جمع بندی بررسی وضعیت رجالی جناب «سيد المرتضى ابن الداعی الحسينی الرازی»

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
بررسی وضعیت رجالی جناب «سيد المرتضى ابن الداعی الحسينی الرازی»

سلام علیکم

سوال بنده این بود که جناب « سيد المرتضى ابن الداعي الحسينی الرازی » در منابع رجالی شیعه چه وضعیتی دارد ؟

و سوال دیگر اینکه این شخص (سید المرتضی رازی) میتواند بدون واسطه از شیخ مفید رضوان الله علیه حدیث نقل کند ؟

تشکر .

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد مجید

IVI.@.H.D.I;666538 نوشت:
سلام علیکم

سوال بنده این بود که جناب « سيد المرتضى ابن الداعي الحسينی الرازی » در منابع رجالی شیعه چه وضعیتی دارد ؟


با صلوات بر محمد وآل محمد
وسلام وعرض ادب
- المرتضى بن الداعي:
قال الشيخ منتجب الدين في فهرسته: السيد الأصيل مقدم السادة المرتضى بن الداعي بن القاسم أبو تراب الحسني: محمد، عالم، صالح شاهدته و قرأت عليه، و روى لي جميع مرويات الشيخ المفيد عبد الرحمن النيسابوري.( معجم ‏رجال ‏الحديث، ج 18، ص114.)

جمال‌الدین ابوعبدالله محمد بن حسین بن حسن رازی ملقب به مرتضی از علمای شیعه امامیه است که کتاب تبصرة العوام او شهرت دارد. پیش تر وی را مرتضی داعی رازی می‌خواندند ولی در ترجمه عربی کتاب تبصرة العوام نام دقیق وی آمده و در کتاب «نزهة الكرام» هم، «تبصرة العوام» را از آن خود دانسته است.
کتاب سوم این مؤلف، الفصول التامه فی هدایة العامة است. وی در سال ۶۳۰ در شیراز از تالیف تبصرة العوام فارغ شده و تاریخ دیگری از زندگی او در دست نیست. از این که نزهة الکرام را پس از تبصرة العوام نوشته است، باید گفت سال‌های زیادی پس از آن تاریخ نیز حیات داشته است.( الذریعة، ج ۲۴، ص ۱۲۳.)

IVI.@.H.D.I;666538 نوشت:
و سوال دیگر اینکه این شخص (سید المرتضی رازی) میتواند بدون واسطه از شیخ مفید رضوان الله علیه حدیث نقل کند ؟

در پاسخ این بخش از سوال شما کلام علامه مجلسی (ره) را مطرح می کنیم:
[=Traditional Arabic]جامع الرواة ج 2 ص 224 أمل الآمل ص 87- فوائد الرضوية 664 روضات الجنّات: 665 قال صاحب الروضات بعد نقل ما قاله منتجب الدين و الحرّ العامليّ- ره أقول: هو السيّد المرتضى‏ بن‏ الداعي‏ الرازيّ الملقب بصفى الدين صاحب كتاب تبصرة العوام في تفصيل مذاهب العليين و يذكر غالبا مع أخيه (الآتي) السيّد المجتبى الذي هو ايضا أحد مشايخ الشيخ منتجب الدين القمّيّ و لهما الرواية من شيخنا الطوسيّ و كذا عن السيّدين السندين المرتضى و الرضى بواسطة المفيد المزبور و هو عبد الرحمن بن أحمد بن الحسين النيسابوريّ إلى آخر مقالته- أقول ان لهذا السيّد الجليل كان مدرسة علمية في بلدة الرى ذكرناها في تاريخ رى و طهران.

مجید;666671 نوشت:
ا صلوات بر محمد وآل محمد
وسلام وعرض ادب
- المرتضى بن الداعي:
قال الشيخ منتجب الدين في فهرسته: السيد الأصيل مقدم السادة المرتضى بن الداعي بن القاسم أبو تراب الحسني: محمد، عالم، صالح شاهدته و قرأت عليه، و روى لي جميع مرويات الشيخ المفيد عبد الرحمن النيسابوري.( معجم ‏رجال ‏الحديث، ج 18، ص114.)

با سلام و سپاس بابت پاسخگویی حضرتعالی

پس نتیجه این شد که جناب سید مرتضی رازی از علمای شیعه امامیه و مورد وثوق و جلیل القدر است .

