جمع بندی محبت مرد، منشأ عفت زن

کارشناس بحث: استاد بصیر

باسلام و تشکر از موضوع مفید و جالبی که ایجاد کردید، از این رو بنده هم در ادامه به وظایف اخلاقی زوجین،مخصوصا زنان اشاره خواهم کرد:
امور اخلاقي‌ مربوط به زنان

حضرت امام صادق† در حديثی مي‌فرمايند که زن بايد در سه امر با همسرش موافقت و همراهي داشته باشد:

الف) عفت و حفظ خويشتن از هر آلودگي

از هر گونه آلودگي ـ آلودگي جسمي و اخلاقي ـ بايد پاک باشد.[1] اگر همسر خانه، طوري برخورد نمايد که نظر شوهرش را جلب نموده و براي او اعتمادسازي کند که من، فقط در اختيار تو هستم و به هيچ کسي غير از تو نمي‌انديشم؛ آرامش در اين خانواده حکم فرما خواهد بود؛ مرد هم مي‌تواند نيازهاي هسمرش را برآورده ساخته و از خطاهاي او ـ در صورت وجود) به راحتي در گذرد.
حفظ خود از آلودگي جسمي و معنوي، اثرهايي دارد که در ادامة سخن حضرت صادقˆ به آن اشاره شده است:

اثر صيانت (حفظ از آلودگي)

حضرت صادق† مي‌فرمايند: اگر زن خودش را از آلودگي جسمي و اخلاقي پاک نگه دارد با اين کار به قلب شوهرش اطمينان بخشيده و دل او را قوي مي‌کند تا در خوشي و ناخوشي زندگي بتواند به طور متقابل قلب او را تسخير کند.[2]
در ادامة حديث، امام† روش تسخير قلب مرد و ايجاد اطمينان در قلب وي را ذکر مي‌نمايند:
ادامه دارد...

[2]. حتی یطمئن قلبه الی الثقه بها فی المحبوب و المکروه. (همان)

ادامه...
ب) نگهداري و مراقبت از شوهر و برآوردن نيازهاي او

يکي از وظايف اخلاقي زن، نسبت به شوهرش حياطت‌[1] است. منظور از حياطت، دفاع از شوهر، حمايت، حفاظت و به دنبال خير رساندنِ به اوست. طبق فرمايش امام صادق† که در ابتداي فصل بيان شد، حياطت، اثرهايي دارد که حضرت در ادامه به آن اشاره مي‌فرمايند:
يکي از اثرات نگهداري و مراقبت از شوهر اين است: هنگامي که لغزشي از زن سر زد، دلِ شوهر متوجه به او شده و بر او سخت نمي‌گيرد.[2]
يعني اگر خانمي سعي در رفع نيازهاي شوهر خود داشته باشد، و نگذارد حاجتي از حاجتهاي همسرش فوت شود، يا نيازش را به کسِ ديگري بگويد، در اينصورت چنان قلب شوهر متوجه همسر خود خواهد شد که او نه تنها به افراد ديگر فکر نخواهد کرد بلکه اگر خدايي ناکرده خطايي از خانمش سر زد، به راحتي مي‌تواند از او بگذرد و متقابلاً قلب او را در اختيار خواهد گرفت.

روش‌هاي حياطت و نگهداري شوهر

براي حفظ و نگهداري شوهر و برآورده کردن خواسته‌هاي او از طرفِ زن، روش‌هايي در سخنان امامان† بيان شده است که در ذيل آورده مي‌شود.
ادامه دارد...

ادامه...

