جمع بندی نظر قرآن درباره کمک به دیگران در حال فقر

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
نظر قرآن درباره کمک به دیگران در حال فقر

سلام.
ی سوال برام پیش اومده بود در این باره که انسان آیا باید همیشه به دیگران و به افراد نیازمند کمک کنه؟ یا وقتی خودش نیاز داره باید اول نیاز خودش رو برطرف کنه؟
آخه ضرب المثل معروف هست که میگن " چراغی که به منزل رواست به مسجد حرام است"
اما خداود در آیه 9 سوره حشر میگه: و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه {دیگران را بر خویش ترجیح میدهند هرچند خود نیازمند باشند}
:Gig:

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد هدی

با سلام و عرض ادب

mehrant;641228 نوشت:
سلام.
ی سوال برام پیش اومده بود در این باره که انسان آیا باید همیشه به دیگران و به افراد نیازمند کمک کنه؟ یا وقتی خودش نیاز داره باید اول نیاز خودش رو برطرف کنه؟
آخه ضرب المثل معروف هست که میگن " چراغی که به منزل رواست به مسجد حرام است"
اما خداود در آیه 9 سوره حشر میگه: و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه {دیگران را بر خویش ترجیح میدهند هرچند خود نیازمند باشند}

در ابتدا ببينيم شان نزول آيه 9 سوره مباركه حشر چگونه است و سپس به پاسخ اصلي بپردازيم :
مفسران در شان نزول اين آيه داستانهاى متعددى نقل كرده ‏اند،" ابن عباس" مى ‏گويد: پيغمبر گرامى اسلام ( صلي الله عليه و آله و سلم) روز پيروزى بر يهود بنى نضير به انصار فرمود:" اگر مايل هستيد اموال و خانه ‏هايتان را با مهاجران تقسيم كنيد، و در اين غنائم با آنها شريك شويد، و اگر مى‏ خواهيد اموال و خانه‏ هايتان از آن شما باشد و از اين غنائم چيزى به شما داده نشود"؟! انصار گفتند: هم اموال و خانه ‏هايمان را با آنها تقسيم مى ‏كنيم، و هم چشم داشتى به غنائم نداريم، و مهاجران را بر خود مقدم مى ‏شمريم، آيه فوق نازل شد و اين روحيه عالى آنها را ستود .
در حديث ديگرى مى ‏خوانيم: كسى خدمت پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) آمد و عرض كرد:
گرسنه‏ ام، پيغمبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) دستور داد از منزل غذايى براى او بياورند، ولى در منزل حضرت غذا نبود، فرمود: چه كسى امشب اين مرد را ميهمان مى‏ كند؟
مردى از انصار اعلام آمادگى كرد، و او را به منزل خويش برد، اما جز مقدار كمى غذا براى كودكان خود چيزى نداشت، سفارش كرد غذا را براى ميهمان بياوريد، و چراغ را خاموش كرد و به همسرش گفت: كودكان را هر گونه ممكن است چاره كن تا خواب روند، سپس زن و مرد بر سر سفره نشستند و بى آنكه چيزى از غذا در دهان بگذارند دهان خود را تكان مى‏ دادند، ميهمان گمان كرد آنها نيز همراه او غذا مى ‏خورند، و به مقدار كافى خورد و سير شد، و آنها شب گرسنه خوابيدند، صبح خدمت پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) آمدند پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) نگاهى به آنها كرد و تبسمى فرمود (و بى آنكه آنها سخنى بگويند) آيه فوق را تلاوت كرد و ايثار آنها را ستود.
در رواياتى كه از طرق اهل بيت (عليهم السلام) رسيده مى ‏خوانيم: ميزبان على ع و كودكان فرزندان او، و كسى كه كودكان را گرسنه خواباند بانوى اسلام فاطمه زهرا (سلام الله عليها ) بود .
بايد توجه داشت كه داستان اول ممكن است شان نزول آيه باشد، ولى دومى نوعى تطبيق پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) است كه در مورد اين ميهمانى ايثارگرانه آيه را تلاوت فرمود، بنا بر اين نزول آيات در مورد انصار منافاتى با ميزبان بودن على ع ندارد. بعضى نيز نوشته‏اند اين آيه در مورد جنگجويان" احد" نازل شده كه هفت نفر از آنها سخت تشنه و مجروح بودند، كسى آبى به مقدار نوشيدن يك نفر آورد و سراغ هر يك رفت به ديگرى حواله داد، و او را بر خود مقدم شمرد، و سرانجام همگى تشنه جان سپردند و خداوند اين ايثارگرى آنها را ستود.
ولى روشن است كه اين آيه در داستان" بنى نضير" نازل شده، اما به خاطر عموميت مفهوم آن قابل تطبيق بر موارد مشابه است.( 1)

