جمع بندی تاثیر ادعیه مختلف

تب‌های اولیه

17 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تاثیر ادعیه مختلف

سلام علیکم
1- آیا اثرات دعاهای رفع حاجت با هم فرق میکنه؟اگر خداوند در نهایت حاجت انسان را برطرف می کند و ما به معصوم(ع) متوسل می شویم دیگر چه فرقی می کند که از چه طریقی و با خواندن کدام دعا در صدد رفع حاجت برآییم؟
2- چرا در ابتدای بسیاری از ادعیه رفع حاجت در مفاتیح و دیگر کتب و همچنین دعای نادعلی اثرات خفیه ای برای دعا نقل کرده اند ، در صورتی که دعا تنها در صورتی براورده می شود که مصلحت و خیر انسان در آن باشد؟
3- آیا انسانی که به منظور رفع حاجات و برطرف شدن مشکلات خود دعا نمی خواند، در خسران و زیان است؟

برچسب: 

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد نسیم رحمت

alireza01;691669 نوشت:
-1 آیا اثرات دعاهای رفع حاجت با هم فرق میکنه؟

آری، هر دعایی، علاوه بر آثار عمومی ادعیه، آثار خاص خود را دارد که مفاد هر دعا به آن اشاره دارد.

alireza01;691669 نوشت:
-1 اگر خداوند در نهایت حاجت انسان را برطرف می کند و ما به معصوم(ع) متوسل می شویم دیگر چه فرقی می کند که از چه طریقی و با خواندن کدام دعا در صدد رفع حاجت برآییم؟

در اصل توسل به معصومین فرقی بین ایشان نیست.
لکن در انتخاب نوع دعا فرق است. فرقش به این است که شما در هر دعایی، خواسته هایی را از خداوند منان دارید که مفاد آن دعا دال بر آن است. نمی توان برای زیاد شدن روزی، دعای آسان شدن مرگ را خواند!

alireza01;691669 نوشت:
2- چرا در ابتدای بسیاری از ادعیه رفع حاجت در مفاتیح و دیگر کتب و همچنین دعای نادعلی اثرات خفیه ای برای دعا نقل کرده اند ، در صورتی که دعا تنها در صورتی براورده می شود که مصلحت و خیر انسان در آن باشد؟

از روايات استفاده مي‌شود که هيچ دعايي بي اثر نيست. هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد، از قبيل شناخت و ارتباط با خدا، پاکي روح ، دفع بلا، نيل به ثواب و گرفتن حاجت.
رسيدن به خواسته در دعا تنها يکي از فوايد آن است
پس هر دعائي به استجابت مي‌رسد، اما گونه ‌هاي استجابت آن مختلف است. بعضي در دنيا و بعضي در آخرت، بعضي فوري و بعضي با تاخير.
امام سجاد(ع) مي‌فرمايد:

دعاي مؤمن يکي از سه فايده را دارد:
براي او ذخيره مي‌گردد
يا در دنيا برآورده مي‌شود
يا بلايي را که مي‌خواست به او برسد، ‌از وي مي‌گرداند
(1)

پي‌نوشت‌ :
1. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 هجرى قمري، ج75،ص 138 .

اگر کسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا در دنيا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز نا‌اميد نمي شود.

اگر به اوصاف الهي توجه کنيم و به صفات پروردگار ايمان بياوريم و بدانيم خداوند رئوف و رحيم است، در مي‌يابيم که اگر خواسته­ هاي انسان بر آورده نمي­ شود، دليلش بخل يا نارضايتي خداوند از انسان نيست، (اگر چه در بعضي از موارد نارضايتي مانع اجابت دعا است) گاهي دعاها به صورت‌هاي ديگر اجابت مي­ شود، اما تصور مي­ کنيم که به اجابت نرسيده است.
گاهي نيز اجابت مي­ شود، اما حاجت ديرتر داده مي­شود و اين به مصلحت شخص است، اما چون انسان عجول است، دچار اضطراب و يا حتي يأس و نااميدي مي­ شود.
خداوند با توجه به کمال و سعادت و مصلحت انسان خواسته ­هاي او را اجابت می ­کند.

