جمع بندی انتخاب رشته برای کارشناسی ارشد (رشته تاریخ با گرایش مطالعات خاورمیانه)

پرسش:
در مورد انتخاب رشته برای کارشناسی ارشد (رشته تاریخ با گرایش مطالعات خاورمیانه) راهنمایی می خواستم.

پاسخ:
در مورد رشته تاریخ گرایشات متفاوتی وجود دارد از جمله تاریخ اسلام تاریخ تشیّع، تاریخ ایران تاریخ اهل بیت، تاریخ تشیّع اثناعشری، فرق تشیّع، این رشته ها مربوط به تاریخ و علوم انسانی است اگر شما علاقه به این مقوله از علوم دارید با کمی تحقیق در مورد این رشته ها می توانید علاقه خودتان را نسبت به یکی از این رشته ها پیدا کرده و در همان زمینه وارد دانشگاه شده و شروع به تحصیل نمایید خصوصا که رشته کارشناسی شما الهیات است و با تاریخ و رشته های تاریخی سنخیت دارد.

اما در مورد زبان عربی باید عرض کنم برخی از کتاب های تاریخی دارای ترجمه های خوب و روانی هست که دانشجو را از ترجمه بی نیاز می کند. اما منابعی که عربی هستند و ترجمه نشده است را می توانید با گذراندن دوره مختصر ترجمه کتب عربی یا پرس و جو از دیگر دانشجویان و یا همسان سازی مطالعات موضوع مربوطه در کتب ترجمه به موضوعات مورد نظر و فهم مطلب دست پیدا کنید البته کمی زحمت دارد اما شدنی است.
متاسفانه یکی از معضلات علمی که برخی از دانشجویان در تحقیقات خود دارند همین موضوع منابع عربی است که باعث شده کار تحقیقی دانشجویان از غنای کافی برخوردار نباشد در حالی که برای آن تحقیق زحمت زیادی را کشیدند این مشکل را می توان با آموزش ترجمه برطرف کرد یا مراجعه به کتب لغت یا لااقل از دیگران در این امر کمک خواست عرضم این است که ما نباید از عربی بودن منابع بترسیم و آن را کنار بگذاریم در این صورت تحقق های ما ناقص خواهند شد خصوصا که اکثر منابع تاریخی عربی هستند.

برای تحقیق در منابع تاریخ بهترین راه استفاده از نرم افزارهای علمی است که موسسه تحقیقاتی علوم اسلامی نور شهر قم آنها را تولید کرده نرم افزارهایی اعم از نورالسیره، تاریخ ایران اسلامی، جغرافیای جهان اسلام، جامع الاحادیث، کلام و نرم افزارهای دیگر؛ با استفاده این نرم افزار دیگر لازم نیست سراغ کتاب و کتابخانه و کتب قدیمی باشید این نرم افزار با قابلیت سرچ بالا و امکانات لازم در دسترس شما قرار می گیرد. پس از عربی نترسید و آن را مثل یک غول تصور نکنید.
ضمنا در دانشگاه های تهران هم رشته ها تاریخی وجود دارد البته فکر نکنم همه گرایشات ولی بخش قابل ملاحظه ای از آن در تهران هست.

ــ اما در مورد رشته مطالعات خاورمیانه
رشته ای به نام مطالعات منطقه ای به وجود آمده است که در این رشته به یک منطقه خاص پرداخته می شود و مطالعات خاورمیانه زیر مجموعه این رشته است. این رشته، پس از جنگ جهانی دوم تاسیس شد زیرا تبدیل آمریکا به یک ابر قدرت، لزوم شناخت مناطق مختلف دنیا را برای حفظ و توسعه قدرت، مطرح ساخت و در چنین فضایی بود که ابتدا رشته روابط بین الملل و پس از آن، مطالعات منطقه ­ای به عنوان رشته­ ای کم و بیش مستقل شکل گرفت به عنوان مثال مواردی نظیر وجود منابع عظیم نفت و گاز در خاورمیانه، حادثه 11 سپتامبر، جنبش‌های متعدد اسلامی در منطقه خاورمیانه و تاثیر آن بر دنیای غرب، مناقشه حل نشده اعراب ـ اسراییل و مسائل بی‌شمار دیگر همگی تنها بخشی از حوزه مطالعات خاورمیانه در رشته مطالعات منطقه ایست.
رشته مطالعات منطقه ای در شهرهای تهران (دانشگاه تهران)، (دانشکده وزارت امورخارجه)، (علّامه) و ( شهید بهشتی) و در قم دانشگاه مفید در دانشگاه شیراز و یزد در مقطع ارشد دانشجو می پذیرد. حتی در مقطع دکتری در دانشگاه تهران شاهد جذب دانشجو هستیم.

اگر به این رشته علاقه دارید می توانید آن را دنبال کنید به نظر من رشته خوبی است ولی باید دید سرفصل ها و منابع این رشته چیست شاید منابع تاریخی زیاد در این رشته به کار نیاید و بیشتر به مباحث سیاسی و اقتصادی و فرهنگی خاورمیانه پرداخته شود باید از دانشجویان این رشته پرس و جو نمود که این رشته چه کاربردی دارد و منابع آن چیست و آیا به راحتی در دسترس است یا خیر.
به هر صورت بستگی به علاقه شخصی شما دارد که این رشته را دوست داشته باشید یا خیر ولی توصیه می کنم هر رشته ای را می خواهید مشغول شوید با کسانی که در آن رشته مطالعه و تحصیل دارند مشورت نمایید تا هم مشکلات و هم ظرفیت ها و قابلیت های این رشته و آینده شغلی آن برای شما معلوم گردد.