چرا باید خمس، صرف هزینه زندگی طلبه ها شود؟

کارشناس بحث: استاد هادی

با سلام و عرض ادب و تشکر از پرسشتان

شهریه ای که برای طلاب اختصاص می یابد برای تحصیل و درس خواندن طلاب نیست، این شهریه به طلاب تعلق می گیرد تا در قبال اخذ این مبلغ ناچیز، دین اسلام را تبلیغ کند، در حقیقت حوزه علمیه از همان آغاز طلبه را در راستای اهداف خود استخدام کرده و تربیت او را بر عهده می گیرد طلبه نیز در مقابل متعهد می شود تمام توانایی های خود را در بقیه عمر در راستای اهداف حوزه به کار گیرد. همانند برخی دانشکده های نظامی که علاوه بر تقبل هزینه های دانشجویان خود، حقوق ماهیانه ای را نیز به ایشان پرداخت می کنند چرا که این نهاد ها هم نظیر حوزه از همان آغاز اقدام به استخدام دانشجو در راستای اهداف خود نموده اند و دانشجو نیز متعهد به ارائه خدمت در آن ارگان شده است.
اما در مورد دانشجو قضیه کاملا بر عکس است یعنی دانشجو دانشگاه را در جهت اهداف خود استخدام می کند در حقیقت دانشجو هیچ تعهد خدمتی نسبت به دانشگاه ندارد بلکه از امکانات دانشگاه برای رسیدن به هدف خود که همان کسب تخصص و نهایتا کسب درآمد در آینده است استفاده می کند ودر آینده نیز بنا به میل خود هرگونه که بخواهد به فعالیت اقتصادی می پردازد.
لذا طلبه‌ای که بعد از اتمام دروس به تبلیغ می‌پردازد از این شهریه بهرمند می‌شود و طلبه‌ای که بعد از اخذ تخصص و اتمام درس به عنوان یک متخصص مسائل دینی در ارگان‌های دولتی و غیر دولتی مشغول می‌شود و دارای حقوق می‌شود، شهریه‌ای به او پرداخت نمی‌شود و یا اگر چیزی پرداخت شود نیز به جهت کارهای تبلیغی است که در حین کارمندی در حال انجام دادن است.
بنابراین، شهریه باید درجهت اهداف دین و در خدمت گسترش اسلام به کار گرفته شود واگر طلاب هم از آن بهره مند می شوند تنها به این خاطر است که دروس مذهبی را مطالعه کرده و در راه نشر آنها متعهد هستند که اگر این نکات را رعایت نکنند استفاده از این وجوهات برای آنها هم جایز نیست.

دوست عزیزم سلام
در خصوص سوالی که مطرح کردید که امروزه سوال بسیاری از مردم است باید ابتدا رفع ابهام کرد که خمس مصارفی دارد مانند زکات و فطریه و صدقه و کفاره که هر کدام برای حل یک مشکل اجتماعی وضع شده اند خمس در ابتدا به دو قسم تقسیم می شود 1 سهم امام 2 سهم سادات - که هر کدام از آنها به سه قسمت تقسیم می شود که در مجموع خمس به شش مصرف می رسد و اینگونه نیست که فقط هزینه طلاب شود . اما سهم امام که در اختیار امام قرار می گیرد و امام برای انجام وظایف خود از آن استفاده می کند طبعا یکی از وظایف مهم امام تبلیغ دین و انتشار آن است که در عصر ائمه اطهار این امر به واسطه تربیت و تعلم طلاب صورت می گرفت. و این امر نیز قطعا هزینه هایی را در بر دارد.زیرا کسی که می خواهد علوم دینی را فراگیرد بطوری که در آن به اجتهاد برسد و صاحب نظر شود تا بتواند آن را تبلیغ کند و از آن دفاع کند ناگزیر باید تمام وقت درس بخواند و باید به شکلی زندگی او نیز اداره شود . که ما مانندش را درفقه در بخش قضاوت و حتی برخی از مشاغل داریم .
دوما همه می دانند که دین و حفظ دین هزینه دارد و در تمام ادیان هم همینگونه است که مردم برای حفظ دین خود هزینه می کنند در یهودیت و مسیحیت و ... این امتحانی است برای کسانی که حاضرند در راه دین جان بدهند اما مال نه!!! خوب است یاد آوری کنم اتفاقی که در عصر امام صادق علیه السلام افتاد که به جهت اینکه فرقه های زیادی در دین ایجاد شد اعلام کردند که تنها فرقه هایی حق دارند فعالیت کنند و به عنوان فرقه ای ازاسلام شناخته شوند که مبلغی را بپردازند در این عصر امام علیه السلام از شیعیان خواستند که برای اینکه کار شیعه در آینده راحت تر باشد مردم این مبلغ را بپردازند که این اتفاق نیفتاد و از همان جا بود که فرقه های حنفی و حنبلی و شافعی و مالکی چهار فرقه اصلی اسلام نام گرفتند و شیعه از این امور باز ماند.
سوما خداوند در قرآن درآیه ای که مشهور به آیه نفر می باشد می فرماید:

و دعوت می کند که گروهی برای آموزش علوم دین قوم خود را رها کنند و برای آموزش بروند تا این امور را به مردم آموزش دهند حال سوال من از شما این است که آیا خداوند حکیم فکر امرار معاش آنها را نمی کند و آیا قوم آنها در خصوص این ها که به خاطر آنهابه این عمل پرداخته اند وظیفه ای ندارند؟

البته صرف خمس برای طلبه ای است که احتیاج به آن داشته باشد و به نظر اکثریت علما اگر شخصی خودش ثروتی داشته یاشد که بتواند با آن گذران زدگی کند و در عرف او را کفایت کند نباید شهریه بگیرد.خمس برای طلبه ای است که در آمدی نداشته باشد وبه خاطر اشتغال به تحصیل وقت کسب در آمد را ندارد و اگر کمی هم وقت داشته هباشد موجب مشغول شدنش به غیر مسایل درسی می شود.و از هدف اصلی اش منحرف می شود(به قول یکی از اساتید حتی کارکردن طلبه ای که می تواند تمام وقتش را صرف درس خواندن کند نباید کار کند )

همین کارها رو کردن یه کارگر معمولی روز تا شب جون میکنه آخر شب شرمنده زن و بچه هست
2 خیابابون اونطرف تر آقای طلبه با ماشین آخرین مدل که نه ولی با یه ماشین پژو داره از خیابون رد میشه !

بعد میگن چرا رابطه مردم با طلبه ها بده و میونه خوبی ندارن !
به جای اینکه جزو افراد کم درآمد باشن و درآمد رو صرف کارهای خیریه کنن و خیلی ساده زیست باشن برعکس ....

البته در مورد همه طلبه ها صدق نمیکنه ولی کسی که طلبه میشه باید نمونه یه نماینده خدا رو زمین باشه تا مردم الگو قرار بدن !
و در حد پایین زندگی کنه
ولی متاسفانه .....

سلام علیکم

همانطور که فرمودید برای همه طلبه ها صدق نمی کند، محال ممکن است کسی بتواند با شهریه اندک طلاب، ماشین مدل بالا خریداری کند! ولی آنچه شما فرمودید درست است که طلاب باید الگوی تمام عیار مسلمین باشند.
حضرت عالی اگر تحقیقی از زندگی عموم طلاب داشته باشید، طلاب جزو کم درآمد ترین اقشار جامعه هستند برخی از طلاب حتی در تهیه لوازم ضروری زندگی خود مانده اند، بله بالاخره طلابی که عمری تحصیل کرده اند و مدرک دکتری و بالاتر رو دارند درآمدشون خیلی بیشتر خواهد بود و این طبیعی است اما به هرصورت طبق سفارش بزرگان روحانی باید ساده وار زندگی کند.

طلبه هایی را میشناسم که آرزو دارند زندگیشان تامین بود و تمام وقت به درس میرسیدند. ولی ناچارند برای تامین مخارج زندگی و اقساط وام و ... کار بکنند و به همان میزان از درس عقب میافتند.

کسی که تامین باشد که دیگر سر کار نمیرود. آن که سر کار میرود به خاطر تامین مالی نداشتن است. برخی اساتید از مشکلات طلبه ها فاصله گرفته اند.

