جمع بندی کاربرد عملی آیات منسوخ شده چیست؟

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
کاربرد عملی آیات منسوخ شده چیست؟

سلام

قرآن ، بنابر آنچه پیرامونش گفته می شود ، کتابیست برای هدایت . و هدایت نیز با مفاهیم عملی به دست میاد .

آیات منسوخی که در مصحف های امروزی وجود دارن ، چه کاربرد عملی ، یا چه فایده ای دارند ؟!

فرض بفرمایید قرآن را بدون هیچ تفسیر و تاویلی بخواهیم به غیر مسلمانی بدهیم تا مطالعه کند . او به عنوان مثال برای منع شراب سه حکم متناقض میبیند . و از همان ابتدا کتابی پر از تناقض ( که مسلمانان به بیشتر انها میگویند ناسخ و منسوخ ) میبیند .

حالا ممکن است کسی بگوید به وی تفسیری از قران ارائه میدهیم تا مشکلش رفع شود . اما کدام تفسیر ؟! تازه آیا مطالب موجود در تفاسیر صد در صد با آنچه اسلام گفته منطبق است ؟!

پس وجود این آیات ناسخ و منسوخ نوعی مشکل بزرگ در فهم مطالب قرآن برای یک غیر مسلمان است .

:Gol:

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد محسن

Dahim Darni;638534 نوشت:
[=Verdana]سلام

قرآن ، بنابر آنچه پیرامونش گفته می شود ، کتابیست برای هدایت . و هدایت نیز با مفاهیم عملی به دست میاد .

آیات منسوخی که در مصحف های امروزی وجود دارن ، چه کاربرد عملی ، یا چه فایده ای دارند ؟!

فرض بفرمایید قرآن را بدون هیچ تفسیر و تاویلی بخواهیم به غیر مسلمانی بدهیم تا مطالعه کند . او به عنوان مثال برای منع شراب سه حکم متناقض میبیند . و از همان ابتدا کتابی پر از تناقض ( که مسلمانان به بیشتر انها میگویند ناسخ و منسوخ ) میبیند .

حالا ممکن است کسی بگوید به وی تفسیری از قران ارائه میدهیم تا مشکلش رفع شود . اما کدام تفسیر ؟! تازه آیا مطالب موجود در تفاسیر صد در صد با آنچه اسلام گفته منطبق است ؟!

پس وجود این آیات ناسخ و منسوخ نوعی مشکل بزرگ در فهم مطالب قرآن برای یک غیر مسلمان است .

:Gol:


بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و طلب توفیق الهی برای شما پرسشگر محترم
در ابتدا مناسب است معنای نسخ حکم آیات منسوخ شده بیان شود.
آورده اند:
نسخ حكم، آن است كه مصلحت حكم محدود به زمان باشد و با سر آمدن زمان، مصلحت از بين رفته و منسوخ مي شود و حكم ديگرى جاى آن را مي گيرد.(1)
در صورت نسخ باید بپذیریم مقصود نسخ حکم الهی در باره آیه یا آیات خاصی است، نه نسخ قرائت آیات! با این توضیح که نسخ در باره حکمی است که تا آن زمان به قوتش باقی بوده است.نه خود آیه. کلام خدا بدون هیچ تحریفی باقی مانده و نسخ مانع قداست آن نشده است.
افزون بر این،آیات نسخ شده جزیی از قرآن است که قداست، فصاحت، بلاغت و اعجازش به قوت خود باقی است و خواندن آن ثواب دارد و نمی توان بدون وضو به آن دست زد.
در نتیجه چیزی از ارزش قرآن کاسته نشده است و هیچ گونه ابهامی در آیات الهی وجود ندارد.تا اگر شخصی بدون مطالعه به خواندن آن مشغول شد در ذهنش جای شک و شبهه ایجاد شود.
علاوه بر تمام این مطالب:آيات قرآن كريم تنها براي يك هدف نازل نشده است‌ كه با رسيدن به همان يك هدف‌، آيه حذف شده و ديگر از بين برود، بلكه آيات قرآن كريم براي اهداف متنوع و متعددي نازل شده است كه يكي از آن اهداف،حكم تشريعي آيات است‌ كه گاهي حكم تشريعي آيه ‌اي مطابق با مصلحت الهي نسخ مي‌شود و روشن است كه با نسخ شدن يك هدف، (حكم تشريعي‌) اهداف ديگر از بين نمي‌رود. زيرا اهميت قرآن‌، تنها در جنبه تشریعی آن نيست، بلكه جنبه ‌هاي ديگر قرآن چون‌ اعجاز بياني،فصاحت و... نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و بايد هميشه ثابت و استوار باقي بماند.
بنا بر این،نفس وجود آيات ناسخ و منسوخ در قرآن‌،سير تدريجي و مراحل تشريع احكام را نشان مي‌دهد و اين خود يك ارزش تاريخي ـ ديني دارد و مراحل تكامل شريعت را مي‌رساند.(2)
و اما در باره اشکالی که در باره شخص غیر مسلمان بیان کردید، این اشکال در باره مسلمانان نیز می تواند صادق باشد.زیرا قرآن دارای آیات محکم و متشابه و نیز آیات دیگری است که باید با تاویل و تفسیر تبیین شود.مثلا آیاتی که دارای صفات خبری در باره خدای متعال است،اگر کسی بدون داشتن معلومات کافی آن آیات را بخواند،اینطور برداشت می کند که خدای متعال دارای اوصاف جسمانی است.که به طور حتم برای افرادی که دارای دانش تفسیری نیستند یا در آن حوزه مطالعاتی نداشته باشند،فهمش مشکل خواهد بود.
با این حال علمای دین از بیان و تعلیم اولیاء الهی درس گرفتند و محصول کارشان انتشار کتاب های پر ارزش تفسیری بوده که می تواند کار گشای هر انسانی چه مسلمان و چه غیر مسلمان باشد. تفاسیر معتبری چون مجمع البیان شیخ طبرسی و تفسیر المیزان علامه طباطبایی و نیز تفسیر ساده و روان نمونه، از این دست است که با مراجعه به آن، می توان آیاتی را که نیاز به تاویل و تفسیر دارد را بررسی کرد و پاسخ خود را گرفت.
سخن آخر این که به جز معصوم سلام الله علیه، هیچ فرد دیگری قادر به باز گشویی مرزهای پنهان در قرآن نیست.و عموم افراد جامعه و حتی خواص نمی توانند در باره قرآن کارشناسی کاملی داشته باشند.هر چند چهره عمومی کتاب خدا، تصویری آشنا از خط هدایت دارد و این مقدار برای همگان کافی است.

پی نوشت ها:
1-قرشی،سید علی اکبر، قاموس قرآن،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1371 خورشیدی،چاپ ششم، ج‏7، ص 56
2-معرفت هادی،علوم قرآنی،قم،انتشاراتی التمهید،سال 1381 ص 269

در قران آیات ناسخ و منسوخ وجود ندارد و این ادعا تهمت به ذات احدیت است.

موحد;640433 نوشت:
در قران آیات ناسخ و منسوخ وجود ندارد و این ادعا تهمت به ذات احدیت است.


بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام خدمت شما
قرآن در ضمن آیه ای به موضوع ناسخ و منسوخ اشاره کرده است.
"ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدير"(1)
هر حكمى را نسخ كنيم، و يا نسخ آن را به تأخير اندازيم، بهتر از آن، يا همانند آن را مى‏آوريم. آيا نمى‏دانستى كه خداوند بر هر چيز توانا است؟
موضوع وجود آیات ناسخ و منسوخ در کتاب خدا قابل انکار نیست و مباحث مربوط به این موضوع در منابع تفسیری به نحو مبسوطی بیان شده است و می توان مراجعه کرد.
یکی از تفاسیر به نام سوره هایی که آیات ناسخ و منسوخ در آن اتفاق افتاده اشاره کرده است.
سوره‏هایى كه آيات ناسخ و منسوخ در آن ها وجود دارد، بيست و پنج سوره است:
بقره، آل عمران، نساء، انفال، توبه، ابراهيم، نحل، مريم، انبياء، حج، نور فرقان، شعراء، احزاب، سباء، مؤمن، شورى، ذاريات، طور، واقعه، مجادله، مزمل، تكوير، عصر.
سوره‏هایى كه در آن آیات ناسخ هست ولى منسوخ نيست شش سوره است:
فتح، حشر، منافقين، تغابن، طلاق، اعلى.
سوره ‏هایى كه در آن منسوخ هست ولى ناسخ نيست، چهل سوره است:
انعام، اعراف، يونس، هود، رعد، حجر، سبحان، كهف، طه، مؤمنون نمل، قصص، عنكبوت، روم، لقمان، الم سجده، ملائكه، صافات، ص، زمر، مصابيح، زخرف، دخان، جاثيه، احقاف، سوره محمّد صلّى اللّه عليه و آله، ق، نجم، قمر، ممتحنة، ن، معارج، مدثر، قيامت، انسان، عبس، طارق، غاشيه، تين، كافرون.
و در بقيه سوره ها نه ناسخ وجود دارد و نه منسوخ.(2)
پی نوشت ها:
1- سوره بقره، آیه 106
2-داور پناه ابوالفضل،أنوار العرفان في تفسير القرآن،تهران،انتشارات صدر،سال 1375 خورشیدی،چاپ اول، ج‏2، ص 468

