جمع بندی تیمم بجای غسل در مذهب حنفی

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تیمم بجای غسل در مذهب حنفی


سلام
من نمیتونم غسل کنم (بدلیل بیماری) آیا با تیمم میتونم نماز بخوانم ؟؟؟
این رو هم بگم که من سنی حنفی (ابوحنیفه) هست مرجع تقلیدم .....
در مورد بیماری هم حساسیت پوستی دارم با شستن بدن حساسیت بیشتر میشه و تا موقعی که حساسیت خوب بشه پوست را باید چرب نگه دارم ......

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد صدرا

با سلام و عرض ادب

1) فقه شیعه و جواز تیمم در صورت ضرر داشتن استعمال آب:

یکی از مواردی که به سبب آن مکلف باید بجای غسل و یا وضو تیمم نماید؛ وجود ضرر و یا ترس از ضرر نسبت به استعمال آب برای بدن شخص می باشد. در رساله های توضیح المسائل مراجع می خوانیم: مسأله: اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، يا بترسد كه به واسطه استعمال آن مرض يا عيبي در او پيدا شود، يا مرضش طول بكشد، يا شدت كند و يا به سختي معالجه شود، بايد تيمم نمايد ولي اگر آب گرم براي او ضرر ندارد، بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند.

مسأله: لازم نيست يقين كند كه آب براي او ضرر دارد، بلكه اگر احتمال ضرر بدهد. چنان چه احتمال او در نظر مردم به جا باشد و از آن احتمال، ترس براي او پيدا شود، بايد تيمم كند.[1]

استتفتاء از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(دام ظله العالی)

213: سؤال: من به بیماری پوستی مبتلا شده ‏ام، به‌طوری که هرگاه غسل می ‏کنم پوست بدنم خشک می‏ شود. حتی در صورت شستن دست و صورتم هم این خشکی به وجود می‏ آید. بنا بر این مجبورم روغن به پوستم بمالم، در نتیجه هنگام وضو به‌خصوص برای نماز صبح با مشکلاتی مواجه می‏ شوم. آیا جایز است در نمازهای صبح به جای وضو تیمم کنم؟

ج: اگر استعمال آب براى شما ضرر داشته باشد، وضو گرفتن صحيح نيست، و بايد به جاى آن تيمم کنيد. و اگر ضرر ندارد و روغن مذکور مانع از رسيدن آب به اعضاى وضو نباشد، بايد وضو بگيريد و اگر مانع است و مى‏توانيد روغن را پاک نموده و وضو بگيريد و سپس روغن بزنيد، نوبت به تيمم نمى‏ رسد.[2]


[/HR] [1] . رساله توضیح المسائل مراجع؛ قسمت تیمم،‌ موارد تیمم.
[2] . http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=17#213.

تیمم در فقه حنفی:

در فقه حنفی یکی از اسباب مشروعیت تیمم وجود بیماری و ضرر داشتن استعمال آب برای آن و یا شدت یافتن و یا طولانی شدن بیماری؛ هنگامی که مستند به تجربه و یا خبر دادن پزشک حاذق بیان شده است.[1]

در فتاوای هندیه آمده است:


«وَلَوْ كان يَجِدُ الْمَاءَ إلَّا انه مَرِيضٌ يَخَافُ أن اسْتَعْمَلَ الْمَاءَ اشْتَدَّ مَرَضُهُ أو ابطأ بُرْؤُهُ يَتَيَمَّمُ»؛
[2]
کسی که دسترسی به آب دارد الا اینکه مریض می باشد ومی ترسد که به واسطه ی استعمال آب مرضش شدت یابد ویا بیماریش به طول بینجامد تیمم می نماید.

در کتاب هدایه مرغینانی در فقه احناف آمده است:

اگر شخص دسترسی به آب داشته،‌ اما به واسطه ی مریضیش خوف شدت مرض را داشته باشد،‌ تیمم می نماید؛ زیرا ضرر در مرض بیشتر از ضرر در ناحیه ی خرید آب با قیمت بالا است که در فقه یکی از مجوز تیمم بحساب آمده.

همچنین در فقه حنفی تصریح گشته، در جواز تیمم لازم نیست که فرد خوف تلف خویش را داشته باشد به اینکه اگر غسل نماید و یا وضو بگیرد خوف تلف بواسطه ی استعمال آب را داشته باشد(چنانچه نظر شافعی چنین است).[3]

فتاوای علمای معاصر احناف:

در خلاصة المسائل، عقیده و فقه حنفی،[4] در بحث تیمم آمده است:

«مساله140: اگر مرض بواسطه ی استعمال آب زیاد می گردد و یا در صحت تاخیر پیدا می شود، تیمم بگیرد و اگر استعمال آب مطلقا مضر است حکم آن همین است و اگر آب سرد مضر است گرم کرده شود مگر که وسائل گرم کن موجود نشود».