در این شب های ماه مبارک رمضان در دعاي افتتاح مي­ خوانيم:
«فَاِنْ اَبْطأَ عَنّي عَتَبْتُ بِجَهْلي عَلَيْكَ، وَلَعَلَّ الَّذي اَبْطأَ عَنّي هُوَ خَيْرٌ لي لِعِلْمِكَ بِعاقِبَةِ الاُْمُورِ؛ اگر حاجتم را دير برآوردي، از سر ناداني بر تو عتاب کردم، ‌در صورتي که تأخير در اجابت حاجتم برايم بهتر بوده است، زيرا تو به امور آگاهي». (1)

پی نوشت :
1. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، اعمال مشترک ماه رمضان، دعای شریف افتتاح


البته شيطان در يکي از مواردي که وسوسه مي­ کند، تأخير اجابت دعا است.
از اين راه انسان را مأيوس مي­ کند تا او به خدا و دعا بدبين شود. ائمه اطهار(ع) به اين نکته توجه داشته و همگان را از افتادن به دام بدبيني و سوء ظن به خدا و ضعف ايمان ناشي از تاخير يا عدم اجابت دعا برحذر داشته اند.

اميرمؤمنان(ع) مي­ فرمايد:
دير اجابت نمودن خدا، ‌تو را نااميد نکند که بخشش، ‌بسته به مقدار درخواست است. چه بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولاني ­تر گردد و بخشش او کامل ­تر شود. چه بسا چيزي را خواسته­ اي و تو را نداده و بهتر از آن را در دنيا يا آن دنيا داده و يا بهتر آن بوده که آن را از تو باز دارد. چه بسا چيزي را طلب نمودي که اگر به تو مي‌داد، تباهي دين و دنياي خود را در آن مي­ ديدي . (1)

پی نوشت :
1. نهج البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، انتشارات فقيه، تهران، نامه 31.

پس تأخير در اجابت دعا يا برآورده نشدن حاجت، نشان بي ثمر بودن دعا نيست. البته تمام ادعيه مذکوره در کتب، معتبر نمي­ باشد. انسان بايد از ادعيه کتب معتبر استفاده نمايد یا از کتاب های دعای معتبر استفاده کند .

alireza01;691669 نوشت:
آیا انسانی که به منظور رفع حاجات و برطرف شدن مشکلات خود دعا نمی خواند، در خسران و زیان است؟

سلام دقيقا اينطوره. فضل و رحمت خدا خيلي زياده . تو موقع مشكلات با خدا بودن هم به انسان آرامش و صبر مي ده و باعث مي شه انسان عاقلانه تصميم بگيره و حركت كنه و هم به ياري خدا حتما حتما اون مشكل حل و ختم به خير مي شه.

alireza01;691669 نوشت:
آیا انسانی که به منظور رفع حاجات و برطرف شدن مشکلات خود دعا نمی خواند، در خسران و زیان است؟

آری؛ چنین فردی در خسران و زیان است.

برای روشن شدن پاسخ، توجه به نکاتی مهم است :

1. نماز و روزه و دعا، مطلوبيت ذاتي دارند. يعني دعا و مناجات با خدا،‌صرف نظر از اجابت يا عدم اجابت، ارزش دارد و به اصطلاح طلب مهم تر از مطلوب است.(1)
بر اين اساس نيز فايده و سود دعا کردن به برآورده شدن حاجت ها و خواسته ها منحصر نمي شود. زيرا فلسفه دعا تنها بر آوردن حوائج به ويژه خواسته هاي دنيوي نيست،بلکه دعا جنبه‌هاي متعددي دارد که مهم‌ترين آن ها عبارتند از: ميل فطري، سپاسگزاري از نعمت هاي الهي ، کبر زدايي و ...بديهي است که آثار برخي از جنبه هاي آن دنياي و برخي ازآثار آن اخروي است.


پی نوشت :
1. مصباح يزدي، بر درگاه دوست، انتشارات موسسه امام خميني، ص 56.


