ده ویژگی عاطفی و فردی نوجوانان

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ده ویژگی عاطفی و فردی نوجوانان

عبور از جاده هاي پر پيچ و خم زندگي هميشه به آساني ممكن نيست و در اين ميان دوران پرمخاطره نوجواني از سخت ترين گذرگاه هاي مسير زندگاني به شمار مي رود. نوجواني در واقع برزخي بين كودكي و جواني است.

اين دوره آكنده از رفتارهاي متناقض، غرايز طوفان وار و تشنج زا مي باشد. در عين حال اين سنين نويدبخش تولدي دوباره در تمامي عرصه هاي جسمي، اجتماعي و ارزشي است؛ همچنين مي توان از اين ايام به عنوان «نقطه عطف زندگي» ياد نمود.
از همين روست كه روانشناسان نوجواني را با القاب و عناويني همچون «دوران منفي»، «زندگاني تشنج انگيز»، «دوران طوفان و فشار»، «تولد جديد» و... نام گذاري نموده اند. (1)
* نوجواني و ويژگي ها
نوجواني، دوراني انتقالي است، مانند هر مرحلۀ انتقالي دچار نوعي ابهام است، همين ابهام باعث نوعي گم گشتگي مي شود. او در اين مرحله، نه كودك است و نه بزرگسال. اگر كودكانه رفتار كند، مورد سرزنش قرار مي گيرد و چنانچه بخواهد همانند بزرگترها عمل نمايد، با توجه به عدم تجربه كافي دچار مشكلاتي جدي خواهد شد. اين مسئله همراه جهش و تغييرات فيزيكي، عاطفي، جنسي و تغيير در نوع نگرش هاي ارزشي - اجتماعي، ويژگي هاي متفاوتي را براي نوجوان به دنبال مي آورد كه به برخي از آنها اشاره می گردد.
*ويژگي هاي عاطفي (فردی)
*عدم تعادل و بي ثباتي عاطفي:
نوجوان به سرعت خشمگين مي شود و در كنترل رفتار خويش ناموفق عمل مي كند. از سوي ديگر حاضر نيست به سخن و توصيه اطرافيان توجه نمايد، اما به زودي پشيمان شده، خود را سرزنش مي كند. از خصوصيات برجسته وي در اين دوره، زود رنجي او است كه وابسته به غدد داخلي و ترشحات هرموني و نوع تربيت و آموزش وي مي باشد.
*گرايش به همسالان:
به سوي دوستان و همسالانش گرايش دارد و دايره دوستي هايش را افزايش مي دهد. از اين رو ارزش بزرگسالان و والدين نزد او رو به كاهش مي گذارد و سطح ارتباط او با آنان پايين مي آيد. در واقع نوجوان در اين مرحله به سوي استقلال عاطفي گام برمي دارد.
*انتقاد ناپذيري:
نوجوان، تحمل شنيدن انتقاد را ندارد، اما به شدت از ديگران انتقاد مي كند. او ممكن است انتقاد را تا آنجا ادامه دهد كه روابط صميمانه خويش با والدين اش را به مخاطره بياندازد.
*از خود گذشتگي:
حس فداكاري در او جلوه گر مي شود و در برابر ستم مي ايستد و حاضر نيست در برابر حرف زور ساكت بماند.
*احساس شخصيت:
تلاش مي كند به ديگران بقبولاند فردي مستقل و كارآمد است؛ از اين رو از هر نوع بي توجهي آزرده خاطر مي شود و به شدت موضع گيري مي كند.
*نااميدي:
در صورت شكست دچار ياس و افسردگي مي گردد. در مواقعي به گوشۀ تنهايي پناه مي برد و در حالت هاي افراطي به خاطر فرار از احساس سرشكستگي دست به بزه و خطا مي زند.
* وضع ظاهري:
مقداري از وقت خود را صرف وضعيت ظاهري خود مي كند و سعي دارد خود را شخصي آراسته بنماياند. وي برخلاف دوران كودكي در پوشش و آرايش ظاهر خود سختگيري به خرج مي دهد و همين امر سبب درگيري او با مربيان و والدين مي شود.
* تخيل:
نوجوان در اين دوران به خيال پردازي روي مي آورد و دنيايي رؤيايي براي خود مي سازد. اين مسئله گاه آن چنان شدت مي گيرد كه موجب سرزنش وي از سوي اطرافيان مي گردد.
* آينده نگري:
در عين حال نوجوان به سوي آينده نيز نيم نگاهي دارد و نگران سرنوشت تحصيلي، شغلي، اقتصادي، خانوادگي و اخلاقي خويش است. همين مسئله در مواردي وي را دچار پريشاني و اضطراب خاطر مي نمايد. (2)
* دوستي ها:
روان شناسان در اين دوران دست كم سه نوع دوستي را بيان مي كنند:
(1): دوستي هايي كه نوجوان با همجنس و همسال خويش برقرار مي كند. اين نوع دوستي ها با تقديم هديه و احساسات پاك به اوج خود مي رسد و نوعي انحصارطلبي در آن مشاهده مي شود.
(2): نوجوان گاه با كودكان خردسال روابط صميمانه برقرار مي سازد و به حمايت از آنها مي پردازد. در اين گونه موارد از آنجا كه احتمال انحراف هاي جنسي وجود دارد مناسب است به دقت اين روابط مورد توجه والدين و مربيان قرار گيرد.
(3): در نوع سوم دوستي بين نوجوان و شخص بزرگسال تر رخ مي دهد. در اين حال شخص بزرگ تر طرف اعتماد نوجوان قرار مي گيرد، حتي ممكن است اين رابطه به ارتباطي تنگاتنگ بدل شود. در اين موارد می بايست خانواده و اطرافيان نوجوان بر اين نوع دوستي نظارت كاملي را اعمال نمايند و از پاكي و صداقت دوست بزرگسال مطمئن شوند. (3)

