حکم شرعی مس آیات و اسماء متبرکهی تو خالی؟
تبهای اولیه
سلام علیکم و رحمة الله،
فرض کنید یک اسم متبرکه را با قلم درشت بر روی یک کاغذ نوشتیم، طبیعی است که مس آن بدون طهارت حرام است،
اگر دور آن را بچینیم تا فقط آن اسم بماند هم همینطور،
اما سؤال حقیر وقتی است که دور آن را چیدیم و بعد به آن کاغذ نگاه کردیم که آن اسم از دورنش در آمده است، داخل آن اسم الآن خالی است و هوا وجود دارد، بعید میدانم اگر بخواهیم مثلاً انگشتمان را داخل آن فضای خالی بکنیم طهارت لازم باشد با آنکه آن فضای خالی دارد آن اسم متبرکه را نشان میدهد، درست است؟
حالا فرض کنید این کاغذی که از درونش اسم متبرکه خارج شده است را بچسبانیم روی یک شیشه، آیا دست زدن به شیشه در جایی که آن اسم متبرکه قرار داشته است اشکال خواهد داشت؟ (مثال کاربردیاش این است که کسی یک اسم متبرکه یا آیهی قرآن را از داخل یک نایلون یا مقوای مشکی در بیاورد و بگذارد پشت شیشهی عقب ماشینش به طوری که هر وقت ترمز میگیرد چراغ ترمز ماشین از درون آن نور قرمز بدهد و به اندازهی فقط همان اسم نور به عقب بتابد، یعنی نور تنها از طریق این فضای خالی که مشکلی نیست به بیرون بتابد، آیا این کاغذ به خودی خود یا آن شیشه که این کاغذ رویش نصب شده است حرمت خاصی دارد یا خیر؟ منظورم در بحث کثیف شدن شیشه و اینهاست یا اینکه بخواهیم این کاغذ را دور بیاندازیم و عوضش کنیم و اینها)
لطفاً نظر «حضرت آقا» و «آیتالله مکارم» را بفرمایید :Gol:
با تشکر از پاسخگوییاتان،
یا علی علیهالسلام
سلام علیکم و رحمة الله،
فرض کنید یک اسم متبرکه را با قلم درشت بر روی یک کاغذ نوشتیم، طبیعی است که مس آن بدون طهارت حرام است،
اگر دور آن را بچینیم تا فقط آن اسم بماند هم همینطور،
اما سؤال حقیر وقتی است که دور آن را چیدیم و بعد به آن کاغذ نگاه کردیم که آن اسم از دورنش در آمده است، داخل آن اسم الآن خالی است و هوا وجود دارد، بعید میدانم اگر بخواهیم مثلاً انگشتمان را داخل آن فضای خالی بکنیم طهارت لازم باشد با آنکه آن فضای خالی دارد آن اسم متبرکه را نشان میدهد، درست است؟
حالا فرض کنید این کاغذی که از درونش اسم متبرکه خارج شده است را بچسبانیم روی یک شیشه، آیا دست زدن به شیشه در جایی که آن اسم متبرکه قرار داشته است اشکال خواهد داشت؟ (مثال کاربردیاش این است که کسی یک اسم متبرکه یا آیهی قرآن را از داخل یک نایلون یا مقوای مشکی در بیاورد و بگذارد پشت شیشهی عقب ماشینش به طوری که هر وقت ترمز میگیرد چراغ ترمز ماشین از درون آن نور قرمز بدهد و به اندازهی فقط همان اسم نور به عقب بتابد، یعنی نور تنها از طریق این فضای خالی که مشکلی نیست به بیرون بتابد، آیا این کاغذ به خودی خود یا آن شیشه که این کاغذ رویش نصب شده است حرمت خاصی دارد یا خیر؟ منظورم در بحث کثیف شدن شیشه و اینهاست یا اینکه بخواهیم این کاغذ را دور بیاندازیم و عوضش کنیم و اینها)
لطفاً نظر «حضرت آقا» و «آیتالله مکارم» را بفرمایید :Gol:
با تشکر از پاسخگوییاتان،
یا علی علیهالسلام
سلام علیکم
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی ورهبری:
آنچه که حرام است ،لمس آیات قرآن یا الله و...می باشد ؛پس آن مواردی را که عرفا صدق لمس می کند؛را بدون طهارت باید ترک کرد ؛
در مورد مثالی که زدید در کاغذ تو خالی که در سوال اشاره شد عرفا صدق لمس نمی کند(البته موارد متفاوت است اگر جایی؛این هم عرفاصدق لمس می کرد باید بدون طهارت ترک شود)ولی وقتی آن را به شیشه بچسبانید عرفاصدق لمس می کند.
