جمع بندی آیا امام زمان(عج) درخواست و نجوا را می‌شنود؟

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا امام زمان(عج) درخواست و نجوا را می‌شنود؟

با سلام

شکی نیست که خدا به آنچه به زبان آوریم آهسته یا بلند؛ یا در دل بگوییم آگاه است. اما آیا امام زمان (یا ارواح معصومین) (ع) درخواست و نجوای و... از ما را می‌شنوند. و اگر چنین است آیا فرصت رسیدگی یا تأمل در مورد همۀ درخواست‌ها را دارند؟

آیا حدیث محکمی در این مورد هست؟

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد مسلم

با سلام و احترام

irancplusplus;685734 نوشت:
با سلام

شکی نیست که خدا به آنچه به زبان آوریم آهسته یا بلند؛ یا در دل بگوییم آگاه است. اما آیا امام زمان (یا ارواح معصومین) (ع) درخواست و نجوای و... از ما را می‌شنوند. و اگر چنین است آیا فرصت رسیدگی یا تأمل در مورد همۀ درخواست‌ها را دارند؟

آیا حدیث محکمی در این مورد هست؟

بله در این خصوص روایات بسیاری داریم که می توان آنها را به چند دسته تقسیم نمود:

دسته اول:

روایاتی که به جامعیت علوم ائمه(ع) اشاره دارند که همه چیز جز علم به ذات خداوند را در بر می‌گیرد، برای اطلاع می توانید به الکافی، ج1، ابواب مختلف اوصاف ائمه(ع) از ص212 الی 274 مراجعه بفرمایید، ما به یک نمونه اشاره می کنیم، امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«إِنِّي لَأَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ مَا فِي الْجَنَّةِ وَ أَعْلَمُ مَا فِي النَّارِ وَ أَعْلَمُ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً فَرَأَى أَنَّ ذَلِكَ كَبُرَ عَلَى مَنْ سَمِعَهُ مِنْهُ فَقَالَ عَلِمْتُ ذَلِكَ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ فِيهِ تِبْيَانُ كُلِّ شَيْ‏ء»
ترجمه: به درستی که من به آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است علم دارم، و نسبت به آنچه در بهشت و جهنم است آگاهم، و آنچه که اتفاق افتاده، و آنچه که در آینده اتفاق خواهد افتاد را می دانم، سپس حضرت(ع) اندکی مکث نمود و چون دید (فهم) این جملات برای شنوندگان سنگین است فرمود: این ها را از کتاب خداوند می دانم، خداوند در قرآن فرموده: در آن بیان برای همه چیز است.

دسته دوم:
روایاتی که می‌گویند ائمه(ع) ناظر بر اعمال ما بوده و بر آن شهادت می دهند:
سماعة از امام صادق(ع) روایت می‌کند که فرمودند:
«مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ رَجُلٌ كَيْفَ نَسُوؤُهُ فَقَالَ أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَيْهِ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَهُ ذَلِكَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوه‏» (الکافی، شیخ کلینی، ج1، ص219)
شما را چه شده که پیامبر(ص) را آزار می دهید؟ مردی گفت: چگونه او را آزار می دهیم؟ پس امام(ع) فرمود: آیا نمی دانید که اعمال شما بر او(ص) عرضه می‌شود؟ پس هنگامی که در آن معصیت ببیند ناراحت می‌شود، پس اور را ازار نداده و (بلکه) شادمان سازید.
قرآن کریم نیز می‌فرماید:
«قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‏ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُون‏» (توبه-105)
بگو: عمل كنيد به زودى خدا و پيامبرش و مؤمنان اعمال شما را خواهند ديد، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى ‏شويد، پس شما را به آنچه همواره انجام مى‏ داديد، آگاه مى‏كند.
و نیز خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید:
«فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهيدا»(نساء-41)
پس چگونه است [حال مردم‏] هنگامى كه از هر امتى گواهى بياوريم، و تو را بر آنان گواه آوريم؟
روشن است که لازمه شهادت بر اعمال این است که آنها علاوه بر نظارت بر ظاهر اعمال، ناظر بر نیت درونی انسان ها نیز باشند، والا نمی‌توانند بین عمل خالصانه و از روی ریا تفاوت قائل شوند و شهادتشان مقبول نخواهد بود، چرا که ملاک حسابرسی در قیامت نیت قلبی انسان‌هاست.(المیزان، علامه طباطبایی(ره)، ج1، ص316؛ الإلهیات، ج4، ص258)

دسته سوم:
روایاتی است که دال بر این است که ائمه(ع) سخنان ما با ایشان را می‌شنوند:
مثلا در زیارت امیرالمومنین(ع) می خوانیم:
«إِنَّكَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ تَرُدُّ سَلَامِي‏»؛(بحار الانوار، علامه مجلسی، ج97، ص295)
به درستی که صدای من را می شنوی و سلامم را پاسخ می دهی.

