جدیدترین استفتائات از مراجع عظام تقلید در موضوعات مختلف

سؤال: آیا در شرایطی که استفاده از تولیدات بیگانگان سبب تضعیف بُنیه اقتصادی کشور و ضرر و زیان تولیدکنندگان داخل شود، واردات این گونه کالاها جایز است؟ و آیا جایز است تولیدات داخلی را با نشان خارجی بفروشند؟.

پاسخ معظم‌له: بدون شک هر گاه ورود تولیدات خارجی سبب تضعیف بُنیه اقتصادی کشور شود و تولیدکنندگان داخلی گرفتار ضرر و زیان شوند، هم دولت وظیفه دارد جلوی چنین وارداتی را بگیرد و هم بازرگانان باید از ورود آن خودداری کنند و تولیدکنندگان داخلی نیز باید دقت کنند، تولیدات آن ها طوری باشد ه مردم را از خرید کالاهای بیگانه بی نیاز کند؛ همچنین جایز نیست تولیدات داخلی را با نشان خارجی بفروشند؛ حتی در صورتی که مردم از آن آگاهی داشته باشند.

سؤال: اگر گفتن سه بار ذكر سبحان الله در ركوع باعث شود از امام جماعت عقب بيفتد، آيا مى تواند به گفتن يك بار اكتفاء كند؟

جواب: مى تواند قصد فُرادى كند و مى تواند به تبعيت خود ادامه دهد و اين مقدار تأخير مُضر نيست.
والله العالم

سؤال: مادرى به همراه بچه در شكم خود در يك تصادف رانندگى از دنيا رفته است، آيا لازم است بچه را از داخل شكم مادر خارج و جداگانه دفن كنند، يا اين كه مادر و بچه را به همان صورت دفن كنند؟

جواب: به همان صورت زن را دفن كنند .

والله العالم

سؤال: دليل بر وجوب تقليد چيست؟

جواب: تقليد از مقوله رجوع جاهل به عالم مى باشد كه اصل حاكم بر زندگى انسان ها است و سيرۀ متشرعه بر أخذ احكام از عالمان و فقها برخاسته از همان اصل عقلايى است.
والله العالم

حضرت آیت الله شبیری زنجانی در پاسخ به چند استفتاء در خصوص حکم خوردن و آشامیدن از منزل کسی که خمس نداده و نیز برخی مسائل پیرامون خمس نظر خود را بیان کرده‌اند.
خوردن و آشاميدن در منزل شخصي كه خمس و زكات اموالش را نمي دهد چه حكمي دارد؟

اگر يقين به تعلق خمس به اموالي كه مورد ابتلاء شخص است نداشته باشد، تصرف اشكال ندارد، و در صورت يقين، با اجازه حاكم شرع و پرداخت خمس بعداً، تصرف جايز است.

اگر کسى با عين پول خمس داده نشده، لباس خریدارى کند و در آن نماز بخواند‌ حکم آن چیست؟

تا حاكم شرع معامله انجام شده را اجازه ندهد لباس در ملك فروشنده باقى است، پس چنانچه بدون احراز رضايت فروشنده در آن نماز بخواند، بنا بر احتیاط نمازش باطل است.

دو نفر با یکدیگر قرار مى‌گذارند، که هر سال براى فرار از خمس تمام اموال خود را به یکدیگر ببخشند، آیا این کار جایز است؟

با این کار خمس از آنها ساقط نمی شود. مگر اینکه واقعاً قصد هبه کرده باشند، به گونه ای که اگر طرف مقابل در مال تصرف کرد و مال را برنگرداند ادعایی نداشته باشد. مانعی ندارد.

آیا مکلف می‌تواند سهم سادات را خودش بدون اجازه مرجع تقلید به فقیر سیّد بدهد؟

اجازه لازم است

سؤال: اگر فردی در جریانی، شاهد ماجرا باشد و بتواند گواهی دهد و این گواهی در رأی دادگاه تاثیر داشته باشد و غیر از او فرد دیگری که گواهی دهد نباشد، در صورتی که از آن شخص برای ادای شهادت در دادگاه دعوت شود، آیا ادای شهادت بر او واجب عینی است؟ و اگر این شخص به هر دلیل از حضور در دادگاه خودداری کند، آیا قاضی وظیفه دارد برای أخذ شهادت نزد شاهد برود یا خیر؟.

جواب: در فرض سؤال ادای شهادت بر آن شخص واجب عینی است و قاضی وظیفه دارد او را به دادگاه احضار کند.

سؤال:

احتراما در صُور ذیل حکم خواستگاری از زن، با اشاره (تعریض) و تصریح به ازدواج از طرف همسر و یا شخص دیگر نسبت به زن شوهر دار و یا زنی که در دوران عده به سر می برد، مرقوم فرمایید؟.

1- زن شوهردار به عقد دائم یا موقت؟.

پاسخ: نه اشاره و نه تصریح به ازدواج جایز نیست. (و لو اشاره و یا تصریح را معلّق بر زمان جدا شدن از شوهر کند.)
2- زنی که در عِدّه طلاق رِجعی به سر می برد؟.

پاسخ: اشاره و تصریح به ازدواج فقط از طرف شوهر سابق جایز است ولی از شخص دیگر جایز نیست

3- زنی که در عِدّه بائن (مانند خُلع، وفات، فسخ و...) به سر می برد؟.

