جمع بندی نجات جهنمیان
تبهای اولیه
باسلام
ایا کسی که به بهشت وارد شده است می تواند اعضای خانواده ی خود را که جهنمی شده اند را نجات دهد
با تشکر
سوال:
آیا کسی که به بهشت وارد شده است می تواند اعضای خانواده ی خود را که جهنمی شده اند را نجات دهدوشفاعت کند؟
پاسخ:
باسلام وتشکر .
در باره شفاعت به طور کلی باید گفت :
شفاعت در روز رستاخیز بی حساب و بی قید و شرط نیست بلکه برنامه دقیقی دارد، هم در مورد شفاعت کننده وهم در مورد شفاعت شونده و هم در مورد نوع جرمی که فرد گنهکار مرتکب گردیده، تا استحقاق و شایستگی در افراد برای شفاعت کردن و شفاعت شدن وجود نداشته باشد، شفاعت معنا نخواهد داشت از اینرو طبق آیات قرآن کریم شفاعت شامل حال افرادی میگردد که راه حق را با تلاش و کوشش پیموده اند ولی ممکن است در این مسیر گرفتار لغزشهایی شده باشند که موجب یأس و ناامیدی در آنان گردد ودر نتیجه از ادامه راه حق باز مانند، لذا در منطق قرآن و اسلام شفاعت به عنوان نیرویی محرک، انسانها را ترغیب میکند تا از ادامه راه حق مأیوس نگردند و به گنهکار مؤمن نوید میدهد که اگر لغزش از شما سر زد، شفیعانی هستند که به اجازه خداوند رحمان شما را شفاعت کنند. (1)
امام کاظم (علیه السلام)از امام علی (علیه السلام)نقل میفرماید که پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود : " شفاعت من برای کسانی است که گناهان کبیره مرتکب نمیگردند" آنگاه امام کاظم (علیه السلام)در توضیح مطلب میفرماید " هر فرد با ایمانی که مرتکب گناهی میشود، طبعاٌ پشیمان خواهد شد و پیامبر فرموده پشیمانی از گناه، توبه است و کسی که پشیمان نگردد، مؤمن واقعی نیست و شفاعت برای او نخواهد بود و عمل او ظلم است و خداوند میفرماید ظالمان دوست و شفاعت کننده ای ندارند. " (2)
قرآن مجید در تأیید این کلام نبوی میفرماید : " توبه و استغفار مجرمان مقدمه ای برای شفاعت پیامبر(صلی الله علیه وآله):
میباشد. " (3)
و نیز میفرماید : " شفاعت فرشتگان شامل افرادی میگردد که اهل ایمان و پیرو طریق الهی میباشند. " (4)
از مجموع آیات قرآن مجید و نیز مجموع روایات منابع شیعه و سنی استفاده میشود که شفیعان روز جزا متعددند، برای آشنایی بیشتر به ذکر برخی روایات در این باره میپردازیم.
_ شخص رسول الله(صلی الله علیه وآله):
" نخستین شفیع روز جزا پیامبر است. " (5)
_ انبیاء الهی :
" تمام انبیاء از شفیعان روز قیامتند . پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید : پیامبران به تمام کسانی که از روی اخلاص به وحدانیت خداوند گواهی دهند، شفاعت میکنند و آنها را از دوزخ خارج میکنند. " (6)
_ فرشتگان :
پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید:
" در آن روز به فرشتگان و انبیاء و شهدا اجازه داده میشود که شفاعت کنند. " (7)
_ ائمه معصومین و شیعیان حقیقی انان:
علی (علیه السلام)میفرماید:برای ما شفاعت است و برای دوستان ما نیز مقام شفاعت است.(8)
_ علما، دانشمندان و نیز شهدا:
پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید : " روز قیامت نخست انبیاء شفاعت میکنند، سپس علما بعد از آنها شهدا."(9)
_ قرآن کریم :
علی (علیه السلام)میفرماید : " بدانید قرآن شفاعت کننده ای است که شفاعش پذیرفته میگردد."(10)
_ سالخوردگان با ایمان:
پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید : " هنگامیکه انسان به نود سالگی برسد و در طول عمل، در مسیر ایمان سیر کرده باشد، خداوند گناهان او را میبخشد وشفاعت او را در خانواده اش میپذیرد . " (11)
_ عبادات:
پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید: روزه و قرآن برای بندگان در قیامت شفاعت میکنند. " (12)