یا ابن فهد حلی در عدة الداعی روایت می‌کند:
«من كان له حاجة الى اللَّه عزّ و جلّ فليقف عند رأس الحسين عليه السّلام و ليقل: يا ابا عبد اللَّه، اشهد انّك تشهد مقامى، و تسمع‏ كلامى‏، و انّك حىّ عند ربّك ترزق، فاسأل ربّك و ربّى في قضاء حوائجى».(آیین نیایش و بندگی(ترجمه عدة الداعی)، ابن فهد حلی، ترجمه حسین غفاری، ص99)
يعنى: «اگر كسى، حاجتى دارد، برود بالاى سر مقدس امام حسين(عليه السّلام) و بگويد: اى ابا عبد اللَّه! شهادت مى‏دهم كه تو شاهد موقعيت من هستى، سخن مرا مى‏ شنوى، زنده مى‏ باشى و از روزى خاص الهى بهره‏مندى، پس از خدا تقاضا كن كه حوايج مرا بر آورده سازد.

دسته چهارم:

دسته چهارم زیاراتی است که از ناحیه خود ایشان به ما رسیده است که هنگام زیارت قبور با ائمه(ع) به آنها سلام کرده و سخن بگویید.
زیارات بسیاری چون زیارت جامعه کبیره و سایر زیارتنامه‌های مأثوره از ائمه(ع)

اما در مورد علم ایشان به همه درخواست‌ها و فرصت تأمل و رسیدگی به درخواست‌ها نباید علم ایشان را با علوم حسی خودمان مقایسه کرد، بله در مورد علوم حسی و طبیعی انسان حرف شما درست است، نمی‌توان در یک لحظه مثلا سخن چند نفر را از طریق گوش شنید، یا در یک لحظه با چشم چند جهت را دید، اما علم ائمه(ع) از این طریق نیست، بلکه علمی لدنی و خدادادی است،
علم ائمه(ع) از سنخ علم حضوری است، آن بزرگواران بر تمام عالم احاطه دارند، اگر بخواهم مثالی بزنم اینگونه خواهد بود که مثلا شما اگر تشنه باشید و در عین حال چشمتان درد کند، دستتان تیر بکشد، پایتان خواب رفته باشد، احساس گرما داشته باشید، هرگز بخشی از این آگاهی موجب نمی شود که آگاهی های دیگر را فراموش کنید، البته این مثالی برای تقریب به ذهن است، والا تصور علم عظیم ائمه(ع) که خود را معدن علم الهی توصیف نموده‌اند(الکافی، ج1، ص221) برای ما امکان پذیر نیست.

irancplusplus;685734 نوشت:
با سلام

شکی نیست که خدا به آنچه به زبان آوریم آهسته یا بلند؛ یا در دل بگوییم آگاه است. اما آیا امام زمان (یا ارواح معصومین) (ع) درخواست و نجوای و... از ما را می‌شنوند. و اگر چنین است آیا فرصت رسیدگی یا تأمل در مورد همۀ درخواست‌ها را دارند؟

آیا حدیث محکمی در این مورد هست؟

با سلام

در مورد علم امام و گستره ی آن برخی رویکرد تردید را پیش گرفته اند
مثلا شیخ انصاری و آیت الله مشکینی
برخی می گویند علم امام محدود است ( یعنی نسبت به اقوال دیگر می گویند و الا همه مخلوقات علم نامحدود ندارند)
یعنی علم امام باید از همه امت بیشتر باشد یا امثال این تعبیرها.
مثلا شیخ مفید و شیخ طوسی
برخی می گویند علم امام خیلی گسترده است.
که تعبیر علم امام بما کان او یکون و گذشته و آینده تعلق می گیرد. و مظهر تام اسماء و صفات است. شاید این قول باب طبع و ذهنیت عرفا و فلاسفه باشد.
و برخی گویند امام می تواند این علوم را در صورت درخواست به دست بیاورد و خداوند به او اعطا می کند ولی نه به این معنا که امام علم حضوری و بالفعل داشته باشد.
خیر امام نیز مثل ما نمی داند اما به خاطر مقامش، اگر بخواهد خداوند به او تعلیم می دهد و او را آگاه می کند.
به نظر این قول آخر بیشتر طرفدار داشته باشد بین علما... ( امام تنها اگر بخواهد خداوند او را تعلیم می دهد)

طبعا فرشتگان خداوند، رسول خدا هستند و اگر از کسی چیزی بخواهیم ، در صورتی که خداوند لازم بداند، آن خواسته را به طرف مقابل خواهد رساند.
البته ممکن است کسی بگوید خوب چرا از خود خدا نمی خواهید. اما مسئله شنیدن خدا یا شنیدن آنها نیست مسئله استجابت دعا است.
ممکن است خدا صدا و خواست ما را به دل کسی بیاندازد اما خواست ما را اجابت نکند چون هر چیزی استحقاقی و مصلحتی لازم دارد.
و دعای پیامبر مثل دعای ما نخواهد بود.
مثلا حضرت یعقوب بوی پیراهن یوسف را استشمام می کند این میشود قدرت روح و نفس پاک Smile

مسلم;686414 نوشت:
بله در این خصوص روایات بسیاری داریم

یعنی امام در دورۀ غیبت بیش‌تر در دسترس هست؟

ظاهرا در دورۀ حضور مردم مستقیم دیدار می‌کردند. اما در دروۀ غیبت همه می‌توانند از ایشان درخواست داشته باشند؟

irancplusplus;688874 نوشت:
یعنی امام در دورۀ غیبت بیش‌تر در دسترس هست؟

ظاهرا در دورۀ حضور مردم مستقیم دیدار می‌کردند. اما در دروۀ غیبت همه می‌توانند از ایشان درخواست داشته باشند؟



خیر، امامان حاضر نیز درخواست های غیر حضوری مردم را می شنیده و از احوال باطنی ایشان آگاه بوده اند، اگر به احادیث علم امام در کتاب الحجة اصول کافی، یا بصائر الدرجات مراجعه بفرمایید خواهید دید که وصف علم برای همه ائمه(ع) یکسان است، اما علت این که مردم در دوره حضور مستقیما دیدار می کرده اند این است که طبیعتا در جایی که انسان می تواند به صورت حضوری نزد امام معصوم برود، هرگز به دلش نمی چسبد که در خانه بنشیند و با او نجوا کند، خود شما هم اگر این مسأله را تصور کنید، تصدیق خواهید نمود، اگر همین امروز امام زمان(عج) ظهور نمایند، دیگر این که در اتاق که کسی را نمی بینید و پاسخی نمی شنود، بنشینید و با ایشان سخن بگویید آنچنان به دل نمی نشیند، گرچه شاید بتوان در تاریخ حضور ائمه(ع) نیز مواردی را یافت.

سوال
آیا امام زمان(عج) یا ارواح معصومین (ع) درخواست و نجوای ما را می‌شنوند. و اگر چنین است آیا فرصت رسیدگی یا تأمل در مورد همۀ درخواست‌ها را دارند؟ آیا روایت محکمی در این خصوص وجود دارد؟

پاسخ:
بله در این خصوص روایات بسیاری داریم که می توان آنها را به چند دسته تقسیم نمود:

دسته اول:
روایاتی که به جامعیت علوم ائمه(ع) اشاره دارند که همه چیز جز علم به ذات خداوند را در بر می‌گیرد، برای اطلاع می توانید به الکافی، ج1، ابواب مختلف اوصاف ائمه(ع) از ص212 الی 274 مراجعه بفرمایید، ما به یک نمونه اشاره می کنیم، امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«إِنِّي لَأَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ مَا فِي الْجَنَّةِ وَ أَعْلَمُ مَا فِي النَّارِ وَ أَعْلَمُ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً فَرَأَى أَنَّ ذَلِكَ كَبُرَ عَلَى مَنْ سَمِعَهُ مِنْهُ فَقَالَ عَلِمْتُ ذَلِكَ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ فِيهِ تِبْيَانُ كُلِّ شَيْ‏ء»(1)
ترجمه: به درستی که من به آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است علم دارم، و نسبت به آنچه در بهشت و جهنم است آگاهم، و آنچه که اتفاق افتاده، و آنچه که در آینده اتفاق خواهد افتاد را می دانم، سپس حضرت(ع) اندکی مکث نمود و چون دید (فهم) این جملات برای شنوندگان سنگین است فرمود: این ها را از کتاب خداوند می دانم، خداوند در قرآن فرموده: در آن بیان برای همه چیز است.