پاسخ: اشاره برای همسر سابق (غیر از عِدّه وفات که همسر سابق وجود ندارد) و غیر او اشکال ندارد ولی تصریح به ازدواج فقط از طرف شوهر سابق جایز است.
4- زنی که سه مرتبه طلاق داده شده است و در عِدّه به سر می برد؟.

پاسخ: اشاره از طرف همسر سابق و غیر او اشکال ندارد ولی تصریح به ازدواج از هیچکدام جایز نیست
5- زنی که نُه مرتبه طلاق داده شده و بر زوج حرام ابد شده و در دوران عِدّه به سر می برد؟.

پاسخ: تصریح به ازدواج نه از همسر سابق و نه از غیر او جایز نیست ولی اشاره از طرف غیر همسر سابق اشکال ندارد.
نکته:
1- مراد از اشاره این است که لفظی بگوید که تصریح در ازدواج نباشد و غیر از ازدواج معنای دیگری را برساند (مثل اینکه غصه نخور، خاطرخواه داری و مانند آن) و مراد از تصریح لفظی آن است که جز معنای ازدواج نرساند (مثل اینکه بگوید من آماده ام با تو ازدواج کنم.) 2- پاسخ دادن زن نیز تابع احکام پیشنهاد خواستگار است در مواردی که در بالا ذکر شد و حرام است باید از جواب دادن پرهیز کند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

سئوال:

عده ای از دختران و پسران نامحرم با اعتقاد به اینکه رضایت قلبی جهت ازدواج دائم یا موقت کافی است و نیازی به خطبه عقد نمی باشد اقدام به زندگی مشترک در کنار هم و برقراری روابط زن و شوهری بدون عقد شرعی می نمایند؛ لطفا نظر مبارکتان را در مورد این کار که در اصطلاح برخی به ازدواج سفید نام گرفته است در سوالات ذیل مرقوم فرمایید؛ با تشکر و احترام
1-آیا صرف رضایت دختر و پسر نامحرم برای زندگی در کنار هم به معنای محرمیت بوده و کفایت از صیغه عقد دائم و یا موقت می کند؟
2-آیا ازدواج دختر باکره بدون اذن ولی او صحیح است؟ و مراد از دختر باکره چیست؟

3- در صورتی که دختر و پسری قبلا با جهل به لزوم خواندن عقد ازدواج و بدون اطلاع پدر دختر رابطه جنسی داشته اند برای حفظ آبرو می توانند بدون اطلاع پدر دختر در حال حاضر خودشان عقد شرعی بخوانند؟

پاسخ:
1- بدون شک رضایت قلبی کافی نیست و چنین ارتباطی، ارتباط نامشروع است و به عقیده ما نام ازدواج بر آن صحیح نیست خواه سفید باشد یا سیاه
2- ازدواج دختر باکره (موقت يا دائم) بدون کسب اجازه ولي دختر جايز نبوده و ازدواج باطل است و منظور از باکره دختري است که قبلا با اجازه ولی شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، يا نه
3- در فرض سوال عقد بدون اذن ولی دختر صحیح نیست

سؤال: فردی وام خرید مسکن گرفته و قصد دارد با آن، وام قبلی که برای خرید مسکن گرفته است را تسویه نماید؛ حکم آن چیست؟.

جواب: وام باید مطابق قراردادی که در مورد آن شده است (در فرض سوال خرید مسکن نه پرداخت بدهی مربوط به وام قبلی مسکن) مصرف شود و این کار اشکال دارد.

*درآمد حاصل از برداشتن ابروی مردان

سؤال: آیا پولی که آرایشگر ها از طریق برداشتن ابروی مردها کسب می کنند، حلال است؟.

جواب: جايز نيست مردان خود را شبيه زنان کنند و در آمد حاصله از این کار نیز خالی از اشکال نیست.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

*آیا رهن تنها بدون دریافت هیچ گونه اجاره‌ای ایراد دارد؟

اگر حقیقت رهن باشد، اشکال ندارد، یعنی مبلغی را به شخصی قرض بدهد و طرف هم خانه خود را به عنوان رهن در اختیار او بگذارد و به او اجازه استفاده از خانه را بدهد.
*چگونه می شود به رهن خانه خمس تعلق نگیرد؟

اگر رهن از پولی باشد که اگر صرف در مؤونه نشود، باید خمس آن را داد راه فرار و چاره ای که خمس ندهید وجود ندارد.

*رهن دادن کامل منزل بدون اخذ اجاره و فقط در مقابل وجه نقد پیش چه حکمی دارد؟

اگر قرض به شرط سکنی باشد حرام است.