[/HR] [1] .الفقه علی المذاهب الاربعة، عبدالرحمن الجریری، ج1، ص154:«ومن أسباب العجز أن يغلب على ظنه حدوث مرض باستعماله، أو زيادة مرض، أو تأخر شفاء، إذا استند في ذلك إلى تجربة، أو إخبار طبيب حاذق مسلم ».

[2] .الفتاوى الهندية في مذهب الإمام الأعظم أبي حنيفة النعمان، الشيخ نظام وجماعة من علماء الهند، ج1، ص28، الناشر دار الفكر.

[3] . الهداية في شرح بداية المبتدي، علي بن أبي بكر بن عبد الجليل الفرغاني المرغيناني،ج1، ص27، أبو الحسن برهان الدين (المتوفى: 593هـ)، دار احياء التراث العربي - بيروت – لبنان:( وَلَوْ كَانَ يَجِدُ الْمَاءَ إلَّا أَنَّهُ مَرِيضٌ يَخَافُ إنْ اسْتَعْمَلَ الْمَاءَ اشْتَدَّ مَرَضُهُ يَتَيَمَّمُ ) لِمَا تَلَوْنَا ، وَلِأَنَّ الضَّرَرَ فِي زِيَادَةِ الْمَرَضِ فَوْقَ الضَّرَرِ فِي زِيَادَةِ ثَمَنِ الْمَاءِ ، وَذَلِكَ يُبِيحُ التَّيَمُّمَ فَهَذَا أَوْلَى .وَلَا فَرْقَ بَيْنَ أَنْ يَشْتَدَّ مَرَضُهُ بِالتَّحَرُّكِ أَوْ بِالِاسْتِعْمَالِ .وَاعْتَبَرَ الشَّافِعِيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ خَوْفَ التَّلَفِ وَهُوَ مَرْدُودٌ بِظَاهِرِ النَّصِّ .

[4] .خلاصة المسائل عقیده و فقه حنفی، مجلد اول، مولفین: مولوی حفیظ الله طاهری و مولوی غلام احمد موحدی، به دستور خواجه شمس الدین مطهری سرپرست حوزه علمیه خواف، سال 1364، ص26.

oktay;673361 نوشت:

سلام
من نمیتونم غسل کنم (بدلیل بیماری) آیا با تیمم میتونم نماز بخوانم ؟؟؟
این رو هم بگم که من سنی حنفی (ابوحنیفه) هست مرجع تقلیدم .....
در مورد بیماری هم حساسیت پوستی دارم با شستن بدن حساسیت بیشتر میشه و تا موقعی که حساسیت خوب بشه پوست را باید چرب نگه دارم ......

نکته ای که باید مورد توجه قرار داد این است که اگر غسل نمودن برای شخص عنوان ضرری داشت و گفته شد که شخص می تواند بجای آن تیمم بدل از غسل نماید؛ اما اگر وضو گرفتن برای او این حکم را نداشته باشد، باید برای نمازهای یومیه وضو بگیرد.

موفق باشید.

سؤال اول: در فقه شیعه آیا مکلف در صورت ضرر و ترس می تواند تیمم نماید؟
جواب:
یکی از مواردی که به سبب آن مکلف باید بجای غسل و یا وضو تیمم نماید؛ وجود ضرر و یا ترس از ضرر نسبت به استعمال آب برای بدن شخص می باشد.
در رساله های توضیح المسائل مراجع می خوانیم:
مسأله: اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، يا بترسد كه به واسطه استعمال آن مرض يا عيبي در او پيدا شود، يا مرضش طول بكشد، يا شدت كند و يا به سختي معالجه شود، بايد تيمم نمايد ولي اگر آب گرم براي او ضرر ندارد، بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند. مسأله: لازم نيست يقين كند كه آب براي او ضرر دارد، بلكه اگر احتمال ضرر بدهد. چنان چه احتمال او در نظر مردم به جا باشد و از آن احتمال، ترس براي او پيدا شود، بايد تيمم كند.[1]
در استتفتایی از مقام معظم رهبری(دام ظله العالی) وپاسخ به آن آمده است:
سؤال213: من به بیماری پوستی مبتلا شده‏ام، به‌طوری که هرگاه غسل می‏کنم پوست بدنم خشک می‏شود. حتی در صورت شستن دست و صورتم هم این خشکی به وجود می‏آید. بنا بر این مجبورم روغن به پوستم بمالم، در نتیجه هنگام وضو به‌خصوص برای نماز صبح با مشکلاتی مواجه می‏شوم. آیا جایز است در نمازهای صبح به جای وضو تیمم کنم؟
ج: اگر استعمال آب براى شما ضرر داشته باشد، وضو گرفتن صحيح نيست، و بايد به جاى آن تيمم کنيد. و اگر ضرر ندارد و روغن مذکور مانع از رسيدن آب به اعضاى وضو نباشد، بايد وضو بگيريد و اگر مانع است و مى‏توانيد روغن را پاک نموده و وضو بگيريد و سپس روغن بزنيد، نوبت به تيمم نمى‏رسد.[2]