2. طبق روايات، دعا يکي از ابزار هاي موثر در بسياري از زواياي زندگي مادي است و حتي بسياري مشکلات دنيايي انسان و رفع نيازهاي مادي او مبتني بر دعا ودرخواست حاجت است.
امام کاظم عليه السلام مي فرمايد :
"عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ الدُّعَاءَ لِلَّهِ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ يَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِيَ وَ لَمْ يَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُهُ فَإِذَا دُعِيَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُئِلَ صُرِفَ الْبَلَاءُ صَرْفَةً ؛ (1) بر شما باد که پايبند دعا باشيد. زيرا دعا به درگاه خدا و طلب کردن از او ، بلايي را که مقدر شده و حکم بدان شده و جز اجراي آن چيزي نمانده است برطرف مي گرداند. پس اگر خداوند را خوانده و از او چيزي خواسته شود، به يک باره بلا بر مي گردد.

پی نوشت :
1. ثقه الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، سنه النشر:1365 ه.ش، ج2، ص 470 .



امام صادق عليه السلام مي فرمايد :
« ادْعُ وَ لَا تَقُلْ إِنَّ الْأَمْرَ قَدْ فُرِغَ مِنْه ؛ (1) خدا را بخوان و دعا کن و مگو کار گذشته است».

اين روايت به صراحت، تاثير دعا در سرنوشت را مشخص مي کند.
بر اساس اين مفاهيم، استفاده مطلق از روايات که سود دعا کردن مربوط به آخرت است ناتمام است. زيرا ملاحظه تاثير آن در امور دنيايي نيز واضح و روشن است.

پی نوشت :
1. ثقه الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، 1365 ه.ش، ج2 ، ص 466.


3. خداوند حکيم، نظام هستي را بر پايه اسباب و مسببات قرار داده؛ يعني براي پيدايش هر پديده اي علتي خاص و براي حل هر مشکلي راهکارهاي ويژه اي تعيين نموده است.
از يک سو به انسان «عقل و انديشه » عنايت کرده تا با کمک آن و مشورت با ديگران راه حل مشکلات را بيابد. افق آينده زندگي خويش را ببيند. بر آن اساس برنامه ريزي کند و به هدف برسد، از سويي ديگر دو گونه اسباب و علل مقرر داشته است: مادي و معنوي.
دعا از جمله اسباب معنوي است.
اما جايگزين علل مادي و سعي انسان نمي شود. انسان بايد به کمک عقل و فکر خدا دادي خود و مشورت با افراد آگاه و متخصص براي هر مشکلي راه حلي بيابد و از خدا بخواهد تلاش و کوشش او را و اقداماتش را به هدف و نتيجه برساند.
نتيجه آن که:
دعا و توسل نقش مکمل را براي سعي و تلاش انسان دارد و نمى‏تواند جاى کار، تلاش، برنامه ريزى و به کار گيري تخصص در هر کاري را بگيرد.

با عرض تشکر از پاسخی که دادید
التماس دعا

پرسش :
آیا اثرات دعاهای رفع حاجت با هم فرق می کند؟ اگر خداوند در نهایت حاجت انسان را برطرف می کند و ما به معصوم(ع) متوسل می شویم دیگر چه فرقی می کند که از چه طریقی و با خواندن کدام دعا در صدد رفع حاجت برآییم؟
علاوه بر این که وقتی دعا تنها در صورتی براورده می شود که مصلحت و خیر انسان در آن باشد چرا در ابتدای بسیاری از ادعیه رفع حاجت در مفاتیح و دیگر کتب و همچنین دعای نادعلی اثرات خفیه ای برای دعا نقل کرده اند ؟

پاسخ:
آری، هر دعایی، علاوه بر آثار عمومی ادعیه، آثار خاص خود را دارد که مفاد هر دعا به آن اشاره دارد.
هر چند در اصل توسل به معصومین فرقی بین ایشان نیست.
لکن در انتخاب نوع دعا فرق است. فرقش به این است که شما در هر دعایی، خواسته هایی را از خداوند منان دارید که مفاد آن دعا دال بر آن است. نمی توان برای زیاد شدن روزی، دعای آسان شدن مرگ را خواند!
از روايات استفاده مي‌شود که هيچ دعايي بي اثر نيست. هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد، از قبيل شناخت و ارتباط با خدا، پاکي روح ، دفع بلا، نيل به ثواب و گرفتن حاجت.
رسيدن به خواسته در دعا تنها يکي از فوايد آن است
پس هر دعائي به استجابت مي‌رسد، اما گونه ‌هاي استجابت آن مختلف است. بعضي در دنيا و بعضي در آخرت، بعضي فوري و بعضي با تاخير.
امام سجاد(ع) مي‌فرمايد:

دعاي مؤمن يکي از سه فايده را دارد:
براي او ذخيره مي‌گردد
يا در دنيا برآورده مي‌شود
يا بلايي را که مي‌خواست به او برسد، ‌از وي مي‌گرداند
(1)
اگر کسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا در دنيا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز نا‌اميد نمي شود.
اگر به اوصاف الهي توجه کنيم و به صفات پروردگار ايمان بياوريم و بدانيم خداوند رئوف و رحيم است، در مي‌يابيم که اگر خواسته­ هاي انسان بر آورده نمي­ شود، دليلش بخل يا نارضايتي خداوند از انسان نيست، (اگر چه در بعضي از موارد نارضايتي مانع اجابت دعا است) گاهي دعاها به صورت‌هاي ديگر اجابت مي­ شود، اما تصور مي­ کنيم که به اجابت نرسيده است.
گاهي نيز اجابت مي­ شود، اما حاجت ديرتر داده مي­شود و اين به مصلحت شخص است، اما چون انسان عجول است، دچار اضطراب و يا حتي يأس و نااميدي مي­ شود.
خداوند با توجه به کمال و سعادت و مصلحت انسان خواسته ­هاي او را اجابت می ­کند.

در این شب های ماه مبارک رمضان در دعاي افتتاح مي­ خوانيم:
«فَاِنْ اَبْطأَ عَنّي عَتَبْتُ بِجَهْلي عَلَيْكَ، وَلَعَلَّ الَّذي اَبْطأَ عَنّي هُوَ خَيْرٌ لي لِعِلْمِكَ بِعاقِبَةِ الاُْمُورِ؛ اگر حاجتم را دير برآوردي، از سر ناداني بر تو عتاب کردم، ‌در صورتي که تأخير در اجابت حاجتم برايم بهتر بوده است، زيرا تو به امور آگاهي». (2)

البته شيطان در يکي از مواردي که وسوسه مي­ کند، تأخير اجابت دعا است.
از اين راه انسان را مأيوس مي­ کند تا او به خدا و دعا بدبين شود. ائمه اطهار(ع) به اين نکته توجه داشته و همگان را از افتادن به دام بدبيني و سوء ظن به خدا و ضعف ايمان ناشي از تاخير يا عدم اجابت دعا برحذر داشته اند.
اميرمؤمنان(ع) مي­ فرمايد:
دير اجابت نمودن خدا، ‌تو را نااميد نکند که بخشش، ‌بسته به مقدار درخواست است. چه بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولاني ­تر گردد و بخشش او کامل ­تر شود. چه بسا چيزي را خواسته­ اي و تو را نداده و بهتر از آن را در دنيا يا آن دنيا داده و يا بهتر آن بوده که آن را از تو باز دارد. چه بسا چيزي را طلب نمودي که اگر به تو مي‌داد، تباهي دين و دنياي خود را در آن مي­ ديدي . (3)
پس تأخير در اجابت دعا يا برآورده نشدن حاجت، نشان بي ثمر بودن دعا نيست. البته تمام ادعيه مذکوره در کتب، معتبر نمي­ باشد. انسان بايد از ادعيه کتب معتبر استفاده نمايد یا از کتاب های دعای معتبر استفاده کند .
بر اساس آن چه گذشت :
انسانی که به منظور رفع حاجات و برطرف شدن مشکلات خود دعا نمی خواند، در خسران و زیان است. زیرا :
1. نماز و روزه و دعا، مطلوبيت ذاتي دارند. يعني دعا و مناجات با خدا،‌صرف نظر از اجابت يا عدم اجابت، ارزش دارد و به اصطلاح طلب مهم تر از مطلوب است.(4)
بر اين اساس نيز فايده و سود دعا کردن به برآورده شدن حاجت ها و خواسته ها منحصر نمي شود. زيرا فلسفه دعا تنها بر آوردن حوائج به ويژه خواسته هاي دنيوي نيست،بلکه دعا جنبه‌هاي متعددي دارد که مهم‌ترين آن ها عبارتند از: ميل فطري، سپاسگزاري از نعمت هاي الهي ، کبر زدايي و ...بديهي است که آثار برخي از جنبه هاي آن دنياي و برخي ازآثار آن اخروي است.

