تاملی در چالش انگیزترین آیه کتاب مقدس(اول سموئیل ۱۳ : ۱)- قسمت اول
تبهای اولیه
سید محمد رضا طباطبایی
اشتباه اول: آیا شائول در یک سالگی پادشاه شد؟
اشتباه دوم : ایا شائول واقعا دو سال حکومت کرد؟
دو مورد از برجسته ترین مشکلات متنی عهد قدیم که بسیاری از عزیزان مسیحی را در صدد پاسخ به آن برآورده است ، آیه اول از باب سیزدهم کتاب اول سموئیل می باشد. در این آیه دو اشتباه عمده وجود دارد: یکی در بیان عمر شائول هنگام پادشاه شدن و دیگری این که آیا واقعا شائول دو سال بر اسرائیل حکومت کرد؟
متن آیه: ”و شاؤل (سی) ساله بود که پادشاه شد. و چون دو سال بر اسرائیل سلطنت نموده بود.”
اشتباه اول: عمر شائول هنگام پادشاه شدن.
در ترجمه ای که در بالا ذکر کردیم ، چنان که مشاهده کردید ، شائول سی ساله بود که پادشاه شد. برای کسی که در نگاه نخست این آیه را مطالعه می کند ، مشکلی وجود ندارد اما اگر بخواهید مقداری عمیق تر به این آیه بنگرید و ترجمه های دیگر را هم بررسی کنید ، مساله دشوار می شود . چرا که گویا هر ترجمه ای از یک منبع متفاوتی نسبت به ترجمه قبلی ارائه شده است .
اکنون به بررسی این ترجمه ها می پردازیم و نخست ترجمه های فارسی را بررسی می کنیم :
ترجمه هنری مارتین : و شاول (سی ) ساله بود که پادشاه شد. و چون دو سال بر اسرائیل سلطنت نموده بود…
ترجمه مژده برای عصر جدید: شائول سی ساله بود که پادشاه شد و مدّت چهل سال بر اسرائیل سلطنت نمود.
ترجمه تفسیری: شائول (سی) ساله بود که پادشاه شد و (چهل و) دو سال بر اسرائیل سلطنت نمود.
چنان که ملاحظه می کنید همین یک آیه به صورت های مختلفی ترجمه شده است . یکی گفته دو سال ، دیگری گفته چهل سال و ترجمه سوم گفته چهل و دو سال. در بخش اول نیز دو ترجمه با تردید گفته اند سی سال. شاید این تصور ایجاد شود که فقط در ترجمه های فارسی این مشکل وجود دارد. بنا بر این محض اطمینان ترجمه های زبان های عربی و انگلیسی را هم بررسی می کنیم :
بررسی اول سموئیل ۱۳ : ۱ در ترجمه های معروف عربی:
الأخبار السارة : وملک شاول أربعین سنة على بنی إسرائیل.
الحیاة: کان شاول ابن -ثلاثین- سنة حین ملک، وفی السنة الثانیة من ملکه،
العربیة المشترکة : وملک شاول أربعین سنة على بنی إسرائیل.
فاندایک، ۱۸۶۵ : کان شاول ابن سنة فی ملکه وملک سنتین على إسرائیل.
الیسوعیة : وکان شاول ابن… حین صار ملکا، وملک… سنة على إسرائیل .
الکاثولیکیة : وکان شاول ابن… حین صار ملکا، وملک… سنة على إسرائیل .
...
[=Century Gothic]بررسی در ترجمه های معروف انگلیسی :
[=Century Gothic]
[=Century Gothic]ترجمة The Good News Bible آیه نخست را نادیده می انگارد و باب سیزدهم کتاب اول سموئیل را مستقیما از ایه دوم آغاز می کند. این ترجمه در حاشیه آخرین آیه باب دوازدهم نوشته است :
[=Century Gothic]اکنون به جمع بندی ترجمه های فوق می پردازیم و نظراتی که در این ترجمه ها ارائه شده است را در چند گزینه خلاصه می کنیم:
[=Century Gothic]۱ – شائول در یک سالگی به سن پادشاهی رسید .
[=Century Gothic]۲ – شائول در سن چهل سالگی به پادشاهی رسید.
[=Century Gothic]۳ – شائول در سن سی سالگی به پادشاهی رسید.
[=Century Gothic]۴ – شائول یک سال پادشاه شد.
[=Century Gothic]۵ - برخی از ترجمه ها ، به جای مدت پادشاهی شائول ، از نشانه سه نقطه استفاده کرده اند.
[=Century Gothic]۶ – شائول وقتی که پادشاه شد ، جوان بود.
[=Century Gothic]۷ – برخی از ترجمه ها نیز با تجاهل قسمت اول آیه را ذکر نکرده اند.
