جمع بندی آیا فقط انسان‌ها مخاطب قرآن هستند؟

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا فقط انسان‌ها مخاطب قرآن هستند؟

آیا مخاطب قرآن علاوه بر انسان‌ها، اجنه (جن‌ها) هم هستند؟

یعنی آیا باید با این دید به آیات قرآن نگاه کرد که شاید مربوط به انسان نباشند؟

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد هدی

با سلام و عرض ادب

irancplusplus;717587 نوشت:
آیا مخاطب قرآن علاوه بر انسان‌ها، اجنه (جن‌ها) هم هستند؟

یعنی آیا باید با این دید به آیات قرآن نگاه کرد که شایدمربوط به انسان نباشند؟


در قران كريم خطابات بسياري بطور مشترك به گروه جن و انس بيان شده است . از جمله ي آنها مي توان به خطاب هاي ايه شريفه" فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ"كه در سوره مباركه الرحمن است اشاره داشت كه چندين بار هم تكرار شده است :
"خطاب در آيه مـتـوجه عموم جن و انس است، به دليل اين كه در آيات بعد كه مى فرمايد: (سنفرغ لكم ايـّهـا الثـّقـلان ) و (يـا مـعـشـر الجـنّ و الانـس...)، و (يرسل عليكما شواظ...)، صريحا خطاب را متوجه جن و انس كرده."(1)
همچنين در ايه 130 سوره مباركه انعام ، اين خطاب بسيار واضح و صريح بيان شده است :
يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ
اى گروه جن و انس آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند گفتند ما به زيان خود گواهى دهيم [كه آرى آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بوده ‏اند

(1)- ر.ك: تفسير الميزان ، ذيل آيه 13 سوره مباركه الرحمن

در آيات 29 و 31 احقاف ، جريان خطاب دستورات و دعوت قران كريم نسبت به جنيان ، واضح تر و شفاف تر بيان شده است :
وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ
و چون تنى چند از جن را به سوى تو روانه كرديم كه قرآن را بشنوند پس چون بر آن حاضر شدند [به يكديگر] گفتند گوش فرا دهيد و چون به انجام رسيد هشداردهنده به سوى قوم خود بازگشتند
يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ
اى قوم ما دعوت ‏كننده خدا را پاسخ [مثبت] دهيد و به او ايمان آوريد تا [خدا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و از عذابى پر درد پناهتان دهد
و آيه 13 سوره مباركه جن نيز تصريحي ديگر بر اشتمال خطابات قراني بر طايفه ي جنيان است :
وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا
و ما چون هدايت را شنيديم بدان گرويديم پس كسى كه به پروردگار خود ايمان آورد از كمى [پاداش] و سختى بيم ندارد

مرحوم علامه مي فرمايند:"منظور از كلمه (هدى ) قرآن است به اين اعتبار كه متضمن هدايت است"(2)

(2)- ر.ك:الميزان ، ذيل آيه 13 سوره جن



بنابراين هم قرآن كريم خطاب به جنيان هم مي باشد و هم پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله – و ائمه معصومين – عليهم السلام – هدايتگر آنانند همچنان كه در اخبار رسيده از معصومين عليهم السلام ، مراجعه ي جنيان و پاسخ به پرسشهاي آنان ، نقل شده است .از باب نمونه :
سعد اسکاف می گوید: روزی با حضرت باقر علیه السلام کار ضروری داشتم. به صحن منزل آن حضرت وارد شده و خواستم به داخل اتاق بروم. امام فرمود: «عجله نکن!» من در حیاط منزل امام علیه السلام مدتی جلو آفتاب ماندم... تا اینکه بعد از مدتی با کمال شگفتی دیدم که اشخاصی از اتاق خارج شده و به سوی من آمدند. آنان از کثرت عبادت لاغر شده بودند. به خدا سوگند! سیمای زیبا و معنوی آنان مرا آن چنان شیفته نمود که وضع خود را (ناراحتی در هوای گرم) فراموش کردم. وقتی به محضر حضرت مشرف شدم به من فرمود: «گویا تو را ناراحت کردم.» عرض کردم: آری! به خدا قسم من وضع خود را فراموش کردم. اشخاصی از نزد من گذشتند که همه یکنواخت بودند و من مردمی خوش قیافه تر از این ها ندیده بودم.
فرمود: ای سعد! آن ها را دیدی؟ گفتم: آری. فرمود: ایشان برادران تو از طایفه جن هستند. عرض کردم: خدمت شما می آیند؟ فرمود: آری می آیند و مسائل دینی و حلال و حرام خود را از ما می پرسند.( 3)