1. پختن غذاي لذيذ براي شوهر

کمترين کاري که يک بانو در جلب رضايت و به دست آوردنِ قلب شوهر خود مي‌تواند انجام بدهد، برآوردن نيازهاي اوليه او مانند پختن غذاهاي لذيذ و دوست داشتني بر ميل شوهر است. [1]
پيغمبر اکرمˆ فرمود: حق مرد بر زن، روشن کردن چراغ خانه و آماده ساختن غذا و... است.[2]
2. احترام به شوهر

امام صادق† فرمودند: جمعى خدمت نبى اکرمˆ آمدند و گفتند: ما مردمي ‌را مى‏بينيم که به يکديگر سجده مى‏کنند، حضرت فرمود: اگر کسى را دستور مي‌دادم که به کسى سجده کند، به زن مى‏گفتم که براي شوهرش سجده نمايد.[3]
3. استقبال از شوهر و خوش آمدگويي به وي هنگام ورود به منزل

نبى اکرمˆ‌ مي‌فرمايند: حق مرد بر زن اين ‌است که... و تا درب حياط به استقبالش بشتابد و به او خوش آمد بگويد و طشت و حوله بياورد و دست او را بشويد و جز به خاطر دليلي خود را از او منع ننمايد.[4]
4. اطاعت و فرمانبرداري

ابو حمزه ثمالى از جابر‌بن‌عبد الله انصارى روايت کرده که ما در خدمت رسول خداˆ بوديم، دربارة زن‌ها و امتيازهاي عده‌اي از آن‌ها سخن مي‌گفتيم که رسول خداˆ فرمودند: آيا برايتان بگويم بهترين زنان شما کدامند؟ اصحاب عرض کردند بفرماييد، حضرتˆ فرمود: از بهترين زنان شما آن زنى است که ... آرايش و زينت‏کنندة براى شوهرش باشد و از غير او پوشيده باشد، آن زنى که گوش به سخن شوهرش بدهد و فرمانش را اطاعت کند و چون در بستر بروند خود را در اختيار همسر بگذارد و مانند يک مرد، شوق و رغبت به هم بسترى نشان ندهد.[5] (بلکه برخورد زنانه و عاطفه انگيز داشته باشد.)
5. بدرقه نمودن شوهر

مردى نزد رسول خداˆ آمد و عرض کرد: من همسرى دارم؛ زماني که به منزل مي‌روم به استقبال من مي‌آيد و وقتي که بيرون مي‌روم مرا بدرقه مي‌کند و هر گاه من را ‌اندوهگين ببيند مي‌پرسد چه چيز تو را غمگين ساخته، اگر براى روزى است که آن به عهدة تو نيست و ديگرى آن را به عهده گرفته (يعنى خداوند) و اگر در مورد امور آخرتى است پس خداوند بر ‌اندوهت بيافزايد، رسول خداˆ فرمود:
آرى براي خداوند کارگزارانى است و اين زن يکى از آنان است. او نصف اجر شهيد را خواهد برد.[6]
6. پوشاندن لباس به همسر

پيامبر اکرمˆ فرمودند: زني که شوهر خود را بپوشاند، خداوند در روز قيامت 70 لباس بهشتي بر او مي‌پوشاند که هر کدام از آن‌ها مانند گلِ شقايق است و چهل تن از حورالعين (زنان بهشتي) را خدمتکار او قرار مي‌دهد.[7]
ادامه در پست بعدی...

ادامه...

7.خدمت نمودن به همسر

رسول خداˆ فرمود : يک زنِ صالحِ شايسته بهتر است از هزار مرد ناصالح و هر زنى هفت روز همسرش را خدمت کند خدا هفت درب جهنم را به روى او ببندد و هشت درب بهشت را به رويش باز کند تا از هر درى که بخواهد وارد بهشت شود.[1]
8. خوشبويي براي همسر

امام سجاد† فرمود: از بهترين زنان آن‌هايي هستند که خوشبو و طبّاخ (آشپز) خوبى باشند.[2]
9. دلجويي و طلب عفو

امام صادق† فرمودند: بهترين زن کسي است که اگر خودش يا شوهرش خشمگين گردد، به شوهر مي‌گويد دست من در دست توست (يعنى اختيار من با توست) به بستر خواب نخواهم رفت تا از من راضى شوى.[3]
10. صبر و بردباري در برابر سختي‌هاي زندگي