*آیا آنچه که بین مردم متداول است که بعنوان رهن منزل مبلغ کلانی پیش پرداخت می کنند ودیگر از اجاره ماهانه معاف هستند ودر پایان انقضاء اجاره مبلغ را پس میگیرند آیا شرعیت دارد ؟

این کار حرام است وسکنای در آن منزل سود پول است وجایز نیست .
*آیا مرتهن می تواند عین مرهونه را به راهن اجاره دهد ؟

مرتهن مالک نیست که اجاره دهد، بلکه عین مالک راهن است و منافعش در اختیار او است و می تواند در آن تصرف کند به نحوی که با حق رهانت منافات نداشته باشد .
*اگر ملکی رهن واقع شود و شرط شود که راهن در این مدت هیچگونه حق تصرف در آنرا ندارد چنانچه آنرا معامله کند عقد صحیح است یا خیر ؟

اگر مرتهن آن وارد کند باطل است و اگر اجازه دهد صحیح است .
*اگر مغازه مرهونه در قبال پولی که به او داده شده بخود صاحب مغازه یعنی راهن اجاره داده شود صحیح است یا خیر ؟

منافع مغازه ملک او است و او می تواند بدون اجرت از آن استفاده کند ، و اجاره دادن آن باطل است، چون مالک نیست .
*اگر منزلی را رهن کنیم و در آن ساکن شویم چه حکمی دارد ؟

اگر رهن قرض بدون اجاره باشد سکنای آن خانه ربا و حرام است . و همچنین اگر قرض بشرط باشد و اگر اجاره بشرط قرض باشد به احتیاط واجب جایز نیست .

*گرفتن اجاره و رهن برای منازل آیا شرعا جایز است ؟

جایز است و تصرف در عین مرهونه بدون اذن رهن جایز نیست .

سؤال: برخی دستگاه های تلفن همراه قابلیت ضبط صدای مکالمه طرف مقابل را بدون اطلاع او دارند، حکم این کار چیست؟

پاسخ معظم له: در فرض سوال این کار حرام است، مگر این که قبلاً به شخص اطلاع دهند و او رضایت دهد و یا توسط مراکز مُجازی صورت گیرد که به خاطر ضرروت انجام این کار برای آن ها بلامانع است.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

سؤال:

احتراماً محدوده دو دهه فاطمیه را بیان فرمایید. و همچنین برگزاری مراسم جشن عقد و عروسی و امثال آن در این مدت چگونه است؟.

پاسخ معظم‌له:
سه روز، 13 و 14 و 15 جمادی الاول و سه روز 1و 2 و 3 جمادی الثانی بنابر معمول به «فاطمیه» اختصاص دارد ولی در بین این دو برگزاری مراسم عقد و عروسی (با رعایت تمام موازین شرعی) مانعی ندارد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

سؤال: چند نفر نوزادى را كه در پارچه اى پيچيده شده بود، در كنار دريا پيدا كردند، مردم گمان مى كنند اين نوازد، حلال زاده نيست، آيا پرورش اين نوزاد جايز است؟
پاسخ: نه تنها جايز، بلكه واجب است.
سؤال: مردم گمان مى كنند پدر و مادرش هردو شيعه اثناعشرى هستند، آيا مى شود اين نوزاد را به دشمن اهل بيت داد تا او را پرورش دهند؟.

پاسخ: جايز نيست.
سؤال: نوزاد مذكور اگر حفاظت نشود، ممكن است چند تن از افراد شرور او را بكشند، در چنين صورتى حفاظت از اين نوزاد چه حكمى دارد؟.
پاسخ: حفظ او واجب است.
سؤال: نوازد مذكور اگر پرورش يابد و امام جماعت شود، آيا مى توان به او اقتدا كرد؟.
پاسخ: اگر شرايط ديگر در او جمع باشد، جايز است.
سؤال: اگر كسى اين نوازد را پرورش دهد، آيا مستحقّ اجر و ثوابى هست؟.
پاسخ: البتّه ثواب بسيار دارد.
منبع: استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پرسش تعریف غیبت چیست؟
پاسخ معظم‌له: غیبت یعنی بازگو کردن عیب مؤمنی که مستور است.
پرسش: اگر پشت سر کسی غیبت کنیم و شرایط حلالیت طلبیدن نداشته باشیم چه باید بکنیم ؟
پاسخ: توبه کافی است .
پرسش: غیبت کردن وافترا یا تهمت را برایم تعریف کنید . درچه صورتی چیزی غیبت محسوب میشود اگر در این مورد مثالی ارائه کنید ممنون می شوم؟
پاسخ: غیبت یعنی ذکر عیبی که مستور وپوشیده است البته در وقتی که شخص غایب است وتهمت یعنی نسبت ناروا وخلاف واقع به کسی زدن.
پرسش: سخن با چه شرایطی غیبت است ؟ آیا هر گاه که غیبتی میشود باید انرا نهی کرد و از غیبت شونده دفاع کرد؟
پاسخ: غیبت یعنی عیب مستور دیگران را باز گو کردن و باید شخص غیبت کننده را که کار حرام انجام میدهد از ان نهی کرد.
پرسش: در مورد غیبت از فاسق لطفا فاسق را معرفی کنید به صورت کامل ؟
پاسخ: فاسق کسی است که مرتکب معصیت بشود و غیبت هر فاسقی جایز نیست مگر متجاهر به فسقی باشد که در خصوص همان امر غیبت او اشکال ندارد .
پرسش: ۱ـ می خواستم بدانم اگر شخصی نظر ما را در مورد اخلاقیات و خصوصیات شخص دیگر بپرسد جواب دادن به آن غیبت محسوب می شود؟
۲ـ اگر مادرم بد برادرم را نزد من بگوید غیبت محسوب می شودیا خیر؟
پاسخ: ۱ـ اگر در مورد مشورت است برای امر مهمی مانند ازدواج یا مشارکت و امثال آنها غیبت جایزاست.
۲ـ غیبت است.
پرسش: غیبت هایی که در دوران گذشته انجام شده است و در حال حاضر دسترسی به آن افراد نداریم چه کار باید کرد یا چه حکمی دارد؟
پاسخ: وظیفه شما توبه است و چیز دیگری لازم نیست.
پرسش: لطفا توضیح کاملی در مورد غیبت بفرمائید ؟
پاسخ: غیبت غیر فاسق حرام است . و غیبت فاسق در آنچه به آن تجاهر دارد جایز است .
پرسش: گاهی در بین مردم یا رسانه ها مطالبی به صورت طنز در مورد اقوام، گویشها وفرهنگهای مختلف کشورمان بیان می شود که موجب رنجش خاطر می گردد. حکم این گونه مطالب چیست؟
پاسخ: غیبت نیست ولی اگر مستلزم اهانت وانتقاص باشد از این جهت حرام می شود.