لطفا ترجمه عبارت عربی کلام مرحوم مجلسی ره را بگذارید . با تشکر

IVI.@.H.D.I;666678 نوشت:
لطفا ترجمه عبارت عربی کلام مرحوم مجلسی ره را بگذارید . با تشکر

مجید;666671 نوشت:
أقول: هو السيّد المرتضى‏ بن‏ الداعي‏ الرازيّ الملقب بصفى الدين صاحب كتاب تبصرة العوام في تفصيل مذاهب العليين و يذكر غالبا مع أخيه (الآتي) السيّد المجتبى الذي هو ايضا أحد مشايخ الشيخ منتجب الدين القمّيّ و لهما الرواية من شيخنا الطوسيّ و كذا عن السيّدين السندين المرتضى و الرضى بواسطة المفيد المزبور و هو عبد الرحمن بن أحمد بن الحسين النيسابوريّ إلى آخر مقالته- أقول ان لهذا السيّد الجليل كان مدرسة علمية في بلدة الرى ذكرناها في تاريخ رى و طهران.

با صلوات بر محمد و آل محمد
وسلام وعرض ادب
علامه مجلسی می فرمایند: من می گویم: او سید مرتضی پسر داعی رازی ملقب به صفی الدین صاحب کتاب «تبصرة العوام في تفصيل مذاهب العليين» که غالبا با برادرش سید مجتبی یاد می شود(که به زودی در مورد آن صحبت خواهیم کرد) او کسی است که یکی از مشایخ شیخ منتجب الین قمی می باشد و هر دو آن ها روایت کرده اند از شیخ ما طوسی و هم چنین از دو سید بزرگ مرتضی و رضی با واسطه مفید مزبور و آن عبد الرحمن پسر احمد بن الحسین نیشابوری است . تا آخر گفتارش - می گویم حقیقتا برای این سید جلیل مدرسه ای در شهر ری بوده که ذکر کردیم آن را در تاریخ ری وتهران.

ظاهرا شیخ مفید مذکور با شیخ مفید ابن معلم فرق دارد مختصرا در مورد شیخ مفید استاد سید مرتضی وسید رضی مطلبی را خدمت شما ارسال می نمایم:
محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعید بن جبیر بن وهیب بن هلال... بن یعرب بن قحطان.[۱]
البته سعید بن جبیر که از اجداد شیخ مفید است نباید با سعید بن جبیر معروف که به دست حجاج بن یوسف ثقفی به شهادت رسید، اشتباه شود.[۲]
وی در عکبری -شهری بر کرانه شرقی دجله در ده فرسنگی بغداد- در مکانی معروف به سویقه ابن بصری زاده شد. پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت فرزندش (مفید) به لقب «ابن المعلم» مشهور بوده است. عکبری و بغدادی دو لقب دیگر مفید است که از زادگاه و مسکن وی گرفته شده است.[۳]
مقبره شیخ مفید در حرم كاظمین (ع) قرار دارد
شیخ مفید در حرم مطهر امام جواد(ع) پائین پاى آن حضرت و نزدیک قبر استادش ابن قولویه مدفون است.
ولادت وی در سویقة ابن بصری از عکبری شمال بغداد در ۱۱ ذی القعده بوده است که طبق گفته ابن ندیم[۴] و شیخ طوسی[۵] در ۳۳۸ق. و طبق گفته نجاشی در ۳۳۶ بوده است.[۶]
مرگ مفید در جمعه دوم یا سوم رمضان سال ۴۱۳ بغداد را تکان داد. هشتاد هزار تشییع کننده سوگوار در میدان بزرگ اُشنان با سوزوگداز بر جنازه وی به امامت سید مرتضی نماز گزاردند. کثرت جمعیت چنان بود که میدان اشنان با آن همه فراخی تنگ می‌نمود.[۷] شیخ طوسی می‌گوید:
ازدحام مردم، چه مخالفان و چه موافقان، برای نماز گزاردن بر او و گریستن در مرگش چنان بود که روزی بزرگتر از آن دیده نشد.[۸]
او چند سالی در خانه‌اش مدفون بود و سپس به سوی مقابر قریش، نزدیک قبر امام جواد علیه السلام برده شد.[۹]
پی نوشت:


1) النجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة (رجال النجاشی)، ص۳۹۹، رقم ۱۰۶۷.
2) ر.ک: شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۷.
3) شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، صص۸-۷.
4) ص ۱۹۷-ط.اروبا.
5) الطوسی، الفهرست، ص۲۳۹.
6) رجال النجاشی، ص۴۰۲.
7) شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ص۳۹.
Dirol الطوسی، الفهرست، ص۲۳۹.
9) نجاشی، ۱۴۰۷، صص ۴۰۳-۴۰۲.