*پي نوشت:
1) نك: روانشناسي نوجواني، بلرو جونز، ترجمه رضا شاپوريان؛ همچنين «بلوغ »، موريس دبس، ترجمه حسن صفاري و دنياي نوجوان، محمد رضا شرفي، ص 27.
2) جهت اطلاع بيشتر نك. هلن شاگتر و چنگيز بوئر، مشكلات نوجوانان، و راه حل آنها، ترجمه مجتبي جواديان.
3) دنياي نوجوان، دكتر محمد رضا شرفي، ص 157.

نویسنده:علی اقلیدی نژاد

منابع خارجی برای روانشناسی نوجوانان مسلمان خیلی معتبر نیست وجای بحث داره

سلام علیکم
تجربه کار با طیف های مختلف از نوجوانان و نیز تتبع در منابع اسلامی قسمتی از گزارش فوق را مورد انتقاد قرار می دهد مثلا:

مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
نوجوان به سرعت خشمگين مي شود

خشم سریع نمی تواند نشانی از شخصیت همه نوجوانان باشد! بلکه هر کسی اعم از نوجوان و یا بزرگسال وقتی مورد بی احترامی قرار گیرد خشمگین می شود. این ربطی به سرعت خشم در نوجوان ندارد! بگونه ای مسئله بازتاب داده شده است انگاری نوجوان بی جهت دارای خشم می شود و تنها خصوصیتی هرمونی و شخصیتی اوست که او را خشمکین می سازد و حال آن که اینگونه نیست!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
به سوي دوستان و همسالانش گرايش دارد و دايره دوستي هايش را افزايش مي دهد. از اين رو ارزش بزرگسالان و والدين نزد او رو به كاهش مي گذارد و سطح ارتباط او با آنان پايين مي آيد.

