حجاب کنیز و امه

تب‌های اولیه

14 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
حجاب کنیز و امه

با سلام وادب
شاید یکی از مهمترین انگیزه های حجاب برای زنان جلوگیری از فساد و افساد است
با این حال چرا پوشاندن سر برای امه در اسلام ممنوع نیست؟

برچسب: 

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد طاها

با عرض سلام به شما دوست گرامی

در سر این مطلب اظهار نظرهایی شده است مثلا:

شهید مطهری میفرماید: به طوركلى بردگان اعمّ از جنس زن يا مرد از نظر اسلام در بسيارى از احكام استثناهايى دارند. مثلًا از نظر خود پوشش و حرمت نظر، كنيزان با زنان آزاد فرق مى‏كنند. بر كنيزان واجب نيست كه سرهاى خود را بپوشانند و حال آنكه بر زنان آزاد لازم است سر خود را بپوشانند. ظاهراً سرّ مطلب خدمتكارى آنهاست.(مجموعه ‏آثار استاد شهيد مطهرى، ج‏19، ص: 489)

در توضیح کلام شهید مطهری برخی چنین اظهار کرده اند:

یعنی چون معمولا کنیزان کارهای داخل و خارج از خانه را انجام می دادند و مرتب در فعالیت بودند. برای اینکه در این زمینه راحت تر باشند این تکلیف از آنان برداشته شده است، البته وجوب پوشش سر برداشته شده نه، این که ملزم باشند به بازگذاشتن سر و لذا می توانستند سر خودرا به پوشانند و می توانستند نپوشانند.
یکی از فلسفه های حجاب این است که جلوی خود نمایی و جلوه گری زن را بگیرد و از آن جایی که کنیزان معمولا کار می کردند و به سر و صورت خود رسیدگی نمی کردند قاعدتا باز بودن سرشان نباید چندان نقشی در جلب توجه نگاه مردان و جلوه برای مردان داشته باشد و لذا از آن روزگار نقل نشده که مردم پیش اولیای دین آمده باشند و بگویند که باز بودن سر کنیزان سبب فساد و فحشا و چشم چرانی گردیده. از این رو می توان گفت که عدم وجوب پوشش سر برای کنیزان منافاتی با فلسفه حجاب ندارد.( http://www.pasokhgoo.ir/node/60702)

برخی نیز به این نکته اشاره کرده اند که تا قبل از نازل شدن آیه 59 سوره احزاب، زنان آزاد و کنیز موی سر و گردن خود را نمیپوشاندند و این باعث شده بود افراد فاسد به یک میزان مزاحم زنان آزاد و کنیزان شوند. قرآن در آیه یاد شده به زنان آزاد مسلمان دستور داد حجاب اسلامى را كاملا رعايت كنند یعنی موی سر و گردن خود را نیز بپوشانند تا از كنيزان شناخته شوند و بهانه‏اى براى مزاحمت به دست هرزگان ندهند. (تفسير نمونه، ج‏17، ص: 427) البته علامه طباطبایی این نظر را قبول ندارد.(ترجمه الميزان، ج‏16، ص: 510)

در پناه حق

طاها;658609 نوشت:
با عرض سلام به شما دوست گرامی

در سر این مطلب اظهار نظرهایی شده است مثلا:

شهید مطهری میفرماید: به طوركلى بردگان اعمّ از جنس زن يا مرد از نظر اسلام در بسيارى از احكام استثناهايى دارند. مثلًا از نظر خود پوشش و حرمت نظر، كنيزان با زنان آزاد فرق مى‏كنند. بر كنيزان واجب نيست كه سرهاى خود را بپوشانند و حال آنكه بر زنان آزاد لازم است سر خود را بپوشانند. ظاهراً سرّ مطلب خدمتكارى آنهاست.(مجموعه ‏آثار استاد شهيد مطهرى، ج‏19، ص: 489)

در توضیح کلام شهید مطهری برخی چنین اظهار کرده اند:

یعنی چون معمولا کنیزان کارهای داخل و خارج از خانه را انجام می دادند و مرتب در فعالیت بودند. برای اینکه در این زمینه راحت تر باشند این تکلیف از آنان برداشته شده است، البته وجوب پوشش سر برداشته شده نه، این که ملزم باشند به بازگذاشتن سر و لذا می توانستند سر خودرا به پوشانند و می توانستند نپوشانند.
یکی از فلسفه های حجاب این است که جلوی خود نمایی و جلوه گری زن را بگیرد و از آن جایی که کنیزان معمولا کار می کردند و به سر و صورت خود رسیدگی نمی کردند قاعدتا باز بودن سرشان نباید چندان نقشی در جلب توجه نگاه مردان و جلوه برای مردان داشته باشد و لذا از آن روزگار نقل نشده که مردم پیش اولیای دین آمده باشند و بگویند که باز بودن سر کنیزان سبب فساد و فحشا و چشم چرانی گردیده. از این رو می توان گفت که عدم وجوب پوشش سر برای کنیزان منافاتی با فلسفه حجاب ندارد.( http://www.pasokhgoo.ir/node/60702)

برخی نیز به این نکته اشاره کرده اند که تا قبل از نازل شدن آیه 59 سوره احزاب، زنان آزاد و کنیز موی سر و گردن خود را نمیپوشاندند و این باعث شده بود افراد فاسد به یک میزان مزاحم زنان آزاد و کنیزان شوند. قرآن در آیه یاد شده به زنان آزاد مسلمان دستور داد حجاب اسلامى را كاملا رعايت كنند یعنی موی سر و گردن خود را نیز بپوشانند تا از كنيزان شناخته شوند و بهانه‏اى براى مزاحمت به دست هرزگان ندهند. (تفسير نمونه، ج‏17، ص: 427) البته علامه طباطبایی این نظر را قبول ندارد.(ترجمه الميزان، ج‏16، ص: 510)

در پناه حق

سلام و تشکر

البته اینکه کنیزان چون کار میکنند به خود نمیرسند و در نتیجه باعث جلب توجه نمیشوند کلیت ندارد و با همان وضع هم خیلی میتواند عامل فساد باشد خصوصا برای جوانان نوجوانان.
و اینکه یکی دیگر از دلایل حجاب شاید حفظ کرامت زن باشد کنیز هم یک زن و یک انسان است پس لازم است که با او مانند سایر زنان برخورد شود

محمد132;658698 نوشت:
البته اینکه کنیزان چون کار میکنند به خود نمیرسند و در نتیجه باعث جلب توجه نمیشوند کلیت ندارد و با همان وضع هم خیلی میتواند عامل فساد باشد خصوصا برای جوانان نوجوانان.
و اینکه یکی دیگر از دلایل حجاب شاید حفظ کرامت زن باشد کنیز هم یک زن و یک انسان است پس لازم است که با او مانند سایر زنان برخورد شود

با سلام و ادب
براي من هم جاي سوال دارد. اگر از جهت كرامت انساني است خوب كنيز هم بنده خداوند عادل است. اگر از جهت زيبايي و تحريك كنندگي بوده ،چه تفاوتی در تحریک کنندگی بین زنان مسلمان برده و غیر برده وجود دارد که پوشاندن سر و گردن بر آنان لازم نیست و بر زنان آزاد لازم است ؟ (باتوجه به اینکه برخی بردگان زمان ائمه‌ (ع) اهل ایران و اروپا بودند و ازنظر تنوع رنگ مو و زیبایی ، از بسیاری زنان عرب در مکه و مدینه و یمن زیباتر و جذاب تر بودند)

