اختیار در قرآن ؟؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
اختیار در قرآن ؟؟

در کدام آیات در مورد اختیار انسان سخن گفته شده است ؟؟؟ لطفا در مورد این آیات توضیح دهید.

نیایش سبز;19932 نوشت:
در کدام آیات در مورد اختیار انسان سخن گفته شده است ؟؟؟ لطفا در مورد این آیات توضیح دهید.

با تشکر از کاربر محترم بهروز- 313 که آدرس مربوطه در بارۀ آیات اختیار انسان را از سایت کتابخانۀ طهور، بدرستی و مرتبط با سؤال، در سایت گذاشتند.

با توجه به آنکه بنای سایت، تنها ارائۀ آدرس مطالب و ارجاع دادن کاربران به منابع و مأخذ کتب و سایت ها نیست، بلکه آوردن مطالب با منبع و مأخذ مربوطه پسندیده تر است، از اینرو متن تحقیق یاد شده را از کتابخانۀ طهور، برای استفادۀ دوستان تقدیم می کنیم:

مساله جبر و اختیار از قدیمى ترین مسائلى است که در میان دانشمندان مطرح بوده گروهى طرفدار آزادى اراده انسان و گروهى طرفدار جبر بوده اند و هر کدام دلائلى براى اثبات مقصد خود ذکر کرده اند. این وجدان عمومى و فطرت همگانى که یکى از روشنترین دلائل اختیار است به صورتهاى گوناگونى در زندگى انسان تجلى مى کند. اصل آزادى اراده فطرى همه انسانها، موافق وجدان عمومى بشر است، نه تنها عوام که همه خواص و همه فلاسفه در عمل چنینند و حتى جبریها در عمل اختیارى هستند (الجبریون اختیاریون من حیث لا یعلمون!) و جالب اینکه قرآن کریم نیز کرارا روى همین مساله تکیه کرده نه تنها در آیات مورد بحث مى فرماید: «فمن شاء اتخذ الى ربه مابا؛ هر کس بخواهد مى تواند راهى را به سوى پروردگارش برگزیند» (نبا/39) بلکه در آیات دیگر نیز روى مشیت و اراده انسان بسیار تکیه کرده است ازجمله:

1-«انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا؛ ما راه را به انسان نشان دادیم خواه پذیرا شود و شکرگزار گردد یا مخالفت کند و کفران نماید» ( دهر/ 3 ).

2- و در آیه 29 سوره کهف مى فرماید: «فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیکفر (انا اعتدنا للظالمین نارا)؛ هر کس مى خواهد ایمان بیاورد و هر کس نمى خواهد راه کفر پیش گیرد ( ولى بدانند ما براى کافران آتش عظیمى فراهم ساخته ایم)».

3- و نیز در آیه 29 دهر مى خوانیم: «ان هذه تذکرة فمن شاء اتخذ الى ربه سبیلا؛ مسلما این تذکرى است، هر کس بخواهد راهى به سوى پروردگارش انتخاب مى کند».

4- ( ذیل آیه 20 و 21 سوره فصلت ) و فهرست وار به گواهان قیامت اشاره مى شود: نخست ذات پاک خداوند که مى فرماید: هر عملى را انجام مى دهید ما شاهد و ناظریم ( یونس /61 ). سپس پیامبران و اوصیا هستند ( نساء / 41 ). و بعد از آن زبان و دست و پا و به طور کلى اعضاى پیکر انسان ( نور /24 ) و دیگر پوست تن انسان ( فصلت/ 21 ). و دیگر فرشتگان ( ق/ 21 ) و آیات دیگر و سپس زمینى که انسان روى آن زندگى مى کند و اطاعت و گناه از او سر مى زند ( زلزال / 4). آیات فوق در توصیف این فرشتگان مى گوید: آنها بزرگوار و در نزد پروردگار والامقامند تا انسانها بیشتر مراقب اعمال خویش باشند زیرا هر قدر ناظر بر اعمال انسان شخصیت والاترى داشته باشد انسان بیشتر از او ملاحظه مى کند و از انجام گناه شرمنده تر مى شود. تعبیر به کاتبین در آیه 11 سوره انفطار که می فرماید: «کراما کاتبین؛ فرشتگان بزرگواری که نویسندگان اعمال شما هستند»، در حقیقت تاکیدى است بر این معنى که آنها به حافظه قناعت نمى کنند بلکه دقیقا مى نویسند و ثبت مى کنند و به این ترتیب هرگز چیزى از آنها فوت نمى شود و صغیر و کبیر را ثبت مى کند. تعبیر به «یعلمون ما تفعلون؛ آنچه را انجام مى دهید آنها مى دانند» (انفطار/12) باز تاکید مجددى است بر این حقیقت که آنها از همه اعمال شما بدون استثنا آگاهند و نوشتن آنها بر اساس همین آگاهى است. تمام این تعبیرات بیانگر اختیار و آزادى اراده انسان است، چرا که اگر آدمى اختیارى از خود نداشت گماردن این همه مامورین ثبت و ضبط اعمال و اینهمه هشدار و اخطارها هدف و مفهوم صحیحى نخواهد داشت.