_ اعمال نیک . بعضی روایات دلالت بر این دارد که اعمال نیک مانند امانتی که انسان در حفظ آن کوشیده است نیز در قیامت شفاعت میکنند. " (13)
_ خداوند رحمان:
پیامبر میفرماید : " در قیامت پیامبران و فرشتگان و مؤمنان شفاعت میکنند آنگاه خداوند
میفرماید شفاعت من باقی مانده . " (14)
نکته قابل توجه اینکه، طبق برخی روایات گاهی شفاعت، زمانی شامل حال مؤمن گنهکار میگردد که مدتی در جهنم به سر برده و عذاب الهی را چشیده باشد. امام صادق (علیه السلام) میفرماید : " ای شیعیان به اتکاء شفاعت ما گناه نکنید، به خدا سوگند شفاعت ما به کسانی که مرتکب فحشاء شده باشند، نمیرسد مگر پس از آنکه مدتها عذابهای دردناک الهی را بچشند و هول و ترس جهنم را ببینند . " (15)
و نیز میفرماید : " عده ای را درآتش میسوزانند تا سوخته و سیاه میگردند و در چنین زمانی شفاعت شامل آنان میشود و از جهنم خارج میگردند . " (16)
اما گروهی هم هستند که شفاعت شامل حالشان نمیگردد که به برخی روایات در این باره اشاره میکنیم :
_ پیامبر(صلی الله علیه وآله):فرمود : " شفاعت من به خواست خدا به کسانی میرسد که با ایمان از دنیا بروند و مشرک نباشند."(17)
_ امام حسن (علیه السلام)می فرماید : " پیامبر فرمود، شفاعت من شامل اصحاب کبائر میشود غیر از مشرک و ستمکار".
که اگر تمام پیامبران مرسل و فرشتگان مقرب الهی برای چنین فردی شفاعت کنند، شفاعت آنان پذیرفته نمیشود.(18)
_ امام صادق (علیه السلام)همچنین میفرماید"مؤمن دوست خود را شفاعت میکند مگر اینکه دوست او دشمن اهل بیت (ناصبی) باشد که اگر تمام پیامبران مرسل و فرشتگان مقرب الهی برای چنین فردی شفاعت کنند، شفاعت آنان پذیرفته نمیشود. " (19)
امام صادق (علیه السلام) همچنین میفرماید: شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد , نمیرسد.(20)
_ علی(علیه السلام)میفرماید : " کسی که شفاعت پیامبران را تکذیب کند شفاعت نمیشود. " (21)
_ پیامبر(صلی الله علیه وآله):میفرماید " کسی که فرزندان و ذریه مرا آزار دهد، شفاعت نمیشود . " (22)
و نیز میفرماید : " شفاعت من به دو نفر نمیرسد ؛ سلطان ستمگر و غاصب و
خیانتگر در دین که به سبب بدعت از دین خارج شده باشد. " (23)
منابع:__________________________________________________________________________________________
1. تفسیر نمونه، ج 13، ص 304 .
2. تفسیر برهان، ج 3، ص 57، بنقل از تفسیر نمونه، ج 1، ص 230 .
3. نساء (4) آی 64 .
4. مؤمن (40) آیه 7 .
5. صحیح مسلم، ج 2، ص 130، بنقل از تفسیر نمونه، ج 25، ص 257 .
6. مسند احمد، ج 3، ص 12، بنقل از همان منبع.
7. مسند احمد، ج 5، ص 43، بنقل از همان منبع.
8. خصال صدوق، ص 624، بنقل از همان منبع .
9. سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1443، بنقل از همان، روح المعانی، ج 28، ص 26 .
10. نهج البلاغه، خطبه 176، بنقل از همان منبع .
11. سمند احمد، ج 2، ص 89، بنقل از همان منبع .
12. همان، بنقل از همان منبع .
13. مناقب، این شهر آشوب، ج 2، ص 14، به نقل از همان منبع .
14. صحیح البخاری، ج 9، ص 149، بنقل از همان منبع .
15.تفسیر قمی، ص 417، بنقل از معاد یا سیر تکاملی انسان، غلامرضا سلطانی، ص 72.
16. بحار الانوار، ج 8، ص 361، بنقل از همان منبع .
17. مسند احمد، ج 2، ص 426، بنقل از همان، منبع، ص 76 .
18. خصال، شیخ صدوق، ص 355، بنقل از همان منبع .
19. ثواب الاعمل، ص 251، به نقل از همان.
20. کافی، ج 3، ص 207، بنقل از همان .
21. عیون، ج 2، ص 66، بنقل از همان، ص 77 .
22. سفینه البحار، ج 1، ص 706، بنقل از همان.
23. همان.