این خصوصیت ربطی به سن نوجوانی ندارد بلکه مربوط به شخصیت نوجوان است که چقدر برون گرا یا درون گرا است! بسیاری از نوجوانان نیازی برای ارتباط گیری افراطی با همسن خود ندارند بلکه همچنان وابسته عاطفی والدین خود باقی می مانند. خصوصا نوجوانانی که تک پسر هستند کمتر تمایل به ارتباط گیری با همجنسان خود را دارند!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
نوجوان، تحمل شنيدن انتقاد را ندارد،

چه کسی تحمل انتقاد را دارد که نوجوان ندارد؟! اگر انتقاد در پوشش مناسب گفته شود و فرد انتقاد شونده تشخیص دهد که انتقاد کننده در انتقاد خود منصف و نیز خیر خواه است انتقاد را می پذیرد و لذاست که بسیاری از مربیان و دوستان می توانند انتقادهای سازنده به نوجوان داشته باشند و او این انتقادات را از این افراد بخوبی می پذیرد!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
حس فداكاري در او جلوه گر مي شود و در برابر ستم مي ايستد و حاضر نيست در برابر حرف زور ساكت بماند.

نمی دانم رابطه از خود گذشتی با ایستادن در مقابل زور چیست؟ آیا این دو مفهوم تلازم دارند؟ ظاهرا که اینگونه نیست زیرا افرادی هستند در مقابل ستمی که به آنها می شود می ایستند ولی نه نسبت به ستم به دیگری این ایستادگی را لزوما دارند و نه خود تا مرز از جان گذشتن در مقابل ستم می ایستند.
و نیز بسیار از نوجوانان هستن ستم را می پذیرند. آیا کم دیده اید نوجوانانی که در کلاس احساس ضعف می کنند لذا تابع قوی ترهای از خود در کلاس می شوند؟
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
تلاش مي كند به ديگران بقبولاند فردي مستقل و كارآمد است؛

چقدر خوب بود همه نوجوانان این چنین بودند. احساس ضعف در انجام کارهایی که واقعا توقع می رود نوجوان بتواند آنها را انجام دهد در بسیاری از نوجوانان دیده می شود!
بسیاری از نوجوانان عادت نموده اند بسیاری از کارهای آنان را بزرگتر ها انجام دهند و مدام جمله: «نمی توانم» را تکرار می کنند! و وقتی کاری به آنها واگذار می کنی سؤالات زیادی از نحوه انجام آن کار می پرسند که این حکایت از عدم اعتماد به نفس و در نتیجه عدم اعتقاد به کارآمدی خود می کند!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
در صورت شكست دچار ياس و افسردگي مي گردد.

قرآن این خصوصیت را در باره همه انسانها می گوید. إِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَيَؤُسٌ قَنُوطٌ (فصلت: 49) اختصاص به نوجوان ندارد! حتی نمی شود گفت در نوجوان این خصوصیت بیشتر نمایان است!
بسیاری از نوجوانان مقاومتر از والدین خود در مشکلات هستند چه بسیار از پدرانی که در مقابل شکستها شکسته اند و رو به اعتیاد آورده اند ولی نوجوانان آنها مسیر درست زندگی را پی گرفته اند!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
مقداري از وقت خود را صرف وضعيت ظاهري خود مي كند و سعي دارد خود را شخصي آراسته بنماياند. وي برخلاف دوران كودكي در پوشش و آرايش ظاهر خود سختگيري به خرج مي دهد و همين امر سبب درگيري او با مربيان و والدين مي شود.

این خصوصیت اختصاص به نوجوان ندارد زیرا غیر از کودکان و سالخوردگان این چنین وضعیتی دارند!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
نوجوان در اين دوران به خيال پردازي روي مي آورد و دنيايي رؤيايي براي خود مي سازد.