و در خبري ديگر است :
ابو حمزه ثمالی می گوید: روزی جهت شرفیابی به حضور امام باقر علیه السلام اجازه خواستم، گفتند: عده ای خدمت آن حضرت هستند. به همین جهت اندکی صبر کردم تا آن ها خارج شوند. پس کسانی خارج شدند که آن ها را نمی شناختم و به نظرم غریب و ناآشنا می آمدند. اجازه شرفیابی گرفتم، داخل شدم و به حضرت عرض کردم: فدایت شوم، الآن زمان حکومت بنی امیه است و از شمشیرهای آن ها خون می چکد. (یعنی ورود افراد ناشناس برای شما خطر آفرین است). امام فرمود: ای ابا حمزه! اینان گروهی از شیعیان از طایفه جن بودند و آمده بودند تا از مسائل دینی خود سؤال کنند. آیا نمی دانی که امام حجت خداوند برجن و انس می باشد؟(4)


(3)- اصول کافی، کتاب الحجه، باب انَّ الجنّ یأتیهم، حدیث ۱
(4)- عیون المعجزات، ص ۷۵ و بصائر الدرجات، ص ۱۱۶




با سپاس از پاسخ خوب شما.

اما سوال دوم من را به طور واضح پاسخ ندادید. آیا باید آیات قرآن را با این دید نگاه کنیم که ممکن است مخاطبشان اجنه باشند؟
مثلا جاهایی که به آسمان و شهاب ثاقب اشاره می‌شود ممکن است آسمانی باشد که اجنه آن را می‌بینند و ما نمی‌بینیم؟ به نظر می‌رسد آنها در فضای متفاوتی از ما به سر می‌برند و ممکن است علاوه بر آسمان چیزهای دیگری هم داشته باشند که شبیه دنیای ما باشد.

یا آیا ممکن است حکمی باشد که مربوط به انسان نباشد؟ می‌دانیم که قرآن هم برای مردان است هم زنان اما گاهی حکمی یا سخنی در آن است که مربوط به زنان است و به مردان ارتباطی ندارد. حالا اگر مخاطب قرآن اجنه هم باشند ممکن است حکم و سخنی درقرآن باشد که فقط مربوط به آن‌هاست و به انسا‌ن‌ها ارتباط نداشته باشد.

عرض سلام

irancplusplus;718195 نوشت:
اما سوال دوم من را به طور واضح پاسخ ندادید. آیا باید آیات قرآن را با این دید نگاه کنیم که ممکن است مخاطبشان اجنه باشند؟

خير . بهتر است اينگونه بگوييم كه : باید آیات قرآن را با این دید نگاه کنیم که مخاطبشان جنيان هم هستند.
زيرا همانگونه كه از آياتي كه در پاسخهاي قبلي بدانها استناد كرديم مساله ، چيزي بيش از امكان خطاب به جنيان است بلكه در برخي آيات، خطابها تصريح دارد:يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ...
فباي آلاء ربكما تكذبان
و...

irancplusplus;718195 نوشت:
آیا ممکن است حکمی باشد که مربوط به انسان نباشد؟ می‌دانیم که قرآن هم برای مردان است هم زنان اما گاهی حکمی یا سخنی در آن است که مربوط به زنان است و به مردان ارتباطی ندارد. حالا اگر مخاطب قرآن اجنه هم باشند ممکن است حکم و سخنی درقرآن باشد که فقط مربوط به آن‌ هاست و به انسا‌ن‌ها ارتباط نداشته باشد.