دسته دوم:
آبات و روایاتی که می‌گویند ائمه(ع) ناظر بر اعمال ما بوده و بر آن شهادت می دهند:
قرآن کریم می‌فرماید:
«قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‏ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُون‏» (2)
بگو: عمل كنيد به زودى خدا و پيامبرش و مؤمنان اعمال شما را خواهند ديد، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى ‏شويد، پس شما را به آنچه همواره انجام مى‏ داديد، آگاه مى‏كند.
و نیز خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید:
«فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهيدا»(3)
پس چگونه است [حال مردم‏] هنگامى كه از هر امتى گواهى بياوريم، و تو را بر آنان گواه آوريم؟
روشن است که لازمه شهادت بر اعمال این است که آنها علاوه بر نظارت بر ظاهر اعمال، ناظر بر نیت درونی انسان ها نیز باشند، والا نمی‌توانند بین عمل خالصانه و از روی ریا تفاوت قائل شوند و شهادتشان مقبول نخواهد بود، چرا که ملاک حسابرسی در قیامت نیت قلبی انسان‌هاست.(4)
همچنین سماعة از امام صادق(ع) روایت می‌کند که فرمودند:
«مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ رَجُلٌ كَيْفَ نَسُوؤُهُ فَقَالَ أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَيْهِ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَهُ ذَلِكَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوه‏» (5)
شما را چه شده که پیامبر(ص) را آزار می دهید؟ مردی گفت: چگونه او را آزار می دهیم؟ پس امام(ع) فرمود: آیا نمی دانید که اعمال شما بر او(ص) عرضه می‌شود؟ پس هنگامی که در آن معصیت ببیند ناراحت می‌شود، پس اور را ازار نداده و (بلکه) شادمان سازید.

دسته سوم:
روایاتی است که دال بر این است که ائمه(ع) سخنان ما با ایشان را می‌شنوند:
مثلا در زیارت امیرالمومنین(ع) می خوانیم:
»إِنَّكَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ تَرُدُّ سَلَامِي‏»؛(6)
به درستی که صدای من را می شنوی و سلامم را پاسخ می دهی.

یا ابن فهد حلی در عدة الداعی روایت می‌کند:
»من كان له حاجة الى اللَّه عزّ و جلّ فليقف عند رأس الحسين عليه السّلام و ليقل: يا ابا عبد اللَّه، اشهد انّك تشهد مقامى، و تسمع‏ كلامى‏، و انّك حىّ عند ربّك ترزق، فاسأل ربّك و ربّى في قضاء حوائجى».(7)
يعنى: «اگر كسى، حاجتى دارد، برود بالاى سر مقدس امام حسين(عليه السّلام) و بگويد: اى ابا عبد اللَّه! شهادت مى‏دهم كه تو شاهد موقعيت من هستى، سخن مرا مى‏ شنوى، زنده مى‏ باشى و از روزى خاص الهى بهره‏مندى، پس از خدا تقاضا كن كه حوايج مرا بر آورده سازد.

دسته چهارم:
دسته چهارم زیاراتی است که از ناحیه خود ایشان به ما رسیده است که هنگام زیارت قبور با ائمه(ع) به آنها سلام کرده و سخن بگویید.
زیارات بسیاری چون زیارت جامعه کبیره و سایر زیارتنامه‌های مأثوره از ائمه(ع)

اما در مورد علم ایشان به همه درخواست‌ها و فرصت تأمل و رسیدگی به درخواست‌ها نباید علم ایشان را با علوم حسی خودمان مقایسه کرد، بله در مورد علوم حسی و طبیعی انسان حرف شما درست است، نمی‌توان در یک لحظه مثلا سخن چند نفر را از طریق گوش شنید، یا در یک لحظه با چشم چند جهت را دید، اما علم ائمه(ع) از این طریق نیست، بلکه علمی لدنی و خدادادی است،
علم ائمه(ع) از سنخ علم حضوری است، آن بزرگواران بر تمام عالم احاطه دارند، اگر بخواهم مثالی بزنم اینگونه خواهد بود که مثلا شما اگر تشنه باشید و در عین حال چشمتان درد کند، دستتان تیر بکشد، پایتان خواب رفته باشد، احساس گرما داشته باشید، هرگز بخشی از این آگاهی موجب نمی شود که آگاهی های دیگر را فراموش کنید، البته این مثالی برای تقریب به ذهن است، والا تصور علم عظیم ائمه(ع) که خود را معدن علم الهی توصیف نموده‌اند(8) برای ما امکان پذیر نیست.
_________________________________

1. کلینی، محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية، چاپ چهارم، 1407ق، تهران، ج1، ص261.
2. توبه:9/105.
3. نساء:4/41.
4. طباطبایی، محمد حسین، المیزان، نشر جامعه‏ى مدرسين‏، چاپ پنجم، 1417ق، قم، ج1، ص316؛ سبحانی جعفر، الالهیات، المركز العالمي للدراسات الإسلامية، چاپ سوم، 1412ق، قم، ج4، ص258.
5. کلینی، محمد، الكافي، ج1، ص219.
6. بحار الانوار، علامه مجلسی، ج97، ص295.
7. حلی، ابن فهد، آیین نیایش و بندگی(ترجمه عدة الداعی)، ترجمه حسین غفاری، بنيادمعارف اسلامي، چاپ اول، 1375ش، قم، ص99.
8. کلینی، محمد، الکافی، ج1، ص221.

موضوع قفل شده است