سؤال: خريد و فروش حلقه، ساعت طلا يا زنجير طلا براى استفاده داماد توسط خانواده عروس چه صورت دارد؟ همچنين فروش اين زنجيرها توسط فروشندگان برای استفاده مردان و يا توليد آنها به همين منظور چگونه است؟ و مالى كه از اين راه به دست مى‏آيد چه حكمى دارد؟.
پاسخ: اشكال دارد و همچين فروش و توليد آنها اگر به عنوان استفاده مردان باشد اشكال دارد.

تنبیه بدنی!
سؤال: تنبيه بدنى در چه حدّى جايز مى‏باشد؟.
پاسخ: براى غير ولىّ، در هيچ حدّى جايز نيست.
سؤال: آيا براى آموزگار جايز است، دانش‏آموز را برای انجام ندادن تكاليف، تنبيه بدنى نمايد؟.
پاسخ: خير.

موسیقی پاپ
سؤال: شنيدن موسيقى پاپ يا عدنى كه اخيراً از صدا و سيما زياد پخش مى‏شود، چه حكمى دارد؟.
پاسخ: اگر موجب فساد يا مهيّج شهوت باشد، اشكال دارد.

سُرمه کشیدن مردان
سؤال: سرمه كشيدن براى مردها چه حكمى دارد؟؛ با توجه به اينكه سرمه نوعى آرايش تلقى مى‏شود.
پاسخ: سرمه كشيدن براى مرد جايز است، مگر در حال احرام.

تراشیدن ریش
سؤال: تراشيدن ريش چه حكمى دارد و بلند كردن آن تا چه حد جايز است؟.
پاسخ: به اندازه صدق ريش داشتن مو بر چهره لازم بوده و بلندى آن بهتر است كه در حد متعارف باشد.

غیبت کردن یا شنیدن
سؤال: در صورتي كه مرتكب غيبتى شديم، اگر مفسده‏ اى نباشد آيا لازم است از شخص مورد نظر حلاليّت طلبيد يا خير؟ اگر اين غيبت را شنيده‏ ايم چه حكمى دارد؟.
پاسخ: اگر سبب اختلاف و ناراحتى نمي شود از كسى كه غيبتش را كرده‏ ايد حلالیت بطلبيد وگرنه استغفار نموده، براى وى كار نيك انجام دهيد تا انشاء الله خداوند شما را مورد آمرزش قرار دهد، همچنين نسبت به كسى كه غيبتش را شنيده ‏ايد، بايد رضايت او را در صورت امكان به دست آوريد، چون شنيدن غيبت نيز حرام است.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی

فروش ملک دیگری
سؤال: شخصى ملكى را سى سال پيش به قيمت سه هزار تومان خريد و اكنون ثابت شده كه فروشنده، مالك اين ملك نبوده است. آيا خريدار مى‌تواند مطابق ارزش پولى كه در آن زمان پرداخته، مطالبه كند؟.
جواب: هرگاه مشترى نمى دانسته كه مِلك، مال كس ديگرى است، مى تواند مطابق ارزش پول آن روز خود، از فروشنده مطالبه كند؛ مثلاً اگر با پولى كه در آن زمان داده، مى توانسته ده مثقال طلا بخرد، امروز مى تواند مبلغى را مطالبه كند كه با آن، همان مقدار طلا را بتوان خريد.
والله العالم
نپرداختن اجارۀ موقوفه
سؤال: شخصى در منزل يا مغازه موقوفه زندگى يا كسب مى كند ولى اجاره موقوفه را نمى پردازد، آيا درآمدى كه به دست مى آورد، حلال است؟.
جواب: هر نوع تصرّفات خريد و فروش در آنجا حرام است و عقوبت الهى دارد ولى معاملات وى صحيح است.
والله العالم
مشخص نبودن مبلغ قطعی در بیمۀ عمر
سؤال: در بيمه عمر كه مبلغ قطعى آن مشخص نيست بلكه تابع شرايط اقتصادى كشور در زمان پايان قرارداد است آيا اين نوع در بيمه صحيح است؟.
جواب: هرگاه حد و حدود در بيمه عمر روشن نباشد، يعنى مبلغى كه در دوران بازنشستگى به خود وى يا پس از وفات به ورثه داده مى شود، مشخص نباشد معامله صحيح نيست و به عبارت ديگر معامله غررى و مجهول است.
والله العالم
کشیدن سیگار، قلیان و تریاک
سؤال: آيا كشيدن سيگار، قليان و ترياك جايز است؟.
جواب: استعمال دخانيات از لحظه اى كه احساس ضرر مى نمايد، حرام است، حتماً بايد ترك كند.
والله العالم
خریدن مدرک و دریافت حقوق
سؤال: شخصى با پول، مدرك ليسانس خريده و وارد كار شده و حقوق مى گيرد. آيا دريافت اين حقوق جايز است؟.
جواب: حقوقى كه در برابر اصل كار تعيين شده مى گيرد، مشروع است، ولى حقوق اضافى كه در مقابل مدرك غير صحيح دريافت مى كند، مشروع نيست.
والله العالم
بازی تئاتر مختلط
سؤال: آيا بازى تئاتر مختلط زن و مرد و برگزارى سرود جمعى دختر و پسر جايز است؟.
جواب: هرگاه بازى در تئاتر ملازم ارتكاب حرام يا فساد اخلاق باشد چنين بازى حرام است، سرود دسته جمعى دختر و پسر هرگاه مايه فتنه و تحريك جوانان باشد، جايز نيست.
والله العالم
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی سبحانی

