جمع بندی سوالی در مورد حجاب
تبهای اولیه
با عرض سلام خسته نباشد.
سوالی که دارم اینه.من خودم شخصا به حجاب اعتقاد دارم اما تازگی ها یه ابهامی تو ذهنم ایجاد شده.مثلا فرض کنیم یک دختر خیلی ساده با قیافه و وضع معمولی،کمی از موهاش بیرون باشه.آیا فرد نامحرم با دیدن او تحریک شده و دچار لذت میشود؟
خب اگرجواب این باشد که بله مرد تحریک میشود پس چرا صدا و سیما فیلم های خارجی را پخش میکند؟و مردازنانی را میبینند که سر ،گردن ،و موها و دستشان بیرون است.خب من احساس میکنم این مسئله برای مردان عادی شده و با دیدنچنین مسئله ای تحریک نمیشوند.از اقوام هم شنیده ام که میگن در خارج از کشور، مردای خاجی اصلا به زنها نگاه نمیکن و این موضوع برایشان عادی است.البته چون فرمایش خداست رعایت حجاب واجبه ولی میخواهم جواب سوالاتم را بدانم.عرض بنده این است که احساس میکنم در جامعه ی امروزی مردان با دیدن خانمی که ظاهری ساده دارد اما کمی از موهایش بیرون است تحریک نمی شوند.
لطفا پاسخ دهید.
با سلام خدمت شما دوست گرامی
جواب اجمالی:
احکام دین بر طبق مصالح و مفاسد ما طراحی شده اند و پوشاندن تمامی موها و سر و گردن که مواضع زینت است برای یک زن مسلمان واجب است و خدا برای رساندن کامل مصالح حجاب و دفع مفاسد بد حجابی یک حجاب کامل را از زن خواسته است که پوشاندن همه بدن بجز وجه و کفین این مصالح را تامین می کند . و این احکام الهی بر طبق مصالح نوعی طراحی شده است نه شخصی.
از طرفی تحریک نشدن مردان در حفظ حجاب برای زن ها همه علت حفظ حجاب نیست بلکه یکی از علت هاست.
و نکته پایانی این که دو بحث دراین جا هست یکی بحث حفظ حجاب و حدود آن برای مسلمانان و غیر مسلمانان است و دیگری بحث نگاه است که فرد حتی در نگاه کردن ب زن غیر مسلمان به هر صورتی اگر تحریک شد نباید نگاه کند.
جواب تفصیلی:
حجاب و پوشش، در ابعاد مختلف، دارای آثار و فواید زیادی است که بعضی از مهمترین فواید آن عبارتاند از:
الف) فایدهی حجاب در بُعد فردی
یکی از فواید و آثار مهم حجاب در بُعد فردی، ایجاد آرامش روانی بین افراد جامعه است که یکی از عوامل ایجاد آن عدم تهییج و تحریک جنسی است؛ در مقابل، فقدان حجاب و آزادی معاشرتهای بیبندوبار میان زن و مرد، هیجانها و التهابهای جنسی را فزونی میبخشد و تقاضای سکس را به صورت عطش روحی و یک خواست اشباع نشدنی درمیآورد. غریزهی جنسی، غریزهای نیرومند، عمیق و دریا صفت است که هرچه بیشتر اطاعت شود بیشتر سرکش میگردد؛ همچون آتشی که هرچه هیزم آن زیادتر شود شعلهورتر میگردد. بهترین شاهد بر این مطلب این است که در جهان غرب که با رواج بیحیایی و برهنگی، اطاعت از غریزهی جنسی بیشتر شده است، هجوم مردم به مسئلهی سکس نیز زیادتر شده و تیراژ مجلات و کتب سکسی بالاتر رفته است. این مطلب پاسخ روشن و قاطع به افرادی است که قایلاند همهی گرفتاریهایی که در کشورهای اسلامی و شرقی بر سر غریزهی جنسی وجود دارد، ناشی از محدودیتهاست؛ و اگر به کلی هرگونه محدودیتی برداشته شود و روابط جنسی آزاد شود، این حرص و ولعی که وجود دارد، از بین میرود.
البته از این افراد باید پرسید؛ آیا غرب که محدودیت روابط زن و مرد و دختر و پسر را برداشته است، حرص و ولع جنسی در بین آنان فروکش کرده است یا افزایش یافته است؟(1)
پاسخ هر انسان واقعبین و منصفی به این سؤال این است که نه تنها حرص و ولع جنسی در غرب افزایش یافته است، بلکه هر روز شکلهای جدیدتری از تمتّعات و بهرهبرداریهای جنسی در آنها رواج و رسمیت مییابد.
یکی از زنان غربی منصف، وضعیت جامعهی غرب را در مواجهه با غریزهی جنسی اینگونه توصیف کرده است:
کسانی میگویند مسئلهی غریزهی جنسی و مشکل زن و حجاب در جوامع غربی حل شده است؛ آری، اگر از زن رویگرداندن و به بچه و سگ و یا همجنس روی آوردن حل مسئله است، البته مدتی است این راه حل صورت گرفته است(2)
ب) فایدهی حجاب در بُعد خانوادگی
یکی از فواید مهم حجاب در بُعد خانوادگی، اختصاص یافتن التذاذهای جنسی، به محیط خانواده و در کادر ازدواج مشروع است. اختصاص مذکور، باعث پیوند و اتصال قویتر زن و شوهر، و در نتیجه استحکام بیشتر کانون خانواده میگردد؛ و برعکس، فقدان حجاب باعث انهدام نهاد خانواده است. یکی از نویسندگان، تأثیر برهنگی را در اضمحلال و خشکیدن درخت تنومند خانواده، این گونه بیان کرده است:
در جامعهای که برهنگی بر آن حاکم است، هر زن و مردی، همواره در حال مقایسه است؛ مقایسهی آنچه دارد با آنچه ندارد؛ و آنچه ریشهی خانوده را میسوزاند این است که این مقایسه آتش هوس را در زن و شوهر و مخصوصاً در وجود شوهر دامن میزند. زنی که بیست یا سی سال در کنار شوهر خود زندگی کرده و با مشکلات زندگی جنگیده و در غم و شادی او شریک بوده است، پیداست که اندک اندک بهار چهرهاش شکفتگی خود را از دست میدهد و روی در خزان میگذارد. در چنین حالی که سخت محتاج عشق و مهربانی و وفاداری همسر خویش است، ناگهان زن جوانتری از راه میرسد و در کوچه و بازار، اداره و مدرسه، با پوشش نامناسب خود، به همسر او فرصت مقایسهای میدهد؛ و این مقدمهای میشود برای ویرانی اساس خانواده و بر باد رفتن امید زَنی که جوانی خود را نیز بر باد داده است؛ و همهی خواهران جوان لابد میدانند که هیچ جوانی نیست که به میانسالی و پیری نرسد و لابد میدانند که اگر امروز آنان جوان و با طراوتاند در فردای بیطراوتی آنان، باز هم جوانانی هستند که بتوانند برای خانوادهی فردای آنها، همان خطری را ایجاد کنند که خود آنان امروز برای خانوادهها ایجاد میکنند(3)
ج) فایدهی حجاب در بُعد اجتماعی
یکی از فواید مهم حجاب در بُعد اجتماعی، حفظ و استیفای نیروی کار در سطح جامعه است. در مقابل، بیحجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذتهای جنسی از محیط و کادر خانواده به اجتماع، و در نتیجه، تضعیف نیروی کار افراد جامعه میگردد. بدون تردید، مردی که در خیابان، بازار، اداره، کارخانه و … همواره با قیافههای محرّک و مهیّج زنان بدحجاب و آرایش کرده مواجه باشد، تمرکز نیروی کار او کاهش مییابد. برخلاف نظامها و کشورهای غربی، که میدان کار و فعالیتهای اجتماعی را با لذتجوییهای جنسی درهم میآمیزند،(4) اسلام میخواهد با رعایت حجاب و پوشش، محیط اجتماع از اینگونه لذتها پاک شده، و لذتهای جنسی، فقط در کادر خانواده و با ازدواج مشروع انجام شود(5)
د) فایدهی حجاب در بُعد اقتصادی
استفاده از حجاب و پوشش، به ویژه در شکل چادر مشکی، به دلیل سادگی و ایجاد یکدستی در پوشش بانوان در بیرون منزل، میتواند از بُعد اقتصادی نیز تأثیر مثبت در کاهش تقاضاهای مدپرستی بانوان داشته باشد؛ البته به شرط اینکه خود چادر مشکی دستخوشِ این تقاضاها نگردد. متأسفانه بعضاً مظاهر مدپرستی در چادرهای مشکی نیز مشاهده میگردد، به گونهای که برخی از بانوان به جای استفاده از چادرهای مشکی متین و باوقار، به چادرهای مشکی، توری، نازک و دارای طرحهای جِلف و سبک که با هدف و فلسفه حجاب و پوشش تناسبی ندارند روی میآورند.
یکی از دانشجویان محجبه دربارهی رواج فرهنگ مدگرایی در خاطرات قبل از انقلاب خود گفته است:
یادم میآید آن وقتها که حجاب نداشتم، اگر دو روز پشت سر هم قرار بود که به خانهی کسی بروم، لباسی را که امروز پوشیده بودم، حاضر نمیشدم فردا بپوشم! احساس میکردم مسخره است و سعی داشتم حتی اگر شده، لباس دیگران را به عاریه بگیرم و بپوشم، تا من هم با لباس جدیدی رفته باشم. این کارها واقعاً رفاه حال و راحتی را از خانمها سلب کرده بود(6)
علاوه بر فواید یاد شده، به طور فهرستوار فواید و آثار دیگری نیز برای حجاب و پوشش میتوان نام برد، که مهمترین آنها عبارتند از:
ـ حفظ ارزشهای انسانی؛ مانند عفت، حیا و متانت در جامعه و کاهش مفاسد اجتماعی.