سلام و تشكر از سوال خوبتون
كارشناس محترم و ساير دوستان پاسخ هاي خوبي دادند

بنده هم يك توضيح عرض ميكنم و بعد از آن هم يك سوال از كارشناس محترم دارم (يا هر دوستي كه پاسخ بدهد)

توضيح:
مشكلاتي برامون پيش مياد كه باعث ميشه در زندگيمون خلل ايجاد بشه. آشفته هستيم ، وسواس پيدا كرديم يا افسردگي داريم
پيش روانشناس ميريم و مشكلات خودمون رو مطرح ميكنيم

روانشناس هم فقط گوش ميكنه ، بعدش هم يك سري راهكار بهت ارائه ميده. نه بيل ميزنه نه كلنگ (چيزي كه از روحاني ها انتظار دارن)
بعدشم بايد بابت هر جلسه ، حداقل 20 تا 30 هزارتومن بپردازيم. چرا؟
چون داره از علمش براي كمك به شرايط روحيِ منِ مراجعه كننده استفاده ميكنه

اما ميريم پيش روحاني. از همين سايت بگير تا روحاني هايي كه حضوري و غيرحضوري به سوالات ما پاسخ ميدن
مشكلات ، سوالات و شبهات خودمون رو مطرح ميكنيم كه هم مربوط به دنيامون ميشه و هم مربوط به آخرت
اونها هم اكثراً وقت ميذارن و پاسخ ميدن
در مقابل ما چه مبلغي بهشون پرداخت ميكنيم؟

هيچي!

اگر بجاي اين شهريه كه ميگيرن ، مكاني مثل مطب داشتن و بابت پاسخگوييشون پول ميگرفتن (مثل روانشناس كه مثال زدم) خيلي بيشتر گيرشون ميومد

سلام برادر
يك سوال هم از شما داشتم
پس پولي كه بابت سخنراني ها و مجالس گرفته ميشه چي؟ اين رو هم توضيح بفرماييد لطفاً

بسم الله الرحمن الرحیم.سلام.در حال حاظر کم در آمد ترین قشر در جامعه طلاب هستند!کسانی هم درآمدر دارند به خاطر کارهایی جدای از حوزه هست نه خود حوزه...ولی کار ما شده ندیده و نشناخته قضاوت کردن .البته د عین سختی زیباترین زندگی هم از طلابه

علیکم السلام و رحمه الله
در پست قبلی هم عرض کردیم شهریه ای که برای طلاب و روحانیون داده می شود بسیار ناچیز است به طوری که در حالت عادی غیر ممکن است با چنین شهریه ای یک خانواده را اداره نمود، اگر قرار باشد برای سخنرانی رحانیون پولی داده نشود شما بفرمایید یک روحانی چگونه با شهریه ناچیز خانواده خود را تأمین کند آیا خانواده روحانیون تافته جدابافته هستند؟! البته راهی هم برای امرار معاش وجود دارد و ان کار کردن است، با این هجمه شبهات اعتقادی، قرآنی و فقهی اگر روحانی از اول تا اخر عمر مشغول مطالعه و تحقیق باشد بازهم وقت کم می آورد چه برسد به اینکه از صبح تا شب کار کرده و از مطالعه و تحقیق به دور باشد.
این تصور که بخواهیم روحانیون بخشی از وقت خود را صرف تحصیل و تبلیغ و تحقیق کنند و در بخش دیگری مانند دیگران، شغلی داشته باشند، تصور خامی است. چرا که با شتاب جوامع به سمت تخصصی شدن و گستردگی علوم انسانی و دینی، و پیچیده بودن امور تبلیغی، نمی توان از کسی که فراغ بال ندارد و تمام وقتش را صرف این امور نمی کند، توقع داشت که بتواند به نیازهای جامعه در حد معقول و لازم پاسخ بدهد.
برای مطالعه بیشتر لینک های زیر را ملاحظه بفرمایید:

روحانی و پول

چرا روحانی برای تبلیغ دین پول دریافت می کند؟

به والله قسم دیروز از قلک بچه فقط برای خرید نون استفاده کردیم
95 درصد طلبه ها بضاعت مالی خوبی ندارند و شاید شما هم فلان کس رو دیده باشید که سوار ماشین مدل بالا است معلوم نیست اصلا شهریه می گیرد یا نه ؟اصلا این ماشین رو باباش براش خریده یا نه؟یا اصلا شاغل است یا محصل و اگر شاغل باشد در صورتی که حقوقش کمتر از 700 هزار تومن باشد فقط حق گرفتن نصف شهریه برخی مراجع را دارد که آن هم از 200 هزار تومن بالاتر نمی رود (من بالاترین شهریه را در نظر گرفتم یعنی رتبه 3)و آن شهریه کم هم به خاطر این است که این لباس را پوشیده و در جامعه مسوول پاسخ گویی به مسایل دینی مردم هستش.
خیلی وقتها برخی از طلاب به خاطر این که یک منبری ماهری هستند مردم به آنها پول خوبی می دهند و برخی هم از ارث پدری و برخی هم به خاطر شاغل بودن در اداره جات یا نهاد ها حقوق مکفی دارند.و شاید (که در هر صنفی چنین افراد موجود باشند)عده کمی هم از راه نادرست به مال و منال برسند.
ولی اگر شما بین طلاب بودید و می دیدید که از لحاظ مالی در چه مضیقه ای هستند چنین کم لطفی نسبت به این قشر مظلوم (جامعه کنونی ما) نمی کردید. واگر می دیدید که 6 نفر عضو خانواده در دو اتاق 12 متری و آن هم زیر زمین نمناک پر از سوسک و ... زندگی می کنند و غذا هایی می خورند که برخی افراد زیر خط فقر هم آن غذا ها را نمی خورند آن وقت چنین قضاوتی نمی کردید.
امید به این که همه مان در پناه ولی عصر حقایق برایمان آشکار شود و هم همه را با یک چوب نرانیم و هر چیزی هم دیدیم و شنیدیم زود دستگاه سوء ظن ما شروع به کار ننماید.

اول اینکه دوست عزیز قسم نخور !!

دوما
فکر کنم شما 2 دوست عزیز برعکس متوجه شدید !!

من اصلا نگفتم اون طلبه ای که پولدار هست از این راه پولدار شده (( یا شاید شما بد برداشت کردید ))
منظورم این بود
کسی که طلبه میشه با عنوان و اسم یک نماینده ساده از خدا و مبلغ دین داره فعالیت میکنه
و با همین اسم و رسم داره زندگی میکنه !
پس حتی اگه وضع مالی خوبی هم داشته باشه (( چه از راه شاغل بودن و از ارث پدری )) تا حدودی نباید با این وضع در جامع بیاد
میتونه تو زندگی شخصی خودش هرچی دلش خواست خرج کنه
ولی وقتی کسی با این لباس و همچین وضعیت مالی تو جامعه دیده میشه دید مردم عوض میشه و هرچقدر هم طرف آدم خوبی باشه بازهم مردم دید خوبی ندارن

چون طرف میگه همچین آدمی باید الگو باشه
اگه الگوی من که مسلمان هستم و این هم نماینده خداست اینه ولی خودم نصفش هم نیستم پس چرا ...

یه حدیثی از یه جایی خونده بودم (( دقیق یادم تیست از کی بود و چطور بود ولی جملش اینقدر قشنگ بود هنوز یادم نرفته ))
اینکه یک نفر از یکی از ائمه ما وقتی داشت یه غذایی میخورد (( فکر کنم نون بود )) پرسید چرا شما دارید این غذا رو میخورید
اون حضرت گفت چون میدونم کسایی که به من ایمان آوردن و از من هستن حداقل همین رو دارن

منظور اینه کسی که طلبه هست و ادعای مبلغ دین داره نباید به این شکل زندگی منه (( نظر شخصی منه )) حتی 1 درصد
چون وقتی کسی مثل من اون آدم رو میبینه میگه پس ببین مال دنیا اصلا بد نیست و باید جمع کرد
چون الگوی من مال دنیا رو جمع کرده و این شکلی شده !

