جمع بندی آیا مسجد کوفه گسترش می یابد؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا مسجد کوفه گسترش می یابد؟

با سلام خدمت کارشناس محترم پاسخگو و دیگر دوستان عزیز :Gol:
می خواستم بدانم آیا بعد از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به دستور ایشان مسجد کوفه گسترش می یابد؟ آیا این موضوع معتبر هست؟ و اگر بله چگونه؟

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد طاها

با عرض سلام به شما دوست گرامی

در روایتی از امام صادق (ع) به این نکته اشاره شده است. آنگونه که از فحوای حدیث استفاده میشود به دلیل اهمیت ویژه مسجد کوفه، امام زمان اهتمام زیادی به این نقطه دارد بطوری که مسجد کوفه را محل حکم و قضاوت خویش قرار میدهد.

به دلیل این اهمیت، امام همانطور که دیگر نقاط پراهمیت همچون مکه و بناهای مهم همچون کعبه را از آثاری که ظالمین و فجار در طول تاریخ در آنها ایجاد کرده اند را پاکسازی میکند درباره پاکسازی شهر کوفه و مسجد کوفه نیز اقدامی مشابه را انجام میدهند.

اینک به متن حدیثی که علامه مجلسی در بحارالانوار بیان کرده اند توجه کنید:

باب 28: اتفاقاتی که هنگام ظهور امام زمان(عج) رخ میدهد آنگونه که در روایت مفضل بن عمر (از امام صادق) آمده است

... مهدی منتظر (پس از ظهور) خراب میکند آثار ظالمین در مکه و مدینه و عراق و سایر مناطق را و همانا مسجد کوفه را تخریب میکند و آنرا طبق بنیان اولیه اش بنا میفرماید... مفضل میگوید: به امام عرض کردم: ای آقای من، محل اقامت مهدی و محل اجتماع مومنین کجا خواهد بود؟ امام صادق فرمود: محل حکومتش کوفه است و جایی که برای حکم و قضاوت نمودن انتخاب میکند مسجد جامع کوفه است... . (بحار الأنوار، ج‏53، ص: 1 و 11)

در پناه حق

جمع بندی:

آیا بعد از ظهور امام زمان(عجل الله فرجه الشریف) به دستور ایشان مسجد کوفه تخریب و گسترش می یابد؟

امیرالمؤمنین(علیه السلام) در حدیثی خطاب به مسجد کوفه فرمود: وای بر کسی که تو را ویران کرد! وای بر کسی که زمینه ویرانی تو را آسان نمود! وای بر آن که تو را بنا کرد اما جهت قبله را از آنچه نوح تعیین کرده بود تغییر داد. آنگاه امام ادامه داد: خوشا به حال کسی که شاهد ویرانی تو در روزگار قائم اهل بیت است! آنان بهترینهای امتند که با نیکان عترت همراه شده اند.(1)

در روایات جزئیاتی از مسئله تخریب مسجد کوفه بیان شده است. آنگونه که از فحوای این قبیل احادیث استفاده میشود به دلیل اهمیت ویژه مسجد کوفه، امام زمان اهتمام زیادی به این نقطه دارد تا جایی که آنرا محل امارت و قضاوت قرار میدهد. توجه ویژه امام به پاکسازی اسلام از آثار ظالمین باعث میشود که ایشان به منظور رفع دگرگونیهایی که در بنا و ساختمان مسجد کوفه پدید آمده اقدام نمایند همانگونه که نقاط مهمی همچون مکه و بناهای مهمی همچون کعبه را نیز از آثاری که ظالمین و فجار در طول تاریخ در آنها ایجاد کرده اند پاکسازی میکند.

امام صادق(علیه السلام) دراین باره فرمود:
«مهدی منتظر (پس از ظهور) آثار ظالمین در مکه و مدینه و عراق و سایر مناطق را خراب میکند و همانا مسجد کوفه را تخریب میکند و آنرا طبق بنیان اولیه اش بنا میفرماید... مفضل بن عمر میگوید: به امام عرض کردم: ای آقای من، محل اقامت مهدی و محل اجتماع مؤمنین کجا خواهد بود؟ امام فرمود: محل حکومتش کوفه است و جایی که برای حکم و قضاوت نمودن انتخاب میکند مسجد جامع کوفه است».(2)