[="Black"]بیهقی در ” السنن الکبری ” ج ۲ ص ۲۲۷ از قول انس بن مالک چنین می گوید :
کن اماء عمر رضی الله عنه یخدمننا کاشفات عن شعورهن تضطرب ثدیهن
کنیزکان عمر بن خطاب در حالی به ما خدمت می کردند که موهای ایشان پیدا بود و سینه های ایشان مضطرب
این مطلب را آلبانی نیز نقل کرده است:
ثم روى من طریق حماد بن سلمة قالت : حدثنی ثمامة بن عبد الله بن أنس عن جده أنس بن مالک قال : ” کن إماء عمر رضی الله عنه یخدمننا کاشفات عن شعورهن ، تضطرب ثدیهن ” . قلت : وإسناده جید رجاله کلهم ثقات
إرواء الغلیل – محمد ناصر الألبانی – ج ۶ – ص ۲۰۴- المکتب الإسلامی
عمر رضی الله عنه یخدمن الضیفان کاشفات الرؤس مضطربات الثدی
سرخسی در ” المبسوط ” نیز چنین می گوید :
حدیث انس رضی الله عنه : کن جواری عمر رضی الله عنه یخدمن الضیفان کاشفات الروءس مضطربات الثدی
در حدیث انس آمده است : کنیزکان عمر بن خطاب در حالی به مهمانان خدمت می کردند که موهای سرشان معلوم و سینه هایشان مضطرب بود
المبسوط – السرخسی – ج ۹ – ص ۱۲- دار المعرفة
جالب اینجاست این ماجرا هنوز از این بدتر هم میشه:
ثابت است وقتی عمر بن خطاب کنیزکی را دید که موهایش را پوشانده بود گفت : (موهایت را کشف کن) حجاب از سرت بردار و خودت را شبیه زنان آزاد نکن. و سپس او را با شلاق زد .صحیح است و این روایت را ابن ابی شیبه در المنصف آورده است . …..
از انس بن مالک روایت شده است : بر عمر بن خطاب وارد شدم ، کنیزکی در آنجا بود که در نزد برخی از مهاجرین و انصار شناخته شده بود و بر روی موهایش حجابی بود . پس عمر از او سوال کرد : آزاد شدی ؟ کنیز جواب داد : خیر . عمر گفت : پس چرا جلباب ( چادر ) به سر کردی ؟ آن را از سرت بردار زیرا که چادر برای زنان مومن آزاد است . پس کنیز خودداری کرد . عمر شلاق را برداشت و آنقدر بر سر کنیز زد تا چادر را از سرش انداخت . ( آلبانی ) میگویم : سند این روایت بر اساس شروط مسلم صحیح است
…. فقام إلیها بالدرة ، فضرب بها رأسها حتى ألقته عن رأسها ” . قلت : وهذا سند صحیح على شرط مسلم .
إرواء الغلیل – محمد ناصر الألبانی – ج ۶ – ص ۲۰۴- المکتب الإسلامی
کنز العمال – المتقی الهندی – ج ۹ – ص ۱۹۹- مؤسسة الرسالة
نصب الرایة – الزیلعی – ج ۱ – ص ۴۱۴- دار الحدیث
[/]

بانوي بهاري;658718 نوشت:
با سلام و ادب
براي من هم جاي سوال دارد. اگر از جهت كرامت انساني است خوب كنيز هم بنده خداوند عادل است. اگر از جهت زيبايي و تحريك كنندگي بوده ،چه تفاوتی در تحریک کنندگی بین زنان مسلمان برده و غیر برده وجود دارد که پوشاندن سر و گردن بر آنان لازم نیست و بر زنان آزاد لازم است ؟ (باتوجه به اینکه برخی بردگان زمان ائمه‌ (ع) اهل ایران و اروپا بودند و ازنظر تنوع رنگ مو و زیبایی ، از بسیاری زنان عرب در مکه و مدینه و یمن زیباتر و جذاب تر بودند)

سلام
البته مقدار زیادی از بحث ریشه در مباحث فقهی داره که آیا اصلا این حکم مخصوص شرایط خاصی بوده یا نه؟به هر حال با فرض ما (الزامی نبودن حجاب برای کنیز) این چنین سوالاتی را به همراه داره البته اگر دلیلی هم پیدا نکیم (نه اینکه پیدا نشه) به جای بدی بر نمیخوریم چون ما تعبدا قبول میکنین و فقط خواستیم حکمت آنرا از روی کنجکاوی بفمیم.

رحمت;658750 نوشت:
از انس بن مالک روایت شده است : بر عمر بن خطاب وارد شدم ، کنیزکی در آنجا بود که در نزد برخی از مهاجرین و انصار شناخته شده بود و بر روی موهایش حجابی بود . پس عمر از او سوال کرد : آزاد شدی ؟ کنیز جواب داد : خیر . عمر گفت : پس چرا جلباب ( چادر ) به سر کردی ؟ آن را از سرت بردار زیرا که چادر برای زنان مومن آزاد است . پس کنیز خودداری کرد . عمر شلاق را برداشت و آنقدر بر سر کنیز زد تا چادر را از سرش انداخت .