جمع بندی

سوال:

سلام علیکم
سوال بنده این بود که جناب « سيد المرتضى ابن الداعي الحسينی الرازی » در منابع رجالی شیعه چه وضعیتی دارد ؟
و سوال دیگر اینکه این شخص (سید المرتضی رازی) میتواند بدون واسطه از شیخ مفید رضوان الله علیه حدیث نقل کند .
تشکر .

پاسخ:
سلام وعرض ادب
پرسشگر گرامی سید خویی در مورد « سید المرتضى بن الداعی الحسینی الرازی» می نویسند:
قال الشيخ منتجب الدين في فهرسته: السيد الأصيل مقدم السادة المرتضى بن الداعي بن القاسم أبو تراب الحسني: محمد، عالم، صالح شاهدته و قرأت عليه، و روى لي جميع مرويات الشيخ المفيد عبد الرحمن النيسابوري.( 1)

جمال‌الدین ابوعبدالله محمد بن حسین بن حسن رازی ملقب به مرتضی از علمای شیعه امامیه است که کتاب «تبصرة العوام» او شهرت دارد. پیش تر وی را مرتضی داعی رازی می‌خواندند ولی در ترجمه عربی کتاب« تبصرة العوام» نام دقیق وی آمده و در کتاب «نزهة الكرام» هم، «تبصرة العوام» را از آن خود دانسته است.
کتاب سوم این مؤلف، الفصول التامه فی هدایة العامة است. وی در سال ۶۳۰ در شیراز از تالیف« تبصرة العوام » فارغ شده و تاریخ دیگری از زندگی او در دست نیست. از این که« نزهة الکرام » را پس از تبصرة العوام نوشته است، باید گفت سال‌های زیادی پس از آن تاریخ نیز حیات داشته است.( 2)
در پاسخ بخش دوم سوال شما کلام علامه مجلسی (ره) را مطرح می کنیم:
قال صاحب الروضات بعد نقل ما قاله منتجب الدين و الحرّ العامليّ- ره أقول: هو السيّد المرتضى‏ بن‏ الداعي‏ الرازيّ الملقب بصفى الدين صاحب كتاب تبصرة العوام في تفصيل مذاهب العليين و يذكر غالبا مع أخيه (الآتي) السيّد المجتبى الذي هو ايضا أحد مشايخ الشيخ منتجب الدين القمّيّ و لهما الرواية من شيخنا الطوسيّ و كذا عن السيّدين السندين المرتضى و الرضى بواسطة المفيد المزبور و هو عبد الرحمن بن أحمد بن الحسين النيسابوريّ إلى آخر مقالته- أقول ان لهذا السيّد الجليل كان مدرسة علمية في بلدة الرى ذكرناها في تاريخ رى و طهران.(3)
علامه مجلسی می فرمایند: من می گویم: او سید مرتضی پسر داعی رازی ملقب به صفی الدین صاحب کتاب «تبصرة العوام في تفصيل مذاهب العليين» که غالبا با برادرش سید مجتبی یاد می شود(الآتی) او کسی است که یکی از مشایخ شیخ منتجب الدین قمی می باشد و هر دو آن ها روایت کرده اند از شیخ ما طوسی و هم چنین از دو سید بزرگ مرتضی و رضی با واسطه مفید مزبور و آن عبد الرحمن پسر احمد بن الحسین نیشابوری است . تا آخر گفتارش - می گویم حقیقتا برای این سید جلیل مدرسه ای در شهر ری بوده که ذکر کردیم آن را در تاریخ ری وتهران.
و شیخ مفید مذکور با شیخ مفید ابن معلم فرق دارد.

منابع:
1) معجم ‏رجال ‏الحديث، ج 18، ص114.
2) الذریعة، ج ۲۴، ص ۱۲۳.
3) جامع الرواة ج 2 ص 224 أمل الآمل ص 87- فوائد الرضوية 664 روضات الجنّات: 665.

موضوع قفل شده است