ساختن دنیای رؤیایی خصوصیت بشر است! همین محققی که این متن را نوشته است نیز در دنیای رؤیایی خود تصور کرده جرفهای علمی را زده است! من هم که نوشته های او را نقد می کنم تصور می کنم حرفهایم درست است و از او بیشتر می فهمم! قرآن دنیای را برای دنیاداران دار غرور می نامد! جایی که همه اش فریب است و خیالات است و واقعیتی در آن نیست!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
در عين حال نوجوان به سوي آينده نيز نيم نگاهي دارد و نگران سرنوشت تحصيلي، شغلي، اقتصادي، خانوادگي و اخلاقي خويش است. همين مسئله در مواردي وي را دچار پريشاني و اضطراب خاطر مي نمايد.

نگاه به آینده و اضطراب از حوادث آینده مایه اصلی همه اضطرابها و تشویشهاست! حال چطور است نوجوان در این جا خاص شده است؟! در میان انسانهای مشوش بخاطر آینده مبهم کمترین تشویش را نوجوان دارد!
مدیر فرهنگی;727284 نوشت:
روان شناسان در اين دوران دست كم سه نوع دوستي را بيان مي كنند:

نمی دانم چرا جزء این سه دسته دوستی ذکری از دوستی با جنس مخالف نشده است! بلوغ جنسی در نوجوان او را به شدت نسبت به جنس مخالف حساس و متمایل می سازد!
**
در کل نظر من این است منابع اسلامی مخالف خاص نشان دادن افراطی طبقات سنی جامعه است! و این طبقه بندی و ذکر خصوصیات متعدد خاصیت فرهنگ الحادی و کثرت گرایی غرب است که بین روانشناسان ما نیز رواج پیدا کرده است و بعضی آشنایان با منابع اسلامی را نیز متأسفانه و متعجبانه فریفته خود نموده است1
توصیه من به همه مرتبطین با کودکان، نوجوان، جوانان، سالخوردگان، و زنان این است که در نوع برخوردشان تا برایشان امکان دارد ملاک سن و جنس را عاملی تعیین کننده قرار ندهند آن وقت خواهند دید چقدر موفق خواهند بود در اتباط گیری با طبقات مختلفی از مردم!
و ما به تجربه دریافته ایم فرق بین طبقات سنی مردم تنها در همان اندازه است که منابع اسلامی به آن اشاره نموده اند! که البته بیان این تفاوتها در حوصله این مقال نمی گنجد!

[="Tahoma"][="Black"]سلام

روح بخش;739978 نوشت:
بگونه ای مسئله بازتاب داده شده است انگاری نوجوان بی جهت دارای خشم می شود و تنها خصوصیتی هرمونی و شخصیتی اوست که او را خشمکین می سازد و حال آن که اینگونه نیست!

دلیل شما برای رد این موضوع چیست؟

مراحل رشد با ویژگیهای خاص خودشان در نظر گرفته می شوند،البته که گاهی بی جهت نیز خشمگین شده و دست به رفتار پرخاشگرانه هم خواهد زد. عوامل و زمینه های زیستی و همچینین روانشناختی و... در این قضیه دخالت خواهد داشت

اغلب نوجوان (12-19 سالگی) خشم را با پرخاشگری جواب می دهد، ولی یک جوان و میانسال و سالمند در مقابل همان محرک می تواند شکیبایی پیشه می کنند.کنترل رفتار برای یک نوجوان سخت است ، زودرنج و آستانه تحملش پایین است ولی زود هم پشیمان می شود و خود را نیز سرزنش می کند...

و همچنین بقیه موارد که اشاره داشته اید (انتقاد، ازخودگذشتگی، احساس ضعف و....) با توجه به مراحل رشدی دارای آستانه های تحمل متفاوتی است، بنابراین نمیتوان با همه در سنین مختلف یک برخورد و از همه یک انتظار را داشت .

مقاله فوق اشاره به تغییرات گوناگونی که در جسم و روان یک نوجوان بوجود میاید و نیازهای جدیدی در وی ایجاد می کند دارد.که فعلا به موضوع عاطفی پرداخته است.
برخورد نادرست با این نیازها از یکطرف ، افزایش هیجان از طرف دیگر می تواند زمینه ایجاد رفتاری مثل پرخاشگری و ناسازگاری باشد.[/]