جمع بندی تفاوت میان توهین به علما و بندگان خاص و توهین به افراد عادی

کارشناس بحث: استاد هادی

با سلام و عرض ادب و تقدیر و تشکر از پرسش شما

در منابع دینی از توهین و ناسزاگویی نهی شده؛ اسلام فحاشی و ناسزاگویی را یکی از صفات زشت و ناپسند می داند؛ پیامبر اکرم (ص) فرمود: «إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى کُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیٍّ قَلِیلِ الْحَیَاءِ لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ لَهُ ... » خداوند بهشت را بر افراد فحاش و بد زبان و کم حیایی که نسبت به حرف زدن خود بی مبالات هستند حرام کرده است .... (بحارالأنوار ج : 60 ص : 207،- حدیث39)
بنابراین توهین کردن به دیگران اعم از اینکه عالم دینی باشد یا نباشد یک عمل زشت و ناپسند بوده و حرام است لذا بايد براي شخصيّت همۀ انسان‌ها احترام قائل باشيم، از شخصيّت افراد دفاع کنيم و مراقب باشيم اهانت، توهين، تحقير و کوبندگي در رفتار و گفتار ما نباشد. اما توهین به عالم دینی و اولیای الهی به حکم محاربه با خداوند بوده و توهین به شخص رسول الله (ص) است؛ خداوند متعال در حديث قدسي مي‌فرمايد:
«مَنْ أَهَانَ لِي وَلِيّاً فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَةِ» هر كه يكی از اولیای مرا، اهانت كند محققاً آشكارا با من به جنگ برخاسته، من به يارى اولیای خودم از همه چيز بيشتر مى‏شتابم ( اصول کافی، ترجمه کمره ای، جلد 5 صفحه: ۳۲۱)
در روایتی حضرت رسول اکرم(ص) می‌فرماید: « مَن أهانَ طالِبَ العِلمِ فَقَد أهانَنی وَ مَنِ احتَقَرَ صاحِبَ العِلمِ فَقَدِ احتَقَرَنی و مَنِ احتَقَرَنی فَهُوَ کافِر» (ارشاد القلوب ص 165 باب 49) هرکس به طالب علم اهانت کند به من اهانت کرده است و هر کسی صاحب علمی را تحقیر و کوچک کند مرا کوچک کرده و هر کس با من چنین کند کافر است.
به قول مرحوم آيت الله وحيد بهبهاني، توهين به علما و مراجع، مانع عاقبت به خيري است و موجب مي‌شود انسان در «وادي تيه» واقع شود. يعني يک زندگي تلخ و همراه با سرگرداني و چه کنم چه کنم، براي او رقم مي‌زند تا از دنيا برود.

جمع بندی
موضوع:تفاوت میان توهین به علما و بندگان خاص و توهین به افراد عادی

پرسش:
چندی پیش شنیدم که اگر توهینی به بندگان خاص خدا و علما بشود خداوند حساسیت بیشتری برای آن قائل میشود و فرد توهین کننده حتما ضربه بدتری در زندگی اش خواهد خورد!
سوال من این هست که با توجه به منابع دین اسلام آیا بین توهین یک فرد به یک فرد عادی و توهین یک فرد به یک عالم دینی تفاوتی از لحاظ عذاب و گرفتاری وجود خواهد داشت یا خیر؟
اگر وجود دارد لطفا منبع دینی آن را برای مطالعه بیشتر ذکر کنید

پاسخ:
در منابع دینی از توهین و ناسزاگویی نهی شده؛ اسلام فحاشی و ناسزاگویی را یکی از صفات زشت و ناپسند می داند؛ پیامبر اکرم (ص) فرمود: «إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى کُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیٍّ قَلِیلِ الْحَیَاءِ لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ لَهُ ... » خداوند بهشت را بر افراد فحاش و بد زبان و کم حیایی که نسبت به حرف زدن خود بی مبالات هستند حرام کرده است .... (1)
بنابراین توهین کردن به دیگران اعم از اینکه عالم دینی باشد یا نباشد یک عمل زشت و ناپسند بوده و حرام است لذا بايد براي شخصيّت همۀ انسان‌ها احترام قائل باشيم، از شخصيّت افراد دفاع کنيم و مراقب باشيم اهانت، توهين، تحقير و کوبندگي در رفتار و گفتار ما نباشد. اما توهین به عالم دینی و اولیای الهی به حکم محاربه با خداوند بوده و توهین به شخص رسول الله (ص) است؛ خداوند متعال در حديث قدسي مي‌فرمايد:
«مَنْ أَهَانَ لِي وَلِيّاً فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَةِ» هر كه يكی از اولیای مرا، اهانت كند محققاً آشكارا با من به جنگ برخاسته، من به يارى اولیای خودم از همه چيز بيشتر مى‏شتابم (2)
در روایتی حضرت رسول اکرم(ص) می‌فرماید: « مَن أهانَ طالِبَ العِلمِ فَقَد أهانَنی وَ مَنِ احتَقَرَ صاحِبَ العِلمِ فَقَدِ احتَقَرَنی و مَنِ احتَقَرَنی فَهُوَ کافِر» (3) هرکس به طالب علم اهانت کند به من اهانت کرده است و هر کسی صاحب علمی را تحقیر و کوچک کند مرا کوچک کرده و هر کس با من چنین کند کافر است.
به قول مرحوم آيت الله وحيد بهبهاني، توهين به علما و مراجع، مانع عاقبت به خيري است و موجب مي‌شود انسان در «وادي تيه» واقع شود. يعني يک زندگي تلخ و همراه با سرگرداني و چه کنم چه کنم، براي او رقم مي‌زند تا از دنيا برود.

...........................................................................................
1. بحارالأنوار ج : 60 ص : 207،- حدیث39
2. اصول کافی، ترجمه کمره ای، جلد 5 صفحه: ۳۲۱
3. ارشاد القلوب ص 165 باب 49