طلبه ها نباید همچین طرز فکری رو به جامعه تزریق کنن !
طلبه باید الگوی ساده زیستی باشه تا مردم به جای فکر کردن به مال دنیا به زندگی معنوی فکر کنن !!
البته اینها نظر شخصی منه

امیدوارم منظورم رو متوجه شده باشید
و اینکه برای شما آرزوی موفقیت در زندگی رو دارم ! و امیدوارم از پست قبلیم بد برداشت نکرده باشید یا شاید اصلا خودم بد نوشتم
:Gol:

با سلام خدمت شما برادر بزرگوار

اگر منظورتون این بود، حق با شماست روحانیت عزیز بایدالگوی ساده زیستی باشند، شما فرمودید«به جای اینکه جزو افراد کم درآمد باشن و درآمد رو صرف کارهای خیریه کنن و خیلی ساده زیست باشن برعکس» ما هم عرض کردیم طلاب شهریه بگیر با شهریه ناچیز ممکن نیست از لحاظ مالی چنین وضعی داشته باشند اماروحانیونی که در ارگان ها و نهاد های دولتی مشغول به انجام وظیفه هستند حسابشون جداست این بزرگواران درآمدی غیر از شهریه دارند که شهریه شامل ایشان نمی شود.
در هر صورت همانطور که حضرت عالی هم بیان کردید این عزیزان نیز نباید ساده زیستی را فراموش کنند.

با تشکر از شما

با سلام مجدد

منظورتون از این پرسش رو درست متوجه نشده بودم، دلیل این امر حفظ استقلال حوزه علمیه است؛ حوزه علمیه از آغاز پیدایش تحت حمایت مالی هیچ دولتی نبوده و اهم اکنون نیز چنین است، اساسا حفظ استقلال حوزه علمیه به این است که وابسته به هیچ ارگانی نباشد.
آیت الله صافی گلپایگانی در دیدار با جمعی از اساتید سطوح عالی و خارج فقه حوزه علمیه گفت: رمز موفقیت حوزه های علمیه تشیع در طول تاریخ، استقلال آنان بوده است که در مقابل هیچ قدرت و مال و منصبی سر فرود نمی آورند و علمای دین با کمال قناعت و زهد و پارسایی انجام وظیفه می کردند. حوزه فراجناحی، فراکشوری و فرا منطقه ای است، حوزه متعلق به تمام جهان اسلام است. (سایت آیت الله صافی گلپایگانی- 1390/10/22)
آیت الله یزدی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: حوزه های علمیه استقلال خود را به ویژه در بحث مربوط به بودجه حفظ کنند، باید توجه داشت حوزه مستقل بوده و نباید نیازمند دولت ها باشد.

سلام علیکم
حوزه علمیه ضمن قبول حکومت اسلامی در کنار حکومت و برای حکومت اسلامی خدمت می کند، ولی فقیه نیز خودش پرورش یافته حوزه علیمه است چگونه امکان دارد حکومت را قبول نکند، علاوه بر این، یکی از موارد خمس در فقه شیعی ما سهم امام زمان است، این سهم به عنوان شهریه به طلاب علوم دینی داده می شود.

برای توضیح بیشتر بیانات مقام رهبری را ذیلا می اورم لطفا مطالعه بفرمایید:

انواع عملكرد حوزه هاي علميه در برابر حكومتها در دوران‌هاي مختلف
«در گذشته، حوزه‌هاي علميّه در قبال حكومتها، در محيطهاي شيعي و غيرشيعي، سه نوع عملكرد داشتند:يكي اين‌كه وابسته به دستگاههاي قدرت بودند و روحانيتْ دولتي بود. در محيطهاي مسيحي هم اين‌گونه بوده و هست. حتّي در محيطهاي غيرشيعي هم، روحانيت، بخشي از دستگاههاي دولتي است. اين، از نظر ما مردود است و قبول نداريم و آن را براي روحانيتْ مضرّ مي‌دانيم. دستگاههاي دولتي، نوسان و تلاطم دارند و آينده‌شان به طور دقيق قابل پيش بيني نيست. روحانيت بايد هميشه امكان حضور قدرتمندانه‌ي نصيحت‌آميز يا دخالت‌آميز را براي خودش حفظ كند، والّا نمي‌تواند كاري انجام دهد. اين خصلت هم، با اين‌كه بخشي از دولت يا حكومت باشد، نمي‌سازد. حوزه بايد مستقل باشد و اين، يك فرض است.
فرض دوم اين است كه حوزه، ضدّ و نقطه‌ي مقابل حكومت باشد. مانند حوزه‌هاي علميه‌ي ما در پيش از انقلاب و در برخي از گذشته‌هاي دور كه روحانيت شيعه، در مقابل دستگاه حاكمه قرار داشت. علّت آن، اين بود كه آن دستگاهها، دستگاههاي ظلم و كفر و فساد بودند و روحانيت با آنها مخالف بود. اين فرض هم بديهي است كه امروز مصداق ندارد. حوزه‌ي علميّه‌ي اسلام، امروز نمي‌تواند با حكومتي كه پرچم اسلام را برافراشته و اسلام را عزيز كرده و شريعت را از انزوا خارج كرده و از لحاظ اعتبار و آبرو در سطح بلندترين قلّه‌ي جهاني قرار داده است، مخالفت كند. بنابراين، فرض دوم هم مردود است.
فرض سوم این استکه روحانيت در قبال حكومت، بي‌اعتنا و بي‌مبالات باشد، در این صورت هم خودش ضايع خواهد شد و هم حكومت اسلامي تضعيف مي‌شود. حكومت اسلامي، حكومت قرآن و حكومت فقه و فقيه و حكومت علم و عدل است. حكومت براي گسترش آرمانهاي اسلامي است. تشكيل حكومت اسلامي، آرزوي همه‌ي اولياءاللَّه در طول تاريخ بوده است. هر فرد مؤمني وظيفه دارد از آن دستگاه سياسي كه اسلام را ترويج و احكام آن را پياده مي‌كند، حمايت كند. مگر عالِم دين مي‌تواند نسبت به حكومت اسلامي بي‌اعتنا بماند؟!
امروز، فرض چهارمي هم وجود دارد و آن عبارت است از حوزه‌ي علميّه‌ي مستقلِ‌ّ از حكومت كه همكار حكومت است. كار خود را در مجموعه‌ي عظيمي كه امروز بر دوش همه است، انجام مي‌دهد. وابسته به دولت نيست؛ اما به دولتْ كمك و از آن پشتيباني مي‌كند. به آن خدمت مي‌دهد، آن را نصيحت و راهنمايي مي‌كند و مقرّرات اسلامي را به آن مي‌شناساند. امروز دستگاه قضايي در زمينه فقهي، نيازمند حوزه‌هاي علميّه است و دستگاههاي اجرايي و قانونگذاري، بيشتر احتياج دارند. دانشگاهها، نيروي نظامي، كارخانه‌ها و تمام اقشار ملت، نيازمند حوزه‌هاي علميّه‌اند. همچنين، اين نظام، در رأس خود كسي را مي‌خواهد كه پرورده اين حوزه‌ها باشد. اين همكاري و همگامي، بايد به شكل صحيحِ آن باشد».

۱۳۷۴/۰۹/۱۶ بيانات امام خامنه اي حفظه الله در ديدار جمعي از روحانيون

[="Tahoma"][="Black"]

با عرض سلام و احترام و با کسب اجازه از استاد گرانقدر جناب هادي

در کنار پاسخ هاي متقن و زيباي استاد معظم، عرض کوچکي هم بنده دارم تا رفع شبهه شود:

مختصرا به اطلاع می رساند که اکثر امور خیری که در کشور انجام می گیرد از سهم مبارک امام علیه السلام است که توسط مراجع معظم اجازه داده می شود مثل بیمارستان ها ،مساجد ،مراکز نگهداری معلولان و خوابگاه های دانشجویی و.....و سادات فقیر نیز از موارد دیگر مصرف خمس اند که بصورت مؤسسات رسیدگی به سادات و یا منفردا از آن بهره می برند و جزء کمي از خمس، صرف حوزه های علمیه که در واقع ترویج دین است، می گردد .

در گوشه گوشه کشور و خارج کشور اين افراد متدين هستند که پيش قدم در کارهاي خير مي شوند اين بزرگواران معمولا با اجازه دفاتر مراجع عظام ، سهمي از خمس و زکات خود را صرف اين کارها مي کنند اما ديگران خبر ندارند و بالطبع فکر مي کنند خود اين بزرگواران دارند هزينه مي کنند در حالي که اين سهم امام و سهم سادات و زکات است که با هدايت مراجع عظام ، موجب اين کارهاي خير شده است.

در پناه حضرت حق باشيد[/]