جمع بندی نماز شب امام خمینی (ره) در طول عمرشون ترک نشده؟؟ چگونه به این مقام رسیدند؟

در این مورد قضاوتی نمی توانیم داشته باشیم. مگر این که راوی معتبری در این زمینه وجود داشته باشد. البته ممکن است از برخی این مطلب نقل شده باشد که خالی از وجه نیست. یعنی دور از ذهن نیست که این گونه بوده باشد.

يکى از ويژگى هاى بارز دين مقدس اسلام که آن را از اديان ديگر متمايز مى سازد، اعتدال و ميانه روى احکام و شرايع آن است.
تنها راه پرهيز از افراط و تفريط، و عملياتي کردن آيين اسلام و اعتدال در زندگي، بالا بردن سطح آگاهي و شناخت است. امام علي(عليه السلام) منشأ افراط و تفريط را ناداني مي داند : «لا يري الجاهل الاّ مفرطاً أو مفرّطاً؛ (1) نادان افراط يا تفريط مي کند».
استاد مطهرى مى گويد:
اگر ما آن راهى را که ائمه اطهار در مقابل راه هاى ديگران براى ما باز کرده اند برويم, هم از افراط و تندروى هاى بعضى مصون مى مانيم و هم از تفريط و جمود بعضى ديگر. (2)
افراط و تفريط در هر کاري، نه تنها انسان را به نتيجه دلخواه نمي رساند، بلکه گاه نتيجه عکس مي دهد. در مورد عبادات هم چنين حکمي صادق است. اگر ميزان عبادت ها با ظرفيت انسان متناسب نباشد، چه بسا باعث دلزدگي از کل عبادات شود که خوشبختانه یا متاسفانه متوجه آثار زیانبار افراط و تفریط در کارها به خصوص عبادات شده اید. بنا بر اين به جا است که انسان در امور عبادي خود نيز مديريتي واقع گرا داشته باشد.

امام علي (ع) با اشاره به تغيير حالات و دگرگوني دل می فرماید :
"دل گاهي ميل دارد و گاهي ميل ندارد (اقبال و ادبار). هر گاه حال خوشي داشتيد، نافله را هم بخوانيد و هر گاه مي بينيد ميل نداريد، به واجبات اکتفا کنيد". (3)
معناي سخن فوق آن است که بايد حالات روح را ملاحظه کرد. از هر گونه اکراه و اجبار و تحميل اجتناب ورزيد. دليلش را جاي ديگر فرمود: "إنّ القلب إذا أکره عمي؛ (4) دل اگر مورد اجبار قرار گيرد، نابينا مي شود".

براي رسيدن به اعتدال و ميانه روي در زندگي، بايد شناخت خود را نسبت به واقعيت هاي زندگي و تعاليم اسلامي افزايش داد. در همه مراحل، زندگي پيشوايان دين را سرمشق خود سازد و به دانسته هاي خود عمل کند و از مراجعه به مکاتبی غیر از مکتب اهل بیت جدا دوری کند.

پي نوشت ها:
1. امام على بن ابى طالب عليه السلام، نهج البلاغه، انتشارات دار الهجره قم، ص 479، قصار 70.
2. شهيد مطهري، اسلام و مقتضيات زمان، انتشارات صدرا، تهران، ج 1، ص 113.
3. امام على بن ابى طالب عليه السلام، نهج البلاغه، ص 530، قصار 312 .
4. همان، ص 503، قصار 193 .

اگر نکات در پست قبل مراعات شود باید با تنبلی مبارزه کرد. زیرا گاهی رعایت اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط بهانه ای می شود برای تنبلی. از این رو بسیار می بایست مراقب بود تا به نام دین در دام شیطان نیفتاد.