سؤال: در چه صورتی نمی توان به امام جماعت در نمازهای واجب اقتدا کرد؟.

جواب: اقتدا در تمام صُور اشکال ندارد مگر این که امام جماعت نماز خودش و یا دیگری را احتیاطاً قضا و یا إعاده می کند که در این صورت نمی توان اقتدا نمود؛ ولی اگر هر دو (امام و مأموم) نمازشان را احتیاطاً بخوانند و جهت احتیاطشان یکی باشد، اقتدا اشکال ندارد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

دیرکرد اقساط بانک
سؤال: آيا از افرادى كه در پرداخت به موقع اقساط خود قصور مى‏ كنند، مى‏شود مبلغى را به عنوان ديركرد يا خسارت دريافت نمود؟
پاسخ: خير.
سود گرفتن از بانک
سؤال: آيا سود گرفتن از بانكِ مسلمانان جايز است؟ از غير مسلمانان چطور؟.
پاسخ: در صورتى كه بانك را وكيل خود نمايد تا متصديان بانك پول هایى را كه از اشخاص مى‏ گيرند در جريان هاى اقتصادى به كار اندازند و سود حاصله را بين خود و صاحبان سرمايه پول تقسيم كنند، گرفتن سود مانعى ندارد و سود گرفتن از غير مسلمانان اشكال ندارد.
بستن لوله رحم
سؤال: آيا حضرتعالى بستن لوله را تجويز مى‏ فرمائيد؟.
پاسخ: اگر بستن لوله، موجب عقيم شدن دائم گردد، اشكال دارد و جائز نيست.
مسافرت زن در ایام عدّه
سؤال: آيا زنى كه در عدّه طلاق است، مى‏ تواند با مسافرت براى صله رحم بدون إذن شوهرى كه از او طلاق گرفته برود؟.
پاسخ: اگر در عدّه رِجعى باشد لازم است با اجازۀ شوهر از منزل خارج شود مگر براى انجام كارهاى ضرورى يا انجام عمل واجبى كه وقت آن مُضيّق است.
وارد کردن شوک هنگام ذبح
سؤال: هنگام ذبح حيوان، شوك وارد كردن به آن و يا خوراندن داروى بيهوشى براى جلوگيرى از احساس درد جايز است يا نه؟ در صورت جواز، خون مانده درونِ بدن حيوان، چه حكمى دارد؟.
پاسخ: در صورتى كه موجب از بين رفتن حيات طبيعى نشود، جايز است و خون باقى مانده، حكم خون ذبيحه را دارد.
ذبح چندین مرغ با یک بسم الله
سؤال: در برخى از كشتارگاه هاى صنعتى كه در هر بار به تعداد چند هزار قطعه مرغ كشتار مى‏ كنند و فقط براى مرغ اوّل، لفظ جلاله بسم اللَّه گفته مى‏ شود؛ اين سؤال پيش مى ‏آيد كه آيا مجموع اين مرغ ها از نظر شرعى پاك مى‏ باشد و ذبح شرعى در مورد آنها اعمال گرديده است يا نه؟.
پاسخ: در صورتى كه اين تعداد از مرغ ها را با هم ذبح مى‏ كنند يعنى در عَرْض هم ذبح مى‏ كنند، يك دفعه بسم اللَّه گفتن براى همه آنها كافى است، ولى اگر در طول هم ذبح مى‏ شوند، يعنى پس از اينكه ذبح اوّلى تمام شد، ذبح دوّمى شروع مى ‏شود و همچنين، در اين صورت بسم اللَّه كه براى قبلى گفته مى ‏شود، براى بعدى كافى نيست.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی

*آیا پوشاندن زینت در نماز برای بانوان لازم است؟

در حال نماز برای زنان پوشانیدن موهای مصنوعی و زینت های پنهانی (مانند دستبند و گردنبند) نیز واجب است حتی اگر نامحرم حضور نداشته باشد.