در مورد چسباندن آن به ماشین باید دقت شود به صورتی نباشد که عرفا هتک آن محسوب شود.
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی ورهبری: آنچه که حرام است ،لمس آیات قرآن یا الله و...می باشد ؛پس آن مواردی را که عرفا صدق لمس می کند؛را بدون طهارت باید ترک کرد ؛سلام علیکم
در مورد مثالی که زدید در کاغذ تو خالی که در سوال اشاره شد عرفا صدق لمس نمی کند(البته موارد متفاوت است اگر جایی؛این هم عرفاصدق لمس می کرد باید بدون طهارت ترک شود)ولی وقتی آن را به شیشه بچسبانید عرفاصدق لمس می کند.
در مورد چسباندن آن به ماشین باید دقت شود به صورتی نباشد که عرفا هتک آن محسوب شود.
سلام علیکم استاد بزرگوار و رحمة الله،
پس این مسأله عرفی است، آیا در موارد ذیل عرف را درست تشخیص میدهم؟
۱. پلاک دارای یک اسم متبرکهی برداشته شده از سطح پلاک (مثل یک صفحهی مستدیر کوچک فلزی از طلا یا نقره که اسم جلالهی الله از درون آن بیرون آورده شده است برای گردنبند) عرفاً حکم نام الله را دارد، به این معنا که نمیتوان محدودهی اسم تو خالی آن (در واقع فضای خالی) دست زد ولی خود قرص پلاک لمسش ایرادی ندارد و در نتیجه روی پوست بدن ولو بدون طهارت هم اشکالی ندارد، اگرچه فکر کنم عرفاً آنرا دارای ایراد بدانند با آنکه لمس اطراف اسم متبرکه ایرادی ندارد؟
۲. انگشتری که اسم روی آن حک شده است به نحوی که اسم نه به صورت برجسته که به صورت گودی حک شده باشد لمس آن فضای گودی ایراد دارد ولی اطراف آن خیر، اگر هم آن گودی یک حاشیه به صورت پله داشته باشد که قسمت گودی اصلی را پایینتر از سطح بالایی انگشتر داشته باشد دیگر لمس سطح انگشتر ایرادی ندارد، اگر عرفاً حاشیهی آن اسم به حساب بیاید و نه جزء خود اسم که از ابتدا به آن صورت نوشته شده است؟
۳. اگر یک کاغذ حاوی اسم متبرکهی تو خالی (یعنی اسم متبرکه از کاغذ بیرون آورده شده است ولی شکل آن در کاغذ مانده است) باشد و آنرا بر روی یک کاغذ دیگر قرار دهیم در مجموع محدودهی آن اسم روی کاغذ زیرین که از زیر آن قسمت بریده شده دیده میشود حکم اسم متبرکه را خواهد داشت اما اگر این دو کاغذ از هم جدا شوند هیچ کدام حکم متبرکه را نداشته و لازم نیست مانند اسماء متبرکهی معمولی امحاء گردند؟ اما فکر کنم اگر این دو کاغذ از هم جدا شوند در عرف مردم کاغذ رویی که اسم متبرکه از آن بریده شده است هنوز قابل احترام به حساب بیاید با آنکه همان کاغذ قبل از آنکه روی کاغذ زیرین نصب شده باشد تنها حکم کاغذ اطراف اسم متبرکه را داشته است و در عرف مردم دارای احترام خاصی نبوده است
۴. در همین رابطه اگرچه نه دقیقاً مشابه این مسائل، اگر مثلاً زمانی شاخههای یک درخت یا گیاه طوری کنار هم قرار گرفته باشند که در ذهن هر بینندهی شیعه یک نام متبرکه را تداعی کند آیا لمس آن شاخهها و درختان هم ایراد خواهد داشت؟ ممکن است آن شکل از جهتی آنطور دیده شود ولی از جهات دیگر که دیده شوند به کل متفاوت باشند؟ آیا در این موارد احتیاط لازم است یا این احتیاط مصداق وسواس خواهد بود؟