تو تفسیر آیات الاحکام اينطور نوشته: جلوگیری از حجاب کنیزان در زمان عمر، یک سیاست شرعی (حکم دولتی و نه حکم شرعی) بوده است

[="Black"]

رحمت;658750 نوشت:
کنیزکان عمر بن خطاب در حالی به ما خدمت می کردند که موهای ایشان پیدا بود و سینه های ایشان مضطرب

به نظر می رسد اصل این حکم در اسلام وجود نداشته باشد و عدم حجاب کنیز از بدعت های عمر بن خطاب باشد که در شرایط تقیه از ائمه معصومین هم وارد شده است مثل دیگر بدعت های عمر[/]

[="Black"]

بانوي بهاري;658755 نوشت:
تو تفسیر آیات الاحکام اينطور نوشته: جلوگیری از حجاب کنیزان در زمان عمر، یک سیاست شرعی (حکم دولتی و نه حکم شرعی) بوده است

:khaneh: حکم حکومتی عمر بن خطاب!!!!!!!!!!!! اختیار دارید جناب عمر بن خطاب طبق گفته عزیزان اهل سنت آیه قرآن به اذن او بر پیامبر نازل می شده!!!
در واقع اصل حکم حجاب هم طبق گفته برادران اهل سنت به درخواست عمر بن خطاب نازل شده :Khandidan!: حتما عدم حجاب کنیز هم به حکم الهی او انجام شده
عمر خود مى‏گويد: «وافقت ربى في ثلاث: في مقام ابراهيم و في الحجاب و في اسارى بدر»
يعنى من در سه مورد با پروردگارم موافقت كردم (اين جمله محترمانه نقل شده و گرنه بايد مى‏ گفت: پروردگارم با من در سه مورد موافقت كرد)
الف - در مقام ابراهيم ب - [HL]درحجاب[/HL] ج - در اسيران بدر.

عن عايشه أنّ ازواج النبى صلى‏الله‏عليه‏و‏سلم كن يخرجن بالليل إذا تبرزن إلى المناصع وهو صعيد افيح فكان عمر يقول للنبى صلى‏الله‏عليه‏و‏سلم احجب نساءك فلم يكن رسول اللّه صلى‏الله‏عليه‏و‏سلم يفعل. فخرجت سودة بنت زمعه زوج النبى صلى‏الله‏عليه‏و‏سلم ليلة من الليالى عشاء وكانت امرأة طويلة فناداها عمر ألا قد عرفناك يا سودة - حرصا على أن ينزل الحجاب - فانزل اللّه آية الحجاب.
عايشه مى‏گويد: همسران پيامبر شبها براى قضاى حاجت به بيابان مى‏رفتند. عمر به پيامبر صلى ‏الله‏ عليه‏ و‏آله مى‏گفت: زنهايت را در حجاب كن ولى رسول خدا چنين نمى‏ كرد!!!!!!!! (یعنی گوش به حرف عمر نمى ‏داد !!!! در واقع این حدیث که در صحیح ترین کتاب اهل سنت نقل شده نهایت توهین به پیامبر است که پیامبر غیرت نداشت و نفهمید زنانش باید حجاب داشته باشند اما عمر فهمید!!!!!!). شبى از شبها سودة دختر زمعه، همسر پيامبر كه زنى بلند قد بود بيرون رفت. عمر فرياد زد: اى سوده ترا شناختيم - به جهت حرصى كه براى نزول آيه حجاب داشت (اين كار را كرد). آنگاه آيه حجاب نازل شد!!!!!!!!!!!!!!!!
صحيح بخارى، ج 1 ص 49، كتاب الوضوء، باب خروج النساء إلى البراز، و مشابه آن در ج 8 ص 66، كتاب الاستئذان، باب آية الحجاب.صحيح مسلم، ج 4 ص 1709، كتاب السلام، باب 7، ح 18.[/]

