جمع بندی مقام پیامبران الهی و حضرت عباس و حضرت زینب کبری علیهما السلام

کارشناس بحث: استاد هادی

پرسش:
می خواستم بپرسم بعد از خداوند، به جز 14 معصوم (علیهم السلام)، آیا مقام شخص یا اشخاص دیگری از انبیاء الهی بالاتر هست؟ یا این که فقط معصومین (سلام الله علیهم اجمعین) از انبیاء (علیهم السلام) برترند و دیگر هیچ کس از پیامبران برتر و والاتر نیست؟

پاسخ:
در روایات، همسانی و هم ترازی برخی از انسان ها مانند حضرت ابا الفضل العباس (علیه السلام) و همچنین زینب کبری (سلام الله علیها) با انبیاء سلف به چشم می خورد:
امام سجّاد (علیه السلام) در حقّ حضرت زینب (سلام الله علیها) فرمودند: «أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَة»؛ تو به حمد الله عالمی هستی که تعلیم نگرفته ای و فهمنده ای هستی که تفهیم نشده ای.(1)
از این سخن معصوم بر می آید که حضرت زینب (سلام الله علیها) متّصل به عالم غیب بوده و علم خویش را نه از راه تعلیم بلکه از راه ملائکه دریافت می کرده است ؛ و عصمت نتیجه چنین علمی است. چون وقتی کسی اتّصال به عالم غیب داشت،احتمال خطایش زائل می شود و محال است گناه کند.

در مورد حضرت ابولفضل العباس (علیه السلام) امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا فرمودند: « بنفسی انت»؛ جانم به فدایت؛ و محال است امام معصوم خود را فدایی غیر معصوم کند.
امام سجّاد (عليه السلام) فرمودند: « رَحِمَ اللَّهُ الْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَى وَ فَدَى أَخَاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّى قُطِعَتْ يَدَاهُ فَأَبْدَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمَا جَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا مَعَ الْمَلَائِكَةِ فِي الْجَنَّةِ كَمَا جَعَلَ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ إِنَّ لِلْعَبَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَنْزِلَةً يَغْبِطُهُ بِهَا جَمِيعُ الشُّهَدَاءِ يَوْمَ الْقِيَامَة»؛ خدا رحمت كند عمويم عباس را كه ایثار نمود و خود را فداى برادرش كرد تا دو دستش قطع شد و خدا در عوض به او دو بال داد كه بدانها با فرشتگان در بهشت مي پرد چنانچه به جعفر بن ابى طالب عطا كرد ؛ و براى عباس نزد خداى تبارک و تعالى مقامى است كه در قيامت همه ی شهداء بدان غبطه می خورند.(2)

بعید نیست که این تعبیر جمیع شهداء ، حتّی شامل برخی انبیای سلف نیز باشد که با شهادت از دنیا رفتند. والله العالم. چون در مورد اهل بیت (علیهم السلام) قرینه داریم که کسی برتر از آن ها نیست ؛ ولی در مورد برخی انبیای امم گذشته چنین قرینه ای نیست ، بلکه به سبب احادیثی چون « علماء امّتی افضل من انبیاء بنی اسرائیل » بعید نیست که امثال حضرت ابولفضل (علیه السلام) برتر از برخی از آن بزرگواران باشند.

___________
(1) الإحتجاج على أهل اللجاج ، ج‏2 ، ص305.
(2) أمالي الصدوق، ص462.