعى و سیاسى حضرت اباعبداللّه الحسین علیه السلام را به پیروان حقیقت جوى آن حضرت ارائه مى‏كند.

یكى از زیباترین و شیرین‌ترین دعاها مناجات امام حسین علیه السلام در روز عرفه مى‏باشد. آن ‏حضرت در این دعاى پر محتوا و شیوا كه در عصر روز عرفه و مناسب‌ترین وقت دعا عرضه شده است، عالی‌ترین مضامین توحیدى را در قالب كلماتى دلنشین بیان مى‏كند. روح عرفان و معرفت در عرصه توحید الهى در فرازهاى مختلف این دعا موج مى‏زند و سالكان راه حقیقت را در طى مراحل سیر و سلوك استوارتر، مصمم‏تر و مشتاق‏تر مى‏سازد. امام حسین علیه السلام این مناجات عاشقانه را در فضائى معنوى و در كنار كعبه مقدس‌ترین جایگاه مسلمانان و با دلى پرسوز و چشمانى اشكبار قرائت كرده و به عنوان منشور جاویدان توحید براى اهل ایمان به یادگار گذاشته است.
به حقیقت مى‏توان گفت كه اگر از آن بزرگوار به غیر از همین مناجات سخن دیگرى براى رسیدن به حق و معرفت الهى به جاى نمانده بود اهل عرفان و ایمان را همین كلمات عارفانه و حیاتبخش بس بود در حالى كه دعاى عرفه بخش اندكى از معارف بلند و اندیشه‏هاى عبادى، عرفانى، اجتماعى و سیاسى حضرت اباعبداللّه الحسین علیه السلام را به پیروان حقیقت جوى آن حضرت ارائه مى‏كند.
حضرت آیة اللّه جوادى آملى در مورد این دعاى دلنشین و انسان ساز مى‏نویسد: مهمترین نیایشى كه جنبه سیاسى، عبادى حج و زیارت را به خوبى تبیین مى‏كند دعاى عرفه عارف معروف در بین اهل معرفت و سیر شاهدان كوى شهود و شهادت، سالار جانبازان میدان نبرد توحید علیه طاغوت، و سرور پاكان و آزادگان، در ساحت فضیلت حضرت حسین بن على علیه السلام است. این دعا هم دستور كفرستیزى و راه طاغوت‌زدایى و رسم سلحشورى و سنت سركوبى جنایتكاران را ارائه مى‏كند و هم ستایش حكومت اسلامى و تقدیر دولت مكتبى و ظهور ولایت الهى را نشان مى‏دهد و هم تجلى هستى و ذات اقدس خداوند و ظهور گسترده و همه جانبه آن ذات مقدس و خفاى هرچه غیر اوست در پرتو نور او و پى‏بردن به او از خود او به غیر او بها ندادن و غیر او را به او شناختن و ذاتش را عین شهود و مستغنى از استشهاد دانستن را تفهیم مى‏كند.(5)
با توجه به اهمیت این مناجات توحیدى در این نوشتار به بررسى فرازهایى از آن مى‏پردازیم.

فرجام ستمگران
امام در نخستین فرازهاى دعا بعد از حمد و ثناى الهى و شمارش صفات جمیل حضرت حق مى‏فرماید:هو للدّعوات سامعٌ و للكربات دافعٌ و للدّرجات رافعٌ و للجبابرة قامعٌ فلا اله غیره؛او نیایش دعا كنندگان را مى‏شنود و گرفتارى‏هایشان را رفع مى‏كند و درجات آن را بالا مى‏برد و جبّاران و ستم‏گران را ریشه كن و سركوب مى‏سازد چرا كه هیچ معبود حقى به غیر از او نیست.

امام صادق علیه السلام فرمود:خداوند تبارك و تعالى آنچه را كه در دل دارید مى‏داند امّا دوست دارد كه آن را بر زبان بیاورید و نیازهایتان را به درگاهش اطلاع دهید. پس هر گاه دعا مى‏كنید نیازها و خواسته‏هاى خود را یك به یك بشمارید.»