* اگر زینت های پنهانی (مانند دستنبد و گردن بند) روی لباس قرار گیرد، آیا پوشاندن آنها در نماز بر زنان واجب است؟

در فرض سؤال پوشاندن آن ها در نماز واجب نیست مگر اینکه نامحرمی در آنجا حضور داشته باشد.

* حکم زینت های ظاهری دست و صورت (مانند انگشتر و آرایش) اگر بیش از حدّ متعارف بوده و مفسده داشته باشد، چگونه است؟

پوشاندن زینت های ظاهری در نماز واجب نیست مگر اینکه غیرمتعارف بوده و یا مفسده داشته باشد که اگر نامحرمی حضور دارد باید آنها بپوشاند.

* در مواردی که پوشاندن لازم است، اگر مراعات نشود، حکم نماز چگونه است؟

اگر حکم را نمی دانسته نمازهای سابق اشکال ندارد ولی اگر عمداً نپوشانده، احتیاط واجب آن است، نمازهایی که یقین دارد به این صورت خوانده را قضا کند.


*آیا همراه داشتن زیورآلات در حال نماز برای زنان استحباب دارد؟

این کار را به قصد رجاء انجام دهند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

آیا استخاره به طریقی که امروزه در میان ما متداول است، شرعاً وارد و پسندیده است؟ آیا تکرار آن ضرری دارد، اگر با تصدّق همراه شود تا با خواسته استخاره کننده، برابر گردد چه حکمی دارد؟

استخاره به هنگام حیرت و تساوی احتمالات و رجحان نداشتن یک احتمال، به قصد رجاء انجام می شود، آن هم پس از فکر و مشورت، اما تکرار آن به سبب حیرت، صحیح نیست مگر در صورت تغییر موضوع و دادن صدقه به مقدار از مال.

آیا برای ازدواج نیازی به استخاره می باشد ؟
قدر متیقن ازموارد استخاره مورد تحیر و تردد و نرسیدن به نتیجه علیرغم مشورت است

مستدعى است نظر مبارك خويش را در مورد ورزش هاى بانوان از قبيل دوچرخه سوارى، اسب سوارى، قايقرانى و دو ميدانى در اماكن و معابر عمومى بيان فرماييد؛ در ضمن بفرمائيد تماشاى اين نوع برنامه ها از تلويزيون چه حكمى دارد؟.

جواب: جايز نيست و از تماشاى اين نوع فيلم ها كه مايه فساد اخلاقى است، خوددارى شود.

سؤال: بيدار كردن ديگران اعم از ميهمان و همسايه و غيره براى نماز واجب چگونه است؛ آيا شرعاً اشكال دارد و آيا در اين عمل بين اولاد و ديگران فرق قائل هستيد و اگر بيدار كردن اشكال داشته باشد، پخش اذان از بلندگوها چگونه است؟.

جواب: بيدار كردن افراد واجب نيست ولى پدر چون نسبت به فرزندان خود ولايت دارد، اشكال ندارد؛ پخش أذان از بلندگو موقع أذان اشكال ندارد و اين ربطى به بيدار كردن ندارد و از زمان پيامبر (صلى الله عليه وآله) سنت بر همين بوده است. والله العالم

خواندن نافله در حال حرکت
سؤال: آيا در حال راه رفتن مى توان نماز شب و يا نوافل يوميه را خواند؟.

جواب: نماز شب و نوافل يوميه را مى توان در حال راه رفتن هر چند به غير قبله، خواند. والله العالم
چادر بدن نما
سؤال: اگر چادرى كه زنان در حال نماز بر سر مى اندازند، بدن نما باشد ولى نامحرم حضور نداشته باشد، آيا نماز صححيح است؟.
جواب: اگر بدن نما باشد، نماز باطل است. والله العالم
نماز در منزلی که برخی ورثه رضایت ندارند
سؤال: آيا در خانه اى كه متعلق به ورثه است و برخى از ورّاث راضى نيستند، نماز خواندن صحيح است؟.
جواب: در فرض سؤال نماز صحيح نيست. والله العالم

