جمع بندی مرگ برای مومن سختی است یا راحتی؟

سوال
در برخی از روایات مردن برای مومن آسان معرفی شده است و در برخی روایات به عذاب هایی چون فشار قبر اشاره شده است؛ جمع این روایات چگونه است؟

پاسخ
آنچه که مسلّم است این است که تمام عذاب های برزخی از جمله عذاب قبر هرگز جنبه امتحان و ارتقاء درجه و... ندارد پس نوعی مجازات و عذاب است، بنابراین تنها گریبان انسان های گنهکار را میگیرد، لذا مومنی که گناهی مرتکب نشده است از این عذاب در امان خواهد بود، اما برخی مومنین متناسب با گناهی که مرتکب شده اند با برخی مجازات و عذاب ها روبرو می‌شوند، همان طور که در روایات به برخی از این اموری که منجر به فشار قبر میشود اشاره شده است، مثلا پیامبر(ص) می فرمایند:
«الكذب يسوّد الوجه و النميمة عذاب القبر»؛ دروغگویی موجب روسیاهی و سخن چینی موجب عذاب قبر است.(1)

یا در روایتی می فرمایند:«اسْتَنْزِهُوا مِنَ الْبَوْلِ فَإِنَّ عَامَّةَ عَذَابِ الْقَبْرِ مِنْه‏»؛ از (آلودگی به) بول (ادرار) بپرهیزید که یشترین عذاب قبر از آن است. (2)

همچنین در روایتی پیامبر(ص) فرمودند سعد بن معاذ که یکی از اصحاب بزرگ ایشان بود، به خاطر بد اخلاقی در خانواده گرفتار عذاب قبر است.(3)
روشن است که عذاب مومنین موقتی بوده و برای پاک شدن آنهاست، همان طور که امام صادق(ع) می فرمایند: به خدا قسم من به از برزخ برای شما می ترسم(4)پس در جایی که روایات فرموده اند که مومنین عذابی ندارند، منظور کسانی است که مرتکب گناهانی نشده اند که در سایر روایات موجب فشار قبر و... دانسته شده است.
_______________________________

1. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، دنياى دانش‏، چاپ چهارم، 1382ش، تهران، ص618، ح2193.
2. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دار إحياء التراث العربي‏، چاپ دوم، 1403ق، بیروت، ج6، ص275.
3. همان، ج6، ص217.
4. همان، ج6، ص214