جمع بندی سندیت مسجد حمکران

تب‌های اولیه

10 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
سندیت مسجد حمکران

به نام خدا

قبلا سوالی با این موضوع درج شد ولی به هیچ وجه مرا قانع نکرد
پیوند مطلب در سایت اسک قرآن

سلام و خسته نباشید خدمت شما
مدتی است ماجرای مسجد جمکران مرا مشغول کرده است ولی هیچ کجا پاسخی برای آن نمیابم.لطفا اینگونه پاسخ ندهید که حالا چه فرقی میکند مسجد به دستور امام زمان باشید یانه یا اینکه مساجد کلا فرقی ندارند یا اینکه چندان مهم نیست و یا هزاران حرف دیگر؟ با تشکر
آنچه من در مطالعاتم به آن دست یافتم :
۱-در کتاب نجم الثاقب که داستان مسجد جمکران به نقل از تاریخ قم نقل شده اما اثری از این روایت در تاریخ قم نیست!!!!!.
۲-نقل شده این ماجرا در اصل از مونس الحزین اثر شیخ صدوق آمده اما اثری از این اثر در رجال شیوخ؛طوسی و نجاشی نیست و علی الظاهر اثر فتال نیشابوری مولف روضه الواعظین بوه است.
۳-ماجرای مسجد جمکران به ۱۳ سال بعد از وفات شیخ صدوق باز میگردد پس ناممکن است اثر ایشان باشد.
۴-فرض را بر این قرار دهیم که این ماجرا در کتاب روضه الواعظین نگارش شود اما سلسله روایی آن به افرادی باز میگردد که در سالهای ۳۸۰ یا مدتی بعد میزیسته اند اند و فتال متوفی حدودا ۵۰۰ قمری است یعنی قرن ششم!!و این رویداد به ۳۸۸ باز میگردد
۵-برخی شکی در زندگی شیخ صدوق نموده اند که متوفی بیست سال قبل یا بیست سال بعد از تاریخ مذکور ماست اما میتوان ادعا کرد تا آن زمان اثری از خط کوفی بی نقطه نبوده است.
۶-بسیاری از علما همچون آیه الله بروجردی و حائری به جمکران رفته اند و آیه الله مکارم و آیه الله بهجت نیز آن را توصیه کرده اند اما با احترامی که برای ایشان قائلم این حرفها مرا قانع نمیکند شاید صلاح مسلمانان را در این میدیده اند که سکوت کنند یا فرا بخوانند .نمیدانم!اما همانطور که حجاب ما چون حضرت فاطمه و حضرت زینب و بزگان به سر میزده اند بر ما واجب نشده،مسجد جمکران هم با سخن این بزرگان برای من ثابت نمی شود.اگر می شود لطفا به جای اینکه این حرفها را نقل کنید،از آنها بپرسید دلیل فراخوانی ایشان چیست و اگر اثبات شده است برای ما نیز اثبات کنید.

با این همه تناقض چگونه میتوان صحت این روایت و مسجد را پذیرفت؟لطفا پاسخی دهید که مو لای درز آن نرود !! و مرا سردرگم تر نکنید
باتشکر

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد عماد

سلام علیکم

در مورد مسجد جمکران اتفاقا

mohammad.sh;723075 نوشت:
حالا چه فرقی میکند مسجد به دستور امام زمان باشید یانه یا اینکه مساجد کلا فرقی ندارند یا اینکه چندان مهم نیست و یا هزاران حرف دیگر؟

باید همین را گفت چرا که این مسجد جزء اعتقادات شیعه نیست که با متزلزل شدن سند آن شیعه متزلزل شود، مسجدی ساخته شده، سندی وجود دارد که به دستور امام زمان ساخته شده است،حال اگر این سند مخدوش شود هیچ اتفاقی نمی افتد از مسجد سند دار به مسجد منسوب به امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف تنزل پیدا می کند، امام قداستش سر جایش هست چرا که اولا مسجد است و ثانیا قرنهاست مامن و دوستداران امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف می باشد
مطلبی در سایت حضرت الله العظمی شبیری زنجانی از قول والدشان دیدم ، جالب است
پدر ایشان آیه الله سید احمد زنجانی در کتاب الکلام یجرالکلام آورده:
قدمگاه سر راه مشهد را ملاحظه كن؛ با اينكه پيش مردم غالباً مورد شبهه و احتمال هم نيست معذلك به محض انتساب به اين خانواده احترام پيدا نموده نگارنده به قصد تماشا مشرّف شدم كه ببينم چه بساطى در آنجا چيده‏اند؟ هنگام ورود هم چندان رعايت ادب نكردم. زيارت‏نامه‏خوان خواست زيارت بخواند گفتم خودم بلدم. بعد به او گفتم مى‏خواستى چه زيارتى بخوانى؟ السلام عليك يا سنگ الله؟ گفت: نه؛ ما همان زيارت متعارفه «السلام عليك يا أبا عبد الله» را مى‏خوانيم آن وقت بنده ملتفت شده با خود گفتم جايى كه در آنجا هر روز چند صد بار سلام، حضور مبارك عرض مى‏نمايند و ناچار به يكى از آنها جواب هم مى‏آيد البته همچو جایى، مورد تقديس است،
آن دم، درِ بقعه را بوسيده تدارك مافات نمودم.(1)
1.http://zanjani.net/index.aspx?pid=99&articleid=66306

mohammad.sh;723075 نوشت:
۱-در کتاب نجم الثاقب که داستان مسجد جمکران به نقل از تاریخ قم نقل شده اما اثری از این روایت در تاریخ قم نیست!!!!!.

فرمایش شما وقتی صحیح است که تاریخ قم موجود تمام تاریخ قمی باشد که مولف آن تالیف کرده است با مراجعه که کتاب تاریخ قم در می یابیم که این کتاب در بیست باب و ۵۱ فصل تألیف شده است، ولی ترجمه فارسی موجود فقط شامل پنج باب نخست این کتاب است و از سایر ابواب تنها از طریق فهرست مندرج در مقدمه مؤلف اطلاع داریم(1) حال چگونه می توان به ضرس قاطع ادعا کرد که در تاریخ قم چنین چیزی نیامده است وحال آنکه به همه تاریخ قم دسترسی نداریم و چه بسا محدث نوری به آن دسترسی داشته است ، البته ایشان تصریح می کنند که سیداحمد حسینی عاملی، نواده محقق کرکی و مؤلف منهاج الصفوی (سال تألیف : ۱۰۱۳) نسخه عربی کتاب را در اختیار داشته است.(2) آقامحمدعلی بهبهانی نیز در حاشیه بر نقدالرجال از اصل تاریخ قم استفاده کرده است(3)
به گزارش میرزا علی اکبر فیض قمی در تذکرة شعرای قم نسخه‌ای از متن عربی تاریخ قم در دوره قاجاریه در اصفهان کتابخانه میرزا سید محمد شهشاهی بوده است.(4) همچنین سید محسن امین از وجود نسخه‌ای از کتاب در کتابخانه حسینیه شوشتریها در نجف خبر داده است.
اینهمه نسخه تا قرن چهارده بوده ولی الان نسخه ای از ترجمه تاریخ قم آنهم ناقص وجود دارد، ایا می توان ادعا کرد که در تاریخ قم فلان مطلب نیامده است نهایت می توان گفت در تاریخ فعلی چنین چیزی نیست
از این گذشته آنچه در مورد تاریخ قم فعلی است یکی از ترجمه هاست چرا که مولف این کتاب ابوعلی حسن بن محمدبن حسن قمی در قرن چهارم است.(6) و مترجم تاریخ قم موجود حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک قمی در قرن نهم است(7) ولی از آنچه از قراین بر می آید این تاریخ ترجمه دیگری نیز داشته است زیرا محدث نوری از ترجمه دیگری خبر می دهد که سیداحمد حسینی عاملی از آن نقل کرده است(8)
با توجه به مطالب فوق کسی می تواند ادعا کند در تاریخ قم بحث مورد نظر نیامده که اولا متن اصلی و کامل وهمچنین ترجمه ها را کامل دیده باشد سپس بگوید فلان مطلب در تاریخ قم نیامده است.
1. حسن بن محمد قمی، کتاب تاریخ قم، ترجمة حسن بن علی قمی، چاپ جلال الدین طهرانی، تهران ۱۳۶۱ ش، ص۱۶ـ۱۹
2. حسین بن محمدتقی نوری، مستدرک الوسائل، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۸ـ۱۳۲۱، چاپ افست تهران ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳؛ ج ۳، ص۳۶۹
3. همان
4. نسخة خطی کتابخانة عمومی حضرت آیة اللّه العظمی نجفی مرعشی،ش ۱۴۵
5. سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۵، ص۲۴۷
6. تاریخ قم،ص۴، ۵۸،۹۱.
7. کتاب قم، مقدمة حسن بن علی قمی، ص۲ـ۳
8. محدث نوری، ۱۳۲۰؛ ج ۳، ص۳۶۹
.

mohammad.sh;723075 نوشت:
در کتاب نجم الثاقب که داستان مسجد جمکران به نقل از تاریخ قم نقل شده اما اثری از این روایت در تاریخ قم نیست!!!!!.
۲-نقل شده این ماجرا در اصل از مونس الحزین اثر شیخ صدوق آمده اما اثری از این اثر در رجال شیوخ؛طوسی و نجاشی نیست و علی الظاهر اثر فتال نیشابوری مولف روضه الواعظین بوه است.

این مطلب نمی تواند اصل داستان را خدش
ه دار کند نهایتا می توان گفت که محدث نوری اشتباه کرده و بجای اینکه مولف این کتاب را فتال نیشابوری معرفی کند شیخ صدوق معرفی کرده ولی در اصل داستان که خدشه وارد نمی شود

mohammad.sh;723075 نوشت:
ماجرای مسجد جمکران به ۱۳ سال بعد از وفات شیخ صدوق باز میگردد پس ناممکن است اثر ایشان باشد.

اگر بگوییم کتاب متعلق به فتال نیشابوریست که هست این مشکل نیز حل می شود

mohammad.sh;723075 نوشت:
فرض را بر این قرار دهیم که این ماجرا در کتاب روضه الواعظین نگارش شود اما سلسله روایی آن به افرادی باز میگردد که در سالهای ۳۸۰ یا مدتی بعد میزیسته اند اند و فتال متوفی حدودا ۵۰۰ قمری است یعنی قرن ششم!!و این رویداد به ۳۸۸ باز میگردد

چرا روضه الواعظین؟ در کتاب مونس الحزین است نه روضه الواعظین

mohammad.sh;723075 نوشت:
سیاری از علما همچون آیه الله بروجردی و حائری به جمکران رفته اند و آیه الله مکارم و آیه الله بهجت نیز آن را توصیه کرده اند اما با احترامی که برای ایشان قائلم این حرفها مرا قانع نمیکند شاید صلاح مسلمانان را در این میدیده اند که سکوت کنند یا فرا بخوانند .نمیدانم!اما همانطور که حجاب ما چون حضرت فاطمه و حضرت زینب و بزگان به سر میزده اند بر ما واجب نشده،مسجد جمکران هم با سخن این بزرگان برای من ثابت نمی شود.اگر می شود لطفا به جای اینکه این حرفها را نقل کنید،از آنها بپرسید دلیل فراخوانی ایشان چیست و اگر اثبات شده است برای ما نیز اثبات کنید

این مطلب نیز پست اول بنده را تایید می کند
برفرض که اصل داستان ساختگی باشد اما با توجه به تمسک بزرگانی که نام برده اید توجه به این مکان خالی از وجه نیست.
حکم شرعی نیست که اثبات شود همین که دلیل قطعی بر ردش نداریم کافی است که مورد توجه قرار گیرد
ضمنا سابقه مسجدی در جمکران به سال 67 هجری یعنی بیشتر از 300سال از تاریخ حسن بن مثله بر می گردد زیرا در سال ۶۷ ق خطاب اسدی به جمکران قم آمده و در آن مسجدی بنا نمود(1) حال بر فرض اینکه این داستان جعلی باشد باز جایی که بیش از 1300سال مسجد است قابل احترام هست یا نه؟

1. تاریخ قم، ص۳۸

عماد;727235 نوشت:

اگر بگوییم کتاب متعلق به فتال نیشابوریست که هست این مشکل نیز حل می شود

چرا روضه الواعظین؟ در کتاب مونس الحزین است نه روضه الواعظین
۳۸


در بحارالانوار نیز آمده ابن بابویه قمی شیخ صدوق بدون هیچ کم و کاست که ایشان شیخ صدوق است نه فتال! نمیدانم،شاید علامه نیز در این نسخه ها سردرگم شده اند و فتال را ابن بابویه نوشته اند!