پرسش:
به خاطر ماموریت شوهرم در آمریکا در محله یهودی نشین زندگی می کنیم و همه یهودی هستند آیا برای ما اشکال ندارد از این مغازه ها خرید می کنیم و دیگر اینکه در فروشگاه ها مواد گوشتی با مارک حلال موجود می باشد آیا صرف نوشته ما می توانیم از آنها مصرف کنیم یانه ؟
پاسخ معظم‌له:
اگر به دولت صهیونیزم کمک نمی کنند اشکال ندارد، مجرد نوشته کافی نیست باید اطمینان به صحت آن پیدا کنید .
پرسش:
حکم غذا خوردن برای دانشجویان مسلمان که در کشورهایی درس می خوانند که گوشت ذبح اسلامی در دانشگاه عرضه نمی شود و در شهر نیز نایآب و اگر هم باشد گران و کمیآب است چیست؟
پاسخ:
نمیتوانند از گوشت هایی که تذکیه نشده است استفاده بکنند.
پرسش:
آیا گوشت ملخ و خرگوش حلال است؟
پاسخ:
گوشت ملخ حلال است.
گوشت خرگوش و تمام انواع آن حرام است.
پرسش:
می خواستم بدانم خوردن شکلات و امثال آن در کشورهایی غیر مسلمان چه حکمی دارد؟
پاسخ:
مانعی ندارد.
پرسش:
۱ـ خوردن غذا در ظروف نقره چه حکمی دارد ؟
۲ـ اگر میوه یا شیرینی در این ظروف تعارف شود چطور ؟
پاسخ:
۱ـ خوردن و آشامیدن از ظروف طلا و نقره حرام است.
۲ـ جایز است.
پرسش:
آیا استفاده از ماء الشعیر از نظر شرع جایز است ؟ با توجه به اینکه این نوع ماء الشعیر توسط کارخانه های ایرانی ارائه می گردد ؟
پاسخ:
نوشیدنی که از جو گرفته می شود و به آن فقاع می گویند، قطعا حرام است و به احتیاط واجب نجس است و این نوشیدنی معمولا سبب مستی نمی شود بلکه موجب نشأه است که می توان آن را مستی خفیف نامید و ظاهراً منشأ آن پاین بودن نسبت الکل است پس اگر نوشیدنی مورد سوال از ابتدا کاملا خالی از الکل ساخته می شود که به آن فقاع گفته نشود اشکال ندارد در غیر این صورت حرام است هرچند پس از تولید الکل را از آن جدا کنند.
پرسش:
اینجا در خیلی از مواد غذایی از ( ژلاتین ) حیوانی استفاده می شود که از استخوان حیوانات ذبح اسلامی نشده گرفته می شود . آیا خوردن این مواد غذایی حرام است ؟
پاسخ:
اگر مطمئن هستید که در آن از اجزای حیوان استفاده شده است خوردن آن جایز نیست .
پرسش:
آیا خورن صدف هایی که گوشت خوار نیستند حلال است یا خیر ؟
پاسخ:
جایز نیست .
پرسش:
شیرینی هایی که در عمل پختن آنها از مشروبات الکلی استفاده می شود آیا حکم استحاله در آن مورد صدق می کند یا خیر ؟ و در مورد غذاهای سرخ کردنی که هنگام سرخ شدن به آن مشروب می زنند چطور ؟
پاسخ:
استفاده از شیرینی و غذای یاد شده جایز نیست .
پرسش:
در بعضی از مواد غذایی مثل شیرینی، مقدار کمی الکل بکار رفته که نقش فراوری دارد و سکر آور نیست آیا می توان استفاده کرد ؟
پاسخ:
اگر درصد الکل آن ناچیز باشد (۲% یا کمتر) اشکال ندارد.

* انجام کارهاي مستحبي در ساعت اداري
سوال : لطفاً نظر شرعي‌ خود را در مورد خواندن‌ نماز قضا (براي‌ خود، پدر و مادر يا ....)، نماز مستحبّي‌، قرائت‌ قرآن‌ كريم‌، دعا و زيارت‌ بين‌ يا بعد از نماز ظهر و عصر در محيط‌ اداره‌ و در ساعات‌ اداري‌ مرقوم‌ فرماييد.
پاسخ :كليه آنچه‌ نوشته‌ايد و هر چه‌ كه‌ مانع‌ كار در ساعات‌ اداري‌ باشد جايز نیست‌ و ضمان‌ آور هم‌ مي‌باشد
*دريافت قرض از امور اداري
* سوال: آيا مديري‌ كه‌ در يكي‌ از ارگان‌هاي‌ دولتي‌ كار مي‌كند و حقوق‌ اضافه‌ كاري‌ خود را از قسمت‌ مالي‌ زير مجموعه‌ خود به‌ طور ماهانه‌ دريافت‌ مي‌كند، مي‌تواند در اواسط‌ ماه‌ و يا مواقع‌ ضروري‌، مبلغي‌ را از مسئول‌ مالي‌ خود به‌ عنوان‌ قرض‌ دريافت‌ كند و آخر ماه‌ پرداخت‌ نمايد؟ و اگر مديري‌ اين‌ كار را انجام‌ دهد حكم‌ آن‌ چيست‌؟
پاسخ: اشكال‌ ندارد.
*اخذ حق ماموريت
سوال: اينجانب‌ در اداره‌اي‌ كار مي‌كنم‌ كه‌ مسئول‌ مافوق‌، ما را به‌ مأموريت بيست‌ روزه‌ به‌ تهران‌ مي‌فرستد در حالي‌ كه‌ اين‌ مأموريتها هيچگونه‌ توجيهي‌ ندارد، و مي‌گويند ما مي‌خواهيم‌ يك‌ راه‌ درآمدي‌ (حق‌ّ مأموريت‌) براي‌ شما باشد، آيا گرفتن‌ اين‌ پولها اشكال‌ ندارد؟
پاسخ : اگر مدير متديّن‌ باشد و عقيده‌ به‌ نظام‌ داشته‌ باشد، رفتن‌ به‌ مأموريت‌ و گرفتن‌ حقوق‌ زائد اشكال‌ ندارد.
*مطالعه در اوقات بيکاري در ساعت کار
سوال : آيا كارمندان‌ دولت‌ مجازند در ساعات‌ اداري‌ روزنامه‌، كتاب‌ و امثال‌ آن‌ مطالعه‌ نمايند؟ حقوق‌ اين‌ افراد چه‌ صورتي‌ دارد؟
پاسخ : اگر بيكار هستند اشكال‌ ندارد ولي‌ اگر كار دارند علاوه‌ بر اينكه‌ حرام‌ است‌ حق‌ّ گرفتن‌ حقوق‌ آن‌ ساعاتي‌ را كه‌ مطالعه‌ كرده‌اند، ندارند.
*تاخير و تعجيل در ساعت اداري
سوال : بعضي‌ از كارمندان‌ دولت‌ ديرتر از ساعت‌ اداري‌ در محل‌ كار حاضر مي‌شوند و يا زودتر از ساعت‌ مقرّر محل‌ كار را ترك‌ مي‌كنند، و بعضاً اين‌ دير آمدن‌ يا زود رفتن‌ را جزو مرخّصي‌ ماهانه خود قرار مي‌دهند، آيا چنين‌ كاري‌ مجاز است‌؟ حقوقي‌ كه‌ در قبال‌ آن‌ مي‌گيرند چه‌ صورتي‌ دارد؟
پاسخ : اگر با اجازه مسئولين‌ باشد كه‌ حق‌ّ چنين‌ اجازه‌هايي‌ را داشته‌ باشد، اشكال‌ ندارد.