حضرت ابا عبداللّه ستمگران را به عنوان مهمترین مانع راه سعادت و توحید بیان مى‏كند و تا فرهنگ ظلم و ستم و قدرت بیداد حاكم باشد مردم نخواهند توانست به سوى كمال قدم بردارند. براى همین یكى از سنت‏هاى الهى در طول تاریخ مجازات ستم پیشه‏گان بوده است. قرآن در این زمینه مى‏فرماید:فلمّا نسوا ما ذكّروا به فتحنا علیهم ابواب كلّ شى‏ءٍ حتّى اذا فرحوا بما اوتوا اخذناهم بغتةً فاذا هم مبلسون(6)؛ هنگامى كه «ستمگران نعمت‌ها و اندرزهاى ما را» فراموش كردند ما نخست درهاى نعمت را به رویشان گشودیم و آنان كاملاً خوشحال شده (و به آن دل بستند) امّا ناگهان (حال) آنها را گرفتیم و همگى مأیوس و ناامید شدند.فقطع دابر القوم الّذین ظلموا؛(7) و به این ترتیب دنباله زندگى ستم پیشگان بریده شد. به گفته صائب تبریزى:

align: center

ظالم به ظلم خویش گرفتار مى‏شود
[TD="width: 61%"] از پیچ و تاب نیست رهائى كمند را
[/TD]
[TD="width: 39%"]
[/TD]

[h=2]شوق و افتخار به مقام بندگى[/h]

align: center

سعدى تو كیستى كه دم دوستى زنى
[TD="width: 61%"] دعوى بندگى كن و اقرار چاكرى
[/TD]
[TD="width: 39%"]
[/TD]

بى تردید اگر انسان‌ها مقام و موقعیت خویش را در برابر آفریدگار هستى دریابند و با كمال بندگى به آن اعتراف كنند هرگز از موازین و حدود الهى پافراتر نخواهند گذاشت و به حقوق دیگران نیز بى‏اعتنائى نخواهند كرد شناخت مقام عبودیت در مقابل حضرت رب الارباب و رعایت حدود آن بنده را به مقامات عالى انسانى نائل كرده و او را به اوج افتخار خواهد رسانید.

امام حسین علیه‌السلام ناتوان‌ترین مردم را كسى مى‏داند كه از دعا كردن عاجز باشد.

align: center

گر تو خواهى حرّى و آزادگى
[TD="width: 61%"] بندگى كن بندگى كن بندگى
[/TD]
[TD="width: 39%"]
[/TD]
[TD="width: 100%"] از خودى بگذر كه تا یابى خدا
[/TD]
[TD="width: 61%"] فانى حق شو كه تا یابى بقا
[/TD]
[TD="width: 39%"][/TD]

حضرت امام حسین علیه السلام در بخش دیگرى مى‏فرماید: «اللّهم انّى ارغب الیك و اشهد بالرّبوبیّة لك مقرّاً بانّك ربّى و الیك مردى ابتدأتنى بنعمتك قبل ان اكون شیئاً مذكورا؛ خداوندا! من مشتاق تو هستم و به ربوبیت تو گواهى مى‏دهم. بارالها! من اقرار مى‏كنم كه تو پروردگار منى و بازگشت من به سوى تو خواهد بود. خداوندا (تو آنقدر مهربان و رئوف هستى كه) قبل از آن كه من چیزى قابل ذكر باشم مرا نعمت وجود و هستى بخشیدى!». حضرت على علیه السلام نیز در این زمینه مقام بندگى را تبیین كرده و آن را بالاترین افتخار انسانى قلمداد مى‏كند و مى‏فرماید: «الهى! كفى بى عزّاً ان اكون لك عبدا و كفى بى فخراً ان تكون لى ربّا(8)؛ خدایا این عزت و شكوه مرا بس كه عبد تو باشم و این افتخار و سعادت مرا كافى است كه تو پروردگار من باشى».

[h=2]سپاس از فضاى توحیدى[/h]امام حسین علیه السلام از والاترین نعمت‌هاى الهى پرورش در فضاى عطرآگین توحیدى و حكومت الهى مى‏شمارد. چرا كه یكى از مؤثرترین عوامل تربیتى و تأثیرگذار در شخصیت انسانى محیط و جامعه است كه در آن گام مى‏نهد. هر فردى كه در خانواده‏اى و محیطى سالم به دنیا آمده و پرورش مى‏یابد شایسته است كه اوّلاً از خداوند متعال و ثانیاً از والدین و دست اندركاران و مربیان و عوامل به وجود آورنده چنین جامعه و فضاى سالم سپاسگزار و ممنون باشد. چرا كه اگر این بستر مناسب براى رشد صحیح شخصیت انسان‌ها فراهم نمى‏شد معلوم نبود كه سرنوشت آنان چگونه بوده و به كجا منتهى مى‏گشت. به همین جهت انسان‌هاى حق شناس همواره از خداوند متعال و پدر و مادر و مربیان و عواملى كه موجب شده‏اند آنان در فضائى آكنده از كمالات و معنویات رشد یافته و نفس بكشند شكرگزارى مى‏كنند. حضرت با تبیین این واقعیت مى‏فرماید: «لم تخرجنى لرأفتك بى و لطفك لى و احسانك الىّ فى دولة ائمة الكفر الّذین نقضوا عهدك و كذّبوا رسلك لكنّك اخرجتنى للّذى سبق لى من الهدى؛ بارالها! از نشانه‏هاى لطف و احسان تو بر من این كه مرا در فضاى حكومت سردمداران كفر و شرك به دنیا نیاوردى آنان كه عهد تو را شكسته و پیامبرانت را تكذیب كردند بلكه مرا در عصر هدایت و روزگار معرفت (توسط پیامبر خاتم(ص)) به وجود آوردى!»
خداوندا! اگر من در طول عصرها و قرن‌ها عمرى داشته باشم و تلاش كنم كه شكر یكى از نعمت‌هایت را بجاى آورم نخواهم توانست مگر به عنایت و فضل تو كه آن هم نیز شكرى جدید لازم دارد.