سلام دوستان، این مطلب قطعی نیست. نیاز به منبع از کتابهای فقهی معتبر داره. چون سایتهای پاسخگویی رو که نگاه کنید هرجا یه چیزی نوشته یک جا نوشتن فقط مربوط به نماز هست. یه جا نوشتن در برابر نامحرم، مثل سخن شهید مطهری که کارشناس این تاپیک نقل قول کردن. در اینجا هم برعکسش مثلا:
http://www.askquran.ir/thread46214-2.html#post705678
یا معتبرتر اگه فرهنگ فقه رو ببینید:
http://lib.eshia.ir/23017/2/284/%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%B2_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4
http://lib.eshia.ir/23017/2/94/%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%B2_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4
اشاره نکرده که در غیر نماز هم تفاوت داره

روی وجود داشتن یا نداشتنش نمیشه راحت قضاوت کرد باید از کارشناس احکام پرسید که رفرنس دقیق از کتابهای فقهی ارائه بدن. من فکر میکنم حتی در کتابها، بین حجاب نماز و غیر نماز خیلی اوقات خلط شده.
حتی جایی هست که گفته شده حجاب زن آزاد فقط عورت، که بعضی نوشتن منظور ستر صلاتی بوده نه نامحرم.

[=book antiqua]

محمد132;658751 نوشت:
البته مقدار زیادی از بحث ریشه در مباحث فقهی داره که آیا اصلا این حکم مخصوص شرایط خاصی بوده یا نه؟به هر حال با فرض ما (الزامی نبودن حجاب برای کنیز) این چنین سوالاتی را به همراه داره البته اگر دلیلی هم پیدا نکیم (نه اینکه پیدا نشه) به جای بدی بر نمیخوریم چون ما تعبدا قبول میکنین و فقط خواستیم حکمت آنرا از روی کنجکاوی بفمیم.

سلام و ادب
در بدو اسلام منافقين، اوائل شب كه هوا تازه تاريك مي شد، در كوچه ها و معابر مزاحم كنيزان مي شدند . با توجه به فرهنگ جامعه آن زمان ، بيشتر کنيزان اهل فحشا و فساد بودند و صاحبانشان از طريق كنيزان درآمدزايي مي كردند . جوانان و افراد عياش نيز به راحتي به خود اجازه ارتباط پيدا کردن با آنان را مي دادند . گاهي از اوقات اين جوانان مزاحم و فاسد، مزاحم زنان آزاد نيز مي شدند " زنان پيامبر براي قضاي حاجت شبها از خانه بيرون مي رفتند و منافقين سر راه آنان قرار ميگرفتند و آنان را آزار ميدادند پس شكايت كرده و منافقين را خواستند پس پاسخ دادند ما فقط اين كار را با كنيزان انجام مي داديم!!‌ پس آيه حجاب نازل شد.( طبقات ابن سعد:8/141)" لذا به زنان آزاد دستور داده شد كه (جلباب) پوشش خود را بر خود فروتر گيرند. تا كاملاً از كنيزان شناخته شوند و مورد مزاحمت و اذيت قرارنگيرند. مفهوم اينها آن نيست كه اوباش حق داشتند مزاحم كنيزان شوند، بلكه منظور اين است كه زنان مومنه بايد بهانه دست فاسدين نمي دادند.
تا اينجا اوكي اما من اين رو نمي تونم قبول كنم بعد اينكه مسلمان و پاك شدند ديگه چرا؟
"از احاديث زيادي استفاده مي شه كه حجاب سر براي كنيزان لازم نبوده، بطوريكه با سر برهنه نماز مي خواندند.مذهب مشهور فقها هم بر همين است كه كنيز اگر با سر برهنه نماز بخواند نمازش صحيح است و پوشش سر در نماز براي كنيز واجب نيست." مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه، کتاب النکاح، ص ۶۸، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام علی بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۴۲۵ ق.[=book antiqua]