پيامبر اکرمˆ فرمودند: بر زن لازم است که در هر حال در کنار شوهرش بوده و در مقابل سختي‌ها و تنگناها صبور و بردبار باشد مانند همسر حضرت ايوب. او هيجده سال به حضرت ايوب خدمت کرد، حضرت ايوب را در پارچه‌اي مي‌پيچيد بر شانه هايش قرار مي‌داد و در اين حالت او را جابه‌جا مي‌کرد. با دست خود گندم را آسياب مي‌نمود و ناني تهيه کرده وتقديم حضرت ايوب مي‌کرد و آن حضرت نيز درآن حالت، حمد الهي را به جاي مي‌آورد. آن زن تمام کارها را به خاطر دلسوزي و احسان و با نيت نزديک شدن به خدا انجام مي‌داد.[4]
پيامبرˆ فرمودند: زنى که در بدخويى شوهرش صبر و شکيبايى کند، خداوند ثواب آسيه زن فرعون را به او مي‌دهد.[5]
11. نداشتن مهر سنگين

نبي اکرمˆ فرمودند: از برکت زن، کم بودن‌مهر و از شومي‌ او، زيادىِ مهر است.[6]
12. بخشش مقداري از مهريه

پيامبرˆ فرمود: سه طايفه‏ از زن‌ها هستند که عذاب قبر از آن‌ها برداشته مي‌شود و با حضرت فاطمهƒ دختر حضرت محمّدˆ محشور مي‌گردند. زنى که بر غيرت شوهرش صبر کند و زنى که با شوهر بد اخلاق بسازد و زنى که مهريه‏اش را ببخشد؛ خداى تعالى به هر يک از اين سه طايفة زن‌‌ها ثواب هزار شهيد مى‏بخشد و براى هر يک از آنان ثواب عبادت يک سال نوشته مى‏شود.[7]
رسول خداˆ فرمود: هيچ مردى مهر زن را قبل از آميزش و عروسى نمي‌دهد مگر آن‌که خداوند بر هر دينارى ثواب آزاد کردن بنده‏اى را مي‌دهد. پرسيدند: بخشش بعد از عروسى (دخول) چطور است؟ فرمود: آن از مودّت (دلبستگي) و الفت به شمار آيد.[8]
13. نگاه با محبت

پيامبراکرمˆ فرمودند: نگاه کردن زن به شوهرش عبادت است و اين‌کار موجب آمرزش گناهان وي مي‌گردد.[9]
14. هم‌بستر شدن

پيامبرˆ فرمودند: بهترين زنان کساني هستند که وقتي مي‌خواهند با همسر خود هم‌بستر شوند، همان‌طور که لباس‌هاي خود را از تن بيرون مي‌آورند، حياء و شرم را نيز از خود دور مي‌سازند.[10]
و فرمودند: هيچ زنى نبايد بخوابد تا خود را به شوهر عرضه کند و مراد از عرضه داشتن اين ‌است که لباس را در آورد، به زير لحاف شوهر برود و به او بچسبد.[11]
پيامبر اکرمˆ در سفارشي به زنان نسبت به آماده بودن براي برآورده کردن نيازهاي جنسي همسران خود فرمودند: نمازهاي خود را طولاني نکنيد. با طولاني نمودن نمازهاي خود مانع از برآورده شدن نيازهاي همسرانتان نگرديد.[12]
در حديثي ديگر رسول گرامي اسلامˆ دربارة شرح وظايف زن در مقابل شوهر فرمودند: از جمله وظايف زن آن است که خواستة شوهر خود را در مورد هم‌بستر شدن با او برآورده کند، اگر چه بر بالاي جهاز شتري نشسته باشد.[13]
15. کم خرج بودن

پيامبر فرمود: هر زني که سبب شود خرجِ زندگي شوهر حتي به‌اندازة يک درهم کاهش يابد، خداي متعال به چنين زني در مقابل هر درهم يک قصر در بهشت کرامت مي‌فرمايد.[14]
ادامه در پست بعدی..

[2]. قَالَ† خَیْرُ نِسَائِکُمُ الطَّیِّبَةُ الرِّیحِ الطَّیِّبَةُ الطَّعَام‏. (مکارم الأخلاق، ص200.)