نعمت‌هاى بى‏شمار
سپاس و شكر به درگاه حضرت حق از جمله خصلت‏هاى اولیاء الهى و بندگان شایسته است. پیشواى سوم در مقام سپاس و قدردانى از نعمت‌هاى فراوان الهى مى‏فرماید: «فاىّ نعمك یا الهى احصى عدداً و ذكراً ام اىّ عطایاك اقوم بها شكراً و هى یا ربّ اكثر من ان یحصیها العادّون او یبلغ علماً بها الحافظون؛ بارالها! كدامیك از نعمت‌هاى فراوان ترا مى‏شود ذكر كرده و به شمار آورد. یا كدامیك از بخشش‌ها و عطایاى بى‏حد ترا مى‏شود سپاس گفت در حالى ‏كه حساب آنان از دست حسابگران و آمار نگاران بیرون است.» امام در فراز دیگرى به ناتوانى بندگان در اداى شكر و سپاس الهى پرداخته و عرضه مى‏دارد: «لو حاولت واجتهدت مدى الاعصار و الاحقاب لو عمّرتها ان اؤدّى شكر واحدةٍ من انعمك ما استطعت ذلك الّا بمنّك الموجب علىّ به شكرك آنفاً جدیداً؛ خداوندا! اگر من در طول عصرها و قرن‌ها عمرى داشته باشم و تلاش كنم كه شكر یكى از نعمت‌هایت را بجاى آورم نخواهم توانست مگر به عنایت و فضل تو كه آن هم نیز شكرى جدید لازم دارد.»
و سعدى این مضمون را چه زیبا سروده است:

align: center

فضل خداى را كه تواند شمار كرد؟
[TD="width: 60%"] یا كیست؟ آن كه شكر یكى از هزار كرد؟
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
آن صانع قدیم كه بر فرش كاینات
[TD="width: 60%"] چندین هزار صورت الوان نگار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
تركیب آسمان و طلوع ستارگان
[TD="width: 60%"] از بهر عبرت نظر هوشیار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
بحر آفرید و برّ و درختان و آدمى
[TD="width: 60%"] خورشید و ماه و انجم و لیل و نهار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
الوان نعمتى كه نشاید سپاس گفت
[TD="width: 60%"] اسباب راحتى كه نشاید شمار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
آثار رحمتى كه جهان سر بسر گرفت
[TD="width: 60%"] ما را به حسن عاقبت امیدوار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
چندین هزار منظر زیبا بیافرید
[TD="width: 60%"] تا كیست كو نظر ز سر اعتبار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
شكر كدام فضل بجاى آورد كسى؟
[TD="width: 60%"] حیران بماند هر كه در این افتكار كرد
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]
توحیدگوى او نه بنى آدمند و بس
[TD="width: 60%"] هر بلبلى كه زمزمه بر شاخسار كرد(9)
[/TD]
[TD="width: 40%"]
[/TD]