بانوي بهاري;658760 نوشت:
سلام و ادب
در بدو اسلام منافقين، اوائل شب كه هوا تازه تاريك مي شد، در كوچه ها و معابر مزاحم كنيزان مي شدند . با توجه به فرهنگ جامعه آن زمان ، بيشتر کنيزان اهل فحشا و فساد بودند و صاحبانشان از طريق كنيزان درآمدزايي مي كردند . جوانان و افراد عياش نيز به راحتي به خود اجازه ارتباط پيدا کردن با آنان را مي دادند . گاهي از اوقات اين جوانان مزاحم و فاسد، مزاحم زنان آزاد نيز مي شدند " زنان پيامبر براي قضاي حاجت شبها از خانه بيرون مي رفتند و منافقين سر راه آنان قرار ميگرفتند و آنان را آزار ميدادند پس شكايت كرده و منافقين را خواستند پس پاسخ دادند ما فقط اين كار را با كنيزان انجام مي داديم!!‌ پس آيه حجاب نازل شد.( طبقات ابن سعد:8/141)" لذا به زنان آزاد دستور داده شد كه (جلباب) پوشش خود را بر خود فروتر گيرند. تا كاملاً از كنيزان شناخته شوند و مورد مزاحمت و اذيت قرارنگيرند. مفهوم اينها آن نيست كه اوباش حق داشتند مزاحم كنيزان شوند، بلكه منظور اين است كه زنان مومنه بايد بهانه دست فاسدين نمي دادند.
تا اينجا اوكي اما من اين رو نمي تونم قبول كنم بعد اينكه مسلمان و پاك شدند ديگه چرا؟
"از احاديث زيادي استفاده مي شه كه حجاب سر براي كنيزان لازم نبوده، بطوريكه با سر برهنه نماز مي خواندند.مذهب مشهور فقها هم بر همين است كه كنيز اگر با سر برهنه نماز بخواند نمازش صحيح است و پوشش سر در نماز براي كنيز واجب نيست." مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه، کتاب النکاح، ص ۶۸، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام علی بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۴۲۵ ق.

سلام و عرض ادب
این حکم شامل حال کنیزان نشده بود چونکه در آن زمان و شرایط، اقتضایی جز این نبود .کنیز آن زمان و با آن شرایط مشمول حکم نشد اما کنیز غیر آن زمان و فاقد آن شرایط چه؟

با عرض سلام به دوستان گرامی و تشکر از شرکت در بحث

در پاسخ به نقطه نظرات دوستان چند نکته عرض میشود:

1- سخن ما بر مدار فقه و احادیث شیعه است نه فقه و احادیث اهل سنت. بنابراین تقاضا میشود از نقل احکام فقهی و احادیث و اخباری که مورد قبول اهل سنت است و در نتیجه خارج از چارچوب بحث ماست اجتناب کنید.

2- همانطور که بارها به مناسبتهای مختلف عرض شده است احکام فرعی اسلام بر مبنای مصالح و مفاسد واقعیه ای استوار است اما اینکه کمیت و کیفیت آن مصالح و مفاسد در هر حکم دقیقا چیست ما نمیتوانیم اظهار نظر قطعی کنیم زیرا خارج از محدوده علم ماست و شمه ای از علم خداوند است که تنها اولیای او آنهم به اذن خدا میتوانند به آن دسترسی داشته باشند و ایشان طبق صلاحدید خود در بسیاری از موارد درباره فلسفه و علت احکام فرعی چیزی نگفته اند و تنها حکم را بیان کرده اند. با این توضیحات روش میشود آنچه که برخی از اندیشمندان در فلسفه احکام فرعی ابراز کرده اند صرفا حکمت است نه علت یعنی حاصل تاملات ایشان است نه اینکه چیزی است که در منابع دینی (قران و روایات) به عنوان علت تام و تمام حکم آمده است. بنابراین نمیتوانیم از نظریه هایی مثل دیدگاه شهید مطهری درباره حکم حجاب کنیزان، توقع یک علت تام و تمام را داشته باشیم زیرا صرفا یک حکمت است همانطور که از بیان خود ایشان نیز همین استفاده میشود: ظاهراً سرّ مطلب خدمتكارى آنهاست.

