جمع بندی فضائل خلفای راشدین از کتب شیعه!!!

با سلام و عرض ادب

1) باید توجه داشت که در دیدگاه عقاید شیعه ی امامیه جانشینی پیامبر اکرم صلی الله علیه اختصاص به عترت علیهم اسلام داشته و فرد دیگری صلاحیت امامت بر امت را نداشته؛[1] لذا از این جهت خلفا غاصبان جایگاه خلافت بوده و بدیهی است که از این جهت معنا و مفهومی در تائید عملکرد خلفا وجود نخواهد داشت.


2) نکته ی دیگری که باید بدان توجه داشت این است که الزام مخالف زمانی صورت می پذیرد که بر اساس مبانی اعتقادی او و از منابع مورد پذیرش او سخن گفته شود؛ همچنان که شیعه در استدلال بر حقانیت اعتقاد خویش بر اساس مبانی و اصول و منابع مورد پذیرش اهل سنت اقامه ی حجت می نماید. با توجه به این مطلب مدح خلفا توسط اهل بیت علیهم السلام زمانی قابل بررسی است که این امر در متون مورد پذیرش ما آمده باشد؛ نه اینکه نام و اثری از آن در منابع روایی شیعه نبوده باشد.

3) مطلبی را که نقل نمودید قسمتی از متن کتاب:«الشافی فی الامامة»، تالیف مرحوم شریف مرتضی(م:436) می باشد. این کتاب در رد مجلد بیستم (بخش امامت)کتاب: «المغنی فی ابواب التوحید و العدل»، قاضی عبدالجبار معتزلی(م:415) است. مرحوم سید مرتضی در این کتاب به نقل گفته‌های مؤلف مغنی اشاره کرده و یک به یک به آنها پاسخ می دهد.

ایشان در مجلد سوم این کتاب به قسمتی از خبری منقول از کتاب مغنی پرداخته و سپس آنرا رد می نمایند: ایشان در صفحه ی 94و 111 به نقل کلام قاضی عبدالجبار پرداخته که وی این خبر را نقل نموده که آنحضرت فرموده اند: آگاه باشید که برترین این امت بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله ابوبکر و عمر می باشند؟!

سید مرتضی در جواب به این روایت می نویسند:

اما آنچه که روایت شده ...ما اشکال آنرا اجمالا نقل نمودیم و ما این اخبار را اینگونه باطل می نمائیم که این خبر به گونه ی دیگر ی نقل شده که دارای صدر و مقدمه ای بوده که ساقط شده تا به واسطه ی حذف این مقدمه بدان احتجاج نمایند.

و داستان این روایت بدین صورت است که معاذ بن حرث افطس حدیث می نماید از جعفر بن عبدالرحمن بلخی (که شخصی عثمانی است که عثمان را بر امیر المؤمنین علی علیه السلام برتری داده)، که وی گفت: خبر داد به ما ابو خباب کلبی (که وی نیز عثمانی بوده) از شعبی (که شخصی منحرف از اهل بیت علیهم السلام بوده و مشهور به این امر است) که او گفت: من از وهب بن ابی جحیفه و وعمرو بن شرحبيل وسويد بن غفلة وعبد الرحمان الهمداني وأبا جعفر الأشجعي شنیدم که همگی گفتند ما از علی علیه السلام شنیدیم که آنحضرت بر بالای منبر فرمود: این دروغی که می گویند چیست که همان برترین این امت بعد از پیامبر آن، ابوبکر و عمر می باشند؟!

سید مرتضی می فرمایند: اگر این خبر را با این مقدمه افراد مذکور با این اوصاف بیان نموده باشند؛ ‌التفاتی به قول کسانی که این مقدمه را اسقاط نموده اند نمی شود؛ بنابراین این خبر با این مقدمه حجتی علیه آنان خواهد بود و نه به نفع انان.[2]

سید مرتضی سپس به قول برخی از اصحاب امامیه می پردازند که آنان گفته اند بر فرض آنکه چنین خبری صحیح باشد ما به آن اینگونه پاسخ می دهیم که مراد حضرت مذمت افرادی بوده باشد که چنین اعتقادی را داشته باشند که ابوبکر و عمر افضل افراد بعد از پیامبر صلی الله علیه واله بوده اند.

ایشان سپس(بنابر این فرض که این اخبار قابل قبول باشند و فاقد مقدمه مذکور بوده باشند) بیان می فرمایند که این اخبار به شکل کنایه و بر سبیل تعریض بیان شده اند( که در این سخنان متکلم اراده جدی بر محتوای کلام خود ندارد) و به این خبر اشاره می کنند که عون بن ابی جحیفه می گوید: از علی علیه السلام شنیدم که فرمود:

هنگامی که خبری را از پیامبر صلی الله علیه وآله نقل می کنم اگر از آسمان فرو بیفتم و پرنده ای مرا برباید؛ برایم بهتر از آن است که سخنی را به پیامبر صلی الله علیه وآله نسبت دهم که آنحضرت آنرا نفرموده باشند؛ اما هنگامی که از خودم برایتان سخن می گویم پس من شخصی جنگجو و کید کننده هستم و خداوند بر زبان پیامبرتان راند که آنحضرت فرمود: همانا جنگ خدعه و فریب دادن است.[3] اگاه باشید که بهترین این امت بعد از پیامبرشان ابوبکر و عمر می باشند و اگر من بخواهم سومین آنها را هم نام می برم.

(که این کلام خود بیانگر آن است که این کلام بر سبیل کنایه وارد شده و منظور حضرت حقیقت دیگری بوده است و این کلام همانند عملکرد شخصی است که در میدان جنگ حریف خویش را فریب می دهد تا به مقصود خویش نائل گردد).

سید مرتضی در ادامه می فرمایند: ومعلوم است که اکثر اصحاب حضرت علی علیه السلام را افرادی تشکیل می دادند که معتقد به امامت ابوبکر و عمر بودند و در میان آنان افرادی بودند که آن دو را بر جمیع امت برتری می داند.

و ما می گوئیم:این کلام غریبی نیست؛ زیرا اگر اکثریت اصحاب حضرت امیر علیه السلام را راسخان در ولایت ایشان تشکیل می دادند از همان ابتدا و بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله مردم از پیرامون آنحضرت جدا نمی شدند و بیست و چهار سال بعد نیز که به آن حضرت رجوع نمودند اگر مطیع ایشان می بودند داستان امیرالمؤمنین علیه السلام به جریان جنگ جمل و صفین و حکمیت نمی انجامید، و سرانجام این افراد نیز مشمول نفرین آنحضرت نمی شدند.

موفق باشید.