مسح سر با موهای روغن زده

سؤال: مسح سر با موهاي روغن ‌زده چه حكمي دارد؟.
جواب: اگر روغن به ‌قدري زياد نباشد كه مانع از رسيدن آب وضو در حال مسح به موها يا پوست جلوي سر باشد، اشكال ندارد.
سر زدن حَدَث در بین غسل
سؤال: اگر در بين غسل حَدَثي از انسان سر زند [مثل بول و...] آيا غسل را باطل مي ‎كند؟.
جواب: غسل باطل نمي ‎شود؛ ولي براي كارهايي مانند نماز كه به طهارت نياز دارد، پس از غسل، واجب است وضو بگيرد.
مسافت بیش از چهار فرسخ دانشجویان
سؤال: دانشجويي كه وطن و محل تحصيل او بيش از چهار فرسخ شرعي [تقريباً ۲۲ كيلومتر] فاصله دارد و تقريباً هر روز اين مسير را براي تحصيل مي ‎رود و برمي‎گردد، درباره نماز و روزه چه تكليفي دارد؟.
جواب: چنانچه حداقل سه ماه رفت و آمد دارد در غير سفر اول، نماز تمام، و روزه صحيح است.
سر برداشتن از رکوع و سجود، زودتر از امام جماعت
سؤال: كسي كه عمداً زودتر از امام جماعت سر از ركوع يا سجده بلند كند، آيا نمازش باطل مي‎شود؟.
جواب: اگر مأموم عمداً كارهاي نماز را مانند ركوع و سجود جلوتر از امام انجام دهد، نماز جماعتش صحيح است و تنها معصيت كرده است.
وظیفه فرزند هنگام صدا زدن پدر قبل از نماز
سؤال: اگر قبل از نماز، پدري با فرزندش كار داشته باشد و او را صدا بزند، وظيفه پسر چيست؟.
جواب: اگر وقت نماز تنگ است، بايد نماز را بخواند و بعد به سراغ كار پدر برود؛ اما اگر وقت وسعت دارد، مي‎تواند كار پدر را مقدّم بدارد؛ بلي اگر تأخير در انجام فرمان پدر، موجب رنجش خاطر او مي‎شود، در وسعت وقت، بايد امر پدر را مقدم بدارد.
صله رحم تلفنی
سؤال: چه موقع قطع رحم جايز است؟.
جواب: صله رحم حتّي با خويشاوندانِ فاسق واجب است و لازم است در ارشاد آنان تلاش شود. بلي چنانچه سختي و مشقّتي در بين باشد، صله رحم وجوب ندارد؛ ولي بايد توجّه داشت كه لازم نيست اين عمل با رفتن به منزل ارحام و مهماني‌ كردن و مهمان ‌شدن و... انجام گيرد. همين اندازه كه قطع رحم نشود، كافي است و اين كار با پيغام‌ فرستادن يا تماس تلفني يا نوشتن نامه يا سلام‌كردن هم محقّق مي ‎شود.
استخاره و عمل به آن؟!
سؤال: استخاره چيست و عمل به آن واجب است يا خير؟.
جواب: استخاره طلب خير از خداوند متعال است و در همه حال خوب است و لکن آنچه در عرف اصطلاحاً به آن استخاره مي‌ گويند مورد آن جايي است كه در انجام كاري، شخص، تحقيق خود را انجام داده ولي به نتيجه نرسيده و مردّد باقي مانده است، كه مي ‎تواند استخاره كند. عمل به استخاره واجب نيست لكن اگر استخاره بد آمد، بهتر است با آن مخالفت نشود.
حکم تقلّب
سؤال: تقلّب چه حكمي دارد؟.
جواب: تقلّب نوعي خيانت است و جايز نيست؛ و خيانت در مسائل علمي، از ساير موارد، زشت‎تراست و در شأن مسلمان نيست.
منبع: احکام نوجوانان- آیت الله العظمی صافی گلپایگانی