خدا را شکر شما کتمان حقیقت نکردید
هرکجا میرفتم و میخواندم همه تلاشها برای این بود که اثبات کنند سندیت تاریخی دارد و ...
جایگاه امام زمان(عج) برای من با یک مسجد اثبات نشده که با یک مسجد اعتقادم به ایشان را از دست بدهم یا دین و ایمانم را از این مسجد نگرفته ام که حالا این دین و مذهب برایم رنگ ببازد
میخواستم حقیقت این که احتمال دارد این مسجد پیشینه تاریخی نداشته باشد و یا صرفا توسط محبین اهل بیت ساخته شود برایم روشن شود
البته آیت الله مکارم هم نظر دارند که سندش مخدوش نمی شود

لینک

mohammad.sh;727294 نوشت:
در بحارالانوار نیز آمده ابن بابویه قمی شیخ صدوق بدون هیچ کم و کاست که ایشان شیخ صدوق است نه فتال! نمیدانم،شاید علامه نیز در این نسخه ها سردرگم شده اند و فتال را ابن بابویه نوشته اند!

خدا را شکر شما کتمان حقیقت نکردید
هرکجا میرفتم و میخواندم همه تلاشها برای این بود که اثبات کنند سندیت تاریخی دارد و ...
جایگاه امام زمان(عج) برای من با یک مسجد اثبات نشده که با یک مسجد اعتقادم به ایشان را از دست بدهم یا دین و ایمانم را از این مسجد نگرفته ام که حالا این دین و مذهب برایم رنگ ببازد
میخواستم حقیقت این که احتمال دارد این مسجد پیشینه تاریخی نداشته باشد و یا صرفا توسط محبین اهل بیت ساخته شود برایم روشن شود
البته آیت الله مکارم هم نظر دارند که سندش مخدوش نمی شود

اگر کمی دفت بفرمائید یعنی چند صفحه قبل از این را در بحار بخوانید متوجه می شود که عبارت علامه مجلسی نیست بلکه عبارت محدث نوری است که به کتاب بحار الحاق شده است
در بحار جلد53 ص 199 آمده
جنة المأوى في ذكر من فاز بلقاء الحجة ع أو معجزته في الغيبة الكبرى لمؤلفه العلامة الحاج ميرزا حسين النوري قدس سره النوري‏(1)

یعنی این کتاب جنه الماوی مرحوم محدث نوری به بحار الحاق شده است و این کتاب تا صفحه 337 همان جلد ادامه دارد زیرا در این صفحه آمده
تمت الرسالة الشريفة بيد مؤلفها العبد المذنب المسي‏ء حسين‏ بن‏ محمد تقي النوري‏ الطبرسي في عصر يوم الأحد الثالث عشر من شوال المكرم سنة 1302 في بلدة سرمن‏رأى حامدا مصليا مستغفرا اللهم وفقه و كل المؤلفين و البانين للخير بحق محمد و آله.(2)

محدث نوری در این کتاب به داستان کسانی پرداخته که به خدمت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف مشرف شده اند در ایشان پس از نقل هفت تشرف در همان جلد ص230 به تشرف هشتم پرداخته و داستان حسن بن مثله جمکرانی را نقل می کنند دقت کنید

[الحكاية الثامنة] تشرّف حسن‏ بن‏ مثلة بخدمته عليه السّلام في المنام، و أمره ببناء مسجد جمكران‏(3)

پس این صفحات متعلق به بحار و مرحوم مجلسی نیست بلکه متعلق به کتاب جنه الماوی محدث نوری است.