(1)- ر.ك:تفسير نمونه ، ذيل آيه 9سوره مباركه حشر

اگر به هر سه مورد وقايع فوق كه به عنوان شان نزول آيه بيان شده است دقت كنيم متوجه خواهيم شد كه در ايثار صورت گرفته ، خود شخص يا اشخاص، افرادي نيازمند به مورد انفاق بودند اما عليرغم اين مساله، اقدام به ايثار و انفاق نمودند .
در واقع يكي از صفات بارز مومنين حقيقي ايثار و مقدم داشتن ديگران برخود است .اميرمومنان علي(عليه السلام) فرموده اند (خيرالمكارم الايثار) و نيز فرموده اند (الايثار اشرف الاحسان). (2)

امام صادق(عليه السلام ) نيز با توجه به آيه 9 سوره حشر، ايثار را يكي از نشانه هاي مومن مي داند كه خداوند ايشان را به آن وصف نموده است. (3)لذا با توجه به آنچه در اين آيه شريفه آمده است براي مومنين راستين و حقيقي ،آيات الهي بايد ملاك عمل قرار گيرند نه ضرب المثلهايي كه بعضا برگرفته از شيوه متداول در جوامع است البته اگر اين ضرب المثلها با آيات الهي و فرامين خداوند منطبق باشند كه فبها المراد اما ملاك اين است كه عمل مومن با قرآن كريم و فرامين الهي جهت يابي شود .

البته در شكل گيري اينگونه ضرب المثلها تفاوت درجه و مراتب ايمان نيز بايد مد نظر قرار گيرد زيرا در مقوله ي عمل به دستورات ديني هر كس بر مبناي مرتبه و درجه ايمانش برخورد مي كند .

(2)- غررالحكم، ص 376 و .495
(3)- بحار، ج67، ص .351

سلام
خیلی ممنونم از پاسخ زیبایی که دادید

پرسش: سلام.
آیا انسان باید همیشه به دیگران و به افراد نیازمند کمک کنه؟ یا وقتی خودش نیاز داره باید اول نیاز خودش رو برطرف کنه؟
آخه ضرب المثل معروف هست که میگن " چراغی که به منزل رواست به مسجد حرام است"
اما خداوند در آیه 9 سوره حشر میگه: و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه (دیگران را بر خویش ترجیح میدهند هرچند خود نیازمند باشند)


