جمع بندی معنا و تفسیر آیه 26 سوره مبارکه کهف

کارشناس بحث: استاد میقات

[="Tahoma"]«قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُواْ لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَ أَسْمِعْ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلىِ‏ٍّ وَ لَا يُشْرِكُ فىِ حُكْمِهِ أَحَدًا»
بگو: خداوند از مدّت توقفشان آگاهتر است، غيب آسمانها و زمين از آن اوست. راستى چه بينا و شنواست! آنها هيچ ولىّ و سرپرستى جز او ندارند. و او هيچ كس را در حكم خود شركت نمى ‏دهد. (کهف، 26)

با سلام و درود

«ولیّ» در این جا به معنی سرپرست، صاحب اختیار، یاور و یاری کننده است.

ضمیر «لهم» را برخی به اصحاب کهف برگردانده و بیشتر مفسران، با توجه به قرینه ذکر آسمان و زمین در همین آیه، آن را به همه خلائق و موجودات در آسمان و زمین برگردانده اند.

«لَا يُشْرِكُ فىِ حُكْمِهِ أَحَدًا» یعنی در فرمانروایی، قضای الهی و عالم به غیب بودن، هیچ شریک و همتایی وجود ندارد؛ و كسى را نشاید كه بر خلاف حكم خداوند حكم كند.

عبارت «مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلىِ» ولایت استقلالی برای غیر خدا را نفی می کند، و عبارت‏ٍّ «وَ لَا يُشْرِكُ فىِ حُكْمِهِ أَحَدًا» ولایت اشتراکی با خداوند را نفی می کند. به بیان دیگر، غير خداوند، نه ولايت مستقل دارند و نه با خدا در ولايت شريكند.

پیام آیه:
خداوندی که عالم به غیب آسمان و زمین است و ولایت و سرپرستی مخلوقات را بر عهده دارد و شریکی ندارد، بهتر از هر کسی که می داند اصحاب کهف، چه مدت را در خواب بوده اند.

___________
(ر.ک: التبيان في تفسير القرآن، ج ‏7، ص 33؛ مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏6، ص 715؛ ترجمه الميزان، ج ‏13، ص 386؛ تفسير نمونه، ج ‏12، ص 393؛ تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج ‏8، ص 64)