جناب محسن
ناسخ و منسوخ بدعت است و برای بحث مصداقی پیشنهاد می شود که همه آیات به اصطلاح ناسخ و منسوخ در این تاپیک مورد بررسی قرار گیرند. نظر علما متفاوت است مثلا آقای خویی از مراجع تقلید تنها یک مورد را می پذیرند.

سوال:
قرآن ، بنابر آنچه پیرامونش گفته می شود ، کتابیست برای هدایت و هدایت نیز با مفاهیم عملی به دست میاد.

آیات منسوخی که در مصحف های امروزی وجود دارن ، چه کاربرد عملی ، یا چه فایده ای دارند! ؟

فرض بفرمایید قرآن را بدون هیچ تفسیر و تاویلی بخواهیم به غیر مسلمانی بدهیم تا مطالعه کند .او به عنوان مثال برای منع شراب سه حکم متناقض می بیند و از همان ابتدا کتابی پر از تناقض ( که مسلمانان به بیشتر آن ها می گویند ناسخ و منسوخ ) می بیند.

پاسخ:
در ابتدا مناسب است معنای نسخ حکم آیات منسوخ شده بیان شود.
آورده اند:
نسخ حكم، آن است كه مصلحت حكم محدود به زمان باشد و با سر آمدن زمان، مصلحت از بين رفته آن حکم منسوخ مي شود و حكم ديگرى جاى آن را مي گيرد.(1)

واما در باره قرآن باید قبول کنیم که نسخ در باره حکم آیه ای است که نسخ به آن مربوط شده است نه خود آیه و قرائت آن!حکمی در آیه ای وجود داشته سپس ناسخی آمده آن حکم مربوط به آیه نسخ شده است.

با این توضیح، کلام خدا از ادعای تحریف در امان می ماند و نسخ مانع قداست آیه نمی شود.
افزون بر این،آیات نسخ شده جزیی از قرآن است که قداست، فصاحت، بلاغت و اعجازش به قوت خود باقی است و خواندن آن ثواب دارد و نمی توان بدون وضو به آن دست زد.
در نتیجه چیزی از ارزش قرآن کاسته نشده است و هیچ گونه ابهامی در آیات الهی وجود ندارد،تا اگر شخصی بدون مطالعه به خواندن آن مشغول شد، در ذهنش شک و شبهه ایجاد شود.

علاوه بر این مطالب؛آيات قرآن كريم تنها براي يك هدف نازل نشده است‌ كه با رسيدن به همان يك هدف‌، آيه حذف شده و ديگر از بين برود، بلكه آيات قرآن كريم براي اهداف متنوع و متعددي نازل شده است كه يكي از آن اهداف،حكم تشريعي آيات است‌ كه گاهي حكم تشريعي آيه ‌اي مطابق با مصلحت الهي نسخ مي‌شود و روشن است كه با نسخ شدن يك هدف، (حكم تشريعي‌) اهداف ديگر از بين نمي‌رود.زيرا اهميت قرآن‌، تنها در جنبه تشریعی آن نيست، بلكه جنبه ‌هاي ديگر قرآن چون‌ اعجاز بلاغت،فصاحت و... نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
بنا بر این،نفس وجود آيات ناسخ و منسوخ در قرآن‌،سير تدريجي و مراحل تشريع احكام را نشان مي‌دهد و اين خود يك ارزش تاريخي ـ ديني دارد و مراحل تكامل شريعت را مي‌رساند.(2)