2. طبق روايات، دعا يکي از ابزار هاي موثر در بسياري از زواياي زندگي مادي است و حتي بسياري مشکلات دنيايي انسان و رفع نيازهاي مادي او مبتني بر دعا ودرخواست حاجت است.
امام کاظم عليه السلام مي فرمايد :
"عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ الدُّعَاءَ لِلَّهِ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ يَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِيَ وَ لَمْ يَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُهُ فَإِذَا دُعِيَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُئِلَ صُرِفَ الْبَلَاءُ صَرْفَةً ؛ (5) بر شما باد که پايبند دعا باشيد. زيرا دعا به درگاه خدا و طلب کردن از او ، بلايي را که مقدر شده و حکم بدان شده و جز اجراي آن چيزي نمانده است برطرف مي گرداند. پس اگر خداوند را خوانده و از او چيزي خواسته شود، به يک باره بلا بر مي گردد.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد :
« ادْعُ وَ لَا تَقُلْ إِنَّ الْأَمْرَ قَدْ فُرِغَ مِنْه ؛ (6) خدا را بخوان و دعا کن و مگو کار گذشته است».

اين روايت به صراحت، تاثير دعا در سرنوشت را مشخص مي کند.
بر اساس اين مفاهيم، استفاده مطلق از روايات که سود دعا کردن مربوط به آخرت است ناتمام است. زيرا ملاحظه تاثير آن در امور دنيايي نيز واضح و روشن است.
3. خداوند حکيم، نظام هستي را بر پايه اسباب و مسببات قرار داده؛ يعني براي پيدايش هر پديده اي علتي خاص و براي حل هر مشکلي راهکارهاي ويژه اي تعيين نموده است.
از يک سو به انسان «عقل و انديشه » عنايت کرده تا با کمک آن و مشورت با ديگران راه حل مشکلات را بيابد. افق آينده زندگي خويش را ببيند. بر آن اساس برنامه ريزي کند و به هدف برسد، از سويي ديگر دو گونه اسباب و علل مقرر داشته است: مادي و معنوي.
دعا از جمله اسباب معنوي است.
اما جايگزين علل مادي و سعي انسان نمي شود. انسان بايد به کمک عقل و فکر خدا دادي خود و مشورت با افراد آگاه و متخصص براي هر مشکلي راه حلي بيابد و از خدا بخواهد تلاش و کوشش او را و اقداماتش را به هدف و نتيجه برساند.
نتيجه آن که:
دعا و توسل نقش مکمل را براي سعي و تلاش انسان دارد و نمى‏تواند جاى کار، تلاش، برنامه ريزى و به کار گيري تخصص در هر کاري را بگيرد.


پي‌نوشت‌ ها :
1. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 هجرى قمري، ج75،ص 138 .
2. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، اعمال مشترک ماه رمضان، دعای شریف افتتاح
3. نهج البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، انتشارات فقيه، تهران، نامه 31.
4. مصباح يزدي، بر درگاه دوست، انتشارات موسسه امام خميني، ص 56.
5. ثقه الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، 1365 ه.ش، ج2، ص 470 .
6. همان، ص 466.

پرسش :
آیا اثرات دعاهای رفع حاجت با هم فرق می کند؟ اگر خداوند در نهایت حاجت انسان را برطرف می کند و ما به معصوم(ع) متوسل می شویم دیگر چه فرقی می کند که از چه طریقی و با خواندن کدام دعا در صدد رفع حاجت برآییم؟
علاوه بر این که وقتی دعا تنها در صورتی براورده می شود که مصلحت و خیر انسان در آن باشد چرا در ابتدای بسیاری از ادعیه رفع حاجت در مفاتیح و دیگر کتب و همچنین دعای نادعلی اثرات خفیه ای برای دعا نقل کرده اند ؟