[=Century Gothic]۸ – برخی از ترجمه ها نیز برای فرار از مشکل ، کلا هیچ یک از اعداد این آیه را نیاورده اند.
[=Century Gothic]
[=Century Gothic]به نظر شما یک مسیحی کدام یک از این نظرات را معتبر بداند خوب است ؟
[=Century Gothic]بله . نخستین پاسخی که به ذهن عزیزان مسیحی می رسد این است که باید متن اصلی آیه را بررسی کرد. چشم. ما هم به سراغ متن اصلی آیه به زبان عبری می رویم:
[=Century Gothic]تصویر فوق مربوط به یکی از نسخه های خطی حلب ، متعلق به قرن دهم میلادی است که عبارت زیر در آن به وضوح قابل مشاهده است:
[=Century Gothic]בֶּן־שָׁנָה שָׁאוּל בְּמָלְכוֹ וּשְׁתֵּי שָׁנִים מָלַךְ עַל־יִשְׂרָאֵל
[=Century Gothic]ترجمه مستقیم این عبارت را می توان به صورت زیر ارائه نمود:
[=Century Gothic]شائول هنگامی که پادشاه شد یک ساله بود و دو سال بر اسرائیل حکمرانی کرد.
[=Century Gothic]اکنون دو شاهد دیگر را نیز ذکر می کنیم . اما پیش از آن لازم است شما بدانید که بیشتر دانشمندانی که در نقادی کتاب مقدس تخصص دارند ، تاریخ این بخش از متن که در نسخه های خطی ماسوری وجود دارد ، را به قرن اول میلادی (بعد از مجمع یهودی جامنیا Jamnia)) در سال نود میلادی) بر می گردانند .
[=Century Gothic]ما دو دلیل مبنی بر این که در متن ماسوری ، که کهن ترین نسخه موجود کتاب مقدس است، نیز تعبیر(یک ساله) آمده است، داریم:
[=Century Gothic]۱- تمام نسخه های خطی ماسوری همگی همین عبارت را به ما گزارش می دهند .
[=Century Gothic]۲- ترجمه یوناثان (ترجمة تفسیری کتاب های انبیا از عبری به آرامی) نیز می تواند یک شاهد آشکار ، هر چند غیر مستقیم ، بر تعبیر (یک ساله) در متن ماسوری باشد . اگر چه در این تفسیر ، معنای (یک ساله) را به مفهومی مجازی بازگردانده است ، چنان که هر عاقلی آن را بخواند چنین خواهد کرد.
[=Century Gothic]כְבַר שְנָא דְלֵית בֵיה חֹובִין שָאוּל כַד מְלַך וְתַרתֵין שְנִין מְלַך עַל יִשרָאֵל
[=Century Gothic]شائول در معصومیت کودک یک ساله ای که هیچ خطایی نکرده است ، پادشاهی را به عهده گرفت و دو سال بر اسرائیل حکمرانی کرد .
[=Century Gothic]۳- قرائت تلمود نیز قرینه و شاهد غیر مستقیم دیگری بر متن ماسوری است :
[=Century Gothic]בן שׁנה שׁאול בּמלכ. אמר רב הונא: כבן שׁנה שׁלא טעם טעם חטא. “יומא דף כב.ב “
[=Century Gothic]شاول هنگامی که پادشاه شد یک ساله بود. رابی هونا می گوید: یعنی مانند کودک یک ساله ای که هنوز طعم اشتباه را نچشیده است . “باب روز صحیفه ۲۲ ، ستون ب”.
[=Century Gothic]۴- ترجمة یونانی سیماخوس (Quintus Aurelius Symmachus از آبای کلیسا در سده های نخستین مسیحیت) نیز همین مفهوم ترجمه های قبلی را ارائه می کند.
[=Century Gothic]۵- ترجمة لاتینی جروم هم همین گونه برداشت کرده است.
[=Century Gothic]۶- در نسخه اصلاح شده ترجمه سبعینیه از لوسیان υἱὸς ἐνιαυτοῦ Σαουλ آمده است: شاول یک ساله بود. یعنی همان چیزی که در متن عبری آمده اینجا نیز ذکر شده است . بنا بر این ، این نیز شاهد مستقیم دیگری بر مفهوم و قرائت عبری این عبارت است.
[=Century Gothic]..
[=Century Gothic].
۷[=Century Gothic]- ممکن است بتوان قرائت ترجمه سریانی پشیطا (= Pshita : کهن ترین نسخه کاملی که به قرن ششم یا هفتم میلادی باز می گردد) را نیز شاهد غیر مستقیم دیگری بر قرائت متن ماسوری به حساب آورد . چرا که مترجم بخش دوم متن را نادیده می انگارد به گونه ای که مشکل دیگری را ایجاد می کند(که توضیح خواهیم داد) و هر دو عدد را جمع می کند تا بیست و یک شود.
