تفاوت آتش جهنم با آتش دنيا(فاعتبروا يا اولي الالباب)
تبهای اولیه
سوختن در آتش و دیگر عذابهاى ذكر شده در نصوص دینى واقعى است، نه صرف تشبیه. البته عذاب آتش آخرت با این عالم تفاوتهاى بسیارى دارد و میزان سوزش آن با آنچه در دنیا رخ مىدهد قابل قیاس نیست. حضرت امام (ه) در كتاب شریف چهل حدیث مىنویسند: «بین سوزش عذاب آخرت و دنیا از چند جهت تفاوت هست:
از آتش دنیا فقط بدن مىسوزد ولى آتش آخرت روح و دل را هم مىسوزاند و این فوق العاده عظیم و فوق تصور است التى تطّلع على الافئدة
آتش دنیا خالص نیست و تا با اكسیژن تركیب نشود نمىسوزد ولى آتش آخرت خالص است و سوزش فوقالعاده دارد
در این دنیا ادراكات ضعیف است، ولى در آخرت همه چیز به كمال نهایى خود رسیده و ادراك آدمى قوى است و از همین رو سوزش افزونترى احساس مىكند
در این دنیا پس از رسیدن سوزش به استخوان احساس سوزش كم مىشود، ولى در جهنم خداوند مجددا گوشت تازه مىرویاند و از تخفیف عذاب جلوگیرى مىكند».
همچنین در ص 23 كتاب یاد شده روایتى را از كتاب «علم الیقین» صدوق نقل نمودهاند كه ترجمه آن چنین است: «روزى در حالى كه رسولخدا (ص) نشسته بود، جبرئیل امین به خدمتش آمد در صورتى كه افسرده و محزون و رنگش متغیر بود. پیغمبر (ص) فرمودند: اى جبرئیل چرا تو را افسرده و محزون مىبینم؟ گفت چرا چنین نباشم در صورتى كه امروز گذاشته شد دمهاى جهنم. پیغمبر خدا (ص) فرمود: چه چیز است (دمهاى جهنم) عرض كرد: هماناخداى تعالى امر فرمود به آتش، برافروخته شد هزار سال تا سرخ شد. بعد از آن امر فرمود به آن افروخته شد هزار سال تا سفید گردید. پس از آن امر فرمود به آن، افروخته شد هزار سال تا سیاه شد و آن سیاه و تاریك است. پس اگر یك حلقه از زنجیرى كه بلندى آن هفتاد ذراع است گذاشته شود بر دنیا، هر آینه آب مىشود دنیا از حرارت آن. و اگر قطرهاى از «زقوم» و «ضریع» آن بچكد در آبهاى اهل دنیا، همه مىمیرند از گند آن. پس رسول خدا (ص) گریهكرد و جبرئیل نیز گریان شد. پس خداى تعالى به سوى آنها فرشته [اى] را فرستاد عرض كرد: خداى شما سلام مىرساند به شما و مىفرماید: من ایمن كردم شما دو تن را از اینكه گناهى كنید كه عذاب كنم شما را به واسطه آن.