[3]. عَنِ الصَّادِقِ† قَالَ خَیْرُ نِسَائِکُمُ الَّتِی إِنْ غَضِبَتْ أَوْ أَغْضَبَتْ قَالَتْ لِزَوْجِهَا یَدِی فِی یَدِکَ لَا أَکْتَحِلُ بِغُمْضٍ حَتَّي تَرْضَي عَنِّی. (مکارم الاخلاق، ص200.)

[4]. یَجِبُ عَلَي المَرْأَةِ أَنْ تَصْبِرَ عَلَي زَوْجِهَا عَلَي الضَّرِّ وَ النَّفْعِ وَ تَصْبِرَ عَلَي الشِدَّةِ وَ الرَّخَاءِ کَمَا صَبَرَتْ زَوْجَةُ أَیُّوبَ الْمُبْتَلَي صَبَرَتْ عَلَي خِدْمَتِهِ ثَمَانِیَ عَشْرَةَ سَنَةً تَحْمِلُهُ عَلَي عَاتِقِهَا مَعَ الْحَامِلِینَ وَ تَطْحَنُ مَعَ الطَّاحِنِینَ وَ تَغْسِلُ مَعَ الْغَاسِلِینَ وَ تَأْتِیهِ بِکِسْرَةٍ یَأْکُلُهَا وَ یَحْمَدُ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کَانَتْ تُلْقِیهِ فِی الْکِسَاءِ وَ تَحْمِلُهُ عَلَي عَاتِقِهَا شَفَقَةً وَ إِحْسَاناً إِلَي اللهِ وَ تَقَرُّباً إِلَیْهِ عَزَّ وَ جَل‏. (مستدرک‏الوسائل، ج 14، ص241.)

[5]. مَنْ صَبَرَتْ عَلَي سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا أَعْطَاهَا اللهُ مِثْلَ ثَوَابِ آسِیَةَ بِنْتِ مُزَاحِم. (مکارم الاخلاق، ص214.)

[6]. رُوِیَ أَنَّ مِنْ بَرَکَةِ الْمَرْأَةِ قِلَّةَ مَهْرِهَا وَ مِنْ شُؤْمِهَا کَثْرَةَ مَهْرِهَا. (مکارم الاخلاق، ص198.)

[7]. قَالَ† ثَلَاثٌ مِنَ النِّسَاءِ یَرْفَعُ اللهُ عَنْهُنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ وَ یَکُونُ مَحْشَرُهُنَّ مَعَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍˆ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلَي غَیْرَةِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلَي سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَةٌ وَهَبَتْ صَدَاقَهَا لِزَوْجِهَا یُعْطِی اللهُ تَعَالَي لِکُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ ثَوَابَ أَلْفِ شَهِیدٍ وَ یَکْتُبُ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُنَّ عِبَادَةَ سَنَه. (ارشاد القلوب، ج 1، ص175.)

[8]. قَالَ النَّبِیُّˆ مَا مِنِ امْرَأَةٍ تَصَدَّقَتْ عَلَي زَوْجِهَا بِمَهْرِهَا قَبْلَ أَنْ یَدْخُلَ بِهَا إِلَّا کَتَبَ اللهُ لَهَا بِکُلِّ دِینَارٍ عِتْقَ رَقَبَةٍ قِیلَ یَا رَسُولَ اللهِ فَکَیْفَ الْهِمَّةُ بَعْدَ الدُّخُولِ فَقَالَ إِنَّمَا ذَلِکَ مِنَ الْمَوَدَّةِ وَ الْأُلْفَه. (مکارم الاخلاق، ص237.)

[9]. قال رسول الله: نظر المراه الی زوجها عباده و تکفیر للذنوب. (لئالی الاخبار، ج3 ص285.)

[10]. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ† قَالَ‏ خَیْرُ نِسَائِکُمُ‏ الَّتِی‏ إِذَا خَلَتْ مَعَ زَوْجِهَا خَلَعَتْ لَهُ دِرْعَ الْحَیَاءِ وَ إِذَا لَبِسَتْ لَبِسَتْ مَعَهُ دِرْعَ الْحَیَاء. (مراه العقول، ج20، ص11.)