ـ هدایت،کنترل و بهرهمندی صحیح و مطلوب از امیال وغرایز انسانی.
ـ تأمین و تضمین سلامت و پاکی نسل افراد جامعه(7)
حال این حجابی که این فواید را دارد کدام است.
آن حجابی می تواند این فواید را ردبر داشته باشد که کامل باشد یعنی تمامی مواضع بدن زن که حالت تحریکی برای مرد را داشته باشد پوشانده شود و حتی زینت هایی که باعث تحریک می شوند را نیز بپوشاند.
حال این سوال مطرح است که آیا یک شاخه موی زن مرد را تحریک می کند؟؟ که زن آن را نیز بپوشاند؟
باید گفت که خدا به عنوان خالق انسانها قانون گذار است و قانون را برای کل جامعه وضع کرده است و کلیت افراد را در نظر گرفته است و حدود حجاب را بیان می فرماید که باید تمام مو ها حتی یک شاخه آن هم پوشیده شود چرا که افرادی در جامعه هستند که با همین یک شاخه نیز تحریک می شوند و قرآن درباره صدای نازک زن این هشدار را می دهد که " فلا یخضعن فی القول" که مبادا افرادی که ضعیف الایمان هستند به این واسطه تحریک شوند.
پس اولا حکم کلی است و ناظر به نوع ثانیا افراد جامعه همه در یک سطح نیستند و برخی نفسشان در برخورد با بد حجابی ضعیف تر است و باید ملاحظه آنها نیز بشود.
و عرض شد که تنها فایده حفظ حجاب عدم تحریک مردان نیست بلکه حجاب در جامعه باعث رشد معنوی زن نیز می گردد و گوهر عفت او را محافظت می نماید.
پس رعایت تمام حدود حجاب حتی در فرض عدم تحریک مردان هم مصالحی دارد که رعایت آن را بر انسان لازم می دارد.
اما درباره این که نگاه به زنان خارجی(غیر مسلمان) باعث تحریک نمی شود :
باید گفت که در این جا دو بحث است یکی حفظ حجاب و حدود آن (بنا بر مصالح و مفاسد) و یکی هم بحث نگاه که به چه مواضعی از بدن زن مسلمان یا غیر مسلمان می شود نگاه کرد:
آنچه که مسلم است نگاه با شهوت و قصد تحریک و حتی نگاهی که خوف گناه در آن می رود از ناحیه هیچ مردی به زنی و هیچ زنی به مردی و حتی نگاه زن به زن و مرد به مرد نیز جایز نمی باشد و حتی نگاه با ریبه مرد به صورت زن(که از موارد مجاز باز بودن در حجاب برای زن است) که حتی آرایش هم نکرده باشد حرام است و جایز نیست و حتی به هیچ موضعی از بدن زن غیر مسلمان با قصد لذت جایز نیست.
اما نگاه بدون لذت و ریبه به زن مسلمان حدودی دارد و به زن غیر مسلمان هم حدودی دارد که آن هم به خاطر مصالحی است که خدا آن حکم را وضع کرده است. که همان حرمت و حیا و عفت در زن مسلمان است و رعایت حریم او و شخصیت او . که خدا زن را برای آن خلق کرده است.
علامه طباطبایی اين بخش را مورد مداقه قرار داده و تعليل را به اينصورت مطرح ميكنند كه زن حجاب داشته باشد تا به عفاف و حيا شناخته شود (2) و اين مورد در اجتماع كاربرد بسياري هم در جنبه هاي فردي هم اجتماعي و هم خانوادگي دارد و اين مساله علاوه بر ايجاد امنيت نسبي براي زن موجب ايجاد ديدگاهي ارزشي و محترمانه به او خواهد شد نه ديدگاهي جنسيتي .لذا علت حجاب هر چند به خانواده و اجتماع سود ميرساند و مرد نيز به تبع آن از گناه باز داشته مي شود اما علت آن به زن و مصالح اومربوط مي شود زيرا زن چه حجاب داشته باشد و چه بي حجاب باشد تكليف و وظيفه غض بصر از مرد برداشته نمي شود و او ملزم به عفاف و كنترل نگاه است در غير اينصورت با وجود حكم حجاب ، اساسا نه وجود تكليف شرعي غض بصر براي مرد معنا داشت و نه اعمال مجازات براي مردان متجاوز معنا دار بود زيرا اين زن بود كه با طفره رفتن از حجاب منجر به گناه مرد مي شد اما اينگونه نيست مرد موظف و مكلف به غض بصر است چه زن به تكليف حجاب عمل نمايد و چه عمل ننمايد .در واقع در اسلام بار سلامت اجتماع از بعد آلودگي هاي اخلاقي و مشخصا جنسي ، صرفا بر دوش زن نهاده نشده است . البته زنان با رعايت حجاب ، هم خود را اهل حيا ، عفت و تقوا معرفي ميكنند و از جلب مزاحمت نسبت به خود ميكاهند و هم اين عمل آنان متقابلا به سلامت و پاكي فضاي جامعه كمك بسيار خواهد نمود اما حقيقتا اينگونه نيست كه بار اين مساله ي اجتماعي صرفا بر عهده زنان باشد زيرا زن و مرد هر دو وظايف و تكاليف مشخصي در برخوردهاي اجتماعي دارند كه در قران كريم بدان ها تصريح شده است :
قل للمومنين يغضوا من ابصارهم ويحفظوا فروجهم...( نور/30)
وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا...(نور/31)
لذا مرد نيز وظيفه غض بصر دارد و عدم انجام تكليف يك طرف ، موجب سلب تكليف از طرف مقابل نمي شود ، فضاي جامعه هر گز با عمل يكطرفه به فضايي پاك و امن مبدل نمي شود و توصيف قران كريم نيز از امنيت برخاسته از حجاب توصيفي صد در صدي نيست :
ذلك ادني ان يعرفن فلايوذين
اين نزديكتر است ...