پاسخ:
آری، هر دعایی، علاوه بر آثار عمومی ادعیه، آثار خاص خود را دارد که مفاد هر دعا به آن اشاره دارد.
هر چند در اصل توسل به معصومین فرقی بین ایشان نیست.
لکن در انتخاب نوع دعا فرق است. فرقش به این است که شما در هر دعایی، خواسته هایی را از خداوند منان دارید که مفاد آن دعا دال بر آن است. نمی توان برای زیاد شدن روزی، دعای آسان شدن مرگ را خواند!
از روايات استفاده مي‌شود که هيچ دعايي بي اثر نيست. هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد، از قبيل شناخت و ارتباط با خدا، پاکي روح ، دفع بلا، نيل به ثواب و گرفتن حاجت.
رسيدن به خواسته در دعا تنها يکي از فوايد آن است
پس هر دعائي به استجابت مي‌رسد، اما گونه ‌هاي استجابت آن مختلف است. بعضي در دنيا و بعضي در آخرت، بعضي فوري و بعضي با تاخير.
امام سجاد(ع) مي‌فرمايد:

دعاي مؤمن يکي از سه فايده را دارد:
براي او ذخيره مي‌گردد
يا در دنيا برآورده مي‌شود
يا بلايي را که مي‌خواست به او برسد، ‌از وي مي‌گرداند
(1)
اگر کسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا در دنيا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز نا‌اميد نمي شود.
اگر به اوصاف الهي توجه کنيم و به صفات پروردگار ايمان بياوريم و بدانيم خداوند رئوف و رحيم است، در مي‌يابيم که اگر خواسته­ هاي انسان بر آورده نمي­ شود، دليلش بخل يا نارضايتي خداوند از انسان نيست، (اگر چه در بعضي از موارد نارضايتي مانع اجابت دعا است) گاهي دعاها به صورت‌هاي ديگر اجابت مي­ شود، اما تصور مي­ کنيم که به اجابت نرسيده است.
گاهي نيز اجابت مي­ شود، اما حاجت ديرتر داده مي­شود و اين به مصلحت شخص است، اما چون انسان عجول است، دچار اضطراب و يا حتي يأس و نااميدي مي­ شود.
خداوند با توجه به کمال و سعادت و مصلحت انسان خواسته ­هاي او را اجابت می ­کند.

در این شب های ماه مبارک رمضان در دعاي افتتاح مي­ خوانيم:
«فَاِنْ اَبْطأَ عَنّي عَتَبْتُ بِجَهْلي عَلَيْكَ، وَلَعَلَّ الَّذي اَبْطأَ عَنّي هُوَ خَيْرٌ لي لِعِلْمِكَ بِعاقِبَةِ الاُْمُورِ؛ اگر حاجتم را دير برآوردي، از سر ناداني بر تو عتاب کردم، ‌در صورتي که تأخير در اجابت حاجتم برايم بهتر بوده است، زيرا تو به امور آگاهي». (2)

البته شيطان در يکي از مواردي که وسوسه مي­ کند، تأخير اجابت دعا است.
از اين راه انسان را مأيوس مي­ کند تا او به خدا و دعا بدبين شود. ائمه اطهار(ع) به اين نکته توجه داشته و همگان را از افتادن به دام بدبيني و سوء ظن به خدا و ضعف ايمان ناشي از تاخير يا عدم اجابت دعا برحذر داشته اند.
اميرمؤمنان(ع) مي­ فرمايد:
دير اجابت نمودن خدا، ‌تو را نااميد نکند که بخشش، ‌بسته به مقدار درخواست است. چه بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولاني ­تر گردد و بخشش او کامل ­تر شود. چه بسا چيزي را خواسته­ اي و تو را نداده و بهتر از آن را در دنيا يا آن دنيا داده و يا بهتر آن بوده که آن را از تو باز دارد. چه بسا چيزي را طلب نمودي که اگر به تو مي‌داد، تباهي دين و دنياي خود را در آن مي­ ديدي . (3)
پس تأخير در اجابت دعا يا برآورده نشدن حاجت، نشان بي ثمر بودن دعا نيست. البته تمام ادعيه مذکوره در کتب، معتبر نمي­ باشد. انسان بايد از ادعيه کتب معتبر استفاده نمايد یا از کتاب های دعای معتبر استفاده کند .
بر اساس آن چه گذشت :
انسانی که به منظور رفع حاجات و برطرف شدن مشکلات خود دعا نمی خواند، در خسران و زیان است. زیرا :
1. نماز و روزه و دعا، مطلوبيت ذاتي دارند. يعني دعا و مناجات با خدا،‌صرف نظر از اجابت يا عدم اجابت، ارزش دارد و به اصطلاح طلب مهم تر از مطلوب است.(4)
بر اين اساس نيز فايده و سود دعا کردن به برآورده شدن حاجت ها و خواسته ها منحصر نمي شود. زيرا فلسفه دعا تنها بر آوردن حوائج به ويژه خواسته هاي دنيوي نيست،بلکه دعا جنبه‌هاي متعددي دارد که مهم‌ترين آن ها عبارتند از: ميل فطري، سپاسگزاري از نعمت هاي الهي ، کبر زدايي و ...بديهي است که آثار برخي از جنبه هاي آن دنياي و برخي ازآثار آن اخروي است.