[11]. قَالَˆ لَا یَحِلُّ لِامْرَأَةٍ أَنْ تَنَامَ حَتَّي تَعْرِضَ نَفْسَهَا عَلَي زَوْجِهَا تَخْلَعَ ثِیَابَهَا وَ تَدْخُلَ مَعَهُ فِی لِحَافِهِ فَتُلْزِقَ جِلْدَهَا بِجِلْدِهِ فَإِذَا فَعَلَتْ ذَلِکَ فَقَدْ عَرَضَتْ نَفْسَهَا. (مکارم الأخلاق، ص238)

[12]. قَالَ† النِّسَاءُ: لَا تُطَوِّلْنَ‏ صَلَاتَکُنَ‏ فَتَمْنَعْنَ أَزْوَاجَکُنَّ. (هداية الأمة إلي أحکام الأئمة‰، ج7، ص84؛ وسائل الشیعه، ج20، ص164.)

[13]. لَا تَمْنَعَهُ نَفْسَهَا وَإِنْ‏ کَانَتْ‏ عَلَي‏ ظَهْرِ قَتَب (کافی، ج5، ص507؛ دعائم الاسلام، ج2، ص216.)
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ† قَالَ: أَتَتِ امْرَأَةٌ إِلَي رَسُولِ اللهِˆ فَقَالَتْ مَا حَقُ‏ الزَّوْجِ‏ عَلَي الْمَرْأَةِ فَقَالَ أَنْ تُجِیبَهُ إِلَي حَاجَتِهِ. (مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج‏20، ص320؛ وسائل الشيعة، ج‏20، ص159.)

[14]. قال رسول الله: ما من امراه خفت عن زوجها من کآبته، درهما واحدا، الا کتب الله لها بکل درهم قصرا فی الجنه. (عوالم علوم سیده النساء و مستدرکها، ج 1، ص525.)

ادامه ...
ج) اظهار عشق و علاقه به شوهر

سومين وظيفة اخلاقي زن، طبق فرمايش امام صادقˆ که در ابتداي بحث به آن اشاره شد، اين است که علاقه و عشق خويش را به همسر خود ابراز نمايد.[1]

روش اظهار عشق

در ادامة حديث، روش اين ابراز علاقه را نيز بيان نموده است. ما در اين‌جا به بخشي از آن (روش) که برگرفته از احاديث اهل‌بيت‰ است، اشاره مي‌کنيم.
با زبان و گفتار لطيف او را بفريبد[2]

در همين حديث شريف، امام صادق† مي‌فرمايد: براي اظهار عشق، زن بايد خلابه داشته باشد.
خلابه[3] در لغت يعني زن، قلب شوهر خويش را با کلام لطيف و زيبا به سمت خود بکشاند.
اين گفتار نيکو به حالت‌هاي مختلفي مي‌تواند خودش را نشان دهد که به چند نمونه از سخنان اهل‌بيت‰ اشاره مي‌کنيم.
الف) لبخند زدن
پيامبر اکرمˆ فرمودند: زني‌که نگاهش به شوهرش بيافتد اما به او لبخند نزند مورد خشم و غضب خدا واقع مي‌شود.[4]
ب) هديه دادن
پيامبرˆ فرمودند: هديه، محبت به بار مى‏آورد و کينه‌ها را از بين مى‏برد.[5]
نيکو جلوه کردن در چشم شوهر

يکي ديگر از روش‌هاي اظهار عشق زن به شوهر جلوه کردن با لباس و سيماي نيکو در چشم همسر است.[6]
خداوند در قرآن به زنان مي‌فرمايد که زينت‌هاي خود را براي شوهرانتان آشکار نماييد.[7]
احاديث فراواني در اين زمينه از حضرات معصومين† بيان شده و به زنان سفارش شده است که بهترين لباس‌ها و زينت‌هاي خود را در برابر شوهران خود بپوشند.[8]
اگر زنان و مردان به دستورهاي معصومين‰ در مباحث خانواده دقت و عمل مي‌نمودند، هيچ مشکلي در رابطه‌ها پيش نمي‌آمد و زندگي آرامي داشتند.