5- خداوند می فرماید: «فما لهم لا یؤمنون * و اذا قرىء علیهم القرآن لا یسجدون؛ پس چرا آنان ایمان نمى آورند؟! و هنگامى که قرآن بر آنها خوانده مى شود سجده نمى کنند؟!» (انشقاق 20 و 21). مرحوم طبرسى در مجمع البیان از آیات اخیر این سوره اولا اصل اختیار و آزادى اراده را استفاده مى کند چرا که ملامت بر ترک سجده و ترک ایمان، در مورد افراد مجبور، از خداوند حکیم قبیح است و اینکه مى فرماید: «فما لهم لا یؤمنون* و اذا قرىء علیهم القرآن لا یسجدون» دلیل روشنى است بر مساله اختیار.

6- در جای دیگر می فرماید: «سپس راه را براى او آسان ساخت» ( ثم السبیل یسره ) (عبس/20). راه تکامل پرورش جنین در شکم مادر و سپس راه انتقال او را به این دنیا سهل و آسان نمود. این نکته نیز قابل توجه است که مى فرماید راه را براى انسان آسان ساخت و نمى فرماید او را مجبور بر پیمودن این راه کرد و این خود تاکید دیگرى بر مساله آزادى اراده انسان و اختیار است.

7- خداوند می گوید مشرکان گفتند: «اگر خدا مى خواست ما آنها را هرگز پرستش نمى کردیم این خواست او بوده است که ما به پرستش آنان پرداخته ایم!» («و قالوا لو شاء الرحمن ما عبدناهم» زخرف/20). این تعبیر ممکن است به این معنى باشد که آنها معتقد به جبر بودند و مى گفتند هر چه از ماصادر مى شود به اراده خداوند است و هر کارى انجام مى دهیم مورد رضایت او است یا اینکه اگر اعمال و عقائد ما مورد رضاى او نبود باید از آن نهى مى کرد و چون نهى نکرده است دلیل بر خشنودى او است! در حقیقت آنها براى توجیه عقائد فاسد و خرافى خود دست به خرافات دیگرى مى زدند و براى پندارهاى دروغین خود دروغهاى دیگرى به هم مى بافتند در حالى که هر کدام از دو احتمال بالا مقصود آنها باشد فاسد و بى اساس است. درست است که در عالم هستى چیزى بى اراده خدا واقع نمى شود ولى این به معنى جبر نیست زیرا نباید فراموش کرد که خدا خواسته است ما مختار و صاحب آزادى اراده باشیم تا ما را بیازماید و پرورش دهد.

8- خداوند در جای دیگر می فرماید: «إن الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون * أولئک أصحاب الجنة خالدین فیها جزاء بما کانوا یعملون؛ کسانى که گفتند پروردگار ما الله است، سپس استقامت به خرج دادند نه ترسى براى آنهاست و نه غمى دارند. آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن مى مانند این پاداش اعمالى است که انجام مى دادند» (احقاف/ 13 و 14)» و در آخرین آیه مورد بحث مهمترین بشارت را به موحدان نیکوکار مى دهد و مى فرماید: آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن مى مانند. این به پاداش اعمالى است که انجام مى دادند ( جزاء بما کانوا یعملون ) تعبیر «جزاء بما کانوا یعملون» از یکسو دلیل بر این است که بهشت را به بها مى دهند و به بهانه نمى دهند و از سوى دیگر اشاره به اصل آزادى اراده و اختیار انسان است.

بنقل از سایت کتابخانۀ طهور


موفق باشید ...:Gol:

نیایش سبز;19932 نوشت:
در کدام آیات در مورد اختیار انسان سخن گفته شده است ؟؟؟ لطفا در مورد این آیات توضیح دهید.

با سلام
در ادامه ی مطالب جناب صدیق ، همینطور می تونید به پست ششم تاپیک پایین مراجعه کنید ، در پست هفتم تا یازدهم این تاپیک هم بعضی احادیثی که برای اختیار به اونا استشهاد میشه آورده شده.اما نکته ی مهم در اینجا اینه که این آیات و روایات هم اگه برای استشهاد برای اختیار مفید باشن باید در چارچوب معنای درست اختیار تفسیر بشن و نه معنای عرفی و نادرست اختیار...
http://www.askdin.com/showthread.php?t=3315

موضوع قفل شده است