پاسخ: با سلام و عرض ادب
مفسران در شان نزول آيه 9 سوره حشرداستانهاى متعددى نقل كرده ‏اند،" ابن عباس" مى ‏گويد: پيغمبر گرامى اسلام ( صلي الله عليه و آله و سلم) روز پيروزى بر يهود بنى نضير به انصار فرمود:" اگر مايل هستيد اموال و خانه ‏هايتان را با مهاجران تقسيم كنيد، و در اين غنائم با آنها شريك شويد، و اگر مى‏ خواهيد اموال و خانه‏ هايتان از آن شما باشد و از اين غنائم چيزى به شما داده نشود"؟! انصار گفتند: هم اموال و خانه ‏هايمان را با آنها تقسيم مى ‏كنيم، و هم چشم داشتى به غنائم نداريم، و مهاجران را بر خود مقدم مى ‏شمريم، آيه فوق نازل شد و اين روحيه عالى آنها را ستود .
در حديث ديگرى مى ‏خوانيم: كسى خدمت پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) آمد و عرض كرد:
گرسنه‏ ام، پيغمبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) دستور داد از منزل غذايى براى او بياورند، ولى در منزل حضرت غذا نبود، فرمود: چه كسى امشب اين مرد را ميهمان مى‏ كند؟
مردى از انصار اعلام آمادگى كرد، و او را به منزل خويش برد، اما جز مقدار كمى غذا براى كودكان خود چيزى نداشت، سفارش كرد غذا را براى ميهمان بياوريد، و چراغ را خاموش كرد و به همسرش گفت: كودكان را هر گونه ممكن است چاره كن تا خواب روند، سپس زن و مرد بر سر سفره نشستند و بى آنكه چيزى از غذا در دهان بگذارند دهان خود را تكان مى‏ دادند، ميهمان گمان كرد آنها نيز همراه او غذا مى ‏خورند، و به مقدار كافى خورد و سير شد، و آنها شب گرسنه خوابيدند، صبح خدمت پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) آمدند پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) نگاهى به آنها كرد و تبسمى فرمود (و بى آنكه آنها سخنى بگويند) آيه فوق را تلاوت كرد و ايثار آنها را ستود.
در رواياتى كه از طرق اهل بيت (عليهم السلام) رسيده مى ‏خوانيم: ميزبان على علیه السلام و كودكان فرزندان او، و كسى كه كودكان را گرسنه خواباند بانوى اسلام فاطمه زهرا (سلام الله عليها ) بود .
بايد توجه داشت كه داستان اول ممكن است شان نزول آيه باشد، ولى دومى نوعى تطبيق پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلم) است كه در مورد اين ميهمانى ايثارگرانه آيه را تلاوت فرمود، بنا بر اين نزول آيات در مورد انصار منافاتى با ميزبان بودن على علیه السلام ندارد. بعضى نيز نوشته‏اند اين آيه در مورد جنگجويان" احد" نازل شده كه هفت نفر از آنها سخت تشنه و مجروح بودند، كسى آبى به مقدار نوشيدن يك نفر آورد و سراغ هر يك رفت به ديگرى حواله داد، و او را بر خود مقدم شمرد، و سرانجام همگى تشنه جان سپردند و خداوند اين ايثارگرى آنها را ستود.
ولى روشن است كه اين آيه در داستان" بنى نضير" نازل شده، اما به خاطر عموميت مفهوم آن قابل تطبيق بر موارد مشابه است.( 1)
اگر به هر سه مورد وقايع فوق كه به عنوان شان نزول آيه بيان شده است دقت كنيم متوجه خواهيم شد كه در ايثار صورت گرفته ، خود شخص يا اشخاص، افرادي نيازمند به مورد انفاق بودند اما عليرغم اين مساله، اقدام به ايثار و انفاق نمودند .
در واقع يكي از صفات بارز مومنين حقيقي ايثار و مقدم داشتن ديگران برخود است .اميرمومنان علي(عليه السلام) فرموده اند (خيرالمكارم الايثار) و نيز فرموده اند (الايثار اشرف الاحسان). (2)

امام صادق(عليه السلام ) نيز با توجه به آيه 9 سوره حشر، ايثار را يكي از نشانه هاي مومن مي داند كه خداوند ايشان را به آن وصف نموده است. (3)لذا با توجه به آنچه در اين آيه شريفه آمده است براي مومنين راستين و حقيقي ،آيات الهي بايد ملاك عمل قرار گيرند نه ضرب المثلهايي كه بعضا برگرفته از شيوه متداول در جوامع است البته اگر اين ضرب المثلها با آيات الهي و فرامين خداوند منطبق باشند كه فبها المراد اما ملاك اين است كه عمل مومن با قرآن كريم و فرامين الهي جهت يابي شود .

البته در شكل گيري اينگونه ضرب المثلها تفاوت درجه و مراتب ايمان نيز بايد مد نظر قرار گيرد زيرا در مقوله ي عمل به دستورات ديني هر كس بر مبناي مرتبه و درجه ايمانش برخورد مي كند .

(1)-
ر.ك:تفسير نمونه ، ذيل آيه 9سوره مباركه حشر



(2)- غررالحكم، ص 376 و .495

(3)- بحار، ج67، ص .351


کلید واژه ها: ایثار ، انفاق، برخود مقدم شمردن، آیه 9 حشر
موضوع قفل شده است