و اما اگر قرار باشد اشکالی که برای شخص غیر مسلمان وارد شد به جا باشد،این اشکال در باره مسلمانان نیز می تواند صادق باشد.زیرا قرآن دارای آیات محکم و متشابه و نیز آیات دیگری است که باید با تاویل و تفسیر تبیین شود.مثلا آیاتی که دارای صفات خبری در باره خدای متعال است،اگر کسی بدون داشتن معلومات کافی آن آیات را بخواند،اینطور برداشت می کند که خدای متعال دارای اوصاف جسمانی است.که به طور حتم برای افرادی که دارای دانش تفسیری نبوده یا در آن حوزه مطالعاتی نداشته باشند،اشکال جدی ایجاد خواهد کرد همان طور که برای برخی از فرقه های ظاهر گرای اسلامی این اتفاق افتاده و موجب جنگ و خون ریزی های فراوان شده است.
با این حال علمای دین با تعلیم از اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین آثار ارزنده ای در قالب تفسیر به جامعه دینی عرضه کرده اند که می تواند کار گشای تمام انسان های حقیقت جو باشد.

تفاسیر معتبری چون مجمع البیان،المیزان و نیز تفسیر ساده و روان نمونه،از این دست است که با مراجعه به آن، می توان آیاتی را که نیاز به تاویل و تفسیر دارد،بررسی کرد و پاسخ خود را گرفت.

البته این نکته را باید بیان کرد که به جز معصوم سلام الله علیه، هیچ فرد دیگری قادر به باز گشویی مرزهای پنهان قرآن نیست.و عموم افراد جامعه و حتی خواص نمی توانند در باره قرآن کارشناسی کاملی داشته باشند.هر چند چهره عمومی کتاب خدا، تصویری آشنا از خط هدایت دارد و این مقدار برای همگان کافی است.


قرآن در ضمن آیه ای به موضوع ناسخ و منسوخ اشاره کرده است.
"ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدير"(3)
هر حكمى را نسخ كنيم و يا نسخ آن را به تأخير اندازيم،بهتر از آن يا همانند آن را مى‏آوريم. آيا نمى‏دانستى كه خداوند بر هر چيز توانا است؟
موضوع وجود آیات ناسخ و منسوخ در کتاب خدا قابل انکار نیست و مباحث مربوط به این موضوع در منابع تفسیری به نحو مبسوطی بیان شده است و می توان مراجعه کرد.
یکی از تفاسیر به نام سوره هایی که آیات ناسخ و منسوخ در آن اتفاق افتاده اشاره کرده است.
سوره‏هایى كه آيات ناسخ و منسوخ در آن ها وجود دارد، بيست و پنج سوره است:
بقره، آل عمران، نساء، انفال، توبه، ابراهيم، نحل، مريم، انبياء، حج، نور فرقان، شعراء، احزاب، سباء، مؤمن، شورى، ذاريات، طور، واقعه، مجادله، مزمل، تكوير، عصر.
سوره‏ هایى كه در آن آیات ناسخ هست ولى منسوخ نيست، شش سوره است: فتح، حشر، منافقين، تغابن، طلاق، اعلى
سوره ‏هایى كه در آن منسوخ هست ولى ناسخ نيست، چهل سوره است:
انعام، اعراف، يونس، هود، رعد، حجر، سبحان، كهف، طه، مؤمنون نمل، قصص، عنكبوت، روم، لقمان، الم سجده، ملائكه، صافات، ص، زمر، مصابيح، زخرف، دخان، جاثيه، احقاف، سوره محمّد صلوات الله علیه، ق، نجم، قمر، ممتحنة، ن، معارج، مدثر، قيامت، انسان، عبس، طارق، غاشيه، تين، كافرون.
و در بقيه سوره ها نه ناسخ وجود دارد نه منسوخ.(4)

پی نوشت ها:
1-قرشی،سید علی اکبر، قاموس قرآن،تهران،انتشارات اسلامیه،سال 1371 خورشیدی،چاپ ششم، ج‏7، ص 56
2-معرفت هادی،علوم قرآنی،قم،انتشارات التمهید،سال 1381 ص 269
3-سوره بقره، آیه 106
4-داور پناه ابوالفضل،أنوار العرفان في تفسير القرآن،تهران،انتشارات

صدر،سال 1375 خورشیدی،چاپ اول،جلد دوم،ص 468



موضوع قفل شده است