جمع بندی چند سوال کلیدی درباره قرآن
تبهای اولیه
با توجه به آیه 43 سوره طه
خداوند خطاب به حضرت موسی می فرمایند:
اذهبا الی فرعون
ولی در آیه 47 همین سوره مبارکه می فرمایند:
فاتیاهُ
چرا در این آیه مجددا از واژه ی اذهبا استفاده نشده؟؟؟
..........................................................................
چرا در "بسم الله الرحمن الرحیم" الف بسم هم غیر ملفوظ است و هم غیرمکتوب
ولی در سایر موارد که واژه "بسم" در قرآن آمده به صورت"باسم" نوشته شده؟؟؟
مثلا اقرء باسم ربک الذی خلق
..........................................................................
منظور از "انزل القرآن علی سبعت احرف" چیست؟؟؟
.........................................................................
دوستان گرامی
میشه به این سوالات بنده جواب بدین؟
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و احترام
با توجه به این سوال شما از چند بخش تشکیل شده، در چند قسمت به پاسخ آن می پردازیم.
حديث سبعة احرف
منظور از حديث «سبعة أحرف» چيست و چه ارتباطى به قرائتهاى هفتگانه دارد؟ در جوامع حديثى اهل سنت، رواياتى از پيامبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و اله نقل شده كه نزول قرآن را بر هفت وجه بيان كرده است. چند نمونه از اين روايات نيز در كتب حديثى شيعه نقل شده است كه سند همه آنها مخدوش است.
روايات اهل سنت نيز از جهات متعددى مردود است كه در ذيل اشاره مى كنيم:
1. اسناد آنها غير معتبر است.
2. در محتواى آنها تناقض، ابهام، اضطراب و غرابت ديده مىشود.
«حديث سبعة احرف از جهت معنا و محتوا يكسو و در يك جهت نيست در مقايسه متن هر كدام با ديگرى مىتوان دريافت كه متن هركدام با ديگرى داراى تفاوتهايى است و هر كدام موضوع خاصى را بيان مىدارد. برخى از آنها درباره بطن و محتواى آيات است؛ يعنى قرآن داراى هفت بطن و هفت معنا مىباشد. برخى بدين معنا است كه قرآن بر لهجههاى متفاوت نازل شده است. بعضى در مورد لغتهاى فصيح يا در مورد قرائتهاى متفاوتى است كه براى تسهيل امت پيامبر صلّى اللّه عليه و اله نازل شده است. در برخى از آنها سخن از ابواب سبعه و يا در مورد جايگزينى كلمات مترادف و در جاى يك ديگر مىباشد. پارهاى نيز در مورد هفت وجه در پايان آيات است؛؟؟؟
مى توان ختم آيه را بر هفت وجه ترسيم نمود. مشخص نيست كه آيا واقعا حديث سبعة احرف، اساسا مربوط به لفظ است يا معنا؟ اگر مربوط به معنا است آيا براى هر آيه هفت معنا قابل ترسيم است؟ ...»
ابهام در اين روايات به حدى است كه زركشى در البرهان پنجاه و سه وجه و سيوطى در الاتقان سى و پنج وجه در تفسير «سبعة احرف» ذكر كرده اند.
3. رواياتى كه در آنها پنج حرف، چهار حرف و سه حرف بيان شده، نيز نقل شده است. جالب است كه بدانيم در برخى از روايات اهل سنت، اثبات قرائت واحد و رد هفت قرائت وجود دارد.
4. حديث «سبعه احرف» از ديدگاه اهل بيت عليهم السّلام مردود شناخته شده است. در روايتى صحيح از امام صادق عليه السّلام آمده است:
«فضيل بن يسار مىگويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: مردم مى گويند: قرآن بر هفت حرف نازل شده است؛ فرمود: دروغ مى گويند، دشمنان خدا! قرآن بر يك حرف و از جانب يكى نازل شده است .... و لكنّه نزل على حرف واحد من عند واحد».
امام باقر عليه السّلام نيز در روايتى صحيح و عالى مى فرمايد:
«انّ القران واحد نزل من عند واحد و لكنّ الاختلاف يجىء من قبل الرواة؛ قرآن يكى است و از نزديكى [خداى يگانه] نازل شد، ولى اختلاف از سوى راويان پديد آمد.»
اين روايات را عالمان شيعى نيز رد كردهاند؛ آية اللّه خويى مىنويسد: «روايات نزول قرآن بر هفت حرف، به معناى صحيحى برنمىگردد و بايد طرد شود.»
استاد معرفت نيز اين روايات را نپذيرفته و در نهايت با فرض قبول آنها را بر وجوهى مانند «لهجه» «بطن» و لفظ «سبعة» را بر «كثرت» حمل كرده است.
بنابراين روشن شد كه اولا، اين روايات از جهت سند و دلالت ضعيف و غير معتبر است و ثانيا هيچ ارتباطى با قرائات هفتگانه ندارد. استاد معرفت در اينباره مى گويد:
«شنيده نشده است كه هيچ يك از علماى فن، بين حديث انزل القرآن على سبعة احرف با قرائتهاى هفتگانه ارتباطى قائل باشد؛ جز اينكه موضوع بر زبان مردم عادى جارى است و هيچ دليل قابل اعتمادى در اين مورد وجود ندارد. بسيارى از دانشمندان محقّق و منقّد مانند: ابن الجزرى، ابو شامد، زركشى، ابو محمد ملكى، ابن تيميه و نظاير اينان، اين شايعه را رد كرده اند. ابن الجزرى اين توهّم را به مردم جاهل و عوام كه از هرگونه دانش تهى هستند، نسبت مى دهد.[1]
[/HR] [1] - سيد محمد حسن جواهرى، پرسمان علوم قرآنى،ص92-94.