۵. همین مجموعهی آمده در سؤال ۴ اگر به عنوان یک کار هنری باغبانی انجام بگیرد (مثل تراشیدن و حرص کردن یک شمشاد به صورت یک اسم متبرکه) آیا با توجه به اینکه نیت درست کنندهی آن ایجاد آن نام متبرکه بوده است در هر صورت حکم اسم متبرکه را خواهد داشت و برای امحاء آن هم چارهای نیست جز اجازه دادن به گیاه برای رشد کردن طبیعی و بر هم زدن آن شکل؟ آیا برگهایی که از این گیاه در زمانی که صورت اسم متبرکه به خود داشته است اگر بر روی زمین بیثفتد و بدانیم که از آن گیاه جدا شده است حرمت خاصی خواهند داشت و مثلاً نمیتوان بدون طهارت لمسش کرد؟
۶. آیا میتوان گفت که تنها اگر نیت ایجاد یک شکل چه بر روی کاغذ چه به صورت مجسمه و سایر آثار هنری ایجاد اسم متبرکه باشد آن اثر حکم اسماء متبرکه را خواهد داشت و اگر شکلی طبیعی بود و عرفاً مردم ان را به صورت اسم متبرکه میدیدند (مثل نام محمد صلیاللهعلیهوآله در دیوار ورودی یکی از صحنهای حرم امام رضا علیهالسلام) هم باز حکم اسماء متبرکه را خواهد داشت اما اینکه کسی در اشکال طبیعی بخواهد مثلاً در نقوش سنگها و غیره با استفاده از تخیل خود شکلهایی را پیدا کند که برخی هم شبیه اسماء متبرکه باشند ولی هر کسی با یک نگاه متوجه این شکلها نشود چنین اشکالی دیگر حکم اسماء متبرکه را ندارد و برای آن شخص هم اگر بخواهد رعایت شود این وسواس بوده و باید از احتیاط کردن جلوگیری نماید؟
با تشکر از لطفتان و صبرتان :Gol:
یا علی علیهالسلام
سلام علیکم استاد بزرگوار و رحمة الله،
پس این مسأله عرفی است، آیا در موارد ذیل عرف را درست تشخیص میدهم؟
۱. پلاک دارای یک اسم متبرکهی برداشته شده از سطح پلاک (مثل یک صفحهی مستدیر کوچک فلزی از طلا یا نقره که اسم جلالهی الله از درون آن بیرون آورده شده است برای گردنبند) عرفاً حکم نام الله را دارد، به این معنا که نمیتوان محدودهی اسم تو خالی آن (در واقع فضای خالی) دست زد ولی خود قرص پلاک لمسش ایرادی ندارد و در نتیجه روی پوست بدن ولو بدون طهارت هم اشکالی ندارد، اگرچه فکر کنم عرفاً آنرا دارای ایراد بدانند با آنکه لمس اطراف اسم متبرکه ایرادی ندارد؟
۲. انگشتری که اسم روی آن حک شده است به نحوی که اسم نه به صورت برجسته که به صورت گودی حک شده باشد لمس آن فضای گودی ایراد دارد ولی اطراف آن خیر، اگر هم آن گودی یک حاشیه به صورت پله داشته باشد که قسمت گودی اصلی را پایینتر از سطح بالایی انگشتر داشته باشد دیگر لمس سطح انگشتر ایرادی ندارد، اگر عرفاً حاشیهی آن اسم به حساب بیاید و نه جزء خود اسم که از ابتدا به آن صورت نوشته شده است؟
۳. اگر یک کاغذ حاوی اسم متبرکهی تو خالی (یعنی اسم متبرکه از کاغذ بیرون آورده شده است ولی شکل آن در کاغذ مانده است) باشد و آنرا بر روی یک کاغذ دیگر قرار دهیم در مجموع محدودهی آن اسم روی کاغذ زیرین که از زیر آن قسمت بریده شده دیده میشود حکم اسم متبرکه را خواهد داشت اما اگر این دو کاغذ از هم جدا شوند هیچ کدام حکم متبرکه را نداشته و لازم نیست مانند اسماء متبرکهی معمولی امحاء گردند؟ اما فکر کنم اگر این دو کاغذ از هم جدا شوند در عرف مردم کاغذ رویی که اسم متبرکه از آن بریده شده است هنوز قابل احترام به حساب بیاید با آنکه همان کاغذ قبل از آنکه روی کاغذ زیرین نصب شده باشد تنها حکم کاغذ اطراف اسم متبرکه را داشته است و در عرف مردم دارای احترام خاصی نبوده است