[=Century Gothic]روشن است که عدد بیست و یک ، معقول و مقبول به نظر نمی رسد. چرا که با عمر یوناتان پسر شاول سازگار نیست. عمر یوناتان را می توان از متونی که عدد نخست یعنی دو را ذکر کرده حدس زد. در این متون آمده است که شاوول سه هزار نفر از اسرائیل را برای خود برگزید و از این میزان دو هزار نفر همراه شائول در مخماس و در کوه بیت ایل و هزار نفر نیز همراه با یوناتان در جبعه بنیامین بودند. بقیه مردم را هم هر کدامشان را به خیمه خودش فرستاد. و یوناتان را فرمانده فلسطینیان در جبع قرار داد و … .
[=Century Gothic]در متن فوق می بینید که یوناتان به قدری بزرگ بوده است که فرمانده سپاهیان شده است . این متن سبب شده تا هیچ یک از ترجمه ها با پشیطای سریانی(Pshita) هماهنگ نباشند.
[=Century Gothic]نظر ترجمه سبعینیه در این باره چیست؟
[=Century Gothic]این عدد در بیشتر نسخه های خطی یونانی (ترجمه سبعینیه) یافت نمی شود. برخی از نسخه های خطی یونانی می گوید ۳۰ سال و برخی دیگر مانند متن عبری(ماسوری) می گوید یک ساله بود. همان طور که پیش از این هم گفتیم ترجمه اصلاح شده لوسیان (نسخه ای از ترجمه سبعینیه) نیز می گوید : یک ساله بود.
[=Century Gothic]اختلاف نسخه های خطی که نمونه آن در ترجمه سبعینیه تمثل یافته است ، دلیل بر این است که یک مشکل بسیار قدیمی در این میان وجود دارد. بنا بر این معقول به نظر نمی رسد که متن عبری قرائتی را بیفزاید که مشکل ایجاد کند. کاملا طبیعی است که این قرائت از ترجمه ها حذف شود . حتی به حکم قانون قرائت دشوار تر که دانشمندان نقد آن را وضع کرده اند. آنان می گویند قرائت یک ساله چون قدیمی تر است چون دشوارتر است.
[=Century Gothic]در کتاب (The NET Bible First Edition Notes) آمده است:
[=Century Gothic]The MT does not have “thirty.” A number appears to have dropped out of the Hebrew text here, since as it stands the MT (literally, “a son of a year”) must mean that Saul was only one year old when he began to reign! The KJV, attempting to resolve this, reads “Saul reigned one year,”
[=Century Gothic]but that is not the normal meaning of the Hebrew text represented by the MT. Although most LXX MSS lack the entire verse, some Greek MSS have “thirty years” here (while others have “one year” like the MT)…The present translation (“thirty”) is a possible but admittedly uncertain proposal based on a few Greek MSS.
[=Century Gothic]ترجمه: در متن ماسوری عدد سی وجود ندارد. به نظر می رسد که این عدد از متن عبری حذف شده باشد. در صورتی که به متن ماسوری(عبری = The Massoreic Text) اعتماد کنیم (یک ساله) ، عمر شاول باید یک ساله باشد و در حقیقت در یک سالگی باید حکمرانی کرده باشد.
[=Century Gothic]برای حل این مشکل ترجمه کینگ جیمز می گوید : شائول یک سال حکمرانی کرد. اما طبعا این معنای متن عبری که در متن ماسوری هم تمثل یافته است ، نمی تواند باشد. علی رغم این که در بیشتر نسخه های خطی سبعینیه چنین عددی وجود ندارد. لذا برخی از نسخه های خطی یونانی سی سال قرائت کرده اند.(این در حالی است که برخی دیگر مانند متن ماسوری یک ساله گفته اند) . ترجمه کنونی (سی ساله) بی تردید نادرست است . چرا که مبنای آن تعداد بسیار اندکی از نسخه های خطی یونانی است و پشتوانه قابل دفاعی ندارد .
[=Century Gothic]...
[=Century Gothic]اکنون این سوال در ذهن شکل می گیرد که واقعا کدام یک از این قرائت ها کلام خداست؟ آیا این که برخی از کشیشان می گویند عهد قدیم تحریف نشده است ، از سر بی اطلاعی نیست؟
[=Century Gothic]
[=Century Gothic]اگر معنای آیه را در نظر نگیریم ، هر کس که در نقد متنی این آیه وارد شود ، طبعا قرائتی که می گوید “یک ساله ” را برخواهد گزید. چرا که
[=1]
ای بابا اقا رضا برا کی مینویسی این چیزا رو!
خودشون هم به خوبی میدونن که اسلام برتره!
آن کس که بداند و نداند که بداند بیدار کنش زود تا خفته نماند
ولی متاسفانه اینا بیدار بشو نیستن!هه هه هه!:khandeh!: