جمع بندی تعداد اصول و فروع دین

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تعداد اصول و فروع دین

با سلام
این که می گن اصول دین پنج تاست و فروع دین ده تاست، مبنای شرعی و روایی داره یا یک نظریه مشهور هست؟
چون به نظر نمی رسه این طور باشه، نه اصول دین پنج تاست و نه فروع دین ده تا.

دیگراین که معارف دین رو که در سه بخش عقاید، احکام و اخلاق تقسیم کردند، چه مبنایی داره، در حالی که معارف دین، قسمت های دیگری هم داره مثل تاریخ، جامعه شناسی، اقتصاد و ...

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد مسلم

با سلام و احترام و تشکر از سوال شما

فخرود;665040 نوشت:
با سلام
این که می گن اصول دین پنج تاست و فروع دین ده تاست، مبنای شرعی و روایی داره یا یک نظریه مشهور هست؟
چون به نظر نمی رسه این طور باشه، نه اصول دین پنج تاست و نه فروع دین ده تا.

دیگراین که معارف دین رو که در سه بخش عقاید، احکام و اخلاق تقسیم کردند، چه مبنایی داره، در حالی که معارف دین، قسمت های دیگری هم داره مثل تاریخ، جامعه شناسی، اقتصاد و ...


خیر، مبنایی روایی مشخص و صریح که اصول دین را پنج تا شمرده باشد وجود ندارد، این امر متناسب با بنیادی ترین اعتقادات اسلام و مکتب تشیع تعریف شده است، که کاملا به شکل منطقی قابل تبیین است.
ببینید ریشه ای ترین اصل که در میان تمام ادیان الهی مشترک است، اعتقاد به مبدأ، مقصد، و مسیر، یا همان توحید، معاد، و نبوت است، لذا این اعتقادات جزء اصول هر دین آسمانی به شمار می روند و پذیرش سایر تعالیم ادیان، متوقف بر پذیرش این اعتقادات سه گانه است.
اما این که «عدل»، و «امامت» از اصول دین، یا به تعبیر بهتر «اصول مذهب تشیع» قرار گرفته اند به این خاطر است که عمیق ترین امتیاز بین شیعه و اهل سنت بوده، و اختلافات دیگر از این دو اعتقاد نشأت می گیرد.
لذا چون شیعه و اهل سنت، به غیر از «عدل» بر سر سایر صفات خداوند اختلافی ندارند، به عنوان اصل اعتقادی مطرح نمی باشد (مجموعه آثار شهید مطهری، ج1، ص86)

در خصوص فروع دین نیز مسئله اینچنین است، یعنی اولا روایت صریحی در کار نیست، لذا اگرچه فروع دین اسلام بسیار است، اما در نگاه کلان، فروع دین را از فروعاتی برگزیده اند که مهم ترین آنها باشد، به همین خاطر است که برخی آن را 10 عدد، و برخی آن را 8 عدد می دانند(مجموعه آثار، شهید مطهری، ج17، ص220) و معتقد هستند این فروع از اهم فروعات است که سایر فروعات در اغلب موارد به آنها بازگشت نموده، و از شاخ و برگ آنها محسوب می شوند.

این قاعده کلی در تعیین اصول و فروع است، اما در هر صورت اگر شما به تعالیم دیگری نظر دارید و معتقد هستید که می توانند از اصول دین، یا فروع دهگانه به شمار روند نام ببرید تا به طور مصداقی روی آنها صحبت کنیم.

اما در مورد دسته بندی معارف دین هم باید عرض کنم که تعالیم دین یا از سنخ اعتقاد هستند، یا از سنخ عمل، و اعمال یا از سنخ جوارحی و اعضای بیرونی هستند که می شود احکام، یا از سنخ جوانحی و درونی هستند، یعنی فضائل و رذائل درونی، که میشود: اخلاق(مجموعه آثار شهید مطهری، ج2، ص65) لذا هرگز نمی شود تعالیمی فرض کرد، که خارج از این سه دسته باشد، پس علومی که فرمودید و سایر علوم اگر از زمره تعالیم دینی باشند در ذیل این سه دسته قرار خواهند گرفت، به عنوان مثال:

تاریخ اسلام: در حقیقت تعالیم دین نیست، بلکه بیان مراحل شکل گیری دین است، یعنی به بیان بستر شکل گیری این دین و تعالیم آن می پردازد، نه اینکه خودش تعالیم دین باشد.

اقتصاد اسلامی: همان باید و نبایدهای اسلام در حوزه اقتصاد است، پس از احکام به شمار می رود.

جامعه شناسی، و روان شناسی دین: این علوم دو بُعد دارند، گاهی برون دینی، و گاهی درون دینی، گاهی مراد از جامعه شناسی و روانشناسی دین این معناست که دین و جامعه چه نقشی در یکدیگر دارند، یا دین چه تاثیری بر روان انسان ها دارد و چه نقشی در نهادهای اجتماعی و سیاسی دارد (کلام جدید با رویکرد اسلامی، ص29و30)، طبیعتا روان شناسی و جامعه شناسی از این جهت داخل در تعالیم دین نیست، بلکه به بررسی بیرونی دین، (هر دینی با هر تعالیمی) می پردازد.
اما اگر منظور شما تعالیم دین در خصوص جامعه، و روان(نفس) انسان باشد، طبیعتا یا اعتقاد است، یا اخلاقیات است، و یا باید و نباید، که بنابراین هر کدام در تقسیم بندی فوق قرار می گیرد.
برخی از تعالیم این دو حوزه از سنخ اعتقادات است، برخی اخلاقیات است، و برخی احکام.
توجه داشته باشید که همه اعتقادات لازم نیست که از اصول اعتقادات پنجگانه باشد، بلکه هر باوری که از تعالیم دین برخواسته باشد، از سنخ اعتقادات دینی خواهد بود، حال یا از اصول اعتقادی، و یا فروع اعتقادی، مثلا اعتقاد به رجعت، یعنی اعتقاد به زنده شدن و بازگشت یک دسته از انسان ها به دنیا، آن هم قبل از قیامت و معاد، طبیعتا از اصول اعتقادی نیست، اما در دسته اعتقادات قرار می گیرد.

یا علی(ع)

موضوع قفل شده است