پرسش :
شخصی میگفت نماز شب امام خمینی (ره) در طول عمرشون ترک نشد؟ایا حقیقت دارد؟ چطور می شود به این مقام رسید؟
زیاده روی در انجام عبادات یعنی چه؟ مثلا اگر برای نماز شب خوندن وقتی انسان می خواهد نمی شود شب بیدار شود تنبلی اش می آید. آیا باید بر تنبلی غلبه کند یا زیاده روی محسوب می شود و بعد از مدتی زده می شود؟

پاسخ :
در خصوص عدم ترک نماز شب امام خمینی (ره) در طول عمرشان قضاوتی نمی توانیم داشته باشیم. مگر این که راوی معتبری در این زمینه وجود داشته باشد. البته ممکن است از برخی این مطلب نقل شده باشد که خالی از وجه نیست. یعنی دور از ذهن نیست که این گونه بوده باشد.
رسیدن به مقام وجایگاه اولیای الهی ورسیدن به مقامی که عبادت ما ،عبادت احرار باشد دارای شرایطی دشوار اما شدنی است از یک سو انسان باید به فراوانی رحمت و لطف خداوند اعتقاد داشته باشد و از طرف دیگر نسبت به لیاقت خودش تردید نداشته باشد چرا که حتی اگر گناهکار باشد بعد از توبه وپیمودن مسیر کمال می تواند به این مقام برسد البته وقتی انسان عظمت خداوند متعال را بشناسد و نسبت به قدرت و علم او شناخت پیدا کند و از طرفی به کوچکی وحقارت و ضعف و نادانی خود پی ببرد، اعمال خود را ناقص و ناچیز و غیر قابل قبول می داند.
از قرآن و روایات استفاده می شود، همه افراد استعداد پیشرفت یا تنزل را دارند. همه انسان ها می توانند به بالاترین درجات برسند یا به اسفل السافلین سقوط نمایند. به این معنی که هرچقدر تلاش کند، می تواند ظرف خودش را پر کند ( و رضای الهی را کسب کند) و به مقامات بالاتری برسد .
مهم ترین عامل دستیابی به مقامات معنوی ايمان به خداوند و رياضت در مسير بندگي او و پشت پا زدن به خواسته هاي نفساني به عبارت دقيق تر، شريعت راه بندگي و راه قرب الهي است .بنابرای هر کس بخواهد به چنین مقامی برسد لازم است از دل شریعت چنن مسیری را بپیماید.
قرآن مجید می فرماید: "و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا، آنان که در راه ما مجاهدت و تلاش می‏ کنند، راه‏ های خود را به آنان نشان می‏ دهیم."(1) از این آیه روشن می‏ شود که هدایت الهی وعده‏ای است که خداوند مؤکّداً به همه مجاهدان‏ راهش داده و آن را مؤکَّد ساخته ، پیروز و ترقی و موفقیت را در گرو دو چیز شمرده: جهاد و خلوص نیت.
و اما معنای زیاده روی در عبادات، اکراه و اجبار و تحميل رعایت حالات روح است. امام علي (ع) با اشاره به تغيير حالات و دگرگوني دل می فرماید :
"دل گاهي ميل دارد و گاهي ميل ندارد (اقبال و ادبار). هر گاه حال خوشي داشتيد، نافله را هم بخوانيد و هر گاه مي بينيد ميل نداريد، به واجبات اکتفا کنيد". (2)
معناي سخن فوق آن است که بايد حالات روح را ملاحظه کرد. از هر گونه اکراه و اجبار و تحميل اجتناب ورزيد. دليلش را جاي ديگر فرمود: "إنّ القلب إذا أکره عمي؛ (3) دل اگر مورد اجبار قرار گيرد، نابينا مي شود".
افراط و تفريط در هر کاري، نه تنها انسان را به نتيجه دلخواه نمي رساند، بلکه گاه نتيجه عکس مي دهد. در مورد عبادات هم چنين حکمي صادق است. اگر ميزان عبادت ها با ظرفيت انسان متناسب نباشد، چه بسا باعث دلزدگي از کل عبادات شود.
براي رسيدن به اعتدال و ميانه روي در زندگي، بايد شناخت خود را نسبت به واقعيت هاي زندگي و تعاليم اسلامي افزايش داد. در همه مراحل، زندگي پيشوايان دين را سرمشق خود سازد و به دانسته هاي خود عمل کند و از مراجعه به مکاتبی غیر از مکتب اهل بیت جدا دوری کند.

پی نوشت ها:
1 . عنکبوت (29)، آیه 69.
2. امام على بن ابى طالب عليه السلام، نهج البلاغه، ص 530، قصار 312 .
3. همان، ص 503، قصار 193 .