[h=2]خواسته‏هاى حیاتبخش[/h]امام بعد از اشاره به نعمت‌هاى بى‏حد و حصر الهى و ناتوانى بندگان در شكرگزارى از آن به درخواست‏هاى مشروع خویش پرداخته و شیوه دعا كردن و از خدا خواستن را به ما مى‏آموزد. مقام خشوع و خضوع در مقابل حق، سعادت و نیك بختى بر اساس تقوا و طاعت، سرنوشت مبارك و خوشایند، كسب رضایت حق، غناى در نفس، یقین قلبى، اخلاص در عمل، روشنائى و بینائى بصیرت در دین، بهره‏مندى از اعضا و جوارح، یارى در مقابل ستمگران، پیروزى بر دشمنان و اجابت دعاها به عنوان چشم روشنى، رفع غم و غصه، پوشیدن عیب‌ها، بخشش گناهان، خوار كردن وسوسه گران و شیاطین، آزادى ذمّه از حقوق دیگران، عطاى بهترین و عالی‌ترین درجه اخروى و دنیوى بخشى از خواسته‏هاى حضرت اباعبداللّه علیه السلام از درگاه حضرت پروردگار در این دعا مى‏باشد. حضرت در این فرازهاى از دعاى عرفه علاوه بر چگونه خواستن و چه چیزهائى را از خدا خواستن، به ما مى‏فهماند كه آنچه را كه نیاز دارید از درگاه ربوبى بخواهید به زبان بیاورید چرا كه این از شرایط و آداب دعا است و به اجابت نزدیك‌تر مى‏باشد. امام صادق علیه السلام فرمود: «انّ اللّه تبارك و تعالى یعلم ما یرید العبد اذا دعاه، ولكنّه یحب ان تبث الیه الحوائج فاذا دعوت فسمّ حاجتك(10)؛ خداوند تبارك و تعالى آنچه را كه در دل دارید مى‏داند امّا دوست دارد كه آن را بر زبان بیاورید و نیازهایتان را به درگاهش اطلاع دهید. پس هر گاه دعا مى‏كنید نیازها و خواسته‏هاى خود را یك به یك بشمارید.»

در اوج عرفان
امام در این مناجات آن چنان عاشقانه و عارفانه سخن مى‏گوید كه دل هر حقیقت جوى عارف را به شوق آورده و به سوى خداوند جلب مى‏كند. آن حضرت با زیباترین واژه‏هاى انسانى راز و نیاز مى‏كند و عالی‌ترین ارتباط عرفانى را به نمایش مى‏گذارد: «ایكون لغیرك من الظّهور ما لیس لك حتى یكون هو المظهر لك، متى غبت حتّى تحتاج الى دلیلٍ یدلّ علیك و متى بعدت حتّى تكون الآثار هى الّتى توصل الیك؟(11)؛ معبودا! آیا براى غیر تو ظهورى هست كه براى تو نیست تا آن تو را آشكار و ظاهر سازد؟ خدایا! تو كى غائب بوده‏اى كه تا نیاز به راهنما و دلیلى باشد كه به سوى تو رهنمون گردد؟ و كى دور بوده‏اى تا نشانه‏ها و آثار بندگان را به تو رساند؟»

align: center

كى رفته‏اى ز دل كه تمنّا كنم ترا
كى گشته‏اى نهفته كه پیدا كنم ترا

غایت نگشته‏اى كه شوم طالب حضور
پنهان نبوده‏اى كه هویدا كنم ترا

با صد هزار جلوه برون آمدى كه من
با صد هزار دیده تماشا كنم ترا


امام در این فراز معرفت و رسیدن به خدا را به وسیله ذات مقدّسش بیان مى‏كند و برهان صدیقین را به انسان‌هاى خداجوى و حكماى سعادت طلب آموزش مى‏دهد. و این همان از خدا به خدا رسیدن است و مقام سلوك و وصول و شهود ورود به وادى ایمن الهى را به سالكان حقیقت نشان مى‏دهد امام سجاد علیه السلام نیز با اشاره به این سخن در دعاى ابوحمزه ثمالى مى‏فرماید: «و انّك لاتحتجب عن خلقك الّا ان تحجبهم الاعمال دونك(12)؛ خدایا! تو از مردم پنهان نیستى اعمال و آرزوها آنان را از تو جدا كرده است.»

[h=2]پى‌نوشت­ها:[/h]1. مصباح المتهجد، ص 850 . 2. الدعوات راوندى، ص 18.
3. بحارالانوار، 90، ص 294.
4. بحارالانوار، ج 94، ص 123.
5. صهباى حج، ص 428.
6. سوره انعام، آیه 44 و 45.
7. الامام على علیه السلام، ص 140.
8. كلیات سعدى، ص 1058.
9. تفسیر نورالثقلین، ج 2، ص 552.
10. اقبال الاعمال، ج 2، ص 74/ مستدرك الوسائل، ج 10، ص 23 / مفاتیح الجنان، اعمال روز عرفه.
11. مصباح المتهجد، ص 583.
منبع:
مجله پاسدار اسلام، شماره289.

[="Arial Narrow"][="DarkSlateGray"]افرین به مردم عراق که حتی مراسم در خورشانی و اجتماعی برای شهادت مسلم در عراق برگزار میکنند
بعد ما ته عملمون یک پیامک است
[/]