2. طبق روايات، دعا يکي از ابزار هاي موثر در بسياري از زواياي زندگي مادي است و حتي بسياري مشکلات دنيايي انسان و رفع نيازهاي مادي او مبتني بر دعا ودرخواست حاجت است.
امام کاظم عليه السلام مي فرمايد :
"عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ الدُّعَاءَ لِلَّهِ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ يَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِيَ وَ لَمْ يَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُهُ فَإِذَا دُعِيَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُئِلَ صُرِفَ الْبَلَاءُ صَرْفَةً ؛ (5) بر شما باد که پايبند دعا باشيد. زيرا دعا به درگاه خدا و طلب کردن از او ، بلايي را که مقدر شده و حکم بدان شده و جز اجراي آن چيزي نمانده است برطرف مي گرداند. پس اگر خداوند را خوانده و از او چيزي خواسته شود، به يک باره بلا بر مي گردد.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد :
« ادْعُ وَ لَا تَقُلْ إِنَّ الْأَمْرَ قَدْ فُرِغَ مِنْه ؛ (6) خدا را بخوان و دعا کن و مگو کار گذشته است».

اين روايت به صراحت، تاثير دعا در سرنوشت را مشخص مي کند.
بر اساس اين مفاهيم، استفاده مطلق از روايات که سود دعا کردن مربوط به آخرت است ناتمام است. زيرا ملاحظه تاثير آن در امور دنيايي نيز واضح و روشن است.
3. خداوند حکيم، نظام هستي را بر پايه اسباب و مسببات قرار داده؛ يعني براي پيدايش هر پديده اي علتي خاص و براي حل هر مشکلي راهکارهاي ويژه اي تعيين نموده است.
از يک سو به انسان «عقل و انديشه » عنايت کرده تا با کمک آن و مشورت با ديگران راه حل مشکلات را بيابد. افق آينده زندگي خويش را ببيند. بر آن اساس برنامه ريزي کند و به هدف برسد، از سويي ديگر دو گونه اسباب و علل مقرر داشته است: مادي و معنوي.
دعا از جمله اسباب معنوي است.
اما جايگزين علل مادي و سعي انسان نمي شود. انسان بايد به کمک عقل و فکر خدا دادي خود و مشورت با افراد آگاه و متخصص براي هر مشکلي راه حلي بيابد و از خدا بخواهد تلاش و کوشش او را و اقداماتش را به هدف و نتيجه برساند.
نتيجه آن که:
دعا و توسل نقش مکمل را براي سعي و تلاش انسان دارد و نمى‏تواند جاى کار، تلاش، برنامه ريزى و به کار گيري تخصص در هر کاري را بگيرد.


پي‌نوشت‌ ها :
1. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 هجرى قمري، ج75،ص 138 .
2. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، اعمال مشترک ماه رمضان، دعای شریف افتتاح
3. نهج البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، انتشارات فقيه، تهران، نامه 31.
4. مصباح يزدي، بر درگاه دوست، انتشارات موسسه امام خميني، ص 56.
5. ثقه الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، 1365 ه.ش، ج2، ص 470 .
6. همان، ص 466.

موضوع قفل شده است