1. علامه مجلسی، بحار الانوار، داراحیاءالتراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق، ج53ص 199
2. همان. ص337
3. همان، ص230

mohammad.sh;727294 نوشت:
خدا را شکر شما کتمان حقیقت نکردید هرکجا میرفتم و میخواندم همه تلاشها برای این بود که اثبات کنند سندیت تاریخی دارد

فکر می کنم برعکس
بنده هم ثابت کردم که
اولا: سند تاریخی دارد
و ثاینا آنچه به عنوان مخدوش کردن سند تاریخی مطرح کردید قابل قبول نمی باشد
چرا که انسان موثقی که به تاریخ قم دسترسی داشته می گوید این مطلب در آن آمده ، شما که به تاریخ کامل قم دسترسی ندارید فقط به قسمتی از آن دسترسی ندارید می گوید در این قسمتها نیامده
آیا با آنچه شما دارید می توان آنچه ایشان فرموده را مخدوش کرد؟ نه
بنده سند را قبول دارم، و می گویم بر فرض عدم اثبات سند احترام مسجد محفوظ است.

mohammad.sh;723075 نوشت:
به نام خدا

قبلا سوالی با این موضوع درج شد ولی به هیچ وجه مرا قانع نکرد

با این همه تناقض چگونه میتوان صحت این روایت و مسجد را پذیرفت؟لطفا پاسخی دهید که مو لای درز آن نرود !! و مرا سردرگم تر نکنید
باتشکر

ضمن عرض سلام و ارادت خدمت دوستان و محمد عزیز

بنده از جهت سند نمی خواهم صحبت کنم، و تخصص ندارم، شما فرض کنید که سندی برای این مطلب نیافتیم اما آیا سند نداشتن حتما ملازم این است که عقیده مردم وتجمعایشان در این مکان مقدس اشتباه است؟

به هر حال اگر سند قطعی هم نداشته باشیم که برخی علما قائل هستندمشکلی در سند و انتساب آن به امام زمان نیست، آیا اگر سند نبود اما شواهد و قرائنگوناگون به علاوه همان گزارش موجود در مونس الحزین و... وجود داشت، احتمال مستندبودن و انتساب آن را تقویت نمی کند، مردم در این موارد به احتمالات قابل توجه نیزاهمیت می دهند و بی تفاوت از کنار آن نمی گذرند.
آیا شواهد زیر از قوی بودن این احتمال حکایت نمی کند؟>:
آیا حضور و تاکید بر حضور علمای بزرگ و عارفان حقیقی نمی تواند به مادلگرمی دهد؟
آیا دعا و ندای یابن الحسن میلیونها شیفته و دلباخته اهل بیت در اینمکان مقدس بی تاثیر خواهد بود؟
آیا صدها کرامت و حاجت برآورده شده در این مکان مقدس نشانه ای برای حقیقت نیست؟
آیا هزاران نفر که در این مکان مقدس اعم از شیعه و غیر شیعه مورد عنایت قرار گرفته اند، مهر تاییدی بر عنایت به این مکان مقدس نیست؟ توصیه می کنم فیلم مستند سعید چندانی که از اهل سنت بود و در جمکران شفا یافت را که در قطعی بودن آن شکی نیست، ببینید.

از اینها که بگذریم چه بسا خدا خواسته به این مکان توجه شود و توسعه یابد و مکانی باشد جهت آماده سازی تجمع وگردهمایی یاران امام زمان و زمینه برای ظهور حضرت.

به هر حال الان سالانه میلیون ها شیعه از نقاط مختلف در این مکان مقدس جمع می شوند و یک مرکز برزرگ فرهنگی تبدیل شده که جز به عبادت ، نماز و مناجات باامام زمان و آگاهی یابی نسبت به معارف اهل بیت، مشغول نیستند.
خوب است ما نیز بتوانیم در این امر سهیم باشیم و حداقل اگر پیش برندهنیستیم مانع و سنگ انداز نباشیم.

