جمع بندی آیا حضرت آسیه (س) دختر پیامبر بود؟
تبهای اولیه
آیا حضرت آسیه (س) دختر پیامبر بود؟ این عبارت در منابع زیر نقل شده است: وكان فرعون قد استنكح امرأة من بني إسرائيل يقال لها آسية بنت مزاحم وكانت من خيار النساء ومن بنات الأنبياء وكانت أما للمساكين ترحمهم وتتصدق عليهم وتعطيهم. 1-تاریخ دمشق ابن عساکر ج 61 ص 19 2- تفسیر بغوی ج3 ص 437 3- مختصر تاریخ دمشق ابن منظور ج25 ص 303 4- تفسیر مجمع البیان طبرسی ج 7 ص 417 5- السراج المنیر الخطیب الشربینی ج 3 ص 84 6- بحار الانوار ج 13 ص 16 7- تفسیر الخازن ج3 ص 358 همچنین برخی منابع حضرت آسیه را عمه ی حضرت موسی دانسته اند: وضرب مثلا آخر في امرأة فرعون آسية بنت مزاحم، وقيل: هي عمة موسى عليه السلام آمنت حين سمعت قصة إلقاء موسى عصاه. 1- تفسیر کبیر امام فخر رازی ج 30 ص49 2- تفسیر قرطبی ج 18 ص 203 3- تفسیر زمخشری ج4 ص 572 4- تفسیر البحر المحیط ابی حیان اندلسی ج 8 ص289 5- تفسیر آلوسی ج8 ص 163 6- تفسیر نیشابوری ج 6 ص322 7- تنوير المقباس من تفسير ابن عباس مجد الدین فیروز آبادی ص 323
جمع بندی
پرسش:
آیا حضرت آسیه (علیها السلام)، دختر پیامبر و عمه حضرت موسی بود؟
پاسخ:
در منابع تاریخی و تفسیری نقلهای مختلفی در رابطه با حضرت آسیه نقل شده است که اظهار نظر قطعی در مورد آن بانوی بزرگوار را با مشکل مواجه میکند. غالب این نقلها با عبارت «قیل» میباشد یعنی گفته میشود و این به این معناست که نویسندگان این مطالب خودشان خیلی اعتمادی به این نقلها نداشته و فقط شنیدههایشان را نقل کردهاند. به عنوان مثال ابن کثیر این گونه میگوید: «امرأة فرعون آسية بنت مزاحم بن عبيد بن الريان بن الوليد الّذي كان فرعون مصر في زمن يوسف و قيل انها كانت من بنى إسرائيل من سبط موسى و قيل بل كانت عمته حكاه السهيليّ فاللَّه أعلم». (1)
همان گونه که مشاهده میشود ابن کثیر ابتدا نظر خودش را بیان میکند و میگوید که آسیه از نسل فرعون زمان حضرت یوسف (علیه السلام) است.در ادامه می گوید: گفته میشود که از بنی اسرائیل بوده و یا گفته میشود که عمه حضرت موسی (علیه السلام) بوده است.
آنچه برای ما مسلم و قطعی است و سند محکمی برای آن داریم این است که این بانوی بزرگوار از زنان با ایمانی است که خداوند او را به عنوان اسوه و الگویی برای زنان و مردان مومن معرفی کرده است. آنجا که خداوند متعال میفرماید: «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِّلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِندَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْم».(2)
خداوند برای کسانی که ایمان میآورند مثل میزند به همسر فرعون، آن هنگام که گفت پروردگارا! نزد خودت در بهشت جاویدان برای من خانهای بنا کن و مرا از فرعون و عمل او نجات ده و از مردم ستمکار برهان.
پی نوشت ها:
1. دمشقی، البداية و النهاية ،ج 1، ص: 240.
2. تحریم: 66/ 11.