3- تا آنجا که بنده تفحص کردم ظاهرا از نظر فقهای شیعه کنیز میتواند موی سرش را نپوشاند و فرقی هم میان حالت نماز و غیر نماز نیست. به عنوان نمونه میتوانید به متن این استفتا توجه کنید: http://makarem.ir/Question/ViewQuestion.aspx?lid=0&mid=5801&CatID=-2&GID=-2

همچنین در کتاب «مسالك الأفهام، ج‏7، ص 43» اثر شهید ثانی (از فقهای بزرگ شیعه) چنین میخوانیم:
و يجوز النظر إلى أهل الذّمّة و شعورهنّ، لأنّهن بمنزلة الإماء، لكن لا يجوز ذلك لتلذّذ و لا لريبة؛ و نگاه کردن به زنان اهل ذمه و موهای ایشان جایز است زیرا ایشان در حکم کنیز هستند اما این نگاه نباید با قصد لذت بردن یا با خوف به گناه افتادن همراه باشد.

4- اگر بخواهیم درباره احکام بردگان در اسلام، اظهار نظر کنیم ناچار باید نگاه اسلام به برده داری و بردگی تبیین شود. (شاید مراجعه به عرایض بنده در این آدرس خالی از فایده نباشد: http://www.askquran.ir/thread47819.html).

باید توجه داشته باشیم بردگانی که اسلام مجوز به بردگی گرفتن آنها را امضا میکند، مجرمانی هستند که در حال سپری کردن دوره مجازات خویشند و قبل از به بردگی گرفته شدن، از کفار و مشرکین بوده اند آنهم از نوع حربی آن یعنی کفار و مشرکینی که به مقابله با اسلام پرداخته اند. طبعا این وضعیت، در رفتار اسلام با ایشان نقش ایفا میکند و از اینرو نه میتوان به آنها به عنوان انسانهای معمولی و آزاد نگریست و همان حرمت و جایگاه و کرامت را برایشان در نظر گرفت و نه میتوان ایشان را به رعایت همه احکامی که یک مسلمان از روی آگاهی و اراده پذیرفته، ملزم کرد. البته توجه داریم و دارید که نکات دیگری نیز در بین است که از تامل و نگاه ما مخفی است. تنها خواستیم عرض کنیم قبل از اینکه مسئله کرامت انسانی کنیزان را پیش کشیم لازم است ماهیت و عوامل بردگی او را از نگاه اسلام در نظر بگیریم.

5- درباره اینکه آیا بی حجابی کنیزان مفسده انگیز بوده است یا خیر؟ نکته ای در پست قبل عرض شد که تا حدودی راهگشاست و آن اینکه، اگر مسئله بی حجابی کنیزان مایه فساد و فحشا میشد لااقل در منابع روایی شیعه این مساله مطرح میشد اما با وجود اینکه روایات متعددی درباره آسیبهای فحشا و فساد و عواقب روآوردن به آن و جلوگیری از رواج آن، در منابع روایی ما آمده، نمیبینیم درباره اشاعه فساد و فحشا بخاطر باز بودن موی سر کنیزان تاکیدی شده یاشد. شاید این از آنروست که طبق منابع دینی، ازدواج با کنیزان پیچیدگیهای ازدواج با زنان آزاد را ندارد و اگر فرضا جوانی با دیدن کنیزی مایل به ازدواج با او میشد میتوانست با طی کردن مسیر آسانتری به خواسته خود آنهم از مسیر شرعی دست یابد و عملا انگیزه ای برای روآوردن به فحشا و فساد نداشت. (تاکید میکنیم که این صرفا حاصل تاملی شخصی است)

6- در ادامه نکته پیش، این را نیز باید اضافه نمود که نپوشاندن موی سر برای کنیز گرچه جایز است اما نگاه با قصد لذت برای مرد حرام است درست مثل نگاه کردن به زنان کافر در زمان حاضر یعنی گرچه نگاه به موی سر زن کافر جایز است اما اگر با قصد لذت همراه شود این نگاه ممنوع است. یا مثلا زن آزاد میتواند صورت خود را نپوشاند اما مرد نمیتواند با قصد لذت به آن نگاه کند و نمونه های دیگر. پس لازم است میان دو مساله تفکیک نمود: اینکه پوشاندن موی سر برای کنیز الزامی نیست اما نگاه کردن مرد به آن الزاما باید با قصد لذت همراه نباشد.

در پناه حق

موضوع قفل شده است