۴. در همین رابطه اگرچه نه دقیقاً مشابه این مسائل، اگر مثلاً زمانی شاخههای یک درخت یا گیاه طوری کنار هم قرار گرفته باشند که در ذهن هر بینندهی شیعه یک نام متبرکه را تداعی کند آیا لمس آن شاخهها و درختان هم ایراد خواهد داشت؟ ممکن است آن شکل از جهتی آنطور دیده شود ولی از جهات دیگر که دیده شوند به کل متفاوت باشند؟ آیا در این موارد احتیاط لازم است یا این احتیاط مصداق وسواس خواهد بود؟
۵. همین مجموعهی آمده در سؤال ۴ اگر به عنوان یک کار هنری باغبانی انجام بگیرد (مثل تراشیدن و حرص کردن یک شمشاد به صورت یک اسم متبرکه) آیا با توجه به اینکه نیت درست کنندهی آن ایجاد آن نام متبرکه بوده است در هر صورت حکم اسم متبرکه را خواهد داشت و برای امحاء آن هم چارهای نیست جز اجازه دادن به گیاه برای رشد کردن طبیعی و بر هم زدن آن شکل؟ آیا برگهایی که از این گیاه در زمانی که صورت اسم متبرکه به خود داشته است اگر بر روی زمین بیثفتد و بدانیم که از آن گیاه جدا شده است حرمت خاصی خواهند داشت و مثلاً نمیتوان بدون طهارت لمسش کرد؟
۶. آیا میتوان گفت که تنها اگر نیت ایجاد یک شکل چه بر روی کاغذ چه به صورت مجسمه و سایر آثار هنری ایجاد اسم متبرکه باشد آن اثر حکم اسماء متبرکه را خواهد داشت و اگر شکلی طبیعی بود و عرفاً مردم ان را به صورت اسم متبرکه میدیدند (مثل نام محمد صلیاللهعلیهوآله در دیوار ورودی یکی از صحنهای حرم امام رضا علیهالسلام) هم باز حکم اسماء متبرکه را خواهد داشت اما اینکه کسی در اشکال طبیعی بخواهد مثلاً در نقوش سنگها و غیره با استفاده از تخیل خود شکلهایی را پیدا کند که برخی هم شبیه اسماء متبرکه باشند ولی هر کسی با یک نگاه متوجه این شکلها نشود چنین اشکالی دیگر حکم اسماء متبرکه را ندارد و برای آن شخص هم اگر بخواهد رعایت شود این وسواس بوده و باید از احتیاط کردن جلوگیری نماید؟
با تشکر از لطفتان و صبرتان :Gol:
یا علی علیهالسلام
سلام علیکم
1و2-حکم این موارد تابع نظر عرف می باشد اگر عرفا لمس صدق می کند باید ترک شود.
3- اگر بعد از جدا شدن عرفا لمس اسماء متبرکه صدق نکند، اشکالی ندارد ؛ولی اگر بعد از جداشدن هتک وبی احترامی به اسمائ متبرکه صدق کند باید ترک شود.
4و5-این موارد هم اگر چه قصد اسماء متبرکه از آنها نشده است ولی اگر عرف صدق لمس اسمائ متبرکه را بکند باید ترک شود.
6-شکلهای را که همه مردم از آن اسماء متبرک را می فهمند باید بدون وضو ترک شود ولی اسمائی را که با دقت خاصی وهمه مردم از آن اسمائ را متوجه نمی شوند حکم لمس اسماء متبرکه را ندارد.
در الفاظ و اسماى مشتركه ميان قرآن و اسماء اللّٰه و غير آن معتبر قصد كاتب است.