صد در صد نيست بلكه نزديكترين و مطمئن ترين راه است زيرا شاخصه امنيت در جامعه صرفا با حجاب تامين نميشود چه بسا زنان پاكدامن ، محجبه و عفيف كه مورد تعرض قرار گرفته اند زيرا امنيت لازم يا در اجتماع وجود نداشته و يا بي عفتي و عدم التزام به تكليف شرعي از سوي مردي بي تقوا ، وي را در معرض آسيب قرار داده است .
لذا تامين فضاي پاك و سالم در جامعه امري دو طرفه و حاصل عمل به تكليف در مرد و زن است .
اما بحث یک مقدار مو:
آیا یک شاخه مو باعث بر هم زدن نظام حجاب می شود یا نه؟
باید گفت که آیا یک پک زدن به سیگار باعث اعتیاد فرد به سیگار می شود یا نه؟ چرا والدین حتی راضی نمی شوند فرزندشان یک پک هم به سیگار بزند و او را از این کار باز می دارند؟؟
واضح است که شکستن حدود مقدمه ای برای برداشتن آن است و هیچ عاقلی راضی به آن نمی شود و خدا که رئیس عقلا است بلکه خالق عقل است راضی بدان نیست.
منابع:
1.برای آگاهی از ابعاد گسترش این حرص و ولع ر.ک: جلال رفیع، یادداشتها و رهآوردهای سفر نیویورک، در بهشت شدّاد آمریکای متمدن، آمریکای متوحش.
2.احمد صبوری اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج 3، ص 302.
3.غلامعلی حداد عادل، فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، ص 69ـ70
4.برای آگاهی از گسترهی کشانده شدن لذتهای جنسی به محیطهای کاری و اجتماع، و اعترافات صریح بعضی از زنان کشورهای غربی دربارهی مزاحمتهای جنسی نسبت é ê به زنان و کودکان، ر.ک: احمد صبوری اردوباری، بهایِ یک نگاه؛ محمدتقی فلسفی، کودک از نظر وراثت و تربیت، ج 2، و روحالله حسینیان، حریم عفاف.
5.سه بُعد قبل، از کتاب مسئلهی حجاب، استاد مطهری، ص 84ـ94، (با دخل و تصرف) اقتباس شده است.
6.ر.ک: احمد اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج 3، ص 222.
7.برای آگاهی بیشتر دربارهی آثار و فواید حجاب و پوشش ر.ک: مجموعه مقالات پوشش و عفاف، دومین نمایشگاه تشخص و منزلت زن در نظام اسلامی؛ همچنین دربارهی ضررهای بدحجابی ر.ک: اسدالله محمدینیا، آنچه باید یک زن بداند، بخشهای 3، 4 و 5.
با عرض سلام. متشکراز پاسخ جامع و همه جانبه ی شما.
امااین سوال بنده بی جواب ماند که چرا صدا و سیما فیلمهای خارجی را که در آنها مو، گردن و بدن مشخص است پخش میکند؟
آیا نگاه مردان به این مسئله عادی شده و تحریکی در کار نیست؟و اگر تحریک میشوند چرا چنین فیلمهایی پخش میشود؟آیا در اینصورت مرد همسر خود را مورد قیاس قرار نمیدهد؟
با عرض سلام. متشکراز پاسخ جامع و همه جانبه ی شما.
امااین سوال بنده بی جواب ماند که چرا صدا و سیما فیلمهای خارجی را که در آنها مو، گردن و بدن مشخص است پخش میکند؟
آیا نگاه مردان به این مسئله عادی شده و تحریکی در کار نیست؟و اگر تحریک میشوند چرا چنین فیلمهایی پخش میشود؟آیا در اینصورت مرد همسر خود را مورد قیاس قرار نمیدهد؟
باسلام. دوست عزیز، سؤال شما در یک پیشفرض اشتباه ریشه دارد، و آن اینکه گمان می کنید مبنای دستور به حجاب تحریک جنس مخالف است! البته وقتی تحریک حقیقی پیش بیاید و نه اینکه فقط ترس تحریک باشد، تمهیداتی دیده شده ولی آنها هم مبنا دلیل نیستند. تا جایی که من می دانم و باید کارشناسان تأیید کنند، بنا به فتوای برخی علما اگر زنی حجابش را حفظ نکند و اگر به او تذکر بدهند نیز نپوشاند، آنگاه مردان اگر نگاهشان شهوانی نباشد، می توانند بخشهایی که آن زن طبیعتاً نمی پوشاند را به غیر از عورتین نگاه کنند. پس دیدن زنهای خارجی اگر از سر شهوت نباشد، ایرادی ندارد. البته صدا و سیما بخشی را که حس کند به هر حال تحریک کننده است، حذف می کند، یا برای بازیگر با مونتاژ لباس درست می کند یا کاری می کند که دیده نشود!
پس دستور به حجاب نه ربطی به تحریک دارد و نه عادی شدن مسئله برای مردان، ولی اگر به آستانۀ تحریک جنس مخالف نیز برسد، انسان باید آنچه تحریک کننده است را بپوشاند.
سوال1:
سوالی که دارم اینه.من خودم شخصا به حجاب اعتقاد دارم اما تازگی ها یه ابهامی تو ذهنم ایجاد شده.مثلا فرض کنیم یک دختر خیلی ساده با قیافه و وضع معمولی،کمی از موهاش بیرون باشه.آیا فرد نامحرم با دیدن او تحریک شده و دچار لذت میشود؟
خب اگرجواب این باشد که بله مرد تحریک میشود پس چرا صدا و سیما فیلم های خارجی را پخش میکند؟و مردازنانی را میبینند که سر ،گردن ،و موها و دستشان بیرون است.خب من احساس میکنم این مسئله برای مردان عادی شده و با دیدنچنین مسئله ای تحریک نمیشوند.از اقوام هم شنیده ام که میگن در خارج از کشور، مردای خاجی اصلا به زنها نگاه نمیکن و این موضوع برایشان عادی است.البته چون فرمایش خداست رعایت حجاب واجبه ولی میخواهم جواب سوالاتم را بدانم.عرض بنده این است که احساس میکنم در جامعه ی امروزی مردان با دیدن خانمی که ظاهری ساده دارد اما کمی از موهایش بیرون است تحریک نمی شوند.
جواب:
جواب اجمالی:
احکام دین بر طبق مصالح و مفاسد ما طراحی شده اند و پوشاندن تمامی موها و سر و گردن که مواضع زینت است برای یک زن مسلمان واجب است و خدا برای رساندن کامل مصالح حجاب و دفع مفاسد بد حجابی یک حجاب کامل را از زن خواسته است که پوشاندن همه بدن بجز وجه و کفین این مصالح را تامین می کند . و این احکام الهی بر طبق مصالح نوعی طراحی شده است نه شخصی.
از طرفی تحریک نشدن مردان در حفظ حجاب برای زن ها همه علت حفظ حجاب نیست بلکه یکی از علت هاست.
و نکته پایانی این که دو بحث دراین جا هست یکی بحث حفظ حجاب و حدود آن برای مسلمانان و غیر مسلمانان است و دیگری بحث نگاه است که فرد حتی در نگاه کردن ب زن غیر مسلمان به هر صورتی اگر تحریک شد نباید نگاه کند.
جواب تفصیلی:
حجاب و پوشش، در ابعاد مختلف، دارای آثار و فواید زیادی است که بعضی از مهمترین فواید آن عبارتاند از:
الف) فایدهی حجاب در بُعد فردی
یکی از فواید و آثار مهم حجاب در بُعد فردی، ایجاد آرامش روانی بین افراد جامعه است که یکی از عوامل ایجاد آن عدم تهییج و تحریک جنسی است؛ در مقابل، فقدان حجاب و آزادی معاشرتهای بیبندوبار میان زن و مرد، هیجانها و التهابهای جنسی را فزونی میبخشد و تقاضای سکس را به صورت عطش روحی و یک خواست اشباع نشدنی درمیآورد. غریزهی جنسی، غریزهای نیرومند، عمیق و دریا صفت است که هرچه بیشتر اطاعت شود بیشتر سرکش میگردد؛ همچون آتشی که هرچه هیزم آن زیادتر شود شعلهورتر میگردد. بهترین شاهد بر این مطلب این است که در جهان غرب که با رواج بیحیایی و برهنگی، اطاعت از غریزهی جنسی بیشتر شده است، هجوم مردم به مسئلهی سکس نیز زیادتر شده و تیراژ مجلات و کتب سکسی بالاتر رفته است. این مطلب پاسخ روشن و قاطع به افرادی است که قایلاند همهی گرفتاریهایی که در کشورهای اسلامی و شرقی بر سر غریزهی جنسی وجود دارد، ناشی از محدودیتهاست؛ و اگر به کلی هرگونه محدودیتی برداشته شود و روابط جنسی آزاد شود، این حرص و ولعی که وجود دارد، از بین میرود.
البته از این افراد باید پرسید؛ آیا غرب که محدودیت روابط زن و مرد و دختر و پسر را برداشته است، حرص و ولع جنسی در بین آنان فروکش کرده است یا افزایش یافته است؟(1)
پاسخ هر انسان واقعبین و منصفی به این سؤال این است که نه تنها حرص و ولع جنسی در غرب افزایش یافته است، بلکه هر روز شکلهای جدیدتری از تمتّعات و بهرهبرداریهای جنسی در آنها رواج و رسمیت مییابد.
یکی از زنان غربی منصف، وضعیت جامعهی غرب را در مواجهه با غریزهی جنسی اینگونه توصیف کرده است:
کسانی میگویند مسئلهی غریزهی جنسی و مشکل زن و حجاب در جوامع غربی حل شده است؛ آری، اگر از زن رویگرداندن و به بچه و سگ و یا همجنس روی آوردن حل مسئله است، البته مدتی است این راه حل صورت گرفته است(2)
ب) فایدهی حجاب در بُعد خانوادگی
یکی از فواید مهم حجاب در بُعد خانوادگی، اختصاص یافتن التذاذهای جنسی، به محیط خانواده و در کادر ازدواج مشروع است. اختصاص مذکور، باعث پیوند و اتصال قویتر زن و شوهر، و در نتیجه استحکام بیشتر کانون خانواده میگردد؛ و برعکس، فقدان حجاب باعث انهدام نهاد خانواده است. یکی از نویسندگان، تأثیر برهنگی را در اضمحلال و خشکیدن درخت تنومند خانواده، این گونه بیان کرده است:
در جامعهای که برهنگی بر آن حاکم است، هر زن و مردی، همواره در حال مقایسه است؛ مقایسهی آنچه دارد با آنچه ندارد؛ و آنچه ریشهی خانوده را میسوزاند این است که این مقایسه آتش هوس را در زن و شوهر و مخصوصاً در وجود شوهر دامن میزند. زنی که بیست یا سی سال در کنار شوهر خود زندگی کرده و با مشکلات زندگی جنگیده و در غم و شادی او شریک بوده است، پیداست که اندک اندک بهار چهرهاش شکفتگی خود را از دست میدهد و روی در خزان میگذارد. در چنین حالی که سخت محتاج عشق و مهربانی و وفاداری همسر خویش است، ناگهان زن جوانتری از راه میرسد و در کوچه و بازار، اداره و مدرسه، با پوشش نامناسب خود، به همسر او فرصت مقایسهای میدهد؛ و این مقدمهای میشود برای ویرانی اساس خانواده و بر باد رفتن امید زَنی که جوانی خود را نیز بر باد داده است؛ و همهی خواهران جوان لابد میدانند که هیچ جوانی نیست که به میانسالی و پیری نرسد و لابد میدانند که اگر امروز آنان جوان و با طراوتاند در فردای بیطراوتی آنان، باز هم جوانانی هستند که بتوانند برای خانوادهی فردای آنها، همان خطری را ایجاد کنند که خود آنان امروز برای خانوادهها ایجاد میکنند(3)
ج) فایدهی حجاب در بُعد اجتماعی
یکی از فواید مهم حجاب در بُعد اجتماعی، حفظ و استیفای نیروی کار در سطح جامعه است. در مقابل، بیحجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذتهای جنسی از محیط و کادر خانواده به اجتماع، و در نتیجه، تضعیف نیروی کار افراد جامعه میگردد. بدون تردید، مردی که در خیابان، بازار، اداره، کارخانه و … همواره با قیافههای محرّک و مهیّج زنان بدحجاب و آرایش کرده مواجه باشد، تمرکز نیروی کار او کاهش مییابد. برخلاف نظامها و کشورهای غربی، که میدان کار و فعالیتهای اجتماعی را با لذتجوییهای جنسی درهم میآمیزند،(4) اسلام میخواهد با رعایت حجاب و پوشش، محیط اجتماع از اینگونه لذتها پاک شده، و لذتهای جنسی، فقط در کادر خانواده و با ازدواج مشروع انجام شود(5)
د) فایدهی حجاب در بُعد اقتصادی
استفاده از حجاب و پوشش، به ویژه در شکل چادر مشکی، به دلیل سادگی و ایجاد یکدستی در پوشش بانوان در بیرون منزل، میتواند از بُعد اقتصادی نیز تأثیر مثبت در کاهش تقاضاهای مدپرستی بانوان داشته باشد؛ البته به شرط اینکه خود چادر مشکی دستخوشِ این تقاضاها نگردد. متأسفانه بعضاً مظاهر مدپرستی در چادرهای مشکی نیز مشاهده میگردد، به گونهای که برخی از بانوان به جای استفاده از چادرهای مشکی متین و باوقار، به چادرهای مشکی، توری، نازک و دارای طرحهای جِلف و سبک که با هدف و فلسفه حجاب و پوشش تناسبی ندارند روی میآورند.
یکی از دانشجویان محجبه دربارهی رواج فرهنگ مدگرایی در خاطرات قبل از انقلاب خود گفته است:
یادم میآید آن وقتها که حجاب نداشتم، اگر دو روز پشت سر هم قرار بود که به خانهی کسی بروم، لباسی را که امروز پوشیده بودم، حاضر نمیشدم فردا بپوشم! احساس میکردم مسخره است و سعی داشتم حتی اگر شده، لباس دیگران را به عاریه بگیرم و بپوشم، تا من هم با لباس جدیدی رفته باشم. این کارها واقعاً رفاه حال و راحتی را از خانمها سلب کرده بود(6)
علاوه بر فواید یاد شده، به طور فهرستوار فواید و آثار دیگری نیز برای حجاب و پوشش میتوان نام برد، که مهمترین آنها عبارتند از:
ـ حفظ ارزشهای انسانی؛ مانند عفت، حیا و متانت در جامعه و کاهش مفاسد اجتماعی.
ـ هدایت،کنترل و بهرهمندی صحیح و مطلوب از امیال وغرایز انسانی.
ـ تأمین و تضمین سلامت و پاکی نسل افراد جامعه(7)
حال این حجابی که این فواید را دارد کدام است.
آن حجابی می تواند این فواید را ردبر داشته باشد که کامل باشد یعنی تمامی مواضع بدن زن که حالت تحریکی برای مرد را داشته باشد پوشانده شود و حتی زینت هایی که باعث تحریک می شوند را نیز بپوشاند.
حال این سوال مطرح است که آیا یک شاخه موی زن مرد را تحریک می کند؟؟ که زن آن را نیز بپوشاند؟
باید گفت که خدا به عنوان خالق انسانها قانون گذار است و قانون را برای کل جامعه وضع کرده است و کلیت افراد را در نظر گرفته است و حدود حجاب را بیان می فرماید که باید تمام مو ها حتی یک شاخه آن هم پوشیده شود چرا که افرادی در جامعه هستند که با همین یک شاخه نیز تحریک می شوند و قرآن درباره صدای نازک زن این هشدار را می دهد که " فلا یخضعن فی القول" که مبادا افرادی که ضعیف الایمان هستند به این واسطه تحریک شوند.
پس اولا حکم کلی است و ناظر به نوع ثانیا افراد جامعه همه در یک سطح نیستند و برخی نفسشان در برخورد با بد حجابی ضعیف تر است و باید ملاحظه آنها نیز بشود.
و عرض شد که تنها فایده حفظ حجاب عدم تحریک مردان نیست بلکه حجاب در جامعه باعث رشد معنوی زن نیز می گردد و گوهر عفت او را محافظت می نماید.
پس رعایت تمام حدود حجاب حتی در فرض عدم تحریک مردان هم مصالحی دارد که رعایت آن را بر انسان لازم می دارد.
اما درباره این که نگاه به زنان خارجی(غیر مسلمان) باعث تحریک نمی شود :
باید گفت که در این جا دو بحث است یکی حفظ حجاب و حدود آن (بنا بر مصالح و مفاسد) و یکی هم بحث نگاه که به چه مواضعی از بدن زن مسلمان یا غیر مسلمان می شود نگاه کرد:
آنچه که مسلم است نگاه با شهوت و قصد تحریک و حتی نگاهی که خوف گناه در آن می رود از ناحیه هیچ مردی به زنی و هیچ زنی به مردی و حتی نگاه زن به زن و مرد به مرد نیز جایز نمی باشد و حتی نگاه با ریبه مرد به صورت زن(که از موارد مجاز باز بودن در حجاب برای زن است) که حتی آرایش هم نکرده باشد حرام است و جایز نیست و حتی به هیچ موضعی از بدن زن غیر مسلمان با قصد لذت جایز نیست.
اما نگاه بدون لذت و ریبه به زن مسلمان حدودی دارد و به زن غیر مسلمان هم حدودی دارد که آن هم به خاطر مصالحی است که خدا آن حکم را وضع کرده است. که همان حرمت و حیا و عفت در زن مسلمان است و رعایت حریم او و شخصیت او . که خدا زن را برای آن خلق کرده است.
علامه طباطبایی اين بخش را مورد مداقه قرار داده و تعليل را به اينصورت مطرح ميكنند كه زن حجاب داشته باشد تا به عفاف و حيا شناخته شود (2) و اين مورد در اجتماع كاربرد بسياري هم در جنبه هاي فردي هم اجتماعي و هم خانوادگي دارد و اين مساله علاوه بر ايجاد امنيت نسبي براي زن موجب ايجاد ديدگاهي ارزشي و محترمانه به او خواهد شد نه ديدگاهي جنسيتي .لذا علت حجاب هر چند به خانواده و اجتماع سود ميرساند و مرد نيز به تبع آن از گناه باز داشته مي شود اما علت آن به زن و مصالح اومربوط مي شود زيرا زن چه حجاب داشته باشد و چه بي حجاب باشد تكليف و وظيفه غض بصر از مرد برداشته نمي شود و او ملزم به عفاف و كنترل نگاه است در غير اينصورت با وجود حكم حجاب ، اساسا نه وجود تكليف شرعي غض بصر براي مرد معنا داشت و نه اعمال مجازات براي مردان متجاوز معنا دار بود زيرا اين زن بود كه با طفره رفتن از حجاب منجر به گناه مرد مي شد اما اينگونه نيست مرد موظف و مكلف به غض بصر است چه زن به تكليف حجاب عمل نمايد و چه عمل ننمايد .در واقع در اسلام بار سلامت اجتماع از بعد آلودگي هاي اخلاقي و مشخصا جنسي ، صرفا بر دوش زن نهاده نشده است . البته زنان با رعايت حجاب ، هم خود را اهل حيا ، عفت و تقوا معرفي ميكنند و از جلب مزاحمت نسبت به خود ميكاهند و هم اين عمل آنان متقابلا به سلامت و پاكي فضاي جامعه كمك بسيار خواهد نمود اما حقيقتا اينگونه نيست كه بار اين مساله ي اجتماعي صرفا بر عهده زنان باشد زيرا زن و مرد هر دو وظايف و تكاليف مشخصي در برخوردهاي اجتماعي دارند كه در قران كريم بدان ها تصريح شده است :
قل للمومنين يغضوا من ابصارهم ويحفظوا فروجهم...( نور/30)
وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا...(نور/31)
لذا مرد نيز وظيفه غض بصر دارد و عدم انجام تكليف يك طرف ، موجب سلب تكليف از طرف مقابل نمي شود ، فضاي جامعه هر گز با عمل يكطرفه به فضايي پاك و امن مبدل نمي شود و توصيف قران كريم نيز از امنيت برخاسته از حجاب توصيفي صد در صدي نيست :
ذلك ادني ان يعرفن فلايوذين
اين نزديكتر است ...
صد در صد نيست بلكه نزديكترين و مطمئن ترين راه است زيرا شاخصه امنيت در جامعه صرفا با حجاب تامين نميشود چه بسا زنان پاكدامن ، محجبه و عفيف كه مورد تعرض قرار گرفته اند زيرا امنيت لازم يا در اجتماع وجود نداشته و يا بي عفتي و عدم التزام به تكليف شرعي از سوي مردي بي تقوا ، وي را در معرض آسيب قرار داده است .
لذا تامين فضاي پاك و سالم در جامعه امري دو طرفه و حاصل عمل به تكليف در مرد و زن است .
اما بحث یک مقدار مو:
آیا یک شاخه مو باعث بر هم زدن نظام حجاب می شود یا نه؟
باید گفت که آیا یک پک زدن به سیگار باعث اعتیاد فرد به سیگار می شود یا نه؟ چرا والدین حتی راضی نمی شوند فرزندشان یک پک هم به سیگار بزند و او را از این کار باز می دارند؟؟
واضح است که شکستن حدود مقدمه ای برای برداشتن آن است و هیچ عاقلی راضی به آن نمی شود و خدا که رئیس عقلا است بلکه خالق عقل است راضی بدان نیست.
منابع:
1.برای آگاهی از ابعاد گسترش این حرص و ولع ر.ک: جلال رفیع، یادداشتها و رهآوردهای سفر نیویورک، در بهشت شدّاد آمریکای متمدن، آمریکای متوحش.
2.احمد صبوری اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج 3، ص 302.
3.غلامعلی حداد عادل، فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، ص 69ـ70
4.برای آگاهی از گسترهی کشانده شدن لذتهای جنسی به محیطهای کاری و اجتماع، و اعترافات صریح بعضی از زنان کشورهای غربی دربارهی مزاحمتهای جنسی نسبت é ê به زنان و کودکان، ر.ک: احمد صبوری اردوباری، بهایِ یک نگاه؛ محمدتقی فلسفی، کودک از نظر وراثت و تربیت، ج 2، و روحالله حسینیان، حریم عفاف.
5.سه بُعد قبل، از کتاب مسئلهی حجاب، استاد مطهری، ص 84ـ94، (با دخل و تصرف) اقتباس شده است.
6.ر.ک: احمد اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج 3، ص 222.
7.برای آگاهی بیشتر دربارهی آثار و فواید حجاب و پوشش ر.ک: مجموعه مقالات پوشش و عفاف، دومین نمایشگاه تشخص و منزلت زن در نظام اسلامی؛ همچنین دربارهی ضررهای بدحجابی ر.ک: اسدالله محمدینیا، آنچه باید یک زن بداند، بخشهای 3، 4 و 5.