قطعا و يقينا مخاطب تمامي ايات قران كريم انسانها هستند و اينگونه نيست كه برخي آيات قرآن ، اختصاص به طايفه ي جنيان داشته باشد و مخاطبش انسانها نباشند زيرا در اينصورت چرا بايد پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از جانب خداوند متعال دستور به قرائت آن ايات بر انسانها را داشته باشند؟ اينكار از حكمت بدور است و خداوند حكيم ، امر غير حكيمانه نمي فرمايد .
در كتب تفسير و روايات تفسيري آيه و موردي نداشته ايم كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله – به عنوان ابلاغ كننده و مبين و مفسر قرآن كريم – به مردم فرموده باشند كه اين ايه مربوط به شما نيست يا خطاب به شما نيست . بهر حال اگر اينگونه كه شما مي فرماييد بود ، حداقل يك موردش بايد مشخص مي بود .
irancplusplus;718195 نوشت:
مثلا جاهایی که به آسمان و شهاب ثاقب اشاره می‌شود ممکن است آسمانی باشد که اجنه آن را می‌بینند و ما نمی‌بینیم؟ به نظر می‌رسد آنها در فضای متفاوتی از ما به سر می‌برند و ممکن است علاوه بر آسمان چیزهای دیگری هم داشته باشند که شبیه دنیای ما باشد.

بحث "شهاب ثاقب"و آيات 6-10 سوره مباركه صافات هم بايد در جاي خودش مورد بحث و بررسي قرار بگيرد ،موضوع حاضر هر چند بي ارتباط با آن نيست اما فرازي وسيع تر و كاملتر و جداگانه است .

پرسش: آیا مخاطب قرآن علاوه بر انسان‌ها، اجنه (جن‌ها) هم هستند؟

پاسخ: در قران كريم خطابات بسياري بطور مشترك به گروه جن و انس بيان شده است. از جمله ي آنها مي توان به خطاب هاي آيه شريفه « فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ»كه در سوره مباركه الرحمن است اشاره داشت كه چندين بار هم تكرار شده است :
«خطاب در آيه مـتـوجه عموم جن و انس است، به دليل اين كه در آيات بعد كه مى فرمايد: «سنفرغ لكم ايـّهـا الثـّقـلان » و «يـا مـعـشـر الجـنّ و الانـس...»، و «يرسل عليكما شواظ...»، صريحا خطاب را متوجه جن و انس كرده.»(1)
همچنين در آيه 130 سوره مباركه انعام، اين خطاب بسيار واضح و صريح بيان شده است :
«يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ»؛اى گروه جن و انس آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند گفتند ما به زيان خود گواهى دهيم [كه آرى آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بوده ‏اند.
در آيات 29 و 31 احقاف، جريان خطاب دستورات و دعوت قران كريم نسبت به جنيان ، واضح تر و شفاف تر بيان شده است:
«وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ»؛ و چون تنى چند از جن را به سوى تو روانه كرديم كه قرآن را بشنوند پس چون بر آن حاضر شدند [به يكديگر] گفتند گوش فرا دهيد و چون به انجام رسيد هشداردهنده به سوى قوم خود بازگشتند
يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ
اى قوم ما دعوت ‏كننده خدا را پاسخ [مثبت] دهيد و به او ايمان آوريد تا [خدا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و از عذابى پر درد پناهتان دهد
و آيه 13 سوره مباركه جن نيز تصريحي ديگر بر اشتمال خطابات قراني بر طايفه ي جنيان است:
«وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا»؛و ما چون هدايت را شنيديم بدان گرويديم پس كسى كه به پروردگار خود ايمان آورد از كمى [پاداش] و سختى بيم ندارد

مرحوم علامه مي فرمايند:«منظور از كلمه (هدى ) قرآن است به اين اعتبار كه متضمن هدايت است.»(2)
در اخبار رسيده از معصومين (عليهم السلام)، مراجعه ي جنيان و پاسخ به پرسشهاي آنان، نقل شده است .
بنابراين مخاطب قران، جنيان هم هستند.

پی نوشت ها:

1. طباطبایی، ترجمه المیزان، ترجمه موسوی، جامعه مدرسین- دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1374، چاپ 5، ج19، ص 164.
2. پیشین،ج20، ص69.

كليد واژه ها : جنيان، مخاطب قرآن، عموم جن و انس، خطابات مشترك قران به جن و انس ، خطاب به جن و انسان .

موضوع قفل شده است