سؤال دوم: آیا در فقه حنفی نیز در صورت مضر بودن استعمال آب تیمم مجاز می باشد؟
جواب:
در فقه حنفی نیز یکی از موارد تیمم وجود ضرر و شدت یافتن و یا طولانی شدن آن بیان شده است. در فتاوای هندیه آمده است:«وَلَوْ كان يَجِدُ الْمَاءَ إلَّا انه مَرِيضٌ يَخَافُ أن اسْتَعْمَلَ الْمَاءَ اشْتَدَّ مَرَضُهُ أو ابطأ بُرْؤُهُ يَتَيَمَّمُ»؛[3]اگر مکلف دسترسی به آب دارد؛ اما دارای مرضی است که به واسطه ی آن از استعمال آب بیم شدت مرض و یا طولانی شدن بیماری را دارد،(به جای غسل و وضو) تیمم می نماید.
در کتاب هدایه مرغینانی در فقه احناف آمده است: اگر شخص دسترسی به آب داشته،‌ اما به واسطه ی مریضیش خوف شدت مرض را داشته باشد،‌ تیمم می نماید؛ زیرا ضرر در مرض بیشتر از ضرر در ناحیه ی خرید آب با قیمت بالا است که در فقه یکی از مجوز تیمم بحساب آمده.
همچنین در فقه حنفی تصریح گشته، در جواز تیمم لازم نیست که فرد خوف تلف خویش را داشته باشد؛ به اینکه اگر غسل نماید و یا وضو بگیرد خوف تلف بواسطه ی استعمال آب را داشته باشد(چنانچه نظر شافعی چنین است).[4]
فتاوای علمای معاصر احناف نیز چنین است. در کتاب:«خلاصة المسائل، عقیده و فقه حنفی»،[5] در بحث تیمم آمده: «مساله140: اگر مرض بواسطه ی استعمال آب زیاد می گردد و یا در صحت تاخیر پیدا می شود، تیمم بگیرد و اگر استعمال آب مطلقا مضر است حکم آن همین است و اگر آب سرد مضر است گرم کرده شود مگر که وسائل گرم کن موجود نشود».
آنچه در فقه احناف شرط صحت تیمم است وجود مرض می باشد که در این فقه به آن تصریح شده است؛ بنابراین شخص دارای مرضی است که به واسطه ی استعمال آب خوف دارد که مرضش شدت یابد و به طول بینجامد می تواند تیمم کند.

نتیجه: در فقه شیعه و سنی یکی از موارد مشروعیت تیمم وجود ضرر و یا احتمال ضرر بر جسم و شدت یافتن بیماری و یا طولانی شدن آن می باشد.

منابع:


[/HR] [1] . رساله توضیح المسائل مراجع؛ قسمت تیمم،‌ موارد تیمم.

[2] . http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=17#213.

[3] .الفتاوى الهندية في مذهب الإمام الأعظم أبي حنيفة النعمان، الشيخ نظام وجماعة من علماء الهند، ج1، ص28، الناشر دار الفكر.

[4] . الهداية في شرح بداية المبتدي، علي بن أبي بكر بن عبد الجليل الفرغاني المرغيناني،ج1، ص27، أبو الحسن برهان الدين (المتوفى: 593هـ)، دار احياء التراث العربي - بيروت – لبنان:( وَلَوْ كَانَ يَجِدُ الْمَاءَ إلَّا أَنَّهُ مَرِيضٌ يَخَافُ إنْ اسْتَعْمَلَ الْمَاءَ اشْتَدَّ مَرَضُهُ يَتَيَمَّمُ ) لِمَا تَلَوْنَا ، وَلِأَنَّ الضَّرَرَ فِي زِيَادَةِ الْمَرَضِ فَوْقَ الضَّرَرِ فِي زِيَادَةِ ثَمَنِ الْمَاءِ ، وَذَلِكَ يُبِيحُ التَّيَمُّمَ فَهَذَا أَوْلَى .وَلَا فَرْقَ بَيْنَ أَنْ يَشْتَدَّ مَرَضُهُ بِالتَّحَرُّكِ أَوْ بِالِاسْتِعْمَالِ .وَاعْتَبَرَ الشَّافِعِيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ خَوْفَ التَّلَفِ وَهُوَ مَرْدُودٌ بِظَاهِرِ النَّصِّ .

[5] .خلاصة المسائل عقیده و فقه حنفی، مجلد اول، مولفین: مولوی حفیظ الله طاهری و مولوی غلام احمد موحدی، به دستور خواجه شمس الدین مطهری سرپرست حوزه علمیه خواف، سال 1364، ص26.
موضوع قفل شده است