با توجه به محتوای این دست روایات، مساله تخریب و تجدیدبنای مسجد کوفه طبق طرح اولیه اش امری مسلم است همانطور که ابوبصیر از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است:
«إِنَّ الْقَائِمَ إِذَا قَامَ رَدَّ الْبَيْتَ الْحَرَامَ إِلَى أَسَاسِهِ وَ مَسْجِدَ الرَّسُولِ إِلَى أَسَاسِهِ وَ مَسْجِدَ الْكُوفَةِ إِلَى أَسَاسِهِ وَ قَالَ أَبُو بَصِيرٍ إِلَى مَوْضِعِ التَّمَّارِينَ مِنَ الْمَسْجِدِ»؛ آنگاه که قائم(علیه السلام) قیام کند، بیت الحرام، مسجد النبى و مسجد کوفه را به اساس و پایه‌هاى اصلى آنها بازمی‌گرداند. ابوبصیر اضافه میکند: مسجد کوفه را به منطقه خرما فروشان مسجد، برمی‌گرداند.(3)

این حدیث و نمونه های مشابه نشان میدهند بنای اصلی مسجد ظاهرا بیش از آنی بوده که امروزه مشاهده میشود.(4)

ابوبصیر در روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل میکند که فرمود:
«نِعْمَ الْمَسْجِدُ مَسْجِدُ الْكُوفَةِ ... كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع يَقُومُ عَلَى بَابِ الْمَسْجِدِ ثُمَ‏ يَرْمِي‏ بِسَهْمِهِ‏ فَيَقَعُ‏ فِي‏ مَوْضِعِ‏ التَّمَّارِينَ فَيَقُولُ ذَاكَ مِنَ الْمَسْجِدِ وَ كَانَ يَقُولُ قَدْ نُقِصَ مِنْ أَسَاسِ الْمَسْجِدِ»؛ مسجد کوفه، چه خوب مسجدی است؛ ... امیرالمومنین بر در مسجد می ایستاد و تیری رها مینمود که در موضع خرمافروشان می افتاد پس میفرمود: این قسمت جزو مسجد کوفه است و میفرمود: از اساس بنای مسجد کاسته شده است.(5)

از اینرو میتوان گفت تجدیدبنای مسجد کوفه در زمان ظهور مستلزم گسترش و توسعه فیزیکی مسجد در ابعادی گسترده است. با این حال در برخی از احادیث تذکر داده شده است که مسجد کوفه با تمامی گستردگی اش گنجایش همه یاوران مهدی(علیه السلام) در عصر ظهور را ندارد و از اینرو امام به تاسیس مساجد دیگری نیز اقدام خواهند نمود.

مفضّل بن عمر از امام صادق(علیه السلام) نقل میکند که حضرت فرمود:
«اِذا قامَ قائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله بَنی فِی ظَهْرِ الْکُوفَةِ مَسْجِدا لَهُ اَلْفَ بابٍ وَاتَّصَلَتْ بُیُوتُ اَهْلِ الْکُوفَةِ بِنَهَرِ کَرْبَلاءَ»؛ هنگامی که قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله) قیام نماید، در پشت کوفه مسجدی می سازد که دارای هزار در خواهد بود و خانه های مردم کوفه به نهر کربلا متصل می شود.(6)

در حدیث دیگری میخوانیم:
«امیر المؤمنین(علیه السلام) هنگامی که به شهر «حیرة» رسید، فرمود: روزی فرامیرسد که حیره به کوفه وصل شود و چنان مرغوبیّت پیدا کند که یک ذراع زمین آن به چندین دینار فروخته شود و مسجدی در حیره بنا شود که دارای پانصد در خواهد بود و نماینده قائم در آن نماز می گزارد؛ زیرا مسجد کوفه برای آنها تنگ خواهد بود.
راوی می گوید: من عرض کردم که ای امیر مؤمنان! آیا مسجد کوفه در آن روز گنجایش این همه جمعیّت را که می فرمایید، دارد؟ امام فرمود: چهار مسجد برای قائم ساخته می شود که مسجد کوفه کوچک ترین آنهاست».(7)

فهرست منابع:
(1) محمد باقر مجلسى، بحار الأنوار، مصحح: جمعى از محققان، دار إحياء التراث العربي، 1403ق‏، چاپ دوم، بيروت، ج‏52، ص: 332.
(2) همان، ج‏53، ص: 1 و 11.
(3) محمد بن يعقوب كلينى، الكافي، مصحح: على اكبر غفارى و محمد آخوندى، دار الكتب الإسلامية، 1407ق‏، چاپ چهارم، تهران، ج‏4، ص: 543.
(4) مهدی درگاهی، پژوهشی فقهی پیرامون نماز مسافر در اماکن چهارگانه، موسسه فرهنگی- هنری مشعر، 1392ش، تهران، ص63.
(5) شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، 1409ق‏، چاپ اول، قم،، ج‏5، ص: 252.
(6) بحار الأنوار، ج‏52، ص: 337.
(7) محمد محسن فيض كاشانى، الوافي، كتابخانه امام أمير المؤمنين على عليه السلام، 1406ق، چاپ اول، اصفهان ، ج‏14، ص: 1453.

موضوع قفل شده است