پرسش:
آیا مسجد جمکران سندیت دارد.؟

پاسخ:
محدث نوری در کتاب "نجم الثاقب" به نقل از کتاب "مونس الحزین" و "تاریخ قم" نقل می کند که : شخصی به نام حسن بن مثله جمکرانی شبی با جماعتى به درِ سراى من آمدند. نصفى از شب گذشته بود. مرا بيدار كردند و گفتند: «برخيز و امر امام محمد مهدى صاحب الزمان (عج الله تعالی فرجه الشریف)را اجابت كن كه تو را مى خواند.»(1)
داستان به طور مفصل است و اجمالش چنین است که امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) به ایشان دستور ساخت مسجد جمکران را می دهد.
از آن جا که استناد محدث نوری به کتاب مونس الحزین و تاریخ قم است طبیعی است که برای بررسی سند باید به دنبال آن ها برویم، اما با مراجعه به آثار شیخ صدوق کتابی به نام مونس الحزین در بین آن ها دیده نمی شود بلکه این کتاب از آثار فتال نیشابوری است.(2) ممکن است شیخ صدوق نیز چنین کتابی داشته باشد که به دست ما نرسیده باشد، البته در هر صورت این کتاب از بین رفته ولی محدث نوری به آن دسترسی داشته است.
کتاب تاریخ قم نیز که در بیست باب توسط حسن محمد قمی در قرن چهارم به عربی تالیف شده، توسط حسن علی در قرن نهم به فارسی ترجمه شده است، اما متاسفانه امروزه تنها 5 باب از بیست باب آن به دست ما رسیده است.(3) البته در کتاب موجود خبر از مسجدی در جمکران داده شده که توسط خطاب اسدی به سال 67 ساخته شده است.(4)

با توجه به این که دسترسی به هر دو آدرس محدث نوری غیر ممکن است، نمی توان به ضرس قاطع حکم به بی سند بودن این مسجد کرد بلکه بنا بر اعتماد به محدث نوری و سیره علما می توان به اصالت سند این مسجد حکم کرد، البته می توان اسناد متاخر دیگری از قرن دهم و یازدهم برای این مسجد ذکر شده است که می تواند به اصالت سند کمک کند از جمله:
ـ یک: منشی قمی در شرح حال میر غیاث الدین محمد میرمیران نوشته است که او به هنگام توقف در قریه لَنجَرودِ قم در سال ۹۸۶، گاهی در مَقامِ با احترام امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) در جمکران اعتکاف می‌کرد،(5) که به گفته "فقیهی"(6) مقصود از آن مقام، مسجد جمکران است.

ـ دو: اطلاع دیگر، مأخود از کتیبه تاریخی مسجد، مشتمل بر شعری با مادّه تاریخ ۱۱۶۷ است که به تعمیر مسجد در آن سال اشاره دارد(7)
به هر حال الان سالانه میلیون ها شیعه از نقاط مختلف در این مکان مقدس جمع می شوند و یک مرکز بزرگ فرهنگی تبدیل شده که جز به عبادت ، نماز و مناجات با امام زمان و آگاهی یابی نسبت به معارف اهل بیت، مشغول نیستند.

ــــــــــــــــــــــــــــ
(1) نوری، حسین، کتاب نجم الثّاقب ، قم، ۱۴۱۲ق، ص۳۸۳ تا ۳۸۸؛ ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم ، چاپ علی دوانی، تهران، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۴ ـ ۲۳۷
(2) فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، ۱۳۶۶ ش، ص ۱۴.
(3) حسن بن محمد قمی، کتاب تاریخ قم، ترجمة حسن بن علی قمی، چاپ جلال الدین طهرانی، تهران ۱۳۶۱ ش، ص16-19.
(4) همان، ص38
(5) منشی قمی، احمد، خلاصة التواریخ ، چاپ احسان اشراقی، تهران، ۱۳۵۹ ـ ۱۳۶۳ش، ج2، ص1019.
(6) فقیهی، علی اصغر، قم در مسیر تاریخ ، نامه قم، ش ۷ و ۸، پاییز و زمستان ۱۳۷۸ش، ص 171.
(7) مدرسی طباطبائی، تربت پاکان آثار و بناهای قدیم محدوده کنونی دارالمؤمنین قم، ق، م ۱۳۵۵ش، ج۲، ص۱۶۴ ـ ۱۶۵؛ فیض قمی، عباس، کتاب گنجینه آثار قم ، قم، ۱۳۴۹ ـ ۱۳۵۰ش، ج۲، ص۶۶۹ ـ ۶۷۰.

کلیدواژه: مسجد جمکران، سندیت، حسن بن مثله جمکرانی

موضوع قفل شده است